• در متن و میانه زندگی

  دکتر غلامحسین دینانی - بخش چهارم

  

    شناخت به حکم اینکه شناخت را می‌شناسد، به خطای در شناخت نیز آگاهی پیدا می‌کند. به عبارت دیگر می‌توان گفت: تصحیح شناخت به واسطه شناخت صورت می‌پذیرد و هیچ موجود دیگری در این جهان نمی‌تواند در تصحیح شناخت و اعتبار بخشیدن به آن نقش داشته باشد. بسیاری از علمای علم اصول فقه، در جهان اسلام، از ذاتی بودن «حجیّت قطع» سخن می‌گویند. شاید بهتر این باشد که به جای سخن گفتن از ذاتی بودن حجیت قطع، از ذاتی بودن حجیت علم و معرفت سخن گفت. اعتبار «قطع» به این […]

  ---

• در متن و میانه زندگی

  دکتر غلامحسین دینانی - بخش دوم

  

    تفاوت میان فیلسوف با مردم دیگر، این است که او می‌داند فیلسوف است و زندگی خود را نیز بر اساس اندیشه‌های فلسفی‌اش شکل می‌دهد، در حالی که بسیاری از مردم، حتی اگر کارهای آنها بر اساس موازین فلسفی انجام پذیرد، نسبت به فلسفی بودن آنها آگاهی ندارند. اساساً‌ «دانستن» درست همان چیزی است که دانستنِ دانستن یا «علم به علم» خوانده می‌شود. کسی که می‌داند، ولی نمی‌داند که می‌داند، در واقع دانا نیست. آگاهی به «علم مرکّب» اطلاق می‌شود و علم مرکب در جایی تحقق می‌پذیرد که شخص عالم […]

  ---

• آینه در آینه تکثیر شد

  سروده‌ مرحوم محمدرضا آقاسی در التجا به پیشگاه حضرت فاطمه(س)

  

    باز کنم راز سه مظلومه را فاطمه و زینب و معصومه را فاطمه زن بود، ولی نور بود جلوه حق بود که مستور بود آی فرستادة ما شاد باش شاکر منظومة ایجاد باش ما به تو آیینه عطا کرده‌ایم کوثر تسکینه عطا کرده‌ایم کوثر تو مایه تسکین توست بعد تو، او قائمة دین توست خلق چو پرسند ز تو: کیست او؟ فاش بگو: کوثر جاری‌ست او هر که دم از آل علی می‌زند باده به جام ازلی می‌زند جذبة ساقی چو به میخانه زد قرعه به نام من دیوانه […]

  ---

• بانوی ملکوتی

  مروری بر گفتار امام خمینی درباره حضرت زهرا(س)

  

    یک هنر گفتاری امام خمینی(ره) این بود که می‌توانستند مطالب والای عرفانی را به زبانی مردمی و مفهوم برای طبقات مختلف بیان کنند؛ نمونه‌اش آنچه درباره حضرت زهرای اطهر(س) گفته‌اند که در زیر به مواردی از آنها به نقل از «صحیفه نور» (مجلدات: ۶، ۱۲، ۱۴ ، ۱۶ ، ۱۹ و وصیت‌نامه) اشاره می‌شود: تمام ابعادی که برای زن و برای یک انسان متصور است، در فاطمه زهرا(س) جلوه کرده بوده است؛ یک زن معمولی نبود. یک زن روحانی، یک زن ملکوتی، یک انـسان به تمام معنا انسان، تمام […]

  ---

• تخیل مرگ از منظر فلسفه

  دکترحسن بلخاری- بخش دوم و پایانی

  

    منابع ایرانی این رویکرد افلاطون مشهورترین قول در تبیین منبع و مرجع روایتی که ذکر شد، تأثیر ژپذیری افلاطون از اقوال حکمای ایرانی و به‌ویژه جهان پس از مرگ زرتشتی در کتاب ارداویراف‌نامه است. استفان پانوسی در کتاب «تأثیر فرهنگ و جهان‌بینی ایرانی بر افلاطون» معتقد است افلاطون سخت تحت تأثیر آرای زرتشتی بود و شاهد مثال خود را همین داستان «اِر» قرار می‌دهد. پانوسی به نقل از «ماسون اورسل» در کتاب «فلسفه در خاور زمین» می‌نویسد: «افلاطون درمورد ثنویت ایرانی کنجکاو بود، ولی ما شناخت بسیار کمی از […]

  ---

• تخیل مرگ از منظر فلسفه

  دکترحسن بلخاری ـ رئیس انجمن اثار و مفاخر فرهنگی - بخش اول

  

    بررسی موردی: داستان اِر در «جمهوری» افلاطون آثار افلاطون در مرز میان اسطوره و فلسفه قرار دارد. وی درحالی که منتقد بزرگ هومر و هزیود (به دلیل بی‌پروایی‌شان در نسبت دادن هر گونه زشت‌کاری به خدایان) است، در عین ‌حال مدافع آنان نیز هست و سقراط چه بسیار برای اثبات سخنش به الهه‌های یونانی سوگند می‌خورد. از سوی دیگر در فلسفه اشراقی افلاطون که شاید از نخستین مشارب فلسفی جهان باشد، جهان دیگر، چه به ‌صورت عالم مُثُل و چه جهان پس از مرگ، حضوری بارز دارد. وی در […]

  ---

• در متن و میانه زندگی

  دکتر غلامحسین دینانی - بخش اول

  

    پرسش‌های انسانی را به سه قسم اصلی و بنیادی تقسیم کرده‌اند و هر یک از آن اقسام سه‌گانه را نیز به دو قسم دیگر قابل تقسیم دانسته‌اند… هر آنچه ممکن است به صورت پرسش درآید، در این پرسش‌های شش‌گانه مندرج است و در آنجا که این پرسش‌ها مطرح می‌گردد و به آنها پاسخ داده می‌شود، گفتگوی درست و منطقی به وجود می‌آید. این مسئله نیز مسلم است که گفتگوی درست و منطقی راهی است که انسان با پیمودن آن به مقام معرفت نایل می‌گردد. پرسش‌هایی که در درون انسان […]

  ---

• هوش چیست؟

  آ.ل. پاول - ترجمه مهلا آرین‌پور - بخش دوم و پایانی

  

    مبحث «قضاوت» به صورت سطحی در طول دوره تحصیلات پزشکی و روان‌پزشکی آموزش داده می‌شود. آموزش‌های معمول برای دانشجویان پزشکی شامل نحوه ارزیابی و قضاوت پاسخ‌های افراد به پرسش‌های مختلف است؛ برای مثال هنگامی که نامه‌ای با نشانی و تمبر پیدا می‌کنند، چه کار خواهند کرد؟ یا در صورت وقوع آتش‌سوزی در تالار نمایش‌ شلوغ چه می‌کنند؟ اما در روان‌شناسی، توجه بسیاری به ظرفیت قضاوت افراد در شرایط نامطمئن معطوف شده است. ظرفیت قضاوت افراد با توجه به رفتار هوشمندانه و عقلانی، اهمیت بسیاری دارد؛ زیرا ما نیازمند تفکیک […]

  ---

• در متن و میانه زندگی

  دکتر غلامحسین دینانی - بخش اول

  

    همه موجودات زنده در این جهان زندگی می‌کنند، ولی انسان در میان موجودات زنده در این جهان تنها موجودی است که هم زندگی می‌‌کند و هم می‌داند که زندگی می‌کند؛ بنابراین زندگی انسان با زندگی موجودات زنده دیگر تفاوت بنیادین دارد و هرگز نباید از این تفاوت غافل بود. ممکن است گفته شود: هر موجود زنده‌ای، اعم از نبات یا حیوان، به حکم اینکه زنده است به مقتضای طبع خود همان‌گونه زندگی می‌کند که باید زندگی کند؛ بنابراین در چگونگی زیستن خود خطا نمی‌کند و این همان چیزی است […]

  ---

• چرا ادبیات داستانی؟

  دکتر محمدرضا مهدیزاده - بخش دوم و پایانی

  لذت و حکمت توأمان، سرخوشی و دانایی، نتیجه مواجهه عالمانه، انتخابی، پیش‌اندیشیده و به عبارتی برقراری ارتباط و گفتگوی ذهنی، اندیشمندانه، آگاهانه و خردمندانه با متن داستانی است. مسلم است که همه خوانندگان توان رفتن این‌گونه به میدان ادبیت را ندارند. ادبیات داستانی، زمانی برای خوانندگان حرفه‌ای و دانشور مؤثر خواهد بود که اثر بتواند همان نتایجی را که خواننده در جهان واقعگرا و غیرداستانی می‌جست و در خیال می‌پخت، به نحو دیگر و ملموس و شخصی‌تر عرضه کند. از این رو بسیاری از اهل اندیشه، گاه ادبیات داستانی را […]

https://www.ettelaat.com/?cat=34&paged=12