سفره مردم گروگان مافیا

سودجویان از انحصار واردات برنج، 72هزار میلیارد تومان در 5ماهه اول امسال به جیب زدند

مسعود سلطانی - ملیحه فلاح
واردات برنج در تاریک خانه هایی مدیریت می شود که هیچ کس به آن راه ندارد. مافیای واردات برنج در حال چپاول مردم است. با یک حساب و کتاب سرانگشتی می توان ابعاد فاجعه را فهمید. در پنج ماهه امسال 836هزار تن برنج وارد کشور شده است. برای واردات این میزان برنج از ارز با نرخ ترجیحی 29هزارو 431تومان استفاده شده و میانگین قیمتی هر کیلوگرم برنج وارداتی نیز 31هزار و 805 تومان است.  برنج پاکستانی باید در بازار به قیمت مصوب 63هزار تومان به فروش برسد اما اکنون کمترین نرخ برنج وارداتی پاکستانی 150هزار تومان به ازای هر کیلوگرم است. حالا با چند ضرب و تقسیم ساده متوجه چپاول بزرگ در حق مردم ایران می شویم. اختلاف قیمت نرخ مصوب برنج با نرخ برنج در بازار هم اکنون 87هزار تومان به ازای هرکیلوگرم است و این یعنی بیش از 72هزار میلیارد تومان از پول مردم ایران به جیب مافیای برنج سرازیر شده است.

واردات برنج انحصاری است؟
صحبت های استاندار خراسان رضوی به قدری شفاف است که تا عمق فاجعه را بفهمیم اما گویا بحرانی که مافیای برنج ایجاد کرده بسیار عمیق تر است و اکنون فقط نوک کوه یخ این بحران بیرون زده است. چراکه این موضوع حتی صدای اعتراض رئیس سازمان بازرسی کل کشور را هم درآورده است. ذبیح ا... خداییان در نخستین روز این هفته، گفت: برای واردات کالاهای اساسی نباید به افراد خاص بدون ضابطه و شفافیت مجوز داد، زیرا این وضعیت موجب انحصار و برهم خوردن تعادل بازار می شود.  
رئیس سازمان بازرسی کل کشور به انحصاری که در حوزه واردات برنج ایجاد شده، اعتراض کرده و این در حالی است که طبق قانون اجرای سیاست های کلی اصل44 قانون اساسی «انحصار، تبانی، محدود کردن دسترسی رقبا، قیمت گذاری دستوری و ایجاد مانع برای ورود دیگران به بازار، همگی مصداق رفتار ضد رقابتی محسوب می شود و ممنوع است.» علاوه براین هر تصمیمی که به ایجاد انحصار ارزی یا محدودیت بی دلیل برای دیگر واردکنندگان منجر شود، توسط سازمان بازرسی کل کشور قابل پیگیری است.
آیا میزان واردات برنج کاهش پیدا کرده است؟
شاید این گمانه زنی وجود داشته باشد که امسال میزان واردات برنج کاهش پیدا کرده است و به همین دلیل شاهد افزایش قیمت برنج هستیم. گمرک جمهوری اسلامی ایران آمار واردات پنج ماهه1404 را منتشر کرده است و بررسی آمارها نشان می دهد که از ابتدای سال تاکنون 836هزار و 248تن برنج وارد کشور شده است.  
این در حالی است که در سال1403 در مدت مشابه یعنی پنج ماهه نخست سال، 491هزار تن برنج وارد کشور شده بود. این یعنی در پنج ماه نخست امسال 70درصد بیشتر از مدت مشابه در سال گذشته برنج وارد کشور شده! اما قیمت برنج در مردادماه امسال نسبت به مرداد ماه سال گذشته بیش از سه برابر شده است.  
طبق آمارهای رسمی منتشرشده از سوی گمرک، میانگین قیمت هر کیلوگرم برنج وارداتی امسال 31هزار و 805 تومان و در سال گذشته 27هزار تومان بوده است.  
با این حال، قیمت برنج پاکستانی از مردادماه تاکنون در بازار حداقل 150هزار تومان است. این درحالی است که در مردادماه سال گذشته قیمت هر کیلوگرم برنج پاکستانی در بازار 45هزار تومان بوده است، البته شیب افزایش قیمت برنج پاکستانی از نیمه دوم سال گذشته شروع شد و در اسفندماه سال قبل به 100هزار تومان به ازای هرکیلوگرم رسید.
جالب است که در پنج ماهه نخست امسال 13هزار و 323تن برنج از گمرکات خراسان رضوی ترخیص شده است، این میزان برنج نیز با ارز 28 هزار و ۵۰۰ تومان وارد کشور شده است، اما در بازار مشهد هیچ خبری از برنج با قیمت مصوب 63هزار تومان نیست!
چه کسی مسئول است؟
اینکه برنج های وارد شده با ارز ترجیحی کجاست و در کدام انبار است و چرا به قیمت مصوب در بازار وجود ندارد را با مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی در میان گذاشتیم. امیررضا رجبی در پاسخ به ما گفت: از آذر ماه سال1400 قانون انتزاع و تمرکز وظایف در جهاد کشاورزی اجرا شده و مدیریت کالای اساسی به وزارت جهاد کشاورزی منتقل شده است. البته ما در کنارشان برای کمک هستیم و در حوزه ثبت سفارش یا بحث های نظارت همکاری داریم، اما چون موضوع مدیریت کالای اساسی از جمله برنج، روغن، شکر و گوشت با جهاد کشاورزی است، من در این موضوع ورود نمی کنم چراکه حوزه تخصصی آن هاست.  
بعد از دریافت این پاسخ سراغ مجید جعفری، رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی، رفتیم. او طی پاسخی مکتوب به ما گفت: برنج وارداتی به استان با دو نوع برنج هندی و برنج پاکستانی بوده و سهمیه بندی خاصی برای استان در نظر گرفته نشده است که البته وجود سهمیه مشخص (با توجه به پیک زائر) همیشه از تقاضاهای استان بوده است. روند واردات برنج به کشور کاملا سیستمی بوده و بدین صورت است که توسط واردکنندگان در فرایند ثبت سفارش کالا خریداری و با تأیید ثبت سفارش سیستمی به کشور وارد شده و طی فرایندهای موجود در گمرک ترخیص و در شبکه توزیع قرار می گیرد.  
جعفری ادامه داد: برنج وارداتی توسط بخش خصوصی خریداری و به استان حمل می شود. از ۱۵شهریور تمام برنج وارداتی که اظهار می شود، در سامانه بازارگاه توزیع می گردد و شبکه توزیع برنج موظف است برنج را با قیمت مصوب توزیع کند. درضمن نظارت بر بازار توسط جهاد کشاورزی و سایر دستگاه های مرتبط به طور مستمر در حال انجام است که درصورت محرزشدن تخلف گران فروشی واردکننده یا تأمین کننده عمده برنج به بنکداران استان برای حلقه قبل از بنکدار این استان، پرونده تعزیری تشکیل و به استان مبدأ ارسال می شود.

به وزیر اطلاعات گزارش دادم
این موضوع، صدای اعتراض مقامات عالی رتبه دولتی را هم درآورده است. جایی که استاندار خراسان رضوی در جلسه شورای گفت وگوی دولت و بخش خصوصی در حضور معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه این موضوع را مطرح کرد. صحبت های غلامحسین مظفری را در ادامه به طور کامل بخوانید.  
«همه چیز را متمرکز کرده ایم. تخصیص ارز و واردات را متمرکز کرده ایم. در جنگ دوازده‌روزه پیش بینی ما این بود که باید نیازهای کشور را از شرق تأمین کنیم. بنادر ما کامل تحت تأثیر بودند. ما اینجا ظرفیت های بسیار خوبی داریم. ما رفتیم پاکستان، قیمت برنج پاکستانی به صورت جهانی هر کیلوگرم یک دلار است. فرمول خیلی ساده است. نرخ ارز برای واردات کالاهای اساسی 28هزار و 500تومان است. یعنی قیمت خرید هر کیلوگرم برنج پاکستانی 28 هزار و ۵۰۰ تومان است. قیمت مصوب برنج پاکستانی را 63هزار تومان گذاشته ایم اما در بازار کمتر از 150هزار تومان نیست و به دست مردم هم نمی رسد.  
خدمت رئیس جمهور گفتم ما در خراسان رضوی، جنوبی و شمالی 10درصد از جمعیت کشور هستیم. 10درصد از سهمیه ارز را به ما بدهید. به اندازه کافی آدم توانمند و صاحب صلاحیت داریم که برنج را بیاورند. ما برنج 63هزار تومانی اصلا نداریم.  
مکاتبه کردیم با وزیر جهاد کشاورزی و این موضوعات را خدمت وزیر محترم اطلاعات هم مطرح کردیم. من به عنوان استاندار جمعیت 8درصدی کشور می‌گویم با این همه امکاناتی که داریم چرا امکان واردات و صادرات در این مملکت را نداریم. حتی گفتیم به ما اجازه بدهید بدون ارز ترجیحی و با ارز آزاد برنج وارد کشور کنیم. باز هم امکانش وجود ندارد.

محرمانه نیست و  همه می دانند که  انحصاری است!
نایب رئیس کمیسیون مدیریت واردات و بازرگانی داخلی اتاق بازرگانی خراسان رضوی در همین رابطه به ما گفت: تعیین سهمیه واردات برنج در دست مرکز است. این موضوع خیلی محرمانه نیست و بخش عمده واردات برنج در دست سه یا چهار شرکت است. باقی مانده سهمیه واردات برنج بین تاجران شهرهای مختلف توزیع می شود که عددی نیست.  مرتضی قندچی ادامه داد: حال اینکه چه کسانی ارز دولتی گرفتند و برنج وارد کردند و کجا توزیع کردند، موضوعاتی است که دست حاکمیت است و حاکمیت باید پیگیری کند. شما به عنوان رسانه که نمی توانید رد برنج وارداتی را بزنید. شما درنهایت می توانید سؤال کنید که این ارز را چه کسانی گرفته اند. عمده واردات برنج در دست چند نفر است و آن اعداد بزرگ است که بازار را تکان می دهد. این باید مشخص شود. تقریبا هیچ شفافیتی وجود ندارد.  
وی در پاسخ به این سؤال که آیا آمادگی واردات برنج از سوی تاجران خراسانی وجود دارد، گفت: همین الان تعاونی های مرزنشین در خراسان رضوی این کار را انجام می دهند و حتی حاضرند با نرخ ارز آزاد، واردات برنج را انجام دهند. سایر تاجران خراسانی نیز این توانایی را دارند.

• تقویت انسجام و معیشت، جایگزین خروج از NPT
• ایستادگی برابر زورگویان؛ تعامل با همسایگان
• بررسی راه‌های افزایش تاب‌آوری ملی
• شبکه پولشویی متهمان پرونده چای دبش شناسایی شد
• روند توا فق شکل گرفته بود ترامپ آن را پاره کرد
• ابزار داخلی مقابله با تحریم ها
• پایان عصر جریمه‌های مالیاتی
• ارکان نظامی آماده رزم دفاعی
• نیازمند دکترین جدید هستیم
• طراحی سیاست‌های ارزی برای شرایط ویژه «اسنپ‌بک»
• بررسی راه‌های افزایش تاب‌آوری ملی
• روند توا فق شکل گرفته بود، ترامپ آن را پاره کرد