• مفهوم زیبا و زیبایی

  دکتر حسن بلخاری ـ استاد دانشگاه تهران - بخش اول

  

    بر بنیاد رویکرد ریشه‌شناسی لغات۱ یا علم مطالعه تاریخی واژه‌ها و نیز بررسی تحول شکل و مفهوم واژه‌ها، این مقاله قصد درک مفهوم زیبایی در متن اوستا (شامل یسنه‌ها، یَشت‌ها، وندیداد، ویسپرَد و خرده‌اوستا و به‌ویژه گاثاها که بخشی از یسنه‌ها محسوب می‌شود) و نیز پهلوی (به‌ویژه در دینکردها و بُندهش) را دارد. علاوه بر آن هدف مقاله، پژوهش در باب واژه‌هایی است که مترادف مفهوم زیبایی و در بر دارنده آن، در متون زرتشتی بوده‌اند. فرض بر این است نسبتی ذاتی میان مفهوم هنر و زیبایی در متون […]

  ---

• هنرنمایی حافظ

  پیتر آوری ترجمه سارا حاجی‌حسینی - بخش سوم

  

    اشعار حافظ چنان از عناصر خشونت‌آمیز به دور است که پیام وی در دوران زندگی ما، به ‌نحو ویژه‌ای پرکشش و جذبه است. مقایسة آثار وی با شاعران دوره‌گرد را نه تنها این واقعیت توجیه می‌کند که او نیز، هرچند به شیوه‌ای متفاوت، به عشق مهذب و باوقار پرداخته است، بلکه همچنین و مهمتر از آن، این است که او با آتش شعرش موفق به حفظ هویت فرهنگی ظریف و معنویتی حقیقی در دورة حاکمیت ظلم شد؛ درست همان کاری که شاعران دوره‌گرد در سالهای سیاه اروپا کردند. آن […]

  ---

• هنر و اخلاق

  مایکل تانر - ترجمه دکتر انشاء‌الله رحمتی - بخش دوم و پایانی

  

    می‌توان به یک شیوه انتزاعی محض به موسیقی گوش سپرد، صداها را صرفا به مثابت ابزار در نظر گرفت؛ ولی این دیگر گوش سپردن به اپرای فیدلیو نیست، بلکه فقط گوش سپردن به یک جنبه آن است، تا حدی چنان‌که گویی کسی از صدای شعری در یک زبان که آن را نمی‌فهمد، لذت ببرد. البته برای ارزشیابی اثر، لازم نیست با اخلاقی که آن اثر در مقام معرفی کردن یا مجسم ساختن آن است، موافق باشیم؛ ولی باز هم از این لازم نمی‌آید که شخص اخلاق آن اثر را […]

  ---

• راستگرایی دینی

  حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر محمد مسجدجامعی - بخش اول

  

    آنچه در پی می‌آید، مطالبی است که استاد مسجدجامعی طی دو جلسه در کارگاه آموزشی که به همت مرکز مدیریت حوزه علمیه قم برگزار شد، ایراد کرده‌اند. عنوان کارگاه «راستگرایی دینی معاصر، در عرصه بین‌الملل و پیامدهای آن» بود و استاد به «راستگرایی دینی در حال حاضر»، مخصوصا در طی دو سه سال اخیر پرداختند و نه دوره معاصر که چند دهه‌ اخیر را شامل می‌شود. جریان راستگرایی دینی به‌شدت در حال رشد و تأثیرگذاری است. نه به این معنی که فعالیت‌های تبلیغی زیادی دارند و افراد زیادی به […]

  ---

• هنرنمایی حافظ

  پیتر آوری ترجمه سارا حاجی‌حسینی - بخش دوم

  

    اگر مترجمی شاعر نباشد، اما مشتاق باشد که سخن شاعری را به زبان خود برگرداند، نثر بهترین انتخاب است. گاهی چنان‌که در نسخة مرجع مزامیر می‌بینیم، ترجمة منثور واجد کیفیتی عالی از متن اصلی می‌شود. خواندن برگردان گرترود بل از ابیات حافظ مسرت‌بخش است و «یک ترانة پارسی» سر ویلیام جونز، لرد بایرون را محظوظ ساخته است: «دلبرک شیرین‌کردار، اگر رواق منظر چشم مرا بیاراییر و بازوانم را بر گردنت حلقه کنیر آن عذار گلگون و آن دستان سیمگونر مرا صدها بار خوشتر از زرهای گزاف بخارار و گوهرهای […]

  ---

• علم در جهان اسلام

  پیتر آوری - ترجمه سارا حاجی‌حسینی - بخش اول

  

    پیتر آوری، استاد فقید زبان فارسی در کالج سلطنتی لندن، در این مقاله که دیباچه‌ای است بر کتاب «حافظ و مذهب عشق در شعر کلاسیک فارسی»، نخست به ‌اختصار شرح آشنایی و دلدادگی خویش به حافظ و شعر او و جایگاه آن در فرهنگ ایرانیان را آورده و در ادامه به دشواری‌های فهم و ترجمة شعر، به ‌طور کلی، و فهم و ترجمة شعر حافظ، به ‌طور خاص، پرداخته است. او دشواری ترجمة شعر حافظ را بیش از هر چیز، زبان استعاری و ایهام ماهرانه و بازی حیرت‌آورش با […]

  ---

• عربستان و سیاست خاورمیانه‌ای بایدن

  حجت‌الاسلام ‌والمسلمین دکتر محمد مسجدجامعی

  

    انتخابات امریکا به احتمال فراوان سیاست خاورمیانه‌ای این کشور را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اینکه حجم این تغییرات تا چه میزان است و واقعیت‌های جانبی چه تأثیری در شکل‌گیری این سیاست دارند، موضوع گفتگوی حاضر است. وضعیت منطقه به‌ویژه کشورهای عربی و در رأس آنها عربستان، بعد از روی کار آمدن بایدن به چه شکلی خواهد بود؟ از نظر وضعیت داخلی، آنها چه اتفاقاتی را ممکن است تجربه کنند؟ بر اساس گزارش‌ها، چه از جانب معارضانی همچون آقای مجتهد و یا خانم مضاوی الرشید و چه از جانب منابع […]

  ---

• حماسه کویر

  کتابی از دکتر محمد ابراهیم باستانی پاریزی

  

    این کتاب بسیار خواندنی سوای مقدمه‌های چندگانة چاپ اول تا چهارم و نام‌یاب و چندین تصویر، در پانزده فصل زیر تنظیم شده است: ۱ـ میان دوسنگ آسیا (با عناوینی همچون: بستگی‌ها، حاکم یزد، طغیان کویر، اردبیل تبعیدگاه، توپ خالی، پیشتو پشتیبان طغیان، بوی خیر نمی‌آید، پناه به اصطبل، شاه آینده، پلنگ کوه، حکومت خانوادگی، نفی استعدادها، دویست‌هزار تومان پیشکش، رقابت زنانه، آبادی بنادر، زنجیر بر دوش، آخرین گلوله، نهنگ دریا، رستم در قلعه سیراف، بازگو از یزد، دختر در برابر مالیات، تیغ‌آجین، گرگ بیابان، هواخوری، فروش ولایات، یک چارک […]

  ---

• علم در جهان اسلام

  گفتگو با رشدی راشد - ترجمة حسین معصومی همدانی - بخش پنجم و پایانی

  

    نوشتة شما دربارة علم غربی با واکنش بحث‌انگیزی روبرو شده است. این نشان می‌دهد چیزی که شما را در کارهایتان دربارة تکوین علم کلاسیک بر پایة علم دورة اسلامی راهنمایی کرده است، در فرانسه درست فهمیده نشده است. چیزی که کارهایی چون کارهای شما در آن خدشه‌ وارد می‌‌کند، تصور خاصی است از علم غربی و نیز دوره‌بندیی که با این تصور ملازمه دارد. آیا امروزه کم‌کم این چیزها را قبول نمی‌کنند؟ نمی‌دانم که واقعا قبول می‌کنند یا نه. این نوشته حاصل کار مورخی بود که به چیزهایی که […]

  ---

• کرونا و آتئیسم غربی

  گفتگو با دکتر محمد مسجدجامعی - حجت‌الاسلام مصطفی رستگار - بخش سوم و پایانی

  

    سخن به اینجا رسید که تا پیش از کرونا، مردم اروپا بخش زیادی از زندگی خود را در محیط بیرون از خانه سپری می‌کردند و اکنون تاب تحمل نظم جدید را ندارند. این شرایط موجب نابسامانی‌های روانی و اخلاقی شده است. اینک ادامه مطلب: می‌رسیم به مسئله اعتراض آتئیست‌ها به محدودیت‌های دولتی. لطفا در این زمینه نیز توضیحات لازم را بیان فرمایید. چنان‌که گفتم، این نوع اعتراض‌ها مختص آتئیست‌ها نیست، اما آتئیست‌ها در این زمینه شاخص‌ترند. به طور خلاصه، در حال حاضر و به‌ویژه در کشورهای اروپایی، درصد چشمگیری […]

https://www.ettelaat.com/?cat=34&paged=3