آلپ ارسلان(ترکی: آلپ = شجاع، ارسلان= شیر) پسر چغری بیگ داوود دومین شاه از سلسله سلجوقی در ایران است. سلجوقیان نسب به سلجوق نامی می‌برند که یکی از خوانین ترکان در ماوراءالنهر و بخارا بوده است. او بعد از اسلام آوردن نام خود را به محمد تغییر داد و به‌خاطر شجاعت‌هایی که نشان داد لقب «آلپ ارسلان» گرفت که در ترکی به معنای «شیر شجاع» است. او پس از پدرش داود حاکم خراسان شد و پس از عمویش طغرل به سلطنت رسید. در زمان تسلط او بر ایران ترکان وسعت قلمرو خود را به حد ایران دوره ساسانی رساندند و بغداد را نیز که مرکز خلافت عباسی بود در اختیار گرفتند. آلپ ارسلان داماد طغرل بود و پس از وی حکومت را به دست گرفت و به بسیاری نقاط لشکر کشید که یکی از آنها قلمرو دولت بیزانس در آسیای صغیر بود که در نهایت در جنگ ملازگرد بر آنها ظفر یافت و این حادثه آسیای صغیر را به قلمرو ترکان تبدیل نمود و زبان و رسوم اهالی آنرا دگرگون ساخت. سلجوقیان بعدها تا حملات صلیبیون نیز در ترکیه دوام آوردند ولی در نهایت مقهور ترکان عثمانی شدند. بیشتر عمر الب ارسلان در جنگ با عیسویان سپری شد. او به قصد گسترش اسلام به ارمنستان حمله کرد و بر آن سرزمین غالب شد. اما بعد از غلبه بر آن سرزمین در سال ۴۶۴ با حمله رومانوس دیوجانوس، امپراتور بیزانس مواجه شد. این جنگ با شکست بیزانسی‌ها و دستگیر شدن رومانوس دیوجانوس به پایان رسید. وی حتی به گرجستان لشکر فرستاده آنجا را مسخر ساخت. آلپ ارصلان در جنگ ملازگرد آلپ ارسلان سرانجام به دست فردی به نام یوسف الخوارزمی که در جنگ آلب ارسلان با حاکم تاوغاچ دستگیر و زندانی شده بود به سختی مجروح شد و بعد از چهار روز جان سپرد .

آلپ ارسلان - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

زندگینامه سلطان آلب ارسلان - پرشین فان

الب ارسلان سلجوقی - دانشنامه رشد

نبرد الب ارسلان سلجوقی با قیصر بیزانس - دانشنامه رشد

سرباز کوروش آریایی - آلپ ارسلان

سلجوقیان در یک نگاه - سلطان ملکشاه سلجوقی و خواجه نظام الملک

سلجوقیان - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

سلجوقیان - دانشنامه رشد

سلجوقيان

تاریخ ایران - سلجوقیان

دولت سلجوقیان (1)

دولت سلجوقیان (2)

دولت سلجوقیان (3)

دولت سلجوقیان (4)

حکومت سلجوقیان - راسخون

نیشابور - پایتخت سلسله سلجوقیان (429 - 590 ه.ق)