اعلام طرح پرچم رسمي جمهوري اسلامي ايران پس از پيروزي انقلاب اسلامي(1359 ش)
( 9 مرداد 1395 )
اعلام طرح پرچم رسمي جمهوري اسلامي ايران پس از پيروزي انقلاب اسلامي(1359 ش)پس از گذشت بيش از يك سال از شكل‏گيري و تثبيت نظام جمهوري اسلامي ايران، از طرف دولت وقت، مشخصات فني و ظاهري پرچم رسمي كشور اعلام شد. اين طرح كه پيش از اين، در نيمه تيرماه 59 از تصويب شوراي انقلاب و رييس جمهور گذشته بود، پرچم كشور را در رنگ‏هاي سبز در بالا، سفيد در وسط و سرخ در پايين همراه با علامت مخصوص جمهوري اسلامي و شعار اللَّه اكبر مشخص كرده بود. در توضيح مشخصات فني و هندسي اين طرح آمده است: علامت مخصوص جمهوري اسلامي به رنگ سرخ در وسط پرچم قرار مي‏گيرد. همچنين شعار اللَّه اكبر به رنگ سفيد و با خط كوفي بنّايي به نشانه روز پيروزي انقلاب، بيست و دو بار به صورت حاشيه در مرز رنگ سبز و سفيد و نيز مرز سرخ و سفيد تكرار مي‏گردد. اين طرح بيان كننده محتواي حكومت اسلامي به شمار مي‏رفت و نقش كلمه اللَّه در آن اشاره‏اي به مبدأ و منتهاي آفرينش داشت. در پرچم جمهوري اسلامي ايران، رنگ سبز به عنوان نشانه مذهب شيعه، رنگ سفيد به نشانه صلح دوستي و آرامش‏طلبي ملت ايران و رنگ قرمز به نشانه آمادگي ملت براي دفاع از استقلال و آزادي به قيمت ريخته شدن خون فرزندان اين مرز و بوم تفسير شده است.
 

 

حمید ندیمی - استاد معماری و طراح آرم جمهوری اسلامی

اما طرح رییس آتی دانشگاه شهید بهشتی، در ابتدا پذیرفته نشد و طرحی كه در آن یك مشت گره‌كرده به همراه چند ستاره دیده می‌شد، مورد قبول قرار گرفت. حتی این طرح را بر روی برخی اسكناس‌ها چاپ كردند، ولی در نهایت کنار گذاشته شد بعد از آن، به چندین طراح معروف سفارش دادند، ولی طرح آنها هم پذیرفته نشد.

تا اینکه شبی اکبر هاشمی رفسنجانی با رییس آتی دانشگاه شهید بهشتی تماس می‌گیرد و خبر از تنفیذ آرم توسط امام (در 19 اردیبهشت 1359) می‌دهد و از او می‌خواهد تا بر روی طرح پرچم هم كار کند و این شروع رسمی طراحی آرم و پرچم جمهوری اسلامی شد.

 

ارکان پرچم امروز

رنگ‌های سبز و سفید و سرخ، علامت مخصوص جمهوری اسلامی و شعار «الله اكبر» همگی از اركانی هستند كه در قانون اساسی برای پرچم ایران در نظر گرفته شده‌اند.

اولین الله اکبر بر روی پرچم

در اتودهای اولیه پرچم، عبارت «الله اكبر» طوری با خط كوفی بنایی نوشته شده بود كه بعضی‌ها از درون آن حروف USA را برداشت كردند. پس از این جریان «الله اكبر» به صورت فعلی طراحی می‌شود.

فلسفه طرح «الله اکبر» پرچم

كلمه قرمز و به خون آغشته «الله» منقوش بر پرچم جمهوری اسلامی به دلیل اینكه «الله» مبدا و منتهای آفرینش است، انتخاب گردید. هلالی‌های این شكل از نقشی ریشه می‌گیرد كه بارها حضرت محمد (ص) با شمشیر بر شن‌ها ترسیم كرده‌‌اند.

پنج جز تشكیل دهنده علامت كه اگر به پنج اصل پایه دین برگردد اصل توحید را در حكم عمود و ساقه اصلی در میان دارند، گذشته از آنكه در تركیب كلی خویش كلمه الله را بیان می‌كنند و عصاره‌ای از كلمه توحید یعنی «لا اله الا اله» را نیز در خود مستتر دارند.

خطوط هلالی‌های طرح كه در یك دایره مُحاط است با تداعی نصف النهارهای كره جهانی بودن دعوت اسلام را تجسم می‌بخشند.

جز قایم میانی، در تركیب با شكل تشدید كه در خط فارسی و عربی نشانه شدت است شمشیر را تداعی می‌كند، قایم و ایستاده كه خود نماد و قدرت و استحكام و ایستادگی است و این برداشتی تعبیری از كلمه «حدید» یا آهن است در كتاب الله (انزلنا الحدید فیه باس شدید) و تركیب كاملا متقارن شكل بیانی از حالت تعادل و توازن كه این نیز برداشتی تعبیری است از كلمه میزان در كتاب خدا (والسماء رفعها و وضع المیزان).

 

دلیل تكرار الله اکبر در حاشیه پرچم

شعار «الله اكبر»، یازده بار در رنگ سرخ و یازده بار در رنگ سبز یعنی بیست و دو بار تكرار می‌شود و این اشاره‌ایست به بیست و دوم بهمن سال 1357.

قالب راست گوشه خط نوشته «الله اكبر» یادی است از كوبندگی این شعار كه براستی سلاحی بود پیروز در دست مجاهدان انقلاب اسلامی و این همان خطی است (خط بنایی) كه شعار الله اكبر را بر بلندای اذان و بر گنبدها و مناره‌های الله اكبر در مساجد اسلامی نقش می‌كرده و اكنون بر بلندای پرچم ایران نشسته است.

تكرار این شعار در تركیب كلی پرچم حاشیه‌هایی است كه با اتصال به رنگ سفید پرچم دو رنگ سرخ و سبز را به هم پیوند می‌زند كه اگر سفید نشانه‌ای از توحید باشد (چراكه سفید تركیب و توحید همه رنگ‌هاست) این رنگ متن سرخ پرچم را كه نشانه خون و جهاد است به رنگ سبز كه می‌تواند نمادی از آرمان‌های والای اسلام باشد می‌پیوندد.

احساس امروزین طراح آرم جمهوری اسلامی

 

ندیمی بسیار کم حرف و گریزان از مصاحبه است. اما این استاد رشته معماری و شهرسازی، در یکی از معدود مصاحبه هایش، وقتی از او سوال شد که آیا فكر می‌كرده است چند دهه پس از طراحی آرم جمهوری اسلامی همچنان آن را پایدار ببیند؟ گفت: این پرچم به امید دادن به دست امام زمان (عج) طراحی شد.

سایر طرح های حمید ندیمی

از دیگر آرم‌های طراحی شده توسط حمید ندیمی می‌توان به آرم خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا)، دفتر همكاری حوزه و دانشگاه، آرم پیشین سازمان سنجش، دانشگاه زنجان، مركز توسعه صادرات، انجمن اولیا و مربیان و موسسه عالی پ‍ژوهش در برنامه ریزی و توسعه اشاره كرد.


اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: وقایع تاریخی ماههای شمسی

تاريخ : شنبه ۹ مرداد ۱۳۹۵ | 18:59 | تهيه وتنظيم توسط : حُجَّةُ الاسلام سیدمحمدباقری پور |