با توجه به طرح انتقال آب از دریای عمان به استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و خراسان رضوی، معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به ضرورت مطالعات انتقال آب دریای عمان از احتمال اجرای آن از یک سال آینده خبر داد.
پروین فرشچی با اشاره به این که در بحث انتقال آب دریای عمان تاکید دارم که حتما استان سیستان و بلوچستان در اولویت قرار گیرد، به ایسنا تصریح کرد: اگرچه کم‌آبی و بی‌آبی در سه استان سیستان و بلوچستان، هرمزگان و خراسان رضوی بیداد می‌کند اما سیستان و بلوچستان به دلیل مجاورت با دریای عمان باید در اولویت آب رسانی قرار گیرد. وی درباره ضرورت انتقال آب دریای عمان اظهار کرد: پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که تا سه سال آینده استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و خراسان رضوی به منابع آبی نیاز دارند و انتقال آب حتما باید صورت گیرد.
جز انتقال آب چاره‌ای نداریم
فرشچی در پاسخ به این موضوع که تعدادی از کارشناسان انتقال آب را گزینه مردود برای تامین منابع آبی می‌دانند، گفت: سازمان حفاظت محیط زیست هم انتقال آب را آخرین گزینه می‌داند از سویی دیگر این استان‌ها نه آب زیرزمینی دارند نه می‌توان به بارش‌های این منطقه امیدوار بود. اما باید دقت کنیم که هر دریایی شرایط خاص خود  را دارد.  فرشچی با اشاره به این که آب گیری سیستان و بلوچستان از دریای عمان اشکالی ندارد،اظهارکرد: عمق دریای عمان خیلی زیاد است و شرایط آن با وضعیت بسته دریای خزر و نیمه بسته خلیج فارس متفاوت است. دریای عمان علاوه بر عمق بالا با اقیانوس هند ارتباط دارد و تاکید می‌کنم که برای جبران خشکی این سه استان و جلوگیری از نابودی آن‌ها چاره دیگری جز انتقال آب وجود ندارد.
مصارف آب انتقالی  
وی در پاسخ به این پرسش که آب انتقالی از دریای عمان به استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و خراسان رضوی در چه زمینه‌هایی مصرف می‌شود، گفت: برنامه‌ریزی شده که آب منتقل شده بیشتر برای مصارف شرب و بعد برای مصارف صنعت و کشاورزی باشد. وی درباره میزان آب مورد نیاز برای انتقال از دریای عمان اظهار کرد: میزان آب مورد نیاز برای انتقال در دست مطالعه است همچنین مسائلی مثل عمق و روش آب گیری، نوع تکنولوژی آب‌شیرین‌کن و محل استقرار آن، مسیر انتقال آب و محل بازگرداندن تلخ‌آبه‌ها باید مورد مطالعه قرار گیرد که در دست انجام است و حدود شش ماه دیگر به اتمام می‌رسد.
 فرشچی ادامه داد: حدود پنج ماه بعد از پایان مطالعات کار انتقال آب از دریای عمان به استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و خراسان رضوی آغاز خواهد شد البته همزمان با مطالعات، تجهیزات    وارد   و کارهای مقدماتی انجام می‌شود. وی با اشاره به این که مطالعات مربوط به انتقال آب دریای عمان را آب منطقه‌ای سه استان سیستان و بلوچستان، هرمزگان و به ویژه خراسان رضوی انجام می‌دهند، تاکید کرد: با این که درباره انتقال از دریای عمان چاره دیگری نداریم اما شرط و شروط بسیاری برای ارائه مجوز انتقال آب گذاشته شده است و معاونت دریایی سازمان حفاظت محیط زیست به تمام جزئیات کارهای محیط زیستی با جدیت نظارت خواهد داشت البته دستگاه‌های مجری انتقال آب هم به دلیل سرمایه‌گذاری کلانی که در جریان اجرای این طرح دارند، خودشان را مجاب کرده‌اند که تمام مراحل توسعه را با محیط زیست جلو ببرند.

 

    فرا خبر

انتقال آب دریاها باید به تایید مراکز مهم علمی کشور برسد

استاد و مدیر مرکز پژوهش های علوم جوی و اقیانوسی دانشگاه شیراز با بیان این که بهره برداری از آب دریاها برای کشاورزی و آشامیدن با تنگناهای زیست محیطی فراوانی روبه روست اظهار کرد : اگر بهره برداری از آب های دریاها همراه با ارزیابی های ریزبینانه علمی و آینده نگری نباشد پیامدهای ناگوار محیط زیستی را به دنبال خواهد داشت. سید محمد جعفر ناظم السادات بر لزوم استفاده از دانش و تجربه کارشناسان و عملکرد و اجرای دقیق طرح های انتقال آب از حوزه ای به حوزه دیگر تاکید کرد و افزود: این بهره برداری ها می تواند میزان بارش کشور را دچار کاهش چشمگیری کند که نابودی منابع آب و خاک کشور در آینده را در پی خواهد داشت. وی همچنین به اجرای پروژه هایی که بر کیفیت آب دریاها اثر می گذارند اشاره کرد و گفت : طرح های انتقال آب بین حوزه ای باید حتما به تایید مراکز مهم علمی کشور برسد و مسئولیت آن بر دوش یک شخص علمی و سازمان علمی باشد.  وی با بیان این که باید کاری کرد که مردم در شهر و روستای خود بمانند و این نیازمند برنامه های فراوانی است، افزود : باید  با نگرش بیشتر به محیط زیست از همه توانایی های علمی هر منطقه بهره برد تا کارهای عمرانی در شهر وروستا برپایه هایی استوار باشد که پایداری محیط زیست را به دنبال داشته باشد. باید همه دانشگاه های کشور را برای پایش و نظارت بر پروژه های عمرانی کشور دخالت داد و بدون تایید پایه های علمی، از اجرای پروژه ها دوری کرد.

بیابان قره‌قوم (به معنای شن سیاه)، بیابانی است در آسیای میانه و یکی از بزرگ‌ترین کویرهای شنی جهان که حدود ۷۰ درصد از مساحت کشور ترکمنستان (۳۵۰ هزار کیلومتر مربع) را پوشانده‌است.^[۱] این بیابان از دریاچه آرال در شمال تا کوهستان‌های کپه‌داغ در جنوب، و از رودخانهٔ آمودریا بیابان قیزیل قوم در شمال شرق تا دریای خزر در غرب گسترش پیدا کرده‌است.^[۱]این بیابان نواحی غربی، مرکزی و شمالی ترکمنستان را دربرگرفته، و ادامهٔ آن به قزاقستان هم کشیده شده‌است.^[۲] قره‌قوم با میانگین ۶٫۵ نفر در هر کیلومتر مربع سرزمینی کم‌جمعیت است و بارندگی در آن هم بسیار کم است به صورتی که در برخی مناطق آن هر ده سال یک بار مقداری بارش دیده می‌شود. کانال بزرگ قره‌قوم به طول تقریبی ۸۰۰ کیلوتر از این بیابان عبور می‌کند. واحه‌های مرو و تجن از مناطق بسیار مهم کشت پنبه در امتداد این کانال در بیابان قره‌قوم هستند . رودخانهٔ تجن که از به هم پیوستن دو رودخانهٔ هریرود و کشف‌رود در محل پل خاتون در مرزهای ایران و ترکمنستان به وجود می‌آید، از دیگر رودخانه‌های مهم ترکمنستان است که حدود ۱۲۵ کیلومتر از مرزهای ایران و ترکمنستان را تشکیل می‌دهد و سپس به طول ۹۰ کیلومتر در خاک ترکمنستان جریان می‌یابد و سرانجام در ریگزارهای قره‌قوم فرو می‌رود.^[۲] دشت درگز در شمالی‌ترین بخش استان خراسان شمالی ایران واقع شده و از نظر تقسیمات آب‌شناختی، جزو زیرحوضه‌های کویر قره‌قوم به‌شمار می‌آید. سالانه مقادیر زیادی آب به صورت سطحی و زیرزمینی از این منطقه خارج و به کشور ترکمنستان می‌ریزد.^[۴] برای بهبود وضعیت جغرافیایی ترکمنستان که بیش از دوسوم مساحت آن را صحرای بزرگ قره‌قوم پوشانده‌است در سال ۱۳۳۵ش/۱۹۵۶م کانالی به نام کانال قره‌قوم در این بیابان ایجاد شد. این کانال به طول ۱۳۴۰ کیلومتر و عرض ۱۲۰ متر حجم عظیمی آب را از آمودریا در مرز شرقی ترکمنستان به دریای خزر در مرز غربی آن منتقل کرده بر سر راه خود حدود یک میلیون هکتار زمین را آبیاری می‌نماید. این کانال در واقع ستون فقرات اقتصاد کشاورزی ترکمنستان است و علاوه بر آن به کار حمل و نقل بار به وسیله کشتی و تولید برق نیز می‌آید.^[۵]با احداث این کانال بخش‌های گسترده‌ای از بیابان‌های ترکمنستان آبیاری و به زیرکشت پنبه رفت و گروهی از عشایر دام‌پرور ترکمن در حاشیهٔ آن اسکان داده شدند.^[۲] در سال ۲۰۰۰ دولت ترکمنستان با هدف جمع‌آوری و انبار آب‌های روخانه‌های منطقه، اقدام به تأسیس دریاچه‌ای نیز در صحرای قراقوم نمود. کانال قره‌قوم - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد - قره‌قوم - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد - بیابان قره‌قوم - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد - تأثیر کانال قره قوم بر اکوسیستم کویر قره قوم - پایگاه ... - در راستای حفاظت از اکوسیستم و منابع طبیعی بیابان «عشق ... - پروژه بزرگ اتصال دریای خزر به خلیج فارس یک گام تا اجرا - ... - بهار نیوز - پیامدهای تجارب جهانی طرح‌هاي انتقال آب