قيام خونين مردم قم در اعتراض به چاپ مقاله ساواك عليه امام خميني(ره) (19دی1356ش)
قيام خونين مردم قم در اعتراض به چاپ مقاله ساواك عليه امام خميني(ره) (1356ش) نخستين تظاهرات گسترده و شكوهمند مردم مسلمان ايران بر ضد رژيم پهلوي، پس از قيام 15 خرداد 42، در 19 دي 1357 ش در شهر مقدس قم برگزار شد و بدين گونه، پس از چهارده سال، مردم انقلابي ايران، بار ديگر با روحيه اي انقلابي و عزمي استوار، فرياد درود بر خميني سر دادند. واقعه 19 دي 1356، سرآغاز مرحله نوين انقلاب اسلامي به رهبري امام خميني(ره) عليه نظام استبدادي و استكباري پهلوي بود. اين تظاهرات بدين علت روي داد كه رژيم منفور شاه در 17 دي ماه (سالروز كشف حجاب) با درج مقاله اي در روزنامه اطلاعات، امام خميني(ره) را كه در آن زمان در نجف اشرف در حال تبعيد بودند، مورد توهين قرار داد و همين امر موجب اظهار نگراني و اعتراض دسته جمعي فضلا و طلاب حوزه علميه قم گرديد. آنان با تعطيل نمودن درسها به منازل مراجع تقليد و مجتهدان نامدار رفته و با آنها اعلام همدردي نمودند. روز بعد، بازار قم نيز تعطيل شد و افراد كثيري از دانشآموزان، دانشجويان و بازاريان و متدينان شهر با روحانيت همراه شده و به حركت اعتراضي خويش ادامه دادند. ايادي رژيم كه تحمّل اعتراضات مردمي را نداشتند، صداي آنان را با گلوله پاسخ گفتند. در نتيجه، از سوي مزدوران رژيم پهلوي، تيراندازي به مردم از چهار راه فاطمي (شهداء كنوني) آغاز گشته و تعداد زيادي شهيد و زخمي شدند.
طلاب با شنیدن نام امام صلوات فرستادند و ضمن خروج از مدرسه، اقدام به برپایی تظاهرات کردند و به سمت منزل آیت الله گلپایگانی رفتند. ایشان ضمن ایراد سخنانی، از طلاب خواستند تا وحدت خود را حفظ نمایند؛ همچنین اعلام کردند «اینها دروغ می گویند که ما با کارهای آنان موافقیم. علما همه مخالفند.» پس از خاتمه سخنرانی آیت الله گلپایگانی، تظاهر کنندگان به سمت منزل آقای شریعتمداری رفتند و ظهر امروز با خاتمه سخنرانی ایشان متفرق شدند.
درج مقاله توهين آميز نسبت به "امام خميني"(ره) در روزنامه اطلاعات توسط ساواك (17دی1356ش) رژيم پهلوي كه با ترفندهاي گوناگون از قبيل زندان و تبعيد نتوانسته بود از نفوذ امام خميني(ره) رهبر روحاني انقلاب مردمي ايران جلوگيري كند، با اقدامي ناپسند و ضد ديني، در هفدهم دي ماه 1356 مقالهاي توهينآميز عليه حضرت امام با نام جعلي رشيدي مطلق درج نمود. نويسنده اجير ساواك در اين مقاله با وقاحت كامل سعي كرده بود با اهانت به امام، به زعم خود شخصيت رهبر نهضت را بشكند و امام را به طرفداري از مالكين و شهرتطلبي و عامل استعمار بودن متهم نمايد. چاپ اين مقاله كه در آن، حضرت امام را سرسپرده شوروي و كمونيست معرفي كرده بود، با عكسالعمل شديد مردم و قيام خونين 19 دي مردم قم مواجه گرديد. انتشار اين مقاله، در سراسر ايران با عكسالعمل تند و خشم و نفرت عمومي مواجه گرديد و بلافاصله، درسها و جماعتها در حوزه علميه قم به عنوان اعتراض تعطيل شد. به تعبيري ديگر واكنش مردم نسبت به اين عمل ساواك به منزله آغاز قيام اصلي مردمي در براندازي رژيم پوسيده پهلوي بود.
در ساعت 16/30، تظاهراتی در قم با حضور جمعیتی حدود 2 هزار نفر درمسجد اعظم برپا گردید.(17دی1356ش)
هفته نامه اشپیگل، در مورد حادثه قم و تعداد شهدای امروز نوشت:(19دی1356ش)
روایتی از قیام مردم قم در19دی ماه 1356 - مرکز اسناد انقلاب اسلامی
قیام 19 دی مردم قم علیه رژیم پهلوی نقطه عطف انقلاب برای نسل ...
مردم قم ۱۹ دی ماه توطئه رژیم را علیه اسلام نقش بر آب کردند - ایرنا
«قیامِ قم»،«بیتابی تهران»و«موجِ مشهد» ایران؛ حماسه ماندگار ...
19 دی سال 1356 - نمایش محتوای دهه بصیرت - صدا و سیمای قم
نگاهی به قیام 19 دی ماه 1356/ برگی زرین از کتاب انقلاب اسلامی
قیام 19 دی ماه سال 1356 قم، بررسی علل، زمینه ها، چگونگی ...
قیام تاریخی مردم قم در 19 دی ماه 1356 چگونه شکل گرفت؟- ...
بررسی علل، زمینهها،چگونگی، بازتابها و نتایج قیام 19 دی ماه ...
روایتی تصویری درباره عوامل زمینهساز قیام خونین مردم قم + ...
قیام خونین مردم قم در روز ۱۹ دی سال۱۳۵۶ - ستاد اقامه نماز
۱۹ دی ماه، یادآور قیام خونین مردم قم - باشگاه خبرنگاران جوان
قیام نوزدهم دی مردم قم مبداپیروزی انقلاب اسلامی شد-ایرنا
نقش محوری قم در انقلاب/ قم الگویی برای انقلاب سایر ...
قیام 19 دی مردم قم؛ سرآغاز بیداری ملت ایران - ایرنا
فیشهای نقش قم در انقلاب اسلامی - khamenei.ir
روزنامه رسالت (1389/10/16): قیام خونین مردم قم
۱۹ دی نماد ایمان و غیرت دینی مردم قم - ایرنا
نقش قم در پیروزی انقلاب اسلامی - راسخون
تظاهرات ۱۹ دی قم - ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
قم چگونه مرکز سازماندهی انقلاب شد؟
نقش حوزه علمیه قم در انقلاب اسلامی
19 دي ماه سالروز قيام خونين مردم قم
19 دی ماه سالروز قيام خونين مردم قم
مقالهای که قم را خونین کرد - ایسنا
قم و انقلاب اسلامی - ویکی فقه
عوامل مؤثر در قیام 19 دی قم
قیام خونین مردم قم
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: وقایع تاریخی ماههای شمسی