قيام "کلنل محمدتقي خان پسيان" در خراسان (13فروردین1300 ش)

كلنل محمدتقي خان پسيان پس از اقامت شش ساله در آلمان و مراجعت به ايران از جانب دولت مشيرالدوله به فرماندهي ژاندارمري خراسان منصوب شد. وي در دوره نخست وزيري سيدضياء الدين، اقدام به بازداشت قوام السلطنه والي خراسان كرده بود و اين امر، زمينه عداوت بين آن دو را فراهم نمود. پس از سقوط حكومت سيد ضياءالدين، قوام السلطنه به رياست الوزرايي دست يافت و كلنل پسيان را كه از مدتي قبل به كفالت خراسان رسيده بود از اين مقام بركنار كرد. ولي پسيان كفيل جديد ايالت را از كار بر كنار نمود و خود شخصاً استانداري را بر عهده گرفت. در خلال اين احوال، فرمانده كل ژاندارمري ايران، مأمور رسيدگي به كار كلنل پسيان شد و به اتفاق عده‏اي از افسران، عازم مشهد گرديد. ولي كلنل دستور داد تمام آنها را در شاهرود بازداشت و به مركز اعزام دارند. با اين اقدام، براي حكومت مركزي مسلّم شد كه او عليه دولت قيام كرده است و حاضر به اجراي دستورات نيست. قوام السلطنه به رؤساي ايلات متوسل شد و درخواست كمك نمود تا كلنل را دستگير نمايند. قوايي از طرف ايلات جمع‏آوري و به سمت مشهد حركت داده شد. كلنل براي دفع خطر، به استقبال آنها رفت و در نزديكي قوچان جنگ سختي بين طرفين درگرفت. پس از چندي زد و خورد و وارد آمدن تلفات سنگين به دو طرف، مهمّات قواي كلنل تمام شد و خود در دهم مهر 1300ش به قتل رسيد. هنگام شهادت، بيش از سي سال از عمرش نگذشته بود. خبر قتل او در مشهد با هيجان مردم و عزاي عمومي توأم بود و از جنازه وي با احساسات و نطق‏هاي پرشور مشايعت كردند.

کلنل محمدتقی خان پسیان کیست؟ - تبیان

محمدتقی پسیان - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

کلنل محمدتقی خان پسیان - دانشنامه رشد

زندگی نامه کلنل محمد تقی خان پسیان - شکیب

محمدتقي خان پسيان اولين خلبان ايراني

بیوگرافی - كلنل محمد تقی خان پسیان

زندگی و مرگ «کلنل محمدتقی‌خان پسیان» - ایسنا

شهید کلنل پسیان : مرا اگر بکشند قطرات خونم کلمه "ایران" را ...

قيام كلنل محمدتقي خان پسيان - موسسه مطالعات و پژوهش هاي ...