#دعای روز نوزدهم ماه رمضان
اَللَّهُمَّ وَفِّرْ فِیهِ حَظِّی مِنْ بَرَکَاتِهِ، وَ سَهِّلْ سَبِیلِی اِلَی خَیْرَاتِهِ، وَ لاَ تَحْرِمْنِی قَبُولَ حَسَنَاتِهِ، یَا هَادِیاً اِلَی الْحَقِّ الْمُبِین . خدایا در این ماه بهره مرا از برکاتش وافر و کامل گردان، و مسیرمرا به سوی خیراتش سهل و آسان ساز و هموار نما، و از حسنات مقبول آن مرا محروم مساز، ای هدایت کننده به سوی حق روشن و حقیقت آشکار .
دراين دعاچندنکته وجوددارد، 1: بهره مندشدن از خیرات و برکات وافر و کامل ماه مبارک رمضان، 2: سهل و آسان و هموار شدن مسیر بسوی خیرات این ماه، 3: محروم نشدن ازقبولی حسنات این ماه، 4: هدایت یافتن به سوی حق روشن و حقیقت آشکار .
حظ و برکات رمضان : «اَللَّهُمَّ وَفِّرْ فِیهِ حَظِّی مِنْ بَرَکَاتِهِ» . در دعای روز بیست و هشتم ماه رمضان : اَللّهمّ وفّر حظّی فیهِ من النّوافِلِ . «وفّر» به معنی «زیاد کن» خدایا روزی من کن تا از برکات ماه مبارک رمضان حظ و بهره فراوان ببرم، از حظ و بهره معنوی آن به طور وافر بهره مند گردم . «وفّر» به معنی «زیاد كن» خدایا روزی من كن تا از بركات ماه مبارك رمضان حظ و بهره فراوان ببرم، و برکات ماه رمضان همان قرآن خواندن و دعای ابو حمزه خواندن است و گریه کردن بر سختی مرگ و آنچه پس از مرگ در پیش رو داریم. نمونه ای از حظ و بهره ای که از برکات این روز میتواند باشد: یکی از برکاتی که در این روز میتوان از آن بهره مند شد، توبه به درگاه خداوند است آن هم توبه نصوح که دیگر بازگشت به گناه وجود نداشته باشد. چرا که خداوند توبه کنندگان را دوست دارد: «اِنَّ اللّهَ یُحِبُّ التَّوَّابِینَ وَیُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِینَ؛ [بقره آیه222] یعنی خداوند توبه کنندگان و پاکان را دوست دارد» و توبه آنان را در صورت اصرار نورزیدن بر گناه میآمرزد... برکات دیگر این روز یتیم نوازی است، امیرمؤمنان حضرت علی (علیهالسلام) یکی از اسوههای بزرگ در یتیم نوازی و رسیدگی به امور آنان بود چنانچه در حدیثی فرمودند: من افضل البر برالایتام؛ از برترین نیکیها، نیکی به یتیمان است ... . [غررالحکم ج1، ص680] . خیرات و حسنات از برکات دیگر بشمار میروند، خداوند عزوجل در قرآن خطاب به بندگان خویش میفرماید: «فاستقبوا الخیرات؛ [مائده آیه48] . پس در کارهای خیر (از یکدیگر) سبقت بگیرید» چرا که انسان در لحظهای از عمر خود ممکن است تصمیم کار خیری را بگیرد و در لحظه ای دیگر از آن منصرف گردد و یا اینکه عمر او کفاف ندهد تا آن کار خیر را انجام دهد لذا خداوند انسانها را به سبقت گرفتن در کار خیر امر میفرماید و ما نیز این را باید در نظر داشته باشیم که ممکن است که ماه رمضان سال آتی از عمر ما نباشد که بتوانیم کار خیری را انجام دهیم، پس امروز که از عمر ماست و هم اکنون در این ماه قرار داریم بهتر است که از این فرصتها استفاده نماییم... فراموش نکنیم بهره دو نوع است، یکی بهره حرام مثل ربا ... و یکی هم بهره معنوی مثل ماه رمضان که محل دعا و بهرههای معنوی میباشد. قرائت قرآن یکی از مهمترین اعمال در این روزهای با ارزش و مخصوصاً لیالی قدر میباشد که بهره فراوان دارد ، چرا که خداوند متعال در قرآن میفرماید: «شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِیَ اُنزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ؛[بقره آیه158] یعنی ماه رمضان ماهی است که قرآن در آن نازل گردید» و این آیه نشان دهنده این است که این ماه، ماه برپایی قرآن چه از نظر تلاوت و چه از نظر عمل میباشد چنانچه پیامبر اکرم (ص) فرمودند: علیک بقرائة القرآن فان قرائته کفارة للذنوب و ستر فی النار و امان من العذاب؛ بر تو باد قرائت قرآن زیرا که خواندن قرآن کفاره گناهان و پوششی از آتش (دوزخ) و ایمنی از عذاب است.
وَفِّر : وفر : لغتنامه دهخدا : وَفَره ُ عرضه . (منتهی الارب ). || واپس دادن بخشیده ٔ کسی را با خشنودی : وفره عطأه . (ناظم الاطباء) (منتهی الارب ) (اقرب المو... وفرت : فرهنگ فارسی معین : (وَ رَ) [ ع . وفر ] (اِمص .) فراوانی ، بسیاری .
برکات : بَرَکَت، در اصل به معنای ثبات و دوام یا رشد و فزونی [لسان العرب، ذیل «ب ر ک» ، التفسیر الکبیر ، ج ۸، ص ۱۵۸] و در قرآن به معنای فراوانیِ همراه با میمنت و بالندگی و افزونی خیروخوبی (در برابر شؤم به معنای رشد و فزونی شر). [مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۵، جزء ۲۵، ص۱۰۷] . برکة به معنای فرخندگی و خجستگی، افزونی خیر و سود بسیار است. جمع آن برکات در قرآن مذکور است «لَفَتَحْنَا عَلَيْهِم بَرَكَاتٍ مِّنَ السَّمَاء وَالأَرْضِ» (سوره اعراف، 96) اگر مردم شهرها ایمان آورند و عمل نیکو کنند برکت های بسیار از آسمان و زمین بروی ایشان می گشائیم. بركت به معناى ثبوت و پايدارى خير الهى در چيزى[مفردات، ص 119، «برك»] و رشد و افزايش است.[لسانالعرب، ج1، ص386، «برك»] . مفسّران بركت را به معناى خير نافع[تفسير التحرير والتنوير، ج22-24، جزء24، ص244] و امرى غيرمحسوس و اعمّ از مادّى و معنوى مىدانند و بين آن و نظام جارى اسباب و مسببات منافاتى نمىبينند، چنانكه معتقدند بركت، امرى نسبى است و در هر چيزى به حسب هدفى است كه در آن نهفته است.[الميزان، ج7، ص280-282] . بركت به معناى خيرى است كه در چيزى مستقر گشته و لازمه آن شده باشد، مانند بركت در نسل كه به معناى فراوانى اعقاب يا بقاى نام و دودمان است و بركت در غذا كه به معناى سيركردن مردم بيشترى است و بركت در وقت كه به معناى گنجايش داشتن براى انجام كارى است كه آن مقدار وقت معمولاً گنجايش انجام چنان كارى را ندارد. مقصود از بركت در لسان دين آن چيزى است كه در آن خير معنوى و يا مادى منتهى به معنوى باشد، مانند آن دعايى كه ملائكه در حق حضرت ابراهيم علیه السلام كرده و گفتند: رَحْمَتُ اللّهِ وَبَرَكَاتُهُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ[رحمت و بركات خدا مخصوص شما اهل بيت رسالت است. سوره هود، آيه 73] كه مراد از آن، بركت معنوى مانند دين و قرب خدا و ساير خيرات گوناگون معنوى و نيز بركت حسى مانند مال و كثرت و بقاى نسل و دودمان و ساير خيرات مادى است كه برگشت آن به معنويات مىباشد. و لو انّ اهل القری امنوا و اتّقوا لفتحنا علیهم برکات من السّماء و الأرض(سوره مبارکه الأعراف آیه ۹۶)؛ ایمان و تقوا که باشد، برکات آسمان و زمین جاری خواهد شد. برکات آسمان، همان فتوح معنوی است، همان رحمت الهی است، همان تقرب الیاللَّه است، همان استغفار ملائکهی آسمان و حمَلهی عرش برای بندگان خدا در روی زمین است. برکات ارض، یعنی همهی آنچه که به زندگی زمینی انسان ارتباط پیدا میکند؛ یعنی آزادی، یعنی رفاه، یعنی استقلال، یعنی امنیت، یعنی سعهی رزق، سلامت بدن و از این قبیل. اگر ایمان و تقوا باشد، هم آن برکات و هم این برکات برای بشر وجود دارد.
برکات در زمان ظهور : پیامبر گرامی اسلام صلّی الله علیه و آله و سلّم فرمود: یُخرجُ رجُلٌ مِن أهل بَیتى و یَعملُ سُنتى و یُنزّلُ الله لَه البَرکةَ مِن السّماء و تُخرجُ الأرض برکاتِها و تَملأُ بِه الأرضَ عَدلاً کَما مُلئَت ظُلماً و جُوراً . مردى از اهلبیت من به سلطنت خواهد رسید که به سنت من (آن طور که باید) عمل کند و خداوند از آسمان براى وى روزى فرستد و زمین آنچه دارد، بیرون دهد و او زمین را پر از عدل کند چنان که پر از ظلم و ستم باشد، او به بیتالمقدس درآید و هفت سال سلطنت کند؛ (کشف الغمة فی معرفة الأئمة (ط ــ القدیمة)، ج2، ص472) . امام مجتبی در روایتی، ضمن بیان برخی رویدادهای آخرالزمانی و عصر ظهور، به نزول برکات آسمانی در آن زمان اشاره کرده فرمودند : تنزل السماء برکتها و تُظهِر له الکُنُوز، یَملکُ ما بَین الخافقین أربعین عاماً فطوبَى لِمَن أدركَ أیّامَه و سَمِعَ کَلامه...زمین، گیاهان خود را میرویاند و آسمان برکات خود را فرو میریزد؛ گنجها برای او ظاهر خواهند شد و مدت چهل سال مالک شرق و غرب خواهد شد؛ خوشا به حال کسی که روزگار او را درک کند و سخن وی را بشنود؛ (اثباةالهدی، ج5، ص145) . امام حسین در آخرین خطبه خویش در روز عاشورا، پس از وعده به رجعت خود در مقطعی از ظهور و پس از بیان فعالیتهایی که در عصر ظهور در نابودی بدان و بدیها انجام میدهند، اشاره به برکات آن دوران کرده فرمودند: وَ لَیُنْزِلَنَّ الْبَرَکَةَ مِنَ السَّمَاءِ إِلَى الْأَرْضِ حَتَّى إِنَّ الشَّجَرَةَ لَتُقْصَفُ بِمَا یَزِیدُ اللَّهُ فِیهَا مِنَ الثَّمَرَةِ وَ لَتَأْکُلُنَّ ثَمَرَةَ الشِّتَاءِ فِی الصَّیْفِ وَ ثَمَرَةَ الصَّیْفِ فِی الشِّتَاءِ. و بهقدرى برکت از آسمان بهسوی زمین نازل مىشود که شاخه درخت از زیادى میوه مىشکند! میوه زمستانى در تابستان و میوه تابستانى در زمستان خورده مىشود (مختصر البصائر، ص140) .
آسانی راه خیرات : «وَ سَهِّلْ سَبِیلِی اِلَی خَیْرَاتِهِ» . خدایا راه خیرات را برای من آسان کن، یکی از خیرات افطاری دادن هست، اگر تمکن مالی دارید افطاری بدهید، که ثواب زیادی هم دارد. لذا از خدا بخواهید که راه خیرات را برای ما آسان بکند؛ باید از حال همسایه خود با خبر باشید؛ بعضیها سحری ندارند بخورند با نان خالی روزه میگیرند؛ و شما مسئول هستید حتی اگر بی خبر باشید! باید تحقیق کنید و از حال همسایه فقیرتان اطلاع داشته باشید. در روایت است که شخصی مورد مواخذه امام معصوم (علیهالسّلام) قرار گرفت که چرا تو از حال همسایه فقیرت بی خبری؟ آن شخص گفت: نمیدانستم، حضرت فرمودند: مواخذه ات میکنم که چرا نمیدانستی؛ اگر با خبر بودی که همسایه ات ندارد و کمک نمیکردی که کافر بودی! صرف دعا خواندن انسان را بهشتی نمیکند باید زیر بال و پر فقرا را گرفت؛ آن هم نه هر فقیری، بلکه فقیر آبرومند که فقیر هست و اظهار فقر نمیکند.
واژه «خیر» در لغت به کارهایی اطلاق میشود که دلپسند و مرغوب است. [قاموس قرآن، ج ۲، ص ۳۱۷] . پروردگار حکیم در آیات متعددی از قرآن کریم انسانها را تشویق و ترغیب به سبقت و سرعت گرفتن در خیرات نموده است . وَيُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَأُوْلَئِكَ مِنَ الصَّالِحِينَ ﴿آل عمران 114﴾ . فَاسْتَبِقُوا الخَيْرَاتِ إِلَى الله مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ ﴿مائده 48﴾ . يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَيَدْعُونَنَا رَغَبًا وَرَهَبًا وَكَانُوا لَنَا خَاشِعِينَ ﴿انبیاء90﴾ . نُسَارِعُ لَهُمْ فِي الْخَيْرَاتِ بَل لَّا يَشْعُرُونَ ﴿مؤمنون56﴾ . إِنَّ الَّذِينَ هُم مِّنْ خَشْيَةِ رَبِّهِم مُّشْفِقُونَ ﴿57﴾ وَالَّذِينَ هُم بِآيَاتِ رَبِّهِمْ يُؤْمِنُونَ ﴿58﴾ وَالَّذِينَ هُم بِرَبِّهِمْ لَا يُشْرِكُونَ ﴿59﴾ وَالَّذِينَ يُؤْتُونَ مَا آتَوا وَّقُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ أَنَّهُمْ إِلَى رَبِّهِمْ رَاجِعُونَ ﴿60﴾ أُوْلَئِكَ يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَهُمْ لَهَا سَابِقُونَ ﴿مؤمنون 57 تا61﴾ . و اقیموا الصّلاة و آتوا الزکاة و ما تقدّموا لأنفسکم من خیر تجدوه عند اللّه انّ اللّه بما تعملون بصیر. (سوره بقره - آیه 110) نماز را بر پا دارید و زکات بدهید و بدانید که هرچه از کار خیر براى خود پیش مىفرستید، آن را نزد خدا خواهید یافت و به تحقیق خداوند به همه کارهاى شما آگاه است. حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام نقل شده است که فرمود: افعلوا الخیر ولا تحقّروا منه شیئاً، فانّ صغیره کبیر و قلیله کثیر.(بحار، ج 71، ص 190) کار خیر انجام دهید و هرگز چیزى از آن کوچک مشمارید چرا که کوچکش بزرگ و کمش افزون است. امام صادق علیهالسلام نقل شده است که مىفرماید: لاتصغّر شیئاً من الخیر، فانک تراه غداً حیث یسرّک. (بحار، ج 71، ص 182) هیچ کار خیرى را کوچک مشمار، زیرا فرداى قیامت آن را به نحوى خواهى دید که مایه خرسندى و خوشحالیت باشد. یوم تجد کل نفس ما عملت من خیرٍ محضراً(آل عمران آیه 30) روزى که هر کس هرچه کار خیر انجام داده است، روبروى خود حاضر ببیند. در آخر سروه زلزال نیز مىخوانیم: فمن یعمل مثقال ذرّة خیراً یره و من یعمل مثقال ذرّة خیراً یره. هر که به اندازه ذره اى کار خیر داشته باشد آن را خواهد دید و هرکه به اندازه ذره اى کار بد داشته باشد، آن را خواهد دید. وَ لِکُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّیها فَاسْتَبِقُوا الْخَیْراتِ أَیْنَ ما تَکُونُوا یَأْتِ بِکُمُ اللَّهُ جَمیعاً إِنَّ اللَّهَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ»؛ [بقره آیه ۱۴۸] هر طایفه ای قبله ای دارد که خداوند آن را تعیین کرده است (بنابراین زیاد در باره قبله گفتگو نکنید! و بهجای آن،) در نیکیها و اعمال خیر، بر یکدیگر سبقت جویید! هر جا باشید، خداوند همه شما را (برای پاداش و کیفر در برابر اعمال نیک و بد، در روز رستاخیز،) حاضر میکند زیرا او، بر هر کاری تواناست. چون قصد انجام خیری نمودی پس آن را به تاخیر مینداز زیرا همانا که خداوند بلند مرتبه چه بسیار باشد که از بنده ای در حال انجام خیری مطلع میشود و [به خاطر انجام همان کار خیر] میگوید به بزرگی شکوهم سوگند که تو را پس از انجام این کار خیر هرگز عذاب ننمایم. در این روز از خداوند میخواهیم که خداوند ما را یاری کند تا بتوانیم کار نیکی که با آن مواجه میشویم جامه عمل بپوشانیم چرا که اگر خداوند انسان را یاری ننماید هرگز نمیتواند به کار خیری دست بزند زیرا شیطان در کمین انسان نشسته است تا او را از کارهای خیر و خداپسندانه باز دارد چنانچه امام صادق (علیهالسلام) فرمودند: من هم بشی من الخیر فلیعجله فان کل شی فیه تاخیر للشیطان فیه نظره؛ هر کس قصد انجام کار خیری را دارد پس باید در آن بشتابد زیرا هر کار خیری که پس افتد به راستی شیطان را در آن نظری است. [وسائل الشیعه، ج1، ص86] . گناه حجابی است که بنده بین خود و خدای خویش ایجاد میکند و آن حجاب اینگونه است که انسان با انجام هر گناه لکه سیاهی بر دلش مینشیند و با مرور زمان و انجام گناهان بیشتر آن لکه سیاه افزون میگردد تا اینکه انسان با آن دل سیاه خود نمیتواند با خدای خویش ارتباط برقرار کند و کسی که از خدای خویش دور گردد هرگز نمیتواند کار نیکی را انجام دهد. ارزش کار خیر از زبان امام صادق (علیهالسّلام). عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: إِذَا هَمَمْتَ بِشَيْءٍ مِنَ اَلْخَيْرِ فَلاَ تُؤَخِّرْهُ فَإِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ رُبَّمَا اِطَّلَعَ عَلَى اَلْعَبْدِ وَ هُوَ عَلَى شَيْءٍ مِنَ اَلطَّاعَةِ فَيَقُولُ وَ عِزَّتِي وَ جَلاَلِي لاَ أُعَذِّبُكَ بَعْدَهَا أَبَداً وَ إِذَا هَمَمْتَ بِسَيِّئَةٍ فَلاَ تَعْمَلْهَا فَإِنَّهُ رُبَّمَا اِطَّلَعَ اَللَّهُ عَلَى اَلْعَبْدِ وَ هُوَ عَلَى شَيْءٍ مِنَ اَلْمَعْصِيَةِ فَيَقُولُ وَ عِزَّتِي وَ جَلاَلِي لاَ أَغْفِرُ لَكَ بَعْدَهَا أَبَداً؛ چون قصد انجام خیری نمودی پس آن را به تاخیر مینداز زیرا همانا که خداوند بلند مرتبه چه بسیار باشد که از بنده ای در حال انجام خیری مطلع میشود و [به خاطر انجام همان کار خیر] میگوید به بزرگی شکوهم سوگند که تو را پس از انجام این کار خیر هرگز عذاب ننمایم. [الکافي جلد۲ صفحه۱۴۳ كتاب الإيمان و الكفر بَابُ تَعْجِيلِ فِعْلِ اَلْخَيْرِ ، وسائل الشیعه، ج1، ص85]. رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم می فرمایند: انَّ اللّهَ یحِبُّ مِنَ الخَیرِ مَا یعَجَّلُ[اصول كافى، ج 2، ص 142] خداوند کار نیکی را دوست دارد که با سرعت انجام شود. از حضرت علی علیه السلام است: بَادِرُوا بِعَمَلِ الخَیرِ قَبلَ ان تُشغَلوا عَنهُ بِغَیرِهِ[ميزان الحكمة، ج 1، ح 5381] در انجام کارهای نیک سرعت بگیر، پیش از آن که چیزی شما را به خود مشغول سازد و از آن باز دارد. امام صادق علیه السلام می فرماید: مَن هَمَّ بِخَیرٍ فَلیعَجِّلهُ وَلا یؤَخِّرهُ[اصول كافى، ج 2، ص 142] کسی که تصمیم به کار نیکی می گیرد، باید در آن شتاب کند و تأخیر نیندازد. امام صادق علیه السلام فرمود: اذا هَمّ احَدُکم بِخَیرٍ او صِلَةٍ فَانّ عَن یمینِهِ وَ شِمالِهِ شَیطانَینِ فَلیبادِر لایکفاهُ عَن ذلِک[كافى، ج 2، ص 143] هنگامی که کسی از شما تصمیم برانجام کار خیر یا بخشیدن چیزی به کسی گرفت، باید مواظب باشد که در طرف راست و چپ او دو شیطان هستند؛ بنابراین، باید به سرعت اقدام کند، مبادا آن دو شیطان (با وسوسه های خود) او را از این کار باز دارند. علی علیه السلام فرمود: لَیسَ مِن عادَةِ الکرامِ تَأخیرُ الانعامِ[غررالحكم، حديث 7489] تأخیر در بخشش، از عادت کریمان نیست. امام باقر علیه السلام فرمود: مَن هَمَّ بَشی ءٍ مَن الخَیرِ فَلیعَجِّلهُ فَانَّ کلَ شَی ءٍ فیهِ تَأخیرٌ فَانَّ لِلشَّیطانِ فیهِ نَظرَة[كافى، ج 2، ص 143؛ آثار الصادقين، ج 12، ص 422] کسی که تصمیم بر کار نیکی می گیرد، باید شتاب کند؛ زیرا هر چیزی که در آن تأخیر باشد، شیطان در آن نظر دارد (و با وسوسه های خود، تصمیم انسان را تضعیف می کند). امام علی علیه السلام فرمود: لاتُؤخِّر انالَةَ الُمحتاجِ الی غَدٍ، فَانَّک لاتَدری مَایعرِضُ لَک وَ لَهُ فی غَدٍ[غررالحكم، ح 10364] کمک به نیازمندان را به فردا مینداز؛ زیرا نمی دانی برای تو و او چه پیش می آید (ای بسا! توان تو یا نیاز او از میان برود)
از بین رفتن حسنات : «وَ لاَ تَحْرِمْنِی قَبُولَ حَسَنَاتِهِ» . خدایا مرا از قبول حسنات محروم نکن، خدایا اگر کار خوبی میکنم اهل نماز شب و دعای ابوحمزه و... هستم حسنات آن اعمالم را به من برسان و محرومم نکن؛ یعنی کاری نکنم که آن حسناتم از بین برود، مثلاً اگر یک غیبت کنم تمام اعمال چهل روزه من از بین میرود. [مستدرک ج7، ص322] . در حدیث آمده است که اگر کسی غیبت کند عبادات چهل روزه او در نامه کسی که مورد غیبت قرار گرفته است نوشته میشود. [ارشاد القلوب، ج1، ص278] . لذا اگر کسی غیبت شما را کرد باید برای او چشم روشنی هم ببرید چون تا چهل روز هر کار خیری که بکند در نامه اعمال شما ثبت میشود؛ در جامع السعادت آمده است که شخصی مورد غیبت قرار گرفت و آن شخص برای غیبت کننده هدیه فرستاد و تشکر کرد. باید هر روز بگوییم که خدایا کاری کن که حسناتم مورد قبول تو واقع بشود. امام رضا (ع) دربارهٔ اهمیت ماه مبارک رمضان و تاثیر آن در اعمال انسان فرمود: الحَسَنات فی شهرِ رمضان مَقبولَة و السَّيِّئات فيه مَغفُورة.[بحارالانوار: 93/341؛ فضائل الأشهر الثلاثه:93] کارهای نیکی که انسان در ماه مبارک رمضان انجام میدهد، دارای تاثیر ممتازی است. پروردگار بزرگ عالَم قبولی اعمال نیک را در این ماه بر خود واجب کرده است. امام صادق(ع) فرمود: مَنْ قَبِلَ اللَّهُ مِنْهُ صَلَاةً وَاحِدَةً لَمْ يُعَذِّبْهُ وَ مَنْ قَبِلَ مِنْهُ حَسَنَةً لَمْ يُعَذِّبْهُ [الکافی: 3/266؛ الفقیه:1/211]. اگر خداوند تنها یک نماز را از بندهای قبول کند، او را عذاب نخواهد کرد و اگر تنها یک عمل نیک را از کسی قبول کند، او را از آتش جهنم نجات میدهد.
منظور از ولاتحرمنی قبول حسناته چیست؟ : انسان به واسطه گناهانی که در طول عمر خویش انجام میدهد باعث میگردد که از یک سری کارهای نیک که انجام آنها مقبول درگاه خداوند میباشد، محروم گردد. زیرا گناه حجابی است که بنده بین خود و خدای خویش ایجاد میکند و آن حجاب اینگونه است که انسان با انجام هر گناه لکه سیاهی بر دلش مینشیند و با مرور زمان و انجام گناهان بیشتر آن لکه سیاه افزون میگردد تا اینکه انسان با آن دل سیاه خود نمیتواند با خدای خویش ارتباط برقرار کند و کسی که از خدای خویش دور گردد هرگز نمیتواند کار نیکی را انجام دهد. لا تُبطلوا صدقاتکم بِالمَنّ وَ الأذی . صدقات خودتان را با منت گذاری و اذیّت کردن دیگران از بین نبرید. پیامبر أعظم صلی الله علیه و آله فرمودند : ایاک و الجدال فإنَّهُ یَحبِطُ عملک. مواظب باش جدال نکنی با دیگران، بعضی ها به دنبال بهانه می گردند که با دیگران درگیر بشوند، این اعمالشان را از بین می برد . عواملی وجود دارند که موجب فاسد شدن و تباه گشتن اعمال می شوند که آنها عبارتند از: ارتداد، شرک، بازداشتن از راه خدا، کفر، پایمال کردن حرمت حرم الهی و اخراج و بیرون کردن اهل حرم؛ در آیات سوره های بقره/ 217 ، مائده/5، انعام/88، توبه/17، زمر/65 . تبعیت از راهی که موجب سخط الهی و برخلاف رضایت اوست، و حق ستیزی و سرکوبی پیامبر، در آیات سوره محمد(32 ، 28،25) . منت نهادن و آزار رساندن به هنگام انفاق و خدمت: یا أیها الذین آمنوا لاتبطلوا صدقاتکم بالمنّ و الأذی کالّذی ینفق ماله رئاء الناس. (بقره/264) ای کسانی که ایمان آورده اید انفاقها و صدقات خود را با منت نهادن و آزار دادن باطل مسازید، مانند کسی که مالش را به خاطر نشان دادن به مردم انفاق می کند . تکذیب معارف وحی و معاد: والّذین کذّبوا بآیاتنا و لقاء الآخرة حبطت أعمالهم (اعراف/147) و کسانی که آیات ما و دیدار آخرت (روز معاد) را تکذیب کردند اعمال شان باطل می شود . بی حرمتی به ساحت مقدس پیامبر : یا أیها الذین آمنوا لاترفعوا أصواتکم فوق صوت النّبی و لاتجهروا له بالقول کجهر بعضکم لبعض أن تحبط أعمالکم و أنتم لاتشعرون (حجرات/2) ای کسانی که ایمان آوردید صداتان را بالاتر و فراتر از صدای پیامبر مبرید و با فریاد با او سخن مگویید؛ مانند بعضی از شما که با بعضی این چنین سخن می گویید که در این صورت عملهای شما باطل می شود و شما هیچ آگاهی نسبت به آن ندارید. قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللّه عَلَيهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّم يُؤْتَى بِأَحَدٍ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يُوقَفُ بَيْنَ يَدَيِ اللَّهِ وَ يُدْفَعُ إِلَيْهِ كِتَابُهُ فَلَا يَرَى حَسَنَاتِهِ فَيَقُولُ إِلَهِي لَيْسَ هَذَا كِتَابِي فَإِنِّي لَا أَرَى فِيهَا طَاعَتِي فَيُقَالُ إِنَ رَبَّكَ لَا يَضِلُ وَ لا يَنْسى ذَهَبَ عَمَلُكَ بِاغْتِيَابِ النَّاسِ ثُمَّ يُؤْتَى بِآخَرَ وَ يُدْفَعُ إِلَيْهِ كِتَابُهُ فَيَرَى فِيهِ طَاعَاتٍ كَثِيرَةً فَيَقُولُ إِلَهِي مَا هَذَا كِتَابِي فَإِنِّي مَا عَمِلْتُ هَذِهِ الطَّاعَاتِ فَيَقُولُ إِنَّ فُلَاناً اغْتَابَكَ فَدُفِعَتْ حَسَنَاتُهُ إِلَيْكَ.[جامع السعادات، ج ٢- ص ٣٠٦، بحار الانوار، ج ٧٢- ص ٢٥٨، انوار نعمانيه، ص ٢٥٩] پيامبر اكرم صلّى الله عليه و آله و سلّم فرمود: در روز قيامت يكى از شما را در صحراى محشر براى رسيدگى به اعمالش حاضر میکنند و نامه عملش را به دستش میدهند و هنگامى كه به آن نگاه میکند از كارهاى نيكى كه انجام داده است چيزى در آن نمیبيند. عرض میکند: پروردگارا! اين نامه عمل من نيست زيرا از طاعات و عباداتى كه در دنيا انجام دادهام چيزى در آن نمیبينم. به او گفته میشود پروردگار تو خطا و نسيان نمیکند و اين نامه عمل از آن تو است اما به خاطر اينكه غيبت كردى كارهاى نيك تو در نامه عمل كسى نوشته شده است كه از او بدگويى كردى. سپس شخص ديگرى را براى حساب میآورند و نامه عملش را به او میدهند. به نامه نگاه میکند ولى بر خلاف انتظارش طاعات و عبادات زيادى را در آن میبيند و از روى تعجّب عرض میکند: خدايا! اين نامه عمل من نيست، من در دنيا كارهاى نيكى كه در اينجا نوشته شده است انجام نداده ام. به او گفته میشود: چون فلان شخص از تو بدگويى كرده كارهاى نيك او در نامه عمل تو نوشته شده است. امام صادق عليه السّلام فرمود: مَنْ رَوَى عَلَى مُؤْمِنٍ رِوَايَةً يُرِيدُ بِهَا شَيْنَهُ وَ هَدْمَ مُرُوءَتِهِ لِيَسْقُطَ مِنْ أَعْيُنِ النَّاسِ أَخْرَجَهُ اللَّهُ مِنْ وَلَايَتِهِ إِلَى وَلَايَةِ الشَّيْطَانِ فَلَا يَقْبَلُهُ الشَّيْطَانُ.[وسائل الشيعة، ج ٨- ص ٦٠٨، كشف الريبه، ص ١١ با اندكى تفاوت] هر كس به منظور عيب جويى و ريختن آبروى مؤمنى سخنى عليه او بگويد تا او را از چشم مردم بيندازد خداوند چنين كسى را از ولايت خودش بيرون میکند و به سوى ولايت شيطان میفرستد و شيطان او را نمیپذيرد. پيامبر اكرم صلّى الله عليه و آله و سلّم فرمود: الْغِيبَةُ أَسْرَعُ فِي دِينِ الرَّجُلِ الْمُسْلِمِ مِنَ الْأَكِلَةِ فِي جَوْفِه.[جامع السعادات، ج ٢- ص ٣٠٤] تأثير غيبت در دين مسلمان از خوره در جسم او سريعتر است. و نيز فرمود: الغِيبَةُ وَ النَّمِيمةُ يَحُتَّانِ الايمَانَ كَمَا يَعضِدُ الرّاعِى الشَّجَرَةَ.[الترغيب و الترهيب، ج ٣- ص ٥١٤، حديث ٢٨] همان گونه كه شبان برگ درختان را میريزد غيبت و سخن چينى نيز ايمان انسان را بى شاخ و برگ میکند. رسول خدا صلّى الله عليه و آله فرمود: الْجُلُوسُ فِي الْمَسْجِدِ انْتِظَارَ الصَّلَاةِ عِبَادَةٌ مَا لَمْ يُحْدِثْ قِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَ مَا يُحْدِثُ قَالَ الِاغْتِيَابَ.[الترغيب و الترهيب، ج ٣- ص ٥٠٨، حديث ١٧] نشستن در مسجد و انتظار كشيدن براى رسيدن وقت نماز عبادت است تا زمانى كه حدثى از انسان سر نزند. سؤال شد: حدث چيست؟ فرمود: غيبت. پيامبر اكرم صلّى الله عليه و آله فرمود: تَحْرُمُ الْجَنَّةُ عَلَى ثَلَاثَةٍ عَلَى الْنَّمَامِ وَ عَلَى الْمُغْتَابِ وَ عَلَى مُدْمِنِ الْخَمْرِ.[وسائل الشيعة، ج ٨- ص ٥٩٩] بهشت بر سه كس حرام است: سخن چين، كسى كه غيبت میکند و كسى كه دائم الخمر باشد. رسول خدا صلّى الله عليه و آله و سلّم فرمود: يَا مَعَاشِرَ مَنْ آمَنَ بِلِسَانِهِ وَ لَمْ يُؤْمِنْ بِقَلْبِهِ لَا تَغْتَابُوا الْمُسْلِمِينَ وَ لَا تَتَبَّعُوا عَوْرَاتِهِمْ فَإِنَّهُ مَنْ تَتَبَّعَ عَوْرَةَ أَخِيهِ تَتَبَّعَ اللَّهُ عَوْرَتَهُ وَ مَنْ تَتَبَّعَ اللَّهُ عَوْرَتَهُ يَفْضَحُهُ فِي جَوْفِ بَيْتِه.[احياء علوم الدين، ج ٣- ص ١٤٢، كشف الريبه، ص ٧، تفسير قرطبى، ج ١٦- ص ٣٣٣، تفسير برهان، ج ٤- ص ٢٠٩ با اندكى اختلاف] اى گروهى كه تنها با زبان ايمان آوردهايد ولى قلبتان ايمان نياورده است! غيبت مسلمانان نكنيد و در عيوب پنهانیشان به جستجو نپردازيد، زيرا كسى كه در امور پنهانى برادر دينى خود جستجو كند خداوند اسرار او را فاش میسازد و او را ميان خانه اش رسوا میکند.
یَا هَادِیاً اِلَی الْحَقِّ الْمُبِین . ای خدایی که راهنمایی میکنی به سوی حق روشن.
http://dl.hodanet.tv/ebookmobile/sirozsidoaa5.htm
http://dl.hodanet.tv/ebookmobile/sirozsidoaa5.pdf
http://dl.hodanet.tv/ebookmobile/sirozsidoa.apk
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: دعاهای روزهای ماه مبارک رمضان ، سی روز سی دعا