• تولد حكيم بزرگ ميرزا "محمدطاهر تنكابني" (1280 ق)
ميرزا طاهر بن فرج اللَّه تنكابني در سال 1280 ق در كلاردشت به دنيا آمد. پس از تحصيل مقدمات به تهران رفت و فقه و اصول و حكمت را در نزد مدرس زنوزي، محمدرضا قمشه‏اي و ميرزا ابوالحسن جلوه شاگردي نمود. سپس به تدريس روي آورد و در مدرسه سپه‏سالار درس مي‏گفت. بعدها وارد سياست گرديد و در دوره‏ي ...

• ويران ساختن قسمتي از بغداد توسط سپاه مغول به فرمان "هلاكوخان" (656 ق)
پس از محاصره‏ي بغدادتوسط سپاهيان مغول به فرماندهي هلاكوخان، مغولان شكافي در ديوار بغداد ايجاد كردند و به شهر ريختند. لشكريان خليفه‏ي عباسي كه فكر نمي‏كردند سپاه مغول تا اين حد نيرومند باشد، از هم متلاشي گرديد و افراد آن به سرداب‏هاي اطراف شهر پناه بردند. سپاه مغول بدون مقاومت لشكر ...

• تولد "ابوالحسن اسماعيل" (ابن سيده) اديب و لغوي نابيناي مسلمان (398 ق)
ابوالحسن علي بن اسماعيل بن سيده اندلسي، از علماي مسلمان اندلس و لغت‏شناسي بزرگ به شمار مي‏رفت. وي قوه‏ي حافظه‏اي قوي داشت و همانند پدرش از نعمت بينايي محروم بود.

• تصرف شهر تبريز توسط نادرشاه افشار (1143ق)
نادرقلي افشار كه بر اثر رشادت‏هاي خود در يكي از مناطق خراسان به قدرت رسيده بود، پس از حمله‏ي افغان‏ها به اصفهان، به ياري شاه طهماسب صفوي رفت و افغان‏ها را شكست داد. سپس سفيري به دولت عثماني فرستاد و تخليه‏ي نواحي اشغالي آذربايجان را خواستار شد. عثمانيان اهميتي به سفيرِ نادر نداده ...

• شهادت "حضرت امام زين ‏العابدين"(ع) امام چهارمِ شيعيان بنا به روايتي (94 يا 95 ق)
تاريخ دقيق شهادت امام سجاد(ع) مشخص نيست ولي روايت 25 محرمِ سال 94 هجري سندّيت بيشتري دارد. مدت عمر آن حضرت پنجاه و هفت سال و طول امامت آن بزرگوار سي و چهار سال و اندي مي‏باشد. آن حضرت به دست هِشام‏بن عبدُالمَلِك در زمان خلافت وليدبن عبدالملك مسموم گرديدند و در كنار مرقد مطهر عموي ...

• انتشار نخستين روزنامه در ايران (1253 ق)
نخستين روزنامه‏ي ايران توسط ميرزا صالح شيرازي در 25 محرم سال 1253 ق به نام كاغذ اخبار يا اخبار وقايعِ دارُالخِلافه انتشار يافت و بر خلاف اسمش، ماهنامه بود. اداره‏ي اين روزنامه را خودِ ميرزا صالح شيرازي بر عهده داشت. اين روزنامه در دو برگ بزرگ با چاپ سنگي منتشر مي‏شد و در آن مطالبي ...

• قتل "محمد امين" به دستور برادرش "مأمون" در جنگ بين سپاهيان دو طرف (198ق)
هارون در زمان حيات خود، پسر خويش محمد، ملقب به امين را كه مادرش زبيده بود، جانشين خود قرار داد و پسر ديگرش عبداللَّه مامون را كه بزرگتر از امين و از مادري كنيز و ايراني بود وليعهد امين قرار داد. پس از مرگ هارون، امين به خلافت رسيد و پنج سال خلافت كرد و برادرش را از ولايتعهدي خلع نمود. ...

• خلع "امير كبير" از وزارت نظام پس از عزل وي از صدارت عُظمي (1268 ق)
لياقت و تدبير و طهارت اخلاقي امير كبير، موجب وحشتِ درباريان ناپاك و حسودانِ جاه‏طلب گشت. سرانجام شاه جوان 18 ساله و بي‏تجربه بر اثر دسيسه‏ها و تحريكات درباريان و مادر خود، مهد عُليا، در بيستم محرم 1268 ق، اميركبير را از صدرات بركنار كرد ولي مقام اميرنظامي را همچنان در عهده‏ي او گذاشت. ...

• رحلت "حاج ملامحمد تقي استرآبادي" دانشمند بزرگ شيعه (1272 ق)
ملامحمد تقي بن محمد اسماعيل از مشاهير علماي شيعه است. وي از محمدتقي بن محمد رحيم تهراني اصفهاني معروف به صاحب هدايةُالمُسْتَرشِدين اجازه‏ي اجتهاد گرفت و به مدت چهارده سال در محضر علماي نجف و كربلا تلمذ كرد. ملامحمدتقي استرآبادي در سال 1271 ق كه در مرزهاي استرآباد اغتشاشاتي بروز كرد، ...

• وفات فقيه اديب "شيخ محمدرضا اصفهاني" (1361 ق)
محمدرضا اصفهاني نوه‏ي دختري سيد صدرالدين عاملي در نه سالگي به اصفهان رفت و مقدمات علوم را فرا گرفت. وي علم حديث و رجال را از ميرزا حسين نوري و سيدمرتضي كشميري فرا گرفت تا در علوم كامل گشت. از آثار وي "الامجديه" درباره‏ي اعمال ماه رمضان و "الايراد و الاصدار" درباره‏ي حل برخي مشكلات ...

• درگذشت "حَشْر كشميري" شاعرِ مسلمانِ هندي (1354 ق)
آغامحمد شاه متخلص به حشر كشميري، شاعر و نمايشنامه‏نويس اردوزبان مسلمان در سال 1296 ق در شهر بنارس هند متولد شد. تحصيلاتش را با قرائت و حفظ قرآن آغاز كرد و سپس زبان‏هاي عربي و فارسي را نزد اساتيد مشهور شهر بنارس فرا گرفت. كشميري پس از مدتي به سرودن شعر و نمايشنامه نويسي روي آورد و ...

• درگذشت "ابوسليمان منطقي" فيلسوف و حكيم (375 ق)
ابوسليمان محمد بن بهرام منطقي سجستاني، درمنطق و حكمت و فلسفه مقامي عالي داشت و در سلك حكماي قرن چهارم محسوب مي‏شود. او نزد عضدالدوله، دومين سلطان آل‏بويه (372 - 338 ه . ق) بسيار محترم و مشمول مراحم وي بود و او نيز شرح‏هايى به كتب ارسطو را به نام عضدالدوله نمود. ابوسليمان، استاد ابوحيان ...

• درگذشت "ثعلبي" از مشاهير، فقها و مفسرين مسلمان (427 ق)
شيخ ابواسحاق احمد فرزند محمد نيشابوري معروف به ثَعلبي يا ثَعالَبي است. وي در نيشابور زاده شد و بعدها به يكي از فُقها و مفسّرين برجسته بَدَل گشت. ثعلبي كرسي استادي را در نيشابور به خود اختصاص داد و جمع بسياري از مشاهير علماي سني و شيعي در حوزه‏ي وي تربيت يافتند. مشهورترين اثر وي "الكشف ...

• رحلت حكيم بزرگوار حاج "ملامحمد نراقي" عالم بزرگ شيعه (1297 ق)
حاج ملامحمد نراقي ملقب به عبدالصاحب معروف به حجت‏الاسلام فرزند ملا احمد نراقي از علماي بزرگ شيعه بوده است كه در علم كلام و فقه و اصول صاحب تأليف است وفات ايشان در سال 1297 ق در كاشان در حدود هشتاد سالگي واقع شد و نزد مدفن پدر بزرگوار خود به خاك سپرده شد. كتب انوارُالتوحيد در كلام، ...

• سالروز تخریب حرمین عسکریین علیهما السلام (1427ق)
در بيست و سومين روز از ماه محرم1427 ق، اشغالگران و تروريستهاي مزدور آنان، در جنايتي هولناك، در شهر سامره، به تخريب حرم مطهر حضرت امام هادي(ع) و امام حسن عسكري(ع) دست يازيدند و لعن و ننگ و نفرين ابدي را براي خويش خريدند. همه مؤمنان و پيروان امامت و ولايت را در سال ياد اين فاجعه ...

• تولد "حسن بن حسن" معروف به "ابن هیثم" رياضي‏دان شهير اسلام و جهان (354 ق)
ابوعلي حسن بن حسن بن هيثم ابن هيثَم در سال 354 قمري به دنيا آمد. وي فيزيكدان بود و توصيفات او درباره‏ي چشم انسان، مخاط خارجي، قرنيه، شبكيّه و عنبيّه قابل توجه است. ابن هثيم تأليفاتي درباره‏ي هيأت، هندسه‏ي كائنات جَو، منطق، حساب، طبّ و تشريح دارد. اختراع ذره‏بين نيز از اوست. وي در ...

• رحلت "شيخ طوسي" عالم شهير شيعه و مؤسّس حوزه‏ ي علميه ‏ي نجف اشرف (460 ق)
شيخ ابوجعفر محمد بن الحسن طوسي معروف به شيخُ الطّائفه از ستارگان درخشان جهان اسلام در سال 385 قمري در خراسان به دنيا آمد. در سال 408 قمري يعني 23 سالگي به بغداد كه مركز بزرگ علوم و فرهنگ اسلاميِ آن زمان بود مهاجرت نمود و تا پايان عمر در عراق ماند. وي مدت پنج سال ازمحضر درس شيخ مفيد ...

• وفات "ملاسعد تفتازاني" فقيه و دانشمند نامي مسلمان (792 ق)
مسعود بن عمر بن عبداللَّه خراساني هروي ملقب به سعدالدين، و معروف به ملاسعد تفتازاني در دهه‏ي دوم قرن هشتم هجري در خراسان به دنيا آمد. وي در فقه، اصول، تفسير، كلام، منطق و تمامي فنون ادبي و اكثر علوم متداول استاد كل بود و بر علوم زمان احاطه داشت. اِرشاد الحادي، اربعين، تَهذيب، المنطق ...

• آغاز جنگ چالدران بين پادشاهي ايران و امپراتوري عثماني (920 ق)
پس از روي كار آمدن سلطان سليم اول به پادشاهي عثماني در 918 ق، وي اقدام به قتل عام بيش از چهل هزار تن از شيعيان نمود. در سال 920 ق جنگ سختي در چالدران روي داد كه به شكست شاه اسماعيل صفوي انجاميد و تبريز به دست عثماني افتاد. هرچند بر اثر مقاومت مردمي شاه عثماني مجبور به تخليه‏ي آذربايجان ...

• درگذشت "ابونعيم احمد بن عبداللَّه اصفهاني" محدث بزرگ مسلمان (402 ق)
احمد بن عبداللَّه بن احمد بن اسحاق معروف به ابونعيم اصفهاني از محدثيني به شمار مي‏آيد كه فقه و تصوف را با حديث توأم ساخت. برخي او را اهل تسنن دانسته‏اند. اما به نظر شيخ بهايي و ميرمحمدحسين خاتون آبادي، نه تنها او شيعي مذهب بلكه از خُلّصين شيعه بود و از شدت تقيه، تشيع خود را از مخالفين ...

• رحلت عالم و فقيه بزرگ اسلام "حسن‏بن‏ يوسف" معروف به "علامه ‏حلي" (726 ق)
حسن بن يوسف بن علي بن مطهر معروف به علامه حلي در 29 رمضان 648 ق در شهر حلّه در عراق به دنيا آمد. سال‏هاي آغازين حيات وي مقارن با حملات وحشيانه‏ي مغولان به سرزمين‏هاي اسلامي بود كه با تدبير چند تن از علما از جمله پدرش، حله ازطوفان حملات مغول در امان ماند و در همان جا به رشد و نمو و ...

• عزل "اميركبير" از صدارت ناصرالدين شاه بر اثر بدگويي ديگران عليه او (1268ق)
اميركبير كه پس از ورود ناصر الدين شاه به تهران، به عنوان صدراعظم برگزيده شده بود، در ابتدا بكارگيري القاب و تعارفات بي‏معنا را در نامه‏هاي اداري حذف كرد. اخذ رشوه را ممنوع نمود و جلوي اختيارات بي‏حد و حساب و نامشروع درباريان را گرفت. براي متعادل كردن دخل و خرج مملكت، بر بيشتر وظايف ...

• حركت كاروان اسيران كربلا از كوفه به طرف شام (61 ق)
پس از‌ قضایاى دلخراش كربلا، بنى اُمیه جنایتكار اُسراى اهل بیت را‌ به‌ عجلة تمام به‌ طرف كوفه حركت دادند. پس‌ از‌ توقّف اسرا در‌ كوفه ‌و‌ گزارش ابن زیاد به‌ یزید ‌و‌ صدور فرمان وى مبنى بر‌ حركت دادن اسرا به‌ سوى شام ، اسباب سفر شام را‌ تهیه دیدند ‌و‌ اهل بیت سیدالشهدا علیه السلام از‌ ...

• درگذشت حسن بن بويه ديلمي،از امراي آل‏بويه (366 ق)
حسن بن بويه ملقب به ركن الدوله ديلمي از امراي آل بويه بود. وي بر جنوب و غرب ايران حكومت مي‏كرد. آل‏بويه از مشهورترين خاندان‏هاي مسلمان ايران بودند كه از سال 320 ق بر بخش وسيعي از سرزمين ايران و عراق تا مرزهاي شمالي شام حكومت مي‏كردند. آل بويه اولين حکومت شيعي در ايران است. برخي از ...

• آغاز جنگ و محاصره‏ ي بغداد توسط هلاكوخان مغول (656 ق)
هلاكوخان مغول در اوايل ذي‏حجه‏ي سال 655 ق از راه كرمانشاهان عازم بغداد شد و پس از شكست طلايه داران لشكر خليفه‏ي عباسي از دجله گذشت و بغداد را به محاصره‏ي خود درآورد. لشكريان خليفه در ابتدا از ظاهر بي‏اهميت مغولان كه هيچ سلاح سنگيني بر تن نداشتند و سوار اسب‏هاي كوچك بودند خوشحال شدند. ...

• رحلت عالم بزرگ و فقيه نامدار شيعه، آيت ‏اللَّه "محمد حسن مامقاني" (1323 ق)
آيت‏اللَّه شيخ محمد حسن مامقاني فرزند ملاعبداللَّه، از مُتَبَحِّرين علماي اماميه عصر خويش بود و حوزه‏ي درس اين فقيه صمداني و عابد زاهد، محل تجمع و استفاده‏ي علماء و فضلاي بسياري محسوب مي‏گرديد. او به مال دنيا بي‏رغبت بود و از ظالمان، چيزي را قبول نمي‏كرد. آيت‏اللَّه مامقاني شاگرد ...

• ولادت "ابومنصور ثَعالَبي" اديب و لغوي نيشابوري (350 ق)
ابومنصور عبدالملك بن محمد بن اسماعيل ثعالبي، اديب و لغوي مشهور قرن چهارم و پنجم هجري در نيشابور به دنيا آمد. تاليفات ثعالبي در نزد اهل فن مشهور و به دقت نظر و كثرت فائده، معروف است و به "امام المُصَنِّفين و رَأسُ المؤلِّفين" خوانده مي‏شود. مكارِمُ الاَخلاق و الامثال از كتب اوست. ابومنصور ...

• تولد علامه‏ي بزرگ "حيدرقلي سردار كابلي" عالم و فقيه مسلمان (1293 ق)
حيدرقلي فرزند محمدخان سردار كابلي از مفاخر علماي اماميه، در كابل متولد شد. وي از محضر اساتيدي مانند ميرزا حسين نوري و سيدصفيُّ الدين حسن‏بن هادي كاظمي استفاده كرد و از آيات عظام: سيدحسن صدر، حاج شيخ عباس قمي، سيد يحيى خراساني، شيخ آقا بزرگ تهراني و... مفتخر به دريافت اجازه و نقل روايت ...

• تولد فقيه عالي‏مقام آيت ‏اللَّه "سيداحمد خوانساري" مرجع بزرگوار شيعه (1309 ق)
آيت‏اللَّه سيداحمد خوانساري در 1309 ق در خوانسار به دنيا آمد. در 20 سالگي عازم نجف اشرف گرديد و از محضر اساتيد بزرگي همچون محقق خراساني، سيد محمدكاظم يزدي، شريعت اصفهاني، محقق ناييني و آقا ضياءالدين عراقي كسب فيض نمود. آيت‏اللَّه خوانساري هم‏زمان با تأسيس حوزه‏ي علميه‏ي اراك، وارد ...

• پيروزي سپاهيان نادرشاه در جنگ با عثماني (1148 ق)
نادر شاه افشار، عثماني‏ها را در قفقاز و داغستان به سختي شكست داد و دولت عثماني ناچار شد، صلح را بپذيرد. به اين ترتيب در سال 1148 ق، صلح بين ايران و عثماني جاري شد و ايروان و ولايات غربي و شمال غربي به ايران باز گردانده شد.

• درگذشت اديب و عارف نامي "عبدالرحمن جامي" خاتم شعراي بزرگ ايران (898 ق)
عبدالرحمن بن احمد بن محمد جامي، صوفي، اديب نحوي و شاعر ماهر در سال 817 قمري در شهر جام خراسان به دنيا آمد. وي در فنون طريقت، از مريدان نقشبنديه بود و ارتباط فراواني با پير طريقت داشت. جامي را شيعه دانسته‏اند و اشعار پرشوري را در مناقب اهل بيت(ع) از او نقل مي‏نمايند. ولي گويا وي مذهب ...

• ورود نمايندگان طايفه‏ ي "نَخَع" به مدينه و پذيرش دين اسلام (11 ق)
از هنگامي كه پيامبر اسلام (ص) دين اسلام را در مكه‏ي معظمه آشكار ساخت و تا سالي كه در مدينه‏ي منوّره رحلت نمود، به مدت بيست سال مردم را به دين جديد فرا خواند و آنان را از شرك، كفر و بت‏پرستي بازداشت. در اين مدت بسياري از اهالي شبه جزيره‏ي عربستان با ميل و رغبت باطني خويش، دين اسلام ...

• درگذشت "محدث رازي" محدث شهير قرن دوم (188 ق)

• رحلت "ابن سكن" محدث و دانشمند مسلمان (353 ق)
ابن سكن، دانشمند و محدث مشهور قرن چهارم هجري قمري در سال 294 ق در بغداد به دنيا آمد و براي كسب علم و دانش به سرزمين‏هاي بسياري سفركرد. او در شهرهاي مختلف ماوراءالنهر، خراسان، عراق، شام و مصر، استماع حديث كرد و سرانجام در مصر اقامت گزيد. از ميان آثار اين دانشمند مسلمان، كتاب الحروف ...

• ولادت عالم بزرگ شيعه "سيد بن طاووس" (589 ق)
علي بن موسي بن جعفر معروف به سيدبن طاووس، نوه‏ي دختري شيخ طوسي، از اعاظم شيعه‏ي اماميه و عالمي فقيه و جليل القدر، اديب، شاعر، خطيب، عابد، زاهد و جامع كمالات عاليه‏ي اخلاقي مي‏باشد. وي در نزد اساتيد بزرگ زمان تحصيل كرد و به مدارج بالاي علمي دست يافت. وي شاگردان فراوان و تاليفات متعددي ...

• وفات "درويش عبدالمجيد" خطاط شهير قرن دوازدهم (1185 ق)
درويش عبدالمجيد از مشاهير خطاطان و خوشنويسان ايراني است كه درخط شكسته بي‏نظير و كسي به پايه‏ي او نرسيده است. وي در اصل اهل طالقان بود. مدتي در اصفهان اقامت گزيد و با لباس درويشانه روزگار مي‏گذراند. عبدالمجيد طالقاني، ابتدا به خط نستعليق و سپس خط شكسته پرداخت. از آثار ارزنده‏ي اين ...

• تولد "ابن حجاج" شاعر معروف شيعي عرب (330 ق)
حسين بن احمد بن حجّاج كاتب بغدادي معروف به ابن الحجّاج و از معاصران سيد مرتضي و سيدرضي بود. او در عهد ديالمه زندگي مي‏كرد و از شعراي بزرگ دوستدار اهل‏بيت رسالت(ع) به شمار مي‏رفت. اشعار ابن حجاج، طبيعي و خالي از تكلّف بود، به طوري كه مورخان مشهور مسلمان، مانند ابن خلكان، او را در اين ...

• رحلت فقيه، اصولي و رجالي شيعه آيت‏اللّه "سيدصدرالدين عاملي اصفهاني" (1263 ق)
سيدمحمد صدرالدين عاملي فرزند سيد صالح از فقهاي بزرگ و علماي قرن سيزدهم هجري قمري است. وي علاوه بر فقه، اصول، حديث و رجال، در ادبيات و شعر، توانا بود و اشعار زيبايى سروده است. سيد صدرالدين از حوزه‏ي درس سيد جواد عاملي، سيد بحرالعلوم و پدر زن خويش شيخ جعفر كاشف الغطاء استفاده نموده ...

• درگذشت فقيه و مفسر "سيدابوالقاسم لاهوري" (1324 ق)
ابوالقاسم بن حسين بن نقي رضوي تقوي لاهوري، فقيه و مفسّري بود كه در كشمير متولد شد. وي از مشاهير علماي هند و عالمي فقيه، فاضل، مفسر متبحّر و داراي تاليفات متعددي است. او در لاهور مدفون مي‏باشد. آثار ابوالقاسم لاهوري عبارتند از: برهانِ شَقُّ القَمَر و رَدُّالنير الاكبر، الصراطُ المستقيم ...

• شهادت "عبداللَّه بن عفيف" به دست "عبيداللَّه بن‏ زياد" (61 ق)
نخستين اعتراض آشكار نسبت به جنايت عبيدالله بن زياد در شهادت امام حسين(ع)، از سوي يكي از شيعيان كوفه، به نام عبدالله بن عفيف اَزدي برخاست. عبيدالله بن زياد، پس از آن كه اسيران واقعه‏ي كربلا را در مجلس خود با كلمات درشت و خشن، مورد اذيت و آزار قرار داد و آنان را سرزنش كرد، عبدالله بن ...

• وفات محقق شهير "شيخ محمدصالح مازندراني" داماد علامه‏ ي مجلسي (1080 ق)
ملامحمد صالح بن احمد سروي مازندراني ملقب به حسام الدين، داماد علامه محمدتقي مجلسي بود. همسر وي آمنه بيگم، بانوي بسيار فاضل، عالم و پرهيزكار بوده و ملاصالح را در حل مسايل علمي ياري مي‏كرد. وي در نزد استادان بزرگواري مانند محمدتقي مجلسي، شيخ بهايى و ملاعبداللَّه شوشتري كسب علم كرد. ...

• رحلت "عمر صوفي رازي" منجم و رياضي‏دان (376 ق)
ابوالحسين عبد الرحمن بن عمر صوفي رازي (396ـ 291ه.ق) مقدمات علوم را در ري آموخت. در سال 337ه.ق در اصفهان به خدمت ابن عميد (ابوالفضل محمدبن حسين ) وزير معروف آل بويه به سر مي برد. در سال349در دربار عضد الدوله ديلمي در اصفهان مي زيست و درسال 359ه.ق شيراز به رصد پرداخت. وي منجم دربار ...

• درگذشت "ملاعبداللَّه شوشتري" عالم و فقيه مسلمان (1021 ق)
ملاعبداللَّه شوشتري، سال‏ها در حوزه‏ي علميه‏ي نجف تحصيل كرد و از محضر اساتيد برجسته‏ي اين مركز ديني بهره برد. او سپس به ايران مراجعت نمود و به تدريس و تربيت شاگردان پرداخت. ملاعبداللَّه شوشتري در زهد و تقوا شهرت فراواني داشت و در ساده‏زيستي زبانزد خاص و عام بود. او بر كتاب‏هاي مختلف ...

• ورود كاروان اسيران كربلا به كوفه (61 ق)
در روز دوازدهم محرم سال 61 قمري، كاروان اسيران كربلا كه شامل زنان و كودكان شهيدان قيام كربلا بود، وارد شهركوفه شد. سرپرستي اين كاروان را امام سجاد(ع) فرزند امام حسين(ع) و حضرت زينب(س) خواهر آن امام، بر عهده داشتند. اين دو بزرگوار، با وجود سختي‏ها و ناملايمات فراوان كه از سپاهيان يزيد ...

• دفن اجساد مطهر شهداي كربلا در شب دوازدهم (61 ق)
در روز 12 محرم سال 61 قمري، هنگامي كه نيروهاي يزيد، كربلا را ترك كردند، مردم قبيله‏ ي بني‏ اسد از روستاي غاضريه كه نزديك كربلا بودند اجساد شهداء را دفن كردند. پيكرهاي مطهر ياران وفادار امام‏حسين(ع) در كنار بدن پاك آن سرور به خاك سپرده شدند.

• شهادت حضرت "امام زين العابدين(ع)" به روايتي (95 ق)
شهادت امام سجاد(ع) در برخي نقل‏ها سال 92 ق و در نقلي ديگر سال 94 و در منابعي ديگر سال 95 ذكر شده است. همچنين در روز شهادت آن حضرت اختلاف وجود دارد. در برخي منابع، شهادت ايشان را در روز 22 18 و 25 ماه محرم نيز ذكر كرده‏اند. زمان حضرت امام سجاد(ع) پُر از اختناق و تقيّه بود و كسي در ...

• وفات شيخ "صفي ‏الدين اردبيلي" عارف نامي و بزرگِ دودمان صفوي (735 ق)
ابوالفتح شمس الدين سيد اسحاق بن سيد امين‏الدين جبرييلِ موسوي اردبيلي، معروف به صفي‏الدين اردبيلي (شيخ صفي)، موصوف به بُرهانُ الاَصفياء، قُطبُ الاَقطاب و شَيخُ العارفين، از عرفا و مشايخ صوفيه و پيران طريقت در قرن هشتم هجري است. نسب شيخ صفي با نوزده واسطه به جناب حمزة بن موسي بن جعفر(ع) ...

• آغاز حركت اسرا و اهل‏بيت "امام حسين"(ع) به شام (61 ق)
با پايان يافتن روز دهم محرم سال 61 قمري و شهادت امام حسين(ع) و ياران با وفايش، يزيديان به غارت كاروان حسيني پرداختند. آنان خيمه‏هاي امام را سوزانده و از به يغما بُردن جزئي‏ترين وسايل دريغ نكردند. سرانجام كاروان امام حسين(ع) اين بار به رهبري امام سجاد(ع) و حضرت زينب كبري(س) در شامگاه ...

• درگذشت محدث شهير "ابوعيسي ترمذي" (279 ق)
محمد بن عيسي مشهور به ابوعيسي ترمذي، حافظ قرآن و محدث مشهور مسلمان بود. او جهت كسب علوم ديني و فراگيري حديث، سال‏هاي متمادي به سرزمين‏هاي مختلف اسلامي سفر كرد و از بسياري مشايخ زمان خود، حديث شنيد و آن‏هارا گردآوري كرد. معروف‏ترين اثر به جاي مانده از اين محدث مسلمان، كتابي تحت عنوان ...

• انفجار بمب در حرم امام‏ رضا(ع) در عاشوراي حسيني توسط منافقين (1415 ق)
در بعداز ظهر عاشوراي سال 1415 ق برابر با 30 خرداد1373 ش، در حالي كه مردم عزادار، در اوج برگزاري مراسم بزرگداشت قيام تاريخي امام حسين(ع) بودند، بمبي در داخل حرم مطهر و نزديك مرقد منور حضرت ثامن الحجج امام رضا(ع) منفجر شد و عاشوراي حرم رضوي در مشهد مقدس رقم خورد. در پي اين انفجار، ده‏ها ...

• عاشوراي حسيني و شهادت "امام حسين"(ع) به همراه ياران وفادارش در صحراي كربلا توسط سپاه يزيد(61ق)
امام حسين(ع) پس از حركت به سوي كوفه، با پيمان‏شكني مردم آن سامان مواجه گرديد. سپاهيان يزيد كه به دستور عبيداللَّه بن زياد و به فرماندهي عمر بن سعد وارد صحراي كربلا شده بودند، مانع از رفتن امام از آن مكان گرديدند. سرانجام در دهم محرم سال 61 هجري دستان خود را به خون پاك فرزند رسول(ص) ...

• هلاكت "عبيداللَّه بن زياد" توسط سپاهيان مختار (67 ق)
در روز عاشوراي سال 67 قمري، شش سال پس از واقعه‏ي كربلا، درست همان روزي كه سپاهيان يزيد به فرمان عبيداللَّه بن زياد فاجعه‏ي خونين كربلا را به وجود آورده و امام حسين(ع) و يارانش را مظلومانه به شهادت رسانده بودند، لشكريان عبدالملك بن مروان به فرماندهي عبيداللَّه بن زياد و لشكريان مختار ...

• شهادت عالمِ مبارز "ميرزا علي ‏ثقة الاسلام ‏تبريزي" توسط عوامل ‏روس در تبريز (1330 ق)
ميرزا علي ثقةالاسلام تبريزي فرزند ميرزا موسي، در سال 1377 قمري در خانواده‏ي علم و ديانت ديده به جهان گشود. در ايران و عتبات عاليات و در حوزه‏ي درس اساتيد بزرگي چون فاضل اردكاني، شيخ زين‏العابدين مازندراني و شيخ علي يزدي كسب فيض نمود. در سال 1308 قمري به تبريز مراجعت نموده و به تدريس ...

• تاسوعاي حسيني (61 ق)
روز تاسوعا یا روز نهم ماه محرم آخرین روزی است که حسین بن علی (ع) سومین امام شیعیان و یارانش شبانگاه آن را درک کرده‌اند و این روز به شب عاشورا پیوند خورده‌است. این روز در نزد شیعیان از اهمیت بالایی برخوردار است. شیعیان این روز را منتسب به عباس بن علی (ع) نیز می‌دانند، و این روز را ...

• جواب ردّ حضرت ابوالفضل ‏العباس (ع) به امان نامه‏ ي شمربن ذي ‏الجوشن (61ق)
شمر بن ذي ‏الجوشن در عصر روز نهم محرم، چون ديد كه عمربن سعد مهيّاي نبرد با امام حسين(ع) است، به نزديك خيام حسيني آمد و بانگ زد كه: فرزندان خواهرم كجايند؟ منظورش حضرت عباس و سه برادرش به نام‏هاي عبداللَّه، جعفر و عثمان بود كه از فرزندان فاطمه‏ي ام‏البنين(س) بودند. آن مجلّله از قبيله‏ي ...

• تولد "ابوسهل كوهي" رياضي‏دان و منجم ايراني (329 ق)
ابوسهل كوهي رياضي‏دان و منجم ايراني، بيشتر روزهاي عمرش را در مراكز علمي شهر بغداد كه در آن عصر از رونق علمي برخوردار بود، به مطالعه و تحقيق، سپري كرد و نزديك به سي سال به رَصَد ستارگان و مسايل مربوط به آن‏ها پرداخت. ابوسهل كوهي در نتيجه‏ي تحقيقات خود، موفق به ساخت رصدخانه‏اي شد كه ...

• درگذشت فقيه بزرگ "آيت‏ اللَّه ملاعلي زنجاني" (1290 ق)
ملاعلي زنجاني از علما و فقهاي قرن سيزدهم هجري قمري و از پرورش يافتگان حوزه‏ي درس شيخ محمدتقي، صاحب "هدايةُالمسترشدين" و از معاصران شيخ مرتضي انصاري بوده و برخي از بزرگان چون ميرزا حبيب‏اللَّه رشتي از شاگردان وي مي‏باشند. او در كنار تدريس، به رفع نيازهاي ديني و دنيوي مردم نيز اهتمام ...

• ولادت مرجع عاليقدر شيعه حضرت آيت‏ اللّه العظمي "سيد محمدهادي ميلاني" (1313 ق)
آيت‏اللَّه العظمي سيد محمد هادي ميلاني در هفتم محرم سال 1313ق. در نجف اشرف به دنيا آمد. او از سنين كودكي، تحصيلات ديني خود را با فراگيري قرآن آغاز كرد و سپس نزد اساتيد حوزه‏ي علميه نجف به تكميل تحصيلات ديني خود پرداخت، تا آنجا كه علاوه بر تسلط بر علوم ديني، در ادبيات فارسي و عربي ...

• تولد "نجم الدين ابوالفتح يوسف شيباني" جغرافي‏دان مسلمان (601 ق)
ابوالفتح يوسف بن يعقوب شيباني دمشقي ملقب به ابن مجاور، مورخ و جغرافي‏دان مسلمان در دمشق به دنيا آمد. دوران كودكي و نوجواني خود را در بغداد سپري كرد و از اساتيد اين شهر بهره برد. سپس به هند رفت و پس از مدتي به سير و سفر در شبه جزيره‏ي عربستان پرداخت. مهم‏ترين اثر وي به نام تاريخ المُستَبصر، ...

• درگذشت شيخ "جعفر بن حاج محمد نزاري نقدي" (1370 ق)
آيت‏اللَّه شيخ جعفر بن حاج محمد نزاري، معروف به نقدي از افاضل علماي اماميه‏ي قرن چهاردهم هجري عراق مي‏باشد. او فقيه اصولي، محدّث رجالي، مفسر، مورخ، اديب و شاعر ماهري بود. وي پس از فراگيري اصول قرائت و خط عربي و فارسي در موطن خويش شهر "العماره" در نزد پدرش حاج محمدبن عبداللَّه نزاري، ...

• ممنوعيت استفاده از نهر فرات براي كاروان امام حسين(ع) به دستور عمر بن سعد (61ق)
پس از آن كه عبيداللَّه بن زياد، لشكريان فراواني براي نبرد با اباعبداللَّه الحسين (ع) به كربلا گسيل داشت و آن حضرت را كاملاً در محاصره‏ي لشكريان خود قرار داد، نامه‏اي به عمر بن سعد فرمانده سپاه كربلا نوشت و به او دستور داد: به محض رسيدن نامه، از حسين براي يزيد بيعت بگيرد و چنان‏چه ...

• وفات عالم و محدث شهير شيعه "سيد رضي" گردآوردنده‏ ي نهج‏البلاغه (406 ق)
محمد بن حسين، معروف به سيدرضي در سال 359 قمري ديده به جهان گشود. پدرش ابواحمد حسين بن موسي نام دارد كه نَسَبَش با چهار واسطه به امام موسي بن جعفر(ع) مي‏رسد. سيدرضي از بزرگان شيعه و داراي مقام و منزلت در دولت بني‏عباس و دولت آل‏بويه بود و برادرش، سيد مرتضي، از بزرگان علما و فقهاي شيعه ...

• درگذشت "فاضل مراغي" فقيه و اصولي قرن سيزده و چهارده هجري قمري (1310 ق)
ملا احمد بن علي‏اكبر مراغي معروف به فاضل مراغه‏اي از علماي برجسته‏ي آذربايجان، پس از سال‏ها تحصيل در حوزه‏ي علميه‏ي نجف و بهره‏گيري از محضر اساتيد مشهوري چون شيخ مرتضي انصاري و حاج سيد حسين كوه كمره‏اي، فقيهي متبحّر در علم فقه، اصول فقه و ديگر علومِ ديني شد. وي پس از بازگشت به ايران ...

• شكست و عقب‏ نشيني روس‏ها در نبرد "ايروان" در زمان فتحعلي شاه قاجار (1219 ق)
دولت روس كه از زمان پطر كبير در صدد اتصال به درياي آزاد از طريق جنوب بود، با هر بهانه‏اي متصرفات خود را افزايش مي‏داد. در سال 1218 ق مردم قره‏باغ و گنجه شورش كردند كه با عكس العمل خشن دولت روس سركوب شدند. مردم آن نواحي به ايران متوسل شدند و اين امر باعث آغاز جنگ اول ايران و روسيه ...

• رحلت آيت‏ اللَّه حاج شيخ "محمد باقر كمره ‏اي" (1416 ق)
آيت‏اللَّه حاج شيخ محمدباقر كمره‏اي خميني در سال 1320 قمري در كَمَره (در اطراف خمين) ديده به جهان گشود. از آثار فراواني كه از ايشان باقي مانده است، مهارت آن عالم فرزانه در فقه، اصول، تفسير، كلام و عقايد، تاريخ، تراجم، ادبيات عرب و عجم، لغت، حديث، ملل و مذاهب اسلامي، معاني و بيان و ...

• - درگذشت "ابن ناقيا" شاعر و اديب بغدادي (485 ق)
ابوالقاسم عبداللَّه بن محمد بن حسن بن ناقيا بغدادي مشهور به ابن ناقيا، شاعر، كاتب و اديب معروفِ اهل بغداد بود. او به خاطر طبع رواني كه داشت، شاعري چيره دست شد و صاحب نظران، شعر او را به زيبايى و شيوايي ستوده‏اند. ابن ناقيا در ديوان شعرِ خود به نام "مقامات"، مفاسد اجتماعي را در قالب ...

• وفات "ابن ادريس" كاتب و شاعر مسلمان مراكشي (1264 ق)
ابوعبداللَّه محمد عمراوي فاسي معروف به ابن ادريس، كاتب و شاعر مسلمان مراكشي، تحصيلاتش را با حفظ قرآن آغاز كرد و سپس به آموختن نحو و ادب پرداخت. ابن ادريس پس از آن شغل مكتب‏داري پيشه كرد و به نسخه‏نويسي از كتاب‏ها همّت گماشت. او در حين اين فعاليت‏ها بر اطلاعات تاريخي خود افزود و به ...

• روز آزاد شدن حضرت "يوسف (ع)" از زندان و استحباب روزه براي رفع هر گرفتاري
روز سوم ماه محرم روزیست که حضرت یوسف (ع) از زندان بیرون شده . در مفاتيح الجنان روايتي نقل شده كه هرکه آنروز را روزه دارد ، آسان فرماید حقتعالی بر او کارهای مشگل را و برطرف کند از او اندوه را و دعایش مستجاب گردد.

• دعوت جهاني اسلام توسط پيامبر اكرم (7 ق)
پس از تثبيت اسلام در مدينه و نواحي اطراف آن، پيامبر اكرم (ص) به حكم صدور جهاني اسلام به نقاط ديگر دنيا، با ارسال نامه به پادشاهان و امپراتوران زمان، رسماً دعوت به اسلام را آغاز كرد. مورّخين، تعداد نامه هايى را كه رسول گرامي اسلام (ص) در اين زمان ارسال فرمود، بين 12 تا 26 نامه ذكر ...

• ورود سپاه "عمر بن سعد" به سرزمين كربلا (61 ق)
پس از آن كه حرّ بن يزيد، امام حسين(ع) و يارانش را در سرزمين كربلا در محاصره‏ي خويش قرار داد و مانع حركت آنان گرديد، عبيداللَّه بن زياد عامل يزيد در كوفه، فرماندهي سپاه يزيد را بر عهده‏ي عمر بن سعد گذاشت. عمر بن سعد در روز جمعه سوم محرم‏الحرام سال 61 قمري به همراه چهار هزار نيروي جنگي ...

• تولّد "ابن خَلّوف" كاتب و شاعر مسلمان (829 ق)
شهاب‏الدين احمد بن ابي القاسم محمد خلوف معروف به ابن خَلوف در كودكي عازم سفر مكه و سپس بيت‏المقدّس شد و در جواني به قاهره رفت. هدف وي از اين سفرها، تحصيل علم و دانش بود به طوري كه در 26 سالگي در جوامع علمي قاهره، دانشمندي برجسته محسوب مي‏شد. ابن‏خلوف شعر نيز مي‏سرود و قصيده‏هاي زيبايي ...

• تعطيلي مجلس شوراي‏ ملي در پي اولتيماتوم روسيه به مجلس در زمان احمدشاه (1330 ق)
به دنبال درخواست روسيه مبني بر اخراج مورگان شوستر، مستشار اقتصادي آمريكا از ايران، غوغايى در كشور به راه افتاد كه به تحريم كالاهاي روس و انگليس از طرفِ پيشوايان روحاني منجر گشت. مجلس در برابر اين اولتيماتوم روسيه مقاومت كرد ولي چون دولت وقت تحت فشار روس و انگليس بود، نتوانست مقاومت ...

• ورود كاروان اباعبداللَّه الحسين (ع) به سرزمين كربلا (61 ق)
پس از آن كه والي مدينه، امام حسين(ع) را براي بيعت با يزيد تحت فشار قرار داد، آن حضرت به مكه رفت و پس از مدتي، در روز ترويه يعني هشتم ذي‏حجّه‏ي سال 60 قمري از مكه‏ي معظمه به سوي عراق مهاجرت فرمود. در اوايل ماه محرم سال 61 قمري، لشكريان عبيداللَّه بن زياد به فرماندهي حُرّ بن يزيد رياحي ...

• درگذشت فقيه بزرگ شيعه "ابوالحسين مسعود بن عيسي" معروف به "شيخ ورام" (605 ق)
ابوالحسين مسعود بن عيسي معروف به شيخ وَرّام بن ابي فِراس المالكي الاَشتري، از اولادِ مالك بن حَرَثِ اشترِ نخعي - از اصحاب اميرالمؤمنين امام علي(ع) - مي‏باشد. ايشان، جدِّ مادري عالم بزرگ اسلام، سيد بن طاووس و ابن ادريس حِلّي است. امام فخر رازي، از شاگردان او به شمار مي‏رود و كتاب الف: ...

• ارتحال آيت اللَّه "سيدابوالحسن رفيعي قزويني" (1395 ق)
آيت‏اللَّه ميرزا ابوالحسن رفيعي قزويني در سال 1310 ق در قزوين به دنيا آمد و دروس حوزوي را در قزوين و سپس در تهران گذراند. پس از ورود آيت‏اللَّه حائري يزدي به قم، به اين شهر عزيمت كرد و به تدريس و تاليف پرداخت. ميرزاي قزويني پس از اخذ درجه‏ي اجتهاد راهي قزوين گرديد و حوزه‏ي آن ديار ...

• آغاز سال هجري قمري
گاه‌شماری هجری قمری، گاه‌شماری براساس چرخش ماه است که توسط مسلمانان و نیز در بسیاری از کشورهای اسلامی به عنوان سالنمای مذهبی یا در مواردی سالنمای مدنی استفاده می‌شود. از این سالنمای در بسیاری از آیین‌های اسلامی، از قبیل روزه، حج، تعیین ماه‌های حرام، و عزاداری استفاده می‌شود. در زمان ...

• رحلت فقيه بزرگوار "ميرزا جعفر قزويني" (1297 ق)
ابوهادي جعفر بن سيدمهدي بن حسن حسيني، از علماي اماميه‏ي خاندان آل‏قزويني و شاعري ماهر و اديبي لغوي است كه در "حِلِّه" در عراق سكونت داشته و داراي رياست مذهبي بوده است. اين عالم گرانقدر نزد پدر خود و شيخ انصاري و فاضل ايرواني به مدارج عالي علمي دست يافت و سپس به تدريس و تاليف مشغول ...

• رحلت آيت ‏اللَّه العظمي "سيد عبداللَّه شيرازي" زعيم حوزه‏ ي علميه‏ ي مشهد (1405ق)
آيت‏اللَّه سيدعبداللَّه شيرازي در سال 1309 ق در بيت علم و فضيلت در شيراز به دنيا آمد. ايشان در 21 سالگي به همراه پدر بزرگوار خود به دليل مبارزات ضد استعماري انگليس به مدت شش ماه از شيراز تبعيد شد و پس از بازگشت، به تحصيل و تدريس ادامه داد. وي سپس به مدت سيزده سال در نجف اقامت گزيد ...

• آغاز هفته احيای امر به معروف و نهي از منكر
«امر» به معنای فرمان دادن و «نهی» به معنای بازداشتن و منع از انجام کاری است. «معروف»، هر آن چیزی است که عقل و دین، آن را به نیکی و خوبی می شناسند و معرفی می کنند و «منکر»، هر آن چیزی است که عقل و شرع، آن را ناپسند می دارند. پس امر به معروف، یعنی فرمان دادن به انجام کارهای نیک و نهی ...

• درگذشت "ابن ‏خياط" دانشمند و نحوي بزرگ(320 ق)
ابوبكر محمدبن احمد بن منصور معروف به ابن‏خياط از محدثين و علماي بزرگ علم نحو، درسمرقند از شهرهاي ايران قديم به دنيا آمد و پس از پايان مراحل ابتدايى تحصيل، در سال 285 ق به عراق رفت. ابن خياط در شهرهاي مختلف عراق كه در آن زمان از مراكز علمي جهان اسلام بودند، علوم اسلامي به ويژه علم ...

• تصرف شهر بيروت توسط سپاهيان مسلمان شام و مصر در جنگ با صليبي ‏ها(690ق)

• شهادت روحاني آگاه و مبارز انقلابي "شيخ محمد خياباني" در تبريز(1338 ق)
شيخ محمد خياباني در سال 1297ق در خامنه از توابع شبستر به دنيا آمد. در ابتدا مدتي به همراه پدر به كار تجارت مشغول بود، اما گرايش روحي به فراگيري علم او را به سلك روحانيت در آورد. شيخ محمد مدارج علمي را به سرعت پيمود و در درس عالي فقه و اصول و هيئت و نجوم شركت كرد. در محاصره‏ي تبريز، ...

• ورود قزاقان روسي به تبريز(1338 ق)
پس از آن كه دولت روسيه به خاطر استخدام مورگان شوستر آمريكايي به عنوان خزانه‏دار كل كشور در ايران، به دولت صمصام‏السلطنه اولتيماتوم داد، مجلس شوراي ملي اين اولتيماتوم را نپذيرفت. در نهايت با فشار و تهديد روس‏ها مبني بر تصرف تهران، دولت ايران ناچار شد كه اولتيماتوم را قبول كرده، مورگان ...

• درگذشت "ستار خان" سردار ملي(1332 ق)
ستارخان در سال 1284 ق در قره داغ آذربايجان به دنيا آمد. در ابتدا به صورت جواني عيّار منش زندگي مي‏كرد و دوستاني همچون خود داشت. پس از آغاز مشروطه و رويداد محاصره‏ي تبريز، به مشروطه خواهان پيوست و در اثر رشادت‏ها و پايمردي‏هاي فراوان، عنوان سردار ملي گرفت. او جزو كساني بود كه پس از ...

• تهاجم وحشيانه‏ ي سپاهيان يزيد بن معاويه و وقوع حادثه‏ي دردناك "حَرّه" در مدينه(63 ق)
پس از واقعه‏ي كربلا و شهادت امام حسين(ع) و ياران و نيز اسارت اهل‏بيت، عده‏اي از مردم مدينه جهت آشنايى با رويّه و رفتار يزيد بن معاويه راهي شام شدند. آنان، زماني كه به شهر بازگشتند براي مردم مدينه از فسق و فجور يزيد گفتند. مردم مدينه نيز كارگزار يزيد، عثمان بن محمد بن‏ابي‏سفيان و مروان ...

• صدور دستور ساخت قلعه و بناي حصار شهر تبريز توسط "شاه عباس اول"(1014 ق)

• رحلت "حاج ملاهادي سبزواري" فيلسوف عظيم و دانشمند شهير جهان اسلام(1289 ق)
ملاهادي سبزواري فرزند ميرزا مهدي طبيب از خانواده‏اي متمول و اعيان سبزوار بود كه در سال 1212 ق به دنيا آمد. پس از فوت پدر و در سنين كودكي، تحت مراقبت ملاحسين به كسب معلومات مقدماتي پرداخته و جهت فراگيري حكمت

• انقراض دولت بني ‏اميه پس از قتل "مروان حِمار" آخرين خليفه‏ ي اُموي(132 ق)
دعوت عباسيان به قيام عليه امويان در ابتدا سري بود و آنان مردم را به اين نويد مي‏دادند كه پس از پيروزي، يكي از اولاد پيامبر(ص) را به خلافت برمي‏گزينند. مردم نيز از روي علاقه به اهل بيت، با آنان همكاري كرده و به كمك ابومسلم خراساني ،قيام بر ضد امويان شكلي جدي و فراگير گرفت. سرانجام ...

• تصرف گرگان و مازندران توسط "طغرل سلجوقي"(432 ق)
طغرل كه فرمانده‏ي ده هزار تن از جنگاوران سلجوقي بود از ماوراءالنهر به خراسان آمد و از سلطان مسعود غزنوي خواست كه به داخل ايران مهاجرت نمايد. سلطان مسعود مانع اين كار شد ودر اثر جنگي كه بين آن‏ها روي داد، سلطان غزنوي شكست خورد و طغرل در 429 ق وارد نيشابور گرديد. طغرل كه مؤسس سلسله‏ي ...

• وفات "شيخ مصلح الدين سعدي شيرازي" شاعر و استاد بزرگ ادب فارسي(691 ق)
شيخ مصلح الدين سعدي شيرازي، شاعر و استاد بزرگ شعر ونثر فارسي، پس از گذراندن مقدماتِ علوم ادبي و ديني در زادگاهش، شيراز، در جواني به بغداد رفت و در مدرسه‏ي نظاميه‏ي آن به آموختن علوم متداول آن دوران پرداخت. پس از تحصيل به سرزمينهاي شام، فلسطين، حجاز و روم و كشورهاي ديگر مسافرت كرد ...