• مفاهیم عرفانی شمس

  دکتر محمد خدادادی

  

    اشاره: شمس تبریزی از نام‌آورترین شخصیت‌های عرفان اسلامی است که اندیشه‌ها و عقایدش کمتر مورد توجه قرار گرفته ‌است. دلیل اصلی شهرت او در بین عامة مردم، تحولی است که در نهاد مولوی به وجود آورد. او از معدود عرفایی است که در عین تبحر و تسلط بر علوم متداول روزگار خود، علاقه‌ای به نگارش اندیشه‌هایش نداشت و همین موضوع، مهمترین دلیل پنهان ماندن اوست. تنها اثر به‌جا مانده از او، یعنی «مقالات شمس تبریزی»، مجموعه‌ای از سخنان اوست که در جمع مریدان مولوی بیان می‌داشته است؛ اما همین […]

  ---

• علم در جهان اسلام

  گفتگو با دکتر رشدی راشد/ترجمة حسین معصومی همدانی - بخش سوم

  

    من گمان می‌کنم نوع پژوهش‌هایی که شما درباره ریاضیات دوران اسلامی کرده‌اید، تا اندازه‌ای نو شدن ریاضیات را در قرن هفدهم توضیح می‌دهد. وقتی که سنتها را به قصد سنجش تازگی آنها مطالعه می‌کنیم، باتوجه به اینکه این سنت‌ها گاهی در زمان‌های طولانی تکوین می‌یابند، خود به خود این پرسش مطرح می‌شود که این سنتها کی متوقف می‌شوند؟ از سوی دیگر باتوجه به این که میان کارهای این ریاضی‌دان قرن‌های یازدهم و دوازدهم و سیزدهم و کارهایی که ریاضی‌دانان قرن هفدهم کرده‌اند شباهت‌های مهمی وجود دارد، فوراً این پرسش […]

  ---

• اسوه بشریت

  حجت الاسلام والمسلمین دکتر رسول جعفریان

  

    امام حسن عسکری(ع) یازدهمین امام شیعیان، بنا به نقل مرحوم کلینی در ماه رمضان یا ربیع الآخر ۲۳۲ق چشم به جهان گشود و ۲۸ سال زندگی کرد. با رحلت امام هادی(ع) در سال ۲۵۴ق و به تنصیص آن حضرت، فرزندش امام عسکری(ع) به منصوب گردید. به گزارش شیخ مفید امام هادی(ع) مدت ده سال و اندی در عسکر (سامرا) تحت نظر عباسیان زندگی کرد؛ ولی ابن‌خلّکان این مدت را بیست سال و نه ماه ذکر کرده و همین را دلیل شهرت این دو امام همام به «عسکریین» دانسته است. […]

  ---

• علم در جهان اسلام

  گفتگو با دکتر رشدی راشد - ترجمة حسین معصومی همدانی - بخش دوم

  

    اشاره: بخش نخست گفتگو با دکتر راشد محقق در زمینه علم و فلسفه علم، به‌ویژه تاریخ علم در میان مسلمانان روز یک‌شنبه به چاپ رسید. اینک ادامه سخن: یکی از اهداف کار شما این بود که نشان بدهید علم دوران کلاسیک چگونه تکوین یافته است. این فکر از کجا پیدا شد؟ فکری که کار سموئل به ذهن من آورد، حسابی کردن جبر بود. در یک زمان معین، اشخاص شروع می‌کنند به کاربرد عملیات حسابی در مورد عبارات جبری، و از این راه مفهوم چندجمله‌ای را تعریف می‌کنند؛ اما هیچ‌کس […]

  ---

• روشنفکری در درون

  آیت‌الله دکتر سیدمصطفی محقق داماد

  

    به مناسبت سالگرد درگذشت فقیه بزرگوار، مرحوم آیت‌الله‌العظمی موسوی اردبیلی، بخشهایی از گفتگوی مفصلی که پیشتر با استاد دانشمند آقای دکتر محقق داماد شده بود، با حذف سؤالات تقدیم می‌شود. آیت‌الله محقق در این مقوله در موضوعات گوناگون سخن گفته‌اند و کوشیده‌اند با عنایت به مکتب قم، یکی از افراد شاخص و نامدار پروردة این مکتب را از وجوه مختلف معرفی کنند. سابقه آشنایی آیت‌الله موسوی اردبیلی تحصیل‌کردۀ مکتب قم و یکی ‌از مجتهدان خریط حوزۀ علمیۀ قم است. ایشان تقریبا تمام درسشان را نزد پدر من، مرحوم ‌آیت‌الله […]

  ---

• عبد کریم

  یادواره آیت‌الله‌العظمی موسوی اردبیلی

  

    مرحوم آیت‌الله‌العظمی سید عبدالکریم موسوی اردبیلی (۱۳۰۴ ـ ۱۳۹۵ش) از مراجع تقلید و از یاران امام‌خمینی(ره) و بنیانگذار مؤسساتی مانند مکتب امیرالمؤمنین، مکتب توحید و مدارس مفید بود و بعد از انقلاب، دانشگاه مفید را در قم تأسیس کرد. عضویت در شورای انقلاب، عضویت در مجلس خبرگان قانون اساسی، نمایندگی دوره اول مجلس خبرگان رهبری، امام جمعه موقت تهران، دادستانی کل کشور، ریاست دیوان عالی کشور، عضویت در شورای عالی قضایی و شورای بازنگری قانون اساسی و مسئولیت اجرای فرمان شش ماده‌ای امام، از جمله سمتهای ایشان بود. کتاب‌های […]

  ---

• زمینه‏ها، علل، آثار و پیامدهای

  شش تورم لجام‌گسیختة جهان

  دکتر احمد کتابی - بخش هشتم

  

    در آخرین بخشی که چاپ شد، مشترکات تورم‏های شش‏گانه مطرح گردید که عبارت بودند از: ۱٫ علت اولیه بروز تورم، وقوع جنگ یا انقلاب و در مواردی ترکیبی از این‏ دو بود. ۲٫جریان افزایش قیمت‌ها به شکل تورم ناشی از مازاد تقاضا پدید آمد. و اینک ادامه سخن:‏ ۳٫ در زمان وقوع تورم‏های مذکور، پول اعتباری یا تحریری (چک و وسایل پرداخت مشابه) و نیز اعتبارات بانکی رواجی نداشت و در مقابل، اسکناس وسیلة اصلی پرداخت بود و بخش عمدة نقدینگی را تشکیل می‏داد. از این‌ روی، افزایش حجم […]

  ---

• علم در جهان اسلام

  گفتگو با دکتر رشدی راشد - ترجمة حسین معصومی همدانی - بخش اول

  

    اشاره: رشدی راشد ریاضیدان و تاریخ‌نگار ریاضیات، در ۱۹۳۶ در قاهره به دنیا آمد. به تحصیل فلسفه پرداخت و در تاریخ فلسفه ریاضیات، درجه دکتری گرفت و تا به حال آثار متعددی در زمینه علم و فلسفه علم، به‌ویژه تاریخ علم در میان مسلمانان نوشته است. او در این حوزه تا حدی از نقش ایرانیان در پیشرفت علوم ریاضی می‌گوید و نشان می‌دهد که علم نه از یونان شروع می‌شود و نه غربیان پیشگامان همه عرصه‌ها بوده‌اند. آنچه در پی می‌آید، تلخیصی از فصل اول کتاب «تاریخ و فلسفه […]

  ---

• بازیگران کاخ سبز

  کتابی از دکتر محمد ابراهیم باستانی پاریزی

  

    این کتاب افزون بر مقدمه‌ای به نام «حیاتستان جاوید» و هشت قطعه شعر مستقل از مؤلف، در هشت فصل زیر تنظیم شده است: ۱) معلمی پیوندی با ابدیت (با این عناوین: سیصد و شصت فن کشتی، معلم سعدی کیست؟ شکوفه تصویر، آدمیزاد ظلوم جهول، خزانه تمام نشدنی، خشت مدنیت، هیچاهیچ، زورم به شاه می‌رسد و به معلم نه، قتل عام کورشیه، جایی که کوزه معلم را آب می‌کشند، سری به سنگ می‌خورد، چاه پای دریا، ماشین صفر کیلومتر، دیگران می‌مالند، شاگرد بهتر از معلم، همراه کاروان، حیات شاگرد از […]

  ---

• فیرحی و اندیشه سیاسی در جهان اسلام

  گفتگو با دکتر محمد مسجدجامعی

  

    درگذشت استاد، پژوهشگر و نظریه‌پرداز پرکار و فروتن، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر داوود فیرحی خسارت بزرگی است برای دنیای اندیشه و تحقیق. او در اوج شکوفایی علمی از میانمان رفت و امید است با کوشش فزون‌تر دوستان، همفکران و شاگردان بسیارش، خلأ فقدان او تا اندازه‌ای جبران شود. آنچه در پی می‌آید، گفتگوی سردبیر دین‌آنلاین است با استاد مسجدجامعی درباره اندیشه‌ها و نظرات مرحوم فیرحی. آشنایی شما با ایشان به چه دوران برمی‌گردد؟ آشنایی من با مرحوم آقای دکتر فیرحی به زمانی برمی‌گردد که تازه از مراکش آمده بودم. ایشان […]

https://www.ettelaat.com/?cat=34&paged=4