فرقه‏ هاى اهل تشيع و اهل تسنن

مسلمانان در ابتدا همگى پيرو پيامبر اكرم بودند، اما پس از پيامبر اكرم اختلافاتى به وجود آمد كه منجر به پيدايش گروه‏هاى گوناگون شد. در اينجا به طور خلاصه به بررسى برخى مى‏پردازيم.

 گروه‏هاى كلامى اهل‏ سنت عبارتند از:

 1. مرجئه؛

 2. قدريه؛

 3. معتزله؛

 4. اشعريه؛

 5. ماتريديه.

مكاتب فقهى

 1. حنفى

 2. مالكى

 3. شافعى

 4. حنبلى

 گرچه مكاتب فقهى ديگرى هم در تاريخ اسم برده شده ولى آنچه كه فعلاً موجود است همين چهار مذهب مي‏باشد و ما در صدد بيان آنها نيستيم.

مذهب سُنّی یکی از مذاهب دین اسلام است . اهل سنت و جماعت معتقدند که محمد، پیامبر اسلام، پس از خود جانشینی تعیین ننموده است. باوجود این، احادیث پیامبر همچون حدیث منزلت و حدیث ثقلین و وقوع غدیر خم را رد نمی‌کنند، ولی مناسبت آن‌ها را در مورد تعیین جانشینی علی بن ابی طالب تایید نمی‌نمایند و معتقدند باید مسلمانان با تشکیل شورا یکی از افراد جامعه را به عنوان خلیفهٔ خود برگزینند، هر چند که برای تعیین خلفای بعدی، این اصل زیر پا گذاشته شد و اجماع صورت نگرفت. از این رو پس از درگذشت محمد و قبل از تدفین وی، نخست با تشکیل شورا در سقیفه بنی ساعده، با اینکه همهٔ مسلمانان یا نمایندگان همهٔ مسلمانان در شورا شرکت نداشتند (از جمله عباس عموی پیغمبر و علی بن ابیطالب داماد ایشان)، طبق سنت شورا و بیعت، ابوبکر را که از صحابه (یاران) و نزدیکان محمد بود برای خلافت بعد از محمد بر جامعه مسلمانان انتخاب کردند.

شناخت فرقه هاى اهل تسنن

به گزارش سرويس انديشه پايگاه اطلاع رساني حج، اهل سنت يا «اهل تسنن» از لحاظ فقهى به چهار گرايش و مذهب تقسيم مى شوند:
۱- حنفيه، كه پيرو ابوحنيفه بوده و فتواهاى او را ملاك فتوا در احكام شرعى مى دانند؛

۲- شافعيه، كه پيرو محمد بن ادريس شافعى بوده و از لحاظ فراوانى جمعيت بيشترين تعداد و گرايشها را در ميان اهل سنت به خود اختصاص داده اند؛

۳- حنبليه، كه پيرو احمد بن حنبل مى باشند؛ و اصطلاحاً اهل ظاهر و اهل حديث خوانده شده و به ادعاى خودشان اهل سنت فقط حنابله مى باشند،

۴- مالكيه، كه از فتواهاى مالك بن انس تقليد مى كنند.
گرچه برخى از علماى بزرگ اهل سنت مثل ابوبكر احمد بيهقى از لحاظ فقهى و حديثى داراى جايگاه برترى بوده و در اصول فقه نيز مباحث گسترده اجتماعى را به بحث و بررسى گذاشته اند، اما همه دانشمندان و عوام اهل سنت خود را موظف به پيروى و تقليد از يكى از فرقه هاى مزبور و ائمه چهارگانه مى دانند.

اهل سنت

براى فهم بهتر مفهوم اهل سنّت و کاربردهاى آن در جهان امروز، باید مقدارى به عقب رفت و تطور مفهوم سنّت و معانى مختلف آن را بررسى کرد و لفظ اهل سنّت را در گذرگاه تاریخ جستجو کرد….

اهل سنت

الف) مفهوم«سنّت»:
سنّت درمعناى لغوى خویش، یعنى طریقه و روش که از دیرباز و قبل از اسلام در اشعار جاهلیت به کار رفته است. (معلقات سبع، معلقه لبید، بیت ۸۳). در قرآن و احادیث نیز سنّت به همان معناى لغوى خویش به کار رفته است؛ مثل سنّه اللّه در معناى مثبت (فاطر/۴۳) و سنه الاوّلین در معناى منفى (کهف/۵۵) و حدیث معتبر «مَن سَنّ سنه حسنه أوسیئه» (صحیح مسلم، ح۱۰۱۷ و ۱۰۵۹).
اما سنّت در معناى اصطلاحىِ آن، کاربردهاى متفاوتى دارد.
(۱) در نزد محدثین قرون نخستین، سنت به مفهوم آثار پیامبر و صحابه و تابعین بود که به آنان اصحاب اثر مى گفتند و از زمان شافعى تاکنون سنّت به «قول و فعل و تقریر پیامبر» اطلاق مى گردد. در نزد شیعه، سنّت به معناى «قول و فعل و تقریر معصوم» مى باشد. سنّت به این مفهوم در نزد شیعه و سنّى ـ با تفاوت هایى که در مورد محدوده آن وجود دارد ـ یکى از ادله اربعه استنباط است.
(۲) در فقه، سنّت به معناى استحباب به کار مى رود؛ اگرچه فقهاء به دیگر معانى آن نیز توجه کافى و کامل دارند.
(۳) معناى دیگر سنّت که در مقابل بدعت است، به معناى «عملى که مطابق عمل صاحب شرع است» مى باشد.
(۴ )گاه سنّت در کتب اصحاب حدیث به معناى عمل صحابه نیز آمده است. (ر.ک: موقف اهل السنه والجماعه من اهل الاهواء والبدع، ج۱/۲۹ـ۵۴؛ السلفیّه، ۷۳ـ۵۷). (۵) سنّت به معناى «حقایق همه جایى و همیشگى» یا «حکمت جاویدان» که این مفهوم هیچ ربطى به اهل سنّت ندارد. (ر.ک: سطور ذیل).
آنچه در لفظ اهل سنّت در اینجا مورد نظر است، سنّت در مقابل بدعت است که شرح آن در ذیل مى آید.
ب: پیشینه تاریخى: