افتتاح مدرسه‏ي "دارالفنون" به همت اميركبير در زمان "ناصرالدين شاه" (5ربیع الاول1268 ق1230ش)

افتتاح مدرسه‏ي "دارالفنون" به همت اميركبير در زمان "ناصرالدين شاه" (1268 ق) دارالفنون اولين دانشگاه ايراني به سبك نوين بود كه در زمان پادشاهي ناصرالدين شاه قاجار و به همّت و پشتكار ميرزا تقي خان اميركبير صدراعظمِ بادرايتِ وي داير شد. هدف از ايجاد اين مدرسه، دستيابي به صنايع و علوم جديد در آن عصر بود. فعاليت علمي مدرسه‏ي دارالفنون، در آغاز در رشته‏هاي پياده نظام، سواره نظام و ساير رشته‏هاي نظامي، طبّ و جراحي، معدن‏شناسي و داروسازي بود. مدرسه‏ي دارالفنون در ابتدا با هفت نفر معلم اتريشي و عده‏اي مترجم، كار خود را آغاز كرد. اميرکبير تأکيد زيادي بر عدم به کارگيري اساتيد از روسيه و انگلستان داشت. امّا متأسفانه چنين نشد. شاگرداني كه در آن پذيرفته مي‏شدند از خانواده‏هاي اعيان و اشراف بودند و چهارده تا شانزده سال داشتند. اين مدرسه طي فعاليت خود، 12 دوره فارغ التحصيل داشت كه بسياري از آنان به مقام‏هاي بالايى در كشور دست يافتند. دارالفنون با معلمين اروپايىِ آن، عامل بسيار مؤثري در شناساندنِ تمدن اروپا و فرهنگ جديد مغرب زمين بود. فارغ التحصيلان آن كه ظرف چهل سال از 1100 نفر تجاوز كردند و اغلب از خانواده‏ هاي مهم و متنفّذ بودند، در نشر اين فرهنگ كوشيدند و مطالبي كه در آن مدرسه فرا گرفته بودند، در جامعه‏ي خود انتشار دادند. بعدها با تفكيك رشته ‏هاي نظامي و طب در دارالفنون و تجديد نظر در نظام آموزشي ايران، اين مركز علمي از قالب يك دانشگاه خارج و به مدرسه مبدل شد. تاسيس اين مدرسه، نقطه‏ي عطفي در تاريخ آموزش در ايران به شمار مي‏رود. اين مدرسه در حالي افتتاح مي‏شد كه باني اصلي آن يعني اميركبير دوران تبعيد در كاشان را سپري مي‏كرد. پیاده‌نظام، سواره‌نظام، توپ‌خانه، مهندسی، پزشکی و جراحی، داروسازی و کانی‌شناسی رشته‌هایی بود که در این مدرسه تدریس می‌شد. زبان فرانسه، علوم طبیعی، ریاضی، تاریخ و جغرافیا دروس مشترک همهٔ رشته‌ها بود. بعدها زبان انگلیسی، روسی، نقاشی و موسیقی به این درس‌ها افزوده شد.[۴]  و علاوه بر اینها با تاریخ، جغرافی، فارسی و عربی نیز آشنا می‌شدند . مدرسه در ایران از زمان قاجار به صورت نوین شکل گرفت و تا قبل از آن آموزش در سده‌های ۱۲ و ۱۳ ه‍.ق در مکتب‌خانه ها و مدارس دینی ایران در حدی بود که افراد خواندن و نوشتن و حداکثر احکام دینی را بیاموزند. اما بیشتر آن‌ها فقط علومی را فرامی‌گرفتند که مربوط به مسایل دینی و مذهبی، ادبیات، حساب و هندسه، فلسفه، نجوم و دیگر علوم در سطح معینی بود . آموزش‌ در سده‌های ۱۲ و ۱۳ ه. ق در مکتب‌خانه‌ها و مدارس دینی ایران در حدی بود که افراد خواندن و نوشتن و حداکثر احکام دینی را بیاموزند. از میان افرادی که این مرحله را پشت سر می‌گذاشتند، تعداد معدودی که توانایی مالی و علاقه به فراگیری علوم بیشتر را داشتند برای علم‌آموزی به شهرهای بزرگ و مذهبی که دارای مدارس علوم دینی معتبر بودند می‌رفتند.

مکتبخانه و تاریخچه مدرسه در ایران و کشورهای اروپایی - خودم و ...

نخستین مدارس در ایران؛ مسیری به سوی تجدد - برترین ها

معرفی مدرسه دارالفنون، نخستین دانشگاه در تاریخ ایران

همه چیز درباره «دارالفنون» یادگار امیر کبیر+تصاویر - فردا

تاریخچه مدارس در ایران | موسسه مردم نهاد مهرگیتی

دارالفنون، آغاز فصلی تازه در فرهنگ و تاریخ ایران - ایرنا

علل ظهور و افول دارالفنون - پرتال جامع علوم انسانی

دارالفنون گنجینه ای برای آموزش و پرورش - ایرنا

تاثیرات مدنی دارالفنون - روزنامه دنیای اقتصاد

مدرسه دارالفنون را بهتر بشناسیم - کجارو

مدرسه در ایران - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

دارالفنون و اميركبير - روزنامه اطلاعات

دارالفنون - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

دارالفنون - دانشنامه جهان اسلام

تاریخچه | دارالفنون امیرکبیر

مدرسه تاریخی دارالفنون

دارالفنون - ویکی فقه