شرح کامل واقعه عاشورا از مقتل لهوف

مقتل لهوف معتبرترین و دقیق تری مقتل در دسترس است. این مقتل از دو مسلک تشیکل شده که مسلک اول درباره وقایع روزهای پیش از عاشورا و مسلک دوم درباره روز عاشورا است. متن مسلک دوم به این شرح است:

قالَ الرّاوي : وَنَدَبَ عُبَيْدُ اللّهِ بْنِ زِيادٍ اءَصْحابَهُ إِلي قِتالِ الْحُسَيْنِ عليه السّلام ، فَاءَتَّبَعُوهُ، وَاسْتَخَفَّ قَوْمَهُ فَاءَطاعُوهُ، وَاشْتَري مِنْ عُمَرَ بْنِ سَعْدٍ آخِرَتَهُ بِدُنْياهُ وَدَعاهُ إِلي وَلا يَةِ الْحَرْبِ فَلَبّاهُ. وَخَرَجَ لِقِتالِ الْحُسَيْنِ عليه السّلام في اءَرْبَعَةِ آلافِ فارِسٍ، وَاءَتْبَعَهُ ابْنُ زِيادٍ بِالْعَساكِرِ لَعَنَهُمُ اللّهُ، حَتّي تَكامَلَتْ عِنْدَهُ إِلي سِتِّ لَيالٍ خَلَوْنَ مِنَ الْمُحَرَّمِ عِشْرُونَ اءَلْفَ فارِسٍ. فَضَيَّقُوا عَلَي الْحُسَيْنِ عليه السّلام حَتّي نالَ مِنْهُ الْعَطَشُ وَمِنْ اءَصْحابِهِ. راوي گويد: عبيداللّه زبان به دعوت اصحاب خويش برگشود كه با نور چشم رسول اللّه صلّي اللّه عليه و آله ، ستيزند وخون آن مظلوم را بريزند. آن بدنهادان نيز متابعت كردند و حلقه فرمانش در گوش نهادند و آن شيطان مردود از قوم خود طلب نمود كه در طاعتش در آيند و زنگ غبار از خاطر بزدايند. آن بي دينان نيز انگشت اطاعت بر ديده نهادند و سر به فرمانش دادند و آن زيانكار از عمر تبهكار، آخرت را به دنياي خود خريدار شد. آن غَدّار نابكار هم دين به دنيا فروخت و فرمان ايالت ري را بياندوخت خواستش كه امير لشكر كند و عهد خدا و رسول صلّي اللّه عليه و آله را بشكند، عمر سعد نيز لبيّكي بگفت و كفر باطني را نتوانست نهفت . با چهار هزار لشكر خونخوار از كوفه بيرون آمد و جنگ فرزند سيّد ابرار و نور ديده حيدر كرّار را مصمّم گرديد. پس از آن ، عبيداللّه بن زياد لشكر پس از لشكر به دنبال آن بدبنياد روانه نمود تا آنكه در روز ششم محرّم الحرام بيست هزار سواره لشكر بي دين بد آئين در كربلا جمع آمدند و كار را بر حسين مظلوم عليه السّلام تنگ گرفتندتا به حدّي كه تشنگي بر خود و اصحابش استيلا يافت .

متن عربي : فَقامَ عليه السّلام وَاءَتَّكي عَلي قائِمِ سَيْفِهِ وَنادي بِاءَعْلي صَوْتِهِ، فَقالَ: (اءُنْشُدُكُمُ اللّهَ هَلْ تَعْرِفُونَني ؟(. قالُوا: اءَللّهُمَّ نَعَمْ، اءَنْتَ ابْنُ رَسُولِ اللّهِ وَسِبْطِهِ. قالَ: (اءُنْشُدُكُمُ اللّهَ هَلْ تَعْلَمُونَ اءَنَّ جَدّي رَسُولُ اللّهِ صلّي اللّه عليه و آله ؟(. قالُوا: اءَللّهُمَّ نَعَمْ. قالَ: (اءُنْشُدُكُمُ اللّهَ هَلْ تَعْلَمُونَ اءَنَّ اءُمّي فاطِمَةَ بِنْتُ مُحَمَّدٍ؟(. قالُوا: اءَللّهُمَّ نَعَمْ. قالَ: (اءُنْشُدُكُمُ اللّهَ هَلْ تَعْلَمُونَ اءَنَّ اءَبي عَلِيَ بْنَ اءَبي طالِبٍ؟(. قالُوا: اءَللّهُمَّ نَعَمْ. قالَ: (اءُنْشُدُكُمُ اللّهَ هَلْ تَعْلَمُونَ اءَنَّ جَدَّتي خَديجَةَ بِنْتَ خُوَيْلِدٍ اءَوَّلُ نِساءِ هذِهِ الاُْمَّةِ إِسْلاما؟(. قالُوا: اءَللّهُمَّ نَعَمْ.

شرح کامل واقعه عاشورا از مقتل لهوف قسمت سوم

متن عربي : وامُحَمَّداهُ، صَلّي عَلَيْكَ مَلائِكَةُ السَّماءِ. هذا حُسَيْنُ بِالْعَراءِ، مُرَمَّلُ بِالدِّماءِ، مُقَطَّعُ الاعْضاءِ، واثَكْلاهُ، وَ بَناتُكَ سَبايا، الَي اللّهِ الْمُشْتَكي وَ الي مُحَمَّدٍ الْمُصْطَفزي وَ اِلي عَليٍّ المُرْتَضي وَ اِلي فاطِمَةَ الزَّهراءِ، و الي حَمزَةَ سَيِّدِ الشُّهَداء. وامُحَمَّداهُ، وَ هذا حُسَيْنُ بِالعَراءِ، تَسْفي عَلَيْهِ رِيحُ الصَّباءِ، قَتيلُ اءَولادِ الْبَغايا. واحُزْناهُ، واكَرْباهُ عَلَيْكَ يا اءبا عَبْدِ اللّهِ، اءَلْيَوْمَ ماتَ جَدّي رَسُولُ اللّه . يا اءَصْحابَ مُحَمَّدٍ، هولاءِ ذُرِّيَّةُ الْمُصْطفي يُساقُونَ سَوْقَ السَّبايا. وَ في بعْضِ الرَّواياتِ: وامُحَمَّداهُ، بَناتُكَ سَبايا، وَ ذُرّيَّتُكَ مُقَتَّلَةُ تَسْفي عَلَيْهِمْ ريحُ الصَّباءِ، وَ هَذا حُسَيْنُ مَحْزُوزُ الرَّاءسِ مِنَ الْقَفا، مَسْلُوبُ العِمامَةِ وَالرَّداءِ. بِاءبي مَنْ اءَضْحي عَسْكَرُهُ في يَوْمِ الاثْنَيْنِ نَهْبَا. بِاءبي مَنْ فُسْطاطُهُ مُقَطَّعُ العُري . بِاءبي مَنْ لا غائِبُ فَيُرْتَجي ، وَ لا جَريحُ فَيُداوي . بِاءبي مَنْ نَفْسي لَهُ الفِداءُ. بِاءبِي الْمَهْمُومُ حَتّي قَضي . بِاءبي الْعَطشانُ حَتي مَضي . ترجمه : و ستم ها به خداوند و به خدمت محمد مصطفي و علي مرتضي و فاطمه زهرا و حمزه سيدالشهداء عليه السّلام شكايت مي برم ، يا محمد! اين حسين است كه در گوشه بيابان افتاده و باد صبا بر او مي گذرد و او به دست زنازادگان كشته شده است اي بسا حزن و اندوه من ! امروز احساس مي كنم كه جد بزرگوارم احمد مختار از دنيا رحلت نمود! كجاييد اي اصحاب محمد صلي الله عليه و اله !؟ اينك اين بي كسان ، ذريه مصطفي را به اسيري مي برند و در روايت ديگر وارد شده است كه مي گفت : يا محمد! اينك دختران تو اسير و ذريه تو كشته شده اند و باد صبا بر اجساد ايشان مي وزد و اينك حسين سر از قفا جدا گرديده عمامه و ردايش را از سر دوشش كشيده اند. پدرم فداي آن حسين كه در روز دوشنبه لشكرش به تاراج رفت . شايد اين كلمه اشاره باشد به روز سقيفه بني ساعده . پدرم به فداي آن حسين كه طناب خيمه هاي حرمش را بريدند. پدرم به فداي آن حسين كه به سفر نرفته تا اميد بازگشتش را داشته باشم و زخم بدنش طوري نيست كه مداوا توانم نمود جانم به فدايش كه با بار غم و اندوه از دنيا رفت . پدرم به فداي او كه با لب تشنه از دار دنيا رفت . پدرم به فداي او كه جدش محمد مصطفي است . متن عربي : بِاءَبي مَنْ شَيْبَتُهُ تَقْطُرُ بِالدَّماءِ، بِاءبي مَنْ جَدُّهُ رَسُولُ الهِ السَّماءِ، بِاءَبي مَنْ هُوَ سِبْطُ نَبِيِّ الْهُدي ، بِاءَبي مُحَمَّدُ الْمُصطَفي ، بِاءبي عَلِيُّ الْمُرْتَضي ، بِاءَبي خَديجَةُ الْكُبْري ، بِاءبي فَاطِمَةُ الزَّهراءِ سَيِّدَةُ النِّساءِ، بِاءَبي مَنْ رُدَّتْ عَلَيْهِ الشَّمْسُ حَتّي صَلّي . قَالَ الرّاوي : فَاءبْكَتْ وَ اللّهِ كُلَّ عَدُوٍّ وَ صَديقٍ! ثُمَّ اءَنَّ سُكَيْنَةَ اعْتَنَقَتْ جَسَدَ الْحُسَيْنِ ع ، فَاجْتَمَعَ عِدَّةُ مِنَ الاعْرابِ حَتّي جَرُّوها عَنْهُ. قَالَ الرّاوي : ثُمَّ نادي عُمَرُ بْنُ سَعْدٍ في اءصْحابِهِ: مَنْ يَنْتَدِبُ لِلْحُسَيْنِ فَيُوَطِّي الْخَيْلَ ظَهْرَهُ؟ فَانْتَدَبَ مِنْهُمْ عَشَرَةُ وَ هُمْ اسْحاقُ بْنُ حَوْبَةَ الَّذي سَلَبَ الْحُسَيْنِ ع قَميصَهُ، وَاءَخْنَسُ بْنُ مَرْثَدٍ، وَ حَكيمُ بْنُ طُفَيْلٍ السَّنْبِسي ، وَ عُمَرُ بْنُ صُبَيْحٍ الصَّيْداوي ، وَ رَجاءُ بْنُ مُنْقِذٍ الْعَبْدي ، وَ سالِمُ بْنُ خَثْيَمَةَ الْجُعْفي ، وَ واحِظُ بْنُ ناعِمٍ، وَ هاني بْنُ شَبَثِ الْحَضْرَمي ، وَ اءُسَيْدُ بْنُ مالِكٍ لَعَنَهُمُ اللّهُ، فَدَاسُوا الْحُسَيْنَ ع بِحَوافِرِ خَيْلِهمْ حَتّي رَضُّوا ظَهْرَهُ وَ صَدْرَهُ. ترجمه : پدرم به فداي او كه فرزند زاده رسول الله آسمانهاست . پدرم به فداي او كه سبط نبي هدي است جانم به فداي محمد مصطفي و خديجه كبري و علي مرتضي و فاطمه زهراء سيده زنان . جانم به فداي آن كس كه آفتاب بر او از مغرب بازگشت و طلوع ديگر نمود تا او نماز گزارد. راوي گفت : به خدا سوگند! زينب كبري عليه السّلام با اين سخنان سوزناك دوست و دشمن را بگرياند سپس سكينه خاتون ، جنازه پدر خود حسين عليه السّلام را در آغوش كشيد، پس گروهي از اعراب جمع شدند و آن مظلومه را از روي نعش پدر جدا نمودند. راوي گويد: پس از شهادت امام مبين ، عمر سعد لعين در ميان اصحاب و ياران بي دين خود ندا در داد: كيست كه اجابت كند دعوت امير خود ابن زياد را درباره حسين به جا آورد و بر بدن او بتازد؟ پس ده نفر ولدالزنا اجابت آن لعين را نمودند و نامهاي نحس آن ملعونها عبارت است از: اسحاق بن حويه بي دين و او همان ملعون بود كه پيراهن از بدن شريف امام عليه السّلام ، بيرون آورد؛ اخنس بن مرثد بدائين ؛ حكيم بن طفيل سنبسي لعين ؛ عمرو بن صبيح صيداوي كافر؛ رجاء بن منفذ عبدي ؛ سالم بن خثيمه جعفي پليد؛ واحظ بن ناعم شقي ، صالح بن وهب جعفي جفاگر، هاني بن شبث حضر مي عنيد و اسيد بن مالك هالك - لعنهم الله اجمعين - پس آن لعينان ، سينه و پشت فرزند رسول را به سم اسبها خود پايمال كردند و در هم شكستند. متن عربي : قَالَ الرّاوي : وَ جاءَ هولاءِ الْعَشَرَةِ حَتّي وَقَفُوا عَلَي ابْنِ زِيادٍ فَقالَ اءُسَيْدُ بْنُ مالِكٍ اءَحَدُ الْعَشَرَةِ: نَحْنُ رَضَضْنا الصَّدْرَ بَعْدَ الظَّهْرِ بِكُلِّ يَعْبوبٍ شَديدٍ الاسْرِ فَقَالَ ابْنَ زِيادٍ مَنْ اءَنْتُمْ؟ قالُوا: نَحْنُ الَّذينَ وَطِئنا بِخُيُولِنا ظَهْرَ الْحُسَيْنَ حَتّي طَحَنّا حَناجِرَ صَدْرِهِ. قالَ: فَاءَمَرَ لَهُمْ بِجائِزَةٍ يَسيرَةٍ. قالَ: اءبُو عُمَرُ الزّاهِدُ: فَنَظَرْنا الي هولاءِ الْعَشَرَةِ، فَوَجَدْناهُمْ جَميعا اءوْلادَ زِنا. وَ هولاءِ اءَخَذَهُمُ الْمُخْتارُ، فَشَدَّ اءَيْديَهُمْ وَ اءَرْجُلَهُمْ بِسُكَكِ الْحَديدِ، وَ اءوْطاء الْخَيْلَ ظُهُورَهُمْ حَتّي هَلَكُوا. وَ رَوي ابْنُ رَباحٍ قالَ: لَقيتُ رَجُلا مَكْفوفا قَدْ شَهِدَ قَتْلَ الْحُسَيْنِ ع . فَسُئِلَ عَنْ ذِهابِ بَصَرِهِ؟ فَقال : كُنْتُ شَهِدْتُ قَتْلَهُ عاشِرَ عَشَرَةٍ، غَيْرَ اءَنّي ترجمه : راوي گويد: ده نفري كه جرات نموده و اسب بر بدن مطهر نور چشم حيدر تاختند به نزد ابن زياد بدنهاد آمدند و در بارگاه آن لعين ايستادند يكي از آن روسياهان كه نام نحسش اسيد بن مالك بود اين بيت را بخواند: (نحن رضضنا...(؛ يعني ماييم آن ده نفر كه اول پشت حسين و سپس سينه اش را به وسيله اسبهاي تيزرو، بلند قامت و قوي هيكل ، در هم شكستيم و خرد ساختيم ابن زياد پرسيد: شما چه كسانيد؟ گفتند: ماييم آن كساني كه اسبها را بر بدن حين تاختيم و او را پايمال مركبهاي خود نموديم به حدي كه استخوانهاي سينه اش را نرم و خرد كرديم راوي گويد: عبيدالله بن زياد حكم نمود كه جايزه اي ناچيز به آنها دادند از ابو عمرو زاهد مروي است كه گفت : آن ده نفر ملعون را چون نيك نظر نموديم همه آنها را حرام زاده يافتيم و وقتي مختار اين ده نفر را دستگير نمود، امر كرد تا دست و پاي آنها را با ميخهاي آهنين به زمين فروبستند و اسبها را بر پشت نحس آنها تاختند تا جان به مالك دوزخ سپردند. از ابن رباح روايت است كه گفت : مرد كوري را ديدم كه در روز شهادت حضرت سيد الشهداء عليه السّلام در لشكر ابن زياد حضور داشت ، از او سؤ ال مي كردند از سبب نابينا شدنش ، او در جواب گفت : من با نه نفر ديگر از لشكريان در روز عاشورا در كربلا حاضر بودم جز آنكه من ته شمشير زدم نه تير انداختم و چون آن حضرت به شهادت رسيد من به سوي خانه خود برگشتم و نماز عشا را به جاي متن عربي : لَمْ اءَطْعَنْ وَ لَمْ اءضْرِبْ وَ لَمْ اءَرْمِ، فَلَمّا قُتِلَ رَجَعْتُ اِلي مَنْزِلي وَ صَلَّيْتُ الْعِشَاءَ الاخِرَةَ وَ نُمْتُ. فَاءتاني آتٍ في مَنامي ، فَقالَ: اءَجِبْ رَسُولَ اللّهِ صلي الله عليه و آله ! فَقُلْتُ: ما لي وَلَهُ؟ فَاءَخَذَ بِتَلابيبي وَ جَرَّني الَيْهِ، فَاءذَا النَّبي ص جالِسُ في صَحْراءَ، حاسِرُ عَنْ ذِراعَيْهِ، آخِذُ بِحَرْبَةٍ، وَ مَلَكُ قائِمُ بَيْنَ يَدَيْهِ وَ في يَدِهِ سَيْفُ مِنْ نارٍ فَقَتَلَ اءَصْحابِي التَّسْعَةَ، فَلَمّا ضَرَبَ ضَرْبَةً الْتَهَبَتْ اءنْفُسُهُمْ نارا. فَدَنَوْتُ مِنْهُ وَ جَثَوْتُ بَيْنَ يَدَيْهِ وَ قُلْتُ: اءَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا رَسُولَ اللّهِ، فَلَمْ يَرُدَّ عَلَي، وَ مَكَثَ طَويلا. ثُمَّ رَفَعَ رَأْسهُ وَ قالَ: يا عَدُوُّ اللّهِ إِنْتَهَكْتَ حُرْمَتي وَ قَتَلْتَ عِتْرَتي وَ لَمْ تَرْعِ حَقْي وَ فَعَلْتَ ما فَعَلْتَ. فَقُلْتَ: يا رَسُولَ اللّهِ، وَ اللّهِ ما ضَرَبْتُ بِسَيْفٍ، وَ لا طَعَنْتُ. بِرُمْحٍ وَ لا رَمَيْتُ بِسَهْمٍ. ترجمه : آوردم و به خواب رفتم پس در عالم رويا شخصي به نزد من آمد و به من گفت : رسول خدا عليه السّلام تو را طلب نموده ، به نزد پيامبر بيا. گفتم : مرا با رسول چه كار است !؟ پس آن شخص گريبان مرا گرفت و كشان كشان تا به خدمت پيامبر آورد. پس آن جناب را ديدم در صحرايي نشسته و آستين هاي خود را تا مرفق بالا زده و حربه اي در دست دارد و فرشته اي در پيش روي آن حضرت صلي الله عليه واله ايستاده و شمشيري از آتش در دست دارد و آن نه نفر ديگر هم حاضر بودند. آن فرشته آن نه نفر را به اين كيفيت به قتل رسانيد كه هر يك را ضربتي كه مي زد شعله آتش او را فرو مي گرفت و به درك مي رفت . پس من نزديك خدمت شدم و در حضور آن جناب به دو زانو نشستم و گفتم : (السلام عليك يا رسول الله (! آن حضرتت جواب سلام مرا نفرمود. مدتي دراز سر مبارك را به زير افكند سپس سرش را بلا نمود و فرمود: اي دشمن خدا! حرمت مرا شكستي و عترت مرا به قتل رسانيدي و رعايت حق را ننمودي و كردي آنچه كردي !!! پس من گفتم : يا رسول الله ! به خدا سوگند كه من نه شمشير زدم و نه نيزه به كار بردم و نه تير انداختم . متن عربي : فَقالَ: صَدَقْتَ، وَ لكِنِّ كَثَّرتَ السَّوادَ، اءُدْنُ مِنّي فَدَنَوْتُ مِنْهُ، فَإِذا طَشْتُ مَمّلُوُّ دَما. فَقالَ لي : هذا دَمُ وَلَدِي الْحُسَيْنِ ع ، فَكَحَلَني مِنْ ذلِكَ الدَّمِ، فَانْتَبَهْتُ حَتَّي السّاعَةَ لا اءُبْصِرُ شَيْئا. وَ رُوِي عَنِ الصّادِقِ ع ، يَرْفَعُهُ اِلَي النَّبِي ص اءَنَّهُ قالَ: (اِذا كازن يَوْمَ الْقِيامَةِ نُصِبَ لِفاطِمَةَ ع قُبَّةُ مِنْ نُورٍ، وَ يَقْبَلُ الْحُسَيْنُ ع وَ رَأْسَهُ في يَدِهِ. فَاِذا رَأَتْهُ شَهَقَتْ شَهْقَةً لا يَبْقي في الْجَمْعِ مَلَكُ مُقَرَّبُ وَ لا نَبِي مُرْسَلُ اِلاّ بَكي لَها. فَيُمَثِّلُهُ اللّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَها في أَحْسَنِ صُورَةٍ(23) وَ هُوَ يُخاصِمُ قَتَلَتَهُ بِلا رَاءسٍ. فَيَجْمَعُ اللّهِ لي قَتَلَتَهُ وَ الْمُجَهِّزينَ عَلَيْهِ وَ مَنْ شَرَكَ في دَمِهِ، فَأَقتُلُهُمْ حَتّي آتِيعَلي آخِرِهِمْ ثُمَّ يُنْشَرُونَ فَيَقْتُلُهُمْ أَمِيرُ الْمُؤْمِنينَ ص . ثُمَّ يُنْشَرُونَ فَيَقْتُلُهُمْ الْحَسَنُ ع ترجمه : رسول خدا فرمود: راست مي گويي و لكن سياهي لشكر بودي و بر تعداد آنها افزودي آنگاه فرمود: به نزديك من بيا و چون نزديك شدم در خدمتش طشتي پر از خون ديدم ، پس حضرت فرمود: اين خون فرزندم حسين است و سپس از آن خون مانند سرمه در چشمانم كشيد و وقتي از خواب بيدار گشتم ، ديدم ديگر چشمم جايي را نمي بيند از حضرت صادق عليه السّلام مروي است كه مرفوعا از رسول خدا صلي الله عليه واله روايت نموده كه چون روز قيامت شود از براي فاطمه زهرا قبه اي از نور نصب مي نمايند و حسين عليه السّلام به محشر مي آيد در حالتي كه سر خود را بر روي دست گرفته و سر بر بدن ندارد و چون فاطمه عليه السّلام او را به اين شكل ببيند يك نعره مي زند كه هيچ فرشته مقرب و نه پيغمبر مرسل نمي ماند مگر آنكه همي به گريه مي افتند. سپس خداي عزوجل ، حسين عليه السّلام را به بهترين صورتها از براي فاطمه زهرا عليه السّلام مثل مي نمايد و در آن حال ، حسين عليه السّلام در حالي كه سر بر بدن ندارد به قاتلان خود مخاصمه مي كند سپس خداوند، كشندگان او را و آنانكه سر از بدن اطهرش جدا نمودند و يا به نحوي در ريختن خون آن مظلوم شركت داشته اند در مكاني جمع مي كند و من همه آنان را به قتل مي رسانم . سپس خداي عزوجل آنان را زنده مي كند باز جناب امير مؤ منان عليه السّلام همه ايشان را مقتول مي نمايد؛ باز زنده مي شوند و امام حسن عليه السّلام آن اَشقْيا را به قتل مي رساند و باز خدا ايشان را زنده مي كند پس امام متن عربي : ثُمَّ يُنْشَرُونَ فَيَقْتُلُهُمُ الْحُسَيْنُ ع ثُمَّ يُنْشَرُونَ فَلا يَبْقي مِنْ ذُرِّيَّتِنا اءَحَدُ اءلاّ قَتَلَهُمْ. فَعِنْدَ ذلِكَ يَكْشَفُ الْغَيْظُ وَ يُنْسَي الْحُزْنُ(. ثُمَّ قَاَل الصّادِقُ ع : (رَحِمَ اللّهُ شيعَتَنا شيعَتَنا، هُمْ وَ اللّهِ الْمُؤْمِنُونَ وَ هُمْ الْمُشارِكُونَ لَنا فِي الْمُصيبَةِ بِطِوُلِ الْحُزْنِ وَ الْحَسْرَةِ( وَ عِنَ النَّبِي ص أَنَّهُ قالَ: (اذا كانَ يَوْمَ الْقِيامَةِ تَاءْتي فاطِمَةُ ع في لُمَّةٍ مِنْ نِسائِها. فَيُقالُ لَها: اءُدْخُلِي الْجَنَّةَ. فَتَقُولُ: لا اءُدْخُلُ حَتّي اءَعْلَمَ ما صَنَعَ بِوَلَدي مِنْ بَعْدي . فَيُقالُ: لَها اءُنْظُري في قَلْبِ الْقِيامَةِ، فَتَنْظُرُ اِلَي الْحُسَيْنِ ع قائِما لَيْسَ عَلَيْهِ رَاءْس ، فَتَصْرخُ صَرْخَةً فَاءَصْرَخُ لِصِراخِها وَ تَصْرَخُ الْمَلائِكَةُ لِصِراخِها(. وَ في رِوايَةٍ اءخري : ( وَ تُنادي وا وَلَداهُ، واثَمَرَةَ فُؤ اداهُ(. ترجمه : حسين عليه السّلام آنان را به قتل مي آورد و باز زنده مي گردند پس احدي از ذريه ما باقي نمي ماند مگر آنكه هر كدام يك مرتبه آنها را به قتل مي رساند در اين هنگام غيظ و خشم ما فرو مي نشيند و اندوه و مصيبت حضرت سيدالشهداء عليه السّلام از خاطرها رفته و به فراموشي سپرده مي شود(24) پس از آن ، امام جعفر عليه السّلام فرمود: خدا رحمت كند شيعيان ما را، به خدا سوگند كه ايشان مؤ منان بر حق اند به خدا قسم ! آنها به واسطه درازي حزن و اندوه و حسرتشان ، در مصيبت با ما شريكند و از رسول خدا عليه السّلام مروي است كه فرمود: چون قيامت شود فاطمه زهرا عليه السّلام در حالي كه زنان اطرافش را گرفته اند، مي آيد، پس به او گفته مي شود داخل بهشت شو! فاطمه عليه السّلام مي گويد: من داخل بهشت نمي شوم تا آنكه بدانم بعد از رحلت من از دنيا، با فرزندم حسين عليه السّلام چگونه رفتار كرده اند. پس به او گفته مي شود: (انظري في قلب القيامة (؛ يعني به وسط صحراي محشر نظر نما! چون نظر نمايد حسين عليه السّلام را مي بيند ايستاده و سر در بدن ندارد. در اين هنگام فرياد بر مي آورد و من نيز از فرياد او به فرياد مي آيم و فرشتگان هم به فرياد مي افتند. و در روايت ديگر چنين وارد شده كه فاطمه زهرا عليه السّلام نداي (واولداه ، واثمرة فواداه ( بر مي آورد. متن عربي : قالَ: (فَيَغْضَبُ اللّهُ عَزّ وَ جَلَّ لَها عِنْدَ ذلِكَ، فَيَاءْمُرُ نارا يُقالُ لَها هَبْهَبْ قَدْ اءوْقَدَ عَلَيْها اءَلْفَ عامٍ حَتْي اسْوَدَّتْ، لا يَدْخُلُها رَوْحُ اءَبَدا وَ لا يَخْرُجُ مِنْها غَمُّ اءَبَدا. فَيُقالُ لَها: الْتَقَطَي قَتَلَهَ الْحُسَيْنِ ع ، فَتَلْتَقِطُهُمْ، فَاذا صارُوا في حَوْصِلَتِها صَهَلَتْ وَ صَهَلُوا بِها وَ شَهَقَتْ وَ شَهَقُوا بِها وَ زَفَرَتْ وَ زَفَرُوا بِها. فَيَنْطِقُونَ بِاءلْسِنَةٍ ذَلِقَةٍ ناطِقَةٍ: يا رَبِّ بِمَ اءَوْجَبْتَ لَنَا النّارَ قَبْلَ عَبَدَةِ الاْ وْثانِ؟ فَيَاءْتيهِمُ الْجَوابُ عَنِ اللّهِ عَزَّ وَ جَلَّ: لَيْسَ مَنْ عَلِمَ كَمَنْ لا يَعْلَمُ(. رَوي هَذِهِ الْحَديثَيْنِ ابْنُ بابَوَيْهِ في كِتابِ (عِقابِ الاْ عْمالِ(. وَ رَاءَيْتُ فِي الْمُجَلَّدِ الثَّلاثينَ مِنْ (تَذْييلِ شَيْخِ الْمُحَدَّثينَ بِبَغْدادَ مُحَمَّدِ بْنِ الْنَّجارِ في تَرْجمَةِ فاطِمَةَ بِنْتِ اءَبِي الْعَبَّاسِ الاْ زدي بِاسْنادِهِ عَنْ طَلْحَةَ قال : سَمِعْتُ رَسُولَ اللّهِ ص يقول : اِنَّ مُوسَي بْنَ عِمْرانَ سَئَلَ رَبَّهُ قالَ: يا رَبَّ! اِنَّ اءَخي هارُونَ ماتَ فَاغْفِرْ لَهُ ترجمه : در آن هنگام خداي عزوجل از براي داد خواهي فاطمه عليه السّلام ، به غضب مي آيد، پس امر مي كند آتشي را كه نام او (هب هب ( است و هزار سال افروخته شده تا آنكه به غايت سياه گرديده كه هرگز نسيم روحي در آن داخل نمي گردد و هيچ غم و اندوهي از درون آن خارج نمي شود پس خطاب به آن آتش مي رسد كه به مانند دانه ، آن كساني را كه حسين عليه السّلام را كشتند، بر چين ؛ آتش آنان را از ميان مردم بر مي چيند و چون در ميان آتش هَبْ هَبْ جاي گرفتند، آن آتش مانند اسب شيهه مي كشد و ايشان نيز به شيهه او، شيهه مي كشند و (هَبْ هَبْ( به نعره مي آيد و آنان هم به نعره او، نعره مي كشند و (هَبْ هَبْ( به شعله خويش به فرياد مي آيد و آنها نيز به فرياد او، فرياد مي كنند. پس ايشان به زبان گويا به سخن مي آيند كه پروردگار را، به چه علت ما را قبل از بت پرستان (25) ، مستوجب آتش نمودي ؟ از جانب رب العزة جواب به ايشان مي رسد كه آن كس كه مي داند مانند كسي كه نمي داند، نيست . سيد ابن طاوس - اعلي الله مقامه - مي گويد: اين خبر را ابن بابويه در كتاب ( عقاب الاعمال ( ذكر نموده و فرموده كه آن را در مجلد سوم كتاب (تذييل ( شيخ محدثين بغداد محمدبن نجار، كه در شرح حالات فاطمه بنت ابي العباس اءزدي است ، ديده ام سيخ مزبور به اسناد خود از طلحه روايت نموده كه او گفت : شنيدم از رسول خدا صلي الله عليه واله مي فرمود: موسي بن عمران - علي نبينا و عليه السّلام - متن عربي : فَاءَوْحَي اللّهُ الَيْهِ: يا مُوسَي بْنَ عِمْرانَ! لَوْ سَئَلْتَني فِي الاْ وَّلينَ وَ الاَّْخِرينَ لاََجَبْتُكَ، ما خَلا قاتِلَ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِي بْنِ اءَبي طالِبٍ - صَلَواتُ اللّهِ وَ سَلامُهُ عَلَيْهِما-. ترجمه : از پروردگار خود سؤ ال نمود كه پروردگارا، برادرم هارون از دنيا رفته او را بيامرز پس خداي عزوجل وحي به سوي موسي فرستاد كه اي موسي بن عمران ! اگر از من درخاست نمايي كه اولين و آخرين مردم را بيامرزم ، مي آمرزم مگر كشندگان حسين بن علي بن ابي طالب عليه السّلام متن عربي : فَاوْحَي اللّه الَيْهِ: يا مُوسَي بْنَ عِمْرانَ! لَوْ سَئَلْتَني فِي الاوَّلين وَ الاخِرينَ لاجَبْتُكَ، ما خَلا قاتِلَ الحُسَيْنِ بْنِ عَلِي بن اَبي طالبٍ - صَلَواتُ اللّهِ وَ سَلامُهُ عَلَيْهِما-. ترجمه : از پرودگار خود سوال نمود كه پروردگارا، برادرم هارون از دنيا رفته او را بيامرز. پس خداي عزوجل وحي به سوي موسي فرستاد كه اي موسي بن عمران ! اگر از من در خواست نمايي كه اولين و آخرين مردم را بيامرزم ، مي آمرزم مگر كشندگان حسين بن علي ابي طالب عليه السّلام .

المسلك الثالث في الاُمُورِ الْمُتَاءَخَّرَةِ عَنْ قَتْلِهِ ع وَ هِي تَمامُ ما اءَشَرْنا اِلَيْهِ. متن عربي : قالَ: ثُمَّ اِنَّ عُمَرَ بْنَ سَعْدٍ- لَعَنَهُ اللّهُ - بَعَثَ بِرَاءْسِ الْحُسَيْنِ ع في ذلِكَ الْيَوْمِ وَ هُوَ يَوْمُ عاشُوراء - مَعَ خَوْلِي بْنِ يَزِيدَ الاْ صْبَحي وَ حُمَيْدٍ بْنِ مُسْلِمٍ الاْ زْدي اِلي عُبَيْدِ اللّهِ بْنِ زِيادٍ وَ اءَمَرَ بِرُؤُوِس الْباقينَ مِنْ اءَصْحابِهِ وَ اءَهْلِ بَيْتِهِ فَنُظِّفَتْ وَ سَرَّحَ بِها مَعَ شِمْرِ بْنِ ذِي الْجَوْشَنِ - لَعَنَهُ اللّهُ- وَ قَيْسِ بْنِ الاْ شْعَثِ وَ عَمْرو بْنِ الْحَجّاجِ فَاءَقْبَلُوا بِها حَتّي قَدِمُوا الْكُوفَةَ. وَ اءقامَ ابْنُ سَعْدٍ بَقِيَّةَ يَوْمِهِ وَ الْيَوْمِ الثّاني اِلي زَوالِ الشَّمْسِ، ثُمَّ رَحَلَ بِمَنْ تَخَلَّفَ مِنْ عِيالِ الْحُسَيْنِ، ع وَ حَمَلَ نِساءَهُ ص عَلي اءَحْلاسِ اءَقْتَارب الْجِمْاِل بِغَيْرِ وِطاءٍ ترجمه : مسلك سوم اين بخش در بيان اموري است كه پس از شهادت خامسآل عبا حضرت سيدالشهداء عليه آلاف التحية و الثناء واقع گرديده و در اين قسمت مدعايما از اين كتاب و آنچه را كه در اول كتاب اشاره به آن نموديم به انجام خواهد رسيد رواي گويد: عمر سعد لعين پس از قتل فرزندم خاتم النبيين ، سر مطهر امام شهيد را در همان روز عاشورا به همراه خولي بن يزيد اصبحي و حميدبن مسلم ازدي - لعنهما الله - به نزد عبيدالله بن زياد بد نهاد، روانه داشت و نيز حكم داد كه سرهاي انور ساير شهداء - رضوان الله عليهم اجمعين - چه از اصحاب و ياران و چه از اهل بيت و جان نثاران آن حضرت را پاك و پاكيزه نمودند و آنان را با شمر بن ذي الجوشن پليد و قيس بن اشعث با سرهاي مطهر به سوي كوفه رفتند و عمر سعد خود نيز روز عاشورا و روز يازدهم را تا هنگام زوال در زمين كربلا اقامت نمود و بعد از زوال ، آن اهل بيت غم آمال و آن كساني را كه از طوفان ستم آن اشقيا در سرزمين محنت و بلا، باقي مانده بودند از عيالات حسين عليه السّلام را بر روي پلاسهاي متن عربي : و لا غِطاءٍ مُكَشَّفَاتِ الْوُجُوهِ بَيْنَ الاْءَعْداءِ، وَ ساقُوهُنَّ كَما يُساقُ سَبْي التُرْكِ وَ الرُّومِ في اءَشَدِّ الْمَصائِبِ وَ الْهُمُومِ. وَ لِلّهِ دَرُّ قائِلِه : يُصَلّي عَلَي الْمَبْعُوثِ مِنْ آلِ هاشِمٍ وَ يُغْزي بَنُوهُ اِنْ ذا لَعَجيبُ وَ قالَ آخَرُ: اءَتَرْجُو اءُمَّةٌ قَتَلَتْ حُسَيْنا شَفاعَةَ جَدِّهِ يَوْمَ الْحِسابِ وَ رُوِي: اءَنَّ رُؤ وسَ اءصْحابِ الْحُسَيْنِ ع كانَتْ ثمانِيَةً وَ سَبْعينَ رَاءسا، فَاقْتَسمَتْهَا الْقَبائِلُ، لِتَقَرَّبَ بِذلِكَ اِلي عُبَيْدِ اللّهِ بْنِ زِيادٍ وَ اِلي يَزِيدَ بْنِ مُعاوِيَةَ: فَجاءَتْ كِنْدَةُ بَثَلاثَةَ عَشَرَ رَاءْسا، وَ صاحِبُهُمْ قَيْسُ بْنُ الاْ شْعَثِ. وَ جاءَتْ هَواِزنُ بِاثْني عَشَرَ رَاءْسا، وَ صاحِبُهُمْ شِمْرُ بْنُ ذِي الْجَوْشَنِ. لَعَنَهم اللّهِ. وَ جاءَتْ تَميمُ بِسَبْعَةَ عَشَرَ رَاءْسا. ترجمه : بي هودج شتران ، سوار نمودند زنان آل عصمت و طهارت را كه امانتهاي انبياء بودند مانند اسيران ترك و روم با شدت مصيبت و كثرت غم و غصه ، به اسيري مي بردند. شاعر عرب اين مصيبت عظمي را به رشته نظم در آورده : (يصلي علي المبعوث من ...(؛ اين قضيه بسيار شگفت آور است كه مردم بر پيغمبر مبعوث كه از آل هشام است ، تحيت و درود بر روح پاكش مي فرستند و از طرف ديگر، فرزندان و خاندان او را به قتل مي رسانند!! آيا آن امتي كه امام حسين عليه السّلام را به ظلم و ستم به شهادت رساندند، مي توانند در روز قيامت از جد بزرگوارش اميد شفاعت داشته باشند!؟ روايت است كه سرهاي مطهر اصحاب امام حسين عليه السّلام هفتاد و هشت سر نوراني بودند قبيله هاي اعراب براي تقرب جستن به ابن زياد پست فطرت و يزيد حرام زاده بد طينت ، در ميان خود قسمت نمودند به اين نحو كه طايفه (كنده ( سيزده سر مطهر را برداشتند و رئيس ايشان قيس بن اشعث پليد بود قبيله (هوازن ( دوازده سر مؤ من ممتحن را گرفتند به سركردگي شمر بن ذي الجوشن - لعنه الله - و گروه تميم هفده سر عنبر شميم را برداشتند و بني اسد شانزده سر از آن بندگان خداي احد، را بردند و قبيله مذحج هفت سر و باقي مردم پرشر سيزده سر انور را قسمت نمودند و با خود به كوفه آوردند. متن عربي : و جاءَتْ بَنُو اءَسَدٍ بِسِتَّةَ عَشَرَ رَاءْسا وَ جاءَتْ مَذْحِجُ بِسَبْعَةِ رُؤ وُسٍ وَ جاءَ سَائِرُالناسِ بِثَلاثَةَ عَشَرَ رَاءسا. قَاَل الرّاوي : وَ لَمَّا انْفَصَلَ ابْنُ سَعْدٍ لَعَنَه اللّهِ عَنْ كَربْلاء خَرَجَ قَوْمُ مِنْ بَنِي اءَسَدٍ فَصَلُّوا عَلي تَلْكَ الْجُثَثِ الطَّوَاِهِر الْمُرُمَّلَةِ بِالدِّماءِ، وَ دَفَنُوها عَلي ما هِي الاَّْنَ عَلَيَهْ وَ سارَ ابْنُ سَعْدٍ بِالَّسبْي الْمُشارِ اِلَيْهِ فَلَمّا قارَبُوا الْكُوفَةَ اِجْتَمَعَ اءَهْلُها لِلنَّظَرِ اِلَيْهِنَّ. قَاَل الرّاوي : فَاءَشْرَفَتْ اِمْراءةُ مِنْ الْكُوفِيّاتِ، فَقالَتْ: مِنْ اءَي الاْ ساري اءَنْتَنَّ ؟ فَقُلْنَ نَحْنُ اءُساري آلِ مُحَمَدٍ ص . فَنَزَلَتْ مِنْ سَطْحِها، فَجَمَعَتْ مُلاءً وَ اءُزُرا وَ مَقانِعَ، فَاءَعْطَتْهُنَّ فَتَغَطَّيْنَ. قَالَ الرّاوي : وَ كانَ مَعَ النِّساءِ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ ع ، قَدْ نَهَكَتْهُ الْعِلَّةُ، وَالْحَسَنُ بْنُ الْحَسَنُ الْمُثَنّي ، وَ كانَ قَدْ واسي عَمَّهُ و امامَهُ في الصَّبْرِ عَلي ضَرْبِ السُّيُوفِ وَ طَعْنِ الرَّماحِ، وَ اِنَّما اُرْتُثَّ وَ قَدْ اءُثْخِنَ بِالْجِراحِ. ترجمه : به خاكسپاري شهداي گلگون كفن راوي گويد: چون ابن سعد لعين بيرون آمد از آن سرزمين ، رفت به سوي كوفه با دستهاي خونين ، جماعتي از طايفه بني اسد از خانه هاي خود بيرون آمدند و بر آن اجساد طيبه و طاهره ، نماز گزاردند و آن شهدا را به خاك سپردند در همان مكاني كه اينك قبرهاي آنهاست ابن سعد لعين ، اسيران آل رسول صلي الله عليه و آله را برداشت و قبه همراه خود به كوفه رسانيد و چون اهل بيت نزديك كوفه رسيدند، مردم براي تماشاي اسيران به اطراف شهر آمدند در اين هنگام زني از زنان كوفه بر پشت بام آمد و فرياد زد: (من اي الاساري انتن ؟( شما اسيران از كدام قبيله و خاندانيد؟ اسيران گفتند: (نحن اساري آل محمد(! ما اسيران از آل محمد هستيم ! در اين موقع آن زن از پشت بام پائين آمد و چندين قطعه لباس و چارقد و مقنعه به خدمت آنها آورد و تقديمشان نمود آنان آن لباس و پوشاكها را پذيرفتند و آنها را حجاب و پرده خويش نمودند. راوي گويد: امام سجاد عليه السّلام هم همراه زنان اهل بيت ، اسير اشقياء لئام ، بود، در حال يكه مرض او را ضعيف و ناتوان ساخته بود و حسن مثني فرزند امام حسن عليه السّلام نيز با زنان اسير بود و او شرط مواسات در خدمت عموي بزگوار و امام عالي قدر خود به جاي آورده و صبر بسيار بر ضربت شمشير و زخم نيزه نموده بود و در اثر زخمهاي بسيار كه بر بدن شريفش رسيده بود، ضعيف و ناتوان گرديد. متن عربي : وَ رَوي مُصَنِّفُ كِتابِ (الْمَصابيحِ(: اءَنَّ الْحَسَنَ بْنَ الْحَسَنِ الْمُثَنّي قَتَلَ بَيْنَ يَدَي عَمِّهِ الْحُسَيْنِ ع في ذلِكَ الْيَوْمِ سَبْعَةَ عَشَرَ نَفْسا وَ اءَصابَهُ ثمانيَةَ عَشَرَ جِراحا، فَاءَخَذَهُ خالُهُ اءَسْماءُ بْنُ خارِجَةَ، فَحَمَلَهُ الَي الْكُوفَةِ وَ داواهُ حَتّي بَرِءَ، وَ حَمَلَهُ اِلَي الْمَدينَةِ. وَ كانَ مَعَهُمْ اءَيْضا زَيْدُ وَ عَمْرو وَلَدا الْحَسَنِ السِّبْطِ ع . فَجَعَلَ اءَهْلُ الْكُوفَةِ يَنوحُونَ وَ يَبْكُونَ. فَقالَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ ع : (اءَتَنُوحُونَ وَ تَبْكُونَ مِنْ اءَجْلِنا؟!! فَمَنِ الَّذي قَتَلَنا. قالَ بَشيرُ بْنُ خزيم الاسْدي وَ نَظَرْتُ الي زَيْنَبَ اِبْنَةِ عَلِيٍّ يَوْمَئِذٍ، فَلَمْ اءَرْ خَفِرَةً قَطُّ اءَنْطَقَ مِنْها، كَاءَنَّها تُفْرَغُ مِنْ لِسانِ اءَمِيرِ الْمُؤ مِنينَ ع ، وَ قَدْ اءَوْمَاءَتْ الَي النّاسِ اءَنِ اسْكُتُوا، فَارْتَدَّتِ الانْفاسُ وَ سَكَنَتِ الاجْراسُ، ثُمَّ قالَتْ: اءَلْحَمْدُ لِلّهِ، وَ الصَّلاةُ عَلي جَدّي مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّيِّبينَ الاخْيارِ. اءَمّا بَعْدُ: يا اءَهْلَ الْكُوفَةِ، يا اءَهْلَ الْخَتْلِ وَ الْغَدْرِ، ترجمه : مصنف كتاب (مصابيح ( روايت كرده كه حسن مثني فرزند امام حسن عليه السّلام در آن روز بلا، هفده نفر از گروه اشقيا را به جهنم فرستاد و هيجده زخم بر بدن شريفش وارد آمد و در آن حال ، دايي او اسماء بن خارجه او را از ميان معركه برداشت و به سوي كوفه آورد و زخمهاي بدنش را معالجه و مداوا نمود تا بهبود يافت و او را روانه مدينه ساخت همچنين در ميان اسيران ، زيد و عمرو، فرزندان امام حسن عليه السّلام بودند هنگامي كه اهل كوفه اهل بيت را ديدند، شروع به گريه و زاري نمودند امام زين العابدين عليه السّلام فرمود: (اتنوحون و تبكون ...( اي اهل كوفه ! در اينجا اجتماع نموده ايد و بر حال ما گريه مي كنيد؟ و چه كسي عزيزان ما را به قتل رسانيده ؟! سخنراني زينب عليه السّلام در كوفه بشير بن حذلم اسدي مي گويد: در آن روز به سوي زينب دختر امير المومنين عليه السّلام متوجه شدم ، به خدا سوگند! در عين حال كه سخنوري توانا و بي نظيري بود، حيا و متانت سراپاي او را فرا گرفته بود و گويا سخنان گهربار علي عليه السّلام از زبان رساي او فرو مي ريخت و او علي وار سخن مي راند به مردم اشاره نمود سكوت را مراعات نمايند در اين هنگام نفسها در سينه ها حبس گشت و زنگهاي شتران از صدا افتاد پس زينب كبري عليه السّلام شروع به سخنراني نمود: (الحمدالله ....( اما بعد، اي مردم كوفه ! اي اهل خدعه و غدر! آيا براي گرفتاري ما گريه مي كنيد؛ پس اشك چشمانتان خشك مباد! متن عربي : اءَتَبْكُونَ؟! فَلا رَقَاءَتِ الدَّمْعَةُ، وَ لا هَدَاءَتِ الرَّنَّةُ، اِنَّمَا مَثَلُكُمْ كَمَثَلِ الَّتي نَقَضَتْ غَزْلَها مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ اءَنْكاثا، تَتَّخِذونَ اءَيْمانَكُمْ دَخَلا بَيْنَكُمْ. اءَلا وَ هْلْ فيكُمْ الا الصَّلَفُ وَ النَّطَفُ، وَالصَّدْرُ الشَّنِفُ، وَ مَلَقُ الاماءِ، وَ غَمْزُ الاعْداءِ؟! اءَوْ كَمَرْعي عَلي دِمْنَةٍ. اءَوْ كَفِضَّةٍ عَلي مَلْحُودَةٍ، اءَلا ساءَ ما قَدَّمْتُمْ لِاءَنْفُسِكُمْ اءَنْ سَخِطَ اللّهُ عَلَيْكُمْ وَ في الْعَذابِ اءَنْتُمْ خالِدوُنَ. اءَتَبْكُونَ وَ تَنْتَحِبونَ؟! ايْ وَ اللّهِ فَابْكُوا كَثيرا، وَاضْحَكُوا قَليلا. فَلَقَدْ ذَهَبْتُمْ بِعارِها وَ شَنارِها، وَ لَنْ تَرْحَضُوها بِغَسْلٍ بَعْدَها اءَبدا. وَ اءَنّي تَرْحَضُونَ قَتْلَ سَليلِ خاتَمِ النُّبُوَّةِ، وَ مَعْدِنِ الرِّسالَةِ، وَ سَيِّدِ شَبابِ اءَهْلِ الْجَنَّةِ، وَ مَلاذِ خِيَرَتِكُمْ، وَ مَفْزَعِ نازِلَتِكُمْ، وَ مَنارِ حُجَّتِكُمْ، وَ مِدْرَةِ سُنَّتِكُمْ. اءَلا ساءَ ما تَزِرونَ، وَ بُعْدا لَكُمْ وَ سُحْقا، فَلَقَدْ ترجمه : و ناله هايتان فرو منشيناد! جز اين نيست كه مثل شما مردم مثل آن زن است كه رشته خود را بعد از آنكه محكم تابيده شده باشد تاب آن را باز گرداند شما ايمان خود را مايه دغلي و مكر و خيانت در ميان خود مي گيريد؛ ايا در شما صفتي هست الا به خود بستن بي حقيقت و لاف و گزاف زدن و به جز الايش به آنچه موجب عيب و عار است و مگر سينه ها مملو از كينه و زبان چاپلوسي مانند كنيزكان و چشمك زدن مانند كفار و دشمنان دين .(26) يا گياهي را مانيد كه در منجلابها مي رويد كه قابل خوردن نيست يا به نقره اي مانيد كه گور مرده را به آن آرايش دهند. ظاهرت چون گور كافر پر حلل باطنت قهر خدا عزوجل (27) آگاه باشيد كه بد كاري بوده آنچه را كه نفس هاي شما براي شما پيش فرستاد كه موجب سخط الهي بود و شما در عذاب آخرت ، جاويدان و مخلد خواهيد بود. ايا گريه و ناله مي نماييد، بلي به خدا كه گريه بسيار و خنده كم بايد بكنيد؛ زيرا به حقيقت كه به ننگ و عار روزگار آلوده شديد كه اين پليد را به هيچ آبي نتوان شست ؛ لوث گناه كشتن سليل خاتم نبوت و سيد شباب اهل جنت را چگونه توان شست ؟! كشتن همان كسي كه در اختيار نمودن امور، او پناه شما بود و در هنگام نزول بلا، فرياد رس شما و در مقام حجت با خصم ، رهنماي شما و در آموختن سنت رسول الله صل الله عليه و اله را، بزرگ شما بود.(28) متن عربي : خَابَ السَّعْيُّ، وَ تَبَّتِ، الايْدي ، وَ خَسِرَتِ الصَّفْقَةُ، وَ بُؤْتُمْ بِغَضَبٍ مِنَ اللّهِ، وَ ضُرِبَتْ عَلَيْكُمُ الذِّلَّةُ وَالْمَسْكَنَةُ. وَيْلَكُمْ يا اءَهْلَ الْكُوفَةِ، اءَتَدْرُونَ اءَيَّ كَبِدٍ لِرَسُولِ اللّه فَرَيْتُمْ؟! وَ اءَيَّ كَريمَةٍ لَهُ اءَبْرَزْتُمْ؟! وَ اءَيَّ دَمٍ لَهُ سَفَكْتُمْ؟! وَ اءَيَّ حُرْمَةٍ لَهُ انْتَهَكْتُمْ؟! لَقَدْ جِئْتُمْ بِها صَلْعاءَ عَنْقاءَ سَوْداءَ فَقُماءَ. وَ في بَعْضِها: خَرْقاءَ شَوْهاءَ، كَطِلاعِ الارْضِ وَ مِلاءِ السَّماءِ. اءَفَعَجِبْتُمْ اءَنْ مَطَرَتِ السَّماءُ دَما، وَ لَعَذَابُ الاخِرَةِ اءَخْزي وَ اءَنْتُمْ لا تُنْصَرُونَ، فَلا يَسْتَخِفَّنَّكُمْ الْمَهْلُ، فَاءنَّهُ لا يَحْفُزُهُ البِدارُ وَ لا يَخافُ فَوْتَ الثّارِ، وَ انَّ رَبَّكُمْ لَبِالْمَرْصادِ. قَالَ الرّاوي : فَوَ اللّهِ لَقَدْ رَاءَيْتُ النّاسَ يَوْمَئِذٍ حِياري يَبْكُونَ، وَ قَدْ وَضَعُوا اءَيْديهُمْ في اءَفْواهِهِمْ. ترجمه : آگاه باشيد كه بد گناهي بود كه به جا آورديد، هلاكت و دروي از رحمت الهي بر شما باد و به تحقيق كه به نوميدي كشيد كوشش شما و زيانكار شد دستهاي شما و خسارت و ضرر گرديد اين معامله شما؛ به غضب خداي عزوجل برگشتيد و زود شد بر شما داغ ذلت و مسكنت ؛ واي بر شما باد، اي اهل كوفه ! آيا مي دانيد كدام جگر رسول خدا صلي الله عليه و آله را پاره پاره نموديد و چه بانوان محترمه ، معززه چو در گوهر را آشكار ساختيد كدام خون رسول خدا را ريختيد و كدام حرم او را ضايع ساختيد؟ به تحقيق كه كاري قبيح و داهيه اي ناخوش به جا آورديد كه موجب سرزنش است و ظلمي به اندازه و مقدار زمين و آسمان نموديد. آيا شما را شگفت مي آيد كه اگر آسمان خون بر سرتان باريده است و البته عذاب روز باز پسين خوار كننده تر است و در آن روز شما را ياوري نخواهد بود؛ پس به واسطه آنكه خدايتان مهلت داد سبك نشويد و از حد خويش خارج نگرديد؛ زيرا عجله در انتقام ، خداي را به شتاب نمي آورد و او با بي تاب نمي كند كه ببر خلاف حكمت كاري كند و نمي ترسد كه خونخواهي كردن از دست او برود. به درستي كه پروردگار به انتظار بر سر راه است (تا داد مظلوم از ظالم ستاند). راوي گويد: به خدا سوگند! مردم كوفه را در آن روز ديدم همه حران ، دستها بر دهان گرفته و گريه مي كردند. متن عربي : وَ رَاءَيْتُ شَيْخا واقِفا الي جَنْبي يَبْكي حَتَّي اخْضَلَّتْ لِحْيَتُهُ وَ هُوَ يَقُولُ: بِاءَبي اءَنْتُمْ وَ اءُمّي كُهُولُكُمْ خَيْرُ الْكُهُولِ، وَ شَبابُكُمْ خَيْرُ الشَّبابِ وَ نِساؤ كُمْ خَيْرُ النِّساءِ، وَ نَسْلُكُمْ خَيْرُ نَسْلٍ، لا يُخزي وَ لا يَبْزي . وَ رَوي زَيْدُ بْنُ مُوسي قالَ: حَدَّثَني اءَبي ، عَنْ جَدي ع قالَ: خَطَبَتْ فاطِمَةُ الصُّغْري بَعْدَ اءَنْ وَرَدَتْ مِنْ كَرْبَلاءَ، فَقالَتْ: ژاءَلْحَمْدُ لِلِّه عَدَدَ الرَّمْلِ وَالْحَصي ، وَزِنَةَ الْعَرْشِ الَي الثَّري ، اءَحْمَدُهُ وَ اءَوْمِنُ بِهِ وَ اءَتَوَكَّلُ عَلَيْهِ. وَ اءَشْهَدُ اءَنْ لا الهَ الا اللّهُ وَحْدَهُ لا شَريكَ لَهُ، وَ اءَنَّ مُحَمَّدا عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ، وَ اءَنَّ ذُرِّيَّتَهُ ذُبِحُوا بِشَطِّ الفُراتِ بِغَيْرِ ذَحْلٍ وَ لا تِراتٍ. اَللّهُمَّ اِني اءعُوذُ بِكَ اءَنْ اءَفْتَرِي عَلَيْكَ الْكَذِبَ، وَ اءَنْ اءَقُولَ عَلَيْكَ خِلافَ ما اءَنْزَلَتْ مِنْ اءَخْذِ الْعُهُودِ لِوَصِيَّةِ عَلِي بْنِ اءَبي طالِبٍ ع ، الْمَسْلُوبِ حَقُهُ، اَلْمَقْتُولِ بِغْيِرْ ترجمه : پير مردي را ديدم در پهلويم ايستاده چنان گريه مي كرد كه ريشش از اشك چشمانش تر شده بود و همي گفت : پدر و مادرم به فداي شما باد؛ پيران شما از بهترين پيران عالمند و جوانان شما بهترين جوانان و زنانتان بهترين زنان و نسل شما بهترين نسلهاست و اين نسل خوار و مغلوب ناكسان نمي گردد. سخنراني فاطمه صغري سلام الله عليها زيد بن موسي بن جعفر عليه السّلام گفت : پدرم به من خبر داد كه از جدم روايت نموده بود كه چنين فرمود: فاطمه صغري پس از آنكه از كربلا به شهر كوفه رسيد، خطبه اي به اين مضمون خواند: (الحمدلله ....(؛ حمد و سپاس ذات مقدس خداوند را ساز است به شماره ريگها و سنگهاي بيابان و به اندازه سنگيني عرش خداوند مهربان ، تا سطح زمين و آسمان ! او را سپاس مي گويم و ايمان به خداوندش دارم و خويش را به او مي سپارم و شهادت مي دهم كه بجز او خدايي نيست و او يگانه و بي نياز و شريك ، است و گواهي مي دهم بر آن كه محمد صلي الله عليه و آله بنده خاص و رسول مخصوص اوست و نيز شهادت مي دهم بر آنكه فرزندان پيامبر را در كنار آب فرات مانند گوسفندان سر از بدن جدا نمود، و بدون آنكه كسي را به قتل رسانده باشند و كسي خوني از آنها طلبكار باشد پروردگارا، به تو پناه مي برم از اينكه بر تو دروغ بسته باشم يا آنكه سخني گويم بر خلاف آنچه نازل فرمودي بر پيغمبر كه از امت ، عهد و پيمان گرفت از براي وصي خويش علي عليه السّلام ، متن عربي : ذَنْبٍ كما قُتِلَ وَلَدُهُ بِالاْ مْسِ في بَيْتٍ مِنْ بُيُوتِ اللّهِ فيهِ مَعْشَرُ مُسْلِمَةُ بِاءَلْسِنَتِهِْم ، تَعْسا لرءوسهم ما دفعت عنه ضيما في حَياتِهِ وَ لا عَنْدِ مَماتِهِ حَتّي قَبَضْتَهُ اِلَيْكَ مَحْمُودَ النَّقيبَةِ طَيِّبَ الْعَريكَةِ، مَعْرُوفَ الْمَناقِبِ، مَشْهُورَ الْمَذاهِبِ لَمْ تَاءْخُذْهُ اللّهُمَّ فيكَ لَوْمَة لائِمٍ وَ لا عَذْلُ عاذِلٍ. هَدَيْتَهُ يا رَبِّ لِلاْسلامِ صَغيرا، وَ حَمِدْتَ مَناقِبَةُ كَبيرا، وَ لَم يَزَلْ ناصِحا لَكَ وَ لِرَسُولِكَ حَتّي قَبَضْتَهُ اِلَيْكَ، زاهِدا في الدُّنيا غَيْرَ حَريصٍ عَلَيْها، راغِبا في الا خِرَةِ مُجاهِدا لَكَ في سَبيلِكَ رَضيتَهُ فَاخْتَرْتَهُ وَ هَدَيْتَهُ اِلي صِراطٍ مُسْتَقيمٍ. اءمّا بَعْدُ، يا اءهْلَ الكُوفَةِ، يا اءهْلَ الْمَكْرِ وَ الْغَدْرِ وَ الْخيَلاءِ. فإ نّا اءَهْلُ بَيْتٍ اِبْتَلانَا اللّهِ بِكُمْ، وَ ابْتَلاكُمْ بِنا، فَجَعَلَ بَلاءَنا حَسَنا، وَ جَعَلَ عِلْمَهُ عِنْدَنا وَ فَهْمَهُ لَدَيْنا. فَنَحْنُ عَيْبَةُ عِلْمِهِ وَ وَعاءُ فَهْمِهِ وَ حِكْمَتِهِ وَ حُجَّتِهِ عَلي اءهْلِ الاْ رْضِ في بِلادِهِ لِعِبادِهِ. ترجمه : آن علي كه مردم حق او را از دستش گرفتند و او را بي گناه مانند فرزندش حسين عليه السّلام كه در روز گذشته كشته اند، به قتل رسانيدند. (قتل علي عليه السّلام ) در خانه اي از خانه هاي خدا (يعني مسجد كوفه ) واقع گرديد كه در آن مسجد جماعتي بودند كه به زبان اظهار اسلام مي نمودند كه هلاكت و دوري از رحمت الهي بر ايشان باد! زيرا تا در حيات بود ظلمي را از او دفع ننمودند و نه آن هنگام كه از اين دنياي فاني به سراي جاوداني رسيد و از اين دار فاني او را به سوي رحمت خويش انتقال دادي در حالتي كه پسنديده نفس و پاكيزه طبيعت بود و مناقبش معروف و راه سلوكش مشهور بود. خداوندا، او چنان بود كه هيچ گاه ملامت ملامت كنندگان او را در حق بندگي ات و رضايت مانع نمي آمد هنگام كودكي او را به سوي اسلام هدايت نمودي و در حال بزرگي مناقبش را پسنديدي و همواره نصيحت را براي رضاي تو و خشنودي پيغمبرت ، فرو نمي گذاشت تا آنكه روح پاكش را قبض نمودي . او لذائذ دنياي فاني را پشت پا زده و به آن مايل و حريص نبود بلكه رغبتش به سوي آخرت بود و همتش معروف در جهاد كردن در راه پسنديده تو بود. تو از او راضي شدي و اختيارش نمودي سپس به راه راست هدايتش كردي ، (اما بعد...(؛ اي جماعت كوفه ! اي اهل مكاري و خدعه و تكبر! ماييم اهل بيت عصمت و طهارت كه خداي عزوجل متن عربي : اءَكْرَمَنَا اللّهِ بِكَرامَتِهِ وَ فَضَلّنا بِنَبِيَّهِ مُحَمَّدٍ ص عَلي كَثيرٍ مِمَّنْ خَلَقَ تَفْضيلا بيِّنا. فَكَذَّبْتُمُونا، وَ كَفَّرْتُمُونا. وَ رَاءَيْتُمْ قِتالنا حَلالا وَ اءَمْوالَنا نَهْبا. كَاءَنَّنا اءَوْلادُ تُرْكٍ وَ كإ بُلَ كَما قَتَلْتُمْ جَدَّنا بِالاْْمسِ، وَ سُيُوفُكُم تَقْطُرُ مِنْ دمائنا اءَهْلَ الْبَيْتِ لِحِقْدٍ مُتَقَدَّمٍ. قَرِّتْ لِذلِكَ عُيُونُكُمْ، وَ فَرِحِتْ قُلُوبُكُمْ. اِفْتِراءً عَلَي اللّهِ وَ مَكْرا مَكَرْتُمْ وَ اللّهِ خَيْرُ الْماكِرينَ. فَلا تَدْعُوَنَّكُمْ اءَنْفُسُكْم اِلي الْجَذَلِ بِما اءَصَبْتُمْ مِنْ دِمائِنا وَ نالَتْ اءَيْدِيْكُمْ مِنْ اءَمْوالِنا. فَاِ نَّ ما اءَصابِنا مِنْ المَصائِبِ الْجَلَيلَةِ وَ الرَّزايَا الْعَظيمَةِ في كِتابٍ مِنْ قَبْلِ اءَنْ نَبْرَاءها اَنْ ذلِكَ عَلَي اللّهِ يَسيرُ. لِكَيْلا تَاءْسُوا عَلي ما فاتَكُمْ وَ لا تَفْرحُوا بِما آتاكُمْ وَ اللّهِ لا يُحْبُّ كُلَّ مُخْتالٍ فَخُورٍ. ترجمه : ما را (به تحمل و صبوري و ظلم هاي شما) مبتلا ساخت و شما را به وجود ما (كه جز حق گفتار و كردار نداريم ) امتحان نمود و امتحان ما را نيكو مقرر فرمود و علم و فهم را در نزد ما قرار داد؛ پس ماييم صندوق علم الله و ظرف فهم و حكمت باري تعالي و ماييم حجت حق بر روي زمين در بلاد او از براي بندگان خدا ما را به كرامت خويش گرامي داشته و به واظسه محمد مصطفي صل الله عليه و اله بر بسياري از مخلوقات فضيلت داد به فضيلت داد به فضيلتي ظاهر و هويدا؛ پس شما امت ما را به دروغ نسبت داديد و از دين ما را خارج دانستيد و چنين پنداشتيد كه كشتن ما حلال و اموال ما هدر و غنيمت است ، مصل آنكه ما از اسيران ترك و تاتاريم همچنان كه در روز گذشته جد ما علي عليه السّلام راكشتيد و هنوز خونهاي ما اهل بيت ، از دم شمشيرهاي شما مي چكد به واسطه عدوات و كينه ديرينه كه از زمان جاهليت داشتيد و براي همين نيز چشمانتان و دلهايتان شاد رديه از روي افتراء بر خداي عزوجل و از جهت مكري كه انگيختيد و خدا بهترين مكر كنندگان است ؛ پس نشايد كه نفس شما دعوت كند شما را به سوي فرح و سرور به واسطه رسيدن به آرزوهايتان اكنون خون ما را ريختيد و دست شما به اموال ما رسيد به درستي كه اين مصيبت هاي بزرگ كه به ما رسيده است خداند متعال پيش از خلفت در كتاب لوح محفوظ آن را ثبت فرموده و در قرآن مي فرمايد: (ما اصاب من مصيبة ....(؛ يعني هيچ مصيبتي در زمين و نه در وجود شما روي نمي دهد مگر اينكه همه آنها قبل از متن عربي : تَبّا لَكُمْ، فَانْتَظِرُوا اللَّعْنَةَ وَالْعَذابَ، فَكَاءنَّ قَدْ حَلَّ بِكُمْ، وَ تَواتَرَتْ مِنَ السَّماءِ نَقِماتُ، فَيُسْحِتُكُمْ بِعَذابِ وَ يَذيقُ بَعْضُكُمْ بَاءسَ بَعْضٍ ثُمَّ تُخَلَّدُونَ في الْعَذابِ الاليمِ يَوْمَ الْقِيامَةِ بِما ظَلَمْتُمُونا، اءَلا لَعْنَةُ اللّهِ عَلَي الظّالِمينَ. وَيْلَكُمْ، اءَتَدْرُونَ اءَيَّةُ يَدٍ طاعَنَتْنا مِنْكُمْ؟! وَ اءَيَّةُ نَفْسٍ نَزَعَتْ الي قِتالِنا؟! اءَمْ بِاءَيَّةِ رِجْلٍ مَشَيْتُمْ اِلَيْنا تَبْغُونَ مَحارَبَتَنا؟! قَسَتْ وَ اللّهِ قُلُوبُكُمْ، وَ غَلْظَتْ اءَكْبادُكُمْ، وَ طُبِعَ عَلي اءَفْئِدَتِكُمْ، وَ خُتِمَ عَلي اءسْماعِكُمْ وَ اءَبْصارِكُمْ (سَوَّلَ لَكُمُ الشَّيْطانُ وَ اءَمْلي لَكُمْ وَ جَعَلَ عَلي بَصَرِكُمْ) غِشاوَةً فَاءَنْتُمْ لا تَهْتَدُونَ. فَتَبّا لَكُمْ يا اءَهْلَ الْكُوفَةِ، اءَيُّ تِراتٍ لِرَسُولِ اللّهِ ص قِبَلَكُمْ وَ دُخُولٍ لَهُ لَدَيْكُمْ بِما غَدَرْتُمْ بِاءَخيهِ عَلِيّ بْنِ اءَبي طالِبٍ جَدّي وَ بَنيهِ وَ عِتْرَةِ النَّبِي الاخْيارِ صَلَواتُ اللّهِ وَ سَلامُهُ عَلَيْهِمْ، وَافْتَخَرَ بِذلِكَ مُفْتَخِرُكُمْ فَقالَ: ترجمه : آنكه زمين را بيافرينم در لوح محفوظ ثبت است و اين امر براي خدا آسان است اين به خاطر آن است كه براي آنچه از دست داده ايد تاءسف نخوريد و به آنچه به شما داده است دلبسته و شادمانه نباشيد و خداوند هيچ متكبر فخر فروشي را دوست ندارد! زيان و هلاكت بر شما باد! منتظر باشيد لعنت و عذاب الهي را چنان عذابي كه گويا الان بر شما رسيده و نعمت هايي را كه گويا پي در پي از آسمان نازل مي شود؛ پس ريشه وجود شما را به تيشه هاي عذاب بيرون خواهد افكند و گروهي از شما خواهد كه مسلط شود بر گروهي ديگر (كه سختي عذاب را براي همديگر بچشانيد) از آن پس همگي در عذاب دردناك جاويدان خواهيد بود؛ زيرا بر ماستم كرديد و لعنت خدا مرا ستمكاران راشت واي بر شما باد! ايا مي دانيد كه چه دستي از شما و چه نفسي شايق گرديده كه با ما قتال كنيد و با كدام پا به جنگ ما آمديد؟ به خدا سوگند قلبهايتان سخت و جگرهايتان پر غيظ و كينه گشته و مهر ظلالت بر دلهايتان و بر گوشها و ديدگانتان زده شده و شيطان با وسوسه ها و آرزوها شما را در انداخته و پرده بر چشمانتان كشيده ؛ پس هرگز هدايت نخواهيد شد اي اهل كوفه ! زيان و هلاكت بر شما باد! آيا مي دانيد چند خون از رسول خدا صلي الله عليه و آله و فرزندان و عترت پاك او را در دل داريد تا به حدي كه به كشتن ما اهل بيت ، فخر و مباهات مي كنيد! و به اين مضمون گويا هستيد كه : متن عربي : نَحْنُ قَتَلْنا عَلِيّا وَ بَني عَلِيٍّ بِسُيُوفٍ هِنْدِيَّةٍ وَ رِماحْ وَ سَبَيْنا نِساءَهُمْ سَبْي تُرْكٍ وَ نَطَحْناهُمْ فَاءَيُّ نِطاحْ بِفيكَ اءَيُّهَا الْقائِلُ الْكَثْكَثُ وَ الاثْلَبُ، افْتَخَرْتَ بِقَتْلِ قَوْمٍ زَكَّاهُمُ اللّهُ وَ اءَذْهَبَ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَ طَهَّرَهُمْ تَطْهيرا، فَاءكْظِمْ وَاقْعِ كَما اءَقْعي اءَبُوكَ، فَانَّما لِكُلِّ امْرءٍ مَا اكْتَسَبَ وَ ما قَدَّمَتْ يَداهُ. اءَحَسَدْتُمُونا - وَيْلا لَكُمْ - عَلي ما فَضَّلْنا اللّهُ. شِعْرُ: فَما ذَنْبُنا انْ جاشَ دَهْرا بُحُورُنا وَ بَحْرُكَ ساجٍ لا يُوارِي الدَّعامِصا (ذلِكَ فَضْلُ اللّهِ يُؤ تيهِ مَنْ يَشاءُ وَ اللّهُ ذُوالْفَضْلِ الْعَظيمِ وَ مَنْ لَمْ يَجْعَلِ اللّهُ لَهُ نُورا فَما لَهُ مِنْ نُورٍ. ( قالَ: وَارْتَفَعَتِ الاصْواتُ بِالْبُكاءِ والنَّحيبِ، وَ قالُوا: حَسْبُكِ يَابْنَةَ الطَّيِّبينَ، فَقَدْ اءَحْرَقْتِ قُلُوبَنا وَ اءَنْضَحْتِ نُحُورَنا وَ اءَضْرَمْتِ اءَجْوافَنا، فَسَكَتَتْ. ترجمه : (نحن قتلنا... ( يعني ما كشتيم علي و فرزندان علي را با شمشيرهاي هندي و نيزه ها و زنان ايشان را اسير نموديم مانند اسيران ترك و ايشان را شكست داديم چه شكستي ! اي گوينده چنين سخنان ، خاك بر دهانت باد! اي بخر مي كني به كشتن گروهي كه خداوند تعالي ايشان را پاك و پاكيزه گردانيده است و رجس و پليدي را از ايشان برداشته اي شخص پليد! خشم خود را فرو بنشان و چون سگ بر دم خود بنشين چنانكه پدرت نشست . همانان براي هر كي همان جزاي است كه كسب نموده و به دست خويش به سوي قيامت پيش فرستاده است آيا بر ما حسد مي برديد؟ واي بر شما به واسطه آنچه كه خداي تعالي ما را فضيلت داده و اين شعر را ذكر فرمود: (فما ذنبنا....(؛ يعني ما را چه گناه است اگر چند روزي (به امر الهي ) درياي شوكت و جلال و فضيلت ما به جوش آيد و درياي اقبال تو آرام باشد به قسمي كه كه كفچليز (دعموص )(29) در آن نتواند پنهان بماند. (ذللك فضل ....( (30) (و من لم ....((31) ؛ اين فضل خداوند است كه به هر كس بخواهد مي دهد و خداوند صاحب فضل عظيم است و هر كسي كه خدا نوري براي او قرار نداده ، نوري براي او نيست راوي گويد: چون آن مخدره مكرمه اين كلمات را ادا فرمود، صداها به گريه بلند شد و اهل كوفه عرضه داشتند: كافي است اين فرمايشات اي دختر طيبين ! به تحقيق كه دلهاي ما را كباب نمودي و گردنهاي ما را نرم كردي و آتش اندوه به اندرون و باطن ما افروختي . متن عربي : قالَ: وَ خَطَبَتْ اءُمُّ كُلْثُومٍ اِبْنَةُ عَلِيٍّ ع في ذَلِكَ الْيَوْمِ مِنْ وَراءِ كِلَّتِها، رافِعَةً صَوْتَها بِالْبُكاءِ، فَقالَتْ: يا اءَهْلَ الْكُوفَةِ، سُوْءا لَكُمْ، ما لَكُمْ خَذَلْتُمْ حُسَيْنا وَ قَتَلْتُمُوُهُ وَ انْتَهَبْتُمْ اءَمْوالَهُ وَ وَرِثْتُمُوهُ وَ سَبَيْتُمْ نِساءَهُ وَ نَكَبْتُمُوهُ؟! فَتَبّا لَكُمْ وَ سُحْقا. وَيْلَكُمْ، اءَتَدْرونَ اءَيُّ دَواةٍ دَهَتْكُمْ؟ وَ اءَيَّ وِزْرٍ عَلي ظُهُورِكُمْ حَمَلْتُمْ؟ وَ اءَيَّ دِماءٍ سَفَكْتُمُوها؟ قَتَلْتُمْ خَيْرَ رِجالاتٍ بَعْدَ النَّبِيِّ ص ، وَ نُزِعَتِ الرَّحْمَةُ مِنْ قُلُوبِكُمْ اءَلا اِنَّ حُزْبَ اللّهِ هُمُ الغالِبُونَ وَ حِزْبُ الشَيْطانِ هُمُ الْخاسِرُونَ. ثُمَّ قالَتْ: قَتَلْتُمْ اءَخي صَبْرا فَوَيْلٌ لامِّكُمُ سَتُجْزَوْنَ نارا حَرُّها يَتَوَقَّدُ سَفَكْتُمْ دِماءً حَرَّمَ اللّهُ سَفْكَها وَ حَرَّمَهَا الْقُرآنُ ثُمَّ مُحَمَّدُ اءَلا فَاءبْشِروا بِالنّار اِنَّكُمْ غَدا لَفي سَقَرٍ حَقّا يقينا تَخَلَّدُوا ترجمه : پس آن مخدره مكرمه خاموش گرديد. سخنراني ام كلثوم عليه السّلام رواي گويد:عليا مكرمه ام كلثوم دختر امير مومنان علي عليه السّلام در همان روز از پشت پرده خطبه خواند در حالتي كه صدا به گريه بلند كرده بود فرمود: اي اهل كوفه ! رسوايي بر شما باد! چه شد كه حسين عليه السّلام را خوار ساختيد و او را بكشتيد و اموالش را به غارت بدريد و آن را متصرف شديد مانند تصرف ميراث و زنان او را اسير نموديد و ايشان را به رنج و سختي افكنديد؛ پس زيان و هلاكت بر شما باد! آيا مي دانيد چه داهيه و جنايت بزرگي مرتكب شديد و چه بارگناه بر دوش گرفتيد و چه خونها كه ريختيد و چه حرمي را مصيبت زده نموديد و چه دختراني را غارت نموديد و چه اموالي را به تارج برديد، كشتيد آن مرداين را كه بعد از رسول صلي الله عليه و آله بهترين خلق بودند و ترحم از دلهايتان كنده شده آگاه باشيد كه رستگاري براي لشكر خداي ست و لشكر شيطان خاسر و زيانكارند انگاه اين ابيات را خواند: (قتلتم اخي ....(؛ برادر عزيزم را بي تقصير با ازار و شكنجه كشتيد همانطور كه پرنده را با چوب و سنگ آزار دهند و بكشند مادرتان در عزايتان واويلا گويد! زود است كه جزاي شما آتش جهنم خواهد بود؛ اتشي كه شعله اش فرو نمي نشيند و خونهايي را ريختنيد كه خدا ريختن آنها را حرام كرده و قرآن مجيد و رسول حميد صلي الله عليه و آله نيز به حرمت آن ناطق اند بشارت باد شما را به آتش جهنم كه در فرداي متن عربي : وَ اءنّي لابْكي في حَياتي عَلي اءَخي عَلي خَيْرِ مَنْ بَعْدَ النَّبِيِّ سَيُولَدُ بِدَمْعٍ غَريزٍ مُسْتَهِلٍّ مُكَفْكَفٍ عَلَي الْخَدِّ مِنّي دائِما لَيْسَ يُحْمَدُ قَالَ الرّاوي : فَضَجَّ النّاسُ بِالبُكاءِ وَالنَّحيبِ وَالنَّوْحِ، وَ نَشَرَ النِّساءُ شُعُورَهُنَّ وَ وَضَعْنَ التُرابَ عَلي رؤ وسِهِنَّ، وَ خَمَشَ وُجُوهَهُنَّ وَ لَطَمْنَ خُدُودَهُنَّ، وَ دَعَوْنَ بِالْوَيْلِ وَالثُّبُورِ، وَ بَكَي الرِّجالُ وَ نَتَفُوا لِحاهُمْ، فَلَمْ يُرَ باكِيَةً وَ باكٍ اءَكْثَرُ مِنْ ذلِكَ الْيَوْمِ. ثُمَّ اءَنَّ زَيْنَ الْعابِدينَ ع اءَوْماء الَي النّاسِ اءَنِ اسْكُتُوا، فَسَكَتُوا، فَقامَ قائِما، فَحَمَدَ اللّهَ وَ اءَثْني عَلَيْهِ وَ ذَكَرَ النَّبِي بِما هُوَ اءَهْلْهُ فَصَلّي عَلَيْهِ، ثُمَّ قالَ: (اءَيُّها النّاسُ مَنْ عَرَفَني فَقَدْ عَرَفَني ، وَ مَنْ لَمْ يَعْرِفْني فَاءَنَا اءُعَرِّفُهُ بِنَفْسي : اءَنَا عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اءَبي طالِبٍ. اءَنَا ابْنُ الْمَذْبُوحِ بِشَطِّ الْفُراتِ مِنْ غَيْرِ ذَحْلٍ وَ لا تِراتٍ. ترجمه : قيامت در دوزخ سقر، به يقين و حق ، جاويدان خواهيد بود و اينك من در مدت زندگاني خود گريانم و در تمام عمر خود بر برادرم حسين عليه السّلام اشك خواهم ريخت ، بر آن كس گريه مي كنم كه پس از رسول صل الله عليه و اله بهترين مردم روي زمين بود پيوسته از چشمانم اشك مانند باران بر گونه هايم جاري است كه آن را تمامي نيست . راوي گويد: مردم همگي صداها به گريه و نوحه بلند نمودند و زنان كوفه موها پريشان و خاك مصيبت بر سر ريختند و صورتها خراشيدند و لطمه بر روي خود زدند و فرياد و اويلا بر آوردند و مردان كوفي نيز به گريه افتادند و ريش ها را كندند هيچ روزي به مانند آن روز در گريه و ناله نبودند. سخنراني امام سجاد عليه السّلام سپس امام سجاد عليه السّلام به اهل كوفه اشاره نمود كه ساكت باشيد. پس همه ساكت شدند پس امام سجاد عليه السّلام حمد و ثناي الهي به جا آورد و نام نامي رسول گرامي صلي الله عليه و آله بر زبان راند و درود نامحدود بر روان احمد محمود صلي الله عليه و آله فرستاد؛ سپس فرمود: اي مردم ! هر كس مرا مي شناسد كه مي شناسد و آنكه نمي شناسد حسب و نسب مرا، پس من خود را براي او معرفي مي كنم : منم علي بن حسين بن علي بن ابي طالب ! منم فرزند آن كسي كه او را در كنار نهر فرات سر از بدن جدا نمودند بودن آنكه گناهي مرتكب شده باشد يا آنكه سبب قتل كسي گرديده باشد؛ منم فرند كسي كه هنك حرمت او را نمودند متن عربي : اءَنَا ابْنُ مَنِ انْتُهِكَ حَريمُهُ وَ سُلِبَ نَعيمُهُ وَانْتُهِبَ مالُهُ وَ سُبِي عِيالُهُ. اءَنَا ابْنُ مَنْ قُتِلَ صَبْرا وَ كَفي بِذلِكَ فَخْرا. اءَيُّهَا النّاسُ، ناشَدْتُكُمُ اللّهَ هَلْ تَعْلَمُونَ اءَنَّكُمْ كَتَبْتُمْ الي اءَبي وَ خَدَعْتُمُوهُ وَ اءَعْطَيْتُمُوهُ مِنْ اءَنْفُسِكُمْ الْعَهْدَ وَالْميثاقَ وَالْبَيْعَةَ وَ قاتَلْتَمُوهُ وَ خَذَلْتُمُوهُ؟! فَتَبّا لِما قَدَّمْتُمْ لانْفُسِكُمْ وَ سَوْءا لِرَاءيِكُمْ بِاءَيَّةِ عَيْنٍ تَنْظُرونَ الي رَسولِ اللّه ص اذْ يَقُولُ لَكُمْ: قَتَلْتُمْ عِتْرَتي وَانْتَهَكْتُمْ حُرْمَتي فَلَسْتُمْ مِنْ اءُمَّتي ؟! قَالَ الرّاوي : فَارْتَفَعَتْ اءَصْواتُ مِنْ كُلِّ ناحِيَةٍ، وَ يَقُولُ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ: هَلَكْتُمْ وَ ما تَعْلَمُونَ. فَقالَ: (رَحِمَ اللّهُ امْراء قَبِلَ نَصيحَتي وَ حَفِظَ وَصِيَّتي فِي اللّهِ وَ في رَسُولِهِ وَ اءَهْلِ بَيْتِهِ، فَانَّ لَنا في رَسُولِ اللّهِ ص اءُسْوَةُ حَسَنَةُ(. فَقالُوا بِاءَجْمَعِهِمْ: نَحْنُ كُلُّنا يَابْنَ رَسُولِ اللّهِ سامِعُونَ مُطيعُونَ حافِظُونَ لِذِمامِكَ غَيْرَ زاهِدينَ فيكَ وَ لا راغِبينَ عَنْكَ، فَمُرْنا بِاءَمْرِكْ يَرْحَمُكَ اللّهُ، فَانّا ترجمه : و حق نعمتش را ناسپاسي كردند و اموالش را به غارت بردند و عيالش را اسير نمودند؛ منم فرزند آن كسي كه به شكل (صبر( او را كشتند. اين قدر زخم بر بدنش زدند كه طاقت و توانائيش برفت و همين شهيد شدنش با ظلم و ستم در خفريه ما اهل بيت كفايت مي كند. اي مردم ! شما را به خدا سوگند كه آيا بر اين مدعا اگاه و معترفيد كه نامه ها به پدرم نوشتيد و با او غدر كرديد و مكر نموديد و عهد و ميثاق با به او داديد (كه او را ياري كنيد و با دشمنانش جنگ نماييد) و در عو، با او قتال كرديد تا او را شهيد نموديد پس بدي و زيان باد مرا آنچه را كه از براي آخرت خود از پيش فرستايد و قبيح باد راءي شما! به كدام ديده به سوي رسول خدا صلي الله عليه و آله نظر خواهيد نمود، كه در روز قيامت به شما خواهد گفت : شما عترت ما را كشتيد و هتك حرمت من نموديد؛ پس شما از امت من نيستيد. رواي گويد: از هر جايي صداي ناله بلند شد و گروهي از كوفيان به گروهي ديگر همي گفتند كه هلاك شديد و خود نمي دانيد. پس آن حضرت فرمود: خدا رحمت كند آن مرد را كه اندرز مرا بپذيرد و وصيتم را در راه رضاي خدا و رسولش و اهل بيتش قبول نمايد؛ زيرا ما را در تاسي به رسول صلي الله عليه و آله كردار نيكو است . مردم كوفه همگي گفتند: اي فرزند رسول ! ما همه گوش به فرمان توييم و حرمت تو را نگهبانيم و از خدمت رو بر نمي گردانيم ؛ آنچه امر است رجوع بفرما، خدايت رحمت كند؛ ما با دشمنانت متن عربي : حَرْبُ لِحَرْبِكَ وَ سِلْمُ لِسِلْمِكَ، لَنَاءْخُذَنَّ يَزيدَ وَ نَبْرَاءُ مِمَّنْ ظَلَمَكَ وَ ظَلَمنا. فَقالَ ع : (هَيْهاتَ هَيْهاتَ، اءَيَّتُها الْغَدَرَةُ الْمَكَرَةُ، حيلَ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَ شَهْواتِ اءَنْفُسِكُمْ، اءَتُريدُونَ اءَنْ تَاءْتُوا الَيَّ كَما اءَتَيْتُمْ الي اءَبي مِنْ قَبْلُ؟! كَلا وَ رَبِّ الرّاقِصاتِ، فَانَّ الْجَرْحَ لَمّا يَنْدَمِلُ، قُتِلَ اءَبي ص بِالامْسِ وَ اءَهْلُ بَيْتِهِ مَعَهُ، وَ لَمْ يُنْسَ ثَكْلُ رَسُولِ اللّهِ ص وَ ثَكْلُ اءَبي وَ بَني اءَبي ، وَ وَجَدَهُ بَيْنَ لِهاتي وَ مِرارَتُهُ بَيْنَ حَناجِري وَ حَلْقي ، وَ غُصَصُهُ تَجْري في فِراشِ صَدْري . وَ مَساءَلَتي اءَنْ لا تَكونُوا لَنا وَ لا عَلَيْنا(. ثُمَّ قالَ: (لا غَرْوَ اِنْ قُتِلَ الْحُسَيْنُ وَ شَيْخُهُ قَدْ كانَ خَيْرا مِنْ حُسَيْنٍ وَ اءَكْرما فَلا تَفْرَحُوا يا اءَهْلَ كُوفانَ بِالَّذي اءَصابَ حُسَيْنا كانَ ذلِكَ اءَعْظَما قَتيلٌ بِشَطِّ النَّهْرِ رُوحي فداؤُهُ جَزَاءُ الَّذي اءَرْداهُ نارُ جَهَنَّما) ثُمَّ قالَ: رَضينا مِنْكُمْ رَاءْسا بِراءْسٍ، فَلا يَوْمَ لَنا و لا عَلَيْنا(. ترجمه : دشمنيم و با دوستانت دوستيم ما يزيد پليد را به فتراك بسته به خدمت آورديم و از آن كسي كه بر تو و در حقيقت بر ما ستم روا داشت از او بيزاري مي جوييم امام سجاد عليه السّلام فرمود: (هيهات هيهات ....(؟! يعني هيهات هيهات ! اي مردم غدار مكار، آنچه نفس شما به آن ميل نموده ، نخواهيد رسيد؛ تصميم داريد همانطور كه به پدرانم ستم نموديد بر من نيز همان سلوك روا داريد؟ (كلا رورب الراقصات ((32) ؛ به پروردگار شتران هروله كننده سوگند! كه چنين امري واقع نخواهد شد؛ زيرا هنزم جراحت مصيبت پدر بهبودي نيافته ديروز پدرم با يارانش به دست شما كشته شد هنوز مصيبت شهادت رسول صلي الله عليه و آله و علي عليه السّلام و فرزندان پدرم فراموشم نگرديده و اين غم غضه ها هنوز در كام من باقي است و تلخي آن راه نفس و گلويم را گرفته و در سينه ام گره بسته اكنون در خواستم آن است كه نه ياور من باشيد و نه دشمن ما آنگاه امام سجاد عليه السّلام اين ابيات را خواند: (لا غرو ان ...(؛ يعني عجب نيست اگر حسين عليه السّلام را كشتند؛ زيرا پدر او علي عليه السّلام را نيز كه بهتر از او بود به شهادت رساندند. پس خشنود نباشيد اي كوفيان كه حسين عليه السّلام شهيد شد؛ زيرا گناه اين خوشحالي و خشنودي بسيار بزرگ است فرزند رسول صلي الله عليه و آله در كنار نهر فرات به شهادت نائل آمد، جانم به فدايش باد! جزاي آن كس كه او را شهيد كرده ، آتش جهنم است سپس امام سجاد عليه السّلام فرمود: (رضينا....(؛ ما خشنوديم از شما سر به سر، نه به ياري ما باشيد و نه به ضرر ما.

متن عربي : قَالَ الرّاوي : ثُمَّ اءَنَّ ابْنَ زِيادٍ جَلَسَ فِي الْقَصْرِ، وَ اءَذِنَ اذْنا عامّا، وَ جِي ءَ بِرَاءْسِ الْحُسَيْنِ ع فَوَضَعَ بَيْنَ يَدَيْهِ، وَ اءَدْخِلَ نِسَاءُ الْحُسَيْنِ ع وَ صِبْيانُهُ الَيْهِ. فَجَلَسَتْ زَيْنَبُ اِبْنَةُ عَلِي ع مُتَنَكِّرَةً، فَسَاءَل عَنْها، فَقيلَ: هذِهِ زَيْنَبُ اِبْنَةُ عَلِي ع . فَاءَقْبَلَ عَلَيْها وَ قالَ: اءَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذي فَضَحَكُمْ وَ اءَكْذَبَ اءُحْدُوثَتَكُمْ!!! فَقالَتْ: اِنَّما يَفْتَضِحُ الْفاسِقُ وَ يَكْذِبُ الْفاجِرُ، وَ هُوَ غَيْرُنا. فَقالَ ابْنُ زِيادٍ: كَيْفَ رَاءَيْتِ صُنْعَ اللّهِ بِاءَخيكَ وَ اءَهْلِ بَيْتِكَ؟ فَقالَتْ: ما رَاءَيْتُ الا جَميلا، هولاءَ قَوْمُ كَتَبَ اللّهُ عَلَيْهِمُ الْقَتَلَ، فَبَرَزُوا الي مَضاجِعِهِمْ، وَ سَيَجْمَعُ اللّهُ بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُمْ، فَتَحاجُّ وَ تُخاصَمُ فَانْظُرْ لِمَنِ الْفَلَجُ يَوْمَئِذٍ، هَبَلَتْكَ اءُمُّكَ يَابْنَ مَرْجانَةَ. ترجمه : اهل بيت عليه السّلام امام در مجلس ابو زياد راوي گويد: پس ار ورود اهلي بيت عليه السّلام ، ابن زياد بد بنياد در قصردار الاماره نشست و صلاي عام در داد كه در آن مجلس عموم اهل كوفه حاضر گردند حكم نمود كه سر مطهر امام حسين عليه السّلام را در پيش روي آن لعين نهادند و زنان و دختران اهلي بيت حضرت امام عليه السّلام و كودكان آن جناب در مجلس آن شقاوت ماب حاضر گرديدند؛ پس عليا مكرمه حضرت زينب خاتون عليه السّلام به قسمي كه او را نشناسند و ملتفت حال او نگردند نبشست ابن زياد شقي از حال آن مخدره سؤ ال كرد، به او گفتند: اين عليا مكرمه زينب خاتون دختر امير المومنين عليه السّلام است ابن زياد لعين متوجه آن جناب شد و به زبان بريده اين كلمات را بگفت : حمد خدا را كه شما را رسوا نمود و دروغ شما را ظاهر ساخت جانم زينب در جواب ابن زياد نانجيب ، فرمود: روسايي براي فاسقان است و دروغگويي درشان فاجران است و ما خاندان رسول خدا چنين نيستيم باز ابن زياد گفت : ديدي خدا با برادرت و اهل بيت تو چه كرد! زينب كبري فرمود: من بجز خوبي از پروردگارم نديدم ، شهداي كربلا گروهي بودند (از بندگان خاص خدا) خدا عزوجل شهادت را براي ايشان مقدر فرموده بود و آنها به سوي آرامگاه ابدي خود شتافتند و به زودي خداي تعالي بين تو و آنها جمع نمايد و به حسابرسي پردازد و آنان عليه تو حجت اودند و با تو دشمني نمايند؛ پس نظر نما كه در روز رستاخيز رستگاري و پيروزي از آن كيست ؟ اي ابن مرجانه ! مادرت به عزايت نشيند. متن عربي : قَالَ الرّاوي : فَغَضِبِ وَ كَاءَنَّهُ هَمَّ بِها. فَقالَ لَهُ عِمْرو بْنُ حُرَيْثٍ: اَيُّهَا الاْميرُ اِنَّها اِمْرَاَةُ، وَالْمَراَةُ لاتُوْ خَذُ بِشَي ءٍ مِنْ مِنْطِقِها. فَقالَ: لَهَا ابْنُ زِياد: لَقَدْ شَفَي اللّهِ قَلْبي مِنْ طاغِيَتِكَ الْحُسَيْنِ وَ الْعُصاةِ الْمَرَدَةِ مِنْ اءَهْلِ بَيْتِكَ!!! فَقالَتْ: لَعَمْري لَقَدْ قَتَلْتَ كَهْلي ، وَ قَطَعْتَ فَرْعي وَ اجْتزثَثْتَ اءَصْلي فَإ ن كانَ هذا شِفاؤُكَ فَقَدِ اشْتَفَيْتَ فَقالَ اِبْنُ زِيادٍ: هذِهِ سَجّاعَةُ، وَ لَعَمْري لَقَدْ كانَ اءَبُوكَ شاعِرا. فَقالَتْ: يَابْنَ زِيادٍ ما لِلْمَراءَةِ وَ السَّجاعَةِ. ثُمَّ الْتَفَتَ ابْنُ زِيادٍ اِلي عَلِي بْنِ الْحُسَيْنِ ع فَقالَ: مَنْ هذا؟ فَقيلَ: عَلِي بْنُ الْحُسَيْنِ. فَقالَ: اءَلَيْسَ قَدْ قَتَلَ اللّهِ عَليا بْنَ الحُسَيْنِ؟! فَقالَ عَلِي ع : (قَدْ كانَ لي اءَخُ يُسَمّي عَلِي بْنُ الْحُسَيْنِ قَتَلَهُ النّاسُ(. ترجمه : راوي گويد: با شنيدن اين گفتار از دختر حيدركرار، ابن زياد بدركردار در خشم شد چون مار، چنانكه مي نمود كه تصميم به قتل آن مخدره دارد پس عمرو بن حريث به آن ملعون ، گفت : اي ابن زياد! اين زن است و طائفه زنان را بر سخنانشان مواخذه نمي كنند. بازا ابن زياد شقي بي حيا، زبان بريده به اين سخنان گويا نمود كه به تحقيق كه خدا سينه مرا شفا داد با كشتن حسين و سركشان اهل بيتش زينب كبري عليه السّلام فرمود: به جان خودم سوگند! تو سرور و مولاي مرا كشتي و شاخ ‌هاي درخت خاندان مرا برديد و ريشه زندگي مرا قطع كردي ، پس اگر اينها مايه شفاي درد تو است ، اكنون شفا يافته اي !؟ ابن زياد پليد گفت : اين زنا قافيه گواست ، به جان خود سوگند كه پدر او هم شاعر و قافيه ساز بود. زينب كبري عليه السّلام فرمود: اي ابن زياد! زنان را با قافيه سازي و شعرپردازي چه كار است ! سپس ابن زياد متوجه به جانب امام زين العابدين عليه السّلام گرديد و گفت : اين كيست ؟ گفتند: اين علي بن الحسين است . ابن زياد گفت : مگر خدا علي بن الحسين را نكشت ؟ امام زين العابدين عليه السّلام فرمود: مرا برادري بود نامش علي بن الحسين كه به دست مردم در كربلا كشته شد. متن عربي : فَقالَ: بَلِ اللّهُ قَتَلَهُ. فَقالَ عَلِي ع : اللّهُ يَتَوَفَّي الاْ نْفُسَ حينَ مَوْتِها وَ الَّتي لَمْ تَمُتْ في مَنامِها. فَقالَ ابْنُ زِيادٍ: وَبِكَ جُرْاءَةُ عَلي جَوابي اِذْهَبُوا بِهِ فَاضْرِبُوا عُنُقَهُ. فَسَمِعَت ط بِهِ عَمَّتُهُ زَيْنَبَ، فَقالَتْ: يا ابْنَ زِيادٍ اِنَّكَ لَمْ تُبْقِ مِنّا اءَحَدا، فَإِنْ كُنْتَ عَزَمْتَ عَلي قَتْلِهِ فَاقْتُلْني مَعَهُ. فَقالَ عَلِي ع لِعَمَّتِهِ: (اءُسْكُتي يا عَمَّةَ حَتّي اءُكَلَّمَهَ( ثُمَّ اءَقْبَلَ ع فَقالَ (اءبِالْقَتْلِ تُهَدَّدني يا ابْنَ زِيادٍ اءما عَلِمْتَ اءَنَّ الْقَتْلَ لِنا عادَةُ وَ كَرامَتُتنا الشَّهادَةُ. ثُمَّ اءَمَرَ ابْنُ زِيادٍ بِعَلِي بْنَ الْحُسَيْنِ ع وَ اءَهْلِ بَيْتِهِ فَحُمِلُوا اِلي بَيْتِ في جَنْبِ الْمَسجِدِ الاْ عْظَمِ. فَقالَتْ زَيْنَبُ اِبْنَةُ عَلِي ع : لا يَدْخُلَنّ عَلَيْنا عَرَبِيَةُ اِلاّ اءُمُ وَلَدٍ اءَو مَمْلُوكَةُ فَإِنَّهُنَّ سُبينَ كَما سُبينا. ثُمَّ اءَمَرَ اْبنُ زِيادٍ بِرَاءسِ الْحُسَيْنِ ع ، فَطيفَ بِهِ في سُكَك الْكُوفَةِ. ترجمه : ابن زياد گفت : چنين نيست بلكه به دست خدا كشته شد. آن حضرت اين آيه را تلاوت فرمود: (الله يتوفي (؛ خداوند ارواح را به هنگام مرگ قبض مي كند و ارواحي را كه نمرده اند نيز به هنگام خواب مي گيرد. ابن زياد گفت : آيا تو را جرات بر جواب من است ، اين مرد را ببريد و گردنش را بزنيد. زينب خاتون عليه السّلام فرمود: اي پسر زياد! از ما احدي را زنده نذاشتي ، اگر مي خواهي او را بكشي پس مرا هم به قتل برسان ! حضرت سيد الساجدين عليه السّلام هب عمه مكرمه خود، فرمود: اي عمه ! لحظه اي آرام باش تا با اين لعين سخن گويم سپس متوجه ابن زياد شد و فرمود: اي پسر زياد! همانا مرا به كشتن مي ترساني ، آيا نمي داني كشته شدن براي ما عادت است و كرامت ما در شهادت است ؟ آنگاه ابن زياد بد بنياد حكم خود كه سيد سجاد عليه السّلام و ساير اهل بيت امام عباد را در خانه اي كه جنب مسجد اعظم كوفه بود، وارد نمودند زينب خاتون عليه السّلام فرمود: هيچ كس از زنان كوفه به نزد ما نمي آمد مگر ام ولد و كنيزكان ؛ زيرا ايشان هم مانند ما به بلاي اسيري مبتلا شده بودند و به اين مرد لعين حكم نمود كه سر مطهر امام مبين و فرزند سيد المرسلين را در كوچه هاي شهر كوفه بگردانند و چه مناسب است كه اشعار يكي از دانشمندان را كه در مصيبت فرزند متن عربي : وَ يَحِقّ لي اءنْ اءَتَمَّثلَ هُنا اءبْياتا لِبَعْضِ ذَوِي الْعُقُولِ، يَرْثِي بِها قَتيلا مِنْ آلِ الرَّسُولِ ص فَقالَ: رَاءْسُ ابْنِ بِنْتِ مُحَمَّدٍ وَ وَصِيِّهِ لِلنّاظِرينَ عَلي قَناةٍ يُرْفَعُ وَ الْمُسْلِمُونَ بِمَنْظَرٍ وَ بِمَسْمَعٍ لا مُنْكِرُ مِنْهُمْ وَ لا مُتَفَجَّعُ كَحُلَتْ بِمَنْظَرِكَ الْعُيُونُ عَمايَةً وَ اءَصَمَّ رُزْءُكَ كُلَّ اءُذُنِ تَسْمَعُ اءَيْقَظْتَ اءَجْفانا وَ كُنْتَ لَها كرَي وَ اءَنَمْتَ عَيْنا لَمْ تَكُنْ بِكَ تَهْجَعُ ما رَوْضَةُ اِلا تَمَنَّتْ اءَنَّها لَكَ حُفْرَةُ وَ لِخَظِّ قَبْرِكَ مَضْجَعُ قَالَ الرّاوي : ثُمَّ اَنَّ اِبْنَ زِيادٍ صَعِدَ الْمِنْبَرَ فَحَمَدَ اللّهَ وَ اءَثْني عَلَيْهِ وَ قالَ في بَعْضِ كَلامِهِ: اَلْحَمْدُ اِللّهِ الَّذي اءَظْهِرِ الْحَقَّ وَ اءَهْلَهُ وَ نَصَرَ اءَمِيرَ الْمُؤ مِنينَ وَ اءَشْياعَهُ وَ قَتَلَ الْكَذَّابَ بْنَ الْكَذّابِ!!! ترجمه : رسول خدا صلي الله عليه و آله انشاء نموده و در اينجا ذكر كنيم : (راس ابن ....(؛ يعني بسيار شگفت است كه سر فرزند دختر پيامبر و نور ديده وصي پيامبر را بر بالاي نيزه نمايند تا مردم به آن نظاره كنند و در همان حال آنانكه خود را از اهل اسلام مي دانند اين داهيه عظمي را ببيند و به گوش خود بشنوند و مع ذلك نه در مقام انكار اين امر تشنيع باشند و نه بر اين مصيبت عظمي گريه و ناله نمايند اي نور چشم زهرا ديدار رويت چشمان كور را بينا و اندون ذكر مصيبت تو گوشهاي شنوا را كر نموده . تو با شهادتت چشمان دوستانت را كه از خيال تو راحت بودند، بيدار كردي و چشمان دوستانت را كه هرگز از ترس شوكت تو به خواب نمي رفت خوابانيدي اي حسين ! هيچ بقعه اي در روي زمين نيست مگر آنكه تمنا مي كند كه كاش محل قبر و آرامگاه ابدي تو باشد. شهادت عبدالله عفيف ازدي راوي گويد: سپس ابن زياد بر بالاي منبر رفت و آن خناس ناسپاس در آغاز سخن ، سپاس و حمد الهي را از راه افسون بگفت و از جمله سخنان كه بر زبان بريده براند اين بود كه حمد خدا را كه حق و اهل حق را ظاهر نمود و امير المؤ منين يزيد و پيروانش را نصرت بخشيد و كذاب فرزند كذاب را بكشت . متن عربي : فْما زادِ عَلي هذَا الْكلامِ شَيْئا، حَتّي قامَ اِلَيْهِ عَبْدُ اللهِ بْنِ عَفيفِ الاْ زدي وَ كانَ مِنْ خِيارِ الشّيعَةِ وَ زُهّادِها وَ كانَتْ عَيْنُهُ الْيُسْري ذَهَبَتْ في يَوْمَ الْجَمَلِ وَ الاْ خْري في يَوْمَ صِفّينَ وَ كانَ يُلازِمُ الْمَسْجِدَ الاْ عْظَمَ فَيُصَلَّي فيهِ اِلََي اللَّيْلِ فَقالَ: يا بْنَ مَرْجانَةَ، اَنَّ الْكَذّابِ اءَنْتَ وَ اءَبُوكَ وَ مَنِ اِسْتَعْمَلَكَ وَ اءَبُوهُ يا عَدُوَّ اللّهِ، اءَتَقْتُلُونَ اءَوْلاَدَ النَّبِييّنَ وَ تَتَكّلَمُونَ بِهذَا الْكَلامِ عَلي مَنابِرِ المُؤ مِنينَ. قَال الّراوي : فَغَضِبَ ابْنُ زِيادٍ وَ قالَ: مَنْ هذَا الْمُتَكَلَّمُ؟ فَقالَ: اءَنَا الْمُتَكَلَّمُ يا عَدُّوُ اللّهِ، اءَتَقْتُلُ الذُرّيَةَ الطّاهِرَةَ الَّتي قَدْ اءَذْهَبَ اللّهِ عَنْهَا الرِّجْسَ وَ تَزْعَمُ اءَنَّكَ عَلْي دِينِ الاْ سْلامِ. واغَوْثاهُ اءَيْنَ اءَوْلادُ الْمُهاجِريْنَ وَ الاَنْصارِ يَنْتَقِمُونَ مِنْ طاغيِتكَ اللَّعينِ بْنِ اللَّعينِ عَلي لِسانِ مُحَمْدٍ رَسُولِ رَبِّ الْعالَمين . قالَ الّراوي : فَاْزدادَ غَضَبُ ابْنِ زِيادٍ ترجمه : پس مجال زياده از اين سخنان بر ابن زياد نماند كه عبدالله بن عفيف ازدي - رضوان الله عليه - از جاي برخاستت و او مردي بود از اخيار شيعه شاه اولياء علي مرتضي عليه السّلام و از جمله زهاد بود و چشم چپ او در ركاب حضرت امير عليه السّلام در جنگ جمل از دستش دفته بود و ديده ديگرش را هم در جنگ صفين تقديم امير المؤ منين عليه السّلام نموده بود و پيوسته ايام را در مسجد جامع كوفه تا شب به عبادت مشغول بود - و فرمود: اي ابن زياد! كذاب تويي و پدر و آن كسي كه تو را امير كرده و پدر آن لعين . همانا اي دشمن خدا، اولاد انبيا را مقتول ساخته و بر بالاي منبر مؤ منان اين چنين سخنان مي رانيد؟ راوي گويد: ابن زياد بدبنياد در غضب شد گفت : اين سخنگو كيست ؟ عبدالله فرمود: منم سخنگو اي دشمن خدا، آيا به قتل مي رساني ذريه طاهره رسول صلي الله عليه و آله را كه خداي عزوجل رجس و پليدي را از آنان برداشته و با اين همه گمان داري كه بر دين اسلام هستي و مسلماني ؟ آنگاه عبدالله فرياد و اغوثاه بر آورد كه كجايند فرزندان مهاجرين و انصار كه داد آل رسول را از جبار متكبر لعين يزيد بن معاويه بي دين ، بستانند انتقام از آن ناستوده بي دين كه رسول رب العالمين او را لعنت كرده است ، بگيرند. راوي گويد: از سخنان آتشين عبدالله عفيف ، رگهاي گردن ابن زياد ملعون باد كرده و خشم و غضبش افزون گشت و گفت : اين مرد متن عربي : حَتّي انْتَفَخَتْ اءَوْداجُهُ وَ قالَ: عَلَي بِهِ فَتَبادَرَتِ الْجَلاوِزَةُ مِنْ كُلِّ ناحِيَةٍ لِيَاءخُذُوُه ، فَقامِتَ الاشْرافُ مِنَ الاْزْدِ مِن بَنِي عَمَهَّ فَخَلَّصُوهُ مِنْ اءَيْدِي الْجَلاوِزَةِ وَ اءَخْرَجُوهُ مِنْ بابِ الْمَسْجِدِ وَ انْطَلَقُوا بِهِ اِلي مَنْزِلِهِ. فَقالَ ابْنُ زِيادٍ: اِذْهَبُوا اِلي هذَا الاْ عْمي اءَعْمَي الاْ زْدِ، اءَعْمَي اللّهُ قَلْبَهُ كَما اءَعْمي عَيْنَهُ فَاءْتُوني بِهِ. ق الَ: فَانْطَلَقوا اِلَيْهِ، فَلَمّا بَلَغَ ذلِكَ الاْ زدَ اجْتَمَعوُا وَ اجْتَمَعَتْ مَعَهُمْ قَبائِلُ الْيَمَنِ لِيَمْنَعُوا صاحِبَهُمْ. قالَ: وَ بَلَغَ ذلِكَ ابْنَ زِيادٍ فَجَمَعَ قَبائِلَ مُضَرَ وَ ضَمَّهُمْ اِلي مُحَمَدٍ بْنِ الاَ شعَثِ وَ اءَمَرَهُمْ بِقِتالِ الَقَومِ. قَالَ الراوِي : فَاقَتَتَلُوا قِتالا شَديدا حَتي قُتِلَ بِيْنَهُمْ جِماعَةِ مِنَ الْعَرَبِ. قالَ: وَ وَصَلَ اءَصْحابِ اِبْنِ زِيادٍ اِلي دارِ عَبْدِ اللهِ بْنِ عَفيفٍ فَكَسَروُا الْبابَ وَ اقْتَحَمُوا عَلَيْهِ. فَصاحَتْ اِبْنَتَهُ: اءَتاكَ الْقَوْمَ مِنْ حَيْثُ تَحْذَرُ. فَقالَ لا عَلَيْكِ ناوِليني سَيْفي ، فَناوَلَتْهُ اِيّاهُ، ترجمه : جسور را به نزد من بياوريد! در اين هنگام ماءموران ابن زياد از هر جانبي دويدند كه عبدالله را بگيرند و از سمت ديگر بزرگان و اشراف قبيله بني ازد كه عمو زادگان وي بودند به حمايت او برخاستند و عبدالله را از دست ايشان رهايي دادند و از در مسجد بيرونش بردند و به خانه اش رسانيدند. ابن زياد لعين گفت : برويد آن كور قبيله ازد را به نزد من آورديد كه خداوند قلب او را نيز چون چشمانش كور كرده است راوي گفت : ماءموران ابن زياد به سوي او رفتند تا دستگيرش نمايند اين خبر به طائفه ازد رسيد و آنها جمع شدند و قبايل يمن نيز به آنها پيوستند تا عبدالله را از آن مهلكه ها برهانند. راوي گويد: چون ابن زياد از اين اجتماع و وحدت مطلع شد، قبايل (مضر( را جمع كرده و محمد بن اشعث را فرمانده آنها كرده و امر نمود كه با قبيله بجنگند. راوي گويد: جنگ عظيمي فيمابين ايشان در گرفت تا آنكه جمع كثيري از قبايل عرب به قتل رسيد و لشكر ابن زياد تا درب خانه عبدالله پيشروي كرده و در را شكسته و داخل خانه شدند و بر سر عبدالله بن عفيف هجوم آوردند دختر عبدالله فرياد بر آورد كه پدرجان ، مواظب باش لشكر دشمن از آنجايي كه بيم داشتي اينك وارد شدند. عبدالله گفت : اي دخترم نترس و شمشير مرا به من برسان چون متن عربي : فَجَعَلَ يَذُبُّ عَنْ نَفْسِهِ وَ يَقُولُ: اءَنَا ابْنَ ذِي الْفَضَلِ عَفِيفِ الّطاهِرِ عَفيفُ شَيْخي وَ ابْنُ اءُمَّ عامِرِ كَمْ دارٍع مِنْ جَمْعِكُمْ وَ حاسِرٍ وَ بَطَلٍ جَدَلْتُهُ مُغاوِرٍ قالَ: وَ جَعَلتَ اِبْنَتَهُ تَقُولُ: يا اءَبَتِ لَيْتَني كُنْتُ رَجُلاً اءُخاصِمُ بَيْنَ يَدَيْكَ هؤُلاءِ الْفَجَرَةُ قاتِلِي الْعِتْرَةِ الْبَرَرَةِ قالَ: وَ جَعَلَ الْقَوْمُ يَدُورُونَ عَلَيْهِ مِنْ كُلُّ جَهَةٍ كَذا حَتي تَكاثِرُوا عَلَيهِ وَ اءَحاطُوا بِهِ. فَقالَتْ اِبْنَتُهُ: وا ذُلاْهُ يُحاطُ بِاءَبي وَ لَيْسَ لَهُ ناصِرُ يَسْتَعينَ بِهِ. فَجَعَلَ يُديرُ سَيْفِهُ وَ يَقُولُ: اءُقْسِمُ لَوْ يَفْسَحُ لي عَنْ بَصَري ضاقَ عَلَيْكُمْ مَوْردِي وَ مَصْدَري ترجمه : شمشير را به دست گرفت ماءموران را از خود دور مي ساخت و اين ابيات را به رجز مي خواند: (انا ابن ذي ....(؛ يعني منم فرزند عفيف كه پاك از عيوب است و صاحب فضيلتهاست پدرم (عفيف ( و من فرزند ام عامرم (كه در نجابت و اصالت معروف است ) چه بسيار اوقات در صفين و غيره با مردان شجاع و زره پوش شما جنگيدم (و ايشان را به خاك هلاكت انداختم ). راوي گويد: دخترش در مقام افسوس به پدر مي گفت : اي كاش من نيز مرد بودم و امروز در حضور چون تو پدر غيور، با دشمنان بدتر از كافر، مي جنگيدم ! راوي گويد: آن قوم بي حيا از هر جانب بر دور عبدالله حلقه زدند و او به تنهايي دشمن را از خود دفع مي نمود و آنها را قدرتي نبود كه بر او دست يابند و از هر طرف كه مي خواستند هجوم آوردند، دختر به پدر مي گفت : دشمن از فلان سمت به تو رسيد و او فورا آنها را دفع مي نمود تا اينكه همگي در يك آن بر سر او هجوم آوردند و او را مانند نگين در ميان گرفتند. دختر فرياد وا اذلاه بر آورد كه پدرم را دشمن در ميان گرفته و ياوري ندارد كه به او كمك نمايد. عبدالله پاك دين دفع آن جماعت بي دين از خويش مي نمود و شمشير را به هر سمت دوران مي داد و اين شعر را مي خواند: (اقسم لو....(؛ يعني به خدا سوگند كه اگر مرا بينايي ببود البته كار را بر شما تنگ گرفته بودم ولي چه حاصل كه از نعمت بينايي محرومم . متن عربي : قَالَ الرّاوي فَما زالُوا بِهِ حَتّي اءَخَذُوهُ، ثُمَّ حُمِلَ فَاءَدْخِلَ عَلَي ابْنِ زِيادٍ فَلَمّا رَآهُ قالَ اَلْحَمْدُ للهِ الَّذي اءَخْزاكَ فَقالَ لَهُ عَبْدُ اللهِ بَنْ عَفيفٍ يا عَدُوَّ اللهِ وَ بِماذا اءَخْزانِي اللهُ. اءُقْسِمُ لَوْ فُرِّجَ لي عَنْ بَصَري ضاقَ عَلَيْكمُ مَوْردي وَ مَصْدَري فَقالَ لِهُ ابْنُ زِيادٍ: ماذا تَقُولُ يا عَبْدَ اللهِ فِي اَمِيرِ الْمُومِنينَ عُثْمانَ بْنِ عَفّانَ؟ فَقالَ يا عَبْدَ بَني عِلاجٍ يا ابْنَ مَرْجانَةَ وَ شَتَمَهُ ما اءَنْتَ وَ عُثْمانَ بْنَ عَفّانَ اءَساءَ اءَمْ اءَحْسَنَ وَ اءَصْلَحَ اءَمْ اءَفْسَدَ وَ اللهِ تَبارَكَ وَ تَعالي وَلِي خَلقِهِ يَقْضي بَيْنَهُمْ وَ بَيْنَ عُثْمانَ بِالْعَدْلِ وَ الْحَقَّ وَ لكِنْ سَلْني عَنْكَ وَ عَنْ اَبيكَ وَ عَنْ يَزيدَ وَ اءَبيه . فَقالَ ابْنَ زِيادٍ: وَ اللهِ لا سَاءَلْتُكَ عَنْ شيءٍ اءَوْ تَذُوق الْمَوتَ غُصَّةً بَعْدَ غُصَّةٍ فَقالَ عَبْدُ اللهِ بْنِ عَفيفٍ: الْحَمْدُ للهِ رَبي الْعالَمينَ، اءما اَني قَدْ كُنْتُ اءسْاءلُ اللهَ رَبي اءَنْ يَرْزُقَنِي الشَّهادَةَ مَنْ قَبْلِ اءَنْ تَلِدَكَ اءُمُّكَ ترجمه : رواي گويد: لشكر دست از احاطه او بر نداشتند تا آنكه آن مؤ من متفي را دستگير كردند و به نزد ابن زياد بردند عبيدالله لعين چون چشمش به عبدالله افتاد گفت : حمد خدا را كه تو را خوار نمود! عبدالله گفت : اي دشمن خدا! از چه جهت خدا مرا خوار نمود؟ والله ! اگر چشمان من بينا بود، راه را بر شما تنگ مي كردم و روزگار را بر شما سياه مي ساختم ابن زياد گفت : اي دشمن خدا! اعتقاد تو درباره عثمان بن عفان چيست ؟ عبدالله گفت : اي پسر غلام قبيله بني علاج واي پسر مرجانه و فحش ديگر داده و گفت : تو را با عثمان چه كار است بدكار يا نيكوكردار باشد امر امتت را به صلاح آورده باشد يا آنكه فاسد نموده و خداوند تبارك و تعالي والي و حاكم خلق خويش است او خود در ميان مردم و عثمان حكم به حق صادر خواهد كرد ولكن مرا از حال خود و پدرت و يزيد و پدرش بپرس . ابن زياد گفت : به خدا سوگند كه بعد از اين هيچ چيز سؤ ال نخواهم نمود تا آنكه جرعه جرعه مرگ را بچشي . عبد الله گفت : (الحمدالله رب العالمين (! من هميشه از درگاه باري تعالي استادعا كرده ام كه شهادت را نصيبم سازد پيش از آنكه تو از مادر متولد شوي ؛ و همچنين از خدا درخواست كرده ام كه شهادت من به دست بدترين و لعين ترين خلق باشد. چون (در ميدان جنگ دو چشمم را از دست دادم و جانباز شدم ) از رسيدن به فيض شهادت . متن عربي : وَ سَاءَلْتُ اللّهَ اءَنْ يَجْعَلَ ذلِكَ عَلَي يَدَي اءَلْعَنِ خَلْقِهِ وَ اءَبْغَضهِمْ اِلَيهِ فَلَمّا كُفَّ بَصَري يَئسِتُ مِنَ الَّشهادَةِ وَ الاْنَ فَالْحَمْدُ للهِ الّذي رَزَقْنيها. فَقالَ ابْنُ زِيادٍ: اِضْرِبُوا عُنُقَهُ فَضُرِبَتْ عُنُقُهُ وَ صُلِبَ فِي الّسَبخَةِ. قالَ الّروي : وَ كَتَبَ عُبَيْدَ اللهِ بْنُ زِيادٍ اِلي يَزيدَ بْنِ مُعْاوِيَةَ يُخْبِرُه بِقَتْلِ الْحُسَيْنِ وَ خَبَرِ اءَهْلِ بِيْتِهِ وَ كَتَبَ اءَيْضا اِلي عَمْروٍ بْنِ سَعيدٍ بْنِ الْعاصِ اءَمِيرِ الْمَديَنةِ بِمِثْلِ ذلِكَ. فَاءَما عَمْروُ، فَحينَ وَ صَلَهُ الْخَبَرُ صَعِدَ الْمَنْبَرَ وَ خَطَبَ الّناسَ وَ اءَعْلَمَُهْم ذلِكَ فَعَظُمَتْ واعيةُ بَني هاشِمٍ وَ اءَقامُوا سُنَنَ الْمَصائِبِ وَ الْماءتِمِ وَ كانَتْ زَيْنَبُ بِنْتُ عَقيلٍ بْنِ اءَبي طالِبٍ تَنْدِبُ الحْسَيْنَ ع وَ تَقُولُ: ماذا تَقُولُونَ اِذْ قَالَ الَّنبِي لَكُمْ ماذا فَعَلْتُمُ وَ اءَنْتُمْ آخِرُ الاْ مَمِ بِعِتْرَتي وَ اءَهْلِ مُفْتَقَدي مِنْهُمْ اءُساري وَ مِنْهُمْ ضُرّجُوا بِدَمِ ترجمه : نوميد شدم و حمد خدا را كه الان شهادت را نصيبم ساخته و مرا آگاه نموده بر آنكه دعايت را كه در زمان ديرين نمودي به اجابت مقرون فرمودم . ابن زياد حكم نمود كه گردنش را بزنيد پس به حكم آن لعين ، آن مؤ من پاك اهل يقين را شربت شهادت چشانيدند و در موضعي كه آن را (سبخه ( و زمين شوره زار گويند بردارش كشيدند. راوي گويد: عبيدالله بن زياد لعين يك نامه به جانب يزيد بن معاويه روانه داشت مستمل بر خبر قتل سيد شباب اهل جنت امام حسين عليه السّلام و اسيري اهل بيت آن حضرت ؛ و نامه ديگر متضمن همين خبر به سوي مدينه به عمروبن سعيد بن عاص - والي مدينه - فرستاد و چون اين خبر وحشت اثر به آن ملعون رسيد بر بالاي منبر رفت و خطبه در حضور مردم بخواند وايشان را به مصيبتت سيدالشهداء عليه السّلام آگاه گردانيد، با شنيدن اين خبر، فرياد ناله بني هاشم عظيم و اندوهشان افزون گشت و به اقامه عزاداري و سوگواري پرداختند. زينب دختر عقيل بن ابي طالب اهتمام خاص در ندبه و سوگواري نمود و اين ابيات را در عزاي امام حسين عليه السّلام همي خواند: (ماذا تقولون ....(؛ يعني اي گروه اشقياء كه مرتكب قتل حسين عليه السّلام شده ايد در فرداي قيامت چه جوابي براي رسول خدا صلي الله عليه و آله داريد آن زمان كه شما را فرمايد: اي امت آخر الزمان ! پس از رحلت من ، با عترت و اهل بيت من اين چگونه رفتاري بود كه به جا آورديد. بعضي متن عربي : ما كانَ هذا جَزائي اِذْ نَصَحْتُ لَكُمْ اءَنْ تَخْلُفُوني بِسُوءٍ في ذَوِي رَحِمي قالَ: فَلَمّا جَاءَ اللَّيْلُ سَمِعَ اءَهْلُ الْمَدينَةِ هاتِفا يُنادي وَ يَقُولُ: اءَيُّها الْقاتِلُونَ جَهْلا حُسَيْنا اءَبْشِرُوا بِالْعَذابِ وَ التَّنْكيل كُلُ اءَهْلِ السَّماءِ يَدْعُو عَلَيْكُمْ مِنْ نِبّي وَ مالِكٍ وَ قَتيلِ وَ اءَما يَزيدُ بْنُ مُعاوِيَةَ فَإِنَّهُ لَمّا وَصَلَ كِتابُ عُبِيْدُ اللهِ بَنْ زِيادِ وَ وَقَفِ عَلَيْهِ اءَعادِ الْجَوابِ اِلَيْهِ يَاءْمُرُهُ فيهِ بِحَمْلِ رَاءْسِ الْحُسَيْنِع وَرُوؤُسِ مَنْ قُتِلَ مَعَهُ وَ بِحَمْلِ اءَثْقالِهِ وَ نِسائِهِ وَ عِيالِهِ. فَاسْتَدْعَي ابْنُ زِيادٍ بِمُحَفّرٍ بْنِ ثَعْلَبَةَ الْعائِذي ، فَسَلَّمَ اِلَيْهِ الرُؤُوسَ وَ الاْ ساري وَ النّساءِ. فَسارَ بِهِمْ مُحَفّرُ اِلَي الشّامِ كَما يُسارُ بِسَبايَا الْكُفّارِ، يَتَصَفَّحُ وُجُوهَهُنَّ اءَهْلُ الاْ قْطارِ. ترجمه : در اسير و دستگير كرديد و برخي را به خونشان آغشته ساختيد؛ اين قسم رفتار پاداش نصيحت هاي من نبود كه شما را پند دادم به اينكه مبادا بعد از من با خويشان من رفتار بد و ناخوشايند نماييد! چون آن روز به شب رسيد، جميع اهل مدينه صداي هاتفي را شنيدند كه اين ابيات را به آواز بلند مي خواند: (ايها.....(؛ يعني اي گروهي كه حسين بن علي را كشتيد و هب حق او جاهل بوديد، بشارت باد مرا شما را به عذاب و شكنجه روز قيامت ، همه اهل آسمان از پيغمبران و مالك دوزخ و هم قبايل ملائكه براي شما نفرين مي كنند. شما لعنت كرده شديد بر زبان سليمان بن داود و موسي بن عمران و عيسي بن مريم . فرستادن اسيران به شام اما يزيد بن معاويه - عليهما الهاوية -، چون نامه ابن زياد بدنها به دست آن سر كرده اهل عناد رسيد بر مضمون نام مطلع گشت در جواب ابن زياد، نوشت كه سر مطهر فرزند ساقي كوثر را با سرهاي جوانان و ياران آن جناب كه در ركاب آن حضرت شهيد شده بودند با كالاها و حشم و زنان اهل بيت و عيالات آن جناب ، روانه شام نمايد. ابن زياد پليد نيز به موجب طاعت امر يزيد، محفر بن ثعليه عائذي را طلب نمود و سرهاي مقدس و اسيران و زنان را به آن ملعون سپرد و روانه شام محنت انجام نمود. آن شقي ، اهل بيت عصمت طهارت را مانند اسيران كفار، ديار به ديار با ذلت و انكسار به قسمي كه مردم به تماشاي آنها مي آمدند، به شام خراب شده آورد. متن عربي : رَوي ابْنُ لَهيعَةَ وَ غَيْرُهُ حَديثا اءَخَذْنا مِنْهُ مَوْضِعَ الْحاجَةِ، قالَ: كُنْتُ اءَطُوفُ بِالْبَيْتِ، فَاذا اءَنَا بِرَجُلٍ يَقُولُ: اءَللّهُمَّ اغْفِرْ لي وَ ما اءَراكَ فاعِلا. فَقُلْتُ لَهُ: يا عَبْدَ اللّهِ! اتَّقِ اللّهَ وَ لا تَقُلْ هذا، فَانَّ ذُنُوبَكَ لَوْ كانَتْ مِثْلَ قَطْرِ الامْصارِ وَ وَرَقِ الاشْجارِ فَاسْتَغْفَرْتَ اللّهَ غَفَرَها لَكَ، انَّهُ غَفُورُ رَحيمُ. قالَ: فَقالَ لي : اءُدْنُ مِنّي حَتّي اءُخْبِرَكَ بِقِصَّتي ، فَاءَتَيْتُهُ، فَقالَ: اعْلَمْ اءَنَّنا كُنّا خَمْسينَ نَفَرا مِمَّنْ سارَ مَعَ رَاءْسِ الْحُسَيْنِ ع الي الشّامِ، فَكُنّا اذا اءَمْسَيْنا وَضَعْنَا الرَّاءْسَ في تابُوتٍ وَ شَرِبْنا الخَمْرَ حَوْلَ التّابُوتِ، فَشَرِبَ اءَصْحابي لَيْلَةً حَتّي سَكَرُوا، وَ لَمْ اءَشْرَبْ مَعَهُمْ. فَلَمّا جَنَّ اللَّيْلُ سَمِعْتُ رَعْدا وَ رَاءَيْتُ بَرْقا، فَاذا اءَبْوابُ السَّماءِ قَدْ فُتِحَتْ، وَ نَزَلَ آدمُ ع و نُوحُ وَ ابْراهيمُ وَ اسْحاقُ وَ اسْماعيلُ وَ نَبِيُّنا مُحَمَّدُ ص وَ عَلَيْهِمْ اءَجْمَعينَ، وَ مَعَهُمْ جَبْرَئيلُ وَ خَلْقُ مِنَ الْمَلائِكَةِ. ترجمه : (ابن لهيعه ( و غير او روايت كرده اند كه خلاصه و محل حاجت از آن خبر آن است كه مي گويد: در بيت الله الحرام طواف مي كردم ناگاه مردي را ديدم كه گفت : خداوندا! مرا بيامرز؛ اگر چه گمان ندارم كه بيامرزي ! من به او گفتم : اي بنده خدا! از خداي تعالي بپرهيز و چنين سخنان باطل نگو؛ زيرا اگر گناهانت به مثابه قطراتت باران يا برگ درختان باشد و تو استغفار نمايي ، خداي عزوجل گناهانت را مي بخشد كه غفور و رحيم است . آن مرد گفت : به نزد من بيا تا قصه خويش را به تو حكايت نمايم . من به نزدش رفتم گفت : بدان كه من با چهل و نه نفر ديگر همراه سر نازنين حضرت امام عليه السّلام به شام رفتيم و برنامه ما اين بود كه چون شب مي شد آن سر مبارك را در ميان تابوت مي گذارديم و بر دور آن تابوت جمع مي شديم و به شرابخواري مي پرداختيم . پس شبي از شبه رفيقان من به عادت شبهاي پيش به شرب خمر مشغول شدند و مستت گشتند و من آن شب لب به شراب نزدم و چون شب كاملا تاريك شد، او از رعدي به گوشم رسيد و برقي را مشاهده كردم و ناگهان ديدم درهاي آسمان باز گرديد، حضرت آدم و حضرتت نوح و حضرت ابراهيم و حضرت اسماعيل و حضرت اسحاق و پيغمبر ما حضرت محمد صلي الله عليه و آله از آسمان نازل شدند و جبرئيل با گروهي از ملائكه در خدمت ايشان بودند. متن عربي : فَدَنا جَبْرَئيلُ مِنَ التّابُوتِ، فَاءَخْرَجَ الرَّاءْسَ وَ ضَمَّهُ الَي نَفْسِهِ وَ قَبَّلَهُ، ثُمَّ كَذلِكَ فَعَلَ الانْبياءُ كُلُّهُمْ، وَ بَكَي النَّبِيُّ ص عَلي رَاءْسِ الْحُسَيْنِ ع وَ عَزّاه الانْبياءُ. وَ قالَ لَهُ جَبْرَئيلُ: يا مُحَمَّدُ، انَّ اللّهَ تَعالي اءَمَرَني اءَنْ اءُطيعَكَ في اءُمَّتِكَ، فَانْ اءَمَرْتَني زَلْزَلْتُ الارْضَ بِهِمْ، وَ جَعَلْتُ عاليَها سافِلَها كَما فَعَلْتُ بِقَوْمِ لُوطٍ. فَقالَ النَّبِي: لا جَبْرَئيلُ، فَانَّ لَهُمْ مَعِي مَوْقِفا بَيْنَ يَدَي اللّهِ يَوْمَ الْقِيامَةِ. ثُمَّ جَاءَ الْمَلائِكَةُ نَحْوَنا لِيَقْتُلُونا. فَقُلْتُ: اءلامانَ، اءلامانَ يا رَسُولَ اللّهِ. فَقالَ: اذْهَبْ، فَلا غَفَرَ اللّهُ لَكَ. وَ رَاءَيْتُ في (تَذْييل ( مُحَمَّدٍ بْنِ النَّجّارِ شَيْخِ الْمُحَدَّثينَ بِبَغْدادَ في تَرْجِمَةِ عَلِي بْنِ نَصْرِ الشُّبُوْكي بِاسْنادِهِ زِيادَةً في هذَا الْحَديثِ ما هذا لَفْظُهُ: قالَ: لَمّا قُتِلَ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِي وَ حَمَلُوا بِرَاءْسِهِ جَلَسُوا يَشْرَبُونَ وَ يَجِيي ءُ بَعْضُهُمْ بَعْضا بِالرَّاءْسِ فَخَرَجَتْ يَدُ وَ كَتَبَتْ بِقَلَمٍ حَديدٍ عَلَي الْحائِطِ: ترجمه : جبرئيل به نزديك آن تابوت كه سر مطهر در آن بود رفته و آن را بيرون آورد و بر سينه خود چسبانيد و بوسيد ساير انبياء عليه السّلام هم مانند جبرئيل ، آن سر مبارك را زيارت مي كردند و حضرت رسول به محض ديدن سر نازنين ، گريه مي نمود و انبياء عليه السّلام به او تعزيت مي گفتند. جبرئيل به خدمتش عرضه داشت : يا محمد! به درستي كه خداوند عزوجل مرا امر فرموده كه مطيع فرمانت باشم به آنچه كه در حق خداوند عزوجل مرا امر فرموده كه مطيع فرمانت باشم به آنچه كه در حق آمت خود بفرمايي به جا آوردم ؛ اگر مي فرمايي زمين را به زلزله در آورم تا سطح زمين از زير ايشان برگردانم چنانكه بر قوم لوط چنين كردم . رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: چنين منما؛ زيرا مرا با امت و عده گاهي است در روز قيامت در حضور پروردگار عالميان پس ملائكه به سوي ما آمدند تا ما را به قتل رساند، من فرياد الامان به سوي پيامبر عالميان ، بر آوردم رسول الله صلي الله عليه و آله فرمودند: برو خدا تو را نيامرزد! در كتبا (تذييل ( محمد بن نجار شيخ المحدثين بغداد ديدم كه در ذكر حالات علي بن نصر شبوكي ، به اسناد خود همين روايت را ذكر نموده بود زيادتي اين الفاظ كه مذكور مي گردد كه گفت : چون حضرت امام حسين به درجه شهادت نائل آمد - سر مطهر آن جناب را هب سوي شام خراب ، مي بردند و در هر منزلي كه فرود مي آمدند، حمل كنندگان آن سر مقدس ، مي نشستند و شراب زهر مار مي كردند و بعضي از ايشان آن سر انور را به نزد بعضي ديگر مي آورد، پس در آن حين دستي از غيب بيرون آمد و با قلم آهني اين شعر را بر ديوار نوشت : متن عربي : شَفاعَةَ جَدِّهِ يَوْمَ الْحِسابِ قالَ فَلَمّا سَمِعُوا بِذلِكَ تَرَكُوا الرَّاءْسَ وَ هَزِمُوا. قَالَ الرّاوي : وَ سَارَ الْقَوْمُ بِرَاءْسِ الْحُسَيْنِ وَ نِسائِهِ وَالاسْري مِنْ رِجالِهِ، فَلَمّا قَربُوا مِنْ دِمَشْقَ دَنَتْ اءُمُّ كُلْثُومٍ مِنَ الشِّمْرِ - وَ كانَ مِنْ جُمْلَتِهِمْ - فَقالَتْ: لي الَيْكَ حاجَةُ. فَقالَ: وَ ما حاجَتُكَ؟ قالَتْ: اذا دَخَلْتَ بِنَا الْبَلَدَ فَاحْمِلْنا في دَرْبٍ قَلِيلِ النَّظارَةِ، وَ تَقَدَّمَ الَيْهِمْ اءَنْ يُخْرِجُوا هَذِهِ الرُّؤ وسَ مِنْ بَيْنِ الْمَحامِلِ وَ يُنَحُّونا عَنْها، فَقَدْ خَزينا مِنْ كَثْرَةِ النَّظَرِ الَيْنا وَ نَحْنُ في هَذِهِ الْحالِ. فَاءَمَرَ في جَوابِ سُوالِها: اءَنْ تُجْعَلَ الرُّؤُوسُ عَلَي الرِّماح في اءَوْساطِ الْمَحامِلِبَغْيا مِنْهُ وَ كُفْرا - وَ سَلَكَ بِهِمُ النَّظارَةَ عَلي تِلْكَ الصِّفَةِ، حَتّي اءَتي بِهِمْ بابِ دِمَشْقَ، فَوُقِفُوا عَلي دَرَجِ بابِ الْمَسْجِدِ الْجامِعِ حَيْثُ يُقَامُ السَّبْي. ترجمه : (اتر جو امة ....(؛ يعني آيا امتي كه حسين عليه السّلام را كشتند چون در روز قيامت اميد شفاعت جد او را دارند؟! ماءموران ابن زياد چون اين صحنه را ديدند، همگي بگريختند،(33) راوي گويد: گماشتگان ابن زياد، اسيران و اهل بيت عصمت عليه السّلام و مبارك امام عليه السّلام را به سمت شام شوم حركت دادند همين كه به نزديك دمشق رسيدند، ام كلثوم عليه السّلام به شمر بن ذي الجوشن ، فرمود: مرا به تو حاجتي است . شمر گفت : حاجت چيست ؟ ام كلثوم فرمود: چون ما را داخل شهر مي نماييد از دروازه اي ببريد كه تماشا چيان و تردد كنندگان در آن كم باشند؛ و به لشكريان خود بسپار كه سرها را از ميان محمل ها و كجاوه ها بيرون آوردند و اندكي از ما دور ببرند؛ تا خواري و خفت ما مقداري كم شود. آن نانجيب از راه بغي و عدوان و كفر و طغيان بر ضد خواهش آن مكرمه دوران ، امر نمود كه سرها را بر بالاي نيزه زدند و در وسط محمل ها نگاه داشتند و آل رسول را بر همين حال از راهي وارد دمشق نمودند كه ازدحام خلق در آن بسيار بود. سپس ايشان را بر در مسجد جامع نگاه داشتند، در آن مكاني كه اسيران كفار را نگاه مي داشتند!