روایتی از حماسه ۲۳ آذر مشهد
بیمارستان امام رضا(ع) گلگون از خون شهدا
1- حمله مزدوران
در ماههای منتهی به پیروزی انقلاب، اقدامات انقلابی دانشجویان دانشگاه پزشکی مشهد که کادر بیمارستانهای شهر را نیز تشکیل میدادند، خشم رژیم پهلوی را برانگیخته بود. صبح روز پنجشنبه ۲۳ آذر 1357 عدهای از مزدوران رژیم که تصاویر شاه را در دست داشتند، با سنگ و چماق و اسلحه به بیمارستان امام رضا علیهالسلام حملهور شدند و حاضرین را به رگبار بستند. مقاومت پزشکان، پرستاران و دانشجویان موجب خروج موقت آنها از بیمارستان شد. اما بلافاصله، سربازهای رژیم با اسلحههای کالیبر۵۰ به بیمارستان تیراندازی کردند.
2- جنایات عجیب
رهبر انقلاب ماجرای حمله رژیم پهلوی به بیمارستان امام رضا علیهالسلام مشهد را این گونه نقل میکنند: « یک عده چماقدار که شهربانی مشهد بهشان پول داده بود با یک وانت نیسان به بیمارستان امام رضا علیهالسلام آمده بودند تا به آن جا حمله کنند. دانشجوها و دکترهای این بیمارستان هم آن وقتها خیلی فعال بودند. اعلامیه پخش میکردند و درگیر مسائل مبارزه بودند. چماقدارها از خیابان «بهار» وارد بیمارستان امام رضا علیهالسلام شدند. ریختند توی بخش کودکان بیمارستان و جنایتهای عجیبی کردند. سِرمها را از دست بچهها کشیدند؛ بچهای را پرت کردند و کشتند و ...»
3- تدبیر بزرگ
رهبر انقلاب نحوه اطلاعشان از ماجرای حمله عوامل رژیم به بیمارستان امام رضا علیهالسلام را این گونه نقل میکنند: «ما در مجلس روضه بودیم و من را پای تلفن خواستند، دیدم چند نفر دارند با کمال دستپاچگی میگویند حمله کردند، زدند، کشتند و به داد برسید. من رو کردم به علما و گفتم که رفتن ما به بیمارستان به احتمال زیاد مانع از ادامه تهاجم میشود و من قطعاً خواهم رفت و آقای طبسی هم قطعاً خواهند آمد. اگر آقایان هم بیایید خیلی بهتر خواهد شد و اگر هم نیایید ما بههرحال میرویم. لحن توأم با عزم و تصمیمی که ما داشتیم موجب شد که چند نفر از علمای معروف از جمله حاج میرزاجواد آقای تهرانی و آقای مروارید و بعضی دیگر گفتند میآییم. حرکت کردیم به سمت بیمارستان و تصمیم گرفتیم پیاده هم میرویم.»
4- قدمهای پولادین
حرکت آیتا... خامنهای به همراه علمای مشهد به منظور جلوگیری از تهاجم عوامل رژیم پهلوی به بیمارستان امام رضا علیهالسلام موجب همراهی جمعیت زیادی از مردم شد. رهبر انقلاب ماجرا را این گونه روایت میکنند: «از دور دیدیم که سربازهای مسلح، راه ورود به بیمارستان را سد کردهاند. جمعیت یک مقداری احساس اضطراب میکرد. آهسته به اطرافیان گفتم که ما باید با متانت و بدون هیچ گونه تغییری پیش برویم تا مردم پشت سرمان بیایند و همین کار را کردیم. به مجرد اینکه به سربازها رسیدیم ناگهان بیاختیار کنار رفتند و یک راهی باز شد. فکر آن ها این بود که بعد از عبور ما، سد راه مردم شوند، اما نتوانستند. شاید در حدود چند صد نفر آدم با ما تا کنار ورودی ساختمان بیمارستان آمدند. دانشجویان و کادر پزشکی که در بیمارستان بودند با دیدن ما جان تازهای گرفتند و ما وارد ساختمان بیمارستان شدیم.»
5- یک تصمیم مهم
پس از ورود آیتا... خامنهای به همراه علما و مردم مشهد به بیمارستان امام رضا علیهالسلام به منظور جلوگیری از تهاجم عوامل رژیم، جمعی از مهاجمین که در بیمارستان باقی مانده بودند شعار «جاویدشاه» سر داده و جمعیت حاضر هم با شعارهای انقلابی جواب آن ها را دادند. در جلسهای با حضور چندتن از کادر بیمارستان و سران جمعیت، آیتا... خامنهای پیشنهادی دادند که سالها بعد آن ماجرا را این گونه نقل میکنند: «من پیشنهاد کردم که ما اینجا متحصن بشویم و برای این که مطلب هیچگونه تزلزلی پیدا نکند، بلافاصله یک کاغذ آوردم و نوشتم که ما در اینجا خواهیم بود تا این کارها انجام بگیرد.» برکناری میرهادی(فرماندار نظامی مشهد) و محاکمه عوامل حمله به بیمارستان از اصلیترین خواستههای متحصنین بود.
6- وساطت حکیمانه
در زمانی که آیتا... خامنهای به همراه تعدادی از علما و مردم مشهد در بیمارستان امام رضا علیهالسلام متحصن شده بودند، یکی از روحانیون هوادار رژیم وارد بیمارستان شد و احتمال این وجود داشت که افراد متحصن بخواهند آسیبی به او برسانند.
آیتا... خامنهای که میدانستند با آسیب رسیدن به این فرد، رسیدگی به خواستههای مردم و هدف تحصن منحرف خواهد شد، خیلی زود به میان جمعیت رفتند و برای این که همه ایشان را ببینند روی سقف یک ماشین نشستند و بلندگو را به دست گرفتند. جمعیت زیادی اطراف ماشین جمع شده بودند. آقا با این تعبیر گفتند: «من میدانم که شما مرا دوست دارید و میدانید که من هم شما را خیلی دوست دارم. من میخواهم خواهش کنم که بگذارید این آقا برود.» بالاخره با وساطت و تدبیر آیتا... خامنهای به آن فرد آسیبی نرسید و او را از بیمارستان خارج کردند.
7- پوکههای یادگاری
خبر تحصن آیتا... خامنهای و علما و مردم مشهد در بیمارستان امام رضا علیهالسلام در محکومیت رژیم پهلوی به سرعت در مشهد و کل کشور پخش شد. آیتا... خامنهای خاطره رسانهای کردن تیراندازی عوامل رژیم به مردم با اسلحههای کالیبر۵۰ را این گونه نقل میکنند: «خبرنگارهای خارجی که آمده بودند، من این پوکهها را نشان میدادم؛ میگفتم که این یادگاریهای ماست؛ ببرید به دنیا نشان بدهید که با ما چگونه رفتار میکنند.»
8- درگیری خونین
حمایت امام خمینی رحمها... علیه از تحصن علما و مردم مشهد در بیمارستان امام رضا علیه السلام روح تازهای در این حرکت انقلابی دمید. مردمی که خارج از بیمارستان بودند در حرم مطهر جمع شدند و پس از سخنرانی شهید هاشمی نژاد به سمت منزل آیتا... سیدعبدا... شیرازی حرکت کردند. مأموران پهلوی تعدادی تانک به سمت منزل آیتا... شیرازی فرستادند. مقاومت انقلابیون موجب درگیری خونین با عوامل رژیم و کشتار جمعی از مردم مشهد شد. در پی این فاجعه، آیتا... شیرازی به ارتشبد ازهاری(نخستوزیر وقت) پیام صریحی فرستادند: «اگر میرهادی(فرماندار نظامی مشهد) را زنده می خواهید، او باید ظرف 48 ساعت مشهد را ترک کند. وگرنه جنازه او را به تهران می فرستیم.» دو روز پس از این تلگراف، میرهادی از مشهد فرار کرد و به تهران رفت.
9- پایان تحصن
با محقق شدن اصلیترین درخواست متحصنین بیمارستان امام رضا علیهالسلام یعنی برکناری فرماندار نظامی مشهد، تحصن به پایان رسید. «اختلال در خدمات مذهبی سطح شهر به دلیل اجتماع علما در یک نقطه»، «اختلال در درمان بیماران به علت تداوم تحصن پزشکان» و «توصیه علما» از دیگر دلایل تاثیرگذار بر اتمام تحصن بود. سهشنبه 5 دی که به عنوان روز پایان تحصن اعلام شده بود، آیتا... خامنهای و شهید هاشمینژاد در اجتماع عظیم مردم سخنرانی کردند. اجتماعی که خبرگزاری فرانسه تعداد آن را ۶۰۰ هزارنفر اعلام کرده بود. شهید هاشمینژاد ضمن قرائت قطعنامه پایانی تحصن، از مردم انقلابی درخواست کرد تا سرنگونی رژیم شاه این همبستگی ادامه داشته باشد. تحصن بیمارستان امام رضا علیهالسلام را میتوان یکی از چندین تحصن بزرگ و موفق انقلابیون در سراسر کشور به شمار آورد.
موسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی - دفتر مشهد
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: گــزیــده خـبــرهــا و نـشـریــات