همگامِ با زائرینِ پیاده (13)

اطعام برای سوگواران وعزاداران حسینی

پیامبر اسلام (ص) می‌فرمایند: الْبَیْتُ‏ الَّذِی‏ یُمْتَارُ مِنْهُ‏ الْخَیْرُ وَ الْبَرَکَةُ أَسْرَعُ إِلَیْهِ مِنَ الشَّفْرَةِ فِی سَنَامِ الْبَعِیرِ. (بحارالانوار، ج ۷۱، ص ۳۶۲)؛ خیر و برکت به خانه‌ ای که در آن اطعام می‌شود، سریعتر از سرعت فرو رفتن تیغ در کوهان شتر می‌رسد.

امیرالمؤمنین علی (ع) چنین می‌فرمایند: فَمَنْ آتاهُ اللّهُ مالاً فَلْیَصِلْ بِهِ الْقَرابَةَ وَلْیُحْسِنُ مِنْهُ الضِّیافَةَ. (نهج‌ البلاغه، خطبه ۱۴۲)؛ کسى که خداوند مالى به او عنایت کرد، باید به اقوامش کمک کند، مهمانىِ شایسته ‌ای برگزار نماید.

امام صادق (ع) درباره ثواب و پاداش اطعام مؤمنان می‌فرماید: مَنْ‏ أَطْعَمَ‏ مُؤْمِناً حَتَّى یُشْبِعَهُ لَمْ یَدْرِ أَحَدٌ مِنْ خَلْقِ اللَّهِ مَا لَهُ مِنَ الْأَجْرِ فِی الْآخِرَةِ لَا مَلَکٌ مُقَرَّبٌ وَ لَا نَبِیٌّ مُرْسَلٌ إِلَّا اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِین‏. (الکافی، ج ۲، ص ۲۰۱)؛ هرکس مؤمنی را اطعام نماید و غذائی بخوراند تا او را سیر کند، هیچ یک از خلق خدا نمی‌تواند ثواب او را بشمارند، نه ملک مقرب و نه پیغمبر مرسل؛ مگر خداوند عالمیان.

روزی امام صادق (ع) به یکی از یاران خود به نام ثابت فرمودند: یَا ثَابِتُ أَ مَا تَسْتَطِیعُ أَنْ تُعْتِقَ کُلَّ یَوْمٍ رَقَبَةً؛ ای ثابت آیا توان آزاد کردن برده‌ای را در هر روز نداری؟ ثابت گفت توان این کار را ندارم. حضرت فرمودند: أَمَا تَقْدِرُ أَنْ تُغَدِّیَ أَوْ تُعَشِّیَ أَرْبَعَةً مِنَ الْمُسْلِمِینَ؛ آیا توان اطعام نهار یا شام چهار نفر از مسلمين را نداری؟ ثابت گفت: أَمَّا هَذَا فَإِنِّی أَقْوَى عَلَیْهِ؛ این کار در توان من هست. آنگاه حضرت فرمودند: هُوَ وَ اللَّهِ یَعْدِلُ عِتْقَ رَقَبَةٍ. (بحارالانوار، ج ۷۴، ص ۳۶۴)؛ به خدا قسم این برابر آزاد کردن برده است.

همان گونه که دادن طعام مستحب است، قبول آن از سوی دوستان و برادران نیز مستحب می‌باشد، حتی اگر تصمیم داریم روزه مستحبی بگیریم، ولی به میهمانی دعوت شدیم، بهتر آن است که دعوت برادرمان را پاسخ‌گوییم و در این هنگام هم ثواب روزه را خواهیم داشت و هم اجر قبول دعوت یک مؤمن را.

امام صادق (ع) می‌فرماید: الْمُنْجِیَاتُ إِطْعَامُ‏ الطَّعَامِ‏ وَ إِفْشَاءُ السَّلَامِ وَ الصَّلَاةُ بِاللَّیْلِ وَ النَّاسُ نِیَامٌ. (الکافی، ج ۴، ص ۵۱.)؛ سه عامل است که انسان را از عذاب آخرت رهایی می‌بخشد: اطعام دادن، سلام کردن و نماز در شب به هنگامی که دیگران در خوابند. اگر در این حدیث دقت کنیم می‌بینیم که «اطعام» قبل از «نماز شب» ذکر شده و این نشان از اهمیت این امر در پیشگاه خداوند کریم دارد.

شخصی به محضر امام صادق (ع) رسید و عرض کرد: فَمَا لِلْمُنْفِقِ فِی خُرُوجِهِ إِلَیْهِ وَ الْمُنْفِقِ عِنْدَهُ؟ کسى که براى رفتن و زیارت نمودن امام حسین (ع) متحمل هزینه و خرج شده و نیز نزد قبر مطهّر پول خرج کند، چه اجرى دارد؟ قَالَ دِرْهَمٌ بِأَلْفِ دِرْهَمٍ. ؛ حضرت فرمودند: در مقابل هر یک درهمى که خرج کرده، هزار درهم دریافت خواهد نمود. (کامل الزیارات، ص ۱۹۴)

عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: لَمَّا قُتِلَ جَعْفَرُ بْنُ أَبِی طَالِبٍ أَمَرَ رَسُولُ اللَّهِ «ص» فَاطِمَةَ علیها السلام أَنْ تَتَّخِذَ طَعَاماً لِأَسْمَاءَ بِنْتِ عُمَیْسٍ ثَلَاثَةَ أَیَّامٍ وَ تَأْتِیَهَا وَ تُسَلِّیَهَا ثَلَاثَةَ أَیَّامٍ فَجَرَتْ بِذَلِکَ السُّنَّةُ أَنْ یُصْنَعَ لِأَهْلِ الْمُصِیبَةِ ثَلَاثَةَ أَیَّامٍ طَعَام؛ محاسن/2/419) . امام صادق علیه السّلام نقل شده است كه: پیامبر اكرم صلّی الله علیه و آله و سلّم (وقتی جعفر بن أبی‌طالب شهید شد) امر فرمود به دخترش فاطمه زهراء سلام الله علیها اینكه: به خانه بنت عُمَیس و سایر زنان و اقارب او برود و تا سه روز برای آنان غذا طبخ نماید؛ و از این زمان عزاء به مدّت سه روز در بین مسلمین سنّت گردید. و (أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام یَقُولُ‏ لَمَّا قُتِلَ جَعْفَرُ بْنُ أَبِی طَالِبٍ دَخَلَ رَسُولُ اللَّهِ «ص»... فَقَالَ اجْعَلُوا لِأَهْلِ جَعْفَرٍ طَعَاماً فَجَرَتِ السُّنَّةُ إِلَى الْیَوْم‏) لَمَّا قُتِلَ الْحُسَیْنُ بْنُ عَلِیٍّ علیه السلام لَبِسْنَ نِسَاءَ بَنِی هَاشِمٍ السَّوَادَ وَ الْمُسُوحَ وَ کُنَّ لَا یَشْتَکِینَ مِنْ حَرٍّ وَ لَا بَرْدٍ وَ کَانَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ علیه السلام یَعْمَلُ لَهُنَ‏ الطَّعَامَ‏ لِلْمَأْتَم‏؛ محاسن/2/420) امام زین‌العابدین(ع) وقتی خانم‌های بنی‌هاشم سیاه می‌پوشیدند و عزاداری می‌کردند تمام ایام عزاداری امام زین‌العابدین(ع) اطعام می‌کردند .

اگر کسی پرسید فلسفۀ این اطعام چیست؟ بگویید امام زین‌العابدین(ع) برای بانوانی که در مدینه برای اباعبدالله الحسین(ع) عزاداری می‌کردند غذا تهیه می‌کردند که اینها وقت خودشان ‌را صرف عزاداری کنند. اتفاقاً در روایت نوشته است که این عزاداران روز و شب و گرما و سرما نمی‌شناختند.

ازکتاب همگام با زائرین پیاده نوشته حجة الاسلام سیدمحمدباقری پور

برای اطلاع بیشتر به لینک زیر مراجعه شود

http://hedayat.blogfa.com/category/380

برای دریافت فایل پی دی اف کتاب روی لینک زیر کلیک کنید

http://dl.hodanet.tv/ketabbageri/zeyaratraftanpeyade.pdf