دکتر سیدمرتضی الهی قمشه‌ای
چهارشنبه ۳ آذر ۱۴۰۰
![حافظ در غزلى با مطلع: «بوى خوش تو هر که ز باد صبا شنیدر از یار آشنا سخن آشنا شنید»، سؤالى را مطرح مى‌کند که شارحان را به مانند خود او به عالم تحیـر کشانده است. آن سؤال که ظاهراً براى خود شاعر هم مطرح است، این است: سرّ خدا که عارف سالک به کس نگفت در حیرتم که باده‌فروش از کجا شنید! اگر در این بیت براى حافظ یک سؤال مطرح است، براى ما چندین سؤال مطرح مى‌شود: سؤال اول اینکه سرّ خدا چیست؟ سؤال دوم خود چند […]](https://www.ettelaat.com/wp-content/uploads/2021/11/19-41-48.jpg "سرّ خدا")
حافظ در غزلى با مطلع: «بوى خوش تو هر که ز باد صبا شنیدر از یار آشنا سخن آشنا شنید»، سؤالى را مطرح مى‌کند که شارحان را به مانند خود او به عالم تحیـر کشانده است. آن سؤال که ظاهراً براى خود شاعر هم مطرح است، این است: سرّ خدا که عارف سالک به کس نگفت در حیرتم که باده‌فروش از کجا شنید! اگر در این بیت براى حافظ یک سؤال مطرح است، براى ما چندین سؤال مطرح مى‌شود: سؤال اول اینکه سرّ خدا چیست؟ سؤال دوم خود چند […]
دکتر فربد فدائی ـ روان‌پزشک
سه شنبه ۲ آذر ۱۴۰۰
![تربیت نیروهای متخصص برای اداره و پیشبرد امور کشور و پژوهش در زمینه‌های گوناگون، از کارکردهای دانشگاه‌ها در ایران است که به طور نسبی موفقیت‌آمیز بوده، اگرچه نقاط ضعف هم در این مورد داشته است. با گذر از جامعه ملوک‌الطوایفی به جامعه شهرنشین، به‌تدریج صعود در هرم اجتماعی با داشتن تحصیلات دانشگاهی مرتبط شد و برای عهده‌دار‌شدن برخی مشاغل، مهارت‌‌های عملی علاوه بر درسهای نظری ضرورت تام یافت که از جمله دانشکده‌های پزشکی، دندان‌پزشکی، داروسازی و فنی در این زمینه به برآوردن نیازهای جامعه مشغول بودند. دانشکده حقوق و […]](https://www.ettelaat.com/wp-content/uploads/2021/11/20-11-12.jpg "گریز از دانشگاه")
تربیت نیروهای متخصص برای اداره و پیشبرد امور کشور و پژوهش در زمینه‌های گوناگون، از کارکردهای دانشگاه‌ها در ایران است که به طور نسبی موفقیت‌آمیز بوده، اگرچه نقاط ضعف هم در این مورد داشته است. با گذر از جامعه ملوک‌الطوایفی به جامعه شهرنشین، به‌تدریج صعود در هرم اجتماعی با داشتن تحصیلات دانشگاهی مرتبط شد و برای عهده‌دار‌شدن برخی مشاغل، مهارت‌‌های عملی علاوه بر درسهای نظری ضرورت تام یافت که از جمله دانشکده‌های پزشکی، دندان‌پزشکی، داروسازی و فنی در این زمینه به برآوردن نیازهای جامعه مشغول بودند. دانشکده حقوق و […]
دکتر رضا داوری اردکانی - بخش ششم
سه شنبه ۲ آذر ۱۴۰۰
![کفر و ایمان همیشه در برابر هم بوده‌اند و ایمان می‌خواسته است کفر را از میان بردارد؛ اما چون شرایط و امکان‌های آن فراهم نبوده، راه صبر در پیش می‌گرفته است. با وقوع حادثه‌ای که در نیم قرن اخیر رخ داده و نام «بیداری اسلامی» یافته، مبارزه با کفر، صورت‌های تازه پیدا کرده است. گروه‌هایی هم به این فکر افتاده‌اند که باید به هر نحو و با هر وسیله، بنیاد کفر را برانداخت. این هم یک صورت و وجه مواجهه با غرب متجدد است که با اقتضاهای سیاست در […]](https://www.ettelaat.com/wp-content/uploads/2021/11/20-11-29.jpg "تجدد و مواجهه ما")
کفر و ایمان همیشه در برابر هم بوده‌اند و ایمان می‌خواسته است کفر را از میان بردارد؛ اما چون شرایط و امکان‌های آن فراهم نبوده، راه صبر در پیش می‌گرفته است. با وقوع حادثه‌ای که در نیم قرن اخیر رخ داده و نام «بیداری اسلامی» یافته، مبارزه با کفر، صورت‌های تازه پیدا کرده است. گروه‌هایی هم به این فکر افتاده‌اند که باید به هر نحو و با هر وسیله، بنیاد کفر را برانداخت. این هم یک صورت و وجه مواجهه با غرب متجدد است که با اقتضاهای سیاست در […]
به مناسبت ۳۰ آبان، روز بزرگداشت فارابی و روز جهانی فلسفه
دکتر حسن بلخاری ـ رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی - بخش دوم و پایانی
دوشنبه ۱ آذر ۱۴۰۰
![ارسطو رأی فیثاغوریان در باب موسیقی را نپذیرفت و نظرش بر امثال فارابی و ابن‌سینا تأثیر گذاشت. «ارسطو سعی می‌کرد با استناد به این دلیل که اگر موسیقی کیهانی وجود داشت، سبب نتایج مصیبت‌آمیزی برای زمین می‌شد، وجود آن را انکار نماید. او به این نکته اشاره کرد که اصوات دارای فرکانس بالا اشیا را متلاشی می‌کنند و رعد، صخره‌ها را از هم می‌پاشاند؛ لذا اگر موسیقی کرات وجود داشت، زمین منهدم می‌گردید.» (گورمن، ۱۳۶۶: ۲۳۵). شاید فارابی نیز در بخش مفقوده موسیقی کبیر با استناد به چنین استدلالاتی، […]](https://www.ettelaat.com/wp-content/uploads/2021/11/19-14-28.jpg "فارابی و موسیقی افلاک")
ارسطو رأی فیثاغوریان در باب موسیقی را نپذیرفت و نظرش بر امثال فارابی و ابن‌سینا تأثیر گذاشت. «ارسطو سعی می‌کرد با استناد به این دلیل که اگر موسیقی کیهانی وجود داشت، سبب نتایج مصیبت‌آمیزی برای زمین می‌شد، وجود آن را انکار نماید. او به این نکته اشاره کرد که اصوات دارای فرکانس بالا اشیا را متلاشی می‌کنند و رعد، صخره‌ها را از هم می‌پاشاند؛ لذا اگر موسیقی کرات وجود داشت، زمین منهدم می‌گردید.» (گورمن، ۱۳۶۶: ۲۳۵). شاید فارابی نیز در بخش مفقوده موسیقی کبیر با استناد به چنین استدلالاتی، […]
دکتر رضا داوری اردکانی - بخش پنجم
دوشنبه ۱ آذر ۱۴۰۰
![آسیا، آفریقا و تجدد مواجهه اقوام آسیا و افریقا هم با غرب همواره سیاسی بوده است؛ یعنی به ماهیت تجدد توجهی نشده و صرفاً به ظاهر و جلوه سیاست‌های داخلی و خارجی کشورهای متجدد توجه شده است. پس موافقت با تجدد، موافقت با سیاست‌های پدیدآمده در تجدد و مخالفت با آن، مخالفت با اعمال سیاست‌های سلطه‌طلبی و دخالت در کار کشورها و ایجاد تفرقه و آشوب میان مردمان به قصد بهره‌برداری است. این مخالفت‌ها و شاید بعضی موافقت‌ها موجه باشد، اما هیچ یک از اینها مواجهه با تجدد و […]](https://www.ettelaat.com/wp-content/uploads/2021/11/19-13-51.jpg "تجدد و مواجهه ما")
آسیا، آفریقا و تجدد مواجهه اقوام آسیا و افریقا هم با غرب همواره سیاسی بوده است؛ یعنی به ماهیت تجدد توجهی نشده و صرفاً به ظاهر و جلوه سیاست‌های داخلی و خارجی کشورهای متجدد توجه شده است. پس موافقت با تجدد، موافقت با سیاست‌های پدیدآمده در تجدد و مخالفت با آن، مخالفت با اعمال سیاست‌های سلطه‌طلبی و دخالت در کار کشورها و ایجاد تفرقه و آشوب میان مردمان به قصد بهره‌برداری است. این مخالفت‌ها و شاید بعضی موافقت‌ها موجه باشد، اما هیچ یک از اینها مواجهه با تجدد و […]
به مناسبت ۳۰ آبان، روز بزرگداشت فارابی و روز جهانی فلسفه
دکتر حسن بلخاری ـ رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی - بخش اول
یکشنبه ۳۰ آبان ۱۴۰۰
![ابن‌خلکان فارابی را بزرگترین فیلسوف مسلمان می‌داند. آثار این متفکر بی‌نظیر مسلمان از یک سو و پیشگامی‌اش در طرح مباحث فلسفی از دیگر سو و تأثیری که بر فلاسفه بعد از خویش گذاشت، سبب شد وی را مؤسس فلسفه اسلامی بدانند. تنوع آثار او در حوزه‌هایی چون منطق، فلسفه، موسیقی، ریاضیات، پزشکی و نیز اندیشه‌های سیاسی و جامعه‌شناختی از او شخصیتی چندوجهی ساخته است. کتاب «موسیقی کبیر» او یکی از برجسته‌ترین منابع و مراجع موسیقی در تمدن اسلامی ـ ایرانی محسوب می‌شود. وی در این کتاب، نظریۀ «موسیقی افلاک» […]](https://www.ettelaat.com/wp-content/uploads/2021/11/19-26-59.jpg "فارابی و موسیقی افلاک")
ابن‌خلکان فارابی را بزرگترین فیلسوف مسلمان می‌داند. آثار این متفکر بی‌نظیر مسلمان از یک سو و پیشگامی‌اش در طرح مباحث فلسفی از دیگر سو و تأثیری که بر فلاسفه بعد از خویش گذاشت، سبب شد وی را مؤسس فلسفه اسلامی بدانند. تنوع آثار او در حوزه‌هایی چون منطق، فلسفه، موسیقی، ریاضیات، پزشکی و نیز اندیشه‌های سیاسی و جامعه‌شناختی از او شخصیتی چندوجهی ساخته است. کتاب «موسیقی کبیر» او یکی از برجسته‌ترین منابع و مراجع موسیقی در تمدن اسلامی ـ ایرانی محسوب می‌شود. وی در این کتاب، نظریۀ «موسیقی افلاک» […]
دکتر رضا داوری اردکانی - بخش چهارم
یکشنبه ۳۰ آبان ۱۴۰۰
![تجدد با اصل پیشرفت و نیروی گسترش‌یابنده به وجود آمد و نیروی گسترش را در درون خود دانست. گمان می‌کنند و گمانشان بی‌وجه هم نیست که استعمار و شرق‌شناسی و جلوه روشن علم تکنولوژیک تجدد را به همه جای جهان برده است. در این که همه اینها دخالت داشته‌اند، شک نباید کرد؛ اما نکته بسیار دقیق و ظریف این است که علم تکنولوژیک و شرق‌شناسی و استعمار عاملان و کارگزاران روح تجدد بوده‌اند نه اینکه آنها تجدد را ساخته و استقرار بخشیده و راهش را معیّن کرده باشند. این […]](https://www.ettelaat.com/wp-content/uploads/2021/11/19-26-15.jpg "تجدد و مواجهه ما")
تجدد با اصل پیشرفت و نیروی گسترش‌یابنده به وجود آمد و نیروی گسترش را در درون خود دانست. گمان می‌کنند و گمانشان بی‌وجه هم نیست که استعمار و شرق‌شناسی و جلوه روشن علم تکنولوژیک تجدد را به همه جای جهان برده است. در این که همه اینها دخالت داشته‌اند، شک نباید کرد؛ اما نکته بسیار دقیق و ظریف این است که علم تکنولوژیک و شرق‌شناسی و استعمار عاملان و کارگزاران روح تجدد بوده‌اند نه اینکه آنها تجدد را ساخته و استقرار بخشیده و راهش را معیّن کرده باشند. این […]
دکتر رضا داوری اردکانی - بخش سوم
چهارشنبه ۲۶ آبان ۱۴۰۰
![اگر خرد کارساز و دنیادار تجدد جایی در خودآگاهی اروپای غربی پیدا کرد، مردم دیگر نقاط جهان در زمانی که با آثار مادی و رسمی تجدد آشنا شدند، آگاهی‌شان از تجدد همان بود که می‌دیدند و می‌شنیدند و می‌خواندند و هنوز کم و بیش با خرد تاریخی آسیب‌دیده خود به سر می‌بردند؛ یعنی تجدد برایشان مجموعه‌ای از اطلاعات بود و در خودآگاهی‌شان جایی پیدا نکرده بود، بلکه به‌تدریج به صورت‌های مختلف و شاید گاهی آشفته و پریشان در ناخودآگاهی‌شان خانه می‌کرد. در اقوام غیر غربی مردمی هستند که اگر […]](https://www.ettelaat.com/wp-content/uploads/2021/11/19-20-56.jpg "تجدد و مواجهه ما")
اگر خرد کارساز و دنیادار تجدد جایی در خودآگاهی اروپای غربی پیدا کرد، مردم دیگر نقاط جهان در زمانی که با آثار مادی و رسمی تجدد آشنا شدند، آگاهی‌شان از تجدد همان بود که می‌دیدند و می‌شنیدند و می‌خواندند و هنوز کم و بیش با خرد تاریخی آسیب‌دیده خود به سر می‌بردند؛ یعنی تجدد برایشان مجموعه‌ای از اطلاعات بود و در خودآگاهی‌شان جایی پیدا نکرده بود، بلکه به‌تدریج به صورت‌های مختلف و شاید گاهی آشفته و پریشان در ناخودآگاهی‌شان خانه می‌کرد. در اقوام غیر غربی مردمی هستند که اگر […]
دکترمحمدعلی اسلامی ندوشن
چهارشنبه ۲۶ آبان ۱۴۰۰
![آشنایی من با شعرهای فرخی به زمانی سر می‌زند که در سال دوم دبیرستان بودم. بعد از شهریور ۲۰، مطبوعات آزادتر شده بودند و از جمله کتاب‌هایی که چاپ شدند، دیوان فرخی یزدی بود و ما که در آن زمان تشنه این حرفها بودیم، با اشتیاق آن را خریدیم و خواندیم. زندگی فرخی مقارن است به یک دوران پرمعنای تاریخ ایران، یعنی زمانی که مشروطه در گیرودار آمدن است؛ استعدادهای تازه‌ای برای نوشتن سر بر آورده‌اند و درواقع یک جشن روحی برای مردم حاصل شده، بدان امید که دوران […]](https://www.ettelaat.com/wp-content/uploads/2021/11/19-21-16.jpg "فرخی یزدی")
آشنایی من با شعرهای فرخی به زمانی سر می‌زند که در سال دوم دبیرستان بودم. بعد از شهریور ۲۰، مطبوعات آزادتر شده بودند و از جمله کتاب‌هایی که چاپ شدند، دیوان فرخی یزدی بود و ما که در آن زمان تشنه این حرفها بودیم، با اشتیاق آن را خریدیم و خواندیم. زندگی فرخی مقارن است به یک دوران پرمعنای تاریخ ایران، یعنی زمانی که مشروطه در گیرودار آمدن است؛ استعدادهای تازه‌ای برای نوشتن سر بر آورده‌اند و درواقع یک جشن روحی برای مردم حاصل شده، بدان امید که دوران […]
آیت‌الله سیدمصطفی محقق داماد
سه شنبه ۲۵ آبان ۱۴۰۰
![آنچه در پی می‌آید، سحنرانی استاد محقق داماد در مدرسه عالی شهیدمطهری است که به مناسبت روز جهانی فلسفه (۱۹ آبان ۱۴۰۰) ایراد شده است. درآمد ۱ـ مقدمتاً باید تأکید کنم که کلمه فلسفه در عنوان این وبینار را اگر هم نظر برگزارکنندگان معنی عام آن بوده، من به «فلسفه اسلامی» تفسیر می‌کنم و در باره آینده فلسفه اسلامی در ایران سخن می‌گویم. برای اظهار نظر در باره آینده فلسفه در ایران، به نظر می‌رسد که باید نظر به گذشته بیفکنیم و از رخدادها و وقایعی که برای فلسفه، […]](https://www.ettelaat.com/wp-content/uploads/2021/11/19-13-40.jpg "آینده فلسفه درایران")
آنچه در پی می‌آید، سحنرانی استاد محقق داماد در مدرسه عالی شهیدمطهری است که به مناسبت روز جهانی فلسفه (۱۹ آبان ۱۴۰۰) ایراد شده است. درآمد ۱ـ مقدمتاً باید تأکید کنم که کلمه فلسفه در عنوان این وبینار را اگر هم نظر برگزارکنندگان معنی عام آن بوده، من به «فلسفه اسلامی» تفسیر می‌کنم و در باره آینده فلسفه اسلامی در ایران سخن می‌گویم. برای اظهار نظر در باره آینده فلسفه در ایران، به نظر می‌رسد که باید نظر به گذشته بیفکنیم و از رخدادها و وقایعی که برای فلسفه، […]
https://www.ettelaat.com/?cat=34&paged=29
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: نظرها و اندیشه ها
