#دعای روز دوم ماه رمضان
اَللّهمّ قَرّبْنی فیهِ اِلی مَرْضاتِکَ، وَجَنّبْنی فیهِ من سَخَطِکَ و نَقِماتِکَ، وَ وَفّقْنی فیهِ لِقرآئةِ آیاتِکَ، بِرحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمین . خدایا مرا در این ماه به آنچه مورد رضایت و خُشنوی تو است نزدیک کن، و از کارهایی که موجب ناراحتی و خشم و غضب و عقوبت تو است دور بدار، و برای خواندن آیات قرآنت به من توفیق بده، به حق رحمتت ای مهربانترین مهربانان.
دراين دعاچندنکته وجوددارد، 1: موجبات رضایت وخُشنودی پروردگار، 2: موجبات خشم و غضب و عقوبت پروردگار، 3: قرائت آیات پروردگار و قرآن مجید، 4: رحمت رحمانی و رحیمی و اَرْحَمَ الرّاحِمین بودن خدامند .
رضای خداوند : «اللهمّ قَرّبْنی فیهِ الی مَرْضاتِک»؛ «خدایا مرا نزدیک کن به آنچه مورد رضای تو است.» . یعنی خداوندا به آن اعمالی که مایه رضای تو است مرا نزدیک کن. مقام رضا مقام بالایی است که بندگان خالص خدا به آن میرسند و هر کسی لیاقت دست یابی به این مقام را ندارد. در پایان سوره مبارکه فجر که به سوره امام حسین (علیهالسّلام) مشهور است سخن از مقام رضا صحبت شده است، میفرماید: «یا اَیتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ارْجِعی اِلی رَبِّک راضِیةً مَرْضِیةً فَادْخُلی فی عِبادی وَ ادْخُلی جَنَّتی» [فجر، آیه 27-30] ای نفس آرام گرفته به سوی پروردگارت باز گرد در حالی که تو از او راضی هستی و او از تو راضی، پس داخل بندگان من شو، و وارد بهشت من شو. حالات سیدالشهدا (علیهالسّلام) در روز عاشورا تجلّی مقام رضا است؛ حضرت در لحظات آخر تجلّی صبر و رضای خود را در قالب مناجات نشان داده است که از درک آن عاجزیم، آن کلمات و عبارات در حالی صادر شده است که خود غرق در خون بر روی زمین افتاده و در حالی است که او عزیزترین افراد خویش در مقابل چشمانش پَرپَر شده و خاندانش در آستانه اسارت قرار گرفته اند. در فراز اول دعای این روز از خداوند میخواهیم که ما را به آنچه مورد رضای اوست نزدیک سازد؛ گامی برداریم وکاری انجام دهیم که مورد رضایت و خوشنودی او باشد؛ چون اعمال ما بر دو دسته است: دسته اول: کارهایی که ما را به خدا نزدیک میکند، دسته دوم: کارهایی که ما را از خدا دور میکند، در این فراز از دعا از خدا میخواهیم اعمال و کارهای ما را جزء اعمال دسته اول قرار دهد. اولین تقاضای روزه دار باتقوا (پرهیزگار) رضایت پروردگار است. آن گونه که از قرآن استفاده میشود، نعمتهای جاودان بهشت برای مؤمنان آماده شده، ولی بالاترین نعمت برای این مؤمنان، رضایت خداوند است. «وعد الله المومنین والمومنات جنات تجری من تحتها الانهارخالدین فیها ومساکن طیبة فی جنات عدن و رضوان من الله اکبر ذلک هو الفوز العظیم؛ [توبه، آیه 72] .
مرضات : لغتنامه دهخدا : مرضات .[ م َ ] (ع اِمص ) مرضاة. رضا. خشنودی . خشنود شدن . ورجوع به مرضاة شود : و من الناس من یشری نفسه ابتغاء مرضات اﷲ و اﷲ رؤوف بالعباد. (قرآن 207/2). مرضات : فرهنگ فارسی معین : (مَ) [ ع . مرضاة ] (مص ل .) از کسی خوشنود بودن . مرضات : فرهنگ فارسی عمید : (اسم مصدر) [عربی: مرضاة] [قدیمی] marzāt ۱. از کسی خشنود بودن.۲. خشنودی. مَرْضَاتِ : فرهنگ واژگان قرآن : خوشنودیها - رضایتمندیها (آنچه موجب خشنودی و رضایت می شود).
نشانه رضایت خدا : امیرالمؤمنین علی (علیهالسّلام) فرمودند: «نشانه رضایت خداوند از بنده، رضایت بنده به تمام مقدرات خداوند است (چه آن مقدرات خوش آیند، و چه ناخوشایند باشند)». چگونه بدانیم خدا از ما راضی است؟! در دعای امروز از خداوند میخواهیم در ماه رمضان کاری کند که به رضایت و خشنودی او نزدیک بشویم؛ در روایت وارد شده، اگر میخواهی بدانی خدا از تو راضی است، ببین که تو از خدا راضی هستی یا نه؟! بعضیها از خدا راضی نیستند و به درگاه الهی گله میکنند که خدایا چرا همه دارند و من ندارم؟! یا چرا همه سالم اند و من مریضم؟! نباید این طور حالتی داشت بلکه باید در هر حالتی که هستی از خدا راضی باشی. پس اگر میخواهی بدانی خدا از تو راضی است یا نه؛ به دلت مراجعه کن، ببین در زندگی از خدا راضی هستی؟ اگر راضی هستی بدان که خدا هم از تو راضی است و اگر در گوشه دلت از خدا ناراضی هستی؛ متوجه باش که خدا هم از تو ناراضی است. تعجب خداوند از سه گروه : خداوند از سه گروه تعجب میکند . در روایت آمده است که خدای تبارک و تعالی از سه گروه تعجب میکند! 1. کسی که نماز میخواند و میداند مقابل چه خدایی ایستاده است، ولی در نماز حضور قلب ندارد و حواسش به نماز نیست. بزرگی میگفت: ما باید از نماز خواندنمان هم استغفارکنیم. عاصیان از گناه توبه کنند، عارفان از عبادت استغفار کنند. [حکایت دوم گلستان سعدی] . 2. کسی که عمری است روزی خدا را میخورد و غصه روزی فردا را دارد. 3. کسی که میخندد در حالی که نمیداند خدا از او راضی هست یا نه!
مصادیق رضا و سخط الهی : اینک به بیان مختصر چند نمونه، از مصادیق رضا و سخط الهی در روایات میپردازیم: امام باقر (علیهالسلام) فرمودند: «خشنودی خداوند بلند مرتبه در اطاعت از امام، پس از کسب معرفت اوست». [الکافی، ج1، ص185] . در حدیث دیگری نیز امیرالمؤمنین علی (علیهالسّلام) فرمودند: «نشانه رضایت خداوند از بنده، رضایت بنده به تمام مقدرات خداوند است (چه آن مقدرات خوش آیند، و چه ناخوشایند باشند)». [غررالحکم، ص104] .پیامبر اسلام (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) فرمودند: «رضایت خدا در رضایت پدر و مادر و خشم خداوند در خشم آنهاست» [مستدرک الوسائل،ج15، ص176]
خشم و سخط ونقمت : «وجَنّبْنی فیهِ من سَخَطِک و نَقماتِک» سخط در مقابل رضا است و نقمت به معنای غضب است. معنای این فراز از دعا آن است که «خدایا! از کارهایی که موجب ناراحتی و خشم و غضب توست، من را دور بدار.» خدایا کاری نکنم که در ماه رمضان از من ناراضی باشی.
سخط : لغتنامه دهخدا : سخط. [ س َ خ َ ] (ع مص ) غضب گرفتن . (اقرب الموارد). راضی نشدن . ضد رضا : ابونعیم مدتی بس دراز است در این سخط بماند. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 418). خشم گرفتن و ناخشنود شدن . ضد رضا. (منتهی الارب ) (آنندراج ) . سخط : فرهنگ فارسی معین : (سَ خَ) [ ع . ] (مص ل .) 1 - خشم گرفتن . 2 - کراهت داشتن . سخط : فرهنگ فارسی عمید : (اسم مصدر) [عربی] [قدیمی] saxat ۱. خشم گرفتن بر کسی.۲. ناخوش داشتن چیزی. خشم؛ غضب.۲. ناخشنودی. سَخَطٍ : فرهنگ واژگان قرآن : خشم (مخالف رضايت).
نقمات : لغتنامه دهخدا : نقمات . [ ن َ ق ِ ] (ع اِ) ج ِ نقمة. رجوع به نقمة شود. نقمة : لغتنامه دهخدا : نقمة. [ ن َ / ن ِ م َ / ن َ ق ِ م َ ] (ع اِمص ، اِ) کینه کشی و پاداش و عقوبت . (منتهی الارب ) (آنندراج ) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). عقوبت و کینه . (دهار) (از متن اللغة). ضد نعمت . (یادداشت مؤلف ). اسم است انتقام را. (از اقرب الموارد). نقمت : فرهنگ فارسی معین : (نِ مَ) [ ع . نقمة ] (اِمص .) عقوبت ، عذاب . نقمت : فرهنگ فارسی عمید : (اسم مصدر) [عربی: نِقمَة، جمع: نِقَم و نَقِمات] [قدیمی] na(e)qmat ۱. کینهکشی.۲. عذاب؛ عقوبت؛ پاداش بد.۳. رنج و سختی.
تلاوت قرآن کریم : «و وفّقْنی فیهِ لقرآئةِ آیاتِک برحْمَتِک یا ارْحَمَ الرّاحِمین»؛ «و برای خواندن آیات قرآنت به من توفیق ده، به حق رحمتتای مهربانترین مهربانان!» . ماه مبارک رمضان ماه قرآن و بهار تلاوت قرآن است. حضرت زین العابدین (علیهالسّلام) در ماه مبارک رمضان چهل بار ختم قرآن میکردند. یعنی هر روز یک ختم کامل به علاوه یک مقدار اضافهتر. امام خمینی نیز با توجه به این که بار بسیار سنگین رهبری انقلاب و مرجعیت دینی را بر دوش داشتند، با توجه به کهولت سن و کسالتی که داشتند، ولی با این همه مقید بودند که در ماه مبارک رمضان، روزی ده جزء از قرآن را تلاوت میکردند و تمام جلسات سخنرانی خود را تعطیل میکردند. ماه رمضان ماه نزول قرآن در مهمترین شب آن یعنی شب قدر است، تلاوت قرآن در ماه مبارک رمضان جلوه خاصی دارد وبسیار با اهمیت است چنان که در این فراز از دعا از خداوند میخواهیم توفیق تلاوت در ماه مبارک را داشته باشیم. کفعمی در ثواب این دعا نقل کرده است: «کسی که این دعا را بخواند، خدای تبارک و تعالی به ازای هر گام او یک سال عبادتی که روزهای آن را روزه باشد و شبهای آن را به عبادت گذرانده باشد عطا میکند.» اینها همه تفضّل خداوندی است که راه میان بر برای بندگان خویش مینمایاند، و آنان را برای پیمودن این راه تشویق و ترغیب میسازد، این گونه تشویقها برای بیان لزوم ایجاد ظرفیت و فراهم آوری زمینه برخورداری انسان از نعمتهای ویژهای است که در این ماه وجود دارد.
قرائة : لغتنامه دهخدا : قرائة. [ ق ِ ءَ ] (ع مص ) خواندن . (منتهی الارب ) (اقرب الموارد). || خواندن قرآن . (منتهی الارب ). تهانوی گوید: قرائت علمی است که در آن از صورتهای نظم کلام خدای تعالی از جهت وجوه اختلافات متواتره بحث میکند و مبادی آن مقدمات تواتری است . قرائت نیز از ... قرائت : فرهنگ فارسی معین : (قَ ئَ) [ ع . قرائة ] (مص م .) خواندن کتاب و غیره . قرائت : فرهنگ فارسی عمید : (اسم مصدر) [عربی: قِراءة] qe(a)rā'at ۱. خواندن چیزی با صدای بلند: قرائت متن بیانیه به پایان رسید.۲. تٲویل؛ تفسیر از دین.۳. علم به درست خواندن قرآن کریم. نَّقْرَؤُهُ : فرهنگ واژگان قرآن : آن را قرائت کنيم - آن را بخوانيم . قَرَأْتَ : فرهنگ واژگان قرآن : خواندي (معناي اصلي آن جمع کردن است ، اما نه هر جمعي ، بلکه جمعي که دگرگونگي و تفرقه به دنبال داشته باشد و به همين دليل جمع کردن حروف ، و سپس بيرون ريختن آن براي خواندن را هم قرائت ناميده اند ) . قَرَأْنَاهُ : فرهنگ واژگان قرآن : آن را خوانديم (معناي اصلي آن جمع کردن است ، اما نه هر جمعي ، بلکه جمعي که دگرگونگي و تفرقه به دنبال داشته باشد و به همين دليل جمع کردن حروف ، و سپس بيرون ريختن آن براي خواندن را هم قرائت ناميده اند ) . قَرَأَهُ : فرهنگ واژگان قرآن : آن را خواند (معناي اصلي آن جمع کردن است ، اما نه هر جمعي ، بلکه جمعي که دگرگونگي و تفرقه به دنبال داشته باشد و به همين دليل جمع کردن حروف ، و سپس بيرون ريختن آن براي خواندن را هم قرائت ناميده اند)
تلاوت : لغتنامه دهخدا : تلاوت . [ ت ِ وَ] (ع مص ) تلاوة. خواندن . (ترجمان جرجانی ترتیب عادل بن علی ). خواندن قرآن و جز آن . (آنندراج ). خواندن با قرائت و اندیشه و تأمل . (ناظم الاطباء) : اگر خدای جهان را سمیع می دانی مکن بلند برای خدا تلاوت را. صائب (از آنندراج ).رجوع به ت... تلاوت : فرهنگ فارسی معین : (تَ وَ) [ ع . ] (مص م .) خواندن ، قرائت کردن . تلاوت : فرهنگ فارسی عمید : (اسم مصدر) [عربی: تلاوة] ta(e)lāvat ۱. قرائت قرآن.۲. خواندن کتاب. أَتْلُوَ: فرهنگ واژگان قرآن : که تلاوت کنم : تالِيَاتِ : فرهنگ واژگان قرآن : تلاوت کنندگان . ﭐتْلُ : فرهنگ واژگان قرآن : بخوان -تلاوت کن : نَتْلُواْ ک فرهنگ واژگان قرآن : می خوانیم - تلاوت می کنیم (تلاوت همانطور که برخواندن الفاظ اطلاق ميشود ، بر القاء معاني آن الفاظ نيز اطلاق ميگردد) . نَتْلُوهُ : فرهنگ واژگان قرآن : آن را می خوانیم - آن را تلاوت می کنیم (تلاوت همانطور که برخواندن الفاظ اطلاق ميشود ، بر القاء معاني آن الفاظ نيز اطلاق ميگردد) . نَتْلُوهَا : فرهنگ واژگان قرآن : آن را می خوانیم - آن را تلاوت می کنیم (تلاوت همانطور که برخواندن الفاظ اطلاق ميشود ، بر القاء معاني آن الفاظ نيز اطلاق ميگردد).
فواید و ثواب تلاوت قرآن : در قرآن کریم و روایات ماثوره و سیره اهلبیت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلّم) مطالب فراوانی در آثار، فواید و ثواب تلاوت قرآن و آداب آن ذکر شده است که به نمونههایی از آن میپردازیم: قرآن میفرماید: «فَاقْرَؤُوا مَا تَیَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ؛ [مزمل، آیه 20] هر چه میتوانید قرآن تلاوت کنید.» «وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِیلًا؛ [مزمل، آیه 4] قرآن را آرام و شمرده و با دقت و تامل بخوان.» «فَاِذَا قَرَاْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ؛ [نحل، آیه 89] هر گاه قرآن تلاوت کردی، پس از شیطان رانده شده به خداوند پناه ببر.» . ماه رمضان ماه قرآن است و باید قرآن خواند؛ اگر کسی میخواهد زنگار دلش پاک بشود، باید موقع سحر قرآن بخواند. دل ما با گناه زنگ میزند برای پاک شدن زنگ دل چند کار را باید انجام داد: یکی اینکه در سحرها قرآن بخوانیم [ارشاد القلوب، ترجمه رضایی، ج1، ص191] . امام صادق عليه السلام فرموده است: «قرآن، عهد خـدا با خلق است و سزاوار است كـه هـر مسلمان، به اين « عهدنامه » نـگاه كنـد و هر روز مقدارى (50 آيه) ازآنرا بخواند.»[القرآنُ عهدُاللّه الى خلقه، فقد ينبغى لِلمرء المسلمِ اَنْ يَنْظُرَ فى عهدِه و اَنْ يقرءَ منه فى كلّ يومٍ خمسين آيةً. جامع الاخبار، ج 1، ص 335].
بِرحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمین . به حق رحمت ومهربانیت ای مهربانترین مهربانان.
http://dl.hodanet.tv/ebookmobile/sirozsidoaa5.htm
http://dl.hodanet.tv/ebookmobile/sirozsidoaa5.pdf
http://dl.hodanet.tv/ebookmobile/sirozsidoa.apk
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: دعاهای روزهای ماه مبارک رمضان ، سی روز سی دعا