فعالیت سیاسی

ساماندهی اساسنامه حزب الله

شورا پس از بازگشت به بیروت کار ساماندهی و تهیه پیش نویس اساسنامه حزب الله و هماهنگی همه بخشها و گروههای وابسته را آغاز کرد. همه فعالیتها و برنامه‌ها در قالب حزب الله و خدمت به رزمندگان مقاومت و عملیات مسلحانه ضد صهیونیستی متمرکز شد.
از ابتدای تاسیس حزب الله و آغاز مقاومت اسلامی در لبنان سید حسن نصر الله در این حزب نقش اصلی ایفا کرد. او در کنار مبارزات سیاسی به تحصیلات علمی خود در حوزه علمیه بعلبک ادامه داد و در سال ۱۹۸۵م (۱۳۶۴ ش) به سمت مسئول حزب الله در منطقه بقاع برگزیده شد.

سید حسن نصرالله از دوران جوانی و همزمان با آغاز جنگ داخلی لبنان به فعالیت‌های سیاسی رو آورد. او به جنبش امل پیوست و مسئولیت‌های سازمانی مهمی را در این جنبش بر عهده گرفت. با وجود تحصیل در حوزه علمیه، نصرالله همواره به فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی نیز می‌پرداخت.

در سال ۱۹۸۲، به دنبال حملات اسرائیل به لبنان و اختلافات داخلی در جنبش امل، گروهی از اعضای این جنبش به رهبری سید عباس موسوی از آن جدا شدند و هسته اولیه حزب‌الله را تشکیل دادند. سید حسن نصرالله نیز به این گروه پیوست.

نصرالله از همان ابتدای شکل‌گیری حزب‌الله نقش فعالی در آن ایفا کرد. او مسئولیت‌های مهمی مانند آماده‌سازی نیروهای مقاومت و تأسیس هسته‌های نظامی را بر عهده داشت. پس از ترور سید عباس موسوی، نصرالله به عنوان دبیرکل حزب‌الله انتخاب شد. در دوران رهبری او، حزب‌الله به یک نیروی سیاسی و نظامی قدرتمند در لبنان تبدیل شد. پیروزی حزب‌الله در خارج کردن اسرائیل از جنوب لبنان و شهادت محمدهادی نصرالله پسر نصرالله در جنگ در سال ۱۹۹۷، موجب محبوبیت سید حسن نصرالله در جنوب لبنان شد.

در دوران رهبری نصرالله، حزب‌الله علاوه بر فعالیت‌های نظامی، به عرصه سیاست نیز وارد شد و در انتخابات لبنان شرکت کرد. حزب‌الله به یکی از احزاب مهم پارلمانی لبنان تبدیل شد و نفوذ خود را در صحنه سیاسی این کشور افزایش داد. همچنین، نصرالله تلاش کرد تا حزب‌الله را به یک بازیگر مهم در منطقه تبدیل کند.

حزب الله و ولایت فقیه

اصلی‌ترین ویژگی حزب الله در مقایسه با گروههای اسلام گرای جهان عرب، پذیرش کامل نظریه ولایت فقیه و رهبری امام خمینی است این حزب در کتابچه‌ای که در خصوص تاریخچه و دیدگاههای خود انتشار داد، چنین بیان داشت:

«در خصوص ولایت امر ما خود را به ولایت مرجعیت رشیدی پایبندی می‌دانیم. ولایت در ولی فقیه جامع الشرایطی که عدالت ، اعلمیت، کفایت، آگاهی به مسائل روز، مدیریت، تقوا و سایر صفات لازم در او تجلی یافته است. این ولایت فقیه و مرجعیت دینی شایستگی زعامت دینی سیاسی و رهبری مسلمانان را دارا می‌باشد. نقشی که روحانیون در ارکان مختلف حزب الله دارا هستند در هیچ یک از احزاب و سازمان‌های لبنانی سابقه ندارد.
از ابتدای تاسیس حزب الله تاکنون همواره اکثریت اعضای شورای حزب الله راروحانیون تشکیل می‌داده‌اند و ریاست شوراهای مهم حزب الله همچون شورای اجرایی و یا شورای جهادی همواره بر عهده یک روحانی بوده است. سخنگو، دبیر کل و معاون دبیر کل حزب الله همیشه از میان روحانیون انتخاب شده‌اند..[۱۲]

حمایت از حماس و مردم غزه

پس از طوفان الاقصی و کشتار مردم نوار غزه توسط اسرائیل در سال‌های ۲۰۲۳م و ۲۰۲۴م، حزب‌الله لبنان در حمایت از مردم فلسطین مواضع نظامیان اسرائیل را در شمال سرزمین‌های اشغالی هدف قرار می‌داد. حمایت حزب‌الله و سید حسن نصرالله از حماس و مردم فلسطین باعث تشدید درگیری‌های میان حزب‌الله و اسرائیل شد. به گزارش شبکه العالم، حزب‌الله تنها طی ۱۳۳ روز پس از طوفان‌الاقصی بیش از ۱۰۳۸ عملیات در دفاع از فلسطین و حماس، علیه اسرائیل انجام داد.[۸] در مقابل ارتش اسرائیل، با حملات متعدد به لبنان و سوریه شماری از اعضا و فرماندهان حزب‌الله را ترور کرد.[۹] همچنین اسرائیل با انفجار پیجرهای حزب‌الله بیش از سه هزار تن از اعضای حزب‌الله و مردم لبنان را شهید و زخمی کرد.[۱۰] در ادامه این درگیری‌ها، اسرائیل در ۶ مهر ۱۴۰۳ش با حمله به مقر فرماندهی حزب‌الله در بیروت سید حسن نصرالله بالاترین مقام رسمی حزب‌الله را به شهادت رساند.[۱۱] در بمباران مقر فرماندهی حزب‌الله،‌ علی کَرَکی، از فرماندهان حزب‌الله لبنان،[۱۲] سید عباس نیلفروشان، از فرماندهان سپاه پاسداران و مستشار سپاه در لبنان[۱۳] یازده نفر دیگر شهید و بیش از صد نفر زخمی شدند.[۱۴] حزب‌الله لبنان در اعلامیه‌ای در ۷ مهر ۱۴۰۳ش شهادت سید حسن نصرالله را تأیید کرد.[۱۵]

مبارزه علیه اسرائیل

سیدحسن نصرالله از همان آغاز هدایت حزب‌الله لبنان موضعی تهاجمی علیه اسرائیل اتخاذ کرد. یک سال پس از دبیرکلی وی در حزب‌الله در سال ۱۹۹۳ م، تعداد ۲۶ سرباز اسرائیلی در نزاع طرفین توسط حزب‌الله کشته شدند. جنگ حزب‌الله علیه اسرائیل برای عقب راندن اسرائیل از جنوب لبنان ادامه پیدا کرد. تعداد کشته‌های سربازان اسرائیلی در سال ۱۹۹۷ م، به ۴۰ تن رسید. با سخت شدن شرایط اسرائیل مجبور به ترک خاک لبنان در سال ۲۰۰۰ میلادی شد. پیروزی حزب‌الله در خارج کردن اسرائیل از جنوب لبنان و کشته شدن پسرش سیدهادی در جنگ در سال ۱۹۹۷ م، موجب محبوبیت سیدحسن نصرالله در جنوب لبنان شد.

سیدحسن نصرالله به دلیل همین تهدیدات در سال‌های اخیر کمتر در انظار عمومی حاضر می‌شود و تیم حفاظتی ۱۵۰ نفره مسئولیت حفاظت وی را بر عهده دارد. این تیم حفاظت را عماد مغنیه ایجاد کرد. و اکنون ابو علی جواد مسئولیت این تیم را بر عهده دارد. وی که داماد سیدحسن نصرالله است و به سپر سید معروف است دوره‌های متعدد و پیچیده نظامی را در ایران گذرانده‌ است.

پیروزی بر اسرائیل

در سال ۲۰۰۰ میلادی و در زمانی که مذاکرات یاسر عرفات و مسئولان آمریکایی و اسراییلی برای حل کشمکش خاور میانه، راه به جایی نبرده بود، ارتش اسرائیل در حرکتی یک‌جانبه و بدون گرفتن کمترین امتیازی از حزب‌الله، از اراضی اشغالی جنوب لبنان عقب نشینی کرد و به جز مناطق محدود مزارع شبعا، نیروهای خود را از همه مناطق تحت اشغال عقب کشید. این شکست مفتضحانه، علاوه بر استحکام بخشیدن به مواضع حزب‌الله، مبتنی بر مقاومت، باعث شد تا سید حسن نصرالله به موفقیتی بی‌سابقه در میان اعراب دست یابد، تا این که به عنوان مهم‌ترین شخصیت جهان عرب شناخته شود.

از سوی دیگر، حزب‌الله لبنان با تکیه بر این موفقیت، توانست حضور خود را در عرصه سیاسی لبنان تقویت کند، تا جایی که علاوه بر حضور پرتعداد در پارلمان لبنان، سکان تعدادی از وزارتخانه‌ها را نیز به دست گیرد.

انتفاضه، درسی از حزب‌الله

پیروزی‌های پی در پی حزب‌الله در عرصه‌های مختلف سیاسی و نظامی، در میان فلسطینیان نیز تأثیر خود را بر جای گذاشت. مردم آوارهفلسطین به ویژه جوانان، که سال‌ها دل به روند مذاکرات صلح خاورمیانه بسته بودند، دریافتند که مشکل فلسطینیان با مذاکره با رژیم اشغالگر حل نمی شود و با این پیش‌زمینه، انتفاضه دوم مسجدالاقصی شکل گرفت؛ انتفاضه‌ای که به حماس قدرتی دیگر بخشید و با پیروزی حماس در انتخابات فلسطین وارد مرحله‌ای جدید شد؛ مرحله‌ای که دیگر با جنگ شش روزه اعراب و اسرائیل پایان نمی‌یابد، چه آن که نصرالله در پیام خود چنین گفت:

از حالا به بعد، شما جنگی تمام‌عیار خواستید، پس این هم جنگ تمام عیار شما. حکومت شما خواست قواعد بازی تغییر کند، پس قواعد بازی تغییر می‌کند. شما نمی‌دانید امروز با چه کسی می‌جنگید. شما با فرزندان محمد (صلی الله علیه وآله)، علی، حسن و حسین (علیهم السلام) و با اهل بیت رسول خدا (ص) و اصحاب او وارد جنگ شده‌اید. شما با قومی می‌جنگید که ایمانی فراتر و برتر از همه انسان‌های این کره خاکی دارد. شما خواستار جنگی تمام‌عیار با قومی شدید که به تاریخ و فرهنگ خود افتخار می‌کند و قدرت مادی، امکانات، مهارت، خرد، آرامش، عزم، ثبات و شجاعت دارد و به امید و یاری خدا روزهای آینده را میان ما و شما خواهیم دید.

ترور سید حسن نصرالله

ترور سید حسن نصرالله واقعه حمله اسرائیل به مقر فرماندهی حزب‌الله لبنان در ضاحیه بیروت است که به شهادت سید حسن نصرالله دبیرکل وقت حزب‌الله لبنان و چند تن از همراهان او انجامید. اسرائیل در ۶ مهر سال ۱۴۰۳ش با استفاده از ۸۰ تا ۸۵ بمب سنگرشکن یک یا دوتنی ساخت آمریکا، مقر حزب‌الله را بمباران کرد. با این حال گفته شده، جسد سید حسن نصرالله سالم بوده و علت مرگ او شوک یا ضربه ناشی از انفجار یا استنشاق گازهای سمی ناشی از بمباران بوده است.

سید حسن، با اشغالگری اسرائيل مبارزه می‌کرد و در دوران دبیرکلی او حزب‌الله تقویت شد و به پیروزی‌هایی علیه رژیم صهیونیستی دست یافت به همین دلیل، او بارها از سوی این رژیم تهدید و مورد ترور نافرجام قرار گرفته بود. در جریان درگیری‌هایی که پس از عملیات طوفان‌الاقصی میان حزب‌الله و اسرائیل رخ داد، حزب‌الله به دفاع از گروه‌های مقاومت فلسطین و مردم غزه پرداخت و اسرائیل شماری از سران حزب‌الله از جمله سید حسن را ترور کرد.

ترور سید حسن نصرالله واکنش‌‌های متعددی در پی داشت. آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران و مراجع تقلید شیعه،‌ گروه‌های مقاومت و برخی از مقامات و دولت‌های کشورهای گوناگون همچون ایران، روسیه، عراق، یمن، کوبا و ونزوئلا ترور سید حسن را محکوم کردند. مردم کشورهای مختلف نیز در تظاهرات و اجتماعاتی این ترور را محکوم و از حزب‌الله لبنان حمایت کردند. مراسم ترحیم و بزرگداشت نیز در مناطق متعددی از جهان و اماکن مذهبی مانند حرم‌های امامان برگزار شد. در ۱۳ مهر ۱۴۰۳ش نیز در مصلای امام خمینی تهران و پیش از نماز جمعه، مراسم بزرگداشتی با حضور آیت‌الله خامنه‌ای، مقامات و مسئولان ایران و جمعیت میلیونی مردم برگزار شد.

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در پاسخ به ترور سید حسن نصرالله و اسماعیل هَنیه، در ۱۰ مهر ۱۴۰۳ش/۱ اکتبر ۲۰۲۴م، در عملیات وعده صادق۲ با شلیک ۲۰۰ موشک، مناطق نظامی و امنیتی اسرائیل را هدف قرار داد. حزب‌الله لبنان نیز حملات متعددی به مناطق اشغالی فلسطین انجام داد.

چرایی و زمینه ترور سید حسن نصرالله

سید حسن نصرالله سومین دبیرکل حزب‌الله لبنان بود. او به دلیل مبارزه با اسرائیل یکی از اهداف ترور اسرائیل بود و به همین دلیل از سال ۲۰۰۶م[۱] در خفا زندگی می‌کرد.[۲] سید حسن، از سال ۱۹۹۲م تا ۲۰۲۴ (۳۲ سال) دبیرکل حزب‌الله بود؛ در زمان رهبری او حزب‌الله به قدرت منطقه‌ای تبدیل شد[۳] و به پیروزی‌هایی بر رژیم صهیونیستی دست یافت که مهم‌ترین آنها آزادسازی جنوب لبنان در سال ۲۰۰۰م و جنگ ۳۳ روزه در ۲۰۰۶م و شکست گروه‌های تکفیری - تروریستی در ۲۰۱۷م در کشور سوریه بیان شده است.[۴] نقش سید حسن در آزادی اسیران لبنانی و بازپس‌گیری اجساد مبارزان مقاومت از دست اسرائیل در سال ۲۰۰۴م نیز کلیدی دانسته شده است.[۵] حزب‌الله در زمان دبیرکلی سید حسن،‌ وارد فعالیت‌های سیاسی شد و برخی از اعضای آن به مجلس نمایندگان لبنان راه یافتند.[۶]

سید حسن نصرالله در سمت دبیرکلی حزب‌الله لبنان،‌ همواره با محور مقاومت روابط نزدیکی داشت. او با رهبران ایران و گروه‌های مبارز فلسطینی همچون حماس متحد بود.[۷]

شهادت

سید حسن نصر الله پس از سال‌ها تلاش و مجاهدت در محور مقاومت و آرمان قدس شریف و پس از چندین بار ترور ناموفق در سال‌های ۲۰۰۴ م، ۲۰۰۶ م و ۲۰۱۱ م، در شامگاه جمعه، 27 سپتامبر سال 2024 م، برابر با 6 مهرماه سال 1403 ش، در حمله هواپیماهای جنگی رژیم صهیونیستی، به محلات مسکونی منطقه حاره حریک در ضاحیه بیروت به شهادت رسید.

سرانجام سید حسن نصرالله در تاریخ ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۴ مصادف با 6 مهر 1403 در حمله نیروی هوایی اسرائیل به شش ساختمان در ضاحیه بیروت به شهادت رسید. در روز حادثه، خبرهای ضد و نقیضی در مورد وضعیت سید حسن نصرالله منتشر شد. ابتدا ارتش اسرائیل در روز بعد از حادثه اعلام کرد که نصرالله طی این حمله هوایی در بیروت کشته شده است. ساعاتی بعد کشته شدن و شهادت وی از سوی حزب‌الله نیز تأیید شد.

استفاده از بمب‌های سنگرشکن آمریکایی

{ بمب سنگرشکن (Bunker Buster) که دارای بدنه ای بسیار مقاوم است، برای نفوذ در سازه‌های زیرزمینی، مانند پناهگاه‌ها، تونل‌ها یا تاسیسات نظامی و نابودی آنها طراحی شده است. این نوع بمب‌ها پس از رهاشدن از هواپیما، به سرعت به سطح زمین اصابت کرده و قبل انفجار به زیر زمین نفوذ می‌کند و پس از نفوذ کافی در زیر زمین و رسیدن به هدف منفجر می‌شود. تخریب این بمب‌ها بیشتر از بمب‌های معمولی است.}کدام کشورها بمب سنگرشکن دارند؟»،‌ خبرگزاری جهان‌نیوز. } به نقل برخی از خبرگزاری‌ها مانند شبکه الجزیره از رسانه‌های اسرائیلی، رژیم صهیونیستی در بمباران ضاحیه بیروت در ۶ مهر، حدود ۸۵ بمب سنگرشکن[یادداشت ۱] ۲۰۰۰ تا ۴۰۰۰ پوندی (۹۰۰ تا ۱۸۰۰ کیلویی) استفاده کرد.[۱۶] در برخی خبرگزاری‌ها مانند سی ان ان آمریکا (CNN)، ۸۰ بمب گفته شده است.[۱۷] کارشناسان خبرگزاری سی ان ان، براساس تصاویر ويدئویی و ماهواره‌ای گفته‌اند اسرائیل از بمب‌های سنگرشکن BLU-109 ساخت آمریکا با وزن ۲۰۰۰ پوند (۹۰۰ کیلوگرم) در ترور سید حسن استفاده کرده است؛[۱۸] اما به گزارش خبرگزاری هندوستان تایمز (Hindustan Times)، بمب‌ها از نوع مارک ۸۴ ساخت آمریکا با وزن حدود ۹۰۰ کیلوگرم، بوده است.[۱۹] الجزیره به نقل از خبرگزاری واشنگتن پست نیز بمب‌های استفاده شده را ساخت آمریکا دانسته است.[۲۰] گفته شده کنوانسیون ژنو استفاده از بمب‌های سنگرشکن را ممنوع اعلام کرده است.[۲۱]

براساس گزارش خبرگزاری‌ها، جسد سید حسن نصرالله سالم بوده و علت مرگ او شوک یا ضربه ناشی از انفجار[۲۲] یا استنشاق گازهای سمی ناشی از بمباران[۲۳] اعلام شده است.