شهادت "ميرزا كوچك خان جنگلي" رهبر قيام مردمي جنگل (11آذر1300ش)

ميرزا يونس معروف به ميرزاكوچك خان در سال 1259 ش برابر با 1298 ق در شهر رشت چشم به جهان گشود و بيشتر تحصيلات خود را در شهرهاي رشت و تهران گذراند. ميرزا در 1286 ش در گيلان به صفوف آزادي خواهان پيوست و براي سركوبي محمدعلي شاه قاجار، روانه تهران شد. ميرزا كوچك‏خان بعدها نهضت جنگل را پايه‏گذاري نمود و در اواخر سال 1294 ش، همزمان با جنگ جهاني اول، چون اوضاع ايران را پريشان و آن را در اشغال بيگانگان مي‏ديد، با گرايش به انديشه اتحاد جوامع اسلامي، كميته‏اي به نام "اتحاد اسلام" را در حوالي تالش تشكيل داد. در سال 1919 م قراردادي ميان ايران و انگليس امضا شد كه در صورت اجرا، نفوذ بيشتر انگليسي‏ها را در ايران به دنبال داشت. انعقاد اين قرارداد، زمينه حركت‏هاي مخالف دخالت بيگانگان در ايران، از جمله نهضت جنگل را فراهم ساخت. در نهايت قيام مسلحانه ميرزا كوچك خان با تعداد اندك ياران با وفايش كه مجذوب انديشه‏هاي انقلابي و معنوي وي شده بودند در گيلان آغاز گرديد و در اندك مدت، از حمايت بي‏دريغ مردم آن سامان برخوردار شد. در اين حال، قزاق‏هاي روسي و نيروهاي انگليسي و قواي دولتي، هر كدام جداگانه و يا متفقاً براي سركوبي اين حركت، با گروه‏هاي چريكي جنگل درگير شدند و اين نشان مي‏داد كه افكار و آرمان‏هاي سردار جنگل با منافع و مقاصد هيچ كدام وفق نمي‏داد. اگرچه ميرزا در ابتدا پيروزي‏هاي چشمگيري به دست آورد، اما پس از چند درگيري با قواي دولتي، بر اثر توطئه‏هاي روسيه و انگليس و بروز تفرقه ميان اعضاي اصلي نهضت، نيروهاي ميرزا پراكنده شدند. ميرزا هم كه به منظور گردآوري نيرو از زادگاهش خارج شده بود، در اثر برف و سرماي شديد در جنگل‏هاي شمال ايران توان خود را از دست داد. مزدوران رضاخان كه در تعقيب او بودند، وي را نيمه جان يافتند و در نهايت يكي از ياران خائن جنگلي، سر ميرزا را به نشانه پايان قيام جنگل براي رضاخان به ارمغان بُرد. ميرزا كوچك خان جنگلي، سخت به اتحاد جهان اسلام عشق مي‏ورزيد و در راه آن تلاش مي‏كرد. او بارها در برابر مردم گيلان، هدف از نهضت خود را احياي قوانين اسلام معرفي نمود و متذكر شد كه ميرزا كوچك هرگز اسلحه را از خود دور نخواهد كرد مگر وقتي كه مطمئن باشد افراد ايراني از تطاول متجاوزان بيگانه و ستمكاران داخلي، در امان بوده و از رفاه برخوردار شوند. تاخت و تازهاي خارجي در صحنه سياست و اقتصاد كشور و سياست بازي عناصر منافق، وضع آشفته كشور و بي‏كفايتي دولتمردان، انگيزه‏هايي بود كه اين روحاني جوان و دلسوخته را به ميدان سياست و سپس صحنه كارزار كشاند تا اين كه در اين راه به شهادت رسيد. پس از شهادت ميرزا، تلاش‏هاي چند تنِ ديگر از يارانش براي زنده نگه‏داشتن نهضت جنگل راه به جايي نبرد و اين جنبش پايان پذيرفت.

میرزا کوچک خان جنگلی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

زندگی نامه میرزا کوچک خان جنگلی طرفدار عدل و آزادی - سرپوش

میرزا کوچک خان جنگلی، نخستین پایه گذار جمهوری مردمی در ایران

آلبوم تصاویر و عکس‌های میرزا کوچک‌خان جنگلی (از نوجوانی تا شهادت)

زندگینامه میرزا کوچک خان جنگلی - پارسیان دژ - تاریخ ایران ...

تصاویر تاریخی از سر بریده میرزا کوچک خان - نمناک

مشرق نیوز - عکس/ قاتل میزا کوچک خان جنگلی که بود؟

قیام میرزا کوچک‌خان جنگلی - جنبش جنگل

میرزا کوچک خان جنگلی - ویکی‌گفتاورد

میرزا تجزیه طلب نبود؛ چپ مذهبی بود،

میرزا کوچک‌خان جنگلی - ويکی شيعه

انقلاب جنگل، نگارخانه عکس

میرزا کوچک خان جنگلی