حفظ عفت از واجباتي است که اسلام به طور مؤکّد مخصوصاً از زنان خواسته است، و ترک اين واجب در بعضي از موارد گناهش به اندازه‏اي بزرگ است که مثل آن در دين اسلام بي‏نظير يا کم نظير است. و اين واجب الهي اقسامي دارد:
الف ـ حفظ عفت چشم
1. مسلمانان نبايد نگاه شهوت‌انگيز به يکديگر داشته باشند غير از زن به شوهرش يا شوهر به زنش؛ و فرقي نيست که آن نگاه به نامحرم باشد يا ـ العياذ باللَّه ـ به محرم نظير مادر و خواهر و مادر زن و مانند اين‌ها، مرد به زن باشد يا زن به مرد، مرد به مرد باشد يا زن به زن. و خلاصه‌ي کلام اين که هر نگاهي که محرک شهوت جنسي باشد، در اسلام حرام، بلکه تخيل‌ها و وسوسه‏ها که محرک شهوت باشد و مربوط به زن و شوهر نباشد؛ حرام است.
2. نگاه مرد به بدن زن نامحرم ـ جز صورت و دو دست تا نرسيده به مچ ـ گرچه شهوت‌انگيز نباشد، حرام است؛ و نگاه به صورت و دست‌ها تا نرسيده به مچ، اگر شهوت‌انگيز يا مفسده‌انگيز باشد، حرام است؛ و اگر هيچ يک از اين موارد نباشد، گرچه حرام نيست ولي ترک آن مگر به اندازه‌ي ضرورت بسيار شايسته است.
3. نگاه زن به بدن مرد نامحرم ـ جز صورت و سر و گردن و دست‌ها تا نرسيده به مچ ـ گرچه شهوت‌انگيز نباشد، حرام است؛ و نگاه به صورت و سر و گردن و دست‌ها، اگر شهوت‌انگيز يا مفسده‌انگيز و يا جالب باشد، حرام است و در غير اين صورت‌ها گرچه حرام نيست، ولي ترک آن مگر به مقدار ضرورت بسيار شايسته است.
4. نگاه زن و مردي که محرم يکديگرند نظير مادر و خواهر و خاله و عمه و مادر زن و مانند اين‌ها به بدن يکديگر ـ جز عورتين ـ اگر شهوت‌انگيز و فتنه‌انگيز نباشد، جايز است؛ ولي مرد با عفت و زن با عفت نگاه به مواضع حساس محرم خود نظير بالاي زانو و سينه و پشت و مانند اين‌ها نمي‏کند مگر در موقع ضرورت.
5. نگاه مرد به بدن مرد جز عورتين و نگاه زن به بدن زن جز عورتين، اگر شهوت‌انگيز و مفسده‌انگيز نباشد، جايز است؛ ولي مرد عفيف و زن با عفت نگاه به مواضع حساس هم‌جنس خود نظير بالاي زانو و سينه و مانند اين‌ها نمي‏کند.
6. زن بايد تمام بدن خود را از نامحرم بپوشاند، ولي نپوشانيدن صورت و کف دست‌ها و روي آن‌ها تا نرسيده به مچ، اگر شهوت‌انگيز يا فتنه انگيز و يا جالب نباشد، جايز است، گرچه پوشانيدن آن‌ها براي يک زن با عفت بسيار خوب است و به خوبي از قرآن(1) و روايات اهل‌بيت ‏عليهم‌السلام و سيره‌ي آن بزرگواران استفاده مي‏شود که روگرفتن زن يک شعار اسلامي است؛ و بايد همه‌ي ما به شعارهاي اسلامي و مذهبي اهميت خاصي بدهيم.
7. مرد بايد تمام بدن خود را جز سر و صورت و گردن و زير گلو، از نامحرم بپوشاند، شهوت‌انگيز يا مفسده‌انگيز يا جالب باشد يا نباشد.

ب ـ حفظ عفتزبان
زن و مرد نبايد با يکديگر حرف‌هاي شهوت‌انگيز يا مفسده‌انگيز داشته باشند مگر زن و شوهر با يکديگر، و فرقي نيست که آن گفتارها رکيک باشد يا نه، از باب غنا باشد يا نه، زن و مرد محرم باشند نظير خواهر و برادر يا مادر و پسر و مانند آن‌ها و يا نامحرم.
8. اگر حرف‌هاي زن جالب باشد به طوري که مرد را متوجه خود کند، آن گفتار در مقابل نامحرم حرام است، همان‌گونه که اگر گفتار مرد طوري باشد که زن لاابالي در عفت را به طمع بيندازد، آن گفتار حرام است.
9. صحبت مرد و زن نامحرم با يکديگر، اگر شهوت‌انگيز و فتنه‌انگيز و جالب نباشد، گرچه حرام نيست ولي اکتفا به مقدار ضرورت بسيار خوب است.

ج ـ حفظ عفتگوش
شنيدن چيزهايي که شهوت‌انگيز يا مفسده‌انگيز است، حرام مي‏باشد، نظير غنا و آهنگ‌ها و دايره و تنبک و مانند اين‌ها و نيز حرف‌هاي محرک رکيک يا غير رکيک، گوينده محرم باشد يا نه.
9. غنا و موسيقي و رقص، حتّي زن براي شوهر يا شوهر براي زن، حرام است، ولي گفتن حرف‌هاي شهوت‌انگيز زن و شوهر براي يکديگر اشکال ندارد بلکه در بعضي از موارد از مستحبات نيز شمرده شده است.

دـ حفظ عفت درزينت
10. زينت زن براي نامحرم و يا نشان دادن به نامحرم حتّي بوي خوش و انگشتر و ساعت و حلقه، حرام است، شهوت‌انگيز و مفسده‌انگيز باشد يا نباشد. و همچنين است زينت کردن مرد براي زن نامحرم، ولي نشان دادن زينت نظير ساعت و انگشتر و مانند اين‌ها، حرام نيست مگر شهوت‌انگيز باشد و يا مفسده‏اي در بر داشته باشد.

ه ـ حفظ عفت درلباس
11. اگر لباس زن يا مرد شهوت‌انگيز يا مفسده‌انگيز باشد و يا جلب نظر کند، پوشيدن آن در مقابل نامحرم حرام است، مانتو باشد يا چادر، جوراب باشد يا شلوار، تنگ باشد يا گشاد.
12. لباس زنانه نظير پيراهن و دامن زنانه که مختص به زن‌هاست، براي مردها حرام است؛ و لباس مردانه نظير کت و شلوار مردانه که اختصاص به مردها دارد، براي زن‌ها حرام است؛ و اصلاح زنانه به گونه‏اي که مختص به زن‌هاست، براي مردها حرام است؛ و اصلاح مردانه به گونه‏اي که اختصاص به مردها دارد، براي زن‌ها حرام مي‏باشد.
13. لباس زنانه براي مرد و لباس مردانه براي زن، وقتي حرام است که زن بخواهد شبيه مرد يا مرد شبيه زن شود؛ ولي اگر تشبه نباشد، نظير اين که زن براي رفع سرما کت و شلوار مرد را بپوشد و يا مرد براي ستر عورت پيراهن زن را بپوشد، اشکال ندارد.
14. چادر يک حجاب مذهبي و ملي است، و اگر زن‌ها آن را از دست بدهند و يا ـ العياذ باللَّه ـ در جامعه به صورت ضد ارزش درآيد، خسارت فراواني دارد. و زن ايراني که هميشه حتّي قبل از اسلام شهرت به عفت داشته، نبايد اين حجاب مذهبي و ملي را از دست بدهد. و بايد زن‌هاي با عفت و مردهاي با غيرت بدانند که از دست دادن آن مقدمه براي بدحجابي و بي‏حجابي است؛ و اگر چنين شد ـ العياذ باللَّه ـ گناه آن دامن‌گير کسي مي‏شود که آن مقدمه را فراهم نموده است. علاوه بر اين‌ها از مسائل قبل معلوم شد که در بسياري از موارد زن بايد صورت و دست‌هاي خود را از نامحرم بپوشاند و پوشانيدن صورت احتياج به چادر دارد.
15. پوشيدن لباس‌هايي که مختصّ به کفّار است نظير کراوات و پوشيدن لباس‌هايي که مختص به اهل معصيت است نظير لباس‌هاي تنگ و محرک، براي مرد و زن حرام است و اگر بدون توبه از دنيا رود، پروردگار عالم او را با کفّار و اهل معصيت محشور مي‏کند.
16. اگر لباس انگشت نما باشد و شخصيت کسي را که آن را پوشيده است، مسأله‏دار کند ـ که به آن لباس شهرت مي‏گويند ـ پوشيدن آن لباس چه براي مرد و چه براي زن، حرام است؛ نظير پوشيدن لباس‌هاي رنگارنگ و نظير لباس سرخ براي مرد و پوشيدن چادر سرخ براي زن، و نظير بيرون آمدن از خانه با يک لنگه کفش و مانند اين‌ها.

وـ حفظ عفت به حسبزمان و مکان
17. اختلاط زن و مرد اگر شهوت‌انگيز و يا موجب مفسده و يا داراي احتمال مفسده باشد، حرام است؛ و اگر چنين نباشد، گرچه حرام نيست ولي جدا بودن از يکديگر در همه جا بسيار شايسته است.
18. نشستن زن و مرد نامحرم بر سر يک سفره، اگر شهوت‌انگيز يا مفسده‏زا و يا موجب نگاه حرام مي‏شود، حرام است؛ و اگر چنين نباشد، گرچه حرام نيست ولي جدا بودن از يکديگر بسيار خوب است.
19. بودن زن و مرد نامحرم درجاي خلوت، اگر شهوت‌انگيز يا مفسده‌انگيز و يا داراي احتمال مفسده باشد، حرام است؛ ولي اگر چنين نباشد، نبودن آن‌ها در آن ‌جا بسيار شايسته است و زن با عفت با مرد نامحرم در جاي خلوت نمي‏نشيند.
20. بايد از ورود بچه‏هاي مميز ـ که خوب را از بد تميز مي‏دهند ـ به اطاق خواب در وقت خلوت زن با شوهر، ممانعت کنند گرچه مباشرت زن و شوهر نباشد، و در وقت مباشرت علاوه بر وجوب ممانعت از بچه‏هاي مميز، نبودن بچه‏هاي غير مميز حتّي اطفال شيرخوار بسيار خوب است.
21. بيرون رفتن زن از خانه در مواقع خلوت نظير آخر شب و بعد از طلوع فجر و مانند اين‌ها در صورتي که احتمال خطر بدهد، حرام است؛ و اگر احتمال خطر هم ندهد، نرفتن بسيار خوب است.  و همچنين است اگر در ورود به جايي نظير خانه و مغازه و حمام و مانند اين‌ها در معرض خطر باشد؛ و اگر احتمال خطر هم نباشد نرفتن بسيار خوب است. و چه خوب است که زن در جهت عرض و ناموس و عفت خود ترسو و محتاط باشد.

زـ حفظ عفت درمعاشرت
22. مواجهه و رو به رو شدن زن و مرد نامحرم، اگر شهوت‌انگيز يا مفسده‏آور باشد، حرام است؛ و اگر چنين نباشد، رو به رو نشدن مگر به اندازه‌ي ضرورت بسيار خوب است و قرآن شريف عدم مواجهه را ـ گرچه شهوت‌انگيز و موجب مفسده نباشد ـ براي پاکي دل زن و مرد بهتر مي‏داند.(2)
23. معاشرت و نشست و برخاست زن و مرد نامحرم، اگر شهوت‌انگيز و موجب مفسده باشد، حرام است؛ و اگر چنين نباشد، عدم معاشرت مگر به اندازه‌ي ضرورت بسيار خوب است.
24. دوست‌يابي زن با مرد نامحرم و مرد با زن نامحرم، حرام است گرچه شهوت‌انگيز و داراي احتمال مفسده هم نباشد. و قرآن شريف از اين که زن، مرد نامحرمي را و يا مرد، زن نامحرمي را به عنوان دوست بگيرد، نهي مؤکّد فرموده است.(3)
25. معاشقه‌ي زن و مرد نامحرم با يکديگر از گناهان بزرگ در اسلام است، مخصوصاً اگر براي يکديگر نامه نگاري و يا شعر و شاعري هم بنمايند؛ و بايد با فراموش کردن عشق شيطاني خود اين مرض خانمان‌سوز و بر باد دهنده‌ي دنيا و آخرت را معالجه کنند. و اين معالجه گرچه مشکل است، ولي به مرور زمان و با صبر و حوصله ممکن است.
26. تبسم زن در روي مرد نامحرم و به عکس، اگر شهوت‌انگيز و يا مفسده‏آور باشد حرام است؛ و اگر چنين نباشد، گرچه حرام نيست ولي خطر آن بسيار جدي است. و همچنين است خنده‌ي زن با مرد نامحرم و به عکس؛ بلکه حرکات نامحرم بايد حساب شده باشد. و هر چه شهوت‌انگيز و يا موجب مفسده و يا احتمال آن باشد، حرام است؛ و الا  گرچه حرام نيست، ولي براي زن با عفت و مرد با غيرت، مواظبت از حرکات و سکنات خود يک امر بسيار مطلوب و پسنديده است.
27. برخورد زن با شوهر و يا شوهر با زن در ميان مردم اعم از محرم و نامحرم، اگر شهوت‌انگيز يا موجب مفسده باشد، حرام است؛ و اگر شهوت‌انگيز و مفسده‏زا نباشد ولي عرف پسند نباشد، گرچه حرام نيست ولي زن با عفت و مرد با غيرت چنين کارهايي نمي‏کنند؛ اما اگر خلاف مروت باشد به طوري که کاشف از لاابالي‏گري آن‌ها باشد، حرام است.
28. برخورد زن با شوهر يا شوهر با زن از افرادي که مردم توقع بيش‌تري از آن‌ها دارند ـ نظير اهل علم ـ به طوري که عرف پسند نباشد، حرام است گرچه شهوت‌انگيز و يا مفسده‌انگيز نباشد، بلکه گرچه خلاف مروت نيز نباشد.

ح‌ـ حفظ عفتفرج
29. زنا دادن و زنا کردن از گناهان بزرگ در اسلام است و قرآن شريف مي‏فرمايد: اگر بدون توبه از دنيا بروند، در حالي که سال‌ها در جهنم مي‏باشند، لجام شده و خوار و ذليل نيز هستند.(4) و کيفر آن‌ها در دنيا اگر نزد حاکم اسلامي اثبات شود، صد تازيانه در ميان مردم است؛ و اگر زن زنا کار، شوهر داشته يا مرد زاني، زن داشته باشد و اين عمل زشت را انجام دهد، علاوه بر اين که حد او سنگسار است ـ که نظير اين کيفر در اسلام کم نظير يا بي‏نظير است ـ، اگر بدون توبه از دنيا برود ـ مطابق آن چه در روايات آمده ـ در جهنم بوي بد عورتين او اهل جهنم را آزرده مي‏کند.(5)
30. توبه‌ي زنادهنده و زناکننده گرچه زن شوهردار يا مرد زن‏دار باشد، فقط پشيماني از گذشته و اصلاح خود در آينده است و بازگو کردن آن گناه زشت نزد شوهر يا ديگري حتّي نزد حاکم شرع از گناهان بزرگ است.
31. از گناهان بزرگ که نظير آن گناه در اسلام کم نظير است، هم‌جنس بازي است که اگر در ميان دو مرد واقع شود به آن «لواط»، و اگر در ميان دو زن واقع شود به آن «مساحقه» مي‏گويند. و در لواط علاوه بر اين که حد آن کشتن است، اگر بدون توبه از دنيا رفت، با قوم «لوط» محشور مي‏شود.
32. توبه‌ي هم‌جنس بازي فقط پشيماني از گذشته و ترک آن عمل زشت است، و حرام است که نزد کسي حتّي حاکم شرع خود را رسوا کند.
33. دست دادن زن نامحرم با مرد نامحرم و بالعکس و معانقه و در بغل گرفتن يکديگر و يا خوابيدن در يک رختخواب بلکه در يک اطاق خلوت که کسي نباشد، حرام است و تعزير شرعي هم دارد گرچه شهوت‌انگيز و موجب مفسده نباشد و گرچه بدن آن‌ها با هم ملامست پيدا نکند و در زير لباس و دستکش و مانند اين‌ها باشد.
34. خوابيدن دو مرد يا دو زن زير يک رختخواب، اگر شهوت‌انگيز يا مفسده‌انگيز و يا داراي احتمال مفسده باشد، حرام است؛ و اگر چنين نباشد، سزاوار نيست، مخصوصاً اگر دو جوان در يک بستر استراحت کنند.

پی نوشت ها :
1. «... وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلي جُيُوبِهِنَّ وَ لا يُبدينَ زينَتَهُنَّ إلّا مَا ظَهَرَ مِنها...» نور(24)/31
2. «ئقُل لِلْمُؤمِنينَ يَغُضُّوا مِنْ أبْصارِهِم وَ يَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذَلِکَ أزکَي لَهُم إنَّ اللهَ خَبيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ» نور(24)/30 و در آيه‌اي ديگر در مورد مواجهه با زنان پيامبر صلي‌الله‌عليه‌وآله مي‌فرمايد: «...وَ إذا سَألْتُمُوهُنَّ مَتاعاً فَسْئَلُوهُنَّ مِن وَراءِ حِجابٍ ذلِکُم أطْهَرُ لِقُلُوبِکُم وَ قُلُوبِهِنَّ...» احزاب(33)/53
3. «.... وَ آتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ مُحْصَناتٍ غَيْرَ مُسافِحاتٍ وَ لا مُتَّخِذاتِ أَخْدان‏ ....» نساء(4)/25 و همچنين «... وَ الْمُحْصَناتُ مِنَ الْمُؤْمِناتِ وَ الْمُحْصَناتُ مِنَ الَّذينَ أُوتُوا الْكِتابَ مِنْ قَبْلِكُمْ إِذا آتَيْتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ مُحْصِنينَ غَيْرَ مُسافِحينَ وَ لا مُتَّخِذي أَخْدان‏...» مائده(5)/5
4. «... وَ لا يَزنُونَ و مَن يَفعَل ذلکَ يَلْقَ أثاماً * يُضاعَفْ لَهُ الْعَذابُ يَوْمَ القِيامَةِ وَ يَخْلُدْ فيه مُهاناً» فرقان(25)/68ـ69
5. عَنِ النَّبِيِّ صلي‌الله‌عليه‌وآله قَالَ: «مَنْ فَجَرَ بِامْرَأَةٍ وَ لَهَا بَعْلٌ انْفَجَرَ مِنْ فَرْجِهِمَا مِنْ صَدِيدِ جَهَنَّمَ وَادٍ مَسِيرَةَ خَمْسِمِائَةِ عَامٍ يَتَأَذَّى أَهْلُ النَّارِ مِنْ نَتْنِ رِيحِهِمَا وَ كَانَا مِنْ أَشَدِّ النَّاسِ عَذَاباً» وسائل الشيعه، ج20، ص316