شهید سید حسن نصرالله؛ «سید مقاومت» و اسطوره جهان عرب 1

شهید سید حسن نصرالله؛ «سید مقاومت» و اسطوره جهان عرب 2

شهید سید حسن نصرالله؛ «سید مقاومت» و اسطوره جهان عرب 3

شهید سید حسن نصرالله؛ «سید مقاومت» و اسطوره جهان عرب 4

شهید سید حسن نصرالله؛ «سید مقاومت» و اسطوره جهان عرب 5

شهید سید حسن نصرالله؛ «سید مقاومت» و اسطوره جهان عرب 6

شهید سید حسن نصرالله؛ «سید مقاومت» و اسطوره جهان عرب 7

دبیرکل جنبش جهاد اسلامی فلسطین: شهید نصرالله، سیدالشهدای آزادی فلسطین است

هواداران حزب‌الله لبنان، نصرالله را می‌پرستیدند

شهید سید حسن نصرالله؛ «سید مقاومت» و اسطوره جهان عرب/ روایت جالب از حقوق ماهیانه دبیرکل حزب‌الله + عکس و فیلم

آسوشیتدپرس می‌نویسد هواداران حزب‌الله لبنان، نصرالله را می‌پرستیدند و میلیون‌ها نفر دیگر در سراسر جهان عرب و جهان اسلام به خاطر مبارزه با اسرائیل و دفاع از غزه او را ستایش می‌کردند.

سرویس جهان مشرق - پس از آغاز عملیات مقاومت فلسطین در ۱۵ مهر ۱۴۰۲، مصادف با ۷ اکتبر، حدس و گمان هایی در رابطه با ورود حزب الله لبنان به عملیات طوفان الاقصی در رسانه های مختلف منطقه و جهان مطرح شد. از همان لحظات اولیه مشخص شدن شکست سنگین رژیم صهیونیستی در عملیات طوفان الاقصی نگاه تل‌آویو، واشنگتن و پایتخت‌های اروپایی و عربی به حزب‌الله لبنان معطوف شد.

حزب الله لبنان اعلام کرد در جهت حمایت از آرمان آزادی فلسطین و به منظور کاهش فشار نظامی صهیونیست‌ها بر روی غزه، اقدام به آغاز حملات راکتی به مواضع ارتش رژیم صهیونیستی در شمال سرزمین های اشغالی کرده است. حزب الله طی ماه‌ها حملات راکتی خود، بسیاری از مواضع صهیونیست‌ها در شمال از جمله پایگاه‌های راداری و ارتباطی را مورد اصابت قرار داده و ضربات قابل توجهی به ادوات و دارایی های نظامی ارتش اسرائیل وارد کرد.

اما اصلی ترین نقطه عطف در روند درگیری درمیان حزب الله لبنان و رژیم صهیونیستی که به صورت رسمی منجر به آغاز جنگ سوم لبنان شد، حمله وحشیانه و ناجوانمردانه نیروی هوایی صهیونیست به ضاحیه بیروت بود.

ارتش رژیم صهیونیستی روز جمعه (۶ مهر ۱۴۰۳) با حمله‌ی هوایی سنگین به مقر حزب‌الله در ضاحیه‌ی جنوبی در بیروت، سید حسن نصرالله، دبیرکل این حزب، را به شهادت رساند. در این حمله که با استفاده از تسلیحات ساخت آمریکا صورت گرفته بود، سیدحسن نصرالله، رهبر حزب الله لبنان و چند تن از همراهان و فرماندهان و همچنین دختر ایشان، به فیض شهادت نائل آمدند. این عملیات رژیم صهیونیستی با بازتاب و واکنش های گسترده منطقه ای و جهانی همراه و به شکل غیر رسمی،‌ اعلام جنگ رژیم صهیونسیتی علیه حزب الله لبنان بود.

با این حال، روز بعد، حزب‌الله ضمن صدور بیانیه‌ای در تأیید شهادت نصرالله، متعهد شد به مقاومت در برابر اسرائیل و حمایت از غزه و فلسطین ادامه دهد. چنان‌که شهادت «سید عباس الموسوی» دبیرکل سابق حزب‌الله، به دست رژیم صهیونیستی با روی کار آمدن سید حسن نصرالله و تقویت بی‌سابقه‌ی حزب‌الله همراه شد، به خواست خداوند شهادت سید حسن نصرالله نیز آغازگر دوره‌ی جدیدی از رشد و تقویت حزب‌الله تحت رهبری دبیرکل جدید این حزب خواهد بود. در گزارش پیش رو به معرفی شهید نصرالله می‌پردازیم.

شهید «سید حسن نصرالله» به خاطر مبارزه‌ی موفق با رژیم صهیونیستی و دفاع از آرمان فلسطین، میان ملت‌های عربی فوق‌العاده محبوب بود. روزنامه‌ی آمریکایی نیویورک‌تایمز سال ۲۰۰۶ طی گزارشی تحت عنوان «جهان عرب اسطوره‌ی خود را در رهبر حزب‌الله پیدا کرده» (لینک) به نقل از معاون نخست‌وزیر یک کشور عربی (که نامی از او برده نشده) شهید نصرالله را «قوی‌ترین فرد خاورمیانه» توصیف می‌کند و می‌نویسد: «او تنها رهبر عربی‌ای است که واقعاً به حرفی که می‌زند، عمل می‌کند.» (+)

یکی از اعضای دفاع مدنی لبنان، جمعه، ۶ مهر ۱۴۰۳، در محل اصابت موشک‌های رژیم صهیونیستی در حومه‌ی جنوبی بیروت، موسوم به ضاحیه‌ی جنوبی، مشغول امدادرسانی است. رژیم صهیونیستی با ده‌ها بمب سنگرشکن ۹۰۰ کیلوگرمی آمریکایی مقر حزب‌الله را بمباران کرد. (+)

«سیدِ مقاومت»

سید حسن نصرالله، سومین دبیرکل حزب‌الله لبنان، سال ۱۹۶۰ به دنیا آمد، و ۱۶ فوریه‌ی ۱۹۹۲، پس از ترور «سید عباس الموسوی» در یکی از حملات موشکی اسرائیل، رهبری این حزب را به عهده گرفت. نصرالله که به «سیدِ مقاومت» معروف است[۱]، تحصیلات دینی را در حوزه‌های علمیه‌ی شیعه در لبنان، عراق، و ایران پشت سر گذاشته بود. حزب‌الله لبنان، تحت رهبری نصرالله، دست به عملیات‌های نظامی چشم‌گیری علیه اسرائیل زد. این عملیات‌ها سال ۲۰۰۰ به نقطه‌ی اوج خود رسیدند و اسرائیل را پس از ۱۸ سال اشغالگری، از جنوب لبنان بیرون کردند. دبیرکل فقید حزب‌الله همچنین نقش کلیدی‌ای در تبادل اسرا با اسرائیل در سال ۲۰۰۴ داشت. مبادله‌ای که آن را یکی از بزرگ‌ترین موارد تبادل زندانیان و اجساد، شامل زندانیانی از دیگر کشورهای عربی، توصیف می‌کنند. شهرت نصرالله در طول جنگ ۳۳ روزه با اسرائیل در سال ۲۰۰۶ به‌شدت افزایش یافت؛ جنگی که با عقب‌نشینی اسرائیل از جنوب لبنان پس از متحمل شدن خسارات سنگین به پایان رسید. در نتیجه‌ی این تحولات، نصرالله به نماد مقاومت در برابر اسرائیل و شخصیتی برجسته در مخالفت با نفوذ غرب در خاورمیانه تبدیل شد. طیف گسترده‌ای از مخاطبان در سراسر جهان عرب، سخنرانی‌های نصرالله را که مشخصه‌یشان شور و جذابیت بود، دنبال می‌کردند. بلافاصله پس از آغاز عملیات طوفان‌الاقصی توسط مقاومت فلسطین در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، نصرالله حمایت و همبستگی خود را با فلسطینیان اعلام کرد. حزب‌الله روز بعد، ۸ اکتبر، در همبستگی با غزه جبهه‌ای را در جنوب لبنان علیه رژیم صهیونیستی باز کرد.

تعدادی از لبنانی‌ها به سخنرانی تلویزیونی ماه جولای سال ۲۰۲۱ شهید «سید حسن نصرالله» دبیرکل وقت حزب‌الله، در حمایت از مردم فلسطین گوش می‌دهند. علاوه بر شیعیان لبنان و هواداران حزب‌الله، میلیون‌ها نفر در سراسر جهان عرب، سخنرانی‌های شورانگیز شهید نصرالله را دنبال می‌کردند. (+)

% buffered05:05

-05:05

Download

سخنرانی شهید «سید حسن نصرالله» به زبان فارسی [دانلود]

از امل تا حزب‌الله

سید حسن نصرالله ۳۱ آگوست ۱۹۶۰ (۹ شهریور ۱۳۳۹) در روستای «البزوریه» در نزدیکی شهر «صور» در جنوب لبنان به دنیا آمد. سید حسن و همسرش «فاطمه یاسین» صاحب پنج فرزند به نام‌های محمدهادی، زینب، محمدجواد، محمدمهدی، و محمدعلی بودند. محمدهادی، پسر ارشد نصرالله، سال ۱۹۹۷ در جریان درگیری‌ها در جنوب لبنان توسط ارتش اسرائیل به شهادت رسید و پیکرش هفت سال بعد، سال ۲۰۰۴، در مبادله‌ی اسرا با این رژیم، تحویل گرفته شد. نصرالله تحصیلات اولیه را در مدرسه‌ی «الکفاح» در محله‌ی فقیرنشین «کرنتینا» در بیروت سپری کرد و سپس در یکی از مدارس مقطع متوسطه در محله‌ی «سن الفیل» در شرق بیروت ادامه‌ی تحصیل داد. پس از آغاز جنگ داخلی لبنان در سال ۱۹۷۵، خانواده‌ی نصرالله دوباره به الزوریه، زادگاه سید حسن، نقل‌مکان کردند و او تحصیلات متوسطه‌ی خود را در آن‌جا به پایان رساند. نصرالله در ۱۶ سالگی در حوزه‌ی علمیه‌ی نجف در عراق ثبت نام کرد و آن‌جا تحت تعلیم سید عباس الموسوی (که بعدها دبیرکل حزب‌الله شد) قرار گرفت. نصرالله سپس، سال ۱۹۷۸، عراق را ترک کرد؛ مدت کوتاهی در شهر قم، در ایران، تحصیل کرد؛ و بالأخره به لبنان بازگشت و تحصیل علوم دینی را در مدرسه‌ی علمیه «امام المنتظَر» در بعلبک ادامه داد؛ مدرسه‌ای که توسط الموسوی تأسیس شده بود.

شهید «سید حسن نصرالله» دبیرکل فقید حزب‌الله لبنان، اوایل آوریل ۱۹۹۸ در بیروت با خبرنگاران گفت‌وگو می‌کند. شهید نصرالله پس از شهادت پسر ارشدش «محمدهادی» (که هجده سال داشت) گفت افتخار می‌کند که او هم «پدر شهید» شده است. وقتی اسرائیلی‌ها تصاویر پیکر محمدهادی را منتشر کردند و به حزب‌الله پیشنهاد دادند این پیکر را با اجساد سربازان اسرائیلی مبادله کند، نصرالله جواب داد: «نگهش دارید. ما مردان بسیار زیادی مانند هادی داریم که حاضرند خودشان را وقف این مبارزه کنند.» (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› اعزام «مارشال بیلینگزلی» به لبنان برای مقابله با کنفرانس ایرانی «افق نو»

نصرالله در دوران دبیرستان با جنبش امل آشنا و وارد حوزه‌ی فعالیت‌های سیاسی شد. وی در نهایت به عنوان رهبر سازمانی این جنبش در البزوریه منصوب شد. سال ۱۹۷۹، رئیس دفتر سیاسی امل در منطقه‌ی بقاع شد. با این حال، سال ۱۹۸۲، در نتیجه‌ی اختلاف با رهبری امل بر سر راهبردهای مبارزه با اسرائیل، به سازمان تازه‌تأسیس حزب‌الله پیوست و به عنوان رهبر این سازمان در منطقه‌ی بقاع منصوب شد. در این سِمت، عهده‌دار بسیج نیرو و تشکیل تیم‌های نظامی بود. سید حسن به مرور زمان در سلسله‌مراتب حزب‌الله صعود کرد و به عنوان مسئول اجرایی ارشد این سازمان مسئولیت اجرای تصمیمات اتخاذشده توسط شورای حزب را به عهده گرفت. در نهایت، سال ۱۹۹۲، پس از ترور الموسوی، نصرالله به‌رغم این‌که جوان‌ترین عضو شورا بود، به اتفاق آرا به عنوان دبیرکل جدید حزب‌الله انتخاب شد.

شهید «سید حسن نصرالله» دبیرکل فقید حزب‌الله لبنان، اواخر جولای ۱۹۹۶ طی یک کنفرانس خبری در بیروت سخنرانی می‌کند. شهید نصرالله پس از ترور شهید «سید عباس الموسوی» دبیرکل سابق حزب‌الله، در حالی به اتفاق آرا به عنوان دبیرکل بعدی این حزب انتخاب شد که جوان‌ترین عضو شورای حزب‌الله بود. چنان‌که ترور شهید الموسوی راه به جایی نبرد، ان‌شاءالله، ترور شهید نصرالله نیز موجب تضعیف حزب‌الله لبنان نخواهد شد. (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› «برونو کال»؛ افسری که تحریم حزب‌الله به او ختم می‌شود

درآمد ماهانه‌ی سید حسن نصرالله!

خبرگزاری آمریکایی آسوشیتدپرس می‌نویسد سید حسن نصرالله طی حدود سه دهه رهبری‌اش بر حزب‌الله، این سازمان را به یکی از قدرتمندترین گروه‌های شبه‌نظامی در خاورمیانه تبدیل کرد[۲]. نصرالله ۶۴ ساله استراتژیست زیرکی بود که هواداران شیعه‌ی حزب‌الله در لبنان او را می‌پرستیدند و میلیون‌ها نفر دیگر در سراسر جهان عرب و جهان اسلام او را ستایش می‌کردند[۳]. اگرچه این سخنران آتشین در آمریکا و بخش اعظم غرب به عنوان یک افراط‌گرا تلقی می‌شد، اما در عین حال، نسبت به شبه‌نظامیانی که پس از تأسیس حزب‌الله در سال ۱۹۸۲ بر آن مسلط شده بودند، فردی عمل‌گرا به شمار می‌رفت. نصرالله طی سخنرانی‌هایش پس از آغاز جنگ غزه، دائماً تأکید می‌کرد تا زمانی که آتش‌بس در غزه برقرار نشود، حزب‌الله دست از حملاتش علیه اسرائیل برنخواهد داشت. پس از تصمیم نصرالله برای انجام عملیات در دفاع از حماس، محبوبیت حزب‌الله نزد اعراب به‌شدت افزایش پیدا کرد.

شهید «سید حسن نصرالله» (وسط) دبیرکل وقت حزب‌الله لبنان، اواسط فوریه‌ی ۲۰۰۷، در جمع هزاران حامی این حزب در حومه‌ی جنوبی بیروت سخنرانی می‌کند. پیروزی‌های مکرر حزب‌الله تحت رهبری شهید نصرالله علیه رژیم صهیونیستی و حمایت راسخ او از آرمان فلسطین، دبیرکل حزب‌الله را به اسطوره‌ی ملت‌های عربی تبدیل کرده بود. (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› عزم ایران و حزب‌الله برای شکستن محاصره آمریکا علیه لبنان

آسوشیتدپرس توضیح می‌دهد که تصویر سید حسن نصرالله با عینک و ریش بلند خاکستری، مانند بسیاری از مردان مذهبی شیعه، هیچ شباهتی به یک فرمانده‌ی شبه‌نظامی با هزاران نیروی تحت امر به‌شدت مسلح، آموزش‌دیده، و جنگ‌دیده نداشت. معمولاً در سخنرانی‌هایش مکث می‌کرد؛ لطیفه تعریف می‌کرد؛ یا جمله‌ای به لهجه‌ی محلی می‌گفت. یک بار در پاسخ به خبرنگاری که طی یک مصاحبه‌ی تلویزیونی درباره‌ی درآمد ماهیانه‌اش پرسیده بود، گفت درآمدش حدود ۱۳۰۰ دلار در ماه است. پس از پایان جنگ داخلی در لبنان، حزب‌الله، تحت رهبری نصرالله، کم‌کم یک شبکه‌ی رفاه اجتماعی پیچیده تشکیل داد؛ از جمله اقدام به ساخت مدرسه، درمانگاه، و مسکن، در بخش‌های فقیرنشین و عمدتاً شیعه‌ی لبنان کرد. پس از عقب‌نشینی اسرائیل از جنوب لبنان در سال ۲۰۰۰، دبیرکل حزب‌الله طی سخنرانی مشهوری گفت: «اسرائیل سلاح هسته‌ای و قوی‌ترین نیروی هوایی در منطقه را دارد، اما در حقیقت، از تار عنکبوت هم ضعیف‌تر است.»

شهید «سید حسن نصرالله» دبیرکل وقت حزب‌الله، اواسط دسامبر ۲۰۰۰ در بیروت سخنرانی می‌کند. پیروزی حزب‌الله علیه رژیم صهیونیستی و اجبار این رژیم به عقب‌نشینی از جنوب لبنان پس از حدود دو دهه اشغالگری، نصرالله را به یک اسطوره در میان اعراب تبدیل کرد. (+)

در همین‌باره بخوانید:

›› گزارش اطلاعاتی محرمانه آمریکا: اسرائیل در جنگ با حزب‌الله پیروز نخواهد شد

[۱] ‘Master of Resistance’ – Life and Legacy of Hezbollah’s Assassinated Leader Hassan Nasrallah Link

[۲] Hezbollah leader Hassan Nasrallah transformed the militant group into a potent regional force Link

[۳] Who was longtime Hezbollah leader Hassan Nasrallah? Link

اخبار مرتبط

سید حسن نصرالله رهبر مقاومت لبنان به شهادت رسید

تشکیل حزب الله لبنان یک ایده لبنانی محض بود/ پشتیبانی و تایید امام خمینی (ره) به نقطه اشتراک حزب الله تبدیل شد/ چرا مقاومت لبنان «حزب الله» نام گرفت؟ +فیلم

تصویب نامگذاری معبری به نام شهید نصرالله

بازتاب سخنان رهبر انقلاب در رسانه‌های چین

رسانه‌های صهیونیست: نصرالله بهترین تحلیلگر مسائل اسرائیل است

تل آویو: نصرالله از ابتدای جنگ هدفش کور کردن سامانه‌ها در جبهه شمالی بوده است

حزب‌الله در همان مدرسه‌ای که من در آن درس می‌خواندم و درس می‌دادم تأسیس شد/ سید عباس موسوی اجازه نداد در دورۀ اول آموزش نظامی حزب شرکت کنم/ تا سر و شکل پیدا کردن حزب، اولویتمان فعالیت نظامی بود

دیدار و گفتگوی عراقچی با دبیرکل سازمان ملل پس از شهادت سیدحسن نصرالله +عکس

حزب الله: پیکر سیدحسن نصرالله در ضاحیه جنوبی بیروت دفن می‌شود

اسحاق بریک: اسرائیل نمی‌تواند حزب الله را شکست دهد

وزیر کشور: ایران کنار مردم لبنان و جریان مقاومت خواهد ماند

حزب‌الله: امت باید با وحدت با دشمنانشان مقابله کند

فیلم/ گریه‌های فرزندان آیت‌الله سیستانی در غم شهادت سید مقاومت

مهار تنش‌ها در منطقه محور رایزنی وزیر خارجه عمان و گوترش

آیت‌الله جنتی: مقاومت با قدرت ادامه می‌یابد/ نابودی رژیم‌ صهیونیستی حتمی است

شهید سید حسن نصرالله؛ «سید مقاومت» و اسطوره جهان عرب

ارتش رژیم صهیونیستی روز جمعه (۶ مهر ۱۴۰۳) با حمله‌ی هوایی سنگین به مقر حزب‌الله در ضاحیه‌ی جنوبی در بیروت، سید حسن نصرالله، دبیرکل این حزب، را به شهادت رساند.

سید حسن نصرالله، سومین دبیرکل حزب‌الله لبنان، سال ۱۹۶۰ به دنیا آمد، و ۱۶ فوریه‌ی ۱۹۹۲، پس از ترور «سید عباس الموسوی» در یکی از حملات موشکی اسرائیل، رهبری این حزب را به عهده گرفت. نصرالله که به «سیدِ مقاومت» معروف است، تحصیلات دینی را در حوزه‌های علمیه‌ی شیعه در لبنان، عراق، و ایران پشت سر گذاشته بود. حزب‌الله لبنان، تحت رهبری نصرالله، دست به عملیات‌های نظامی چشم‌گیری علیه اسرائیل زد. این عملیات‌ها سال ۲۰۰۰ به نقطه‌ی اوج خود رسیدند و اسرائیل را پس از ۱۸ سال اشغالگری، از جنوب لبنان بیرون کردند. دبیرکل فقید حزب‌الله همچنین نقش کلیدی‌ای در تبادل اسرا با اسرائیل در سال ۲۰۰۴ داشت. مبادله‌ای که آن را یکی از بزرگ‌ترین موارد تبادل زندانیان و اجساد، شامل زندانیانی از دیگر کشورهای عربی، توصیف می‌کنند. شهرت نصرالله در طول جنگ ۳۳ روزه با اسرائیل در سال ۲۰۰۶ به‌شدت افزایش یافت؛ جنگی که با عقب‌نشینی اسرائیل از جنوب لبنان پس از متحمل شدن خسارات سنگین به پایان رسید. در نتیجه‌ی این تحولات، نصرالله به نماد مقاومت در برابر اسرائیل و شخصیتی برجسته در مخالفت با نفوذ غرب در خاورمیانه تبدیل شد. طیف گسترده‌ای از مخاطبان در سراسر جهان عرب، سخنرانی‌های نصرالله را که مشخصه‌یشان شور و جذابیت بود، دنبال می‌کردند. بلافاصله پس از آغاز عملیات طوفان‌الاقصی توسط مقاومت فلسطین در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، نصرالله حمایت و همبستگی خود را با فلسطینیان اعلام کرد. حزب‌الله روز بعد، ۸ اکتبر، در همبستگی با غزه جبهه‌ای را در جنوب لبنان علیه رژیم صهیونیستی باز کرد.

سید حسن نصرالله ۳۱ آگوست ۱۹۶۰ (۹ شهریور ۱۳۳۹) در روستای «البزوریه» در نزدیکی شهر «صور» در جنوب لبنان به دنیا آمد. سید حسن و همسرش «فاطمه یاسین» صاحب پنج فرزند به نام‌های محمدهادی، زینب، محمدجواد، محمدمهدی، و محمدعلی بودند. محمدهادی، پسر ارشد نصرالله، سال ۱۹۹۷ در جریان درگیری‌ها در جنوب لبنان توسط ارتش اسرائیل به شهادت رسید و پیکرش هفت سال بعد، سال ۲۰۰۴، در مبادله‌ی اسرا با این رژیم، تحویل گرفته شد. نصرالله تحصیلات اولیه را در مدرسه‌ی «الکفاح» در محله‌ی فقیرنشین «کرنتینا» در بیروت سپری کرد و سپس در یکی از مدارس مقطع متوسطه در محله‌ی «سن الفیل» در شرق بیروت ادامه‌ی تحصیل داد. پس از آغاز جنگ داخلی لبنان در سال ۱۹۷۵، خانواده‌ی نصرالله دوباره به الزوریه، زادگاه سید حسن، نقل‌مکان کردند و او تحصیلات متوسطه‌ی خود را در آن‌جا به پایان رساند. نصرالله در ۱۶ سالگی در حوزه‌ی علمیه‌ی نجف در عراق ثبت نام کرد و آن‌جا تحت تعلیم سید عباس الموسوی (که بعدها دبیرکل حزب‌الله شد) قرار گرفت. نصرالله سپس، سال ۱۹۷۸، عراق را ترک کرد؛ مدت کوتاهی در شهر قم، در ایران، تحصیل کرد؛ و بالأخره به لبنان بازگشت و تحصیل علوم دینی را در مدرسه‌ی علمیه «امام المنتظَر» در بعلبک ادامه داد؛ مدرسه‌ای که توسط الموسوی تأسیس شده بود.

نصرالله در ۳۱ اوت ۱۹۶۰ در برج حمود از محله‌های شرق بیروت به دنیا آمد.[۱۵] او فرزند ارشد میان ۹ فرزند دیگر خانواده محسوب می‌شود.[۱۶] در زمان کودکی، پدرش به شغل سبزی و میوه‌فروشی مشغول بود و عضو حزب سوسیال ناسیونالیست سوری بود.[۱۷][۱۸][۱۹] به دلیل فقر اقتصادی و شرایط نامساعد کاری، خانوادهٔ وی به منطقهٔ الکرنتینا در جنوب بیروت رفتند. خانوادهٔ وی در سال ۱۹۷۵، هم‌زمان با آغاز جنگ داخلی لبنان، به البازوریه برگشتند.[۳][۷][۷] سید حسن از کودکی شدیداً به سید موسی صدر علاقه‌مند بود.[۲۰]

حسن با وجود اینکه خانواده‌اش مذهبی نبودند، به علوم دینی علاقه داشت. او در مدرسه النجاه و بعداً یک مدرسه دولتی در محله عمدتاً مسیحی سن الفیل بیروت تحصیل کرد.[۵][۱۵] او مقطع دبیرستان را در روستای البازوریه در جنوب لبنان به پایان رسانید و در سال ۱۹۷۶، در سن ۱۶ سالگی برای تحصیلات حوزوی به شهر نجف در عراق رفت و در آن‌جا، سید محمدباقر صدر، بنیان‌گذار حزب الدعوه اسلامی، او را به شاگرد لبنانی خود سید عباس الموسوی معرفی کرد.[۱۷] او بعد از ۲ سال اقامت و تحصیل در این شهر، مجدداً به لبنان بازگشت و در مدرسهٔ الامام منتظر در بعلبک مشغول به فراگیری علوم حوزوی شد. مشوق اصلی وی برای عزیمت به نجف و فراگیری علوم اسلامی سید محمد غروی، امام جمعه شهر صور بوده است.[۷][۲۱] نصرالله در سال ۱۹۸۹ برای تکمیل دروس حوزوی به قم رفت، اما با گذشت یک سال، به دلیل شدت تنش‌ها در لبنان، به درخواست شورای حزب‌الله به بیروت بازگشت.[۲۲]

نصرالله با اتمام دورهٔ دبیرستان و هم‌زمان با آغاز جنگ داخلی لبنان وارد جنبش امل شد و به‌عنوان مسئول سازمانی جنبش شیعی امل در روستای البازوریه به فعالیت پرداخت. وی در زمان تحصیل در حوزه امام منتظر نیز به فعالیت سازمانی در جنبش امل می‌پرداخت که در همان زمان، به‌عنوان عضو دفتر سیاسی آن انتخاب شد.[۷]

سید حسن نصرالله (متولد 31 آگوست 1960، برج حمود، لبنان- درگذشته 27 سپتامبر 2024، ضاحیه، بیروت)، روحانی شیعه لبنانی و دبیرکل حزب‌الله لبنان، یک حزب سیاسی و گروه نظامی شیعه اسلامی، است.

او در سال 1960 در حومه بیروت به دنیا آمد و تحصیلات خود را در صور و سپس در یک حوزه علمیه شیعه در بعلبک به پایان رساند. نصرالله پس از آن در یک مدرسه وابسته به جنبش امل تدریس کرد. او سپس به حزب‌الله پیوست که برای مقابله با حمله اسرائیل به لبنان در سال 1982 تشکیل شده بود. پس از یک دوره کوتاه مطالعات دینی در ایران، نصرالله به لبنان بازگشت و در سال 1992 پس از ترور سید عباس موسوی در یک حمله هوایی توسط اسرائیل، رهبر حزب‌الله شد.

در دوران رهبری نصرالله، حزب‌الله موشک‌هایی با برد طولانی‌تر به دست آورد که به آنها اجازه می‌داد به شمال اسرائیل حمله کنند. پس از تحمل تلفات سنگین اسرائیل در طول اشغال 18 ساله جنوب لبنان، نیروهای خود را در سال 2000 عقب‌نشینی کردند که محبوبیت حزب‌الله را در منطقه به شدت افزایش داد و موقعیت حزب‌الله را در لبنان تقویت کرد. با این حال، نقش حزب‌الله در کمین یک واحد گشتی مرزی اسرائیلی که منجر به جنگ لبنان در سال 2006 شد، مورد انتقاد محلی و منطقه‌ای قرار گرفت. در طول جنگ داخلی سوریه، حزب‌الله در کنار ارتش سوریه جنگید.

در 27 سپتامبر 2024، سید حسن نصرالله در حمله هوایی اسرائیل به شش ساختمان در ناحیه ضاحیه در جنوب بیروت به شهادت رسید. پس از این حمله، سخنگوی ارتش اسرائیل اعلام کرد که نیروی هوایی اسرائیل مقر اصلی حزب‌الله در بیروت را با هدف ترور نصرالله هدف قرار داده است. پس از یک روز حزب‌الله لبنان با صدور بیانیه‌ای شهادت سید حسن نصرالله، دبیرکل این جنبش در حمله رژیم صهیونیستی به ضاحیه جنوبی بیروت را تایید کرد.

سید حسن نصرالله، رهبر جبهۀ مقاومت اسلامی لبنان و سومین دبیرکل حزب‌الله لبنان پس از ترور شدن شهید سید عباس موسوی به دست نیروهای نظامی اسرائیل در سال ۱۹۹۲ م، بود. ایشان یکی از چهره‌های محبوب و شاخص جهان اسلام در مبارزۀ با رژیم اشغالگر قدس به‌شمار می‌رود. وی خود را از مقلدان اندیشه‌ای و عملی رهبر جمهوری اسلامی ایران (سیدعلی حسینی خامنه‌ای) می‌دانست. از جمله اصول اساسی اندیشه‌ای و رفتاری سیدحسن نصرالله دفاع و پیگیری تفکر وحدت امت اسلامی و ایجاد تمدن نوین اسلامی در جهان اسلام بود. ایشان پس از سال‌ها تلاش و مجاهدت در محور مقاومت و آرمان قدس شریف، سرانجام در حملۀ هواپیماهای جنگی رژیم صهیونیستی شامگاه جمعه، 27 سپتامبر سال 2024 م، برابر با 6 مهرماه سال 1403 ش، به محلات مسکونی منطقۀ حاره حریک در ضاحیۀ بیروت به همراه تعدادی از فرماندهان محور مقاومت به شهادت رسید.

زندگی‌نامه

سیدحسن نصرالله در سال 1960 میلادی، در شهرک البازوریه واقع در ۱۰ کیلومتری شرق بیروت به دنیا آمد.

او به دلیل فشارهای اقتصادی جنوب لبنان به همراه خانواده به بیروت مهاجرت کرد و در حاشیۀ پایتخت در محلۀ کرنتینا سکنی گزید.

وی می‌گوید: «در کودکی شال مشکی و بلند مادر بزرگش را دور سر می‌پیچانده و به حاضران می‌گفته من روحانی هستم، پشت سرم نماز بخوانید». شخصیت نصرالله در محلۀ کرنتینا شکل گرفت. وی در نوجوانی در نزد پدرش در مغازۀ میوه‌فروشی کار می‌کرده. سید برخلاف دوستانش که همیشه راهی زمین‌های فوتبال و سواحل توریستی بیروت بودند، به مناطق مجاور کرنتینا همانند، ‌النبعه، سن الفیل و برج حمود می‌رفت تا از فضای معنوی مساجد آنها استفاده کند.

زندگی شخصی

سید حسن نصرالله در سال ۱۹۶۰ در محله برج حمود بیروت متولد شد. بزرگترین فرزند خانواده‌ای پرجمعیت بود و در کودکی به دلیل شرایط سخت اقتصادی، خانواده‌اش به مناطق دیگری از بیروت مهاجرت کردند. علاقه او به دین و شخصیت سید موسی صدر از کودکی در او ریشه دواند، هرچند خانواده‌اش مذهبی نبودند.

سید حسن نصرالله تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش گذراند و دوره راهنمایی را در محله سن الفیل بیروت ادامه داد. سپس برای ادامه تحصیل به روستای البازوریه رفت و پس از اتمام دبیرستان، در سن شانزده سالگی عازم نجف شد تا به تحصیل علوم دینی بپردازد. دو سال بعد به لبنان بازگشت و در مدرسه الامام منتظر بعلبک به فراگیری علوم دینی مشغول شد. سید محمد غروی، امام جمعه شهر صور، مشوق اصلی او برای تحصیل در نجف بود. در سال ۱۹۸۹ نیز برای تکمیل تحصیلات به قم رفت اما به دلیل شرایط ناآرام لبنان به بیروت بازگشت.

تحصیلات

سیدحسن از کودکی علاقۀ فراوانی به مطالعه داشت و در زمینۀ دین مطالعات زیادی انجام داده است. او تحصیلات ابتدایی را در مدرسه‌های کوی النجاح و سن الفیل پشت‌ سر گذاشت و ‌همزمان با جنگ‌های داخلی لبنان به اتفاق خانواده به بازوریه زادگاه خود بازگشت و در شهر صور دوران دبیرستان را تمام کرد. او تحصیلاتش را در نجف نزد موسوی و آیت‌الله صدر ادامه داد و در سال ۱۹۷۸ مقدمات را به پایان رساند. در این دوران در کشور عراق تحولات سیاسی و امنیتی فراگیر شده‌ بود. در این تحولات طلاب علوم دینی حوزه نجف همواره تحت تعقیب بودند. طلبه‌های لبنانی نیز در این دوران با اتهامات مختلفی از جمله همکاری با حزب الدعوه عراق، همکاری با جنبش امل در لبنان و یا ارتباط با حزب بعث حاکم بر سوریه مواجه بودند.

ازدواج

در سال 1978 برابر با 1357ش سيد حسن نصرالله با فاطمه ياسين ازدواج كرد. حاصل این ازدواج پنج فرزند به نام‌های شهید هادی، محمدجواد، زینب، محمدعلی، محمدمهدی بود.[۸]

شهادت فرزند محمدهادی نصرالله

محمدهادی (۱۹۷۹ م. بارزویه لبنان – ۱۹۹۷ اقلیم تفاح)، فرزند بزرگ نصرالله است. در سال ۱۹۷۹ در البارزویه از توابع لبنان متولد شد. تحصیلات ابتدایی را از مدرسه ناصر شهر بعلبک آغاز کرد و چند سال بعد یعنی سال ۱۹۸۵ به همراه پدرش در سفری به ایران آمد. اما یکسال بعد به علت وجود بحران در لبنان به زادگاهش بازگشت و به تحصیلات خود ادامه داد.

او در سال ۱۹۹۴ با جلب رضایت پدر به جمع رزمندگان حزب‌الله لبنان در جبهه‌های جنوب لبنان پیوست. او که به تازگی ازدواج کرده بود در عملیاتی که در منطقه اقلیم التفاح از توابع منطقه جبل‌الرفیع انجام شد به همراه چند تن دیگر از همرزمانش در سپتامبر سال ۱۹۹۷ در سن ۱۸ سالگی کشته شد.

در اولین سالروز کشته شدن هادی حسن نصرالله در ۱۵ سپتامبر ۱۹۹۸، «خیابان شهید هادی حسن نصرالله» با حضور رفیق حریری نخست‌وزیر وقت و شماری از وزیران و نمایندگان مجلس لبنان، در شهر بیروت پایتخت این کشور افتتاح شد.

در ١٣ سپتامبر١٩٩٧ فرزند بزرگ او محمدهادی در مبارزه قهرمانانه با نیروهای اشغالگردر منطقە «جبل الرفیع» در جنوب لبنان به شهادت رسید.

در ٢۵ می ٢٠٠٠ جنوب لبنان به دست نیروهای او - فرزندان مقاومت اسلامی‌-آزاد شد و دشمن صهیونیستی مجبور به ترک این زمین‌ها شد. (به استثنای مزارع شبعا).

مواضع سیاسی و جهادی او طی سال های ٢٠٠٠ -٢٠٠۶ مواضعی برجسته است کە بارزترین آنها آزادسازی اسرای لبنانی و در رأس آنان «شیخ عبدالکریم عبید» و «حاج مصطفی دیرانی» است.

او در وفاق ملی لبنان پس از ترور رفیق حریری (2005/2/14) نقشی کلیدی ایفا کرد، و با تدبیر وآگاهی سیاسی خود توانست تصمیم‌های دولت آمریکا علیه حزب و سلاح‌های آن (در رأس آن قطعنامه ١۵۵٩) خنثی کند.[۱۰]

پیروزی حزب‌الله در خارج کردن اسرائیل از جنوب لبنان و شهید شدن پسر نصرالله در جنگ در سال ۱۹۹۷، موجب محبوبیت سید حسن نصرالله در جنوب لبنان شد.

نصرالله با اعتقادی راسخ به ولایت فقیه، روش امام خمينى(ره) و رهبر معظم انقلاب و اندیشه‌ها و مبانی فكری این دو بزرگوار را شناخته و با الگوبرداری دقیق از این روش، حزب‌الله را تا آخرین لحظه عمرش اداره و رهبری کرده است. [۱۱]

ارتباط با ایران

سید حسن نصرالله از همان ابتدای فعالیت‌های سیاسی خود ارتباط نزدیکی با ایران برقرار کرد. در سال ۱۳۶۰، در سن بیست سالگی، به دیدار امام خمینی رفت و از سوی ایشان به عنوان نماینده در امور لبنان منصوب شد. نصرالله همچنین در سال ۱۳۶۱ به عنوان سرپرست تیم ورزشی جنبش امل به ایران سفر کرد و این ارتباطات را بیش از پیش تقویت نمود.

برای تکمیل تحصیلات دینی و تعمیق ارتباط با ایران، نصرالله در سال ۱۳۶۶ به قم مهاجرت کرد. دو سال اقامت در قم فرصتی برای او فراهم کرد تا علاوه بر تحصیل، زبان فارسی را بیاموزد و روابط نزدیکی با نخبگان سیاسی و نظامی ایران برقرار کند. این ارتباطات در آینده نقش مهمی در تقویت همکاری‌های حزب‌الله و ایران ایفا کرد.

سید حسن نصرالله همواره بر حمایت‌های همه جانبه ایران از حزب‌الله تاکید کرده است. وی در سخنرانی‌های خود بارها به این موضوع اشاره کرده و اعلام کرده است که حزب‌الله تمامی نیازهای خود را از ایران تامین می‌کند. نصرالله همچنین بر وفاداری حزب‌الله به انقلاب اسلامی ایران تاکید کرده و دفاع از ایران را وظیفه‌ای شرعی و انقلابی می‌داند. حزب‌الله لبنان بارها اعلام کرده است که در صورت حمله به ایران، به یاری آن خواهد شتافت.

جمله تاریخی شهید سید حسن نصرالله در مورد ایران + عکس

علی لاریجانی جمله ای از شهید سید حسن نصرالله در مورد ایران را مطرح کرد.

به گزارش جماران؛ علی لاریجانی مشاور رهبر انقلاب در صفحه خود در شبکه اجتماعی اکس نوشت:

شهید سید حسن نصرالله: اگر روزی به ملت ایران حمله نظامی صورت گیرد، عاشورایی می‌جنگم.

نمایندۀ امام خمینی در لبنان

در دیداری که حسن نصرالله در سال ۱۳۶۰ با آیت‌الله خمینی در تهران داشت، رهبر انقلاب ایران او را به‌عنوان نماینده خود در امور حسبیه و اخذ امور شرعیه در لبنان منصوب کرد.

نصرالله در زمان دریافت این حکم تنها ۲۱ سال داشت و نخستین فرد از رهبران حزب‌الله لبنان بود که چنین حکمی را ازامام دریافت می‌کرد. نصرالله در سال ۱۳۶۱ هم به‌عنوان سرپرست تیم ورزشی جنبش امل به تهران سفر کرد اما به دلیل درگرفتن جنگ ۱۹۸۲ لبنان این سفر نیمه‌تمام ماند.

نصرالله در سال ۱۳۶۶ تصمیم گرفت که برای ادامه تحصیلات دینی به قم مهاجرت کند. او دو سال در حوزه علمیه قم تحصیل کرد. نصرالله در این مدت زبان فارسی را به خوبی آموخت و دوستان نزدیکی در میان نخبگان سیاسی-نظامی ایران پیدا کرد. او در سال ۱۳۶۸ به لبنان بازگشت.

نصرالله در سخنرانی‌هایش از انقلاب اسلامی ایران دفاع می‌کرد و آن را وظیفه‌ای بر اساس قانون وفاداری می‌دانست.

معاون سید حسن نصرالله در پاسخ به سؤالی مبنی بر واکنش حزب‌الله در صورت حمله اسرائیل و حامیان آن به ایران گفت: رابطه ما با جمهوری اسلامی ایران مثل پدر و فرزند است و در صورت حمله متجاوزان از ایران دفاع خواهیم کرد، حتی اگر شود خودمان را فدای بقای جمهوری اسلامی بکنیم، این کار را خواهیم کرد و این کار نه از روی تعصب، بلکه به خاطر مصالح حقیقی جهان اسلام است.

عزیمت به قم

در سال ۱۹۹۰ م (۱۳۶۹ ش) با برقراری آرامش نسبی در لبنان سید حسن نصرالله که همچنان تشنه علوم و معارف اهل بیت علیهم ‌السلام بود، توانست برادران خود را در شورای مرکزی حزب الله (بر خلاف اراده و خواست آنان) متقاعد کند که عازم شهر مقدس قم شود. او می‌دانست با فراگیری هر چه بیشتر علوم اهل بیت علیهم‌السّلام می‌تواند قویتر و با دست پر به میدان مقاومت باز گردد تا مسئولیت خود را به نحو احسن ادامه دهد و این بار نقش بین المللی را ایفا کند.

ارتباط سید حسن نصرالله با اوضاع لبنان با آمدن او به قم قطع نشد. با آنکه وی در حوزه علمیه قم حضور داشت، اما اوضاع لبنان و حزب الله را با دقت پیگیری می‌کرد. او برای کسب دانش بیشتر و فراگیری بحث خارج فقه به قم آمد تا در کلاس درس شاگردان امام خمینی رحمة‌الله‌علیه شرکت کند و با کسب آگاهی و عرفان بیشتر بتواند جنبش مقاومت اسلامی لبنان راغنی سازد.

او قصد داشت دو سه سالی را با خدای خود خلوت کند. دانش و عرفان بجوید و با روحی سرشار از علم و معرفت به بیروت باز گردد، ولی برخی از اعضای شورای رهبری حزب الله در بیروت سید حسن را به حال خود نگذاشتند و به او اجازه ندادند به آرزوی دیرینه خود برسد. ویژگیها و توانمندیهای سرشاری که داشت، به مسئولان جمهوری اسلامی و حزب الله اجازه نداد از استعدادها و توانمندیهای او چشم پوشی کنند.

در ماههای اول آمدن به قم او می‌خواست همه وقت خود را صرف فراگیری علم کند و با برخی از طلاب لبنانی قرار گذاشت در کلاس درس علمای مشهور شرکت کند. او تنها در کلاسهای درس فقه و علم اصول شرکت نمی‌کرد، بلکه در دروس تفسیر قرآن آیت‌الله جوادی آملی نیز حضور می‌یافت.

او به صورت نامنظم در بیشتر درسهای بحث خارج فقه حوزه شرکت می‌کرد. از جمله کلاس‌های بحث آیت‌الله فاضل لنکرانی رحمة‌الله‌علیه و آیت‌الله سید کاظم حائری . همچنین او از ابتدای پیوستن به طلبگی علاقه و صف ناپذیری به علمای عارف و سالک داشت.
او در محضر بزرگانی چون آیت‌الله بهجت و آیت‌الله کشمیری رحمة‌الله‌علیه حضور می‌یافت. پس از پایان اقامت در قم و بازگشت به بیروت، هرگاه به ایران می‌آمد از برادران مسئول می‌خواست ملاقات او را با آیت‌الله بهجت و آقایان کشمیری رحمة‌الله‌علیه و حسن زاده آملی تدارک ببینند.

با علمای بزرگ دیگری که در عرفان و سلوک شهرت داشتند و ساکن تهران و مشهد بودند، ملاقات می‌کرد و اصول عرفان عملی و سلوک الی الله را از آنان جویا می‌شد.

سفر به نجف اشرف

در آن ایام شوق تحصیل علوم دینی لحظه‌ای سید حسن جوان را آرام نمی‌گذاشت. او که بسیار تحت تاثیر اندیشه امام موسی صدر بود به قشر روحانیت علاقمند و وارد حوزه علمیه « امام علی علیه ‌السلام » در شهر بعلبک شد و مقدمات علوم دینی را نزد اساتید آن حوزه فرا گرفت. مؤسس این حوزه امام موسی صدر بود که آن وقت به مدیریت شهید سید عباس موسوی اداره می‌شد. در این حوزه علاوه بر سید حسن نصرالله، آقایان شهید شیخ علی کریم ، شیخ حسن یاسین و شیخ محمد خاتون نیز تحصیل می‌کردند و با وی هم درس بودند[۵]

در مدت حضور در جنوب لبنان با « سید محمد غروی » امام جمعه شهر شیعه نشین صور آشنا شد[۶]

وی سید حسن را به تحصیل در حوزه علمیه نجف تشویق کرد و سرانجام سید عازم حوزه علمیه نجف شد.

معرفی به آیت‌الله سید محمد باقر صدر

سید محمد غروی یادداشتی به دست سید حسن داده بود که در آن طلبه جوان به محضر شهید و الامقام آیت‌الله سید محمد باقر صدر متفکر، عالم و مجاهد وارسته عراقی معرفی شده بود. هوش سرشار طلبه جوان و تلاش وجدیت او مورد اهتمام و عنایت شهید صدر قرار گرفت. به طوری که از شهید سید عباس موسوی خواست بر وضعیت علمی نصر الله نظارت داشته باشد و به او کمک کند. بدین ترتیب روابط دوستانه و صمیمانه میان این دو شکل گرفت. در حقیقت سید عباس نه فقط دوست و برادر بزرگ تر سید حسن، بلکه استاد و رفیق راه او نیز بود. دیدار شهید صدر نیز برای سید حسن جوان سراسر لطف بود.

عالم فرزانه‌ای که ضمن برخورداری از هوش سرشار و ظرافتها و دقتهای علمی، نوآوریهای بسیاری را در عرصه‌های گوناگون علوم دینی رقم زد و برای زدودن گرد شبهات از چهره درخشان اسلام ، همت بسیار نمود. آن مرد مجاهد با همه اشتغالات علمی، هیچ گاه از مبارزه غافل نماند و در عرصه سیاسی حضوری نقش آفرین داشت.

منسجم کردن طلاب لبنانی و خارجی

وی در آن دو سال کوشید میان طلاب لبنانی قدیم و جدید حوزه علمیه قم ارتباط و هماهنگی به وجود بیاورد برای آنان جلسات فرهنگی دایر کرد و از برخی شخصیتهای ایرانی دعوت کرد برای طلاب لبنانی سخنرانی کنند در آن مرحله حجت الاسلام سید علی اکبر محتشمی پور و آیت‌الله مصباح یزدی دعوت شدند. او با سایر طلاب خارجی حوزه علمیه قم نیز ارتباط برقرار کرد. نظر به اینکه او یک چهره حوزوی نبود و در حقیقت میهمان حوزه محسوب می‌شدبرخی از مدارس طلاب غیر ایرانی از وی دعوت می‌کردند در مناسبتهای سیاسی سخنرانی کند.
او افزون بر منسجم کردن طلاب لبنانی و طلاب کشورهای عربی، با طلاب پاکستانی و افغانی هم روابط دوستانه‌ای برقرار کرد و کوشید تجربه تاسیس حزب الله لبنان را به آنان منتقل کند. با باز گشت به لبنان حوزه علمیه قم یکی از مجاهدان بزرگ و راستین خود را از دست داد و او به پایگاه اصلی خود بازگشت.[۱۳]

شهید محمد هادی و محمد جواد در قم

زمانی که سید حسن نصرالله و خانواده اش در قم اقامت داشتند، دو پسرش شهید محمد هادی و محمد جواد در دبستان شاهد نور ایمان واقع در خیابان بلوار امین قم (آموزش و پرورش بخش یک قم) به تحصیل اشتغال داشتند. آقای علی حجتی آوینی از فرهنگیان با سابقه قم و مدیریت وقت آموزشگاه مذکور، در این خصوص می‌گوید: «سال تحصیلی ۷۰-۶۹ بود. من مدیریت دبستان شاهد نور ایمان را بر عهده داشتم. بهمن ماه بود. چند ماه از شروع سال تحصیلی می‌گذشت. از بنیاد شهید قم در مورد ثبت نام فرزندان آقای سید حسن نصرالله با من تماس گرفتند و هماهنگی لازم به عمل آمد.

چند روز بعد آقای نصرالله همراه فرزندانش به دفتر مدرسه آمدند. معرفی نامه‌ای از بنیاد شهید داشتند. ایشان بسیار خوش برخورد و مهربان بود. پسرانش دوقلو و بسیار پر جنب و جوش و فعال بودند. آنها اصلا فارسی بلد نبودند. آزمون اولیه‌ای از محمد هادی و محمد جواد گرفتم. بعد آنها را در پایه سوم ابتدایی ثبت نام کردم و به کلاس آقای محمد رضا رضوان طلب فرستادم. آقای رضوان طلب هم اکنون باز نشسته شده است. ایشان با کمک آقای محمد شاطر کریمی مربی پرورشی دبستان به آموزش شاگردان جدید خود همت گماشت. در اوایل محمد هادی و محمد جواد از بچه‌های مدرسه فاصله می‌گرفتند، چون فارسی بلد نبودند و نمی‌توانستند با دیگر دانش آموزان ارتباط برقرار کنند.

حزب الدعوه

تاسیس « حزب الدعوه » از تلاشهای او در این عرصه بود که زمینه خدمات و روشنگریهای بسیار را فراهم آورد. از سوی دیگر رابطه او با امام خمینی رحمة‌الله‌علیه و عبارت شور آفرین او در باره امام (ذوبوا فی الخمینی کما ذاب هو فی الاسلام، در خمینی ذوب شوید، همان گونه که او در اسلام ذوب شده است) جنبش عظیمی در عالم اسلام ایجاد کرد.
سید حسن نصرالله این جلوه‌ها را در سیره شهید صدر مشاهده می‌کرد و از این رو در نجف نیز دست از مبارزه برنداشت تا اینکه در سال ۱۳۵۷ ش عراق را مخفیانه و به دور از چشم نظام بعثی صدام حسین - که در آن روزگار به طور فجیعی بر ضد حوزه‌های علمیه شوریده بود - ترک کرد.[۷]

بازگشت به لبنان

سید حسن نصر الله پس از بازگشت به لبنان، قبل از هر چیز علاقه داشت تحصیلات حوزوی خود را ادامه دهد. مدتی نگذشته بود که سید عباس موسوی با همکاری تعدادی از علمای دینی لبنان، حوزه علمیه امام منتظر عجل ‌الله ‌فرجه ‌الشریف را در شهر بعلبک تاسیس نمود.
این حوزه از جمله مراکز نمونه به شمار می‌رفت و نقش بسیار مؤثر تبلیغی در منطقه بقاع و سایر مناطق همچون بیروت و جنوب لبنان داشت. سید حسن نصرالله در این حوزه هم در سطوح بالاتر درس می‌خواند و هم به طلاب جدید درس می‌داد.[۸]

باتوجه به شرايط ظلم و فشار علیه حوزه‌های دینی (علما و طلاب)، دور از چشم نظام عراق ازاین کشور گریخت، و در لبنان به حوزه امام منتظر(عج) پیوست و تحصیلات دینی خود را در آنجا ادامه داد. این مدرسه دینی به دست شهید سید عباس موسوی (که او نیز نمی‌توانست به عراق بازگردد) بنا شده بود. سید حسن نصرالله علاوه بر فعالیت عملی در حوزه دینی در بعلبک، فعالیت سیاسی و سازمانی در جنبش امل در منطقه بقاع را نیز از سر گرفت و در سال ١٩٧٩م مسئول سیاسی منطقه بقاع و عضوسیاسی دفتر جنبش شد.

در سال ١٩٨٢ به دنبال اختلافات ریشه‌ای با رهبری سیاسی وقت جنبش در خصوص روش‌های مقابله با تحولات سیاسی و نظامی درپی حمله اسرائیل به لبنان، همراە با گروە عظیمی‌ از مسئولان و کادری‌های جنبش امل ازآن کناره گرفت.

فعالیت‌های سیاسی: از جنبش امل تا حزب‌الله

سید حسن نصرالله از سال‌های نخست عمرش وارد فعالیت‌های سیاسی شد. برخی فعالیت‌های سیاسی او عبارتند از:

وی به جهت علاقه به امام موسی صدر، پس از پایان دوره دبیرستان در سال ۱۹۷۵م به جنبش اَمَل پیوست و به همراه برادرش سید حسین، مسئول آن جنبش در شهرک البازوریه شد.[۹۳]

در سال ۱۹۸۲م به عضویت کمیته سیاسی جنبش امل درآمد و مسئولیت سیاسی این جنبش در منطقه بقاع را برعهده گرفت.[۹۴]

در سال ۱۹۸۲م و در پی اشغال لبنان از سوی نیروهای رژیم صهیونسیتی و طرح صلح میان اسرائیل و لبنان از سوی برخی رهبران جنبش امل، سید حسن به‌همراه گروهی از روحانیان مبارز همچون سید عباس موسوی و صُبْحی طُفَیلی از جنبش امل جدا شدند و هسته اولیه حزب‌الله لبنان را تأسیس کردند.[۹۵]

در سال ۱۹۸۵م به عنوان مسئول و نماینده حزب‌الله در منطقه بقاع منصوب شد.[۹۶]

در سال ۱۹۸۷م رئیس کمیته اجرایی حزب‌الله و عضو شورای تصمیم‌گیری حزب‌الله شد.[۹۷]

وی در سال ۱۹۸۹ و ۱۹۹۰م و حضورش در قم، نماینده حزب‌الله در تهران و مسئول پیگیری کارهای حزب‌الله در ایران بود.[۹۸]

در سال ۱۹۹۲م با ترور سید عباس موسوی به عنوان دبیرکل حزب‌الله انتخاب شد.[۹۹]

سید حسن در سال ۱۳۶۰ش، حکم اجازه اخذ وجوهات شرعیه و تصرف در امور حسبیه و شرعیه را از امام خمینی دریافت کرد.[۱۰۰] او همچنین نماینده و وکیل آیت‌الله خامنه‌ای در بیروت و جبل عامل بود.[۱۰۱]

از امل تا حزب‌الله

سید حسن نصرالله ۳۱ آگوست ۱۹۶۰ (۹ شهریور ۱۳۳۹) در روستای «البزوریه» در نزدیکی شهر «صور» در جنوب لبنان به دنیا آمد. سید حسن و همسرش «فاطمه یاسین» صاحب پنج فرزند به نام‌های محمدهادی، زینب، محمدجواد، محمدمهدی، و محمدعلی بودند. محمدهادی، پسر ارشد نصرالله، سال ۱۹۹۷ در جریان درگیری‌ها در جنوب لبنان توسط ارتش اسرائیل به شهادت رسید و پیکرش هفت سال بعد، سال ۲۰۰۴، در مبادله‌ی اسرا با این رژیم، تحویل گرفته شد. نصرالله تحصیلات اولیه را در مدرسه‌ی «الکفاح» در محله‌ی فقیرنشین «کرنتینا» در بیروت سپری کرد و سپس در یکی از مدارس مقطع متوسطه در محله‌ی «سن الفیل» در شرق بیروت ادامه‌ی تحصیل داد. پس از آغاز جنگ داخلی لبنان در سال ۱۹۷۵، خانواده‌ی نصرالله دوباره به الزوریه، زادگاه سید حسن، نقل‌مکان کردند و او تحصیلات متوسطه‌ی خود را در آن‌جا به پایان رساند. نصرالله در ۱۶ سالگی در حوزه‌ی علمیه‌ی نجف در عراق ثبت نام کرد و آن‌جا تحت تعلیم سید عباس الموسوی (که بعدها دبیرکل حزب‌الله شد) قرار گرفت. نصرالله سپس، سال ۱۹۷۸، عراق را ترک کرد؛ مدت کوتاهی در شهر قم، در ایران، تحصیل کرد؛ و بالأخره به لبنان بازگشت و تحصیل علوم دینی را در مدرسه‌ی علمیه «امام المنتظَر» در بعلبک ادامه داد؛ مدرسه‌ای که توسط الموسوی تأسیس شده بود.

نصرالله در دوران دبیرستان با جنبش امل آشنا و وارد حوزه‌ی فعالیت‌های سیاسی شد. وی در نهایت به عنوان رهبر سازمانی این جنبش در البزوریه منصوب شد. سال ۱۹۷۹، رئیس دفتر سیاسی امل در منطقه‌ی بقاع شد. با این حال، سال ۱۹۸۲، در نتیجه‌ی اختلاف با رهبری امل بر سر راهبردهای مبارزه با اسرائیل، به سازمان تازه‌تأسیس حزب‌الله پیوست و به عنوان رهبر این سازمان در منطقه‌ی بقاع منصوب شد. در این سِمت، عهده‌دار بسیج نیرو و تشکیل تیم‌های نظامی بود. سید حسن به مرور زمان در سلسله‌مراتب حزب‌الله صعود کرد و به عنوان مسئول اجرایی ارشد این سازمان مسئولیت اجرای تصمیمات اتخاذشده توسط شورای حزب را به عهده گرفت. در نهایت، سال ۱۹۹۲، پس از ترور الموسوی، نصرالله به‌رغم این‌که جوان‌ترین عضو شورا بود، به اتفاق آرا به عنوان دبیرکل جدید حزب‌الله انتخاب شد.

تأسیس حزب‌الله

از آغاز تأسیس حزب‌الله در سال ١٩٨٢ در پی حمله صھیونیست‌ها و شروع فعالیت جنبش مقاومت اسلامی در لبنان، مسئولیت‌های مختلفی رادراین حزب عهده‌دار شد. فعالیت علمی خود را در مدرسه دینی در بعلبک در کنار مسئولیت منطقه بقاع در حزب‌الله تا سال ١٩٨۵ ادامه داد. در این سال به بیروت رفت و در آنجا عهده‌دار مسئولیت‌های متعددی گردید.

در سال ١٩٨٧ عنوان مسئول اجرایی دبیر حزب‌الله ایجاد شد و او علاوہ بر عضویت در شورای تصمیم‌گیری (بالاترین هیأت فرماندهی حزب‌الله) به این مقام منصوب شد.

در سال ١٩٨٩ برای ادامه تحصیلات خود در حوزه علمیه لبنان را ترک کرد و به شهر مقدس قم رفت، اما یکسال پس ازآن، طبق تصمیم شورا و اصرار مسئولان و کادراصلی، و تحت فشار تحولات عملی و سیاسی و جهادی در لبنان آن زمان، بازگشت تا مسئولیت‌های خود را به انجام برساند.

دبیرکلی حزب‌الله

در سال ١٩٩٢م (1371ش) به اجماع اعضای شورا دبیرکل حزب‌الله و جانشین دبیرکل سابق شهید سید عباس موسوی گردید. شهید موسوی در ١۶ فوریه ١٩٩٢ در منطقه «تفاحتا) به دست نیروهای اسرائیل ترور شد. او برای برگزاری مراسم سالگرد شهادت شیخ الشهدای مقاومت اسلامی، شیخ راغب حرب به شهر «جبشيت» در جنوب لبنان رفته بود و در حال بازگشت ازآنجا به شهادت رسید.

تاثیر رفتار و سخنان امام موسی صدر

او که در سنین نوجوانی تحت تاثیر رفتار و سخنان امام موسی صدر قرار گرفته بود، به محله البرج در مرکز شهر بیروت و میدان شهدای کنونی می‌رفت تا از دست فروشها کتاب دست دوم خریداری کند. کتاب‌های اسلامی و سیاسی را می‌خرید و اگر گاهی کتاب علمی و فکری خاصی به دست می‌آورد و نمی‌توانست محتوایش را درک کند، آن را کنار می‌گذاشت تا وقتی بزرگ شد، بخواند.[۲]

عضویت در جنبش امل

رهبر شیعیان لبنان امام موسی صدر در روزهای آغازین سال ۱۹۷۵ م (۱۳۵۴ ش) ضمن خطابه‌ای پر شور که به مناسبت سالگرد عاشورای حسینی ایراد نمود، مردم لبنان را به تشکیل یک گروه مقاومت نظامی در برابر تجاوز رژیم اشغالگر قدس و توطئه‌های مزورانه دولت اسرائیل برای بیرون راندن لبنانیها از سرزمینهای خویش فرا خواند. هفت ماه بعد در یک کنفرانس مطبوعاتی به طور صریح تاسیس یک گروه مسلح را به نام افواج مقاومت لبنانی (امل) در حیات سیاسی، مذهبی کشور لبنان اعلام نمود.[۳]

در همین سال و با آغاز جنگهای داخلی لبنان، سید حسن پانزده ساله همراه خانواده به روستای بازوریه، زادگاه پدرش در جنوب لبنان کوچ کرد و تحصیلات دبیرستانی را در شهر صور ادامه داد. او در روستای بازوریه به صفوف جنبش امل پیوست. این پیوستن براساس میل قلبی او بود، چون مانند همه مردم جنوب لبنان به امام موسی صدر بنیانگذار جنبش امل علاقه فراوان داشت. روستای بازوریه در آن روزها همچون سایر مناطق لبنان، جولانگاه روشنفکران چپگرا، به ویژه هواداران حزب کمونیست لبنان یا گروههای فلسطینی بود. به هر حال دیری نپایید که سید حسن و برادرش سید حسین با آنکه جوان بودند، مسئولیت جنبش امل در روستای بازوریه را بر عهده گرفتند.[۴]

دبیر کل حزب‌الله لبنان

پس از آن که امام موسی صدر در لیبی به صورت مرموزی ربوده شد، اختلافات بسیاری در سطح رهبری «جنبش امل» به وجود آمد که در اثر آن و خروج عده‌ای از رهبران از این جنبش، حزب‌الله لبنان تأسیس شد. سید حسن در حزب‌الله نیز مسئولیت‌های مختلفی را عهده‌دار شد؛ از جمله عضویت در شورای رهبری حزب‌الله. اما از فضای درس و بحث فاصله نگرفت و به تحصیلات علمی خود ادامه داد تا جایی که در سال ۱۹۸۹ برای تکمیل تحصیلات خود به قم مسافرت کرد، اما حملات گسترده اسراییل به لبنان و مبارزات حزب‌الله به او اجازه نداد بیش از یک سال در قم بماند و بار دیگر به لبنان بازگشت، تا در کنار برادرانش به مبارزه با رژیم صهیونیستی بپردازد.

در سال ۱۹۹۲ و پس از شهادت سید عباس موسوی، دبیرکل وقت حزب‌الله لبنان، با اجماع شورای رهبری حزب‌الله سید حسن نصرالله، دبیرکل جدید این جنبش شناخته شد.

شهادت سید عباس موسوی به همراه خانواده‌اش، تأثیر بسزایی در روحیه مردم لبنان و به وی‍ژه رزمندگان حزب‌الله گذاشت و پس از آن بود که مبارزات و حملات حزب‌الله شکل جدیدی به خود گرفت و حمایت عمومی در میان مردم لبنان از حزب‌الله رو به فزونی نهاد.

در این میان، اسراییل نیز در سال‌های ۱۹۹۳ و ۱۹۹۶ عملیات‌های خوشه‌های خشم و تسویه حساب را به اجرا گذاشت که با مقاومت سرسختانه حزب‌الله، که از کم‌ترین امکانات نظامی برخوردار بود، روبه‌رو شد.

در ماه سپتامبر ۱۹۹۷ دو تن از رزمندگان حزب‌الله در حمله به یکی از مواضع ارتش اسرائیل در منطقه جبل‌الرفیع در جنوب لبنان به شهادت رسیده و پیکر آنان به دست نیروهای اسرائیلی افتاد. تلویزیون اسرائیل بدون اطلاع از هویت این دو نفر، تصویر خون‌آلود آنان را به نمایش گذاشت، به سرعت مشخص شد که یکی از این دو تن، سید هادی، فرزند سید حسن نصر‌الله، دبیر کل حزب‌الله است. انتشار این خبر همانند بمبی در جامعه لبنان صدا کرد و تحول بسیار مهمی در پی داشت. در تاریخ لبنان، چه در زمان جنگ داخلی و چه در مقابله با تجاوز نظامی اسرائیل، هیچ‌گاه دیده نشد که فرزند یکی از رهبران گروهای سیاسی و یا شبه نظامیان در راه مبارزه کشته شده باشد.

این واقعه، موجی از احساسات جوشان همدردی، احترام و شیفتگی را نسبت به دبیر کل حزب‌الله در میان همه طوایف مذهبی لبنان در پی داشت، به گونه‌ای که همه آحاد ملت لبنان از هر دین و مذهبی، تحت تأثیر شدید این واقعه قرار گرفتند. رهبران سیاسی لبنان نیز یکی پس از دیگری به دیدار سید حسن نصر‌الله رفته و ضمن گفتن تبریک و تسلیت به مناسبت شهادت سید هادی نسبت به شخصیت مبارز و صادق دبیر کل حزب‌الله، مراتب قدردانی و احترام خود را ابراز داشتند.

دبیرکل حزب الله

در سال ۱۹۹۲ م، سیدعباس موسوی دبیرکل حزب‌الله لبنان و استاد سیدحسن به دست صهیونیست‌ها ترور شد. با آمدن نصرالله به صدر حزب، تشکیلات شیعه لبنان از جرگه دفاعی و نظامی امنیتی فراتر رفت و حوزه جدیدی برای حضور حزب‌الله در ساختار سیاسی لبنان تعریف کرد. به‌گونه‌ای که در انتخابات پارلمانی لبنان در سال‌های ۱۹۹۶، ‌ ۲۰۰۰ و ۲۰۰۵ م، همواره بر حضور نمایندگان جنبش حزب‌الله در پارلمان افزوده شده است.

پیروزی چشمگیر حزب‌الله به رهبری سیدحسن نصر الله و اخراج نیروهای اسرائیلی از جنوب لبنان در سال۲۰۰۰ م، هیچ وقت از خاطره‌ها فراموش نخواهد شد.

سیدحسن نصر الله پس از صبحی طفیلی و سیدعباس موسوی، سومین دبیرکل حزب‌الله لبنان است و همواره یکی از اهداف اصلی سرویس‌های جاسوسی و تروریستی رژیم صهیونیستی به حساب می‌آید. وی در سال ۱۹۹۷ م، سیدهادی پسر ارشدش را در رویارویی با نیروهای اسرائیلی در جنوب لبنان از دست داد[۱].

دریافت حکم اخذ وجوهات شرعیه از امام خمینی

سید حسن نصرالله در 28 اکتبر 1981م برابر با چهارشنبه ششم آبان ۱۳۶۰ش به همراه برخی اعضای جنبش امل در جماران به حضور امام خمینی(ره) رسیدند. در این دیدار سید حسن نصرالله، حکم اجازه اخذ وجوهات شرعیه را در ۲۱ سالگی از امام دریافت نمود.[۹]

دریافت حکم اجازه از امام خمینی رحمة‌الله‌علیه

پیش از ظهر روز ششم آبان ۱۳۶۰ ش یاران جنبش امل به همراه سید حسن نصرالله در جماران به حضور امام خمینی رحمة‌الله‌علیه رسیدند. همان روز سید حسن نصرالله، حکم اجازه اخذ وجوهات شرعیه را در ۲۱ سالگی از امام دریافت نمود.

این در حالی بود که امام خمینی رحمة‌الله‌علیه به ندرت چنین شرایطی را برای کسی ایجاد کرده بود شیخ صبحی طفیلی از سران مقاومت، هفت سال بعد (۱۴ آبان ۱۳۶۷) و شهید سید عباس موسوی اولین دبیر کل حزب الله، نیز در ۲۰ بهمن ۱۳۶۶ اجازه تصرف در امور حسبیه و شرعیه را به امر امام پیدا کردند.[۹]

متن حکم امام

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد الله رب العالمین و الصلوة و السلام علی محمد و آله الطاهرین و لعنة الله علی اعدائهم اجمعین

و بعد، جناب حجت الاسلام آقای حاج سید حسن نصرالله (دامت افاضاته) از طرف اینجانب مجازند در تصدی امور حسبیه و اخذ وجوه شرعیه و مصرف مظالم عباد و زکوات و کفارات در مصارف مقرره شرعیه و در مورد سهمین مبارکین نیز مجازند در اخذ و صرف آن در مخارج خودشان به نحو اقتصاد و در مورد مازاد بر مخارج نیز مجازند نصف آن را در خارج سادات عظام ـ کثرالله امثالهم ـ و ترویج شریعت مقدسه صرف نموده و نصف دیگر را ارسال دارند.

واوصیه - ایده الله تعالی ـ بما اوصی به السلف الصالح من ملازمه التقوی و التجنب عن الهوی و التمسک بعروة الاحتیاط فی امور الدین و الدنیا و ان لانیسانی من صالح دعواته و السلام علیه و علی اخواننا المؤمنین و رحمة الله و برکاته[۱۰]

روح الله الموسوی الخمینی

تاسیس حزب الله

تشکیلات حزب الله در سال ۱۹۸۹ م (۱۳۶۳ ش) با انتشار بیانیه سرگشاده‌ای به نام «پیام به مستضعفین جهان» موجودیت خود را به طور رسمی اعلام کرد. به موازات فعالیتهای نظامی رزمندگان مقاومت اسلامی و پیش از صدور بیانیه رسمی اعلام موجودیت، تلاش سران و بنیانگذاران حزب الله برای سازماندهی تشکیلات خود و یافتن یک چهار چوب سیاسی که بتواند در آینده روحانیون و شخصیتهای سیاسی مبارز را هماهنگ و منظم کند، ادامه یافت.
در این زمینه کمیته‌ای ۹ نفره از علمای بزرگ شیعه و شخصیتهای مستقل تشکیل شد و با انتشار بیانیه‌ای تعهد خود را به ولایت فقیه و جنگ با اسرائیل اعلام کرد.

ملاقات با امام خمینی رحمة‌الله‌علیه

این کمیته هئیتی پنج نفره را به نام « شورای لبنان » به ریاست شهید سید عباس موسوی تشکیل داد و آن را برای ملاقات با امام خمینی رحمة‌الله‌علیه و کسب تکلیف شرعی از محضر ایشان به تهران اعزام کرد. این هیئت در دیدار با امام اهداف و برنامه‌های خود را شرح داد و سپس با ایشان بیعت کرد. امام خمینی رحمة‌الله‌علیه به عنوان ولی امر مسلمین این شورا را تایید کردند و از اعضای آن خواستند که راهشان را ادامه دهند. در این دیدار شهید سید عباس موسوی در مورد شرایط وقت لبنان و عزم اسلام گرایان برای مقابله با ارتش اسرائیل که بخش عظیمی از لبنان را اشغال کرده بود، صحبت کرد. امام در جواب فرمودند: «مهم عمل است. شما در مرحله کربلایی قرار دارید. توقع نداشته باشید که ثمره عملتان را در دوران حیات خود بچینید.[۱۱]

فعالیتهای سید حسن نصرالله در زمان دبیرکلی

مقاومت اسلامی طی زمان دبیركلی او چندین جنگ و مبارزه قهرمانانه با ارتش اشغالگر انجام داد كه بارزترین آنها، عملیات «تسویه حساب» در ژوئیه (١٩٩٣م)، و «خوشه‌های خشم» درآوریل (١٩٩۶م) بود که به امضای تفاهم‌نامه انجامید. این تفاهم‌نامه یکی از بزرگترین کلیدهای تغییرات در فعالیت مقاومت اسلامی به شمار می‌آمد و فرصت موفقیت تاریخی عظیمی را برای مقاومت پیش آورد؛ یعنی آزادسازی بخش عمدەای از اراضی لبنان در می ٢٠٠٠.

در زمان دبیرکلی او، حزب‌الله به طور گسترده گرفتار فراز و نشیب‌های حیات سیاسی داخلی لبنان شد، و در سال ١٩٩٢ در انتخابات مجلس شرکت کرد. این نخستین انتخابات مجلس بعد از پایان جنگ داخلی در لبنان بود و حزب‌الله به موفقیتی مهم دست یافت؛ ١٢ نماینده از اعضای پارلمان لبنان. این افراد کمیته وفاداری به مقاومت را تشکیل دادند.

فعالیت‌ها

جنبش‌های چپ مارکسیستی و کمونیستی در آن دوران در البازوریه بسیار فعال بودند؛ اما وی به جنبش اسلامی امل که امام موسی صدر آن را در لبنان پایه‌ریزی کرده بود، پیوست. دیری نگذشت که سیدحسن به‌عنوان نمایندۀ امل در البازوریه فعالیت سیاسی‌اش را گسترش داد. او در مسجد صدر شهر صور با یک روحانی مدرس علوم دینی به نام سیدمحمد الغروی آشنا شد و با کمک او برای ادامه تحصیلات حوزوی به نجف رفت. او در آنجا سراغ آیت‌الله سیدمحمد باقر صدر را گرفت اما او را به شخصی به نام سیدعباس موسوی معرفی کردند و در اولین دیدارش با موسوی در ابتدای گفت‌وگو سعی کرد از لهجۀ لبنانی دوری کند و با عربی فصیح صحبتش را آغاز کرد.

نصرالله به دلیل فشارهای موجود در عراق به لبنان برگشت و در حوزۀ علمیه بعلبک مشغول به تحصیل و تدریس شد. در کنار تحصیلات حوزوی، سید از آموزش‌های نظامی غافل نماند و دوره‌های مختلف چریکی را پشت‌سر گذاشت. سیدحسن نصرالله به دلیل توانایی‌ در مدیریت و فرماندهی، به‌عنوان نماینده جنبش امل در درۀ بقاع منصوب شد. در سال ۱۹۸۲ با آغاز اشغال لبنان، جنبش امل به ۲ جریان تقسیم شد، ‌ جریان اول به رهبری نبیه‌ بری، خواهان قرارگرفتن نیروهای جنبش در کنار جبهه نجات ملی بود و جریان دوم که سیدعباس موسوی و سیدحسن نصرالله آن را رهبری می‌کردند، خواستار حفظ نیروهای اصولگرای شیعی و سازماندهی آنها برای رویارویی با اشغالگران اسرائیلی بود.

مهمترین دلیل نیروهای اصولگرای شیعی در ملحق نشدن به نیروهای جبهه نجات ملی وجود شخصیتی چون بشیر جمیل بود. چرا که بشیر جمیل در کنار روابطش با رژیم صهیونیستی به دنبال ریاست‌جمهوری لبنان بود. از اینجا بود که هسته‌های اولیه حزب‌الله شکل‌گرفت و با ملحق شدن نیروهای اصولگرا به تشکیلات جدید، این سازمان در ساختار سیاسی - نظامی لبنان عرض اندام کرد. در ابتدای تشکیل حزب‌الله، سیدحسن ۲۲ ساله بود و به‌عنوان یک نیروی تبلیغاتی برای جذب جوانان شیعی برای پیوستن به حزب کار می‌کرد. پس از مدتی وی به سمت معاون دفتر حزب در بیروت در کنار ابراهیم امین السید ایفای مسئولیت کرد تا اینکه معاونت اجرایی حزب که به منظور تنفیذ مصوبات شورای مرکزی حزب‌الله ایجاد شده بود، تأسیس شد. سید حسن نصرالله در این زمان به سمت معاون اجرایی حزب مشغول به کار شد. پس از آن برای ادامه تحصیلات حوزوی راهی قم شد و پس از مدتی به دلیل اختلافات تنش‌زای جنبش امل و حزب‌الله دوباره به لبنان برگشت.

فعالیت سیاسی

ساماندهی اساسنامه حزب الله

شورا پس از بازگشت به بیروت کار ساماندهی و تهیه پیش نویس اساسنامه حزب الله و هماهنگی همه بخشها و گروههای وابسته را آغاز کرد. همه فعالیتها و برنامه‌ها در قالب حزب الله و خدمت به رزمندگان مقاومت و عملیات مسلحانه ضد صهیونیستی متمرکز شد.
از ابتدای تاسیس حزب الله و آغاز مقاومت اسلامی در لبنان سید حسن نصر الله در این حزب نقش اصلی ایفا کرد. او در کنار مبارزات سیاسی به تحصیلات علمی خود در حوزه علمیه بعلبک ادامه داد و در سال ۱۹۸۵م (۱۳۶۴ ش) به سمت مسئول حزب الله در منطقه بقاع برگزیده شد.

سید حسن نصرالله از دوران جوانی و همزمان با آغاز جنگ داخلی لبنان به فعالیت‌های سیاسی رو آورد. او به جنبش امل پیوست و مسئولیت‌های سازمانی مهمی را در این جنبش بر عهده گرفت. با وجود تحصیل در حوزه علمیه، نصرالله همواره به فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی نیز می‌پرداخت.

در سال ۱۹۸۲، به دنبال حملات اسرائیل به لبنان و اختلافات داخلی در جنبش امل، گروهی از اعضای این جنبش به رهبری سید عباس موسوی از آن جدا شدند و هسته اولیه حزب‌الله را تشکیل دادند. سید حسن نصرالله نیز به این گروه پیوست.

نصرالله از همان ابتدای شکل‌گیری حزب‌الله نقش فعالی در آن ایفا کرد. او مسئولیت‌های مهمی مانند آماده‌سازی نیروهای مقاومت و تأسیس هسته‌های نظامی را بر عهده داشت. پس از ترور سید عباس موسوی، نصرالله به عنوان دبیرکل حزب‌الله انتخاب شد. در دوران رهبری او، حزب‌الله به یک نیروی سیاسی و نظامی قدرتمند در لبنان تبدیل شد. پیروزی حزب‌الله در خارج کردن اسرائیل از جنوب لبنان و شهادت محمدهادی نصرالله پسر نصرالله در جنگ در سال ۱۹۹۷، موجب محبوبیت سید حسن نصرالله در جنوب لبنان شد.

در دوران رهبری نصرالله، حزب‌الله علاوه بر فعالیت‌های نظامی، به عرصه سیاست نیز وارد شد و در انتخابات لبنان شرکت کرد. حزب‌الله به یکی از احزاب مهم پارلمانی لبنان تبدیل شد و نفوذ خود را در صحنه سیاسی این کشور افزایش داد. همچنین، نصرالله تلاش کرد تا حزب‌الله را به یک بازیگر مهم در منطقه تبدیل کند.

حزب الله و ولایت فقیه

اصلی‌ترین ویژگی حزب الله در مقایسه با گروههای اسلام گرای جهان عرب، پذیرش کامل نظریه ولایت فقیه و رهبری امام خمینی است این حزب در کتابچه‌ای که در خصوص تاریخچه و دیدگاههای خود انتشار داد، چنین بیان داشت:

«در خصوص ولایت امر ما خود را به ولایت مرجعیت رشیدی پایبندی می‌دانیم. ولایت در ولی فقیه جامع الشرایطی که عدالت ، اعلمیت، کفایت، آگاهی به مسائل روز، مدیریت، تقوا و سایر صفات لازم در او تجلی یافته است. این ولایت فقیه و مرجعیت دینی شایستگی زعامت دینی سیاسی و رهبری مسلمانان را دارا می‌باشد. نقشی که روحانیون در ارکان مختلف حزب الله دارا هستند در هیچ یک از احزاب و سازمان‌های لبنانی سابقه ندارد.
از ابتدای تاسیس حزب الله تاکنون همواره اکثریت اعضای شورای حزب الله راروحانیون تشکیل می‌داده‌اند و ریاست شوراهای مهم حزب الله همچون شورای اجرایی و یا شورای جهادی همواره بر عهده یک روحانی بوده است. سخنگو، دبیر کل و معاون دبیر کل حزب الله همیشه از میان روحانیون انتخاب شده‌اند..[۱۲]

حمایت از حماس و مردم غزه

پس از طوفان الاقصی و کشتار مردم نوار غزه توسط اسرائیل در سال‌های ۲۰۲۳م و ۲۰۲۴م، حزب‌الله لبنان در حمایت از مردم فلسطین مواضع نظامیان اسرائیل را در شمال سرزمین‌های اشغالی هدف قرار می‌داد. حمایت حزب‌الله و سید حسن نصرالله از حماس و مردم فلسطین باعث تشدید درگیری‌های میان حزب‌الله و اسرائیل شد. به گزارش شبکه العالم، حزب‌الله تنها طی ۱۳۳ روز پس از طوفان‌الاقصی بیش از ۱۰۳۸ عملیات در دفاع از فلسطین و حماس، علیه اسرائیل انجام داد.[۸] در مقابل ارتش اسرائیل، با حملات متعدد به لبنان و سوریه شماری از اعضا و فرماندهان حزب‌الله را ترور کرد.[۹] همچنین اسرائیل با انفجار پیجرهای حزب‌الله بیش از سه هزار تن از اعضای حزب‌الله و مردم لبنان را شهید و زخمی کرد.[۱۰] در ادامه این درگیری‌ها، اسرائیل در ۶ مهر ۱۴۰۳ش با حمله به مقر فرماندهی حزب‌الله در بیروت سید حسن نصرالله بالاترین مقام رسمی حزب‌الله را به شهادت رساند.[۱۱] در بمباران مقر فرماندهی حزب‌الله،‌ علی کَرَکی، از فرماندهان حزب‌الله لبنان،[۱۲] سید عباس نیلفروشان، از فرماندهان سپاه پاسداران و مستشار سپاه در لبنان[۱۳] یازده نفر دیگر شهید و بیش از صد نفر زخمی شدند.[۱۴] حزب‌الله لبنان در اعلامیه‌ای در ۷ مهر ۱۴۰۳ش شهادت سید حسن نصرالله را تأیید کرد.[۱۵]

مبارزه علیه اسرائیل

سیدحسن نصرالله از همان آغاز هدایت حزب‌الله لبنان موضعی تهاجمی علیه اسرائیل اتخاذ کرد. یک سال پس از دبیرکلی وی در حزب‌الله در سال ۱۹۹۳ م، تعداد ۲۶ سرباز اسرائیلی در نزاع طرفین توسط حزب‌الله کشته شدند. جنگ حزب‌الله علیه اسرائیل برای عقب راندن اسرائیل از جنوب لبنان ادامه پیدا کرد. تعداد کشته‌های سربازان اسرائیلی در سال ۱۹۹۷ م، به ۴۰ تن رسید. با سخت شدن شرایط اسرائیل مجبور به ترک خاک لبنان در سال ۲۰۰۰ میلادی شد. پیروزی حزب‌الله در خارج کردن اسرائیل از جنوب لبنان و کشته شدن پسرش سیدهادی در جنگ در سال ۱۹۹۷ م، موجب محبوبیت سیدحسن نصرالله در جنوب لبنان شد.

سیدحسن نصرالله به دلیل همین تهدیدات در سال‌های اخیر کمتر در انظار عمومی حاضر می‌شود و تیم حفاظتی ۱۵۰ نفره مسئولیت حفاظت وی را بر عهده دارد. این تیم حفاظت را عماد مغنیه ایجاد کرد. و اکنون ابو علی جواد مسئولیت این تیم را بر عهده دارد. وی که داماد سیدحسن نصرالله است و به سپر سید معروف است دوره‌های متعدد و پیچیده نظامی را در ایران گذرانده‌ است.

پیروزی بر اسرائیل

در سال ۲۰۰۰ میلادی و در زمانی که مذاکرات یاسر عرفات و مسئولان آمریکایی و اسراییلی برای حل کشمکش خاور میانه، راه به جایی نبرده بود، ارتش اسرائیل در حرکتی یک‌جانبه و بدون گرفتن کمترین امتیازی از حزب‌الله، از اراضی اشغالی جنوب لبنان عقب نشینی کرد و به جز مناطق محدود مزارع شبعا، نیروهای خود را از همه مناطق تحت اشغال عقب کشید. این شکست مفتضحانه، علاوه بر استحکام بخشیدن به مواضع حزب‌الله، مبتنی بر مقاومت، باعث شد تا سید حسن نصرالله به موفقیتی بی‌سابقه در میان اعراب دست یابد، تا این که به عنوان مهم‌ترین شخصیت جهان عرب شناخته شود.

از سوی دیگر، حزب‌الله لبنان با تکیه بر این موفقیت، توانست حضور خود را در عرصه سیاسی لبنان تقویت کند، تا جایی که علاوه بر حضور پرتعداد در پارلمان لبنان، سکان تعدادی از وزارتخانه‌ها را نیز به دست گیرد.

انتفاضه، درسی از حزب‌الله

پیروزی‌های پی در پی حزب‌الله در عرصه‌های مختلف سیاسی و نظامی، در میان فلسطینیان نیز تأثیر خود را بر جای گذاشت. مردم آوارهفلسطین به ویژه جوانان، که سال‌ها دل به روند مذاکرات صلح خاورمیانه بسته بودند، دریافتند که مشکل فلسطینیان با مذاکره با رژیم اشغالگر حل نمی شود و با این پیش‌زمینه، انتفاضه دوم مسجدالاقصی شکل گرفت؛ انتفاضه‌ای که به حماس قدرتی دیگر بخشید و با پیروزی حماس در انتخابات فلسطین وارد مرحله‌ای جدید شد؛ مرحله‌ای که دیگر با جنگ شش روزه اعراب و اسرائیل پایان نمی‌یابد، چه آن که نصرالله در پیام خود چنین گفت:

از حالا به بعد، شما جنگی تمام‌عیار خواستید، پس این هم جنگ تمام عیار شما. حکومت شما خواست قواعد بازی تغییر کند، پس قواعد بازی تغییر می‌کند. شما نمی‌دانید امروز با چه کسی می‌جنگید. شما با فرزندان محمد (صلی الله علیه وآله)، علی، حسن و حسین (علیهم السلام) و با اهل بیت رسول خدا (ص) و اصحاب او وارد جنگ شده‌اید. شما با قومی می‌جنگید که ایمانی فراتر و برتر از همه انسان‌های این کره خاکی دارد. شما خواستار جنگی تمام‌عیار با قومی شدید که به تاریخ و فرهنگ خود افتخار می‌کند و قدرت مادی، امکانات، مهارت، خرد، آرامش، عزم، ثبات و شجاعت دارد و به امید و یاری خدا روزهای آینده را میان ما و شما خواهیم دید.

ترور سید حسن نصرالله

ترور سید حسن نصرالله واقعه حمله اسرائیل به مقر فرماندهی حزب‌الله لبنان در ضاحیه بیروت است که به شهادت سید حسن نصرالله دبیرکل وقت حزب‌الله لبنان و چند تن از همراهان او انجامید. اسرائیل در ۶ مهر سال ۱۴۰۳ش با استفاده از ۸۰ تا ۸۵ بمب سنگرشکن یک یا دوتنی ساخت آمریکا، مقر حزب‌الله را بمباران کرد. با این حال گفته شده، جسد سید حسن نصرالله سالم بوده و علت مرگ او شوک یا ضربه ناشی از انفجار یا استنشاق گازهای سمی ناشی از بمباران بوده است.

سید حسن، با اشغالگری اسرائيل مبارزه می‌کرد و در دوران دبیرکلی او حزب‌الله تقویت شد و به پیروزی‌هایی علیه رژیم صهیونیستی دست یافت به همین دلیل، او بارها از سوی این رژیم تهدید و مورد ترور نافرجام قرار گرفته بود. در جریان درگیری‌هایی که پس از عملیات طوفان‌الاقصی میان حزب‌الله و اسرائیل رخ داد، حزب‌الله به دفاع از گروه‌های مقاومت فلسطین و مردم غزه پرداخت و اسرائیل شماری از سران حزب‌الله از جمله سید حسن را ترور کرد.

ترور سید حسن نصرالله واکنش‌‌های متعددی در پی داشت. آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران و مراجع تقلید شیعه،‌ گروه‌های مقاومت و برخی از مقامات و دولت‌های کشورهای گوناگون همچون ایران، روسیه، عراق، یمن، کوبا و ونزوئلا ترور سید حسن را محکوم کردند. مردم کشورهای مختلف نیز در تظاهرات و اجتماعاتی این ترور را محکوم و از حزب‌الله لبنان حمایت کردند. مراسم ترحیم و بزرگداشت نیز در مناطق متعددی از جهان و اماکن مذهبی مانند حرم‌های امامان برگزار شد. در ۱۳ مهر ۱۴۰۳ش نیز در مصلای امام خمینی تهران و پیش از نماز جمعه، مراسم بزرگداشتی با حضور آیت‌الله خامنه‌ای، مقامات و مسئولان ایران و جمعیت میلیونی مردم برگزار شد.

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در پاسخ به ترور سید حسن نصرالله و اسماعیل هَنیه، در ۱۰ مهر ۱۴۰۳ش/۱ اکتبر ۲۰۲۴م، در عملیات وعده صادق۲ با شلیک ۲۰۰ موشک، مناطق نظامی و امنیتی اسرائیل را هدف قرار داد. حزب‌الله لبنان نیز حملات متعددی به مناطق اشغالی فلسطین انجام داد.

چرایی و زمینه ترور سید حسن نصرالله

سید حسن نصرالله سومین دبیرکل حزب‌الله لبنان بود. او به دلیل مبارزه با اسرائیل یکی از اهداف ترور اسرائیل بود و به همین دلیل از سال ۲۰۰۶م[۱] در خفا زندگی می‌کرد.[۲] سید حسن، از سال ۱۹۹۲م تا ۲۰۲۴ (۳۲ سال) دبیرکل حزب‌الله بود؛ در زمان رهبری او حزب‌الله به قدرت منطقه‌ای تبدیل شد[۳] و به پیروزی‌هایی بر رژیم صهیونیستی دست یافت که مهم‌ترین آنها آزادسازی جنوب لبنان در سال ۲۰۰۰م و جنگ ۳۳ روزه در ۲۰۰۶م و شکست گروه‌های تکفیری - تروریستی در ۲۰۱۷م در کشور سوریه بیان شده است.[۴] نقش سید حسن در آزادی اسیران لبنانی و بازپس‌گیری اجساد مبارزان مقاومت از دست اسرائیل در سال ۲۰۰۴م نیز کلیدی دانسته شده است.[۵] حزب‌الله در زمان دبیرکلی سید حسن،‌ وارد فعالیت‌های سیاسی شد و برخی از اعضای آن به مجلس نمایندگان لبنان راه یافتند.[۶]

سید حسن نصرالله در سمت دبیرکلی حزب‌الله لبنان،‌ همواره با محور مقاومت روابط نزدیکی داشت. او با رهبران ایران و گروه‌های مبارز فلسطینی همچون حماس متحد بود.[۷]

شهادت

سید حسن نصر الله پس از سال‌ها تلاش و مجاهدت در محور مقاومت و آرمان قدس شریف و پس از چندین بار ترور ناموفق در سال‌های ۲۰۰۴ م، ۲۰۰۶ م و ۲۰۱۱ م، در شامگاه جمعه، 27 سپتامبر سال 2024 م، برابر با 6 مهرماه سال 1403 ش، در حمله هواپیماهای جنگی رژیم صهیونیستی، به محلات مسکونی منطقه حاره حریک در ضاحیه بیروت به شهادت رسید.

سرانجام سید حسن نصرالله در تاریخ ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۴ مصادف با 6 مهر 1403 در حمله نیروی هوایی اسرائیل به شش ساختمان در ضاحیه بیروت به شهادت رسید. در روز حادثه، خبرهای ضد و نقیضی در مورد وضعیت سید حسن نصرالله منتشر شد. ابتدا ارتش اسرائیل در روز بعد از حادثه اعلام کرد که نصرالله طی این حمله هوایی در بیروت کشته شده است. ساعاتی بعد کشته شدن و شهادت وی از سوی حزب‌الله نیز تأیید شد.

استفاده از بمب‌های سنگرشکن آمریکایی

{ بمب سنگرشکن (Bunker Buster) که دارای بدنه ای بسیار مقاوم است، برای نفوذ در سازه‌های زیرزمینی، مانند پناهگاه‌ها، تونل‌ها یا تاسیسات نظامی و نابودی آنها طراحی شده است. این نوع بمب‌ها پس از رهاشدن از هواپیما، به سرعت به سطح زمین اصابت کرده و قبل انفجار به زیر زمین نفوذ می‌کند و پس از نفوذ کافی در زیر زمین و رسیدن به هدف منفجر می‌شود. تخریب این بمب‌ها بیشتر از بمب‌های معمولی است.}کدام کشورها بمب سنگرشکن دارند؟»،‌ خبرگزاری جهان‌نیوز. } به نقل برخی از خبرگزاری‌ها مانند شبکه الجزیره از رسانه‌های اسرائیلی، رژیم صهیونیستی در بمباران ضاحیه بیروت در ۶ مهر، حدود ۸۵ بمب سنگرشکن[یادداشت ۱] ۲۰۰۰ تا ۴۰۰۰ پوندی (۹۰۰ تا ۱۸۰۰ کیلویی) استفاده کرد.[۱۶] در برخی خبرگزاری‌ها مانند سی ان ان آمریکا (CNN)، ۸۰ بمب گفته شده است.[۱۷] کارشناسان خبرگزاری سی ان ان، براساس تصاویر ويدئویی و ماهواره‌ای گفته‌اند اسرائیل از بمب‌های سنگرشکن BLU-109 ساخت آمریکا با وزن ۲۰۰۰ پوند (۹۰۰ کیلوگرم) در ترور سید حسن استفاده کرده است؛[۱۸] اما به گزارش خبرگزاری هندوستان تایمز (Hindustan Times)، بمب‌ها از نوع مارک ۸۴ ساخت آمریکا با وزن حدود ۹۰۰ کیلوگرم، بوده است.[۱۹] الجزیره به نقل از خبرگزاری واشنگتن پست نیز بمب‌های استفاده شده را ساخت آمریکا دانسته است.[۲۰] گفته شده کنوانسیون ژنو استفاده از بمب‌های سنگرشکن را ممنوع اعلام کرده است.[۲۱]

براساس گزارش خبرگزاری‌ها، جسد سید حسن نصرالله سالم بوده و علت مرگ او شوک یا ضربه ناشی از انفجار[۲۲] یا استنشاق گازهای سمی ناشی از بمباران[۲۳] اعلام شده است.

واکنش‌هابه ترور و شهادت سید حسن نصرالله

ترور و شهادت سید حسن نصرالله واکنش‌‌های متعددی در پی داشت. سید علی خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی ایران،[۲۴] و مراجع تقلید همچون سید علی سیستانی،[۲۵] ناصر مکارم شیرازی،[۲۶] حسین نوری همدانی[۲۷] جعفر سبحانی[۲۸]، سید موسی شبیری زنجانی،[۲۹] عبدالله جوادی آملی،[۳۰] بشیرحسین نجفی،[۳۱] حسین وحیدخراسانی[۳۲] سید ساجد علی نقوی، رئیس شورای علمای شیعه پاکستان،[۳۳] همچنین جامعه مدرسین حوزه علمیه قم[۳۴] و مجمع جهانی اهل‌بیت[۳۵] پیام تسلیت صادر کردند.

دولت و مقامات کشورهای مختلف همچون ایران، روسیه، عراق، یمن،[۳۶] کوبا،[۳۷] ونزوئلا[۳۸] و گروه‌های مقاومت مانند جنبش حماس، جنبش جهاد اسلامی فلسطین، جنبش انصارالله یمن، جنبش فتح، گروه عصائب اهل الحق، جنبش امل لبنان، سید عمار حکیم، رهبر جریان حکمت ملی عراق، مقتدی صدر، رهبر جریان صدر در عراق،[۳۹] حزب جماعت اسلامی پاکستان و حزب جمعیت علمای اسلام پاکستان[۴۰] نیز با صدور بیانیه‌ای شهادت سید حسن را تسلیت گفتند و حملات اسرائیل را محکوم کردند.

در ایران پنج روز[۴۱] و در لبنان،[۴۲] سوریه،[۴۳] عراق[۴۴] و یمن[۴۵] سه روز عزای عمومی اعلام شد. حوزه‌های علمیه ایران روز یک‌شنبه۱۴۰۳/۷/۸ تعطیل شد و طلاب و روحانیون در محکومیت جنایت‌های رژیم صهیونیستی اجتماع و راهپیمایی کردند.[۴۶] در ایران تمامی سالن‌های سینما و تئاتر تعطیل شد.[۴۷]

مردم کشورهای گوناگون مانند ایران،[۴۸] پاکستان، یمن، اردن، مغرب، کرانه باختری (فلسطین)، بحرین و عراق در محکومیت ترور سید حسن و حمایت از حزب‌الله تجمع و تظاهرات برگزار کردند.[۴۹]

مسعود پزشکیان، رئیس جمهور ایران، با تسلیت شهادت سید حسن نصرالله، صدور فرمان این حمله تروریستی را از نیویورک دانست و تصریح کرد که آمریکا نمی‌تواند خود را از همدستی با رژیم صهیونیستی تبرئه کند.[۵۰]

خبر شهادت سید حسن در برخی از حرم امامان مانند حرم امام رضا(ع)[۵۱] و حرم امام علی(ع)‌[۵۲] اعلام عمومی شد. همچنین پرچم حرم امام رضا(ع)[۵۳] و حرم حضرت معصومه(س)[۵۴] به رنگ مشکی تغییر یافت.

واکنش‌ها به ترورشهید نصرالله

حزب الله لبنان

بِسْمِ اللَّـهِ الرحمن الرَّحِيمِ

فَلْيُقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ الَّذِينَ يَشْرُونَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا بِالْآخِرَةِ وَمَن يُقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَيُقْتَلْ أَوْ يَغْلِبْ فَسَوْفَ نُؤْتِيهِ أَجْرًا عَظِيمًا [نساء–74] ‎ جناب استاد، سید مقاومت، بنده صالح، به‌عنوان شهیدی بزرگ، رهبری شجاع، دلاور، مؤمنی حکیم، بصیر و مؤمن در جوار پروردگار و رضای او حرکت کرده و به قافله جاویدان شهدا کربلای نورانی در سفر الهی ایمان در رکاب پیامبران و امامان شهید پیوسته است. جناب سید حسن نصرالله دبیرکل حزب الله لبنان به شهدای بزرگ و جاویدالاثر خود پیوست که قریب به سی سال در راه آنان بود و در این مدت آنان را از پیروزی تا پیروزی رهبری کرد و جانشین سرور و سالار شهیدان مقاومت اسلامی در سال 1992 م، شد. آزادی لبنان در سال ۲۰۰۰ م، و تا پیروزی الهی و پایدار در سال ۲۰۰۶ م، و سایر نبردهای افتخار و رستگاری تا نبرد حمایت و قهرمانی در حمایت از فلسطین، غزه و مردم مظلوم فلسطین. مصیبت وارده را به صاحب عصر و زمان (رضوان الله تعالی علیه)، ولی امر مسلمین حضرت سید علی خامنه ای (مدظله العالی) سایه اش بلند، مراجع عظام، مجاهدین، مؤمنین، تسلیت عرض می‌نماییم. به ملت مقاومت، مردم صبور و مجاهد ما، همه ملت اسلام، همه آزادگان و مستضعفان جهان و خانواده محترم و صبور ایشان، به جناب آقای سید حسن نصرالله رضوان، دبیرکل حزب الله لبنان تبریک می گوییم خداوند متعال به او به عنوان شهید راه بیت المقدس و فلسطین تسلیت عرض می نماییم، فرمان امام حسین (علیه‌السلام) را برآورده سازد همرزمان شهیدی که در پی یورش خائنانه صهیونیست‌ها به حومه جنوبی به موکب پاک و مقدس او پیوستند. رهبری حزب الله به بالاترین، مقدس ترین و گرانقدرترین شهید در سفر پر فداکاری و شهید عهد می بندد که به جهاد خود در مقابله با دشمن، حمایت از غزه و فلسطین و دفاع از لبنان و استوار و شریف آن ادامه دهیم. مردم و به مجاهدان سرافراز و دلاوران پیروز و پیروز مقاومت اسلامی و شما امانت شهید عزیز هستید و شما برادران او هستید که سپر تسخیر ناپذیر او و تاج دلاوری و رستگاری رهبر ما بودید استاد همچنان با اندیشه و روح و خط و رویکرد مقدس خود در میان ماست و در عهد وفاداری و پایبندی به مقاومت و فداکاری تا پیروزی هستید[۲].

شنبه 28 سپتامبر 2024 م، مصادف با ۲۴ ربیع الاول ۱۴۴۶ ق.

حماس

حماس در این بیانیه آورده است: شهادت سید حسن نصرالله و جمعی از برادران فرمانده وی که در نبرد طوفان‌الأقصی و راه قدس و پشتیبانی از ملت فلسطین و مقاومت قهرمان آن در مقابله با دشمن صهیونیستی به شهادت رسیدند، به ملت فلسطین، امت عربی و اسلامی و آزادگان جهان تسلیت می‌گوییم و صمیمانه همدری و همبستگی خود را با ملت برادر لبنان و برادران حزب‌الله و مقاومت اسلامی در لبنان اعلام می‌کنیم.

حماس همچنین حمله وحشیانه رژیم صهیونیستی به ساختمان‌های مسکونی در حاره حریک در ضاحیه جنوبی بیروت را به شدت محکوم کرد و افزود: این یک اقدام تروریستی بزدلانه و جنایت فجیع است که بار دیگر خوی وحشی‌گری و خونخوار بودن این رژیم را ثابت کرد، رژیمی که همه ارزش‌ها، هنجارها و معاهدات بین‌المللی را زیر پا می‌گذارد و آشکارا امنیت و صلح جهانی را در سایه سکوت و ناتوانی بین‌المللی، تهدید می‌کند.

جنبش حماس همچنین تأکید کرد: با کمال افتخار و سربلندی، زندگی و مسیر مملو از جانفشانی سید حسن نصرالله در راه آزادسازی قدس و مسجدالأقصی، مواضع شرافتمندانه وی در حمایت از ملت فلسطین و مقاومت قهرمان و حقوق مشروع آن و نیز پافشاری وی برای تداوم جبهه پشتیبانی قهرمانانه از ملت فلسطین و مقاومت آن در نبرد طوفان الأقصی را یادآور می‌شویم. او با وجود همه چالش‌های بزرگ به حمایت از ملت فلسطین و مقاومت قهرمان آن ادامه داد تا اینکه به شهادت رسید.

در این بیانیه آمده است که رژیم صهیونیستی مسئول کامل این جنایت وحشیانه و پیآمدهای خطرناک آن برای امنیت و ثبات منطقه است؛ همچنانکه دولت آمریکا نیز مسئول حمایت سیاسی، دیپلماتیک، نظامی، امنیتی و اطلاعاتی از این رژیم و نیز مسئول سکوت و شانه خالی کردن از توقف تروریسم روزافزون صهیونیستی علیه ملت‌های فلسطین و لبنان است.

حماس همچنین بر همبستگی مطلق خود و ایستادگی در کنار برادران حزب‌الله و مقاومت اسلامی لبنان که در نبرد طوفان الأقصی و دفاع از مسجد الأقصی مشارکت داشتند، تأکید کرد.

در بیانیه حماس همچنین با اشاره به اینکه خون پاک شهدای لبنان با خون کاروان شهدای نوار غزه و کرانه باختری آمیخته شده است، تأکید کرد که خون این شهدا دامن دشمن صهیونیستی را خواهد گرفت.

حماس افزود: تاریخ ثابت کرده است که هر گاه یکی از رهبران مقاومت به شهادت می‌رسد، نسلی از رهبران شجاع، قوی‌تر و مصمم‌تر برای رویارویی با دشمن صهیونیستی جانشین او می‌شود تا اینکه دشمن، نابود شده و از سرزمین و منطقه ما بیرون رانده شود، مطمئن هستیم که این همه جنایت‌ها و ترورهای رژیم اشغالگر، تنها، پافشاری و قاطعیت مقاومت برای ادامه راه شهدا و وفاداری به جانفشانی‌های آن و ادامه راه مقاومت و پایداری تا پیروزی و نابودی اشغالگران را بیشتر خواهد کرد.

حماس تاکید کرد که «ما معتقد و ممطئن هستیم که این جنایت و دیگر جنایت ها و ترورهای رژیم صهیونیستی جز باعث تقویت عزم و اراده مقاومت در لبنان و فلسطین برای ادامه راه شهدا، وفاداری به خون آنها، ادامه مسیر و برنامه ها و تداوم راه مقاومت با قدرت و رشادت و عظمت و نیز ایستادگی تا تحقق پیروزی و اخراج اشغالگران نخواهد شد.»

این جنبش در پایان با نثار درود به روح سید حسن نصر الله و همراهان و رهبران همرزم وی که در راه آزادی قدس و مسجد الاقصی در جریان نبرد طوفان الاقصی ادامه دار شربت شهادت نوشیدند، از درگاه خداوند متعال برای آنها رحمت واسعه و آمرزش و برای خانواده ها، دوستان و ملت دوست و برادر لبنان صبر جمیل مسألت و تأکید کرد که «همه ما از خداییم و به سوی او باز می گردیم[۳].

جهاد اسلامی

جنبش جهاد اسلامی فلسطین نیز شهادت سید حسن نصر الله در عملیات ترور کینه توزانه دیروز جمعه رژیم صهیونیستی را که در جریان آن مقر اصلی حزب الله در ضاحیه جنوبی بیروت بمباران شد، به ملت های لبنان و فلسطین و امت عربی تسلیت گفت. این جنبش با صدور بیانیه ای مطبوعاتی خاطر نشان کرد که با نهایت تأسف و تأثر خبر تلخ و دردآور ضایعه اسفناک شهادت یک شخصیت برجسته مقاومتی، عربی و اسلامی را که در راه پیروزی امت گام بر می داشت، دریافت کردیم، اما در عین حال، به میراث پر خیر و برکت وی در تربیت دهها هزار نفر از مبارزان و نیروها و رهبران همرزمش در راه شهادت و فلسطین افتخار می کنیم. در ادامه این بیانیه آمده است که «بی شک، شهادت در راه حمایت از ملت فلسطین در برهه ای از تاریخ که نظام ها و کشورها در دام تسلیم در برابر دشمن به بهانه عادی سازی روابط افتاده اند، افتخار بزرگی برای سید حسن نصر الله بود و برای شخصیت بزرگی مانند سید حسن نصر الله چیزی جز شهادت در راه قدس شایسته و زیبنده نیست.» جهاد اسلامی خاطر نشان کرد که «ما کاملا مطمئن هستیم که شهادت سید حسن نصر الله جز باعث قدرت و صلابت و عزم جزم مقاومت در لبنان و فلسطین و منطقه نخواهد شد؛ همان طوری که شهادت سید عباس موسوی (رحمه الله) نیز زمینه ساز دوران پیروزی ها علیه اشغالگران در لبنان شد؛ و همان طوری که شهادت دکتر فتحی شقاقی، شیخ احمد یاسین و دیگر رهبران باعث تقویت عزم و اراده مقاومت برای ادامه پروژه ایستادگی در برابر پروژه صهیونیستی شد.» این جنبش خاطر نشان کرد که گروه های مقاومت در لبنان و فلسطین و سراسر منطقه تاوان این جنایت ها را از دشمن خواهند گرفت و دیر یا زود در قبال این شرارت های آن شکست تلخی به آن تحمیل خواهند کرد.

جبهه خلق

جبهه خلق برای آزادی فلسطین هم شهادت سید حسن نصر الله «ابو هادی» دبیر کل جنبش حزب الله لبنان و تعدادی دیگر از همرزمانش در جنایت ترور بزدلانه رژیم صهیونیستی در ضاحیه جنوبی بیروت را که با هماهنگی و همدستی دشمن جنایتکار آمریکایی صورت گرفت، به اقشار مختلف ملت فلسطین و امت و محور مقاومت و جنبش آزادی خواهی تسلیت گفت. این گروه در بیانیه خود ضمن ابرار همبستگی عمیق با رهبران، نیروها و مبارزان جنبش حزب الله و ملت دوست و برادر لبنان و نیز محور مقاومت به خاطر این ضایعه اسفناک و سنگین، تاکید کرد که «زخم شما زخم ماست و خون رهبران شما خون ماست. شهادت سید حسن نصر الله سید مقاومت سرآغاز مرحله جدیدی از مقاومت با قدرت و عزم بیشتر برای ادامه همان راه مقاومت خواهد شد.» جبهه خلق ضمن تمجید از شجاعت و تجربه سیاسی شهید سید حسن نصر الله و نقش پررنگ وی در پیروزی های مقاومت لبنان و در راس آنها پیروزی در جنگ ژوئیه (2006) و اخراج اشغالگران صهیونیست از خاک لبنان در سال 2000 و همچنین قدردانی از موضع تاریخی وی در حمایت از مقاومت غزه در جریان نبرد طوفان الاقصی اعلام کرد که فلسطین و لبنان و کل امت و حتی جنبش آزادی خواهی جهانی رهبری بی نظیر و شخصیتی برجسته از شخصیت های مقاومت در جهان عرب و یک رهبر انقلابی در سطح جهانی را از دست داد که همیشه بر این مساله تاکید داشت که آزادسازی قدس وظیفه شرعی و اخلاقی ماست و با توسعه زرادخانه تسلیحاتی و موشکی حزب الله توانست در برابر رژیم صهیونیستی موازنه وحشت ایجاد کند و جلوی حملات مکرر به لبنان را بگیرد.

کمیته‌های مقاومت

کمیته‌های مقاومت در فلسطین و تیپ های ناصر صلاح الدین شاخه نظامی آن نیز اعلام کردند که «با نهایت تأسف و تأثر و در عین حال با تمام عزت و افتخار خبر شهادت سید حسن نصرالله دبیر کل جنبش حزب‌الله و رهبر بزرگ و بی نظیر مقاومت را دریافت کردیم و این حادثه را به ملت بزرگ لبنان، دوستداران، همرزمان و رهبران قهرمان مقاومت اسلامی در حزب‌الله و تمامی نیروها و رهبران و مبارزان مقاومت در حزب‌الله و مقاومت بزرگ لبنان و نیز تمامی آزادگان امت تسلیت عرض می کنیم و مطمئنیم که نسل آتی از او به عنوان رهبری راستگو و راست کردار یاد خواهند کرد که وقتی گفت «غزه را تنها رها نخواهیم کرد» به وعده اش نیز عمل کرد. این گروه فلسطینی خاطر نشان کرد که ترورها در تاریخ جنگ های طولانی مدت با رژیم جنایتکار و تروریستی و نسل کش صهیونیستی ثابت کرده است که نقش تعیین کننده ای در نبردها و کسب پیروزی های راهبردی ندارند، بلکه تاثیر عکسی بر روی روحیه و تفکر و اراده مبارزان خواهد گذاشت و باعث انتقام جویی و مبارزه طلبی بیشتر و تلاش برای ادامه همان راه و روش خواهد شد. کمیته های مقاومت مردمی و شاخه نظامی آن همچنین اعلام کردند که شهادت سید حسن نصرالله دبیر کل جنبش حزب‌الله لبنان درستی راه و روش و عمق وابستگی ها و آمادگی بالا برای فداکاری و ایثارگری را به تصویر کشید و دبیر کل شهید حزب‌الله چراغ راه دیگر رزمندگان راه آزادی قدس و راه عزت و کرامت امت خواهد بود فکر و راه انقلابی و مقاومتی وی هدایتگر تمامی فرزندان وفادار امت در راه پیروزی نهایی و تحقق وعده الهی نابودی رژیم صهیونیستی به حول و قوه الهی خواهد شد[۴].

مقام معظم رهبری

بِسْمِ اللَّـهِ الرحمن الرَّحِيمِ. ... إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ [بقره–156] ‎

ملت عزیز ایران، امت بزرگ اسلامی

مجاهد کبیر، پرچمدار مقاومت در منطقه، عالم بافضیلت دینی، و رهبر مدبر سیاسی، جناب سید حسن نصرالله رضوان‌الله‌ علیه، در حوادث دیشب لبنان به فیض شهادت نائل آمد و به ملکوت پرواز کرد. سید عزیز مقاومت پاداش دهها سال جهاد فی سبیل الله و دشواریهای آن را در خلال یک پیکار مقدس دریافت کرد. در حالی شهید شد که سرگرم طراحی برای دفاع از مردم بی‌پناه ضاحیه‌ بیروت و خانه‌های ویران‌شده و عزیزان پرپرشده‌ی آنان بود، همچنانکه دهها سال برای دفاع از مردم ستمدیده‌ِ‌ی فلسطین و شهر و روستای غصب‌شده و خانه‌های تخریب‌شده و عزیزان قتل‌عام‌شده‌ِ‌ی آنان طرّاحی و تدبیر و جهاد کرده بود. فیض شهادت پس از اینهمه مجاهدت حق مسلم او بود.

دنیای اسلام، شخصیتی باعظمت را؛ و جبهه‌ی مقاومت پرچمداری برجسته را، و حزب الله لبنان رهبری کم‌نظیر را از دست داد، ولی برکات تدبیر و جهاد چند ده ساله‌ی او هرگز از دست نخواهد رفت. اساسی که او در لبنان پایه‌گذاری کرد و به دیگر مراکز مقاومت، جهت بخشید، با فقدان او نه تنها از میان نخواهد رفت، که به برکت خون او و دیگر شهیدان این حادثه استحکام بیشتر خواهد یافت. ضربات جبهه‌ مقاومت بر پیکر فرسوده و رو به زوال رژیم صهیونی، بحول و قوه‌ی الهی کوبنده‌تر خواهد شد. ذات پلید رژیم صهیونی در این حادثه، به پیروزی دست نیافته است.

سید مقاومت، یک شخص نبود، یک راه و یک مکتب بود، و این راه همچنان ادامه خواهد یافت. خون شهید سید عباس موسوی بر زمین نماند، خون شهید سید حسن هم بر زمین نخواهد ماند.

اینجانب به پدر بزرگوار و همسر گرامیِ سید عزیز که پیش از او فرزندش سید هادی را نیز در راه خدا داده، و به فرزندان گرامیش و به خانواده‌های شهیدان این حادثه و به یکایک افراد حزب الله و به مردم عزیز و مقامات عالیه‌ لبنان، و به سراسر جبهه‌ مقاومت، و به مجموع امت اسلامی، شهادت نصرالله بزرگ و یاران شهیدش را تبریک و تسلیت عرض میکنم و در ایران اسلامی پنج روز عزای عمومی اعلام مینمایم. خداوند آنان را با اولیائش محشور فرماید[۵].

والسلام علی عبادالله الصالحین، سید علی خامنه‌ای، ۱۴۰۳/۷/۷.

رئیس جمهوری اسلامی ایران

متن پیام رئیس جمهور به شرح زیر است؛

بِسْمِ اللَّـهِ الرحمن الرَّحِيمِ. حَتَّى إِذَا اسْتَيْأَسَ الرُّسُلُ وَظَنُّوا أَنَّهُمْ قَدْ كُذِبُوا جَاءَهُمْ نَصْرُنَا فَنُجِّيَ مَن نَّشَاءُ وَلَا يُرَدُّ بَأْسُنَا عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمِينَ [یوسف–110] ‎

دبیرکل حزب‌الله لبنان، فخر مسلمانان و اسوه جهاد و مقاومت، شهید سید حسن نصرالله به آرزوی دیرینه خود، یعنی نائل آمدن به درجه رفیع شهادت، دست یافت. کلمات در وصف رشادت‌ها، سلحشوری‌ها، دلاوری‌ها و مجاهدت‌های مداوم او حقیر و ناچیزند. داغی بزرگ بر دل همه مظلومین و مستضعفین عالم نشسته است. حمله تروریستی شامگاه 6 مهرماه صهیونیست‌ها به ضاحیه و فقدان شخصیت‌های برجسته‌ی مقاومت و در رأس آنها رهبر جاویدالاثر حزب‌الله شهید سید حسن نصرالله، شجره طیبه مقاومت را بیش از پیش مستحکم‌تر می‌کند و نام «سید حسن نصرالله» تا ابد در تارک اسلام خواهد درخشید. ما اینگونه آموخته‌ایم که فرماندهی از آن خداست. مسیر الهی هیچ‌گاه بدون فرمانده و رهبر باقی نمی‌ماند و این زمین به بندگان صالح خدا به ارث خواهد رسید. جامعه جهانی فراموش نخواهد کرد که فرمان این حمله تروریستی از نیویورک صادر شد و آمریکایی‌ها نمی‌توانند خود را از هم‌دستی با صهیونیست‌ها تبرئه کنند اینجانب شهادت مجاهد عالی‌مقام، شهید سید حسن نصرالله، را به رهبر معظم انقلاب اسلامی و جمیع مستضعفین و آزادگان جهان تبریک و تسلیت عرض می‌کنم. حزب الله لبنان بیش از پیش چونان خورشید خواهد درخشید و بی‌شک عَلَم مبارزه با ظالم بر زمین نخواهد ماند که ... إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ ذُو انْتِقَامٍ [ابراهیم–47] ‎ [۶].

مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری اسلامی ایران

دفتر آیت‌الله سیستانی

دفتر آیت‌الله العظمی سید علی سیستانی مرجع عالیقدر دینی در نجف اشرف در بیانیه‌ای شهادت حجت‌الاسلام والمسلمین سید حسن نصرالله دبیر کل جنبش حزب‌الله را تسلیت گفت. در این بیانیه آمده است: با کمال تأسف و اندوه خبر شهادت علامه حجت‌الاسلام و المسلمین سید حسن نصرالله را دریافت کردیم، این شهید بزرگ نمونه یک رهبر کم‌نظیر در دهه‌های اخیر بود، سید نصرالله با تمام توان عراقی‌ها را در آزادسازی کشورشان از تروریست‌ها یاری کرد. در بیانیه مذکور همچنین آمده است: این شهید بزرگوار در پیروزی بر رژیم اشغالگر اسرائیل و آزادسازی اراضی لبنانی نقش بسزایی ایفا و مواضع بزرگی را برای یاری ملت مظلوم فلسطین، اتخاذ کرد تا اینکه جان ارزشمند خود را فدای این مواضع کرد[۷].

دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی

بِسْمِ اللَّـهِ الرحمن الرَّحِيمِ وَلَا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتًا ۚ بَلْ أَحْيَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ [آل عمران–169] ‎

شهادت مایه جاودانگی، رزق جهادگران و مردان میدان و غبطه برجای ماندگان است. سید جبهه مقاومت، عالم فرزانه و مجاهد نستوه جناب آقای سید حسن نصرالله (رضوان الله تعالی علیه)، فرمانده بزرگ جبهه حق علیه باطل و ستون مستحکم محور مقاومت، جاودانه شد و عزت و سربلندی اسلام در برابر کفر را در تاریخ ماندگار ساخت. در فقدان او شایسته است که خون گریه کنیم و مویه کنان رخت عزا به تن کنیم ، دل‌آرامی بود که آرام دل از بسیاری برده بود و همین خصوصیت او موجب فداکاری و جانفشانی یارانش بود. باند جنایتکار صهیون بداند که یاران او همچنان به مقاومت جانانه خود ادامه خواهند داد و پرچم مکتب او را برافراشته نگه خواهند داشت. مریدان او در ردگیری آنان برجای نمی‌نشینند تا آنها را به سزای عملشان برسانند و اینک همین استیصال بس که از ترس مواجهه مستقیم از نقاط کور آسمان دست به ترور می‌زنند و زیر زمین پنهان می‌شوند؛ در حالی که از قدرت لایزال الهی غافلند. اوست که این هراس را به دل آنان انداخته که از خانه‌هایشان بگریزید و امیدی به بازگشت نداشته باشند. اوست که این سکینه و وقار را در دل سرداران مقاومت قرار داده که سرجای خود بایستند و به سلوک جهادی خود ادامه دهند تا در نهایت وعده الهی به غلبه حزب الله محقق گردد. تردیدی نیست که این جنایات وحشیانه بدون کمک مالی، نظامی، اطلاعاتی و سیاسی جبهه استکبار به سرکردگی دولت آمریکا امکان‌پذیر نیست و وحدت امت اسلام در برابر جبهه کفر تنها راه مهار افسارگسیختگی این باند جنایتکار صهیونیستی است. اینجانب با نهایت تألم و تأثر این مصیبت بزرگ را به حضرت بقیة الله الاعظم (ارواحنا فداه)، رهبر معظم انقلاب امام خامنه‌ای (مدظله العالی)، سرداران و سربازان محور مقاومت، امت اسلام به ویژه مردم مقاوم لبنان و همچنین بیت مکرم شهید نصرالله (رضوان‌الله تعالی علیه)، تسلیت عرض می‌کنم و از خداوند منان برای او و همرزمان شهیدش علو درجات را خواستارم. نصرت الهی قطعی است و ان شاءالله به زودی خون مطهر شهدای جبهه مقاومت با آزادی قدس شریف به ثمر خواهد نشست[۸]. ولینصرن الله من ینصره

حمید شهریاری دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی

«الأمین العام لحزب الله السید حسن نصرالله»، وبگاه الخنادق. خامه‌یار، «حزب الله و سید حسن از جنگ‌های داخلی تا جنگ ۳۳ روزه»، مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر. «حسن نصرالله نزدیک‌ترین متحد ایران و دشمن سرسخت اسرائیل که بود؟»، یورونیوز. «شهادة الأمين العام لحزب الله سماحة السيد حسن نصرالله»، سایت المنار. «استشهاد الأمين العام لحزب الله السيد حسن نصر الله في العدوان على الضاحية»، المیادین. «پیام تسلیت به مناسبت شهادت جناب سید حسن نصرالله رضوان الله علیه دبیر کل شهید حزب‌الله لبنان»، دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای. «آیت‌الله مکارم شیرازی: امت اسلامی مجاهدت‌های شهید سید حسن نصرالله را فراموش نمی‌کند»، خبرگزاری جمهوری اسلامی. «پیام آیت‌الله نوری همدانی در پی شهادت سید حسن نصرالله»، خبرگزاری جمهوری. «آیت‌الله سبحانی شهادت سید مقاومت را تسلیت گفت»، خبرگزاری ایسنا. «پیام تسلیت آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی در پی شهادت سید حسن نصرالله»، خبرگزاری رسمی حوزه. «آیت الله جوادی آملی شهادت سید حسن نصرالله را تسلیت گفت»، خبرگزاری جمهوری اسلامی. «آیت‌الله العظمی بشیر نجفی: آزادگان جهان بدانند که خون این سید مجاهد به هدر نخواهد رفت»، خبرگزاری رسمی حوزه. «تسلیت آیت‌الله العظمی وحید خراسانی به مناسبت شهادت سید مقاومت»، خبرگزاری رسمی حوزه. «جامعه مدرسین حوزه علمیه قم درپی شهادت سید حسن نصرالله: جهان جز با نابودی اسرائیل و آمریکا روی صلح و آسایش را نخواهد دید»، خبرگزاری شفقنا. «بیانیه مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) در پی شهادت دبیرکل حزب‌الله لبنان»، خبرگزاری ابنا. «واکنش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی به شهادت دبیرکل حزب‌الله لبنان»، خبرگزاری مهر. «کوبا: ترور ناجوانمردانه دبیرکل حزب‌الله را به شدت محکوم می‌کنیم»، خبرگزاری العالم. «ادامه محکومیت جهانی ترور شهید سید حسن نصرالله (۱)»، خبرگزاری صداوسیما. «واکنش مقاومت به شهادت سید حسن نصرالله»، باشگاه خبرنگاران جوان؛ «حداد في 5 دول على نصر الله وحركات وشخصيات تندد»، شبکه الجزیرة. «محکومیت جهانی ترور شهید سید حسن نصرالله»، خبرگزاری صداوسیما. «پیام تسلیت به مناسبت شهادت جناب سید حسن نصرالله رضوان الله علیه دبیر کل شهید حزب‌الله لبنان»، دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای. «اعلام ۳ روز عزای عمومی در لبنان»، خبرگزاری العالم. «واکنش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی به شهادت دبیرکل حزب‌الله لبنان»، خبرگزاری مهر. «واکنش مقاومت به شهادت سید حسن نصرالله»، باشگاه خبرنگاران جوان. «واکنش مقاومت به شهادت سید حسن نصرالله»، باشگاه خبرنگاران جوان. «شهید سید حسن نصرالله از مجاهدان بزرگ این عصر بود»، خبرگزاری ابنا. «واکنش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی به شهادت دبیرکل حزب‌الله لبنان»، خبرگزاری مهر. «مردم شهرهای مختلف در سوگ شهید راه قدس/ ایران یک صدا در حمایت از لبنان و فلسطین»، خبرگزاری مشرق نیوز. نگاه کنید به:‌ «ادامه محکومیت جهانی ترور شهید سید حسن نصرالله (۱)»، خبرگزاری صداوسیما؛ «ادامه محکومیت جهانی ترور شهید سید حسن نصرالله (۲)»، خبرگزاری صداوسیما؛ «تظاهرات مردم رام‌الله، عمان و مغرب در محکومیت ترور سید مقاومت لبنان»، خبرگزاری العالم. «لحظه اعلام خبر شهادت سید حسن نصرالله در حرم مطهر رضوی»، خبرگزاری مهر. «لحظه اعلام شهادت شهید نصرالله در حرم امام علی(ع)»، خبرگزاری خبرآنلاین. «پرچم گنبد حرم مطهر رضوی‌ به رنگ سیاه درآمد»، خبرگزاری ایسنا. «اهتزاز پرچم مشکی بر فراز گنبد حرم حضرت معصومه(س) + فیلم»، خبرگزاری رسمی حوزه. نگاه کنید به: «بزرگداشت سید مقاومت در سراسر دنیا»، وبگاه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی. «برگزاری آیین بزرگداشت شهید سید حسن نصرالله در برزیل»، خبرگزاری مهر. «مجالس یادبود شهید سید حسن نصرالله در ترکیه»، خبرگزاری صدا و سیما. نگاه کنید به: «بزرگداشت سید مقاومت در سراسر دنیا»، وبگاه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی؛ «مراسم گرامی داشت شهید سید حسن نصرالله در جامعة النجف بلتستان پاکستان برگزار شد»، خبرگزاری رسمی حوزه. «مردم شهرهای مختلف در سوگ شهید راه قدس/ ایران یک صدا در حمایت از لبنان و فلسطین»، خبرگزاری مشرق نیوز. «لليوم الثاني.. العتبتان المقدّستان تواصلان إقامة المجلس التأبينيّ على روح السيد الشهيد حسن نصر الله»، شبکة الکفیل العالمیة. «برگزاری ویژه‌برنامه شهادت پرچم دار جبهه مقاومت در حرم مطهر رضوی»، وبگاه آستان قدس رضوی؛ «بزرگداشت شهید سید حسن نصرالله در حرم رضوی»، خبرگزاری مهر. «بزرگداشت شهید سید حسن نصرالله در حرم حضرت معصومه(س)»، خبرگزاری مهر؛ «مراسم بزرگداشت شهید سید حسن نصرالله در قم»، خبرگزاری ایسنا. «وفد العتبة العباسية إلى سوريا يقيم مجلسًا تأبينيًّا على روح السيد الشهيد حسن نصر الله»، شبکة الکفیل العالمیة. «الحوزة العلمية في النجف الأشرف تقيم مجلس الفاتحة على روح السيد الشهيد حسن نصر الله»، شبکة الکفیل العالمیة. «اقامه نماز جمعه تهران به امامت رهبر انقلاب و بزرگداشت شهید سید حسن نصرالله»، خبرگزاری جمهوری اسلامی. «پیام‌های جمعه نصر چه بود؟»، باشگاه خبرنگاران جوان؛‌ «جمعه نصر؛ مرم ایران «ترس» را ترساندند»، خبرگزاری ایسنا. «فیلم/ تشییع نمادین پیکر سید حسن نصرالله در حرم امیرالمومنین(ع)»، خبرگزاری مشرق. «تشييع النعش الرمزی للسيد الشهيد حسن نصر الله فی العتبتين المقدستين»، شبکة الکفیل العالمیة. « تشييع رمزي مهيب للسيد الشهيد "حسن نصر الله" في الكاظمية»، خبرگزاری السومریة. «دهها آیین نمادین تشییع پیکر شهید سید حسن نصرالله در عراق برگزار شد»، خبرگزاری جمهوری اسلامی. «اقامه نماز غیابی برای شهید نصرالله و تظاهرات ضد صهیونیستی در پاکستان»، خبرگزاری جمهوری اسلامی. «برگزاری اربعین شهید نصرالله در ۱۴ هزار مسجد و مصلای نماز جمعه»، خبرگزاری شبستان. «سپاه: در پاسخ به شهادت هنیه، نصرالله و سرلشکر نیلفروشان قلب اراضی اشغالی هدف قرار گرفت»، خبرگزاری جمهوری اسلامی. «لبیک یا نصرالله»،‌ وبگاه تلوبیون. عمادی، «پیامدهای ترور سید حسن نصرالله برای نظم جهانی»،‌ خبرگزاری ایران پرس. تاجیک، «تبعات ملي منطقه‌اي و بين‌المللي ترور حسن نصرالله»، روزنامه اعتماد، دوشنبه ۹ مهر ۱۴۰۳ش. «نصرالله نام نوزادان در عراق پس از شهادت سید مقاومت لبنان»، خبرگزاری مهر. «ترورهای نافرجام سید»،‌ وبگاه همشهری آنلاین. نگاه کنید به:‌ «ترورهای نافرجام سید»،‌ وبگاه همشهری آنلاین؛ «"معاریف" تکشف فی تقریر حول وحدة حمایة نصرالله تفاصیل محاولات اغتیاله»، وبگاه النشرة.

مراسم بزرگداشت

پس از ترور سید حسن نصرالله، در کشورهای مختلف همچون مالزی، هند، کشمیر، اوگاندا، روسیه، چین، فرانسه،[۵۶] برزیل،[۵۷] ترکیه[۵۸] و در شهرهای مختلف ایران، پاکستان (همچون اسلام‌آباد،‌ کراچی، بلتستان)،[۵۹] لبنان، عراق مراسم بزرگداشت برگزار شد. در حرم‌های مختلف همچون حرم امام حسین(ع)،[۶۰] حرم امام رضا(ع)،[۶۱] حرم حضرت معصومه(س)[۶۲] و حرم حضرت زینب(س)[۶۳] حوزه علمیه نجف[۶۴] و قم نیز مراسم ترحیم و بزرگداشت برپا شد.

روز جمعه ۱۳ مهر ۱۴۰۳ش نیز در مصلای تهران و پیش از نماز جمعه، مراسم بزرگداشتی با حضور آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، و مقامات و مسئولان ایران و جمعیت میلیونی مردم[۶۵] برگزار شد.[۶۶] این مراسم از سوی آیت‌الله خامنه‌ای برگزار شد[۶۷] و این روز در ایران به «جمعه نصر» معروف شد.[۶۸] آیت‌الله خامنه‌ای خطبه دوم نماز جمعه را ناظر به اوضاع لبنان و غزه و به زبان عربی ایراد کرد و مهم‌ترین پیام نصرالله را ناامید نشدن و تردید نکردن در مسیر مبارزه دانست.[۶۹]

در حرم امام علی(ع)،[۷۰] حرم امام حسین(ع)[۷۱] و شهر کاظمین[۷۲] و برخی دیگر شهرهای عراق[۷۳] به صورت نمادین تابوت سید حسن نصرالله تشییع شد.

در برخی شهرهای پاکستان همچون کراچی، اسلام‌آباد و لاهور نیز نماز میت غیابی برای سید حسن نصرالله خوانده شد.[۷۴]

همچنین مراسم چهلم سید حسن نصرالله در شهرهای مختلف ایران و عراق برگزار شد. دبیر قرارگاه ملی مسجد در ایران از برگزاری مراسم چهلم سید حسن نصرالله در ۱۴ مسجد و مصلی در کشور خبر داده بود.[۷۵]

پیامدها

ترور و شهادت سید حسن نصرالله پیامدهایی را به دنبال داشت که برخی از آنها از این قرار است:

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در پاسخ به ترور سید حسن نصرالله و اسماعیل هنیه (در ۱۰ مرداد سال ۱۴۰۳ش)، در ۱۰ مهر ۱۴۰۳ش/۱ اکتبر ۲۰۲۴م، عملیات وعده صادق ۲ را با شلیک ۲۰۰ موشک[۷۶] به مناطق نظامی و امنیتی اسرائیل انجام داد.[۷۷] در این حمله، مقر موساد، پایگاه هوایی نِواتیم، محل اصلی نگهداری جنگنده‌های F۳۵ و پایگاه هوایی هاتْسْریم، پایگاه مبدأ عملیات ترور سید حسن نصرالله و رادارهای راهبری و مراکز تجمع تانک‌ها و نفربرها[۷۸] و پایگاه تل نوف[۷۹] مورد هدف قرار گرفت. در بیانیه سپاه پاسداران آمده است که ۹۰ درصد موشک‌ها با موفقیت به اهداف اصابت کردند.[۸۰]

پس از ترور سید حسن، حزب‌الله لبنان حملات متعددی به سرزمین‌های اشغالی داشت. از جمله پایگاه اطلاعاتی نظامی ۸۲۰۰ و مقر سازمان جاسوسی اسرائیل را با موشک مورد هدف قرار داد.[۸۱]

استوار نبودن نظم جهانی بر حقوق بشر و اثبات اینکه نهادها و سازمان‌های بین‌المللی قدرتی برای توقف کشتار و ترور توسط رژیم صهیونیستی ندارند، از جمله پیامدهای ترور سید حسن بیان شده است.[۸۲]

در سطح بین‌الملل، نقش سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای در تحولات منطقه تضعیف خواهد شد و در سطح منطقه، گروه‌های مقاومت را به یکدیگر نزدیک خواهد کرد و قدرت ‌آنان را افزایش خواهد داد.[۸۳]

انجمن زرتشتیان تهران، جشن مهرگان،‌ بزرگترین جشن باستانی ایران پس از عید نوروز، را که قرار بود در دهم مهرماه برگزار شود، به دلیل شهادت سید حسن و اعلام پنج روز عزای عمومی به تأخیر انداخت.[۸۴]

پس از شهادت نصرالله، تعدادی از خانواده‌های عراقی، نام فرزندان تازه متولد شده خود را نصرالله گذاشتند.[۸۵]

به گفته کارشناسان سیاسی،‌ ترور سومین دبیرکل حزب‌الله، هرچند خسارت بزرگی برای حزب‌الله لبنان بود؛ اما نه تنها به افول آن حزب منجر نمی‌شود؛ بلکه لطمه جدی نیز به آن وارد نخواهد کرد.[۸۶]

ترور قاسم سلیمانی قبل از ترور و شهادت سیدحسن نصرالله

ترورهای نافرجام نصرالله قبل از شهادت

به گزارش برخی خبرگزاری‌ها، سید حسن نصرالله به دلیل پیروزی‌هایی که در مقابل اسرائیل به دست آورد و به سبب به قدرت رسیدن حزب‌الله در دوران دبیرکلی او، بارها از سوی رژیم صهیونیستی مورد تهدید تروریستی واقع شده بود.[۸۷] برخی از این ترورهای نافرجام عبارتند از:

۲۰۰۴م: سوء قصد از طریق مسمومیت غذایی؛

۲۰۰۶م: بمباران برج محل سکونت نصرالله توسط هواپیماهای اسرائیلی. در ۲۸ آوریل همین سال، گروه تروریستی که هدفشان حمله خمپاره‌ای به خودروی سید حسن نصرالله بود، دستگیر شدند و موفق به ترور او نشدند؛

۲۰۱۱م: انفجار ساختمانی که تصور می‌شد سید حسن نصرالله در آن حضور دارد توسط هواپیماهای اسرائیلی.[۸۸]

حزب الله و دبیر کل آن در نظر دوستان

به رغم جفای برخی از شخصیتهای مذهبی به آرمان و اهداف حزب الله اغلب شخصیتهای جهان اسلام حزب الله را مورد ستایش قرار می‌دهند. نمونه‌هایی را مرور می‌کنیم. [۲۲] [۲۳]

علامه دکتر یوسف قرضاوی : مقاومت شریف‌ترین پدیده در امت اسلامی است. چه در فلسطین چه در لبنان. شیعه بودن مقاومت لبنان به این مسئله اشکالی وارد نمی‌کند. شیعیان بخشی از امت اسلامی هستند.»

علی جمعه : (مفتی مصر): «مقاومت حزب الله در برابر دشمنی اسرائیل، دفاع از لبنان است. این مقاومت ترورسیم نیست.»

محمد مهدی عاکف : )رهبر اخوان المسلمین): «ما از تحریک کنندگان به ایجاد فتنه و دعوت کنندگان به تنها گذاردن مقاومت می‌پرسیم و به آنان می‌گوییم. شما چه کار کرده‌اید؟ چگونه با انجام این کوتاهی با ملت‌های خود روبرو می‌شوید؟ ملت‌ها می‌فهمند و درک می‌کنند که اگر همراه مقاومت نباشند در کنار دشمن صهیونیسم و آمریکایی هستند.»

عکرمه صبری : )رئیس هیئت اعلای اسلامی و رئیس هیئت علمای فلسطین): «مقاومت لبنان توانایی خود را اثبات کرد. زیرا بر مبنای ایمان حرکت می‌کند. حزب الله لبنان ترس را در ملت اسرائیل نفوذ داده بسیاری از مردم اسرائیل در پناهگاه‌ها زندگی می‌کنند. ما امیدواریم خداوند مقاومت لبنان و فلسطین را عزت ببخشد.»

حجت الاسلام و المسلمین محمد حسن رحیمیان : (نماینده ولی فقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران): «سید حسن نصرالله و تمام عناصر حزب الله پیوسته خود را مقلد و شاگرد حضرت امام رحمة‌الله‌علیه و مقام معظم رهبری دانسته‌اند و قوام و دوام و پیروزی‌های خودشان را مرهون ولایت فقیه که پر تویی از ولایت مطلقه امیرالمؤمنین و امام زمان عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف است، می‌دانند.»

دکتر حسین دهقان : (رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران): «قابلیت ذهنی بسیار بالا، قدرت تجزیه و تحلیل بسیار شاخص و نبوغ در تمام زمینه هااز سید حسن نصرالله شخصیت جامعی ساخت و آن چه امروز شاهد آنیم، در اصل درگیری با مسائل و موضوعات لبنان است که از ایشان یک رهبر تمام عیار ساخته است که نه تنها جریان حزب الله یا مقاومت لبنان بلکه مقاومت جهان عرب و بیش از آن جهان اسلام را در مواجهه با اسرائیل هدایت و رهبری می‌کند.»

مصطفی دیرانی : (ازمسئوولان پیشین جنبش امل): «همه اسرائیلی‌ها می‌گویند که اگر دبیر کل حزب الله سخنی بگوید به آن عمل می‌کند. این بیان گر صداقت اوست. شیوه رفتار سید حسن ثابت کرده که او انسان صادقی است و اعتماد مردم و جوانان و رزمندگان مجاهد را کسب کرده است. این رهبر فرزانه اوضاع را خوب می‌سنجد و آن چه را که در توان دارد انجام می‌دهد. مهم تر از همه این که او اراده انجام مسئولیت هایش را دارد.»

حجت الاسلام سید علی اکبر محتشمی پور : (وزیر سابق کشور): «یکی از ویژگی‌های آقای نصرالله که این را هم از انبیاء و مرسلین و اولیای خدا به ارث برده، راستگویی و درستکاری است. چنین انسان‌هایی از هر گونه ظلم و ستمی بیزاری می‌جویند و از مظلومان طرفداری می‌کنند. لذا رده‌های پایین جامعه و مستضعفین کاملا به آن‌ها عشق میورزند و علاقه دارند. دشمن به او احترام می‌گذارد زیرا در رفتارش صداقت دارد و درستی در کردار او موج می‌زند.»

دکتر رفعت سید احمد : (رئیس مرکز پژوهش‌های راهبردی یا فا - قاهره): «تاریخ از سید حسن نصرالله به عنوان نماد عزت و کرامت در جهان یاد خواهد کرد. هر جا که عزت و کرامت در روش یا موضعگیری کسی جلوه گر شودتاریخ از او به عنوان یکی از تاریخ سازان یاد خواهد کرد.»

احمد جبریل : (دبیر کل جبهه خلق برای آزادی فلسطین): «سید حسن نصرالله پس از گذشت شش سال از پیروزی بزرگ آزاد سازی جنوب بار دیگر ثابت کرد که توانسته است از نظر کمی و کیفی و معنوی روحیه فداکاری و ایثار را چنان میان رزمندگان مقاومت اسلامی توانمند کند که فرماندهان و نیروهای دشمن را شگفت زده و آنان را وادار کند تا در برنامه ریزیهای نظامی خود تجدید نظر کنند و در برابر حزب الله سر تسلیم فرود آورند.»

جرج حبش : (دبیر کل پیشین جبهه خلق برای آزادی فلسطین): «به نمایندگی از سوی ملت فلسطین و لبنان و همه ملت‌های آزادیخواه عرب مقاومت دلیرانه و پیروزی غرور آفرین رزمندگان مقاومت اسلامی را به برادر ارجمند و بزرگوار جناب آقای سید حسن نصرالله دبیر کل حزب الله تبریک و تهنیت می‌گویم.»

سپهبد مصطفی طلاس : (وزیر دفاع پیشین سوریه ): «وقتی سید حسن با قامتی سربلند و استوار و صدایی رسار قاطع پشت تریبون قرار می‌گیرد و به ایراد سخن می‌پردازد تا خواری و شکست را نفی کند: سرا پا گوش می‌شوم و سخنان دلنشین او را می‌شنوم و به او غبطه می‌خورم و مباهات می‌کنم. به او می‌نگرم و در خطوط چهره اش اراده‌ای را می‌خوانم که تا آسمان هفتم صعود کرده است و ستاره‌ها را یکی پس از دیگری می‌چیند.»

گفتاوردها

«آیا اگر بخش کوچکی از میلیاردها دلاری که برای جنگ‌افروزی علیه یمن، سوریه و عراق و سرکوب مردم هزینه شد خرج غزه می‌شد غزه امروز در یک وضعیت معقول قرار نداشت؟»[۱]

«جنبش‌های مقاومت به مرحله‌ای نرسیده‌اند که تهدیدی علیه وجود اسرائیل باشند. گفتن واقعیت شرم‌آور نیست. جنبش‌های مقاومت تهدید راهبردی هستند ولی به مرحله‌ای نرسیده‌اند که وجود اسرائیل را تهدید کنند. امروز روی کرهٔ زمین تنها کشوری که اسرائیل آن را تهدیدی علیه وجود خود می‌داند جمهوری اسلامی ایران است.»[۲]

«نمی‌توانید در کنار فلسطین باشید مگر این که در کنار جمهوری اسلامی ایران باشید و اگر دشمن جمهوری اسلامی ایران باشید پس دشمن فلسطین و قدس هستید. چرا؟ این یک ادعا نیست. چون تنها امید باقی‌مانده پس از خداوند (سبحانه و تعالی) برای بازگرداندن فلسطین و قدس، این جمهوری اسلامی و پشتیبانی و حمایت آن از ملت‌ها و جنبش‌های مقاومت این منطقه و در رأس آن‌ها ملت فلسطین است.»[۳]

«تروریسم از نظر آن‌ها یعنی چه؟ ایران و جنبش‌های مقاومت. البته به خاطر این که زیاد رسوا نشوند داعش را هم به ما اضافه کرده‌اند؛ ولی طبیعتاً النصره، القاعده، انصار بیت المقدس، بوکو حرام و… را نیاورده‌اند.»[۴]

«... ای مردم، عزیزانم و ای برادران فلسطینی، من می‌خواهم اعلام کنم که این اسرائیلی که تسلیحات اتمی در اختیار دارد و قدرت‌مندترین نیروی هوایی منطقه را داراست، به خدا سوگند، آنها از تار عنکبوت ضعیف‌تر هستند...

«کسی حق ندارد از یک وجب خاک قدس چشم پوشی کند.» به مناسبت روزجهانی قدس دربیروت سال ۲۰۱۰

«روز قدس مناسبت مهمی برای جلب کردن نگاه‌ها بسوی اقدامات علیه قدس و مردم فلسطین است.» به مناسبت روزجهانی قدس دربیروت سال ۲۰۱۰

«اسرائیل دیگر دشمن حکومت‌های رسمی عربی نیست. عربستان سعودی روابط پنهانی خود با اسرائیل را علنی ساخته است. این بدترین رویداد در عرصه حکومت‌های رسمی در برهه اخیر است.»[۵]

«خطرناک‌ترین مسئله در عادی سازی روابط سعودی با اسرائیل گمراه سازی فرهنگی و فکری است که با این روند همراه خواهد بود.»[۶]

«گزینه مقاومت برای ما به منزله ضمانتی واقعی برای باقی ماندن در سرزمینی است که آن را آزاد کرده‌ایم.»[۷]

«مسئلهٔ نخست مسئلهٔ آلودگی آب‌های رود لیطانی و دریاچه قرعون است. این یک مسئلهٔ منطقه‌ای نیست بلکه یک مسئلهٔ ملی است و به همه مناطق مربوط می‌شود. متأسفانه در کشور ما همه چیز را طائفه‌ای کرده‌اند و سخن از برق شیعیان و برق سنی‌ها، برق مسیحی‌ها و برق دروزی هاست. آب هم همین وضعیت را دارد و نفت و گاز و امنیت و دیگر مسائل نیز همین وضعیت را دارند. با این حال آب‌های لیطانی را همه، چه شیعیان، چه سنی‌ها، چه مسیحی‌ها و چه دروزیان می‌نوشند.»[۸]

«فرهنگ عربستان سعودی، فرهنگ وهابیت، فرهنگ داعش، فرهنگ القاعده، فرهنگ جبهه النصره هرچند که نامش به جبهه فتح الشام تغییر کند همین است. فرهنگ آنها کشتار، سر بریدن، نسل‌کشی و ندادن هیچ فرصتی برای زندگی و صلح است.»[۹]

«آنگه عربستان سعودی که خود را در جهان عرب و اسلام دگرگون از دیگر نظام‌های عربی می‌داند و در واقع داعیه‌دار کشور اسلامی، کشور شریعت مقدس محمدی (ص)، کشور قرآن و حکومت حرمین شریفین و امانتدار سرزمین پیامبری است؛ آنگاه با اسرائیل تماس برقرار می‌کند و در پی برپایی و عادی‌سازی روابط و پس از آن به رسمیت شناختن اسرائیل و هماهنگی به آن است، این یعنی همه چیز تمام!!»[۱۰]