حج نیز یکی از برنامه‌های مهم، ارزشمند و متعالی اسلام است.
خداوند در قرآن کریم می‌فرماید:« ولله علی الناس حج البیت من استطاع الیه سبیلا" »؛ آل عمران، آیه 97
هرکس استطاعت دارد، واجب است که حج خانه خدا را به جا آورد.
امیرالمومنین علی علیه السلام می‌فرمود:
خداوند حج بیت الله الحرام را بر شما واجب کرده است؛ همان خانه‌ای که آن را قبله مردم قرار داده است و مردم همچون تشنه‌کامانی که به آبگاه می‌روند به سوی آن رو می‌کنند و همانند کبوتران به آن پناه می‌برند. خداوند آن را مظهر تواضع مردم در برابر عظمتش و تسلیم آنان در برابر عزتش قرارداده است.
از امام صادق علیه السلام درباره اهمیت حج در جامعه اسلامی روایات فراوانی رسیده است:
« لایزال الدین قائما" ما قامت الکعبه»؛
تا زمانی که کعبه استوار و پابرجا باشد، دین پا برجا و افراشته است.
«اگر مردم حج خانه خدا را رها کنند عذاب بر آنها نازل می‌شود و به آنها مهلتی داده نمی‌شود.»
« اگر مردم حج خانه خدا را رها کنند بر امام (حاکم اسلامی ) لازم است که آنها را مجبور کند حج به جا آورند.»
«تاجران هیچ گونه عذری در تاخیر انداختن حج ندارند. اگر بازرگان‌ای با امروز و فردا کردن نسبت به حج، حج به جا نیاورد و بمیرد، یکی از قوانین شریعت اسلام را ترک کرده است.»
ابان بن تغلب از حضرت صادق علیه السلام پرسید معنای این آیه چیست که:
:خداوند کعبه را برای قیام و پابرجایی مردم قرار داده است؟
فرمود: خداوند کعبه را برای دین و زندگی دنیا ی مردم قرار داده است.
منابع:
قرآن کریم، نهج البلاغه خطبه 1، وسائل شیعه، ج 8، ص 14، ح 5، ص 41، ح 8.
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: حـــــج و حــــج گـــــزاران
ادامه مطلب را ببينيد
میقات
میقات، به محل احرام بستن حاجیان گویند.
میقات در فرهنگ حج، «به مکانی گفته می‌شود که انجام فعل، مثل احرام، در آن مکان مشخص، ضرورت دارد. به باور مسلمانان، تحقق وعدهٔ خدایی برای گام نهادن در بارگاه خدایی، ضرورتاً از آن مکان آغاز می‌گردد. و همانطوریکه قبل و بعد زمانی در ماه حج مُخِلّ به حقیقت و عبادت حج است، همچنین قبل و بعد مکانی نیز اخلال به مناسک حج وارد می‌سازد، و بدون توجه به آن، هرگز حج به تمام نخواهد رسید.»
پیرامون واژه
میقات که از ریشه لغوی «وقت» گرفته شده، در اصل «مِوْقات» بوده و واو به جهت مکسور بودنِ میم، به یاء مبدل شده و میقات گشته است. معنای لغوی آن مصدر وقت است، یعنی «وقت داشتن».
اما مراد از «وقت داشتن» آن است که بطور مسلّم «زمان» در یک عمل، نقش حتمی دارد و لزوما باید در یک مقطع زمانی خاص، فعل یا عملی صورت پذیرد. کاربرد واژه میقات در مکان، به خاطر قرابت مفهومی آن با زمان و یا به جهت کاربرد استعاره‌ای آن در مکان، به معنای لزوم امری در مکان مشخص است.
«مواقیت» جمع «میقات» است.
اقسام میقات
میقات بر دو قسم است:
- میقات زمانی:
اما میقات زمانی در این که احرام پوشیدن برای عمره تمتع و حج تمتع و حج قران و حج افراد زمان خاصی در نظر گرفته شده میان فقها اختلافی وجود ندارد، اختلاف در این است که برخی زمان را محدود به ماه شوال، ذیقعده و دهه اول ذیحجه ـ به مقداری که بتواند پس از احرام اعمال حج را انجام دهد ـ میدانند. این نظر مشهور فقها است. برخی از فقها زمان احرام را ماه شوال، ذیقعده و ده روز از ذیحجه دانسته‌اند، و برخی دیگر سه ماه شوال، ذیقعده و تمام ذیحجه را برشمرده‌اند.
- میقات مکانی:
از جمله مباحثی که میان فقها مورد اختلاف بوده است، تعداد میقات‌ها است؛ زیرا احادیث در این باره گوناگون است. مستفاد از روایات این است که شمار میقات‌ها بطور اجمال عبارتند از: ۱ ـ مسجد شجره ۲ ـ جحفه ۳ ـ یلملم ۴ ـ قرنالمنازل ۵ ـ عقیق ۶ ـ محاذات مواقیت ۷ ـ ادنیالحل ۸ ـ محل سکونت ۹ ـ مکه ۱۰ ـ فخ ۱۱ ـ مسجد تنعیم ۱۲ ـ جعرانه ۱۳- حدیبیه ۱۴ ـ مکانی که با نذر باید از آنجا احرام بسته شود.
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: حـــــج و حــــج گـــــزاران
ادامه مطلب را ببينيد
حج
حَجّ یکی از مهم‌ترین فروع دین اسلام است. مسلمانان با داشتن شرایطی مکلف‌اند در دهه اول ماه ذی‌الحجه به مسجد الحرام در شهر مکه در عربستان سعودی رفته و مجموعه‌ای از اعمال نیایشی را به‌جا آورند.
حج بر سه نوع تمتع، قرآن و افراد است که حج قرآن و افراد وظیفه ساکنان مکه است. در اسلام بر کسی که دارای بلوغ، عقل، آزاد بودن و استطاعت باشد واجب می‌شود.[۱]
حج نخستین بار در دین ابراهیم انجام شد و آیین‌های حج و عمره، احرام، لثم و لمس حجرالاسود، سعی بین صفا و مروه، وقفه در عرفات و رمی جمره، همگی پیش از اسلام رایج بود و تنها برخی تعدیلات در حج اسلامی نسبت به پیش از اسلام روی داده‌است.
اعراب پیش از اسلام هنگام طواف «لبیک یا لات»، «لبیک یا عزی» و «لبیک یا منات» می‌گفتند و هر قومی بت خود را می‌خواند و در اسلام، «اللهم» جای بت‌ها را گرفت و آن عبارت بدین شکل تغییر کرد: «لبیک اللهم لبیک»
عرب‌ها صید را در ماه حج حرام می‌دانستند. پیامبر اسلام حرمت صید را ویژه ایام حج و هنگام احرام مقرر کرد. عرب‌ها گاهی لخت به پیرامون‌گردی (طواف) کعبه می‌پرداختند. اسلام آن را منع کرد و پوشیدن لباس دوخته‌نشده را مقرر کرد. عرب از خوردن گوشت قربانی اکراه داشت و پیامبر اسلام آن را مجاز دانست.
مسلمانان پس از فتح مکه و برانداختن بت‌های قریش از سعی میان صفا و مروه اکراه داشتند؛ زیرا پیش از اسلام بر این دو کوه دو بت سنگی قرار داشت که حاجیان و زائران آن دوره سعی بین صفا و مروه را برای نزدیک شدن به آنها و دست‌کشیدن و بوسیدن آنها انجام می‌دادند؛ ولی محمد سعی بین صفا و مروه را مجاز کرد و بنا بر متن قرآن این کار از شعائر الله دانسته می‌شود.[۲]
رخدادها
برخی از رویدادهای مرگبار پیش‌آمده در آیین‌های حج بدین شرح است:[۳]
- سال ۱۹۴۴: ابوطالب یزدی، در حین انجام طواف در مسجدالحرام دچار استفراغ شد، وی توسط ماموران عربستان گردن زده شد، چهار سال روابط ایران و عربستان مختل گردید.
- سال ۱۹۸۷: چهار صد نفر در درگیری بین نیروهای امنیتی عربستان و معترضان حامی ایران کشته شدند
- سال ۱۹۹۰: هزار و چهارصد وبیست وشش نفر از حاجیان در تونل منتهی به اماکن مقدس کشته شدند
- سال ۱۹۹۴: دویست و هفتاد نفر در اثر ازدحام جمعیت کشته شدند
- سال ۱۹۹۷: بر اثر آتش‌سوزی، ۳۴۳ حاجی کشته و هزار و پانصد نفر مجروح شدند
- سال ۱۹۹۸: حداقل یکصد و هجده نفر بر اثر ازدحام جمعیت کشته شدند
- سال ۲۰۰۱: سی و پنج نفر در اثر ازدحام جمعیت کشته شدند
- سال ۲۰۰۴: دویست و پنجاه و یک نفر بر اثر ازدحام جمعیت کشته شدند
- سال ۲۰۰۶: سیصد و چهل و پنج نفر در مراسم سنگ‌زنی به نماد شیطان کشته شدند
- سال ۲۰۱۵: در فرودگاه جده، مأمورانی به بهانه مشکوک شدن به دو نوجوان ایرانی آنها را از بقیه جدا می‌کنند و دو نوجوان در بازگشت به ایران به بهانه بازرسی بدنی از خانواده‌های خودشان جدا می‌شوند. مأموران این دو را به بخش بازرسی خواهران برده و به بهانه بازجویی بدنی هردوی این نوجوانان را برهنه کرده و خودشان نیز برهنه شده‌اند، دراثنای بازرسی، سایر افراد کاروان متوجه شدند که مأموران قصد آزار و اذیت جنسی آن دو نوجوان را داشته‌اند و تعرض به این دو نوجوان ناکام می‌ماند[۴][۵][۶][۷][۸][۹]
- حج در قرآن و روایات، حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت
- اهمیت حج، دانشنامه رشد
- حجاج در صحرای عرفات
- مناسک حج
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: حـــــج و حــــج گـــــزاران
ادامه مطلب را ببينيد
اول ذی القعده آغاز هفته ی حج
امام باقر علیه السلام می فرماید: «اسلام بر پنج پایه بنیان نهاده شده است: نماز، زکات، روزه، حج و ولایت». بنابراین، با فرو ریختن یک پایه، اسلام کامل نیز از بین می رود، این مهم در مورد حج چنان نمود می یابد که خداوند متعالی، از ترک عمدی حج به«کفر» تعبیر فرموده است. امیرمؤمنان علیه السلام می فرماید: «خدا را درباره خانه پروردگارتان در نظر بگیرید. تا زنده هستید، آن راخالی نگذارید؛ زیرا اگر کعبه ترک شود، مهلت داده نمی شوید». از آن سو حیات کعبه، حیان دین کامل است. از این رو، امام صادق علیه السلام می فرماید: «همواره دین خدا قائم و زنده است، مادام که کعبه پا برجاست». اهمیت این مایه قوام و مرکز اقتدار هنگامی جلوه گر می ود که قائم آل محمد صلی الله علیه و آله ، قیام جهانی خویش را در راستای حیات نوین اسلام، با تکیه بر کعبه پایدار آغاز کند.
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: حـــــج و حــــج گـــــزاران
ادامه مطلب را ببينيد
