عید قربان، عید اضحی، حج اکبر، عید خون یا یوم التردید یکی از اعیاد بزرگ مسلمانان، مصادف با روز دهم ماه ذی حجه و از روزهایی که روزه گرفتن در آن حرام است. در این روز باید حجاج به منی رفته و اعمال عید قربان را به جا آورند که از جمله آن اعمال، قربانی کردن است. اگرچه برگزار کردن مراسم قربانی بر زائران کعبه و در مراسم حج واجب است، اما برای سایر مردم در غیر موسم حج مستحب بوده و بسیاری از مسلمانان در سراسر جهان در این روز، مراسم قربانی را انجام داده و این روز را جشن می‌گیرند و روز تعطیلی در ایران و بسیاری از کشورهای اسلامی است.
مطابق آیات قرآن و روایات وارده حضرت ابراهیم (علیه‌السلام) مامور شد پسرش حضرت اسماعیل (علیه‌السلام) را برای تقرب به خداوند و امتثال امر الهی قربانی کند، اما وقتی حضرت ابراهیم (علیه‌السلام) خواست پسرش را قربانی کند، جبرئیل قوچی را برای آن حضرت آورده و آنرا به جای اسماعیل قربانی کرد، و این سنت قربانی از این روخداد باقی مانده است.
برای شب و روز عید قربان آداب و اعمالی را در کتب فقهی و ادعیه ذکر کردهاند؛ زیارت امام حسین (علیه‌السّلام)، شب زنده‌داری و غسل از جمله اعمال شب عید و قربانی کردن، اقامه نماز عید قربان، توسعه دادن بر خانواده در خوراک و مانند آن، زیارت امام حسین (علیه‌السّلام) و خواندن دعای ندبه از جمله اعمال روز عید ذکر شده است. از احکام و آداب عید قربان در باب‌های طهارت، صلات، صوم و حج کتب فقهی سخن گفته‌اند.
· «عید قربان، عیدی است که خداوند در آن روز می‌خواهد تا انسان با کشتن گوسفندی - به نیت قربت به خدا - به او تقرب حاصل کند. این عید نماد داستان ابراهیم و اسماعیل است ... درمی یابیم که این عید نماد قربانی ای است که ابراهیم برای تقرب به خدا تقدیم کرده و آمادگی ذبح فرزند خود را هم در این راه داشته است. قربانی در شخصیتی چون اسماعیل نمود مییابد که آمادگی خود را برای اهدای خویش جهت ذبح شدن در راه خدا اعلام کرد. بنابراین عید قربان، عید اسلام و تسلیم و تقرب عملی به خداست. طبیعی است که چنین عیدی باید نمایشگرِ حضور اسلام در واقعیت انسان و در همه گفتارها و رفتارهایش باشد.»
· « عید قربان نشان دهنده پایان مراسم حج می باشد،
عید قُربان یا عید الأضحی روز دهم ذی‌الحجة از اعیاد بزرگ اسلامی به شمار می‌رود که در چنین روزی ابراهیم(ع)، فرزندش اسماعیل(ع) را به قربانگاه برد که جبرئیل به همراه «قوچی» بر او نازل شد و ابراهیم(ع)را مأمور به ذبح آن کرد. قربانی کردن در این روز بر حاجیانی که در سرزمین منا حضور داشته باشند واجب و برای سایر مسلمانان مستحبّ مؤکد است.
عید قربان، روز آزمایش و امتحان حضرت ابراهیم(ع) و حضرت اسماعیل(ع) است که از آن سربلند بیرون آمدند.[۱] سنّت قربانی در روز عید قربان نیز یادبود رخداد ذبح اسماعیل است.[۲] حضرت ابراهیم بنابر رؤیایی که دیده بود مأمور قربانی کردن فرزندش شد. در هنگام قربانی، ابراهیم پیشانی پسرش را بر زمین نهاد و تیغ تیز بر حلق او گذارد؛ اما کارد گردن او را نبرید و سرانجام هنگامی که پدر و پسر تسلیم بودن کامل خود در برابر فرمان الهی را نشان دادند، خداوند عمل او را قبول نمود و ابراهیم به جای قربانی فرزندش قوچی را که جبرئیل آورده بود، قربانی نمود.[۳] بنابر برخی روایات، تمام حیواناتی که در سرزمین منا در روز عید قربان ذبح می‌شوند؛ فدیه حضرت اسماعیل هستند.[۴]
در عصر جاهلیت قربانی کردن از پلیدی شرک مبرا نبود. کعبه را با خون قربانی آلوده می‌کردند و گوشت آن را بر خانه کعبه می‌آویختند تا خداوند آن را قبول کند. در قرآن این رسم مذموم خوانده شده و شرط قبولی قربانی تقوا معرفی میشود.[۵] همین تقوا و خلوص برای قربانی کردن است که این روز، حج اکبر نامیده میشود.[۶]
نام دیگر عید قربان، عیدالاضحی و عید خون است. دهخدا از این روز با نام عید گوسپندکشان یاد می‌کند.[۷]
از نظر لغوی، «قربانی» از لفظ «قربان» گرفته شده است. هر چیزی که وسیله قرب و نزدیکی به خداوند متعال باشد، به آن قربانی میگویند. حال آن چیز ذبح حیوان باشد یا صدقات دیگر.
«عید» از کلمه «عود» به معنای بازگشت است، بازگشت از زندان نفس و خرافات به سوی خدا، بازگشت از تسلط اهریمن به سوی خدای رحمت.
«عید قربان»، به معنای بازگشت انسان به مقام تقرب الهی است که این مقام در سایه مبارزه با هواهای نفسانی و در پرتو تهذیب، خودسازی و بهره‌گیری از فرصت‌های ناب به دست می‌آید.
روز دهم ماه ذی الحجه مصادف با عید قربان از بزرگ‌ترین عیدهای مسلمانان است، یادآور فداکاری و ایثار ابراهیم در راه رضای معبود و تسلیم و ایمان اسماعیل در قربانگاه.
نام دیگر عید قربان، عید اضحی و عید خون، از اعیاد بزرگ اسلامی و مصادف با دهم ماه ذی حجه است. روز اثبات تسلیم در برابر امر الهی، روز آزمایش و امتحان حضرت ابراهیم (علیه‌السلام) و حضرت اسماعیل (علیه‌السلام) که از آن سربلند بیرون آمدند.[۱] «فَلَمّا اَسْلَما وَتَلّهُ لِلجَبینِ وَنادَیناهُ اَنْ یا اِبراهیم، قد صدّقت الرّؤیا انّا کذلک نجزِی المحسنین؛[۲] ...هان ای ابراهیم به خوبی انجام وظیفه کردی و ما نیکوکاران را این چنین پاداش خواهیم داد.»
یکی از نام‌های عید قربان، «حج اکبر» است. هر چند در اثبات این نام بر این روز اختلاف نظرهایی وجود دارد، ولی در حقیقت این عید برای مسلمانان، مانند تصویری زیبا از حجی بزرگ است؛ زیرا حج، آیینه طاعت و بندگی و سجود در پیشگاه معبود است و مگر عید قربان پیامی جز این ارزش‌ها دربردارد. در حقیقت، می‌توان تمامی مناسک حج را در قربانی شدن بر آستان پروردگار خلاصه کرد.
در لغت‌نامه دهخدا، به نقل از مهذب الاسماء، عید قربان، حج اکبر، عید اَضحی و عید گوسفندکُشان معنا شده است. در ریشه عید اَضحی مواردی بیان شده که یکی از آن موارد، معنای لغوی «اَضحیه» است. «اَضحیه» به حیوانی گفته میشود که در روز دهم ذی الحجه قربانی شود.
نام دیگر روز عید قربان را «یوم التردید» گفته‌اند. نقل است حضرت ابراهیم (علیه‌السّلام) در شب هشتم ذی الحجه خواب دید که فرشته‌ای بالای سرش ایستاده است و می‌گوید: «ای ابراهیم! پروردگار تو می‌فرماید فرزند خود را برای من قربانی کن! » آن حضرت وحشت‌زده از خواب بیدار شد و در حیرت بود که این خوابی شیطانی یا وحی الهی بوده است. از این‌رو، این روز را «یوم التردید» نیز گفته‌اند.
امامان معصوم (ع) در روایات چهار روز را به عنوان عید عمومی برای مسلمانان معرفی کردهاند دهم ذی حجه(عید قربان)، اول شوال(عید فطر)، روز جمعه و روز ۱۸ ذی حجه (عید غدیر خم) [۸] که بر اساس سخن پیامبر(ص) با فضیلت ترین اعیاد است. [۹] امام صادق(ع) در روایتی در باره قربانی در روز عید قربان فرمود: خداوند قربانی را برای این قرار داده که مساکین و نیازمندان از گوشت قربانی سیر شوند و انسان نعمت های الهی را که از آنها بهره‌مند شده در اختیار خانواده و همسایگان و نیازمندان و فقیران قرار بدهد. [۱۰] مطهری اسلام پژوه شیعه با استفاده از ظهور مقام تسلیم ابراهیم و فرزندش در ماجرای ذبح اسماعیل؛ حکمت عید گرفتن در روز عید قربان را که آن را رکن این کار می‌داند، تجدید خاطره بزرگ توحیدی(توحید فکری وتوحید عملی) است که از ابراهیم و فرزندش اسماعیل به یادگار مانده است.[۱۱]
در روایات مختلف دین اسلام آمده‌است که ابراهیم پیامبر در سن بالا دارای فرزندی شد که او را اسماعیل نام نهاد و برایش بسیار عزیز و گرامی بود. اما مدت‌ها بعد، هنگامی که اسماعیل به سنین نوجوانی رسیده بود، فرمان الهی چندین بار در خواب به ابراهیم نازل شد و بدون ذکر هیچ دلیلی به او دستور داده شد تا اسماعیل را قربانی کند.[۱۵] او پس از کش‌مکش‌های فراوان درونی، در نهایت با موافقت خالصانهٔ فرزندش، به محل مورد نظر می‌روند و ابراهیم آماده سر بریدن فرزند محبوب خود میشود. اما به هنگام انجام قربانی اسماعیل، خداوند، که او را سربلند در امتحان مییابد، گوسفندی را برای انجام ذبح به نزد ابراهیم می‌فرستد.[نیازمند منبع] این ایثار و عشق پیامبر به انجام فرمان خدا، فریضه‌ای برای حجاج می‌گردد تا در این روز قربانی کنند و از این طریق برای یتیمان و تهی‌دستان خوراکی فراهم سازند. در این روز همچنین مستحب است که نماز عید قربان برپا گردد. نماز عید قربان باید در فاصلهٔ زمانی طلوع آفتاب روز عید تا ظهر خوانده شود و شامل دو رکعت است.
در این روز ابراهیم نبی از آزمایش قربانی کردن پسر خود اسماعیل موفق بیرون آمد. در قرآن از این ماجرا یاد شده‌است: فَلَمَّا أَسْلَمَا وَتَلَّهُ لِلْجَبِینِ (۱۰۳) وَنَادَیْنَاهُ أَن یَا إِبْرَاهِیمُ (۱۰۴) قَدْ صَدَّقْتَ الرُّؤْیَا إِنَّا کَذٰلِکَ نَجْزِی الْمُحْسِنِینَ (۱۰۵). ای ابراهیم خوب وظیفه‌ات را انجام دادی و…؛[۱۶] پس از سربلندی ابراهیم نبی و تصمیم جدی او برای قربانی کردن پسر و اقدام به عمل برای انجام این کار، خداوند قوچی را برای قربانی کردن آن به‌جای پسرش فرستاد و این‌گونه سنت قربانی کردن به‌وجود آمد.
از انس بن مالک روایت شده است: «هنگامی که پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به مدینه آمدند، مردم مدینه در دو روز خاص به شادی و تفریح مشغول می‌شدند و آن دو روز را جشن می‌گرفتند. پیامبر به آنان فرمود: «خداوند به جای آن دو روز، دو روز بهتر برای شما قرار داده است؛ روز عید فطر و روز عید قربان». [۳]
ام سلمه از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) روایت کرده است: «هرگاه هلال ماه ذی الحجه را دیدید و قصد قربانی کردن داشتید، تا حیوانی را قربانی نکرده‌اید، قسمتی از مو، ناخن و موهای زاید خود را کوتاه نکنید». [۴]
از اعمال این روز، نظافت، استعمال بوی خوش، مسواک زدن و غسل کردن است؛ مانند کارهایی که در روز جمعه تاکید شده است.
پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در روز عید قربان، پیش از نماز چیزی نمی‌خورد تا از نماز برمی‌گشت.[۵]
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در روز عید، از راهی به مصلا می‌رفتند و از راه دیگر بازمی‌گشتند.[۶]
نماز عید دو رکعت است که به شیوه مخصوصی خوانده میشود و پیامبر خدا بر خواندن آن بسیار تاکید کرده است.
کسانی که به نماز عید که به صورت جماعت برگزار میشود، نرسند و همچنین زنانی که در خانه هستند، می‌توانند نماز عید را فرادا بخوانند. در صورت نرسیدن به نماز جماعت در روز عید، تعداد رکعات نماز و چگونگی آن تغییری نمی‌کند.
جبیر بن نضیر روایت می‌کند: هنگامی که اصحاب رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در روز عید همدیگر را دیدار می‌کردند، به یکدیگر می‌گفتند: «تَقَبَّلَ اللهُ مِنّا و مِنْک؛ خداوند از ما و شما قبول کند». [۷]
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود: «همانا خداوند بلند مرتبه به من وحی کرد که در برابر یکدیگر فروتن باشید تا یکی بر دیگری ستم و تجاوز نکند و فخر و تکبر نورزد». [۸]
پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرمود: «بخورید و بیاشامید، بپوشید و به یکدیگر صدقه دهید، ولی اسراف نکنید و تکبر نورزید».
کسی که می‌خواهد روزی‌اش افزون شود و بقیه عمرش پر خیر و برکت باشد، باید صله رحم به جا آورد.بسیار انجام دادن کارهای نیک [۱۴] قربانی کردن در غیر منی و تقسیم کردن گوشت آن میان فقرا [۱۵] [۱۶] گزاردن نماز عید در عصر غیبت [۱۷] و خوردن از گوشت قربانی پس از نماز عید مستحب است، [۱۸] چنان‌که غسل کردن در روز عید مستحب مؤکد می‌باشد و آغاز وقت آن طلوع فجر است، [۱۹] لیکن در اینکه پایان وقت آن، قبل از خروج برای نماز عید است یا زوال خورشید و یا غروب آفتاب، اختلاف می‌باشد.[۲۰] نماز عید در عصر حضور و حاکمیت امام (علیه‌السّلام) واجب است.[۲۱] [۲۲] روزه گرفتن در روز عید قربان حرام است.[۲۳] توسعه دادن بر خانواده در خوراک و مانند آن [۲۴] و خواندن دعای ندبه در روز عید مستحب است.مسافرت کردن در روز عید پس از طلوع خورشید و پیش از گزاردن نماز عید در صورت وجوب آن حرام و در غیر این صورت مکروه است.[۲۵]
بنابر قول مشهور ، گفتن تکبیرات به گونه‌ای که وارد شده مستحب است. جایگاه آن برای غیر حاضر در منی، پس از هر یک از ده نماز واجب می‌باشد که نخستین آن، نماز ظهر روز عید و آخرین آن، نماز صبح روز دوازدهم است و برای حاضر در منی، پس از هر یک از پانزده نماز واجب که نخستین آن، نماز ظهر روز عید و آخرینش نماز صبح روز سیزدهم است. وقوف در مشعر الحرام از طلوع فجر تا طلوع خورشید روز عید بر حاجی واجب است،[۲۶] چنان‌که بر حاجی واجب است روز عید قربان جمره عقبه را رمی و پس از آن قربانی کند و سپس حلق یا تقصیر نماید.[۲۷] [۲۸]
چون شب هشتم ذی الحجه (یوم الترویه) فرا رسید، حضرت ابراهیم (علیه‌السّلام) بعد از انجام وظائف عبادی، سر بر بالین استراحت نهاد و در خواب به او ندا شد: «ای خلیل گر تشنه وصال مائی برخیز و با کارد تیز فرزند دلبند خود را قربانی کن!» ابراهیم (علیه‌السّلام) از هیبت این خطاب بیدار شده و با خود گفت آیا این امر رحمانی است یا وسوسه شیطان؟ شب عرفه نیز همان خواب را دید و در شب نحر (عید قربان) نیز همین خواب را دید و یقین او زیاد شد و صبح روز عید قربان ابراهیم خلیل با همسرش هاجر وداع کرده و با اسماعیل از خانه به سوی منی روی نهادند. وقتی به منی رسیدند، جریان خواب خود را به فرزندش بازگو کرد و اسماعیل در واکنش به این سخن پدر چنین گفت: ای پدر بزرگوار من اگر هزار جان داشتم، همه را به فرمان الهی قربان می‌کردم و تسلیم امر الهی می‌شدم.
ابراهیم چون در منی به جمره اول رسید، شیطان آمد که او را تعرض کند، هفت سنگ به سوی او انداخت و در جمره دوم و سوم هم هفت سنگ پرتاب کرد. این رمی جمرات ثلث از جمله مناسک حج شد. پس هنگامی که پدر و پسر حکم خدا را گردن نهادند، ابراهیم پیشانی پسر را بر زمین نهاد و تیغ تیز بر حلق او گذارد اما ذره‌ای از پوست و گوشت و رگ او بریده نشد و سرانجام از طرف حق سبحانه و تعالی ندا آمد که عمل ابراهیم مقبول درگاه ما شد و آنرا پسندیدیم.[۲۹]
در قرآن و در عهد عتیق، نخستین قربانی، قربانی هابیل و قابیل بیان شده است. نقل است قربانی قابیل از نوبرانه محصولات کشاورزی‌اش بود که بر اساس روایات، چندان دندان‌گیر نبوده و قربانی هابیل، گوسفندی درشت و عالی از گله‌اش بود.
دومین قربانی در تاریخ دینی انسان، پس از طوفان نوح بوده، چنان‌که در سِفْر تکوین آمده است: «و پس (از فرو نشستن طوفان)، نوح قربانگاهی را از برای خداوند بر پا کرد و از هر بهیمه‌ای طاهر و از هر مرغ پاک، گرفته، قربانی‌های سوختنی بر آن مذبح تقریب نمود». [۳۰]
حضرت ابراهیم که به معنای «پدر عالی» است، از پیامبران اولوالعزم الهی و از بنیان‌گذاران خانه کعبه و مناسک حج به شمار می‌رود که از جمله این مناسک، همان قربانی کردن است.
حضرت ابراهیم، جدّ مشترک قوم یهود و مسلمانان، یعنی پدر مؤمنان نیز هست. در حقیقت، سنت قربانی کردن در دین اسلام و تا حدودی در دین یهود از حرکت این پیامبر بزرگ تاریخ سرچشمه گرفته است، با این تفاوت که در اسلام آن قربانی، اسماعیل معرفی شده و در عهد عتیق، اسحاق که از بطن ساره، همسر اول ابراهیم بوده، است. اسحاق، از پیامبران الهی و پدر حضرت یعقوب و نیای بزرگ قوم بنی اسرائیل است.[۳۱]
مسلمانان جهان، عید قربان را از یک تا چهار روز جشن می‌گیرند، بهترین لباس‌های خود را می‌پوشند و پس از انجام دادن عبادت‌های مخصوص این روز، به دید و بازدید و شادمانی می‌پردازند. اگرچه برگزار کردن مراسم قربانی بر زائران کعبه و در مراسم باشکوه حج واجب است، ولی بسیاری از مسلمانان در سراسر جهان در این روز، گوسفند، گاو یا شتری را به یاد سنت ابراهیم خلیل، قربانی و گوشت آنرا میان همسایگان و مستمندان تقسیم می‌کنند.
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: حـــــج و حــــج گـــــزاران
ادامه مطلب را ببينيد
حج چیست و حاجی کیست؟
حَجّ، از مهم‌ترین احکام عبادی و از فروع دین و نیز یکی از ارکان اسلام، که در ماه ذیحجه هر سال با مراسمی مخصوص و باشکوه در مکه برگزار میشود. حَجّ (ملاقات خانه خدا) سنت ابراهیم است و یکی از مهم‌ترین فروع دین اسلام است؛ که مسلمانان در دهه اول آخرین ماه قمری (ذی‌الحجه) به مسجد الحرام در شهر مکه در عربستان سعودی رفته و مناسک خاص آن را به جا می‌آورند. هر مسلمان در صورت دارا بودن شرایطی خاص، مکلف است حداقل یک بار در طول عمر خود آن را انجام دهد. حج بر سه نوع تمتع، قران و افراد است. حج قران و افراد وظیفه ساکنان مکه است. در اسلام، حج بر کسی که دارای بلوغ، عقل، آزاد بودن و استطاعت مالی باشد واجب میشود.[۱] . در منابع فقهی، به تبع احادیث، برای روزهای مخصوصِ مناسک حج در ماه ذیحجه، نام‌ها و تعبیرهای خاصی به کار رفته است، از جمله روز تَرْوِیه برای روز هشتم، روز عرفه و روز مشهود برای روز نهم، روز نَحر (قربانی کردن) برای روز دهم، ایام معدودات، ایام تشریق و ایام مِنا برای روزهای یازدهم تا سیزدهم، روز قبر برای روز یازدهم و روز تحصیب برای روز چهاردهم.[۴۰] [۴۱] . حج نخستین بار در دین ابراهیم انجام شد و آیین‌های حج و عمره، احرام، لثم و لمس حجرالاسود، سعی بین صفا و مروه، وقفه در عرفات و رمی جمره، همگی پیش از اسلام رایج بود و تنها برخی تعدیلات در حج اسلامی نسبت به پیش از اسلام روی داده‌است. اعراب پیش از اسلام هنگام طواف «لبیک یا لات»، «لبیک یا عزی» و «لبیک یا منات» می‌گفتند و هر قومی بت خود را می‌خواند و در اسلام، «اللهم» جای بت‌ها را گرفت و آن عبارت بدین شکل تغییر کرد: «لبیک اللهم لبیک»
مروری بر اعمال 13گانه حاجیان در موسم حج | حوزه نمایندگی ولی ...
تفاوت عمره مفرده با حج و عمره تمتع چیست؟ - گنجینه پاسخ ها ...
حج چیست؟ و حاجی کیست؟ نگاهی به مسئله حج در اسلام
تصاویر مراسم متفاوت حج امسال (عکس + فیلم) - عصرایران
آغاز موسم حج با محدودیت‌های بی‌سابقه - بهار نیوز
آل‌هاشم: حقیقت حج تعطیل‌بردار نیست - عصرتبریز
در مورد حج تمتع در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
حقیقت حج تعطیل بردار نیست - روزنامه جوان
آشنایی با مناسک ۱۳ گانه حج - مشرق نیوز
فلسفه حج چیست؟/ چرا باید به حج برویم؟
پیام حج تعطیل‌بردار نیست | روزنامه رسالت
فرق بین حج عمره با حج تمتع – الشیعه
احکام حج تمتع چیست؟ | ساعدنیوز
به فقرا کمک کنیم یا به حج برویم
واجبات حج از دیدگاه قرآن - آفتاب
حج - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
حج چیست و حاجی کیست؟
حج چیست؟ حاجی کیست؟
پیام حج تعطیل بردار نیست
معنای حج چیست؟ - تبیان
حج (فقه) - ویکی فقه
آداب و احکام حج تمتع
ایام الحج - ویکی فقه
ایام الحج - ویکی حج
حج - ويکی شيعه
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: حـــــج و حــــج گـــــزاران
ادامه مطلب را ببينيد
حج تمتع، حج واجب یکی از مهم‌ترین فروع دین اسلام است. مسلمانان با داشتن شرایطی مکلفند در دهه اول ماه ذی‌الحجه به مسجد الحرام در شهر مکه در عربستان رفته و مجموعه‌ای از اعمال نیایشی را به‌جا آورند. حج تمتع بر کسی واجب میشود که استطاعت داشته باشد یعنی از لحاظ مالی، تمکن ثبت نام و رفتن و انجام مناسک حج را داشته باشد و در برگشت هم در تهیه مخارج عیال خود به زحمت نیفتد و از نظر جسمی بتواند اعمال حج را به جا آورد؛ و استطاعت جسمی داشته باشد. اگر بر شخصی حج واجب شود و آن را به جا نیاورد، حتی اگر سال یا سالهای بعد فقیر شده و استطاعت خود را از دست بدهد، همچنان وجوب حج بر او پایدار خواهد بود. حج تمتع از هشتم ذیحجه[یوم الترویه] آغاز و وروز دوازدهم ذیحجه پایان مییابد. ولی در اصل روز عیدقربان با انجام قربانی وتراشیدن [کَل کردن] سر به طرف حاجی اطلاق میشود که در واقع عیدی حاضرین در منا از جانب خدای متعال است.
اعمال حج تمتع
احرام بستن در مکه وراه افتادن به طرف عرفات در یوم الترویه
وقوف در عرفات از ظهر روز نهم ذی الحجّه تا غروب
وقوف در مشعرالحرام در شب دهم ذی الحجّه تا طلوع خورشید
حضور در منا و انداختن هفت سنگریزه به جمره عقبه در روز عید قربان (روز دهم ذی الحجّه)
حلق یا تقصیر به معنی تراشیدن سر یا کوتاه کردن مو یا ناخن
طواف نساء
نماز طواف نساء
بیتوته در منا در لیالی تشریق (شب‌های یازدهم و دوازدهم و در بعضی صورت‌ها شب سیزدهم
به جا آوردن واجبات ایام تشریق (روزهایی که شب آن را در منی بیتوته کرده است که عبارتست از اینکه هریک از جمرات سه‌گانه را به ترتیب رمی کند.[۱]
کیفیت و ترتیب اعمال حج تمتع چگونه است؟ - پرتال امام خمینی
اعمال حج تمتع | مرکز تنظیم و نشر آثار آیت‌الله بهجت قدس‌سره
اعمال حج تمتع (معرفی مراحل و احکام مربوط به آن) | ستاره
آشنایی با اعمال حج عمره تمتع - احرام - همشهری آنلاین
آغاز مناسک حج و وقوف حجاج در صحرای عرفات - آوا
مناسک حج (تمتع) و عمره مفرده :: Leader.ir
آداب و احکام حج تمتع - باشگاه خبرنگاران
اعمال حج - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
حج تمتع - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
آداب و احكام حج تمتع - تبیان
آداب و احکام حج تمتع
حج (فقه) - ویکی فقه
ارکان حج - ویکی فقه
حج تمتع - ویکی فقه
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: حـــــج و حــــج گـــــزاران
ادامه مطلب را ببينيد
استقبال عربستان از زائران ایرانی حج با گل و آب زمزم
خبرگزاری ایرنا: روزنامه قطری 'الرایه' برخورد دولت عربستان با حجاج ایرانی و قطری را دوگانه خواند و نوشت: در حالی که دولت سعودی برای دومین سال متوالی از حضور زایران قطری در حج جلوگیری کرده است، از اولین گروه زایران ایرانی در مدینه با گل و آب زمزم پذیرایی شده است.
الرایه افزود: عربستان و ایران 16 مارس 2017 پس از چند روز گفت وگو در جده برای اعزام زایران ایرانی به حج امسال توافق کردند و در همین مذاکرات وزارت حج عربستان برای افزایش سهمیه امسال ایران از 60 به 86 هزار موافقت کرد.
به نوشته این روزنامه، ایران در گفت وگوهای خود با ریاض روی سه اصل اصرار کرد و ریاض آن را پذیرفت. این اصول شامل؛ حضور نمایندگانی از وزارت امور خارجه برای نظارت بر امور حجاج ایرانی ، تضمین امنیت و حفظ کرامت حجاج ایرانی و اعزام زایران ایرانی به صورت مستقیم از خاک ایران و نه از خاک کشور ثالث بودند.
الرایه افزود: این تسهیلات در حالی است که از سال گذشته دولت عربستان شروطی برای ادای مناسک حج و عمره برای اتباع و مقیمین قطر اعمال کرده است که دریافت اجازه از کنسول گری های عربستان در سایر کشورها و انتقال زایران تنها توسط هواپیماهای سعودی از جمله این شروط بود که از سوی دوحه مردود اعلام شد.
این روزنامه در ادامه به بیانیه 'هیات نظارت بر اداره حرمین ' اشاره کرد که به سیاسی کاری عربستان در اداره امور حج پرداخته است.
وزیر حج عربستان دیروز (پنجشنبه ) در گفت وگو با شبکه الاخباریه این کشور از روند حضور زایران ایرانی به مدینه منوره استقبال کرد و گفت که کارها در این زمینه خوب پیش می رود.
[ مشاهده متن کامل استقبال عربستان از زائران ایرانی حج با گل و آب زمزم در پورتال خبری و سبک زندگی ]
روزنامه قطری: استقبال عربستان از زائران ایرانی حج با گل و ...
مخبر - 1397/04/29 - بدرقه زائران خراسانی به سرزمین وحی
بدرقه نخستین گروه زائران ایرانی خانه خدا - خبرگزاری صدا و ...
اعزام اولین گروه زائران خراسانی به سرزمین وحی - روزنامه دنیای ...
استقبال از زایران ایران با سبدهای پر از گل و رطب مدینه منوره - ...
ایرنا - قاضی عسکر:استقبال خوب عربستان از زائران ایرانی ...
اولین گروه از زائران حج تمتع، کشور را ترک کردند - برترین ها
نخستین گروه زائران ایرانی حج تمتع وارد مدینه شدند
عده‌ای می‌خواستند پرچم حج را بیاندازند - ایسنا
حج امسال، تصمیم همه مسئولان نظام است
بدرقه اولین گروه از مسافران حج امسال
نگاه وزیر حج عربستان درباره حجاج ایرانی
چراغ سبز عربستان به ایران برای عمره
استقبال از حجاج ایرانی در مدینه
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: حـــــج و حــــج گـــــزاران ، گــزیــده خـبــرهــا و نـشـریــات
ادامه مطلب را ببينيد
آغاز هفته ی حج (1ذیقعده)
امام باقر علیه السلام می فرماید: «اسلام بر پنج پایه بنیان نهاده شده است: نماز، زکات، روزه، حج و ولایت». بنابراین، با فرو ریختن یک پایه، اسلام کامل نیز از بین می رود، این مهم در مورد حج چنان نمود می یابد که خداوند متعالی، از ترک عمدی حج به«کفر» تعبیر فرموده است. امیرمؤمنان علیه السلام می فرماید: «خدا را درباره خانه پروردگارتان در نظر بگیرید. تا زنده هستید، آن راخالی نگذارید؛ زیرا اگر کعبه ترک شود، مهلت داده نمی شوید». از آن سو حیات کعبه، حیان دین کامل است. از این رو، امام صادق علیه السلام می فرماید: «همواره دین خدا قائم و زنده است، مادام که کعبه پا برجاست». اهمیت این مایه قوام و مرکز اقتدار هنگامی جلوه گر می ود که قائم آل محمد صلی الله علیه و آله ، قیام جهانی خویش را در راستای حیات نوین اسلام، با تکیه بر کعبه پایدار آغاز کند.
حاجی حاجی مكه - آفتاب
داستان ضرب‌المثل "حاجی حاجی مکه" - انتخاب
ما اکثر الضجیج و العجیج و اقل الحجیج - مرکز اطلاع رسان ...
خواب مرد در اهمیت دادن حق مردم در حج هذا حاج وهذا لیس بحاج...
آنکس که حاجی شده بود مینوشتند:«هذاحاج»وآن دیگری حاجی نشده
سيرت حيواني برخي از حج‌گزاران در حديث زُهري - اسرار و معارف ...
حدیث امام باقر در مورد حاجی شدن | ام الکتاب، پایگاه تخصصی ...
اهمیت حج از نگاه اسلام | دانشنامه پژوهه پژوهشکده باقرالعلوم
امام سجاد(ع) و رفتارشناسی اقشار جامعه | سماموس
اهميت و جايگاه حج در قرآن - سازمان تبليغات اسلامي
چهل حدیث حج- شیخ حسین انصاریان قسمت اول
چهل حدیث حج- شیخ حسین انصاریان قسمت دوم
چهل حدیث حج- شیخ حسین انصاریان قسمت سوم
چه کسی حاجی می شود - پایگاه جامع عاشورا
فواید سفر رفتن به حرمین چیست ؟ - میقات حج
فواید حج در زندگی انسان - استاد نورالله کوثر
فلسفه حج در اسلام و جايگاه آن - نوگرا
چهل حدیث در مورد حج - آیت‌الله بهجت
فضیلت حج در روایات: (خاصه و عامه)
ما اكثر الضجيج و اقل الحجيج - IQNA
آيات حج در قرآن كريم - راسخون
حج - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
ما اکثر الضجیج و اقل الحجیج!
اهمیت حج - دانشنامه رشد
حج در قرآن و روایات - تبیان
حج در قرآن - ویکی‌پرسش
تبیان مبلغین » احادیث حج
حج - دانشنامه‌ی اسلامی
آثار و برکات معنوی حج
اهمیت حج - حدیث نت
حج - ويکی شيعه
چهل حدیث حج
حـج درقـرآن
اهمیت حج
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: وقایع تاریخی ماههای قمری ، حـــــج و حــــج گـــــزاران
ادامه مطلب را ببينيد
استقبال وزیر حج عربستان از زائران ایرانی
بیجاوی که مسؤولیت اشراف بر سیستم مسار الکترونیکی (سامانه ثبت اطلاعات زائران) را برعهده دارد و بر روند صدور ویزای زائران نظارت می‌کند، در این مراسم از پیش برنامه‌ریزی‌شده برای استقبال از زائران ایرانی که برای یک سال از سفر حج تمتع محروم شده بودند، گفت: همه دستگاههای ذی‌ربط در عربستان تلاش خود را برای تامین رفاه و آسایش حجاج به‌کار می‌گیرند تا سفری آرام داشته باشند.
او اظهار کرد: من امروز برای خوش‌آمدگویی به زائران ایرانی در فرودگاه حاضر شده‌ام و امیدوارم خدمات شایسته‌ای به حجاج ایرانی تقدیم کنیم تا از سفری معنوی و روحانی توأم با آرامش بهره‌مند شوند.
اعزام زائران ایرانی از امروز (هشتم مردادماه) به‌شکل رسمی آغاز شد و قرار است تا چهارم شهریورماه، ۸۶ هزار و ۵۰۰ نفر ایرانی برای شرکت در مناسک حج به عربستان اعزام شوند.
صبح فردا (دوشنبه، نهم مردادماه) نیز مراسم رسمی بدرقه زائران همزمان با اعزام نخستین کاروان تهران، با حضور نماینده ولی فقیه در امور حج، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رییس سازمان حج و زیارت در فرودگاه امام خمینی (ره) برگزار میشود.
تا کنون سازمان حج و همچنین وزارت امور خارجه درباره اعزام هیأت کنسولی ایران به عربستان که جزو تفاهم‌های دو کشور بود، اظهار نظری نکرده‌اند.
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: حـــــج و حــــج گـــــزاران
ادامه مطلب را ببينيد
به گزارش نامه نیوز، در سال 61 و در دیدار تنی چند از مقامات قضایی کشور با بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی؛ معظم‌له در پاسخ به طرح شکایت مسئولان حاضر از اینکه بعضی از آقایان در پاسخ دادن به سؤالات، کوتاهی نموده و یا بیش از حد لازم پاسخ را به تأخیر می اندازند؛ فرمودند: "...شما با قاطعیت به کار خود ادامه دهید و هیچ کس حق ندارد در مقابل دادگاه بایستد و در صورتی که کسی نسبت به این دادگاه کارشکنی نمود، معرفی نمایید تا طبق قانون و شرع با وی برخورد شود." (صحیفه امام خمینی جلد 17 صفحه 358)
-سال 60 و در حسینیه جماران (صحیفه امام خمینی » جلد ۱۴ » صفحه ۴۱۷)
"اگر من هم سخنرانی کردم که مخالف با دستور اسلام بود و برای ایجاد تشنج و برای گرفتار کردن ملت مسلمان ما، که خون ها داده است در راه اسلام، اگر من هم این کار را بکنم، موظف شرعی هستند این ارگان های انتظامی و نظامی که من را بگیرند و به دادگاه بسپرند، این استثنا ندارد."
_ سخنرانی امام خمینی(ره) در سال 62 در حسینیه جماران (صحیفه امام خمینی » جلد ۱۸ » صفحه ۳۳۹)
"قوۀ قضائیه، که ملجأ و پناهگاه مردم ستمدیده است، قوه ای است مستقل و هیچ مقامی حق دخالت در آن را ندارد. و اگر کسانی پیدا شوند که ندانسته در امور قضایی دخالت می‌کنند، باید بدانند که برخلاف دستورات شرعیه و نظام جمهوری اسلامی عمل کرده اند. و اگر دانسته تخلف می کنند، مستحق عقاب و تعقیب اند.
و بر دولت و قوای اجرایی است که از تجاوز و تخلف هرکس در هر جا جلوگیری کنند. و کسانی که پس از احضار در محاکم قضایی از حضور در آن سرپیچی می کنند باید مورد تعقیب واقع و تعزیر شرعی شوند. و کسانی که از حکم قضات شرعی تخلف می کنند و در مقابل آن مقاومت می کنند بر خلاف اسلام و امر خداوند عمل کردها ند، و باید مورد تعقیب واقع شوند. و کسانی که از قاضی شکایت دارند، یا به حکم قاضی اعتراض دارند، باید به مقامات صالحه رجوع نمایند؛ و به هیچ وجه خودسرانه عملی را انجام ندهند و باید بدانند که احکام صادره از قضات شرعی مادامی که خلاف شرع بودن آن در محاکم و مراجع صالحه ثابت نشده، واجب العمل است. مجلات و روزنامه ها و رسانه های گروهی توجه داشته باشند که تضعیف قوۀ قضائیه برخلاف موازین اسلامی است؛ و از پخش چیزهایی که موجب تضعیف یا توهین مقام قضاست احتراز کنند. این کشور اسلامی است، و باید هر امری موافق با موازین اسلامی باشد. کسی حق ندارد علیه قوه قضائیه جوّسازی کند(صحیفه امام خمینی » جلد ۱۸ » صفحه 340)
شکایت از قاضی یا دادگاه باید به حسب مقررات شرعی باشد. و شاکی هر کس هست حق ندارد در مطبوعات یا رسانه های گروهی یا در مجامع عمومی طرح دعوا کند، و علیه قوۀ قضائیه جوّسازی نماید. و روزنامه ها و مجلات و رادیو تلویزیون توجه به این مسائل و اشباه آن را داشته باشند. و بالجمله، مسئله قضا و احترام از قضاتِ محترم و اطاعت از احکام صادرۀ آنها امری است که مورد اهتمام اسلام است. خداوند همه را موفق فرماید."
بازخوانی سخنان امام در باب جایگاه قضات و قوه قضاییه در حالی از سوی خبرگزاری قوه قضاییه، به جهت حرفای شب گذشته بقایی پس از آزادی از زندان می تواند معنی دار باشد. حمیدرضا بقایی دیشب بعد از آزادی از زندان اوین قوه قضاییه را به دروغگویی در پرونده بازداشت خود متهم کرد.
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: حـــــج و حــــج گـــــزاران
ادامه مطلب را ببينيد
خبرگزاری ایسنا: نماینده ولی‌فقیه در امور حج و زیارت با بیان این که دروغ‌های بزرگی از حج در فضای مجازی منتشر شده است،گفت: پول حجاج ایرانی خرج گلوله‌های عربستان در یمن نمی‌شود. این پول برای دریافت خدمات به شرکت‌های خصوصی سعودی داده میشود، نه دولت این کشور.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدعلی قاضی عسکر که از زمان توافق ایران و عربستان در موضوع حج، برای سومین بار در تلویزیون حاضر میشود تا به شایعات و نگرانی‌هایی که در این باره وجود دارد، پاسخ دهد، گفت: بسیاری از مطالب مطرح شده درباره حج، انحرافی است و مردم نباید به آنها توجه کنند. متاسفانه وادار کردن مردم به انصراف از حج، پیشینه تاریخی دارد، درحالی که فرهنگ دینی به آن توصیه مؤکد کرده است. حج نه تنها پیامدهای خیرخواهانه‌ای همچون مدرسه‌سازی در نقاط محروم کشور داشته، بلکه گردش مالی بزرگی را برای کشورمان ایجاد کرده است.
وی ادامه داد: یک و نیم میلیون نفر در نوبت حج هستند که 15 سال طول می‌کشد تا همه آنها به این سفر بروند. بیشترشان هم اولین بار است که به حج مشرف می‌شوند، با این حال تعجب می‌کنم چطور برخی مذهبیون تحت تاثیر افکار مسموم قرار گرفته‌اند و می‌پرسند چرا ایرانی‌ها باید به حج بروند. سوال ما هم از آنها این است؛ چرا نباید بروند؟! حج رکن دین است. مگر میشود ایرانی‌ها در آن حضور نداشته باشند.
سرپرست حجاج ایرانی، مطالب منتشر شده از حج در فضای مجازی را اغلب دروغ دانست و افزود: مثلا گفته‌اند؛ امام جمعه مکه خون شیعیان را حلال اعلام کرده است، درحالی که پژوهشکده حج پس از 6 ماه بررسی خطبه‌های نماز جمعه مکه، حتی یک جمله در این باره پیدا نکرد و در نهایت دریافتیم که این فتوا به «حمزه المجالی» شخصی اردنی منسوب میشود که چهره‌اش شبیه یکی از خطبای مسجدالحرام است...
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: حـــــج و حــــج گـــــزاران
ادامه مطلب را ببينيد
در این اطلاعیه آمده است : به اطلاع ملت شریف ایران اسلامی می رساند، متعاقب مذاکرات حج سال آتی با وزارت حج عربستان، و با اطمینان از تامین انتظارات مورد نظر و با عنایت به تاکیدات مقام معظم رهبری، مسئولین محترم نظام جمهوری اسلامی ایران و مردم شهید پرور و بزرگوار ایران اسلامی، در خصوص تحقق حجی عزت مندانه مبتنی بر امنیت، عزت و کرامت حجاج عزیز کشورمان و فراهم شدن بستر ارائه خدمات مرتبط در حوزه های کنسولی، پزشکی و سایر خدمات مورد نیاز، با استعانت از خداوند متعال شرایط لازم برای تشرف بیش از 85 هزار نفر از حجاج جمهوری اسلامی ایران در حج سال 1396 مهیا شده است.
بدیهی است جزئیات مذاکرات در موضوعات مختلف از جمله موضوع شهدای منا و شهدای حادثه مسجدالحرام و نتایج مرتبط در اولین نشست خبری تشریح خواهد شد.
همچنین برنامه های سازمان حج و زیارت برای فراخوان و ثبت نام متقاضیان حائز اولویت در اطلاعیه های بعدی اطلاع رسانی خواهد شد.
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: حـــــج و حــــج گـــــزاران
ادامه مطلب را ببينيد
دروغ بزرگ سعودی: ایران می‌خواهد قبله را تغییر دهد
پادوهای مطبوعاتی آل سعود به تازگی دروغ بزرگی را با هدف تبرئه آل سعود از جنایاتی که علیه امت اسلام به ویژه در حج مرتکب شده، مطرح کردهاند و مدعی شده‌اند: یک میلیون ایرانی مناسک حج را در کربلا به جا می‌آورند!
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری دانشجو، پیام مهم رهبر معظم انقلاب اسلامی به مناسبت موسم حج امسال که در سایه اقدام ظالمانه آل سعود در محروم کردن مردم ایران از ادای این فریضه صادر شد و نیز بیانات اخیر معظم‌له در دیدار خانواده‌های شهدای فاجعه منا با ایشان سبب به وجود آمدن موج بیداری و آگاهی‌بخشی به افکارعمومی جهان به ویژه مسلمانان و به طور خاص مردم کشورهای عربی درباره ماهیت خطرناک رژیم آل سعود و پیامدهای ناگوار ادامه سیطره این خاندان بر سرزمین مقدس حجاز شده است و هجمه شدید تبیلغاتی و جنگ روانی رسانه‌های سعودی و مواجب‌بگیران آنها بر این مسئله یعنی تاثیرگذاری پیام و بیانات امام خامنه‌ای مهر تایید می‌زند و این رسانه‌ها که هیچ حد و مرزی برای دروغ‌بافی و شایعه‌سازی و شبهه پراکنی قائل نیستند، دروغ بزرگی را به تازگی مطرح کردهاند که هر انسان آگاه و باانصافی بر حماقت و جهالت سازندگان این دروغ مهر تایید می‌زنند.
این بوقهای تبلیغاتی و پادوهای مطبوعاتی آنها (تعبیر رهبر معظم انقلاب درباره رسانه‌های مزدور آل سعود) در تلاش برای رفع اتهام از آل سعود و تبرئه آنها به اتهام زنی علیه جمهوری اسلامی ایران پرداخته تا افکارعمومی را از جنایت بزرگ مدعیان دروغین خدمت به حرمین شریفین و ضیوف الرحمن منحرف کنند، صد عن سبیل الله ... بر اساس آیات قرآن کریم بر رژیم آل سعود تطبیق می‌کند که امسال تعداد قابل توجهی از مسلمانان اعم از ایرانی، سوری، یمنی و حتی عراقی را از ادای فریضه حج محروم کرده است.
در تازه‌ترین دروغی که مواجب‌بگیران آل سعود مطرح کردهاند، مدعی شده‌اند که : یک میلیون ایرانی، مناسک حج را در کربلا به جا می‌آورند.
شبکه ماهواره‌ای اسکای نیوز عربی یکی از این رسانه‌های مزدور آل سعود است که شیخ‌نشین امارات راه‌اندازی کرده است و در تبعیت و دنباله‌روی از آل سعود هیچ حد و مرزی برای زیرپا گذاشتن اخلاق حرفه‌ای و ارزش‌های انسانی و اسلامی برای خود نمی‌شناسد، این رسانه دروغ بزرگ« یک میلیون ایرانی برای ادای حج به کربلا می‌روند» را تبلیغ و ترویج می‌کند.
این شبکه اماراتی در راستای تلاش برای مقابله با تاثیرات گسترده پیام اخیر مقام معظم رهبری و بیانات مهم اخیرشان که برای اولین بار ، آل سعود را شجره خبیثه ملعونه توصیف کردند، در دروغی بزرگ برای تخریب وجهه رهبر معظم انقلاب اسلامی و بدبین کردن افکارعمومی مدعی شده است که «رهبر عالی ایران امسال فتوای حج در جوار مراقد مقدسه را صادر کرده است»
این شبکه در حالی دروغ بزرگ فتوای رهبر ایران برای انجام مناسک حج در مراقد مقدسه را مطرح کرده که در ادامه اعلام می‌کند: مقامات عراقی از ورود یک میلیون ایرانی به خاک عراق برای ادای آنچه زیارت عرفه خوانده میشود در مرقد امام حسین(ع) در شهر کربلا خبر داده‌اند.
بنابراین، شبکه اماراتی ناخواسته خود را با جمله دوم یعنی ورود یک میلیون ایرانی برای زیارت عرفه(دعای عرفه) محکوم می‌کند.
اسکای نیوز امارات در ادامه تطهیر آل سعود از جنایات بی‌شمارش علیه مسلمانان در یمن، سوریه، عراق و مناطق دیگر و نیز مدیریت فاجعه‌بارش در حج و عمره در تلاش برای تخریب وجهه ایران مدعی میشود:«حج به شیوه ایران بر تلاش‌های تهران برای شکاف در صفوف مسلمانان از طریق تبدیل قبله آنها و تحمیل اماکن حج جایگزین به جای آنچه خداوند واجب کرده است، در سایه تدابیر امنیتی شدیدی که مقامات محلی در کربلا برای حفظ امنیت زائران انجام می‌دهند، دلالت می‌کند».
این رسانه اماراتی که از همان ابتدا خط تطهیر استکبار و صهیونیسم جهانی، حمایت از سیاست‌های آل سعود، ترویج و تبلیغ رابطه با رژیم اشغالگر قدس و عادی‌سازی روابط اعراب با غاصبان قدس و دشمن‌سازی و ایران‌هراسی و قرار دادن ایران در جایگاه دشمن امت اسلام به جای رژیم صهیونیستی را در پیش گرفته است، در ادامه با متهم کردن جمهوری اسلامی ایران به تلاش برای سیطره اقتصادی بر اماکن مقدسه عراق به زعم خود ادعا کرد:ایران با اعزام حجاج خود به عربستان برای موسم امسال مخالفت کرد.
رسانه‌های سعودی و مزدوران وابسته به آنها در جهان، شیوه دروغگویی، شبهه‌افکنی و اتهام‌زنی را برای فرار از پاسخگویی آل سعود به سئوالات منطقی و مشروع مسلمانان جهان درباره دلایل بروز فاجعه هولناک سال گذشته در موسم حج در مشعر منا و سقوط جرثقیل در پیش گرفته‌اند.
«سیدهادی سید افقهی» مؤلف و پژوهشگر حوزه غرب آسیا در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری تسنیم، درباره پیام مقام معظم رهبری به کنگره عظیم حج و واکنش‌های سعودیها در قبال آن، با اشاره به اشکال تراشی‌های عربستان اظهار داشت: کلام حق مخاطبان خود را پیدا می‌کند؛ لذا معمولاً سخنرانی‌ها، بیانیه‌ها، نامه‌ها و پیام‌های مقام معظم رهبری مخاطبان خود را در سراسر دنیا دارد. با این حال یک لشگر سایبری در فضای مجازی و ناوگان رسانه‌ای توسط دشمن از جمله عربستان سعودی و همپیمانان این کشور در سطح جهان تلاش می‌کنند موانع و اشکال تراشی‌هایی به هر شکل ممکن در برابر این ندای حق افشاگرایانه و تظلم‌خواهانه مقام معظم رهبری ایجاد کنند.
وی تبلیغات ضد ایرانی ناوگان تبلیغاتی سعودیها را مورد توجه قرار داد و افزود: آل سعود از سال گذشته که قتل عام حجاج بیت‌الله الحرام را انجام داد، ناوگان تبلیغاتی و ظرفیت سازی خویش علیه ایران را در سازمان همکاری اسلامی، اتحادیه عرب، سازمان ملل، حوزه‌های علمیه و رسانه‌های خویش به کار گرفت. همان‌گونه که مقام معظم رهبری اشاره فرمودند، دلارهای نفتی آل سعود دهان بسیاری از حکام و حتی نویسندگان و علما را می‌بندد.
سید افقهی تأثیرگذاری پیام رهبر معظم انقلاب را عامل شکل گیری عملیات مشترک رسانه‌ای جبهه سعودی، آمریکایی و صهیونیستی علیه ایران دانست و عنوان کرد: اگر آل سعود از عدم تأثیرگذاری پیام مقام معظم رهبری اطمینان داشت، این همه هزینه را متحمل نمی‌شد و اتحاد و عملیات مشترک با رسانه‌های اروپایی، آمریکایی و صهیونیستی را به انجام نمی‌رساند که مانع رساندن این پیام و حقایق به گوش جهانیان باشد؛ بنابر این پیام رهبر معظم انقلاب طرفداران سعودی را نیز متأثر خواهد کرد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی با هوشمندی و ظرافت خاص، از واژه‌های پادوهای مطبوعاتی برای رسانه‌های مزدور آل سعود استفاده کردهاند جایی که در پیام اخیرشان به مناسبت موسم حج امسال که آل سعود اجازه نداد حجاج ایرانی در آن شرکت کنند، چنین فرمودند:« آنان که حج را به یک سفر زیارتی ــ سیاحتی فروکاسته و دشمنی و کینه‌ی خود با ملت مؤمن و انقلابی ایران را در زیر عنوان «سیاسی کردن حج» پنهان ساخته‌اند، شیطانهایی خرد و حقیرند که از به خطر افتادنِ مطامع شیطان بزرگ، آمریکا، به خود می‌لرزند. حکام سعودی که امسال صدّ عن سبیل‌اللّه و المسجد الحرام کرده(6) و راه حجاج غیور و مؤمن ایرانی به خانه‌ی محبوب را بسته‌اند، گمراهانی روسیاهند که بقای خود بر اریکه‌ی قدرت ظالمانه را در دفاع از مستکبران جهانی و هم‌پیمانی با صهیونیسم و آمریکا و تلاش برای برآوردن خواسته‌ی آنان می‌دانند و در این راه از هیچ خیانتی روی‌گردان نیستند.
بوقهای تبلیغاتی آنان اعم از سیاستمدارانی که رفتار آنان در برابر صهیونیست‌ها و آمریکا ننگ جهان اسلام است، تا مفتیان ناپرهیزکار و حرام‌خواری که آشکارا برخلاف کتاب و سنّت فتوا می‌دهند، تا پادوهای مطبوعاتی که حتی وجدان حرفه‌ای هم مانع دروغ‌سازی و دروغگویی آنان نیست، تلاش بیهوده می‌کنند که جمهوری اسلامی را در محروم‌سازی حجاج ایرانی از حج امسال، متهم نشان دهند. حکام فتنه‌انگیزی که با تشکیل و تجهیز گروه‌های تکفیری و شرور، دنیای اسلام را گرفتار جنگهای داخلی و قتل و جرح بی‌گناهان کردهاند و یمن و عراق و شام و لیبی و برخی دیگر از کشورها را به خون آغشته‌اند؛ سیاست‌بازان از خدا بی‌خبری که دست دوستی به رژیم اشغالگر صهیونیست داده و چشم بر رنج و مصیبت جانکاه فلسطینیان بسته‌اند و دامنه‌ی ظلم و خیانت خود را تا شهر و روستای بحرین گسترده‌اند؛ حاکمان بی‌دین و بی‌وجدانی که فاجعه‌ی بزرگ منا را پدید آورده و با نام خادمان حرمین، حریم حرم امن الهی را شکسته و میهمانان خدای رحمان را در روز عید در منا و پیش از آن در مسجدالحرام قربانی کردهاند، اکنون از سیاسی نشدن حج دم می‌زنند و دیگران را به گناهان بزرگی که خود مرتکب شده یا تسبیب کردهاند، متهم می‌کنند. آنان مصداق کامل بیان روشنگر قرآن کریمند که فرمود: وَ اِذا تَوَلّیٰ سَعیٰ فِی الاَرضِ لِیُفسِدَ فیها وَ یُهلِکَ الحَرثَ وَ النَّسلَ وَ اللّهُ لایُحِبُّ الفَساد* وَ اِذا قیلَ لَهُ اتَّقِ اللّهَ اَخَذَتهُ العِزَّةُ بِالاِثمِ فَحَسبُه‌و جَهَنَّمُ وَ لَبِئسَ المِهاد».
رهبر معظم انقلاب همچنین در دیدار خانواده‌های شهدای منا و مسجدالحرام با ایشان،با بیان اینکه شجره خبیثه ملعونه آل‌سعود لیاقت اداره حرمین شریفین را ندارد، تأکید کردند: هیئت حقیقت‌یاب فاجعه منا باید تشکیل شود.
ایشان، کوتاهی و بی‌کفایتی آل سعود در این حادثه را، اثبات مجدد بی‌لیاقتی این شجره خبیثه ملعونه در تصدی و اداره حرمین شریفین خواندند و تأکید کردند: اگر راست میگویند و در حادثه بی‌تقصیرند، بگذارند یک هیئت حقیقت‌یاب اسلامی ــ بین‌المللی، واقعیات مسئله را از نزدیک بررسی و روشن کند.
معظم له، سکوت دولتها و حتی علما، فعالان سیاسی، روشنفکران و نخبگان جهان اسلام در قبال شهادت 7 هزار زائر بی‌گناه را، «بلای بزرگ امت اسلامی» خواندند و افزودند: حساس نبودن در قبال مسائلی نظیر حادثه سخت و جانکاه منا، مصیبت واقعی جهان اسلام است.
رهبر انقلاب، خودداری حکام سعودی از یک عذرخواهی زبانی را اوج وقاحت و بی‌شرمی آنان برشمردند و افزودند: حتی اگر تعمدی در کار نبوده باشد، این‌همه بی‌تدبیری و بی‌کفایتی برای یک مجموعه حاکمیتی و سیاسی، جرم محسوب میشود.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای سخنان خود را در جمع خانواده‌های داغدار شهدای منا با طرح یک سؤال مهم ادامه دادند: وقتی یک رژیم، حتی از اداره میهمانان خدا که برای او درآمدزا نیز هستند عاجز می‌ماند، چه تضمینی وجود دارد که در اوقات مشابه، حوادث مشابه منا روی ندهد؟
ایشان با تأکید به مسئولان کشور برای پیگیری جدی تشکیل هیأت حقیقت‌یاب افزودند: آل سعود اگر به ادعای بی‌تقصیری خود در حادثه منا مطمئن است، دهانها را با پول نبندد و بگذارد هیأت حقیقت‌یاب، مسئله را از نزدیک دنبال کند
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به تلاش دستگاههای تبلیغاتی وابسته برای القای جنایت منا به‌عنوان نمونه‌ای از اختلاف و درگیری «شیعه و سنی» یا «عرب و غیرعرب» افزودند: حامیان تبلیغاتی حکام سعودی در حالی این دروغ محض را تکرار می‌کنند که اکثرِ 7 هزار شهید منا، از جمله تعداد زیادی از شهدای ایرانی، اهل سنت هستند.
ایشان افزودند: آل سعود و تروریستهای جلادِ ساخته و پرداخته دست آنان در یمن و سوریه و عراق، مردم عرب را به خاک و خون می‌کشند، بنابراین برخلاف تبلیغات خباثت‌آلود غربی‌ها، سعودیها حامی مردم عرب نیز نیستند و ماجرای مِنا ربطی به درگیری ساختگی و رسانه‌ای عرب و غیرعرب ندارد.
رهبر انقلاب تأکید کردند: واقعیت ماجرا این است که سعودیهای منفور، یک گروه در درون جهان اسلام هستند که برخی از آنها دانسته و برخی نادانسته به دشمنی با مسلمانان مشغولند و جهان اسلام باید با ایستادگی در مقابل آنان، از اربابان سعودیها یعنی آمریکا و انگلیس خبیث اعلام برائت و بیزاری کند.
در بخشی از پیام حج رهبر انقلاب در توصیف آل‌سعود، از اصطلاح «شجره ملعونه» استفاده شده است. این اصطلاح که برگرفته از متن قرآن کریم است اشاره به ماجرای رؤیایی دارد که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم دیده‌اند. در آیه‌ی 60 سوره‌ی اسرا چنین آمده است: «وَ إِذْ قُلْنا لَکَ إِنَّ رَبَّکَ أَحاطَ بِالنَّاسِ وَ ما جَعَلْنَا الرُّؤْیَا الَّتِی أَرَیْناکَ إِلَّا فِتْنَةً لِلنَّاسِ وَ الشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَةَ فِی الْقُرْآنِ وَ نُخَوِّفُهُمْ فَما یَزِیدُهُمْ إِلَّا طُغْیاناً کَبِیراً» : «و چون برایت گفتیم: به‌راستی پروردگارت به مردم احاطه داشته و آن رؤیایی را که به تو نمایاندیم و (نیز) آن درخت لعنت‌شده در قرآن را، جز وسیله‌ای برای امتحان مردم قرار ندادیم. و ما بیم‌شان می‌دهیم، پس ایشان را به‌جز طغیانی بزرگ نمی‌افزاید.»
در تفسیر نمونه آمده است جمعى از مفسران شیعه و همچنین اهل تسنن نقل کردهاند رؤیایی که در ابتدای آیه ذکر شده است، اشاره به همان ماجرای معروف پیامبر(ص) دارد که خواب دیدند میمون‌هایی از منبر ایشان بالا و پایین می‌روند و پیامبر بعد از این خواب، بسیار غمگین شدند به‌طوری‌که کمتر می‌خندیدند. این خواب را بسیاری از برجستگان اهل سنت چون خطیب بغدادى، ترمذى، ابن جریر، طبرانى، بیهقى، ابن مردویه و علمای شیعه چون شیخ کلینی نقل کردهاند. بر همین اساس، مفسران سنی و شیعه (مانند قرطبی از مفسران معروف اهل سنت در تفسیر الجامع، فخر رازی در تقسیر کبیر و...) این خواب را، دلالت بر روی کار آمدن خاندان بنی‌امیه، بعد از رحلت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم گرفته‌اند. خاندانی که با اعمال خود موجب فتنه در جهان اسلام شدند و تاریخ اسلام را از مسیر اصلی خود منحرف کردند.
حال، به کار بردن عبارت شجره ملعونه برای آل‌سعود در پیام حج رهبر انقلاب، بیانگر همان خط منحرفی است که در جهان اسلام به وجود آمده که با رفتار و گفتار خود، موجبات فتنه در بین مسلمین را ایجاد کردهاند. همکاری و هماهنگی با شرورترین دشمنان مسلمانان یعنی آمریکا و رژیم صهیونیستی، پشتیبانی مالی و لجستیکی از گروهک‌های تروریستی چون داعش و القاعده، کشتار مردم بی‌گناه یمن، و بی‌کفایتی در ماجرای منای حج گذشته که موجب شهادت 6000 هزار حاجی از سراسر جهان اسلام شد، از نمونه‌های ملعونه بودن این خاندان است.
شبهات وهابیون و عوامل آنها درباره کربلای معلی
در ادامه می‌توانید پاسخ به شبهات وهابیون و مزدوران آنها علیه پیروان مکتب اهل بیت عصمت و طهارت(ع) به ویژه ادعاهایی که آنها درباره کربلا و سفر عشاق الحسین(ع) به این شهر مقدس مطرح کرده، شبهاتی همچون : چرا شیعیان به کعبه اهمیت نمى‌دهند؟، شبهه دوم: چرا شیعیان به کربلا «قبلة‌الاسلام» مى‌گویند؟ شبهه سوم: چرا از دیدگاه شیعیان کربلا برتر از کعبه است؟
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: حـــــج و حــــج گـــــزاران
ادامه مطلب را ببينيد
عکس دیگران
در این چند سالی که توفیق حضور در سازمان حج و زیارت را داشته‌ام، چه قبل از موسم حج و چه بعد از آن، هر زمان که در محضر رهبر انقلاب حاضر شده‌ام، مطلب یا مطالب جدیدی را مطرح فرموده‌اند. از نظر ایشان، توجه به حج با در نظر گرفتن این مطالب، تحولات وسیعی را در جهان اسلام ایجاد خواهد کرد. بنده فقط به نمونه‌ای از این مطالب اشاره می‌کنم. در گذشته، چیزی به‌عنوان «دیپلماسی حج» وجود نداشت، اما مقام معظم رهبری، حج را به‌عنوان پدیده‌ای در ابعاد بین‌المللی معنا کردند. می‌فرمایند حج را باید راهی برای ارتباط با شخصیت‌های جهان اسلام قرار بدهیم. از اینجاست که دیپلماسی حج شکل می‌گیرد. فقط در همین یکی دو سال گذشته، با حدود سی کشور دیدار و ارتباط داشته‌ایم و این امر منشأ آمدوشد ایران با این کشورها شده است.
ایرانی ها در کنار علاقه فراوانی که به زیارت خانه خدا و قبور اهل بیت بزرگوار در مکه و مدینه دارند همواره نسبت به درآمدهای آل سعود از محل برگزاری حج و عمره نیز حساس بوده اند. این حساسیت در پی فجایع مراسم حج پارسال و آشکار شدن خصومت حکام سعودی علیه نظام و مردم ایران بیش از پیش نیز شده است.
علاوه بر این سابقه، شروط غیرمنطقی عربستان برای پذیرش حجاج ایرانی که به عدم اعزام زائران برای حج امسال منجرشد، کاهش درآمدهای عربستان از محل غیبت حجاج ایرانی را دوباره به بحث داغ افکار عمومی در کشورمان تبدیل کرده است؛ بحثی که معمولا با اعداد و ارقامی غیردقیق و محاسباتی نادرست، تأثیر منفی نرفتن ایرانی ها به حج را بسیار بیشتر از آنچه واقعا هست، بزرگنمایی می کند.
تردیدی نیست که ممانعت از حضور مسلمانان در حج ابراهیمی گناهی نابخشودنی از سوی حکام سعودی است و غیبت حجاج ایرانی به لحاظ جایگاه و شأنی که زائران ایرانی هر سال در مراسم حج از آن برخوردار بودند، تأثیر منفی فراوانی برای وجهه و اعتبار عربستان دارد اما در کنار این واقعیت، مسئله تأثیر اقصادی نرفتن حجاج ایرانی مقوله ای است که باید درباره آن با اعداد و ارقام قضاوت کرد.
درآمد گردشگری مذهبی برای عربستان
بررسی ها نشان می دهد درآمد عربستان از محل صادرات نفت حتی در شرایط کاهش شدید قیمت ها با احتساب نفت 50 دلاری و صادرات 10 میلیون بشکه در روز به رقمی در حدود به ۲۰۰ ميليارد دلار در سال می رسد.
این در حالی است که طبق گزارش های رسمی منتشر شده سهم حج در اقتصاد عربستان حدود ۱۲ تا 18 میلیارد دلار برآورد می شود که بسته به درنظر گرفتن درآمد تمتع و عمره بین این دو عدد متغیر است.
طبق پیش‌بینی شورای امور اقتصادی و توسعه عربستان این است که در چهار سال آینده این درآمد به سالی ۲۰ میلیارد دلار خواهد برسد.
بر مبنای این هدفگذاری باید شمار کسانی که برای عمره به عربستان می‌روند از ۸ میلیون در سال جاری به ۱۵ میلیون در سال ۲۰۲۰ و ۳۰ میلیون در سال ۲۰۳۰ برسد.
تأثیر منفی غیبت حجاج ایرانی بر اقتصاد عربستان چقدر است؟
طبق این گزارش ها در خوش‌بینانه‌ترین حالت درآمد عربستان از محل حج و عمره به یک سوم درآمد حاصل از فروش نفت این کشور هم نمی رسد. بنا بر این درآمدی که از محل حضور حجاج و زائران ایرانی برای عربستان حاصل می شود به مراتب کمتر از این خواهد بود.
در آخرین سال اعزام زائران ایرانی برای عمره بین ٨٠٠ تا ٩٠٠ هزار نفر عازم عربستان شدند بنا بر این با احتساب تعداد زائران ایرانی و هزینه عمره درآمد عربستان به حدود ٥٦٠ میلیون دلار در سال می‌رسید. حدود 65 هزار نفر هم قرار بود امسال عازم تمتمع شوند که با احتساب هزینه های این سفر، مجموع درآمد عربستان از این محل هم بین ٢٥٠ تا ٣٠٠ میلیون دلار تخمین زده می شود.
در همین حال اما سی ان ان در گزارشی "غیبت حجاج ایرانی در حج امسال مایه زیان اقتصاد عربستان" دانسته است.
این شبکه خبری با اشاره به توقف اعزام حجاج ایرانی به حج تمتع امسال اعلام کرد" این اقدام به اقتصاد عربستان که درگیر مسائل عدیده‌ای همچون کسری بودجه ۸۷ میلیارد دلاری است آسیب خواهد زد".
برنامه جدید سعودی ها برای جذب گردشگر
بی‌گمان حکام سعودی با در نظر گرفتن افت شدید درامدهای نفتی و پیش بینی ادامه مشکلاتشان با ایران به فکر راه چاره‌ای برای کسب درآمدهای جایگزین هستند. بر همین اساس هم ظاهرا برنامه کاهش محدودیت‌های ویزا برای حجاج در دستور کار مقامات سعودی قرار گرفته است.
رئیس کمیسیون گردشگری و میراث سعودی دراین باره گفته است:" می‌خواهیم حجاج بعد از انجام مناسک حج، آثار کهن سعودی مثل مداین صالح (حجر) نزدیک مدینه را هم ببینند. ضمن اینکه جاذبه‌های گردشگری دیگری هم داریم که در بخش‌های دیگر کشورند و دوست داریم کسانی که می‌آیند بتوانند آنها را هم ببینند".
از جمله مکان های دیگری که به روی گردشگران باز خواهد شد، مناطق باستانی است با صخره‌های کنده‌کاری شده که بعضا به موزه‌های روباز بدل خواهند شد.
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: حـــــج و حــــج گـــــزاران
ادامه مطلب را ببينيد
در عين حال عظمت مكه و كعبه نه تنها محدود به فرهنگ اسلام و اعراب كه گستردگي شايان توجهي در ديگر فرهنگ‌ها دارد چنانكه مورخان ذكر كرده‌اند ايرانيان پيش از اسلام براي انجام عبادت به اين مكان مسافرت مي‌كرده‌اند و سلاطين ايران باستان نيز در اين امر مشاركت داشته‌اند چنانكه به نقل از مسعودي مورخ بزرگ آخرين پادشاه ايراني كه حج گزارد ساسان پسر بابك بنيانگذار سلسله ساساني بوده است. به گفته مسعودي، ايرانيان كه خود را از نسل ابراهيم مي‌دانستند، به كعبه احترام مي‌‌نهادند و به طواف آن مي‌پرداختند. به گفته او، دو آهوي زرين كه در سال‌هاي پيش از اسلام به دست عبدالمطلب در محل چاه زمزم يافت شد، هداياي ساسان پسر بابك، جد ساسانيان، به كعبه بود. اهميت حج و بيت‌الله الحرام در فرهنگ ديني اسلام چنان رفيع است كه امام صادق (ع) فرمودند اسلام زنده است تا زماني كه كعبه پابرجاست و اميرالمؤمنين علي (ع) در نهج‌البلاغه كعبه را عامل تقويت دين اسلام برشمرده است و بر اساس روايات اسلامي دولت اسلامي وظيفه دارد اگر مسلمانان نسبت به انجام حج بي‌توجهي نمودند با در اختيار قرار دادن مال آنها را ترغيب و حتي در مواردي مجبور به انجام مناسك حج كند.
پيشينه وقفه در مناسك حج
اولين مورد از عدم برگزاري مناسك حج را مي‌توان در دوران اوليه حكومت رسول گرامي اسلام در مدينه و پيش از صلح حديبيه دانست كه مسلمانان و پيامبر گرامي اسلام به‌رغم ميل و شوق وصف‌ناپذير زيارت حرم امن الهي امكان سفر و برگزاري حج را نداشته و از آن صرف نظر نمودند. البته لازم به ذكر است كه تا آن زمان حج به عنوان يك عمل واجب از طرف خداوند براي مسلمانان معرفي نشده بود.
در دوران حكومت‌هاي اسلامي بارها عزيمت به خانه خدا ممنوع شده و از انجام سفر به مكه براي انجام اعمال حج جلوگيري به عمل آمده است كه عوامل مختلفي براي آن ذكر شده است. بر پايه گزارش منابع تاريخي اموري مانند ناامني راه حج، باج‌خواهي قبايل در مسير حج، ناامني حرم، اختلاف‌هاي حاكمان در مناطق گوناگون، اختلاف‌هاي مذهبي، قحطي، ممانعت كشورهاي استعمارگر از عزيمت مسلمانان و رواج بيماري از مهم‌ترين عوامل تعطيلي مي‌باشند. بعد از به قدرت رسيدن آل‌سعود در منطقه حجاز نيز بارها مراسم حج تعطيل شده است بطور مثال در 1217 و 1219 قمري و پس از تصرف طائف، مكه و مدينه و تخريب اماكن مذهبي حج توسط بسياري از كشورهاي مسلمان از جمله ايرانيان تحريم شد همچنين در مواردي با اقدامات وهابيون، حج گزاري در برخي از كشورها مانند عراق، مصر و شام سال‌ها (به نقلي تا 10 سال) تعطيل گشت. در سال 1322 و به دنبال قتل يك زائر ايراني (ابوطالب يزدي) و نيز كشتار حجاج ايراني در حج سال 1366 مراسم حج از طرف ايران تحريم شده و اعزام زائر به خانه خدا از جانب ايران چندين سال لغو گرديد.
يكي از موارد جالب توجه در مورد ممنوعيت حجگزاري بحث اقدامات استعمارگران در راستاي تعطيلي مناسك حج مي‌باشد. پيشگيري استعمارگران از حجگزاري مسلمانان در مناطق گوناگون، از جمله كشورهاي زير استعمار ايشان بارها در تاريخ ثبت شده است به طور مثال به سال 1213ق. /1799م. به سبب يورش‌‌هاي فرانسويان و فقدان امنيت راه، حج مصري‌ها تعطيل گشت. در اواخر سده 19م. با گسترش تفكر اسلامي، كشورهاي غربي مانند انگلستان و روسيه كه مستعمراتي فراوان در سرزمين‌هاي اسلامي داشتند، نگران شدند و براي پيشگيري از سفر مسلمانان به حج، به بهانه‌هاي گوناگون مانند رواج وبا در ميان حاجيان، به رغم وجود قرنطينه، از سفر حج پيشگيري مي‌كردند. از جمله، در پي قيام سال 1903م. در فرغانه، دولت روسيه حج تركستاني‌ها را ممنوع اعلام كرد تا گزارش‌هاي اين قيام ميان مسلمانان پخش نشود.
ادله شرعي امكان وقفه در حج
در يك نگاه كلي در باب تحريم حج مي‌توان دو دسته دليل شرعي براي تحريم و تعطيلي حجگزاري از جانب حكومت‌هاي مسلمان يا علماي اسلام شناسايي نمود كه بر اساس اوليه يا ثانويه بودن دليل مي‌توان آنها را از هم تفكيك داد. همچنين بايد به عنوان يك مقدمه لازم ذكر نمود كه محل بحث حج تمتع مي‌باشد كه وجوب شرعي بر انجام آن وجود دارد نه عمره مفرده كه مستحب موكد مي‌باشد چراكه بي‌شك اگر بتوان امكان تحريم و تعطيلي حج تمتع را از قواعد فقهي استخراج كرد بي‌شك عمره مستحبي به طريق اولي شامل اين حكم خواهد بود.
در گونه اول يا همان تحريم حج بر اساس حكم اوليه تحريم و تعطيلي حجگزاري صرفاً مبتني بر از ميان رفتن شرط استطاعت به عنوان شرط لازم وجوب حج قابل بررسي است. بر اساس آيه 200 سوره مباركه آل‌عمران وجوب حج براي هر فرد مسلمان مشروط بر حصول شرط استطاعت مي‌باشد «وَ لِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلاً». در تفصيل استطاعت فقهاي مسلمان چهار مورد را به عنوان موارد لزوم استطاعت ذكر نموده‌اند كه در صورت عدم حصول آن حج واجب نيست و انجام آن دليلي ندارد.
1- استطاعت مالي: به معناي وجود توان مالي براي تأمين مايحتاج سفر، هزينه وسيله مسافرت، نفقه خانواده و مال كافي براي زندگي پس از رجوع.
2- استطاعت بدني: به معناي اينكه توانايي بدني براي مسافرت و انجام مناسك حج را داشته باشد و اين سفر براي او و سلامت او مضر نباشد.
3- استطاعت زماني: بدين معناست كه مدت زمان لازم براي انجام سفر و بجا آوردن مناسك را داشته باشد.
سه مورد فوق صرفاً جنبه فردي دارد و شخص مكلف در صورت قطع به حصول شرايط لازم موظف به انجام حج مي‌باشد.
4- استطاعت سربي يا عنوان فقهي (تخليه السرب): چنانكه كتب فقهي تشريح كرده‌اند «تخليه السرب» به معناي وجود امنيت (جان، مال و آبرو) در سفر حج اعم از امنيت در مسير رفت و برگشت و هنگام انجام اعمال است و طبق فتواي فقها حتي در صورت امكان ايجاد امنيت به واسطه قتال پيش از انجام اعمال، حج واجب نبوده و اگر فرد در چنين شرايطي اقدام به انجام اعمال حج تمتع نمايد ذمه او همچنان مشغول است و اين حج از او كفايت نخواهد كرد. بر اين اساس هر زمان كه به دلايلي امنيت حجاج قابل تحصيل نباشد و انجام حج براي حجاج همراه با خطر باشد حكومت اسلامي يا علماي اسلام مي‌توانند حج را تحريم نموده و حكم به تعطيلي حج تا زمان تحصيل امنيت نمايند هر چند كه اين حكم حكومت اسلامي مي‌باشد اما مبتني بر نبود شرط وجوب حج مي‌باشد بنابر اين در دايره احكام اوليه قرار مي‌گيرد. اكثر موارد تعطيلي حج كه مورخان ثبت نموده‌اند نيز مبتني بر نبود امنيت مي‌باشد كه مبتني بر همين حكم اوليه است.
گونه دوم يا تحريم مبتني بر حكم ثانويه، تحريم و تعطيلي حج مبتني بر امري خارج از احكام اوليه بيان شده توسط شارع است كه صرفاً به صلاح‌ديد حاكم اسلامي يا فقيه شكل مي‌گيرد. در اين موارد حاكم يا فقيه براي فوت نشدن امر مهم‌تر دستور به تعطيلي حج مي‌دهد. به طور مثال در كتاب تاريخ منتظم ناصري ذكر شده است در دوران صفويه و در زمان درگيري‌هاي ميان ايران و عثماني، شاه عباس صفوي انجام مناسك حج را تحريم نمود و اجازه مسافرت حجاج ايراني به مكه معظمه را نمي‌داد. شاه عباس سفر حجاج ايراني به حجاز را عاملي براي افزايش درآمد عثمانيان و سرريز شدن سرمايه ايرانيان به جيب دشمن تلقي مي‌نمود و بر اين اساس ممنوعيت فوق‌الذكر را با هماهنگي برخي علما ايجاد كرد.
هر چند مثال مذكور يكي از موارد تعطيل حج مبتني بر حكم حاكم اسلامي مي‌باشد ليكن در دو مورد فقهاي شيعه مستقيماً و با صراحت حكم به حرمت سفر به حجار براي انجام مناسك حج داده‌اند:
1- در سال 1322ش زائري ايراني از مردم يزد به اتهام اهانت به حرم، دستگير و اعدام شد. اين زائر كه ابوطالب يزدي نام داشت، به دليل گرمي هوا درون مسجدالحرام دچار تهوع شد و مأموران حرم كه مي‌پنداشتند وي قصد آلوده ساختن حرم را داشته، او را دستگير و پس از محاكمه اعدام كردند. دولت ايران به اجراي اين حكم سخت اعتراض كرد و خواستار عذرخواهي عربستان سعودي شد. در نامه‌‌نگاري‌هاي ميان دو دولت، مقام‌هاي سعودي صدور حكم اعدام را صحيح و آن را پشتوانه گواهي شاهدان و اعترافات مقتول دانستند. در اثر اين اتفاق آيت‌الله سيدابوالحسن اصفهاني كه در كربلا مقيم بود واكنش شديد نشان داد. اهالي نجف و كربلا اعتراض‌شان را با حادثه اعلام داشتند. در ايران عزاي عمومي اعلام و در اكثر شهرها مجالس ختم برگزار گرديد. در نهايت با فتواي مرحوم آيت‌الله اصفهاني و تصميم دولت وقت ايران اعزام زائر به سرزمين وحي به مدت چهار سال تعطيل و تحريم شد و روابط دو كشور نيز قطع شد.
2- در سال 1358 و با فرمان امام خميني (قدس سره) مراسمي براي اعلام برائت از مشركين با محوريت امريكا و اسرائيل در عربستان در ايام حج تمتع برگزار مي‌شد. از ديدگاه امام خميني اين مراسم بخش جدايي‌‌ناپذير مراسم حج و اجراي دستور قرآن كريم و سنت پيامبر در اعلان برائت از مشركين در حج سال نهم قمري بود. مراسم برائت از مشركين حجاج ايراني همواره با مخالفت مقامات عربستان مواجه مي‌شد و گاهي برخورد پليس عربستان را در پي داشت اما در سال 1366ش. دولت عربستان با برگزاري مراسم مخالفت كرد و در روز برگزاري مراسم، پليس عربستان به سوي حاجيان شركت‌‌كننده تيراندازي و 400 تن را شهيد كرد. حضرت امام در پي اين عمل وحشيانه طي پيامي تاريخي ضمن محكوم كردن اقدام عربستان سعودي فتوا به تحريم حج و قطع روابط با عربستان سعودي داد كه تا 1370 نيز ادامه داشت و از ايران فردي عازم عربستان نمي‌شد. حضرت امام(ره) حكم تحريم حج را مبتني بر اختيارات ولي فقيه ثابت نموده‌اند. ايشان با اشاره به اينكه ولايت فقيه شعبه‌اي از ولايت مطلقه رسول‌الله(ص) و يكي از احكام اوليه اسلام و مقدم بر تمام احكام فرعيه حتي نماز و روزه و حج است، نتيجه گرفته‌اند كه ولي فقيه مي‌تواند هر امري را (چه عبادي يا غيرعبادي) كه جريان آن مخالف مصالح اسلام است مادامي كه چنين است ممنوع كند. حكومت مي‌تواند از حج كه از فرائض مهم الهي است، در مواقعي كه مخالف صلاح كشور اسلامي دانست موقتاً جلوگيري كند.
در نهايت مي‌توان به عنوان نتيجه گفت هر چند حج يكي از مهم‌ترين فرائض در دين مبين اسلام مي‌باشد و تأكيد بسياري بر برگزاري باشكوه و جلوگيري از تعطيلي آن شده است اما فقيه مسلمان و حاكم اسلامي در دو صورت مي‌تواند حكم به تحريم آن بدهد، يكي زماني كه به دليل نبود امنيت شرط استطاعت مفقود شود و مهم‌تر زماني كه بر اساس تشخيص عالمان دين از باب قاعده مصلحت و بر اساس يك حكم حكومتي براي تأمين مصلحتي بزرگ‌تر و مهم‌تر نياز به تعطيلي اين فريضه وجود دارد مانند آنچه در رابطه با دو مورد فوق‌الذكر واقع شد. با اثبات اين نكته در ارتباط با حج تمتع كه عملي واجب است مي‌توان بر اساس قاعده اولويت امكان تحريم و ممنوعيت انجام عمره مفرده كه عملي مستحب است را استنتاج نمود.
بیانیه سازمان حج و زیارت در مورد لغو تمتع 95
حج تمتع با چه شرایطی، واجب می گردد؟ و استطاعت به چه معناست؟
توضيح شرايط وجوب حج
شرایط وجوب حج - مناسک حج - پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع ...
استفتائات - حَجَة‌الاسلام و حج نیابی - khamenei.ir
شرایط وجوب حج و احکام استطاعت-حج - پورتال انهار
آیا وجود خطر جانی، استطاعت انجام حج را ساقط می‌کند؟
استطاعت چیسـت و مستطیـع کیست؟
حصول امنيت از شرايط استطاعت حج است
شرايط وجوب حج
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: حـــــج و حــــج گـــــزاران
ادامه مطلب را ببينيد
عيد قُربان (به عربي: عيد الأضحي)
عيد قربان؛ روز ذبح نفس با تيغ تقوا
اعمال و مناسك حج بر اساس ترتيب زماني
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: حـــــج و حــــج گـــــزاران
ادامه مطلب را ببينيد
چهل حديث حج قسمت اول
حسين انصاريان
پيشگفتار
زيارت خانه حق، همراه با انجام مناسک ملکوتي و اعمال عاشقانه اي که دستور پروردگار مهربان بدرقه آن است و انبياي الهي و امامان معصوم بر بزرگداشت تمام واقعيّاتش تأکيد داشتند، در کنار دلي مملوّ از معرفت و خلوص و همّتي عالي و شوقي وافر، از ارکان اسلام و از اصول مسائل الهي و از شعائر عرشي و خلاصه از بزرگترين و با منفعت ترين برنامه هايي است که انسان مستطيع نسبت به آن مکلّف و مسؤول است.
گردهمايي عظيمي که قدرت و توان حلّ مشکلات دنياي اسلام را در همه زمينه ها دارد.
برنامه بسيار مهمي که مي تواند صفوف مسلمانان را بهم پيوند داده و از اين نيروي عظيمِ پراکنده، دست واحدي براي جهان اسلام واسلحه کوبنده اي عليه دشمنان دين بوجود بياورد.
حقيقتي که علائق غلط و روابط بي معنا را از سرزمين قلب ريشه کن مي کند و دل را مبدّل به حرم حق و حريم عشق نموده، جان را همچون صورت پاکِ آئينه صيقل مي دهد.
واقعيتي که آدمي را از آلودگيهاي ظاهري و باطني مي رهاند و نفس امّاره را بر گردونه عبادت مي کشاند، باطن را شستشو داده، توبه و انابه و تضرّع و زاري مي آفريند و انسان را از اسارت عالم خاک نجات داده به عالم پاک مي رساند.
تشنگان عالم معنا را سيراب، گرسنگان رزق عرشي را سير و برهنگان از تقوا را لباس تقوا مي پوشاند.
چشمه خير و برکت را در مقابل انسان مي جوشاند و حاجي را در سراپرده رحمت و لطف حضرت مولا مي نشاند.
براي بيان مسائل ظاهر وباطن حج، آيات فراواني در کتاب حق آمده و روايات بسيار مهمّي در معتبرترين کتب حديث ضبط شده است. از آنجا که فرصت زائر در زمان حجّ اندک و ظرفيت قلبي و معنوي بسياري از مسافران راه عشق، محدود است و کسي را وقت مطالعه و دقّت در آن همه آيه و روايت نيست بعثه مقام معظم رهبري، که سنگين ترين مسؤوليت را در راه به سامان آوردن اين فريضه عظيم الهي و هدايت زائران، به حقايق آسماني دارد و در اين عرصه گاه معنوي، تمام توان و قدرت خود را بکار گرفته تا در سرزمين وحي و محلّ عبادت انبيا و امامان و اوليا، خيمه حج ابراهيمي بپا کند و از اين مسير، هدف بنيانگذار جمهوري اسلامي حضرت امام خميني ـ قدس سره ـ و رهبر بزرگوار مسلمانان جهان و وليّ امر عالم اسلام حضرت آية الله خامنه اي ـ مد ظلّه ـ را جامه عمل بپوشاند و زمينه نيروي پر قدرت انساني را براي بپا شدن عدل جهاني بدست امام دوازدهم ـ عليه السلام ـ فراهم آورد تا از کنار خانه خدا همراه با مؤمنان قوي دل، شعاع هدايت و عدالت را به تمام جهان بگستراند، از اين کمترين، خواسته است تا چهل حديث در رابطه با اين حقيقت عرشي و معنوي در جزوه اي فراهم آورم تا مسافران راه حق و فضيلت و مسير عشق و معرفت بيش از پيش با برنامه هاي باطني و اخلاقي و عرفاني حج آشنا شده، خالصانه به انجام مناسک بپردازند و با حجّ مقبول و سعي مشکور به وطن بازگشته، به اسلام و انقلاب وفادار بمانند و زمينه ظهور ولي عصر ـ ارواحنا لتراب مقدمه الفداء ـ را فراهم کنند.
حسين انصاريان
حديـث 1
وجوب حج
حجّ بعنوان يک عبادت، بر اهل استطاعت، از جانب مبدأ فيض و رحمت، واجب گشته و فريضه بودن آن در آيات قرآن مجيد اعلام شده و روي گردان از آن، فردي ناسپاس و نمک خورده اي نمکدان شکن به حساب آمده است.
مولاي متقيان، امير مؤمنان، در پايان خطبه اوّل نهج البلاغه مي فرمايد:
وَفَرَضَ عَلَيْکُمْ حَجَّ بَيْتِهِ الْحَرَامِ، الَّذِي جَعَلَهُ قِبْلَةً لِلاَْنَامِ يَرِدُونَهُ وُرُودَ الأَنْعَامِ، وَيَأْلَهُونَ إِلَيْهِ وُلُوهَ الْحَمَامِ وَجَعَلَهُ سُبْحَانَهُ عَلاَمَةً لِتَوَاضُعِهِمْ لِعَظَمَتِهِ وَإِذْعَانِهِمْ لِعِزَّتِهِ، وَاخْتَارَ مِنْ خَلْقِهِ سُمَّاعاً أَجَابُوا إِلَيْهِ دَعْوَتَهُ وَصَدَّقُوا کَلِمَتَهُ وَوَقَفُوا مَوَاقِفَ أَنْبِيَائِهِ وَتَشَبَّهُوا بِمَلاَئِکَتِهِ الْمُطِيفِينَ بِعَرْشِهِ، يُحْزِرُونَ الاَْرْبَاحَ فِي مَتْجَرِ عِبَادَتِهِ، وَيَتَبَادَرُونَ عِنْدَ مَوْعِدَ مَغْفِرَتِهِ، جَعَلَهُ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَي لِلاِْسْلاَمِ عَلَماً، وَلِلْعَائِذِينَ حَرَماً، فَرَضَ حَقَّهُ وَأَوْجَبَ حَجَّهُ، وَکَتَبَ عَلَيْکُمْ وِفَادَتَهُ، فَقَالَ سُبْحَانَهُ: (وَللهِ عَلَي النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلا وَمَنْ کَفَرَ فَإِنَّ اللهَ غَنِيٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ). (1)
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: حـــــج و حــــج گـــــزاران
ادامه مطلب را ببينيد
چهل حديث حج قسمت دوم
حسين انصاريان
حديـث 14
ختم قرآن در مکّه
ابتداي نزول قرآن مجيد بر قلب عرشي رسول اسلام ـ صلي الله عليه و آله ـ در شهر مکّه، در کنار غار حرا به صبح بيست و هفتم ماه رجب بود.
در آن صبح روشن، از هر طرف، هفتاد هزار فرشته به رياست امين وحي، عبد صالح الهي را در آغوش لطف و رأفت گرفتند و آيات شريف سوره علق را بر حضرت قرائت کردند:
بخوان بنام پروردگارت، آن وجود مقدسي که مالک و مربّي است و به اراده حکيمانه اش تمام موجودات را بدون اين که به آنان نياز داشته باشد آفريد.
آن خدايي که انسان را از علق بوجود آورد، بخوان و آن مربّي ومالکي را که گرامي تر و بزرگوارتر از همه کريمان است. وجود مبارکي که انسان را دانش نوشتن بهمراه قلم آموخت و به انسان آنچه را نمي دانست تعليم فرمود.
قرآن براي هدايت بشر از ضلالت و گمراهي آمد و براي نشان دادن صراط مستقيم حق، بر قلب سفير حق نازل شد.
قرآن براي رشد انديشه و ايجاد تفکّر صحيح و تجلي دادن ايمان به خداوند و روز قيامت در قلب و تعليم دادن راه عمل صالح و آراستن انسان به اخلاق حسنه نازل گشت.
قرآن براي ساختن دنيايي آباد و آخرتي با بنياد و ايجاد حيات طيبه و عيش راضيه و فضايي پاک در زندگي بشر بر سينه رسول مطهّر تجلي کرد.
آنچه مربوط به گذشته عالم و آينده جهان و نيز داروهاي شفابخش بيماريهاي معنوي و قواعد نظم دهنده به حيات انساني است، در قرآن مجيد يافت مي شود.
کتاب خدا وعظ و موعظه الهي به انسان و شفابخش سينه هاي دردمند و هدايتگر بشر و رساننده بني آدم به رحمت واسعه الهي است.
پيوند با قرآن، پيوند با حق، پيوند با انبيا، پيوند با اوليا، پيوند با ولايت و پيوند با قيامت است.
قرائت قرآن قلب را جلا مي بخشد، سينه را صفا مي دهد، بار تحميلات شيطاني را سبک مي نمايد، راه را به انسان نشان مي دهد. نفس را به عرصه گاه سلامت مي برد. مشکلات را آسان مي کند. خانه را مورد توجه ملکوت و پرده نشينان حرم قدس مي نمايد و از انسان موجودي مستقيم، سالم، مؤمن، همراه با رأفت و رحمت مي سازد.
قرآن ذکر است و هر کس از اين ذکر روي برتابد، شيطان قرين و همنشين او گردد و چون اين روي گرداني ادامه يابد، چيرگي شيطان بر غافل از ذکر، حتمي شود و در نهايت رخ برتافته از کتاب الهي جزء حزب شيطان گردد!
براي قرآن مجيد سه نوع قرائت هست که قاري قرآن با تحقق اين سه نوع در طول يکديگر اهل قرآن مي شود و گرنه به قول رسول حق: چه بسا قارياني که قرآن مي خوانند و قرآن مجيد آنها را لعنت مي کند. و اين سه نوع عبارتند از:
1 ـ قرائت قولي 2 ـ قرائت حالي 3 ـ قرائت فعلي
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: حـــــج و حــــج گـــــزاران
ادامه مطلب را ببينيد
احادیث این بخش با توجه به منابع ذکر شده در نرم افزار "جامع الاحادیث نور" بازبینی و به روز شده اند.
حدیث (1) امام على عليه السلام :
إِنَّ الجِهادَ بابٌ مِن أَبوابِ الجَنَّةِ فَتَحَهُ اللّهُ لِخاصَّةِ أَوليائِهِ و َهُوَ لِباسُ التَّقوى و َدِرعُ اللّهِ الحَصينَةِ وَ جُنَّتُهُ الوَثيقَةُ؛
براستى كه جهاد يكى از درهاى بهشت است كه خداوند آن را براى اولياى خاص خود گشوده است. جهاد جامه تقوا و زره استوار خداوند و سپر محكم اوست.
الغارات (ط - الحديثة) ج2، ص 474
حدیث (2) امام على عليه السلام :
إِنَّ اللّهَ فَرَضَ الجِهادَ و َعَظَّمَهُ وَ جَعَلَهُ نَصرَهُ وَ ناصِرَهُ. وَاللّهِ ما صَلُحَت دُنيا و َلا دينٌ إِلاّ بِهِ؛
در حقيقت خداوند جهاد را واجب گردانيد و آن را بزرگداشت و مايه پيروزى و ياور خود قرارش داد. به خدا سوگند كار دنيا و دين جز با جهاد درست نمىشود.
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: حـــــج و حــــج گـــــزاران
ادامه مطلب را ببينيد
حَجّ، از مهم‌ترین احکام عبادی و از فروع دین و نیز یکی از ارکان اسلام، که در ماه ذیحجه هر سال با مراسمی مخصوص و باشکوه در مکه برگزار میشود.
۱ - تعریف
۲ - اهمیت
۳ - معنای واژه حج
۴ - معنای اصطلاحی
۵ - تعریف مناسک حج
۶ - شعائر حج
۷ - حج اکبر
۸ - روز حج اکبر
۹ - اسامی روزهای خاص
۱۰ - حج در قرآن
۱۱ - حج در احادیث
۱۱.۱ - جایگاه
۱۱.۲ - حکمت‌های تشریع
۱۱.۳ - مناسک
۱۲ - حج در کلام عرفا
۱۳ - آداب
۱۴ - شرائط قبولی
۱۵ - منبع احکام حج
۱۶ - آثار فقهی
۱۷ - وجوب
۱۷.۱ - دلیل
۱۷.۲ - نوع وجوب
۱۷.۳ - شرایط
۱۷.۳.۱ - استطاعت
۱۷.۳.۲ - کمال جسمی و عقلی
۱۷.۳.۳ - حرّیت و آزادی
۱۸ - استطاعت
۱۸.۱ - مستند فقها
۱۸.۲ - اختلاف دیدگاه‌ها
۱۸.۳ - مالکیان
۱۸.۴ - شافعیان
۱۸.۵ - حنفیان و حنبلیان
۱۸.۶ - مشهور فقهای شیعه
۱۸.۷ - زاد و راحله
۱۸.۸ - داشتن دَین
۱۸.۹ - استطاعت بذلی
۱۸.۱۰ - دوام
۱۸.۱۱ - استطاعت بدنی
۱۸.۱۲ - راه سفر
۱۸.۱۳ - استطاعت زمانی
۱۸.۱۴ - زن
۱۹ - استحباب
۲۰ - اقسام
۲۰.۱ - تفاوت‌ها
۲۰.۲ - تکلیف
۲۰.۲.۱ - اهل سنت
۲۰.۲.۲ - فقهای امامی
۲۱ - نوع حج پیامبر (ص)
۲۲ - حج تمتع
۲۲.۱ - نهی عمر
۲۲.۲ - معنای واژه
۲۲.۳ - وجه نام‌گذاری
۲۲.۴ - شرایط
۲۲.۵ - واجبات
۲۲.۵.۱ - عمره تمتع
۲۲.۵.۲ - حج تمتع
۲۳ - حج اِفراد و قران
۲۳.۱ - حج اِفراد
۲۳.۲ - حج قران
۲۳.۳ - عدول به حج تمتع
۲۴ - واجبات مشترک
۲۵ - حلیت
۲۶ - نیابت در حج
۲۷ - وصیت به حج
۲۸ - صَدّ و اِحصار
۲۹ - نرسیدن به وقوفین
۳۰ - فهرست منابع
۳۱ - پانویس
۳۲ - منبع
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: حـــــج و حــــج گـــــزاران
ادامه مطلب را ببينيد
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: حـــــج و حــــج گـــــزاران
ادامه مطلب را ببينيد
آداب عُمره و حج
- 1 ـ مستحبات احرام
- 2 ـ مكروهات احرام
- 3 ـ آداب وارد شدن به مسجدالحرام
- 4 ـ مستحبات طواف
- 5 ـ مستحبات نماز طواف
- 6 ـ مستحبات سعى
- 7 ـ برخى از مستحبّات وقوف در عرفات
- 8 ـ مستحبّات وقوف در مشعر الحرام
- 9 ـ مستحبّات رمى
- 10 ـ مستحبّات قربانى
- 11 ـ مستحبّات منا
- 12 ـ ساير مستحبات مكه معظمه
- 13 ـ پرهيز از اختلاف
- 14 ـ چند مسأله
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: حـــــج و حــــج گـــــزاران
ادامه مطلب را ببينيد
حج تمتع
حج تمتع، حج واجب یا حج اکبر یکی از مهم‌ترین فروع دین اسلام است. مسلمانان با داشتن شرایطی مکلف‌اند در دهه اول ماه ذی‌الحجه به مسجد الحرام در شهر مکه در عربستان رفته و مجموعه‌ای از اعمال نیایشی را به‌جاآورند.
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: حـــــج و حــــج گـــــزاران
ادامه مطلب را ببينيد
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: حـــــج و حــــج گـــــزاران
ادامه مطلب را ببينيد
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: حـــــج و حــــج گـــــزاران
ادامه مطلب را ببينيد
| بخش سوّم : مدينه منوّره |
| فصل اوّل : فضيلتِ مدينه |
| نام هاى مدينه |
| ويژگى هاى مدينه |
| الف : حرم پيامبر |
| ب : هجرت گاه پيامبر |
| ج : محبوب پيامبر |
| د : قُبّه اسلام |
| هـ : فتح با قرآن |
| و : زداينده پليدى |
| فضيلت اقامت در مدينه |
| آداب مدينه |
| مسجد پيامبر صلّى الله عليه و آله |
| الف : بناى آن |
| ب : حدود آن |
| ج : فضيلت آن |
| د : فضيلت نماز در آن |
| هـ : تمام خواندن نماز در آن |
| و : آداب آن |
| فصل دوّم : زيارت پيامبر صلّى الله عليه و آله |
| تشويق به زيارت آن حضرت |
| سلام دادن بر او از نزديك و دور |
| شفاعت پيامبر صلّى الله عليه و آله براى زائرانش |
| پاداش زيارت پيامبر صلّى الله عليه و آله |
| ادب زيارت پيامبر صلّى الله عليه و آله |
| فصل سوّم : زيارت فاطمه، دختر پيامبر صلّى الله عليه و آله |
| ثواب زيارت او |
| ادب زيارت حضرت فاطمه عليها السّلام |
| مدفن فاطمه دختر پيامبر صلّى الله عليه و آله |
| باغى از باغ هاى بهشت |
| فصل چهارم : زيارت امامان عليهم السّلام |
| ثواب زيارتشان |
| ادب زيارت قبور امامان در بقيع |
| فصل پنجم : زيارت قبور شهدا |
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: حـــــج و حــــج گـــــزاران
ادامه مطلب را ببينيد
