اجباری شدن نام خانوادگي برای افراد در ايران (31مرداد1313 ش)

در ایران انتخاب نام خانوادگی از سال‌های انقلاب مشروطه در میان قشر روشنفكر جامعه رواج یافته بود، اما با پایان یافتن جنگ جهانی اول و در سال 1304، واحد زیرمجموعه بلدیه به «اداره» ارتقا یافت و عنوان «احصائیه» برای آن انتخاب شد. پس از آن و در زمان سلطنت رضاشاه، در سال 1313 با تصویب قانون مدنی، استفاده از القاب گذشته منسوخ و انتخاب نام خانوادگی برای كلیه اتباع ایران اجباری شد. در این دوران، افرادی به عنوان مامور ثبت به مناطق مختلف فرستاده می‌شدند تا نام خانوادگی برای هر طایفه مرجع قانونی داشته باشد. گزینش نام خانوادگی نیز، معمولا از چند روش پیروی می‌كرد كه یكی از آنها پیشه نیاكان در یك قوم است. محل اسكان قوم و نام یا شهرت بزرگ خاندان (پدر، پدربزرگ، جد)، از دیگر شیوه‌های متداول انتخاب نام خانوادگی بوده است. [مرحوم پدرم متولد 1304 بود نقل میکرد مامور سجل آمد روستای ما، اعلان کردند افراد بیایند مسجد برای شناسنامه، افراد رفتند مسجد، پدر من هم رفت، نوبت به او که رسید گفتند فامیلت چیست؟ گفت فامیل چیه؟ گفتند نام پدرت چیست؟ گفت پدرم فوت کرده، گفتند اسمش چی بود؟ گفت سیدباقر، شناسنامه با فامیل باقری پور برایش صادرکردند، ولی دراصل ما ازسادات موسوی هستیم. مدیر سایت] گاهی هم یك نام خانوادگی بر اساس شغل یا حرفه (همچون صراف، جواهریان، پزشكزاد) یا یك ویژگی بدنی یا فیزیكی (خوش‌چهره، قهرمان) بازمی‌گشت. در نهایت و با تصویب قانون مدنی كشور در سال 1313 ثبت نام خانوادگی نیز، اجباری شد. بر اساس قانون، سرپرست خانواده باید برای خانواده خود نام‌خانوادگی انتخاب می‌كرد و نام خانوادگی تخصیص یافته از سوی وی به سایر افراد خانواده‌اش هم اطلاق می‌شد. و از آن زمان تاكنون بیش از چهار نسل از ایرانیان به این نام‌های خانوادگی خوانده می‌شوند.

ایرانیان از كی و چگونه دارای نام خانوادگی شدند؟ - عصرایران

ايرانيان از كي و چگونه داراي «نام خانوادگي» شدند؟ - انتخاب

نام خانوادگی از چه زمانی در ایران بوجود آمد؟ - پارس ناز

ایرانیان چگونه دارای نام‌خانوادگی شدند؟ - پهلوی ها

تاریخچه انتخاب نام خانوادگی در ایران - دانستنی ها

ایرانی‌ها از کی صاحب "فامیلی" شدند؟ - ایسنا