گِل افشان، بندر تنگ معجزه ای ژئوتوریسمی

یکی از دیدنی های حیرت انگیز شهرستان چابهار، کوه های گِل افشان آن است که مهم ترین آنها در نقطه ای نزدیک به کُنارک به نام بندر تَنگ قرار دارد. کوه گل افشان بندر تنگ با ارتفاع تقریبی 100 متر و قطر قاعده کمی بیش از 100 متر در فاصله حدود 100 کیلومتری شهرستان چابهار قرار دارد. اطراف این کوه را بیابانی وسیع فرا گرفته که ظاهرا این بیابان نیز همچون خود کوه ماحصل اتفاقاتی درون زمین است. اطراف کوه به فاصله حدود 200 متر از کوه، چاله ای به عمق حدود 2 متر ایجاد شده که برای رسیدن به کوه باید وارد این چاله شد.

بالا رفتن از کوه اگر فصل بارندگی نباشد؛ تقریبا راحت است. در بالاترین نقطه کوه چاله ای به قطر کمتر از یک متر و به عمق حدود نیم متر وجود دارد که با گل پوشیده شده است. در فواصل زمانی حدود یک دقیقه، مقداری گل با صدای خاصی شبیه به ترکیدن یک حباب، از چاله خارج و به اطراف پراکنده می شود. احتمالا تمام این کوه در طول سالیان دراز بر اثر فعالیت این چشمه ایجاد شده باشد. در کنار این کوه، دو کوه کم ارتفاع دیگر وجود دارد که به نظر می رسد زمانی آنها نیز گل افشان بوده اند.

نظرهای گوناگونی در مورد علت وجود این چشمه ها ذکر شده که آنوبانینی محتمل ترین آنها را بیان می نماید. به علت نزدیکی زیاد این منطقه به اقیانوس هند و همچنین شکل خاص پوسته زمین در این ناحیه، پوسته اقيانوس با شيب بسيار تندي در زير اين منطقه به داخل زمين فرو مي رود كه باعث به وجود آمدن فشارهای زیادی به پوسته زمین می گردد. فشار به وجود آمده باعث خروج آب و به همراه آن گل و لای می شود. این عامل يكي از علت هاي بوجود آمدن گل افشان ها و چشمه هاي آب معدني فراوان در اين منطقه به حساب می آید.

سرد بودن گل و عدم وجود بخار به همراه آن تاییدی بر صحت ادعای ذکر شده است. زیرا در مناطقی که پدیده های مشابهی به علت گرمای زمین و فعالیت های آتشفشانی رخ می دهد، خروج آب گرم به همراه بخار طبیعی تر است. یکی از نمونه های بسیار دیدنی و جالب توجه در این مورد کوه تخت سلیمان شهر تکاب در استان آذربایجان غربی استل.با توجه به اینکه دهانه این تپه های منحصر به فرد به مرور زمان در حال تنگ تر شدن است به نظر می آید باید فعالیت هایی جهت جلوگیری از مسدود شدن آن به عمل آید و در زمینه تبلیغات بیشتر و ایجاد امکانات گردشگری برای بازدید از آنها نیز اقدامات مقتضی انجام گیرد.

بیشترین درصد گاز تشکیل دهنده گل فشانها به گاز متان تعلق دارد که حدود 85-89 درصد می باشد. حدود 10 درصد گاز دی اکسید کربن  و درصد باقیمانده به گازهای نیتروزن و مونوکسید کربن تعلق دارد.اصولا گل فشانها کاربرد زیادی دارند که از آن جمله می توان به استفاده از گل آنها در سفال سازی، کوزه گری، بهره برداری از گاز، گردشگری، گل درمانی و…اشاره کرد. بسیاری از مردم از گل های گل فشان برای موارد درمانی استفاده میکنند. استفاده از گل های گل فشان برای گل درمانی فقط مختص استان نبوده و در در کشورها دیگر از جمله آذربایجان استفاده می شود.از گل ها برای درمان بیماری های پوستی، درمان درد کمر،درد های مفاصل و… استفاده می شود. همچنین برای درمان تنگی عضلانی و انقباظ عروق موثرند..