نانو؛ الگویی برای میادین علمی و صنعتی

در میانهی جنگ آنگاه که اخبار و روایتهای گوناگون اوج میگیرند و خیز بر میدارند و حتی برخی متخصص رسانهای را در خود غرق میکنند - اخبار و روایتهایی که بعضاً حتی صحت و سقمشان هم مشخص نیست - سخن گفتن و روایت کردن از واقعیات، آنگونه که هستند نه آنگونه که دشمن آن را بازنمایی میکند، اهمیت و ضرورتی مضاعف پیدا میکند. البته نه به شکل آنچه که در هجوم اخبار و اطلاعاتی میبینیم و امکان رمزگشایی آنها برای مخاطب مشخص نیست بلکه به شکلی که اولویتها را به شیوهای منطقی برای مخاطب مشخص کند، ارتباط منطقی میان پدیدهها را تشریح کرده و توجه مخاطب به سمت و سویی رهنمون شود که در حالت عادی چندان مد نظر قرار نمیگیرند.
«صدای ایران»، روزنامه اینترنتی رسانهی KHAMENEI.IR که از روزهای آغازین جنگ ۱۲ روزه رژیم صهیونی علیه ایران با مأموریتی که ذکر شد آغاز به کار کرد، حال و در زمان توقف آتش سعی دارد تا بهصورت روزانه همراه ملّت ایران باشد. محورهای مهم و مرتبط را از لابهلای سیل اخبار و اطلاعات درست و نادرست بیرون کشیده، سره را از ناسره جدا کرده و وضعیت راهبردی جمهوری اسلامی ایران را آنگونه که هست روایت کند. «صدای ایران» صدای ملّت ایران خواهد بود و راوی ایستادگی و مقاومت آنها.
صد و چهلوهشتمین شماره «صدای ایران» به روح مطهر شهید محمد دالوند تقدیم شده است.
این روزنامه اینترنتی هر شب حوالی ساعت ۲۲ در رسانهی KHAMENEI.IR منتشر خواهد شد.
دریافت روزنامه اینترنتی «صدای ایران»؛ شماره صد و چهلوهشت
سرمقاله
نانو؛ الگویی برای میادین علمی و صنعتی
روایت پیشرفت ایران در فناوری نانو، تنها توصیف یک مسیر فناورانه نیست؛ نمونهای استراتژیک از اینکه چگونه یک تصمیم درست، ثبات مدیریتی، و اعتماد به نسل جوان میتواند کشور را از عقبماندگی به جمع قدرتهای اول جهان برساند. این مسیر، الگویی برای سایر حوزههای علمی و صنعتی کشور است.
تجربه نانو در ایران، برخلاف بسیاری از برنامههای علمی که دچار گسست و بیثباتی شدهاند، بر پایه یک تصمیم کلیدی آغاز شد: انتخاب «متولی مشخص» برای یک فناوری نوظهور. تشکیل ستاد نانو در اوایل دهه ۸۰، نخستین بار این پیام را در مدیریت فناوری کشور نهادینه کرد که توسعه علمی بدون انسجام سیاستگذاری و فرماندهی روشن، ممکن نیست.
نقطه عطف این مسیر، جلسه سال ۱۳۸۴ با رهبر انقلاب بود؛ جایی که سه عنصر بنیادین یک راهبرد ملّی تثبیت شد: ایمان به ظرفیت کشور، ثبات در تیم مدیریتی و جسارت در اجرا. وقتی تأکید شد «خانواده نانو دست نخورد»، کشور از آفت تغییرات ناگهانی مدیران نجات یافت و رقابت سیاسی جای خود را به کار مستمر و بلندمدت داد؛ همان عنصری که بسیاری از طرحهای ملّی از نبود آن رنج میبرند.
هدفگذاری در این حوزه نیز متفاوت بود. اگر مدیران، دستیابی به یک درصد سهم جهانی را بلندپروازانه میدانستند، نگاه راهبردی کشور این سقف را شکست و مسیر به سمت دو درصد و قرارگرفتن در میان ده قدرت اول نانو جهان تنظیم شد. نتیجه روشن بود: ایران از رتبه ۵۷ به رتبه چهارم دنیا رسید؛ پس از چین، آمریکا و هند.
این شتاب، تنها حاصل «پژوهش برای تولید مقاله» نبود. سرمایهگذاری بر نیروی انسانی، تبدیل علم به فناوری، و فناوری به محصول، باعث شد ایران در نمایشگاهها و اجلاسهای بینالمللی نانو نه تماشاگر، بلکه شریک تصمیمسازی باشد. کشوری که یک روز بهدلیل تحریمها حتی در خرید مواد اولیه مشکل داشت، امروز در برخی حوزههای نانو، فناوریهایی ارائه میدهد که در اختیار قدرتهای مطرح هم نیست.
اما یک نکته تلخ نیز در این مسیر قابل چشمپوشی نیست: ۹۰ درصد آسیبها داخلی بود و تنها ۱۰ درصد ناشی از تحریم؛ بودجههای مصوب محقق نشد، موانع بوروکراتیک انرژیها را فرسودند و گاه بیاعتقادی مدیریتی به توان ملّی، مسیر را کند کرد.
با این حال، جوانانی که در دهه دوم فعالیت، زیر فشار تحریمها و تنگنای مالی پیش رفتند، نشان دادند اقتدار علمی وقتی ریشه بدواند، از هیچ فشاری فرو نمیریزد. درسی روشن: تحریمها وقتی ناتوان میشوند که ما قوی بمانیم.
اکنون پرسش اصلی چنین است: اگر الگوی نانو در حوزههای دیگر تکرار شود – از انرژیهای نو تا زیستفناوری و هوش مصنوعی – جایگاه ایران در ۱۰ سال آینده کجای جهان خواهد بود؟
راه پاسخ روشن است: ثبات در مدیریت، جدیت در پیگیری اهداف، و ایمان به توان جوانان. همان سهگانهای که یک بار ما را به قلّه رساند؛ و میتواند قلّههای بلندتری را نیز فتح کند.

نانو؛ الگویی برای میادین علمی و صنعتی
تلاش برای فرار از شکستهایسریالی با «نیزه جنوبی»
سرنوشت «حباب پیشرفت»، در دست قدرتها
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: صدای ایران
