از حضرت آدم تا خاتم و تا امروز
حضرت آدم صفی الله، نوح نجی الله، ابراهیم خلیل الله، موسی کلیم الله، عیسی روح الله و مریم، "یامَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاكِ وَطَهَّرَكِ وَاصْطَفَاكِ عَلَىٰ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ" ، محمد حبیب الله صلی الله علیه وآله" ، اسدالله الغالب علی بن ابیطالب ، سیدة النساء فاطمة الزهرا ، حسن المجتبی ، حسین الشهیدبکربلاء ، شهدای کربلا ، سیّدالساجدین زین العابدین علی ، الباقرالعلوم محمد ، جعفرالصادق البار ، موسی الکاظم ، الشمس الشموس سلطان طوس علی الرضا ، التقی الجواد محمد ، علی النقی الهادی ، حسن العسکری ، الحجة بقیة الله المنتظر صاحب العصر والزمان مهدی "م ح م د" عجل الله تعالی فرجه الشریف .
درزمان غیبت صغرای حضرت ولی عصر (عجّل الله فرجه الشریف) که امام از نظرها غایب بوده است عثمان بن سعید عمرى، محمد بن عثمان بن سعید عمرى، ابوالقاسم حسین بن روح نوبختى و على بن محمد سمرى . نواب اربعه حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه بوده اند: ابو عمرو عثمان بن سعید عَمری، ابو جعفر محمد بن عثمان بن سعید، ابوالقاسم حسین بن روح نوبختی، ابوالحسن علی بن محمد سمری
و بعد از نائب چهارم و پایان غیبت صغری فقهای هر عصری بعنوان نائب امام عصر عجل الله تعالی فرجه انجام وظیفه میکرده اند :
با رحلت نائب چهارم غیبت کبری امام زمان علیه السلام آغاز شد. حضرت مهدی علیه السلام در توقیعی که به وی نوشت، زمان درگذشت وی رااعلام کردو به او دستور فرمود نائبی برای خود مشخص نکند. در بخشی ازاین توقیع آمده است: «ای علی بن محمد خداوند پاداش برادران دینی تو را در مصیبت تو بزرگ دارد. تا شش روز دیگر خواهی مرد. پس امر حساب و کتاب خود را مرتب کن و درباره جانشینی این مقام نیابت به کسی وصیت مکن. زیرا غیبت دومی فرا رسیده است...» در توصیه به ایشان آمده است : أمّا الحوادث الواقعة فارجعوا إلى رواة أحادیثنا فإنّهم حجتی علیکم و أنا حجةالله علیهم؛ از این پس در حوادث رخداده به راویان احادیث ما رجوع کنید، چرا که آنها حجت من بر شما هستند و من حجت خدا بر ایشانم .
بعضی از راویان وناقلان و گردآورندگان احادیث و علماء و فقهایی که از غیبت کبرای حضرت تا به امروز زعامت شیعیان را بر عهده داشته اند
شیخ طوسی در عصر غیبت با نوشتن کتاب مبسوط، ونوشتن کتاب خلاف و تالیف تهذیب و استبصار ازکتب اربعه و کتاب تبیان خدمت بزرگی به اسلام و شیعه کرد . و کلینی و صدوق نیز با نوشتن دوکتاب کافی و من لا یحضره الفقیه خدمت بزرگی به اسلام و شیعه کردند و کتب اربعه شیعه را در زمینه مسائل فقهی ، اخلاقی ، اجتماعی ، اقتصادی و... تکمیل کرده اند ،ابن ابی عقیل عمانی، حسن بن علی (متوفی ۳۴۰ قمری)؛ ابن قولویه، جعفر بن محمد (متوفی ۳۶۹ ق)؛ شیخ صدوق، محمد بن علی بن بابویه قمی (متوفی ۳۸۱ قمری)؛ شیخ مفید، محمد بن محمد نعمان (متوفی ۴۱۳ قمری)؛ سید مرتضى، علی بن حسین (متوفی ۴۳۶ قمری)؛ شیخ طوسى، محمد بن حسن (متوفی ۴۶۰ ق)؛ سلار بن عبدالعزیز، حمزه بن عبدالعزیز (م ۴۶۳ ق)؛ ابن براج، عبدالعزیز بن تحریر (م ۴۸۱ ق)؛ ابن زهره حلبی، ابوالمکارم حمزه بن علی (م ۵۸۵ ق)؛ ابن ادریس الحلی، محمد بن احمد (متوفی ۵۹۸ ق)؛ سید بن طاووس (متوفی ۶۶۴ ق)؛ محقق اول، جعفر بن حسن (محقق حلی) (متوفی ۶۷۶ ق)؛ علاّمه حلّی، حسن بن یوسف (متوفی ۷۲۶ ق)؛ شهید اول، محمد بن مکی (مقتول ۷۸۶ ق)؛ فاضل مقداد بن عبدالله (متوفی ۸۲۶ ق)؛ ابن فهد الحلی، احمد بن محمد (م ۸۴۱ ق)؛ محقق ثانی، علی بن عبدالعالی (متوفی ۹۴۰ ق)؛ شهید ثانی، زین الدین (مقتول ۹۶۶ ق)؛ مقدس اردبیلی، احمد بن محمد (متوفی ۹۹۳ ق)؛ صاحب معالم، حسن بن زین الدین (متوفی ۱۰۱۵ ق)؛ شیخ بهایى، بهاءالدین محمد عاملی (متوفی ۱۰۳۱ ق)؛ محمد امین استرآبادی (مؤسس اخباریون) (متوفی ۱۰۳۶ ق)؛ مجلسی اول، محمدتقی بن مقصود (متوفی ۱۰۷۰ ق)؛ محقق سبزواری، ملا محمدباقر (متوفی ۱۰۹۰ ق)؛ فیض کاشانى، ملا محسن (متوفی ۱۰۹۱ ق)؛ محقق خوانساری، حسین بن جمال الدین (متوفی ۱۰۹۸ ق)؛ علامه مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی (متوفی ۱۱۱۱ ق)؛ فاضل هندی، بهاءالدین اصفهانی (متوفی ۱۱۳۷ ق)؛ وحید بهبهانی، محمدباقر بن محمد اکمل (متوفی ۱۲۰۵ ق)؛ ملا مهدی نراقی، مهدی بن ابی‌ذر (متوفی ۱۲۰۹ ق)؛ سید محمد مهدی بحرالعلوم (متوفی ۱۲۱۲ ق)؛ شیخ جعفر کاشف الغطاء (متوفی ۱۲۲۸ ق)؛ میرزای قمی، ابوالقاسم بن حسن (صاحب قوانین) (متوفی ۱۲۳۱ ق)؛ سید محمد مجاهد، محمد بن علی (متوفی ۱۲۴۲ ق)؛ ملا مهدی نراقی، (متوفی ۱۲۴۴ ق)؛ صاحب جواهر، محمدحسن (متوفی ۱۲۶۶ ق)؛ شیخ مرتضی انصاری (متوفی ۱۲۸۱ ق)؛ میرزا محمدحسن شیرازی (صاحب فتوای تنباکو)، (متوفی ۱۳۱۲ ق)؛ محمدکاظم آخوند خراسانی (متوفی ۱۳۲۹ ق)؛ سید محمدکاظم طباطبائی یزدی (متوفی ۱۳۳۷ ق)؛ میرزا محمدتقی شیرازی؛ میرزای دوم (متوفی ۱۳۳۸ ق)؛ میرزا محمدحسین نائینی (متوفی ۱۳۵۵ ق)؛ شیخ عبدالکریم حائری یزدی (متوفی ۱۳۵۵ ق)؛ محمدحسین غروی اصفهانی کمپانی (متوفی ۱۳۶۱ ق)؛ سید ابوالحسن اصفهانی (متوفی ۱۳۶۵ ق)؛ محمدحسین کاشف الغطاء (متوفی ۱۳۷۳ ق) ؛ سید حسین بروجردی (متوفی ۱۳۸۱ ق-۱۳۴۰ ش)؛ سید محسن حکیم (متوفی ۱۳۹۰ ق-۱۳۴۹ ش)؛ سید ابوالقاسم خویی (متوفی ۱۴۱۳ ق-۱۳۷۱ ش)؛ سید محمدحسین فضل‌الله (تولد ۱۹۳۵ م-متوفی ۲۰۱۰ م)؛ علی صافی گلپایگانی (تولد ۱۹۱۲ م-متوفی ۲۰۱۰ م)؛ سید حسین طباطبایی قمی (تولد ۱۹۱۱ م-متوفی ۲۰۰۷ م)؛ میرزا جواد تبریزی (تولد ۱۹۲۶ م-متوفی ۲۰۰۶ م)؛ سید شهاب الدین مرعشی نجفی (تولد ۱۹۰۲ م-متوفی ۱۹۹۰ م)؛ علامه سید محمدحسین طباطبائی (تولد ۱۸۹۲ م-متوفی ۱۹۸۱ م)؛ امام موسی صدر (تولد ۱۹۲۸ م)؛ سید محمد رضا گلپایگانی (متوفی ۱۴۱۴ ق-۱۳۷۲ ش)؛ محمد علی اراکی (متوفی ۱۴۱۵ ق-۱۳۷۳ ش)؛ محمدفاضل لنکرانی (متوفی ۱۴۲۸ ق-۱۳۸۶ ش)؛ محمد تقی بهجت (متوفی ۱۴۳۰ ق-۱۳۸۸ ش)؛ لطف‌الله صافی گلپایگانی (سال تولد ۱۹۲۰)؛ عزالدین حسینی زنجانی (سال تولد ۱۹۲۱)؛ میرزا محسن کو چه با غی تبر یز ی (سال تولد ۱۹۲۴)؛ حسین وحید خر ا سانی (سال تولد۱۹۲۴)؛ محمد حسینی شا هر و د ی (سال تولد ۱۹۲۵)؛ محمد صادق ر و حا نی (سال تولد۱۹۲۶)؛ عبد الکریم موسوی ارد بیلی (سال تولد ۱۹۲۶)؛ حسین نوری همدانی (سال تولد۱۹۲۶)؛ محمد علی علوی گرگانی (سال تولد ۱۹۲۶)؛ ناصر مکارم شیرازی (سال تولد۱۹۲۷)؛ سید موسی شبیری زنجانی (سال تولد ۱۹۲۸)؛ جعفر سبحانی (سال تولد۱۹۲۸)؛ سید علی حسینی سیستانی (سال تولد ۱۹۳۰)؛ عبدالله جوادی آملی (سال تولد ۱۹۳۳)؛ حسین مظاهری اصفهانی (سال تولد ۱۹۳۴)؛ جواد غروی علیاری (سال تولد ۱۹۳۵)؛ آصف محسنی (سال تولد ۱۹۳۶)؛ حضرت امام خمینی (متوفی ۱۴۰۹ ق-۱۳۶۸ ش)؛ سید علی حسینی خامنه‌ای (سال تولد ۱۹۳۹)؛
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: از حضرت آدم تا خاتم و تا امروز
