وظایف و مسؤولیتهای حاکم در نگاه علی(ع)

منبع : فصلنامه حکومت اسلامی، شماره 18 , رستمیان، محمدعلی

مقدمه

موضوع بحث در این مقاله، وظایف و مسؤولیتهای حاکم از دیدگاه حضرت علی علیه السلام می باشد. در این موضوع دو عنوان «وظیفه» و «مسؤولیت» به کار رفته است که هرچند ارتباط وثیقی دارند، ولی از جهت معنا و مصداق متفاوتند. از لحاظ معنا «وظیفه» کاری است که شخص متعهد به انجام یا ترک آن است. حضرت علی علیه السلام احکام شرعی را از وظایف بندگان می شمارد:
«و اَخرجوا اِلی الله بما افْترض علیکم من حقّه و بیّن لکم من وظائفه؛
و با انجام واجبات الهی و وظایفی که در حق خویش برای شما بیان کرد، به سوی خداوند حرکت کنید.»
اما مسؤولیت برخاسته از تعهدی است که در وظیفه نهفته است و به معنای پاسخگویی در برابر کار یا عملی است که انجام یا ترک شده است.
از لحاظ مصداق مسؤولیت، حوزه عام تری نسبت به وظیفه دارد. وظیفه تنها در محدوده عمل شخص می گنجد و هر کس وظیفه دارد عملی را که بر عهده اوست، به خوبی انجام دهد، اما گاه افرادی در قبال عمل شخص دیگر مسؤول هستند، بدون اینکه از آن آگاه باشند. مثلاً سرپرست خانواده در مقابل کار افرادی که تحت سرپرستی او هستند، مسؤول است و باید پاسخگو باشد. بدین ترتیب هر جا وظیفه ای در کار است، مسؤولیت نیز وجود دارد، ولی ممکن است گاه در برابر کاری که هیچ وظیفه ای نداشته ایم، مسؤول باشیم. مسؤولیتها اغلب به خاطر مقام و رتبه ای است که افراد در جامعه دارا هستند و با توجه به مقام و رتبه خویش در مقابل کارهای دیگران مسؤول هستند.
در مورد رابطه وظیفه و مسؤولیت، سؤال دیگری نیز مطرح است: آیا شخص تنها در برابر فرد یا نهادی مسؤول است که وظیفه او را معیّن می کند یا ممکن است این دو از هم تفکیک شوند؟
این سؤال در مورد حاکم، نیازمند این است که بررسی نماییم چه کسی وظایف او را معیّن می کند و وی در برابر چه کسی مسؤول است. با بررسی این دو مسأله و مقایسه آنها مشخص می شود حاکم در برابر کسی مسؤول است که وظیفه او را معیّن می نماید یا اینکه در برابر دیگران نیز مسؤولیت دارد.
مباحث این مقاله به طور کلی در دو محور عرضه می گردد: محور اول در باره وظیفه حاکم است و در آن ابتدا به این سؤال پاسخ می گوییم که از نظر حضرت علی علیه السلام چه نهاد یا شخصی برای حاکم وظیفه مشخص می کند و بایدها و نبایدهایی را که او باید انجام دهد، تعیین می نماید. آنگاه با تقسیم وظایف حاکم به فردی و اجتماعی، محدوده عمل او را در مورد هر یک از آنها بررسی می کنیم.
در محور دوم از مسؤولیتهای حاکم بحث خواهیم کرد؛ یعنی از مواردی که حاکم بدون اینکه وظیفه داشته باشد عملی انجام دهد، در برابر کارهای دیگران مسؤول است. در این بحث نیز ابتدا به این سؤال پاسخ می گوییم که حاکم در برابر چه شخص یا نهادی مسؤول است و به چه کسی باید پاسخگو باشد و بعد از آن در باره مواردی که حاکم باید پاسخگو باشد، بدون اینکه وظیفه ای بر عهده داشته باشد، بحث خواهیم کرد.

حاکم، وظیفه، وظیفه ساز

رابطه متقابل حاکم و مردم، یکی از روابط متعدد اجتماعی و مهمترین آنهاست و همچون تمام آنها نیازمند حدود و ثغورِ مشخص است، تا با مراعات آنها که در قالب قوانین و ضوابط مشخص می شود عدالت فراگیر در جامعه تحقق یابد. حضرت علی علیه السلام اصلاح این رابطه را سبب نیرومندی حق در جامعه و استحکام دین و گسترش عدالت در جامعه می داند:
«فاِذا اَدّت الرعیة اِلی الوالی حقَّه و اَدّی الوالی الیها حقَّها عزّ الحق بینهم و قامت مناهج الدین و اعتدلت معالم العدل؛[1]
هنگامی که رعیت، حق والی را ادا کند و والی حق رعیت را ایفا نماید، میانشان حق والا می گردد و شیوه های دینداری پدیدار می شود و نشانه های عدالت پابرجا می گردد.»
یکی از دو طرف این رابطه، یعنی حقوق مردم بر حاکم یا وظایف حاکم در مقابل جامعه و مردم، موضوع این بحث است و همان طور که قبلاً گفتیم، دو سؤال در باره وظایف حاکم مطرح است: چه کسی وظایف حاکم را معین می کند؟ حاکم در مقابل مردم چه وظیفه ای دارد؟ این دو سؤال را با استفاده از سخنان گهربار امیرالمؤمنین علی علیه السلام پاسخ می دهیم.

دین وظیفه ساز برای حاکم

در حدیث پیشین، حضرت علی علیه السلام ابتدا به طور اجمال به روابط متعدد اجتماعی بین مردم اشاره کرده است و قوانین و ضوابطی را که حدود و ثغور این روابط را مشخص می کند، حق خداوند می داند که در قالب احکام و تکلیفهای شرعی برای اصلاح روابط اجتماعی مطرح گردیده است:
«ثم جعل سبحانه مِن حقوقه حقوقاً افْترضها لبعض الناس علی بعض فجعلها تتکافأ فی وجوهها و یوجب بعضها بعضاً و لا یستوجب بعضها اِلاّ ببعض؛
خداوند پاک و منزه از حقوق خویش، حقی برای بعضی مردم بر بعضی دیگر واجب کرد که از هر نظر همپایه هستند و با ادای حقی توسط ادا کننده، وظیفه ای ثابت می شود و بدون آن حقی ندارد».
حضرت حقوق اجتماعی مردم بر یکدیگر را برخاسته از حق خداوند می داند؛ یعنی این حقوق حق الهی هستند که همچون سایر حقوق خداوند، مثل عبادت که حق مستقیم هستند به او بازگشت می کنند و این حقوق، تکالیف و واجب شرعی اند که همچون سایر تکالیف به واسطه فرمان خداوند الزام آوراند.
آنگاه به رابطه حاکم و مردم می پردازد و آن را از مهمترین واجبات در مورد حقوق مردم برمی شمارد:
«و اَعظم ما افْترض سبحانه من تلک الحقوق حق الوالی علی الرعیة و حق الرعیة علی الوالی فریضة فرضها الله سبحانه لکل علی کل، فجعلها نظاماً لِاُلفتهم و عزاً لدینهم؛
در میان حقوقی که خداوند برای بعضی بر برخی دیگر واجب گرداند، حق حاکم بر مردم و حق مردم بر حاکم از مهمترین حقوق و واجبی است که خداوند برای هر یک بر دیگری واجب کرد و آن را موجب نظم، پیوستگی و عزت و نیرومندی دینشان قرار داد».
حضرت ابتدا در دو موضع بر این امر تأکید می کند که حق میان حاکم و مردم، از واجبات الهی است؛ یعنی اگر حاکم در مقابل مردم وظیفه ای بر عهده دارد، وظیفه را خداوند بر دوش او نهاده است. امام در مرتبه اول رابطه حق و حقوق هر یک از حاکم و مردم را بر یکدیگر از مهمترین حقوق اجتماعی برمی شمرد که خداوند واجب کرده است، آنگاه بر اینکه این حقوق، واجب الهی است، تأکید کرده است. این کلام دلالت دارد اگر مردم بر حاکم حقی دارند و اگر حاکم در مقابل مردم موظف به کارهایی می باشد، از طرف خداوند است؛ یعنی خداوند از حاکم خواسته است در مقابل اطاعت مردم از او، به امور آنها رسیدگی کند و حقوق آنان را به ایشان برساند، نه اینکه وظایف حاکم، امری قراردادی بین مردم و اوست و مردم زمامداری را به حاکم داده و با او شرط نموده اند چگونه عمل نماید.
حضرت در قسمت دیگری از سخن، مسأله را به گونه دیگری مطرح کرده است. اگر بپذیریم مردم حکومت را به حاکم تحویل می دهند و برای او وظیفه مشخص می کنند، غلبه با آنان است و مردم بر حاکم تسلط دارند و هرچه را بخواهند، با او شرط می کنند و وی موظف است بر مبنای خواست مردم، به اداره امور جامعه بپردازد. این مطلبی است که به صراحت از طرف حضرت علی علیه السلام نفی گردیده و آثار و فساد حاصل از آن توضیح داده شده است:
«و اذا غلبت الرعیة والیها اَو اَجحف الوالی برعیته اخْتلف هنا لک الکلمة و ظهرت معالم الجور و کثر الادغال فی الدین و ترکت محاج السنن فعمل بالهوی؛
آنگاه که مردم بر حاکم چیره گردند یا حاکم به مردم ظلم کند، نظام جامعه به هم می خورد و نشانه های ستم آشکار می شود و بدعتها در دین وارد می شود و سنتهای خوب و پسندیده ترک و به هوای نفس عمل می شود».
غلبه مردم بر حاکم یا ظلم حاکم در حق مردم، موجب نابودی نظام صالح جامعه و ظهور ظلم و ستم است. غلبه مردم بر حاکم و تسلط آنها بر او، به صورتی که تحت فرمان آنان باشد و آنها وظیفه و تکلیف او را مشخص کنند، آثار رفتار ظالمانه حاکم در جامعه را، در پی دارد، و این مطلب در راستای جوابی است که حضرت به «ابن عباس» هنگامی که مطلبی را پیشنهاد کرد، داد:
«لک ان تشیر علیّ و اَری فاِنْ عصیتُک فاَطِعْنی؛[2]
تو به من پیشنهاد می دهی و من می نگرم. پس اگر مخالفت کردم، باید از من اطاعت کنی.»
حضرت مغلوب بودن حاکم در برابر نظریات مردم را نمی پسندد، هر چند از پیشنهادهای مشورتی آنها استقبال می کند.
این نگرش در مورد وظیفه حاکم، در سخنان امام تجلی یافته است. وقتی مردم را از عمل به رأی خویش برحذر می دارد و از آنها می خواهد تابع هواهای نفسانی نباشند، وظیفه خویش و رهبر جامعه را عمل به دستورهای خداوند برمی شمرد و می گوید:
«اِنّه لیس علی الاِمام اِلاّ ما حمّل من اَمْر ربّه؛[3]
امام و پیشوا غیر از آنچه از طرف خداوند مأمور است، وظیفه دیگری ندارد».
و آنگاه که مالک اشتر را برای به عهده گرفتن وظیفه خطیر حکومت، توجیه می کند و وظایف او را برمی شمرد، از او می خواهد قرآن و سنت پیامبر صلی الله علیه و آله را رهنمود خویش قرار دهد و در این محدوده به انجام وظایف خویش مشغول باشد و هر مشکلی پیش می آید، به این دو مراجعه کند:
«و ارْدُدْ اِلی الله و رسوله ما یضلعک من الخطوب و یشتبه علیک مِن الاُمور فقد قال الله تعالی لقومٍ اَحبَّ اِرشادهم: یا ایّها الذین آمنوا اَطیعوا الله و اَطیعوا الرسول و اُولی الاَمر منکم فاِنْ تنازعتم فی شی ء فردّوه اِلی الله و الرسول. فالردّ اِلی الله، الاَخذ بمحکم کتابه و الردّ اِلی الرسول، الاَخذ بسنته الجامعة غیر المفرّقة؛[4]
در امور سخت و مشتبه به خدا و پیامبرش صلی الله علیه و آله رجوع کن. خداوند متعال به گروهی که دوست داشت آنها را راهنمایی کند، فرمود: «ای کسانی که ایمان آورده اید! از خداوند و رسول و اولی الامر اطاعت کنید و اگر در چیزی نزاع کردید، آن را به خدا و رسولش بازگردانید». بازگشت و رجوع به خداوند، تمسک به آیات محکم کتاب و رجوع به پیامبر، صلی الله علیه و آله تمسک به سنت جامع و قطعی اوست».
حضرت مرجع بودن قرآن در امور و حکومت و شؤون حاکم را مورد توجه قرار داده است. بعد از جریان حکمیت، عده ای به ایشان اعتراض کردند چرا افراد را مرجع تشخیص حاکم قرار دادی و امام گفت که فقط قرآن را مرجع قرار داده است:
«اِنّا لم نحکّم الرجال و اِنّما حکّمنا القرآن ... فاِذا حکم بالصدق فی کتاب الله فنحن اَحقّ الناس به و اِنْ حُکم بسنّة رسول الله صلی الله علیه و آله فنحن اَحق الناس و اولاهُم به؛[5]
ما افراد را حاکم قرار ندادیم، بلکه قرآن را حاکم قرار دادیم ... آنگاه که صادقانه قرآن مورد داوری قرار گیرد، ما سزاوارترین مردم به خلافت هستیم و اگر از طریق سنت پیامبر صلی الله علیه و آله حکم شود، باز سزاوارترین و برترین مردم به آن هستیم».
سیره عملی امام حاکی از همین نگرش به امر حکومت است، که حاکم تنها موظف است به احکام الهی و سنت پیامبر صلی الله علیه و آله عمل نماید. هنگامی که حضرت با اقبال مردم خلافت را در دست گرفت، با اعتراض طلحه و زبیر روبه رو شد که چرا با ما مشورت نمی کنی! امام به ترسیم شیوه عمل خویش در مورد حکومت پرداخت و دو رکن دین اسلام، یعنی کتاب الهی و سنت رسول خدا صلی الله علیه و آله را مرجع خویش در همه امور معرفی نمود:
«فلمّا اَفضتْ اِلیّ نظرتُ اِلی کتاب الله و ما وضع لنا و اَمرنا بالحکم به فاتَّبعتُه و ما استسنَّ النبی صلی الله علیه و آله فاقْتدیتُه فلم اَحْتج فی ذلک اِلی رأیکما و لا رأی غیرکما؛[6]
چون حکومت و زمامداری جامعه به من رسید، به کتاب خداوند و احکام آن نگریستم و از فرامین آن تبعیت کردم و نیز راه و روش پیامبر صلی الله علیه و آله را ملاحظه کرده و آن را مقتدای خود قرار دادم و در این مورد به نظر شما و غیر شما احتیاجی پیدا نکردم».
ایشان نه تنها اجرای احکام الهی را محور فعالیت حاکم می داند، بلکه معتقد است حاکم باید مواردی را که خداوند حکم نکرده، ولی می توانسته است حکم کند، مد نظر خویش قرار دهد و مطابق آن عمل نماید. گروهی به عمر پیشنهاد کردند از زینتهای خانه خدا برای مخارج جنگ استفاده کند، با این استدلال که زینتها بسیار است و کعبه نیازی به آنها ندارد و مصرف آن در امور جنگی ثواب دارد. عمر به این کار راضی شد، ولی حضرت علی علیه السلام با استناد به قرآن کریم و تقسیم اموال به شخصی که به او ارث می رسد و بودجه دولتی که عبارت از فی ء و خمس و صدقات است و هر یک مصرف خاصی دارد، حکم کرد: در آن هنگام زینتهای خانه خدا وجود داشت و خداوند در باره آن حکمی بیان نکرد و این کار را به سبب فراموشی یا جهل ترک نکرد، پس باید زینتهای آن را در جای خویش قرار داد.[7]
محور قرار دادن قرآن کریم و سنت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نیازمند تحقیق و تفحص بیشتر است، تا حدود و ثغور آن مشخص و معلوم شود.
بدین ترتیب مشخص گردید وظایف حاکم در دایره احکام الهی و تبعیت از احکام دینی است و حقوق مردم که حاکم موظف به رعایت آنهاست، در همین محدوده قرار دارد و نیز مهمترین حق حاکم بر مردم، در همین محدوده رعایت می شود؛ یعنی اگر حاکم طبق اصول و احکام الهی با مردم رفتار کرد و در پی اجرای احکام دینی بود، حق الهیِ اطاعتِ مردم از او، پابرجاست و اگر از این مسیر خارج گردید، دیگر نباید از او اطاعت کرد. حضرت علی علیه السلام در نامه ای که به مردم مصر نوشت و از آنها خواست از مالک اشتر اطاعت کنند، اطاعت را به مواردی مقید کرد که عمل او طبق حق باشد.[8] وظیفه حاکم برپایی احکام الهی است که اجرای آنها سعادت جامعه اسلامی و اصلاح روابط میان مسلمانان و عزت دین و دنیای آنها را در پی دارد. وظایف حاکم، به تفصیل در کلام حضرت علی علیه السلام مطرح گردیده است که در بحث بعد به بررسی آنها می پردازیم.

وظایف حاکم

وظایف حاکم را می توان به دو دسته فردی و اجتماعی تقسیم کرد. وظایف فردی، کارهایی است که او باید در مورد خویش انجام دهد و وظایف اجتماعی، در مورد جامعه و مردم است. ما در این مباحث وظایف حاکم را تحت این دو عنوان بررسی می کنیم.

وظایف فردی حاکم

مقام خطیر حکومت ایجاب می کند حاکم از خصوصیات و ویژگیهایی برخوردار باشد که برای افراد دیگر در رده های پایین تر اجتماعی، این ویژگیها از ضرورت کمتری برخوردار است. در بحث حاضر نمی خواهیم در مورد ویژگیها و صفات حاکم بحث کنیم، بلکه می خواهیم اموری را بررسی نماییم که بر حاکم لازم است در تمام دوران حکومت خویش لحاظ کند. در این باره از سه وظیفه خودسازی، اخلاق و علم آموزی بحث می کنیم.

1. خودسازی

سعادت انسان به خودسازی و تهذیب نفس بستگی دارد و قرآن کریم و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و ائمه علیهم السلام انسانها را به آن دعوت کرده اند و این مسأله در مورد حاکم ضرورتی دوچندان می یابد. حضرت علی علیه السلام به کارگزاران و امیران همواره سفارش به رعایت تقوای الهی و تهذیب نفس می کرد و پیوسته به آنها متذکر می شد مالک نفس خویش باشند تا هوای نفسانی بر آنها غلبه نکند. چند امری را که حضرت در زمینه خودسازی، به کارگزاران خویش سفارش می کرد، بلکه فرمان می داد، بررسی می کنیم:

الف) مقاومت در برابر وسوسه های نفسانی و یاد مرگ برای خودسازی

امیرالمؤمنین علی علیه السلام در ابتدای عهدنامه مالک اشتر چندین بار به او فرمان می دهد مواظب هوای نفسانی خود باشد و آن را در هم شکند و مالک خواسته های خویش باشد:
«هذا ما اَمر به عبدالله علیّ امیرالمؤمنین مالک بن الحارث الاَشتر ... اَمره بتقوی الله ... و امَره ان یکسر نفسه من الشهوات و یزعها عند الجمحات فاِنَّ النفس اَمارة بالسوء اِلاّ ما رَحِم الله ... فامْلک هواک و شحَّ بنفسک عمّا لا یحلّ لک فاِنّ الشحّ بالنفس الاِنصاف منها فیما احبّتْ او کرهت؛[9]
این فرمانی است که بنده خدا، علی امیرالمؤمنین به مالک اشتر می دهد ... او را به تقوا فرمان می دهد ... از او می خواهد خواسته های نفسانی خویش را در هم شکند و به هنگام وسوسه ها خویشتندار باشد، زیرا نفس همواره انسان را به بدی وا می دارد، مگر آنکه رحمت الهی شامل حال او شود ... زمام هوای نفسانی خود را در دست گیر و از آنچه برایت حلال نیست، بخل بورز، زیرا این بخل، در آنچه نفس دوست یا ناخوش می دارد، راه انصاف است».
سفارش حضرت در مورد مواظبت و مقاومت در برابر وسوسه های نفسانی، به سرکردگان لشگری نیز به طور اکید بیان شده است. امام به «شریح بن هانی» فرمانده مقدمه لشگر در جنگ با معاویه می گوید:
«اتق الله فی کل صباح و مساء و خَفْ علی نفسک الدنیا الغرور و لاتأمَنْها علی حال ... فکن لنفسک مانعاً رادعاً و لنزوتک عند الحفیظة واقماً قامعاً؛[10]
هر صبح و شام خداترس باش و از دنیای فریبنده بر نفس خویش بترس و در هیچ حال از آن ایمن مباش ... محافظ و مانع نفس خویش از هوای نفسانی باش و به هنگام خشم و غضب، شکننده نفس خویش و غالب باش».
و در نامه دیگر پیروی از هوای نفسانی را سبب عدول حاکم از وظیفه خویش، یعنی بسط عدالت برمی شمرد:
«اما بعد فاِنّ الوالی اذا اخْتلف هواه، منعه ذلک کثیراً من العدل؛[11]
اگر والی در پی هوای نفسانی خویش باشد، از عمل به عدل در بسیاری موارد باز می ماند».
حضرت علی علیه السلام یاد مرگ را بهترین طریق برای خودسازی و به دست گرفتن زمام نفس می داند و به مالک اشتر سفارش می کند بسیار به یاد مرگ باشد، تا بتواند کف نفس کند:
«و لن تحکم ذلک من نفسک حتّی تکثر همومک بذکر المعاد الی ربک؛[12]
هرگز نخواهی توانست زمامدار نفس خویش باشی، مگر اینکه بسیار به یاد قیامت و بازگشت به سوی پروردگارت باشی».

ب) پرهیز از ریاست طلبی

ریاست طلبی از هواهای نفسانی است و چون حاکم از این جهت، بسیار در معرض خطر است، مورد سفارش حضرت علی علیه السلام می باشد. از این رو مالک اشتر را از اینکه با رسیدن به حکومت و به دست آوردن حق فرماندهی، ریاست طلبی کند و خیال نماید کار و شأن او فرمان دادن است، برحذر می دارد و به او از اینکه طبق این روحیه، فرمانهایی، با عجله و بدون فکر صادر کند و روحیه عفو و گذشت را فراموش نماید، هشدار می دهد:
«فاعْطهم مِن عفوک و صفحک مثل الذی تحبّ و ترضی ان یعطیک الله من عفوه و صفحه ... و لا تسرعنّ اِلی بادرة وجدت منها مندوحة و لا تقولنّ اِنّی مؤمّرٌ آمر فاطاع فاِنّ ذلک ادغال فی القلب و منهکة للدین و تقرب من الغیر؛[13]
[در موارد خطا و لغزش] آن قدر عفو و گذشت پیشه گیر که دوست داری به همان مقدار از عفو و گذشت خداوند برخوردار شوی و به سرعت به کاری که راه چاره دارد، مشغول نشو و به آن فرمان مده و مگو: من حاکم هستم و فرمان می دهم و باید اطاعت شوم، زیرا این روحیه، باعث فساد قلب و نابودی دین و زوال حکومت می شود».
حضرت متذکر می شود عظمت و جبروت تنها مختص ذات الهی است و هر کس خویشتن را این گونه تصور کند، جبار و متکبر است و خداوند او را ذلیل و خوار خواهد کرد:
«ایاک و مساماة الله فی عظمته و التشبّه به فی جبروته فاِنّ الله یذل کلّ جبار و یهین کل مختال؛[14]
از مساوات انگاری با خداوند، در بزرگی فروختن و شبیه انگاری با او، در جبروتش، دوری کن، زیرا خداوند، سرکشان را خوار و خودبینان را ذلیل می کند».
حضرت علی علیه السلام دو راه را برای معالجه ریاست طلبی که هر حاکمی در معرض خطر آن است، ارائه می دهد: راه اول یادآوری مقام و عظمت خداوند است که هر قدرتی در برابر عظمت او ناچیز و بی مقدار است:
«و اذا اَحْدث لک ما انت فیه من سلطانک اُبّهة اَو مخیلة فانظر اِلی عظم مُلک الله فوقک و قدرته منک علی ما لا تقدر علیه من نفسک فاِنّ ذلک یُطامِنُ الیک من طماحک و یکف عنک مِن غربک و یفی ء الیک بما عزب عنک من عقلک؛[15]
هرگاه حاکم بودن، موجب بزرگی و خودپسندی تو گردد، به بزرگی حکومت خداوند بر خویش و قدرت او بر خود توجه کن. تو حتی به خویش تسلط نداری. این توجه، تو را از سرکشی وا می دارد و شدت و تندی را از تو باز می دارد و عقل و اندیشه از دست رفته در اثر خودپسندی را به تو باز می گرداند».
راه دوم، نگرش صحیح به مقام و حکومت است. حضرت بارها به کارگزاران تذکر می دهد مقام و حکومت، لقمه چربی نیست، بلکه امانتی است که باید جوابگوی آن بود:
«و انّ عملک لیس لک بطعمة ولکنّه فی عنقک امانه.»[16]
مقام، آزمایشی برای حاکم است و خداوند به واسطه تسلط او بر مردم، وی را در معرض آزمایش قرار داده است:
«و قد اسْتکفاک اَمرهم و ابتلاک بهم؛[17]
خدا، راه انداختن کارشان را از تو خواست و آنان را وسیله آزمایش تو ساخت».
ج) ارتباط عبادی دایم با خداوند

یکی از وظایف فردی حاکم، ارتباط عبادی دایم با خداوند است. هر چند حاکم باید به امور مردم رسیدگی کند و اگر در این راه نیت خویش را برای خداوند خالص گرداند، تمام کارهایش عبادت محسوب می شود، ولی بهترین اوقات حاکم باید در ارتباط عبادی با خداوند باشد:
«ثم اُمور من امورک لابد لک من مباشرتها ... و اجعل لنفسک فیما بینک و بین الله اَفضل تلک المواقیت و اجزل تلک الاَقسام و ان کانت کلّها لله اِذا صلحتْ فیها النیه و سلمت منها الرعیة؛[18]
نیز بر عهده تو کارهاست که خود باید انجام دهید ... برای آنچه میان تو و خداست، نیکوترین اوقات و بهترین ساعات را بگذار، هر چند همه کارها در همه وقت برای خداست، اگر نیت درست باشد و رعیت را از آن آسایش بود».
آنچه بر هر کس، مخصوصاً حاکم، در انجام اعمال عبادی واجب است، اخلاص می باشد. حال حاکم در مورد عبادات نباید در ظاهر و باطن تفاوت کند، تا اخلاص را به دست آورد. حضرت علی علیه السلام به کارگزاران خویش در امور صدقات چنین فرمان می دهد:
«آمره اَنْ لا یعمل بشی ء من طاعة الله فیما ظهر فیخالف اِلی غیره فیما اَسرّ و من لم یختلف سرّه و علانیته و فعله و مقالته فقد اَدّی الاَمانة و اَخلص العبادة؛[19]
موظف است در موارد اطاعت خداوند، عملی را در ظاهر انجام ندهد که در پنهانی با آن مخالفت کند و هر کس ظاهر و باطن و عمل و سخنش یکسان باشد، امانت الهی را ادا کرده و عبادت را خالصانه انجام داده است».
از سخن حضرت مشخص می شود عبودیت امانتی الهی بر عهده انسان است و انجام عبادت مخلصانه، به ادای این امانت می انجامد و حاکم باید با ارتباط دایم عبادی خویش با خداوند و انجام خالصانه آن امانت الهی را ادا کند تا صالح و لایق گردد و بتواند امانت دیگری را ادا کند که رهبری اجتماع و هدایت بندگان خداوند است. اگر او در ادای امانت اول نکوشد، نمی تواند در مورد دوم موفق باشد.

د) اکتفا به حداقل بهره های دنیا

حضرت علی علیه السلام در این مورد آنچنان حساس است که کوچکترین لغزشی را نمی پسندد. عثمان بن حنیف، والی بصره در مهمانی مجللی شرکت کرده بود. حضرت طی نامه ای عتاب آمیز، او را به تقوای الهی ترغیب کرد و از آتش جهنم برحذر داشت و دنیا را آن گونه که هست، برای او تصویر نمود و از او خواست به حداقل ضروری بهره های دنیا اکتفا کند:
«فاتق الله یابْن حنیف و لتکفف اقراصک لیکون من النار خلاصک؛[20]
ای پسر حنیف! از خدا بترس و به قرص نانی اکتفا کن، تا از آتش جهنم بِرَهی».
این مطلب در مورد سایر حاکمان نیز گفته شده است. به حضرت خبر دادند شریح قاضی، خانه ای به هشتاد دینار خریده و برای آن قولنامه نوشته است. حضرت برای او نامه ای نوشت و در آن تصویر حقیقی عمل او را ارائه داد و فنای دنیا و بقای آخرت را بازگو نمود.[21]
این برخورد با حاکمان جامعه اسلامی نشانگر آن است که حاکم باید حال ضعفای جامعه را رعایت کند و زندگی او هر چند از راه حلال تهیه شود تجملی و پر زرق و برق نباشد، همان طور که نباید با ثروتمندان نشست و برخاست کند که موجب دوری از مردم شود. حضرت در باره خویش همین مطلب را می فرماید:
«اَاَقنع من نفسی باَنْ یقال هذا اَمیرالمؤمنین و لا اُشارکهم فی مکاره الدهر او اَکون اُسوةً لهم فی جشوبة العیش؛[22]
آیا به این قناعت کنم که گفته شود من امیر مؤمنانم، اما در سختیهای روزگارِ آنان شرکت نکنم و در تلخیهای زندگی برای آنها اسوه و نمونه نباشم؟!».
و در جای دیگر می فرماید:
«اِنّ الله فرض علی اَئمة العدل اَن یقدّروا اَنفسهم بضعفة الناس کیلا یتبیّع بالفقیر فقره؛[23]
خداوند بر پیشوایان عدل واجب گرداند بر خود سخت گیرند و همچون طبقه ضعیف مردم باشند، تا ناملایمات فقر، به فقیر فشار نیاورد و او را هلاک نکند».

2 اخلاق اسلامی

یکی دیگر از وظایف فردی حاکم، از منظر امام علی علیه السلام مراعات اخلاق اسلامی، هنگام ارتباط با مردم است. این مطلب در نامه ها و عهدنامه های مختلف به حاکمان و کارگزاران توصیه شده و مراعات آن خواسته شده است. اینک آنچه را حضرت از کارگزاران خویش خواسته است، در محورهای ذیل بررسی می کنیم:
الف) رحمت و شفقت

یکی از جلوه های اخلاق اسلامی که حاکم باید در حد اعلی آن را مراعات کند، رحمت و شفقت به مردم است. او باید مردم را دوست داشته باشد و با لطف و مهربانی با آنها رفتار کند و قلبش مملو از محبت آنها باشد. این فرمانی است که امیر موحدان به حاکم مصر می کند و از او می خواهد:
«و اشعر قلبک الرحمة للرعیة و المحبّة لهم و اللطف بهم؛[24]
قلب خویش را نسبت به مردم از رحمت و محبت و لطف سرشار ساز».
و به محمد بن ابی بکر می گوید:
«فاخْفض لهم جناحک و اَلِنْ لهم جانبک؛[25]
بالهای محبتت را برای آنها بگستر و پهلوی نرمش و ملایمت را بر زمین بگذار».
در همین راستا از کارگزاران می خواهد عفو و گذشت را سرلوحه کار خود قرار دهند، زیرا به طور عمد یا خطا از مردم لغزشهایی سر خواهد زد. میزان عفوی که حضرت از کارگزاران می خواهد، به حدی است که جای هیچ عقوبتی باقی نمی ماند:
«یفرط منهم الزلل و تعرض لهم العلل و یؤتی علی ایدیهم فی العمد و الخطاء فأعْطهم من عفوک و صفحک مثل الذی تحب ان یعطیک الله من عفوه و صفحه؛[26]
گاه از آنها خطا و لغزشی سر می زند و دچار ناراحتیهایی می شوند و عمداً یا سهواً کارهایی انجام می دهند. به اندازه ای در باره آنها عفو و گذشت کن که دوست داری خداوند در باره تو عفو و گذشت کند».
البته چون در امور حکومتی، مجازات جای خود را دارد و نمی توان آن را به طور کلی نفی کرد، حضرت برای آن جایی قرار می دهد، لیکن هشدار می دهد حاکم نباید از کیفری که به مردم داده، خوشحال باشد و از عفوی که کرده است، پشیمان شود:
«و لا تندمنّ علی عفو و لا تبجحنّ بعقوبة[27]؛
از عفو پشیمان مشو و از کیفر و مجازاتی که کرده ای، بر خود مبال».

ب) گشاده رویی و نزدیکی با مردم

حاکم در برخورد با مردم باید با گشاده رویی روبه رو شود و این یکی دیگر از ابعاد اخلاق اسلامی است که حضرت مراعات آن را وظیفه حاکم می داند و انجام آن را از محمد بن ابی بکر خواسته است[28] و به کارگزاران خویش در امور صدقه فرمان می دهد با چهره عبوس با مردم روبه رو نشوند.[29]
گشاده رویی یکی از عواملی است که می تواند از دگرگونی حال حاکم بعد از به قدرت رسیدن جلوگیری کند و او را از حالت قبلی که با مردم نشست و برخاست می کرد و با آنها نزدیک بود، خارج نکند. حاکم باید مراقب باشد برخورد او با مردم، با قبل از رسیدن به حکومت تفاوت نکند، بلکه به گونه ای رفتار کند که به مردم نزدیکتر شود:
«فاِنّ حقاً علی الوالی اَلا یغیّر علی رعیته فضلٌ ناله و لا طول خُصّ به و اَنْ یزیده ما قَسمَ الله له من نعمه دُنوّاً مِن عباده و عطفاً علی اخوانه[30]؛
یکی از وظایف والی این است که مقام و نعمتی که به او رسیده، حال وی را نسبت به مردم تغییر ندهد، بلکه نعمت الهی، او را به بندگان خداوند نزدیکتر و مهربانتر کند».

ج) عیب پوشی از مردم

موقعیت اجتماعی حاکم او را در موقعیتی قرار می دهد که از اوضاع و احوال مردم آگاه است و قدرت دارد بر کارهای مخفی آنها مطلع شود و بر اعمال خوب و بد آنها آگاهی یابد. در این میان وظیفه ای سنگین بر دوش حاکم وجود دارد، نباید در پی یافتن اسرار مخفی مردم باشد و در این مورد وظیفه ای ندارد و اگر عیوبی از مردم برایش آشکار شد، باید تا حد امکان پرده پوشی کند و از پخش آن جلوگیری کند. حضرت علی علیه السلام وظیفه حاکم را تنها اصلاح اموری می داند که بر او آشکار می شود و باید حکم امور مخفی را به خداوند واگذار کند:
«فاِنَّ فی الناس عیوباً، الوالی اَحق مَن سَتَرَها فلا تکشفنّ عمّا غاب عنک منها فاِنما علیک تطهیر ما ظهر لک و الله یحکم علی ما غاب عنک فاسْتُر العورة مااستطعتَ یستر الله منک ما تحب ستره من رعیتک[31]؛
در مردم عیوبی وجود دارد که حاکم سزاوارترین فردی است که باید در پوشاندن آنها بکوشد. در صدد مباش کارهای پنهانی آنها را بفهمی، زیرا تنها وظیفه داری در اصلاح آنچه برایت آشکار می شود، بکوشی و در موارد مخفی خداوند حکم می کند. تا می توانی عیوب را بپوشان، تا خداوند عیوبی را که دوست داری از مردم مخفی بماند، بپوشاند».
بدین ترتیب وظیفه حاکم در برابر سخن چینان و عیب جویان که به دنبال عیوب مردم هستند، آشکار می شود. او نباید با زودباوری، به تصدیق آنان مبادرت ورزد و بر اساس گفته های آنها به مجازات مردم اقدام کند، بلکه باید آنها را از اطراف خویش دور سازد.
اداره جامعه نیازمند آگاهی از امور بسیاری است که حاکم با دانستن آنها می تواند جامعه را به طور مطلوب اداره کند. از این رو حضرت یکی از وظایف حاکم را استمرار علم آموزی، جهت اصلاح امور مملکت می داند و از کارگزاران خویش پیگیری این امر را می طلبد:
«و اَکثر مدارسة العلماء و منافثة الحکماء فی تثبیت ما صلح علیه امر بلادک و اقامة ما استقام به الناس قبلک[32]؛
با علما زیاد به گفتگو بنشین و با حکما و دانشمندان بسیار بحث و از آنها استفاده کن، تا آنچه امور مملکتت را اصلاح می کند، تثبیت کنی و آنچه را مردم، قبل از تو بر پا داشته اند، بر پا داری».
بدین خاطر، حضرت سفارش می کند حاکم شیوه حکومت حاکمان صالح پیشین را مطالعه و از آن استفاده کند:
«و الواجب علیک ان تتذکر ما مضی لمن تقدمک من حکومة عادلة او سنة فاضلة[33]؛
بر تو لازم است همواره به یاد حکومتهای عادلانه پیش از خود یا روشهای پسندیده باشی».

وظایف اجتماعی حاکم

اصلی ترین وظیفه حاکم اداره امور حکومتی است. وظایف او را در سه حوزه می توان خلاصه کرد. قسمتی از کارهایی که حاکم باید انجام دهد، مربوط به مردم است و افراد جامعه را شامل می شود. قسمت دیگر، امور کارگزاران است که برای اداره جامعه نصب می شوند. آخرین قسمت مربوط به کل جامعه است؛ یعنی کارهایی که باید در مورد جامعه، به عنوان یک کل انجام شود.

1 حاکم و مردم

مردم به عنوان مهمترین ارکان جامعه و حکومت، حقوقی بر حاکم دارند که او موظف به ادای آنهاست. این حقوق را می توان در عناوین ذیل دسته بندی نمود:
الف) عدل

حضرت برپایی عدالت در جامعه را یکی از اموری می داند که با آن چشم حاکم روشن می شود:
«و اِنَّ اَفضل قرة عین الولاة اسْتقامة العدل فی البلاد[34]».
امام علی، مراعات عدالت در میان مردم را در سه محور مورد توجه قرار می دهد: امور شخصی، اقتصادی و اجتماعی.
امور شخصی

اولین امر مورد توجه حضرت در زمینه عدالت، مراعات مساوات میان مردم در امور شخصی و برخوردهای فردی حاکم است. حضرت به کارگزاران توصیه می کند در نگاه کردن و تحیت و سلام و حتی در اشارات، به صورت یکسان با مردم رفتار کنند. امام این عدالت را زمینه برطرف شدن ظلم در ابعاد دیگر می داند و متذکر می شود اگر در این زمینه یکسان برخورد نکنند، زورمداران، به تبعیض طمع می کنند و ضعیفان از عدالت مأیوس می شوند:
«و آسِ بینهم فی اللحظة و النظرة و الاشارة و التحیة حتی لا یطمع العظماء فی حیفک و لا ییأس الضعفاء من عدلک[35]؛
با همگان یکسان رفتار کن، گاهی که گوشه چشم به آنان افکنی یا خیره نگاهشان کنی، یا یکی را به اشارت خوانی یا به یکی تحیتی رسانی، تا بزرگان در تو طمع ستم [بر ناتوان نبندند و ناتوانان از عدالتت مأیوس نگردند».
امور اجتماعی

در جامعه اسلامی، مسلمانان از حقوق یکسان برخوردارند و نزدیکی و دوری به حاکم و سابقه در اسلام را امتیازات دیگر نمی تواند حقی خاص برای گروهی ایجاد کند، تا آنها از امتیازات ویژه اجتماعی برخوردار شوند. با این امر حضرت از ابتدای حکومت مواجه بود و زمینه های تبعیض در حکومتهای قبل فراهم شده بود و بسیاری از مردم حتی بزرگان صحابه انتظار حقوقی ویژه داشتند و چون این امتیازات توسط امام برای آنها در نظر گرفته نمی شد، ناراضی بودند و عده ای او را ترک کرده و به معاویه ملحق شدند، ولی حضرت همواره بر عدالت در حقوق اجتماعی تأکید داشت.[36]
یکسان بودن مردم در حقوق اجتماعی به این معنا نیست که هر کس با هر گونه رفتاری که در جامعه داشته باشد چه نیک و چه بد با او یکسان برخورد شود، بلکه مقصود این است که مردم در وضع مساوی، از حقوق یکسانی برخوردار هستند. حضرت به کارگزاران توصیه می کند با نیکوکار و بدکار یکسان برخورد نکنند:
«و لا یکوننَّ المحسن و المسی ء عندک بمنزلة سواءٍ فاِنَّ فی ذلک تزهیداً لاَهل الأحسان فی الاِحسان و تدریباً لاِهل الاِساء ة و اَلزم کلاً منهم ما اَلزم نفسه[37]؛
مباد نکوکار و بدکردار در دیده ات برابر آید، که آن رغبت نکوکار را در نیکی کم کند، و بدکردار را به بدی وا دارد، و در باره هر یک، آن را عهده دار باش که او بر عهده گرفت».
برخورد یکسان با این دو دسته، نیکوکاران را به نیکی بی رغبت و بدکاران را به زشتکاری تشویق می کند. باید به هر دسته همان طور که رفتار کرده است، پاداش داد. باید بین افرادی که در نیکوکاری، تلاش و کوشش بیشتر می کنند و کسانی که کمتر تلاش می کنند، تفاوت باشد و زحمت هر کس به هر اندازه که باشد، مورد توجه قرار گیرد. باید به کار و تلاش هر کس توجه شود، نه به عنوان و مقام او و اگر شخص غیر معروفی کار بزرگی انجام داد، همان قدر مورد تشویق قرار گیرد که شخص بزرگ تحسین می شد:
«ثم اعْرف لکل امْری ءٍ منهم ما اَبلی و لا تَضُمِّنَّ بلاء امْری ءٍ اِلی غیره و لا تقصّرنّ به دون غایة بلائه و لا یدعونک شرف امری ءٍ اِلی اَن تعظم من بلائه ما کان صغیراً و لا ضعةُ امْری ءٍ اِلی اَن تستصغر مِنْ بلائه ما کان عظیماً[38]؛
مقدار رنج هر یک را در نظر دار و رنج یکی را به حساب دیگری مگذار و در پاداش او به اندازه رنجی که دیده و زحمتی که کشیده، تقصیر میار، و مبادا بزرگی کسی موجب شود رنج اندک او را بزرگ شماری و فرودی رتبه مردی سبب شود کوشش سترگ وی را خوار به حساب آری».
امور اقتصادی

یکی از محورهای مهم عدالت ورزی حاکم، امور اقتصادی است. تبعیض و ظلم در این زمینه، تبعیض در سایر حقوق اجتماعی را فراهم می آورد. حضرت عدالت در این زمینه را بیشتر مورد تأکید قرار داده و راهکارهای مهمی برای اجرای عدالت به حاکمان و کارگزاران توصیه کرده است، از جمله:
نظارت بر تجار و صاحبان صنایع
یکی از اموری که حضرت به مالک اشتر توصیه می کند، این است که حاکم وظیفه دارد به کسانی که اسباب رفاه و آسایش اقتصادی افراد جامعه را فراهم می کنند (تاجران و صاحبان صنایع) توجه ویژه داشته باشد و به امور آنها رسیدگی و مشکلات آنها را برطرف کند، لیکن بداند با وجود این که این طبقه صلح دوست و مسالمت جویند و اهل شورش و جنگ نیستند، باید تحت نظر باشند و حاکم از کار این طبقه که در گوشه و کنار مملکت زندگی می کنند، باخبر باشد، زیرا عده ای از آنها دارای خصلتهایی ناپسند، مثل بخل و تنگ نظری هستند. این امر تهدیدی برای سلامت جامعه محسوب می شود و عدالت اقتصادی را به خطر می اندازد و سبب احتکار و انحصار امور اقتصادی در دست گروهی خاص می شود:
«ثمّ اسْتوص بالتجار و ذوی الصناعات و اَوصِ بهم خیراً ... و تفقد امورهم بحضرتک و فی حواشی بلادک و اعْلم مع ذلک اَنَّ فی کثیرٍ منهم ضیقاً فاحشاً و شُحّاً قبیحاً و احْتکاراً للمنافع و تحکماً فی البیاعات و ذلک باب مضرّةٍ للعامة[39]؛
نیکی به بازرگانان و صنعتگران را بر خود بپذیر و سفارش کردن به نیکویی در باره آنان را به عهده گیر، ... به کار آنان بنگر، چه در آنجا باشند که به سر می بری و یا در شهرهای دیگر. با این همه بدان که میان بازرگانان بسیار کسانند که معاملتی بردارند، بخیلند و در پی احتکارند. سود خود را می کوشند و کالا را به هر بها که خواهند می فروشند و این سودجویی و گرانفروشی زیانی است برای همگان».

ترجیح دادن منافع عمومی

از سخن قبلی روشن می شود حضرت در امور اقتصادی، وظیفه حکومت را مراعات حال توده می داند، نه گروههای خاصی و هر جا ضرری متوجه عموم مردم گردد، بر حاکم لازم است با برقراری مقررات و حتی مجازات، حقوق عامه رعایت شود. به مالک اشتر می فرماید همواره کاری را در پیش گیرد که رضایت توده مردم را فراهم کند، هر چند موجب ناخشنودی خواص گردد. امام با ضمیمه کردن رضایت توده به عدالت، این نکته را بیان نموده است که اگر کاری به سود توده باشد، به عدالت نزدیکتر است، تا کاری که تنها منافع عده خاصی را در بر داشته باشد:
«ولیکن اَحبُّ الامور الیک اَوسطها فی الحق و اَعمّها فی العدل و اَجمعها لرضی الرعیة فاِنّ سُخْط العامّة یُجْحف بِرَضی الخاصة و اِنَّ سخط الخاصة یغتفر مع رضی العامّة[40]؛
باید از کارها، آن را بیشتر دوست بداری که نه از حق بگذرد و نه فرو ماند و عدالت را فراگیرتر بُود و رعیت را دلپذیرتر، که ناخشنودی همگان، خشنودی نزدیکان را بی اثر گرداند و خشم نزدیکان، خشنودی همگان را زیانی نرساند».
و در جای دیگر از حاکم می خواهد خاصان خویش را که با مردم در امور مختلف، از جمله امور اقتصادی، به انصاف عمل نمی کنند و خودخواه و دست درازند و در امور اقتصادی جامعه نفوذ و آن را به نفع خویش تملک می کنند، از دخالت در امور اقتصادی منع کند و ریشه ستم آنها را با از بین بردن اسباب آن قطع نماید:
«ثم ان للوالی خاصّةً و بِطانةً فیهم استئثار و تطاول و قلّة انصاف فی معاملة فاحسم مادّة اولئک بقطع اسباب تلک الاَحوال[41]؛
والی را نزدیکان و خویشاوندانی است که خوی برتری جستن دارند و گردن فرازی کردن و در معاملت، انصاف را کمتر به کار بستن، ریشه ستم اینان را با بریدن اسباب آن برآر».

رسیدگی به فقرا

در راستای تحقق عدالت اجتماعی در بُعد اقتصادی، حضرت علی علیه السلام حاکم را موظف به عنایت و توجه ویژه به فقرا و مساکین می داند. این امر به حدی ضرورت دارد که بی توجهی به آن اگر چه در مورد و مصداق کوچکی تحقق یابد به تباه شدن سایر کارهای بزرگ می انجامد. حضرت به حاکمان سفارش می کند مأمورانی برای این کار اختصاص دهند تا گزارش حال فقیران و از کارافتادگان را به او بدهند و او نیز برای رفع نیاز، به آنها کمک کند. این طبقه باید مورد عنایت ویژه قرار گیرند زیرا به جایی دسترسی ندارند و نمی توانند حقوق خویش را مطالبه نمایند. بر حاکم است حق آنها را به دستشان برساند و از هر گونه اهمال در این زمینه دوری کند:
«ثم الله الله فی الطبقة السفلی من الذین لا حیلة لهم من المساکین و المحتاجین و اَهل البُؤسی و الزَّمنی ... واحْفظ لله ما استحفظک من حقّه فیهم واجْعل لهم قسماً من بیت مالک ... فلا یشغلنک عنهم بطر فاِنّک لا تعذر بتضییعک التافِه لإحکامک الکثیر المهم؛[42]
خدا را! خدا را! در طبقه فرودین از مردم؛ آنان که راه چاره ندانند و از درویشان و نیازمندان و بینوایان و از بیماری بر جای ماندگانند ... برای خدا حقی از خود را که به آنان اختصاص داده و نگهبانی آن را به عهده ات نهاده پاس دار ... پس مبادا فرو رفتن در نعمت، از پرداختن به آنان بازت دارد که ضایع گذاشتن کاری خُرد به خاطر استوار کردن کاری بزرگ و مهم، عذری برایت نیارد».

ب) آسان گیری

یکی از محورهای وظیفه حاکم در برخورد با مردم آسان گیری بر آنهاست. حاکم باید بار سنگینی بر دوش مردم نگذارد و بیشتر از طاقت و توانشان انتظار نداشته باشد. نتیجه چنین برخوردی جلب اعتماد مردم است که سرمایه عظیمی برای حکومت است و حاکم در زمان احتیاج می تواند به پشتیبانی مردم مطمئن باشد:
«و اعْلم اَنّه لیس شی ءٌ بادعی اِلی حُسن ظنّ راعٍ برعیته من اِحسانه الیهم و تخفیفه المؤونات علیهم و ترک اسْتکراهه ایاهم علی ما لیس له قبلهم[43]؛
بدان هیچ چیز مثل احساس و آسان گیری بر مردم و مجبور نکردن آنها بر کاری که وظیفه ندارند، موجب اطمینان حاکم به مردم و جلب اعتماد آنها نمی شود».
و در باره تخفیف در مورد مالیات می فرماید:
«فاِن شکوا ثقلاً اَو علةً اَو انْقطاع شرب ... خفَّفْتَ عنهم بما ترجو اَن یصلح به اَمرهم و لا یثقلنَّ علیک شی ء خفَّفتَ به المؤنة عنهم فاِنّه ذخرٌ یعودون به علیک فی عمارة بلادک ... فربما حدث من الامور ما اِذا عوَّلْتَ فیه علیهم من بعد احْتملوه طیبة اَنفسهم به[44]؛
پس اگر از سنگینی مالیات یا رسیدن آفات یا خشکسالی و یا ... شکایت کردند، به آنها به مقداری که امورشان اصلاح شود، تخفیف بده و این امر تو مشکل نباشد، زیرا این ذخیره ای است که در آبادانی مملکتت به تو باز خواهد گشت ... چه بسا گرفتاریهایی پیش می آید که باید بر آنها تکیه کنی و دراین حال آنها با طیب خاطر پذیرا می شوند».
آسان گیری مخصوص امور مادی نیست، بلکه حضرت از حاکمان می خواهد حتی در امور عبادی مراعات حال مردم را بنمایند:
«و اذا قمت فی صلاتک للناس فلا تکوننّ منفِّراً و لا مضیّعاً فاِنَّ فی الناس من به العلة و له الحاجة و قد سالتُ رسول الله صلی الله علیه و آله حین وجَّهنی اِلی الیمن کیف اصلّی بهم فقال: صلِّ بهم کصلاة اَضعفهم و کن بالمؤمنین رحیما[45]؛
آن گاه که برای مردم به نماز می ایستی، نه مردم را بیزار کن و نه نماز را ضایع گردان، زیرا در میان مردم، بیمار و افرادی که کارهای فوری دارند، یافت می شود. هنگامی که رسول خدا صلی الله علیه و آله مرا به یمن فرستاد، از او پرسیدم چگونه با مردم نماز بخوانم، ایشان فرمود: مثل نماز ضعیف ترین آنها و با مؤمنان مهربان باش».

ج) رسیدگی مستقیم به امور مردم

حضرت علی علیه السلام یکی از وظایف حاکم را این می داند که بدون هیچ واسطه ای به سخنان و شکایات مردم گوش فرا دهد و به آنها رسیدگی کند:
«واجعل لذوی الحاجات منک قسماً تفرِّغ لهم فیه شخصک و تجلس لهم مجلساً عاماً فتتواضع فیه لله الذی خلقک و تُقعد عنهم جندک و اعوانک مِن اَحراسک و شرطک حتی یکلمک متکلمهم غیرُ متَتَعْتِعٍ[46]؛
و برای مراجعه کنندگان، زمانی را قرار بده که شخصاً به امور آنها رسیدگی کنی. برای آنها مجلسی قرار بده که عمومی باشد و در آن برای خداوند تواضع کنی و لشکریان و یارانت را از آن مجلس دور ساز، تا هر کس بدون ترس و لکنت صحبت کند».

د) تعلیم و روشنگری

یکی از وظایف حاکم، آگاه ساختن مردم در زمینه های مختلف است. آگاه کردن به دو طریق صورت می پذیرد: اول تعلیم و تعلم. حضرت علی(ع) در این زمینه به حاکم مکه می فرماید:
«امّا بعد فاَقم للناس الحجّ و ذکّرهم باَیام الله واجْلس لهم العصرین فانت المستفتی و علّم الجاهل[47]؛
حج را برای مردم به پا دار و روزهای خدا را به یاد آنها بیاور و صبح و عصر برای رسیدگی به امور آنها، مجلس تشکیل بده و به سؤال کنندگان [سائل دینی] پاسخ بگو و جاهلان را تعلیم ده».

شیوه دوم: آگاه کردن مردم، با روشنگری ممکن است در جامعه سوء ظنهایی نسبت به حاکم شایع شود و مردم در این باره دچار تردید شوند. در این صورت حاکم موظف است امور را برای مردم به خوبی روشن و آنها را از ابهام و سردرگمی خارج سازد. حضرت علی علیه السلام در این باره به مالک اشتر می گوید:
«و اِنْ ظنَّت الرعیة بک حیفاً فَاَصْحِر لهم بعذرک و اعْدل عنک ظنونهم باِصحارک فاِنَّ فی ذلک ریاضة منک لنفسک و رفقاً برعیتک[48]؛
هر گاه مردم نسبت به تو بدبین شوند، افشاگری کن و عذر خویش را بازگو و گمانها را از آنها دور کن. صراحت باعث خودسازی تو و لطف در حق مردم است».
این شیوه در سیره آن حضرت فراوان یافت می شود، به صورتی که هر جا شبهه ای حتی برای بعضی افراد بود، حضرت با سخنرانی یا نامه به تبیین و توضیح آن می پرداخت و مشکل را حل می کرد.

2. حاکم و کارگزاران

حضرت علی علیه السلام در مورد وظیفه حاکم نسبت به کارگزاران، سه وظیفه مهم را متذکر می شود: گزینش، رسیدگی به امور آنها و نظارت.
در گزینش افرادی که به نحوی در نظام حکومتی حضور دارند، حاکم باید کمال دقت را به خرج دهد. حضرت علی علیه السلام در این مورد ملاکهایی را برای انتخاب کارگزاران حکومتی لازم می داند. این شرایط عبارتند از: شرکت نداشتن در حکومتهای جور و ظلم، صادق و راستگو و صریح بودن، متملّق و چاپلوس نبودن، برخاسته از خانواده های صالح، سخاوتمند بودن و ... برای بعضی از امور، مثل قضاوت، ویژگیهای دیگری نیز نیاز است که حاکم باید متوجه باشد و افراد صالح دارای شرایط را برای این امر برگزیند.[49]
از سوی دیگر حاکم باید به شکلی به کارگزاران خویش رسیدگی کند که آنها از لحاظ مادی بی نیاز باشند و از لحاظ معنوی احساس عزت و سربلندی نمایند تا به اموال دیگران دست درازی نکنند:
«ثمَّ اَسبغْ علیهم الاَرزاق فاِنَّ ذلک قوةٌ لهم علی اسْتصلاح اَنفسهم و غنیً لهم عن تناول ما تحت اَیدیهم و حجةٌ علیهم اِنْ خالفوا امرک اَو ثلموا اَمانتک[50]؛
روزیشان را فراخ دار که نیروشان دهد، تا در پی اصلاح خود برآیند و بی نیازشان بود، تا دست به مالی که در اختیار دارند، نگشایند و حجتی بُوَد بر آنان اگر فرمانت را نپذیرفتند یا در امانت خیانت ورزیدند».
سومین و مهمترین وظیفه حاکم در مورد کارگزاران، نظارت دایم است، که لازم می باشد از افراد مخفی برای کنترل استفاده کند و آن گاه که خیانت یا ظلم کارگزاران ثابت شود، به مجازات آنها به اندازه گناهشان اقدام گردد:
«ثم تفقد اَعمالهم و ابْعث العیون مِن اَهل الصدق و الوفاء علیهم؛
اعمال کارگزاران را زیر نظر بگیر و بازرسانی صادق و وفادار، بگمار».
امام، وظیفه نظارت بر کارگزاران را انجام می داد. نامه های بسیار در توبیخ کارگزارانی که از حدود خویش پا فراتر می گذاشتند و به اموال عمومی خیانت می کردند یا اموری را انجام می دادند که انتظار نمی رفت، در نهج البلاغه و کتابهای دیگر جمع آوری شده است[51]، که به بعضی اشاره کردیم.

3. حاکم و جامعه

یکی دیگر از ابعاد وظایف اجتماعی حاکم، مربوط به کل جامعه اسلامی است. این امور را می توان به دو دسته کلی تقسیم نمود:
1. احکام شرعی که خداوند برای اصلاح جامعه مقرر کرده است، مثل جهاد و اقامه حدود و جمع آوری اموالی که خداوند واجب گردانده است، مانند زکات و خمس و فی؛
2. اموری که مربوط به وضعیت جامعه اسلامی است.
حضرت علی علیه السلام در یکی از نامه های خویش به این دو دسته اشاره کرده است:
«اَلا و اِنَّ لکم عندی ... و لا اَطوی دونکم امراً اِلا فی حکم[52]؛
حق امیران لشکر بر من این است که جز در احکام شرعی، کاری را بدون مشورت آنان انجام ندهم».
در مورد احکام شرعی که حاکم موظف است در جامعه پیاده کند، بحث نمی کنیم و تنها به چند مورد از وظایف دیگر حاکم اشاره می کنیم.

آگاهی از امور جامعه

حاکم باید از امور جامعه آگاه باشد. حضرت علی علیه السلام، یکی از آثار بد دوری حاکم از مردم را این می داند که این کار موجب می شود اطلاع درستی از وضعیت جامعه نداشته باشند و در این صورت امور کوچک برای او بزرگ جلوه داده می شود و امور بزرگ، کوچک می گردد و حق و باطل مخلوط می شود:
«فلا تُطَوِّلَنَّ احْتجابک عن رعیتک فاِنَّ احْتجاب الولاة عن الرعیة شعبةٌ مِن الضیق و قِلةُ علمٍ بالاُمور و الاِحْتجاب منهم یقطع عنهم علم ما احتجبوا دونه فیصغر عندهم الکبیر و یعظم الصغیر و یقبح الحسن و یحسن القبیح و یشاب الحق بالباطل[53]؛
خود را از رعیت خویش، فراوان پنهان مکن که پنهان شدن والیان از رعیت، نمونه ای از تنگ خویی و کم اطلاعی در کارهاست، و نهان شدن از رعیت، والیان را از دانستن آنچه بر آنان پوشیده است، باز می دارد. پس کار بزرگ نزد آنان خُرد به شمار می آید و کار خُرد بزرگ می نماید و زیبا زشت شود و زشت، زیبا و باطل به لباس حق در می آید.»

آبادانی کشور

رسیدگی به آبادانی و رونق شهرها و روستاها، از شمار وظایف حاکم می باشد. امام علی در ابتدای عهدنامه خویش به مالک اشتر، این وظیفه را بیان می کند و در آن جا که خراج و مالیات را مطرح می کند، متذکر می شود اولین همت حاکم باید به آبادانی زمین و کشور معطوف باشد و در مرحله بعد، به خراج و مالیات بیندیشد، زیرا بدون آبادانی کشور مالیاتی در کار نخواهد بود. امام، حاکم را متوجه می سازد جمع کردن مالیات بدون ایجاد عمران و آبادی، به خراب کردن شهرها و نابودی بندگان خداوند و زوال حکومت می انجامد:
«ولیکن نظرک فی عمارة الاَرض اَبلغ من نظرک فی اسْتجلاب الخراج لاِنَّ ذلک لا یدرک اِلا بالعِمارة و مَن طلب الخراج بغیر عِمارة اَخرب البلاد و اَهلک العباد و لم یستقم أمره اِلا قلیلاً[54]؛
باید نگریستن تو به آبادانی زمین، بیشتر از ستاندن خراج باشد، که ستاندن خراج جز با آبادانی میسر نشود. و آن که خراج می خواهد، ولی به آبادانی نمی پردازد، شهرها را ویران و بندگان را هلاک می کند و کارش جز اندکی راست نخواهد آمد».

نظم

یکی دیگر از وظایف اجتماعی حاکم، رعایت نظم در کارهای خویش است. حضرت، نظم در کارهای حاکم را در دو جنبه لازم می داند:
1 کار هر روز را، همان روز انجام دهد و به روز دیگر نیفکند، زیرا برای هر روز کاری است:
«وامْض لکل یوم عمله فاِنَّ لکل یوم ما فیه[55].»
2 عجله نکردن در کاری که وقت آن نرسیده و به تأخیر نیانداختن کاری که موعد آن رسیده است:
«ایاک و العجلة بالاُمور قبل اَوانها اَو التسقط فیها عند امکانها».

مسؤولیتهای حاکم

همان طور که در ابتدای بحث توضیح دادیم، هر چند بین مسؤولیت و وظیفه، رابطه نزدیکی است، ولی مسؤولیت از جهت معنا و مصداق، با وظیفه تفاوت دارد و حوزه وسیع تری را شامل می شود.
در بحث وظیفه حاکم بررسی نمودیم که وظیفه وی تنها از طریق دین مشخص می شود. در بحث حاضر می خواهیم این مسأله را بررسی کنیم که آیا حاکم در برابر کسی غیر از خدا، مسؤول است؟ بحث به حاکم کل جامعه اسلامی اختصاص دارد و گرنه شکی نیست کارگزاران حکومت که بخشی از اختیارات رهبران جامعه اسلامی را در اختیار دارند در برابر حاکم کل جامعه مسؤول هستند. به دنبال این بحث، مواردی از مسؤولیت حاکم را که وظیفه ای در آن مورد نداشته است، بیان می کنیم.

حاکم، مسؤول در برابر خداوند و مردم

بر خلاف وظیفه که تنها از ناحیه دین بر عهده حاکم گذاشته می شود، در مسؤولیت، او باید جوابگوی مردم باشد. مردم حق دارند در مورد کارهای حاکم سؤال نمایند و توضیح بخواهند. حضرت علی(ع) در ابتدای عهدنامه مالک اشتر به او گوشزد می کند که مردم به حکومت او می نگرند و در باره آن بحث و انتقاد می کنند، همان طور که او به حکومتهای قبل نگاه و نظر خویش را بیان می کند و احتمالاً از آنها انتقاد می نماید. آن گاه امام علی(ع) گفته هایی را که بر زبان بندگان صالح خداوند جاری می شود، معیار ارزشیابی حکومت معرفی می کند:
«اِنّما یستدل علی الصالحین بما یجری الله علی اَلسن عباده».[56]
سخن حضرت بر این امر دلالت دارد که مردم حق اظهار نظر در مورد حکومت را دارند و اظهارنظرها معیاری برای شناخت خوب و بد بودن حکومت است.
در نامه ای که حضرت به اهالی کوفه می نویسد و از آنها می خواهد همراه او برای جنگ جمل به بصره حرکت کنند، این فرض را در مورد خویش مطرح می کند که ظالم یا مظلوم است و از کوفیان می خواهد به هر حال به او بپیوندند، تا اگر مظلوم و نیکوکار است، او را یاری دهند و اگر ظالم است، مانع کار او شوند:
«و اِنّی اُذَکِّر الله مَن بلغه کتابی هذا الّا نفر اِلیّ فان کنتُ محسناً اَعاننی و ان کنتُ مسیئاً اسْتعتبنی[57]؛
من خدا را به یاد کسی می آورم که این نامه بدو برسد، تا وقتی نزد من می آید، اگر نیکوکار بودم، یاری ام کند و اگر گناهکار بودم، از من بخواهد به حق بازگردم».
از طرف دیگر در خطبه ای که حق هر یک از حاکم و مردم را بیان می کند[58] و همچنین در نامه ای که به امیران لشگرش می نویسد[59]، حق اطاعت از حاکم را به این مقید می داند که حق مردم را مراعات کند و اگر حقوق مردم را که خداوند واجب کرده است، رعایت نکند، حق اطاعت را از دست می دهد. در بحث سابق گفتیم حضرت، روشنگری در امور مشتبه و سؤالها و سوء ظنهایی را که برای مردم پیش می آید، یکی از وظایف حاکم می داند.
امام در پایان عهدنامه از خداوند مدد می خواهد خود و مالک، نزد خداوند و مردم عذر واضحی برای عملکرد خود داشته باشند:
«و اَنا اسال الله بسعة رحمته و عظیم قدرته علی اِعطاء کل رغبة اَنْ یوفّقنی و ایاک لما فیه رضاه من الاِقامة علی العذر الواضح الیه و اِلی خلقه[60]؛
از خدا، با رحمت فراگیر و قدرت بزرگش که بر انجام هر درخواست، قدرت دارد، می خواهم من و تو را، در آنچه خشنودی او در آن است، توفیق دهد و عذری آشکار در پیشگاه او و آفریدگانش داشته باشیم.»
حال که مردم بر حاکم حق دارند و می توانند حق خویش را پیگیری کنند و اگر حقوقشان ادا نشد، از حاکم اطاعت نکنند و نیز می توانند در باره خوبی و بدی حکومت اظهارنظر کنند و اظهارنظرشان مورد استناد خداوند قرار می گیرد و اگر حاکم باید علاوه بر این که عذر واضح و مقبولی در برابر خداوند دارد، در برابر خلق نیز در مورد کارهایش عذر و حجت داشته باشد، علاوه بر خداوند، در مقابل مردم نیز مسؤول است و آنها می توانند در مورد کارهای او بازخواست کنند.

مسؤولیت حاکم در برابر کارهای کارگزاران

یکی از مسؤولیتهای حاکم که تنها به طور غیر مستقیم با وظیفه او در ارتباط است، مسؤولیت در برابر کارهای زیردستان است، حتی اگر از عمل آنها آگاه نباشد. در این مورد هر چند نصب زیردستان توسط حاکم انجام می پذیرد، ولی عمل و کاری که آنها باید انجام دهند، وظیفه خودشان است و به حاکم مربوط نمی شود. با این حال او در برابر کارهایی که ازآنها سر می زند، مسؤول است و بازخواست می شود. حضرت علی علیه السلام ضمن هشدار به مالک اشتر در مورد انتخاب منشیان و کارمندانش و توصیه به وسواس در این مورد، تذکر می دهد باید برای کارهای خویش افراد قوی و کاردان انتخاب کند و اگر در آنها عیبی پیدا شود و مرتکب خطایی شوند، حاکم مسؤول کار آنها خواهد بود، هر چند از کار آنها بی خبر باشد:
«و مهما کان فی کُتّابک من عیب فَتَغابَیْتَ عنه اُلزِمْتَه[61]».

مسؤولیت حاکم به هنگام عجز کارگزاران

از موارد دیگری که حاکم مسؤول است، گرچه کاری که باید انجام شود، وظیفه او نیست، جایی است که کارگزاران حکومت از انجام کاری عاجز شوند. در این صورت او مستقیماً باید به اجرای آن بپردازد و در مقابل آن مسؤولیت دارد. حضرت علی علیه السلام به مالک اشتر می گوید که در این موارد وظیفه دارد شخصاً به پیگیری عمل بپردازد و آن را انجام دهد:
«ثُمَّ اُمور مِن اُمورک لابد لک من مباشرتها: منها اِجابة عُمّالک بما یعیی عنه کُتّابک[62]؛
بر عهده تو کارهایی که خود باید انجام دهی، از جمله: پاسخ گفتن به علامان توست، آن جا که کاتبان درمانند».

توضیح الحکم شرح حکمتهای نهج البلاغه تهیه کننده حجة الاسلام سیدمحمدباقری پور

http://dl.hodanet.tv/fileshtml/toziholhekam.htm

http://hedayat.blogfa.com/post/13668

کتاب

توضیح الحِکَم

شرح وتوضیح480 حکمت نهج البلاغه

با480 عنوان اعتقادی، اخلاقی واجتماعی

تهیه وتنظیم توسّط

حجّة الاسلام سیدمحمّدباقری پور

درمؤسّسه فرهنگی هدایت

www.hedayat.tv

دیباچه کتاب

بِسمِ اللّه ِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ والسلام على أشرف الأنبیاء والمرسلین سیدنا محمد و آله أجمعین . وامّا بعد این کتاب مستطاب توضیح الحِکَم «شرح 480 حکمت نهج البلاغه با 480 عنوان اعتقادی، اخلاقی و اجتماعی» است ، هرچند که ران ملخی است نزد سلیمان بردن ، ولکن امیداست که ذخیره یوم لاینفع مالٌ ولابنون باشد انشاءالله .

نظر به اینکه اینجانب سیدمحمد باقری پور «طلبه ای از جمع طلّاب و فضلای حوزه علمیّه مشهد مقدّس فرزند شهید سیدرضا باقری پور و نوه حجّة الاسلام شیخ محمد حسین سیّاره از باز ماندگان واقعه مسجد گوهرشاد مشهد در 21 تیر 1314 که قیام مردم مشهد علیه کشف حجاب رضاخانی بوقوع پیوست» ، از سال 1350 تحصیل در حوزه علمیه مشهدرا آغاز کردم . و سالهای 1350 تا 1356 که طلیعه یِ انقلاب اسلامی آغاز شد مجالس وعظ و خطابه و به اصطلاح روضه خوانی در تکایا و بعضی از سراها «کاروانسراهای آن زمان که محل تجمّع تجار و کسبه و بُنَکداران بود بجای پاساژهای امروزی» زیاد شده بود مخصوصًا در ماه محرم وصفر و دهه فاطمیه ، و استقبال خوبی هم میشد و بیشترین مجالس مشهد به منبرهای مرحوم کافی اختصاص پیداکرده بود البته غیراز ایشان وعّاظ دیگری هم مانند موسوی محبّ الاسلام ، دانش سخنور ، شیخ عبدالله یزدی سخنرانی داشتند ، اینجانب که اوائل طلبگی ام بود به منبرهای مرحوم كافی علاقه بیشتری داشتم هرموقع شب یاروز كه ایشان جائی منبرداشتند اینجانب حضورپیدا میکردم «معمولًا محرم یا صفر و دهه فاطمیه هرسال حدود پنج سال قبل از انقلاب تا زمان شهادتشان مشهد میآمدند از ساعت هشت ونُه قبل از ظهر تا دوازده شب گاهی یک بعد از نصف شب سخنرانی داشتند» و همچنین از بیانات  شیخ عبدالله یزدی ، موسوی محبّ الاسلام صاحب کتاب اقوال الائمّه، دانش سخنورفردوسی ، علامه بهلول گنابادی ، شیخ محمد رضا نوغانى هروقت درمشهد سخنرانی داشتند استفاده میكردم

لذا بعد از گذشت چهل سال ، انگیزه ای درونی مرا برآن داشت که شنیده های ازاین بزرگان را که بعدًا با خواندن احادیث در کتب روائی مورد نظر تطبیق میشد را تحت عنوان مباحث منبری به رشته تحریر درآورم و احادیثی را که در اکثر منابر از آنها استفاده میشد را شرح دهم که دوستان اهل منبر و خطباء وسخنرانان و مبلّغین رسالات الله از آن استفاده نمایند و اینجانب را هم دردعای خیرخود شریک فرمایند.

کتابهای چاپ شده از تهیّه کننده این کتاب: مبانی اسلام«شرح حدیث بُنِی الْإِسْلَامُ على خَمْسٍ از امام باقرعلیه السّلام» ، بانوان وجامعه امروز«شرح حدیث کَیفَ بِکُم إذا فَسَدَت نِساؤُکُم» ، قصّه های قرآنی«شرح حال مختصر پیامبران درآیات قرآنی» ، مردان و زنان بافضیلت «شرح آیه 35 سوره احزاب» ، هفت پایه اسلام«شرح حدیث شریف قَواعِدُ الإسلامِ سَبعَةٌ ازامام علی علیه السّلام» ، چهارپایه دین ودنیا«شرح حدیث قِوَامُ الدِّینِ وَالدُّنْیا بِأَرْبَعَةٍ از امام علی علیه السّلام» ،  شرح حدیث شریف سلسلة الذّهب از امام رضا علیه السلام درباب توحید وامامت و... ، ذکرخدا«دعاهای مورد نیاز مؤمنین درطول هفته» مکالمات عربی ، شهررمضان«درباب اعمال ودعاهای ماه مبارک رمضان» ، حدیث زیارت ، کتاب مختصردعاهای ماه رجب،شعبان ورمضان ، زیارتنامه امام رضاعلیه السلام ، روضه های محرم وصفر ،  همراه زائرین عتبات عالیات،  همراه زائرین مشهد الرضاعلیه السّلام ، همراه زائرین حضرت معصومه،شاه عبدالعظیم وشاه چراغ علیهم السلام، همراه زائرین مکه ومدینه«برای آشنائی زائرین با عربستان، مکه، مدینه ومختصرمناسک حج وعمره» ، مجموعه اشعارباقری ، پرسشهاوپاسخهای حقوقی ، مواعظ حسنه ، چنته حکایات باقری ، کشکول حکایات باقری، کشکول اشعار باقری، کشکول مواعظ باقری ، کشکول مدایح ومراثی باقری ، کشکول ضرب المثلها ، بزرگان علم ودین ، مردان وزنان با فضیلت ، آداب اسلامی ، وظایف انسانی ، توصیه های اخلاقی ، احادیث مناسبتها ، مقالات تاریخی ایران وجهان ، شرح حدیث عبدالعظیم حسنی از امام رضاعلیه السلام ، شرح دعای اللهم ارزقنا ، دعاهای مجالس ، تعقیبات نمازها ، صرف افعال عربی ، احکام اموات ، توضیح الحِکَم شرح وتوضیح480 حکمت نهج البلاغه ، توضیح الا ربعین «شرح چهل حدیث» ، توضیح الجنود«شرح حدیث جنود عقل و جهل» ، طبّ المعصومین بیان نظرات استاد آیت الله سید حسن ضیایی ، توضیح الحِکَم «شرح وتوضیح480 حکمت نهج البلاغه با 480 عنوان اعتقادی، اخلاقی و اجتماعی» . وبعضی ازکتابهای موبایلی ساخته شده که در آخرکتاب اسامی آنها ذکر شده و قبلًا در سایت هدایت انتشار یافته است آماده ویراستاری و فهرست بندی و ... است برای چاپ کاغذی انشاء اللّه تعالی. وما توفیقی الّا باللّه علیه توکّلت والیه انیب. تحریر شد در نوروز 1397- مشهد مقدس پایتخت معنوی جمهوری اسلامی ایران ، سیدمحمد باقری پور

مقدمه ای برکتاب شریف توضیح الحِکَم

شیخ آقا بزرگ تهرانی در کتاب الذریعه الی تصانیف الشیعه این بیت شعر را در وصف کلام امام علی علیه السلام می آورد که: «کلام علی کلام علی - وما قاله المرتضی مرتضی» . «سخن علی سخنی برتر است و آنچه مرتضی گفته پسندیده است» (سیری درنهج البلاغه ص 39) . خود امام علی علیه السلام می فرماید: «إنّا لاُمَراءُ الكلامِ، و فینا تَنَشَّبَتْ عُروقُهُ و علَینا تَهَدَّلَتْ غُصونُهُ» و ما (خاندان رسالت) امیران سخن هستیم (سخن در فرمان ماست) و ریشه های آن در ما فرو رفته و شاخه هایش بر ما گسترده شده (هر مطلبی را می توانیم در موقع مقتضی با منتهی درجه ی فصاحت و بلاغت و جامعیت بیان کنیم) . (خطبه ی 224 نهج البلاغه ی فیض الاسلام، ص 684). ایضًا امام علی علیه افضل الصلوات والتحیات مى‏فرماید : «یَنْحَدِرُ عَنِّی السَّیْلُ وَ لَا یَرْقَى إِلَیَّ الطَّیْرُ»؛ یعنی سیل‌هاى خروشان و چشمه‌هاى علم و فضیلت از دامنه کوهسار وجودم پیوسته جارى است و مرغ دور پرواز اندیشه به قلّه (وجود) من نمی‌رسد. «ینحدر»، به معنای «فرو می‌ریزد و پایین می‌آید»، و «و لا یرقى»، به معنای «بالا نمی‌رود» است که در دو جهت مختلف و در برابر هم قرار گرفته و بیانگر نکته لطیف و ظریفى است و آن این‌که وجود امام، به کوه عظیمى تشبیه شده، که داراى قلّه بسیار مرتفعى است و طبیعت این گونه کوه‌ها و قلّه‌ها این است که نزولات آسمانى را در خود جاى می‌دهد و سپس به صورت مستمرّ به روى زمین‌هاى گسترده و دشت‌ها جارى می‌سازد و گل‌ها و گیاهان و درختان را بارور می‌کند و از سوى دیگر هیچ پرنده دور پروازى، نمی‌تواند به آن راه یابد. این تشبیه اشاره به همان چیزى است که در قرآن مجید درباره نقش کوه‌ها در آرامش و آبادى زمین آمده: «وَ أَلْقى‏ فِی الْأَرْضِ رَواسِیَ أَنْ تَمِیدَ بِکُمْ وَ أَنْهاراً وَ سُبُلًا لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ»؛[نحل 15] . آر ی ، حضرتش باب مدینه علم وحکمت پیامبراست و همه علوم اسلامى طبق تصریح جمعى از دانشمندان اسلامى از وجود او سرچشمه گرفته و او بنیان‌گذار این علوم محسوب می‌شود . تنها مطالعه خطبه‌ها و نامه‌ها و کلمات قصار آن‌حضرت در نهج البلاغه براى پى بردن به این حقیقت کافى‏ است. ومفهوم جمله «ینحدر عنّى السّیل، و لا یرقى الىّ الطّیر»، ظاهراست و آشکار.[ر.ک: پیام ‏امام (‏شرح ‏تازه ‏و جامعى ‏برنهج ‏البلاغه)، «از استاد معظّم ومرجع عالی قدرحضرت آیة الله مکارم» ج1ص323– 327]

وشرح کلمات امیر الکلام و کلماتی که فوق کلام المخلوق ودون کلام الخالق است ، خود توانائی و زبردستی خاصی لازم دارد که تنها بزرگان علم ودانش از عهده یِ آن برمیآیند ، و یکی از این شروح پیام امام امیرالمؤمنین برنهج البلاغه است که نسبت به شروح دیگر روانتر وقابل فهم تر برای خواص وعوام است . لذا این بنده یِ کمترین گزیده یِ بخش کلمات قصار«حکمتهای نهج البلاغه» را ازاین کتاب شریف انتخاب وتنظیم نمودم و آن را «توضیح الحِکَم» نامیدم که هم علماء وهم کسانی که سواد حوزوی ندارند ازآن بهره مند شوند .                       سیدمحمّدباقری پور- پائیز 1397

ترجمه و شرح حکمت 292 نهج البلاغه: مصیبت بزرگ رحلت پیامبر

• نهج البلاغه ( نسخه صبحی صالح )

وَ قَالَ (علیه السلام) [عِنْدَ وقُوُفِهِ] عَلَى قَبْرِ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه وآله) سَاعَةَ دَفْنِهِ: إِنَّ الصَّبْرَ لَجَمِيلٌ إِلَّا عَنْكَ، وَ إِنَّ الْجَزَعَ لَقَبِيحٌ إِلَّا عَلَيْكَ؛ وَ إِنَّ الْمُصَابَ بِكَ لَجَلِيلٌ، وَ إِنَّهُ قَبْلَكَ وَ بَعْدَكَ لَجَلَلٌ.

• شرح : پیام امام امیر المومنین ( مکارم شیرازی )(لبه فعال)
• شرح ابن میثم بحرانی ( ترجمه محمدی مقدم )
• منهاج البراعه (خوئی)
• جلوه تاریخ درشرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید ( مهدوی دامغانی )

اينجا جاى صبر نيست!
امام عليه السلام در اين گفتار حكيمانه كه آن را در كنار قبر پيغمبر صلي الله عليه وآله و به هنگام دفن او بيان كرد، خطاب به آن حضرت چنين عرضه مىدارد: «(اى رسول خدا!) صبر و شكيبايى زيباست ولى نه درباره تو و بىتابى زشت و قبيح است ولى نه در فراق تو»؛ (و قال عليه السلام، على قبر رسولالله صلي الله عليه وآله ساعة دفنه: إِنّ الصَّبْرَ لَجَمِيلٌ إِلاَّ عَنْکَ، وَإِنَّ آلْجَزَعَ لَقَبِيحٌ إِلاَّ عَلَيْکَ).
ظاهر عبارت اين است كه اين كلام درواقع به صورت استثنايى از گفتار حكيمانه اى است كه امام پيش از اين خطاب به «اشعث بن قيس» فرموده بود وهمچنين نسبت به تمام رواياتى كه دعوت به صبر و نهى از جزع مى كند. بنابراين مفهوم كلام چنين مى شود كه زيبايى صبر و شكيبايى نيز در بعضى از موارد استثنايى دارد و همچنين زشتى جزع و بى تابى. آنجا كه براى موارد شخصى و فردى باشد (مانند مصيبت از دست دادن فرزند و برادر و عزيزان ديگر) صبر، جميل است و جزع، قبيح؛ اما آنجا كه براى اهداف مهم اجتماعى باشد مانند آنچه اميرمؤمنان عليه السلام پس از رحلت پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله انجام داد وهمچنين بانوى اسلام فاطمه زهرا سلام الله عليها در مصيبت پدر، و بازماندگان خاندان پيغمبرصلي الله عليه وآله در مصائب كربلا و عاشورا، در اين موارد نه صبر جميل است و نه جزع قبيح، زيرا اهميت مقام والاى پيامبر صلي الله عليه وآله و شهداى كربلا و مانند آن را نشان مى دهد. البته اين گونه مصائب ـ برخلاف مصائب شخصى ـ بايد هرگز فراموش نشود. به همين دليل جزع، جميل مى شود و صبر قبيح. ولى بعضى از شارحان نهج البلاغه استثنا را در اينجا حقيقى ندانسته و آن را كنايه از عظمت مصيبت پيغمبر اكرم صلي الله عليه وآله شمرده اند، زيرا با فقدان آن حضرت مشكلات عظيمى در جهان اسلام به وجود آمد.
قابل توجه است كه در خطبه 235 كلامى از اميرمؤمنان على عليه السلام نقل شد كه به هنگام غسل و دفن پيغمبر اكرم صلي الله عليه وآله بيان فرمود و مى تواند شاهدى باشد بر آنچه در بالا آمد، مى فرمايد: «بِأَبِي أَنْتَ وَأُمِّي يَا رَسُولَ اللَّهِ لَقَدِ انْقَطَعَ بِمَوتِکَ مَا لَمْ يَنْقَطِعْ بِمَوْتِ غَيْرِکَ مِنَ النُّبُوَّةِ وَالاِْنْبَاءِ وَأَخْبَارِ السَّمَاءِ... وَلَوْ لا أَنَّکَ أَمَرْتَ بِالصَّبْرِ، وَنَهَيْتَ عَنِ الْجَزَعِ، لاََنْفَدْنَا عَلَيْکَ مَاءَ الشُّوُونِ؛ پدر و مادرم فدايت باد اى رسول خدا، با مرگ تو چيزى قطع شد كه با مرگ ديگرى قطع نگشت و آن نبوّت و پيام آوردن (از سوى خدا) و اخبار آسمان بود... اگر تو ما را به صبر و شكيبايى امر نفرموده بودى و از جزع و بى تابى نهى نمى كردى، آنقدر بر تو گريه مى كرديم كه اشكهايمان تمام شود».
آنگاه امام عليه السلام در ادامه سخن مى افزايد: «مصيبت وفات تو بسيار سنگين و هر مصيبتى پيش و بعد از تو در برابر آن كوچك و حقير است»؛ (وَإِنَّ الْمُصابَ بِکَ لَجَلِيلٌ، وَإِنَّهُ قَبْلَکَ وَبَعْدَکَ لَجَلَلٌ).
«جَلَل» به معناى كوچك است، هرچند گاه به معناى بزرگ نيز مى آيد و در اينجا همان معناى اول اراده شده است. اين گفتار امام عليه السلام تأييدى است بر آنچه در جمله اول گذشت و آن اينكه مصيبت فقدان پيغمبر اكرم صلي الله عليه وآله و رحلت او از دار دنيا مصيبتى بى نظير بود و همه مصائب در برابر آن كوچك شمرده مى شد. دليل آن نيز همان است كه در خطبه 235 در بالا اشاره شد. وجود پيامبر صلي الله عليه وآله موجب خير و بركت عظيم و هدايت امت وپيوند به عالم وحى و اخبار آسمان بود؛ ولى با موت آن حضرت ارتباط با عالم وحى براى ابد از ميان رفت و اين مصيبتى بسيار بزرگ بود. اضافه بر اين با رحلت پيغمبر صلي الله عليه وآله منافقان به حركت آمدند و كينه هاى نهفته آشكار شد و خلافت از مسير آن منحرف و مصائب براى اهل بيت پيغمبر آغاز گشت و روزبه روز فزونى گرفت. ازاينرو در روايتى مى خوانيم كه امام اميرمؤمنان عليه السلام پس از اين ماجرا بر اساس روايتى كه قاضى قضاعى در دستور معالم الحكم به صورت مسند ذكر كرده، صبح و عصر كنار قبر آن حضرت مى رفت و سخت مى گريست سپس به اين شعر توسل مى جست:
ما ذا عَلى مَنْ شَمَّ تُرْبَةَ أحْمَدَ           أنْ لا يَشُمَّ مَدَى الزَّمانِ غَوالِيآ
صُبَّتْ عَلَىَّ مَصائِبَ لَوْ أَنَّها           صُبَّتْ عَلَى الاْيَّامِ صِرْنَ لَيالِيآ
چه مى شود كسى را كه خاك قبر پيغمبر صلي الله عليه وآله را ببويد ـ ولى تا عمر دارد (عزادار باشد و) بوى خوش ديگرى نبويد؟ (بعد از آن حضرت) مصيبت هايى بر من فرو ريخت كه اگر ـ به روزهاى روشن ريخته مى شد همچون شبها تيره و تار مى گشت.
معروف اين است كه حضرت زهرا سلام الله عليها نيز همين اشعار را در كنار قبر پيغمبر اكرم صلي الله عليه وآله مى خواند. به گفته علامه مجلسى؛ در ديوان منسوب به اميرمؤمنان على عليه السلام نيز در مرثيه پيغمبر اكرم صلي الله عليه وآله آمده است:
نَفْسِي عَلَى زَفَرَاتِهَا مَحْبُوسَةٌ           يَا لَيْتَهَا خَرَجَتْ مَعَ الزَّفَرَاتِ
لا خَيْرَ بَعْدَکَ فِي الْحَيَاةِ وَإِنَّمَا           أَبْكِي مَخَافَةَ أَنْ تَطُولَ حَيَاتِي
جان من در چنگال آه و ناله هايش محبوس است ـ اى كاش جانم همراه آه وناله ها بيرون مى آمد. بعد از تو (اى رسول خدا!) زندگى ارزشمند نيست و اگر ـ من گريه مى كنم به دليل آن است كه مى ترسم عمرم بعد از تو طولانى شود.
معروف اين است كه اميرمؤمنان على عليه السلام همين اشعار را در مرثيه بانوى اسلام فاطمه زهرا سلام الله عليها نيز بيان فرمود. اين سخن را با يك بيت از «حسان بن ثابت»، شاعر معروف در رثاى پيامبر صلي الله عليه وآله پايان مى دهيم، او مى گويد:
وَما فَقَدَ الماضُونَ مِثْلَ مُحَمَّدٍ         ولا مِثْلِهِ حَتَّى الْقِيامَةَ يَفْقِدُ
پيشينيان شخصيتى مثل محمد صلي الله عليه وآله را از دست ندادند ـ و آيندگان تا روز قيامت نيز گرفتار فقدان ديگرى همانند او نخواهند بود.

توضیح الحکم شرح حکمتهای نهج البلاغه تهیه کننده حجة الاسلام سیدمحمدباقری پور

http://dl.hodanet.tv/fileshtml/toziholhekam.htm

http://hedayat.blogfa.com/post/13668

خط حزب‌الله ۳۴۰ | کارگران، ستون خیمه تولید

شماره سیصد و چهلم هفته نامه‌ی خط حزب‌الله با عنوان «کارگران، ستون خیمه تولید» منتشر شد.

گزارش این هفته خط حزب‌الله به مناسبت دیدار اخیر کارگران، نگاهی به تأکیدات رهبر انقلاب درباره رسیدگی به مطالبات و مشکلات جامعه کارگری داشته است.

یادداشت هفته خط حزب‌الله، با عنوان «دانشگاه آرمان‌گرای انقلابی» به این سؤال پرداخته است که، چرا باید نسبت به «هویت‌زدایی» و «آرمان‌زدایی» از دانشگاه حساس بود؟

شماره‌ی این هفته‌ی خط حزب‌الله به روح مطهر شهید مدافع حرم حسن رجائی‌فر تقدیم می‌شود.

دریافت «خط حزب‌الله» نسخه‌ی مطالعه

نسخه چاپی

گفت‌وگو با وزیر امور خارجه
پیام دیدار رئیس جمهور سوریه با رهبر انقلاب چه بود؟| حسین امیرعبداللهیان

سفر آقای بشار اسد این پیام را دارد که رابطه‌ تهران و دمشق رابطه ممتاز و ناگسستنی است. آن مسئله‌ای که در اراده رهبران دو کشور مشاهده می‌شود، توسعه و تعمیق روابط است. اکنون فضا توسعه همه‌جانبه اقتصادی، تجاری، گردشگری و همکاری‌های علمی و فناوری است که در دستور کار دو کشور قرار دارد.[متن کامل]

گفت‌وگو با وزیر امور خارجه

پیام دیدار رئیس جمهور سوریه با رهبر انقلاب چه بود؟

آقای بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه و هیئت همراه یکشنبه ۱۴۰۱/۰۲/۱۸ با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای دیدار کردند. رهبر انقلاب در این دیدار با اشاره به پیروزی سوریه در یک جنگ بین‌المللی فرمودند: «سوریه امروز، سوریه قبل از جنگ نیست، اگرچه آن زمان خرابی‌ها نبود اما احترام و اعتبار سوریه اکنون بسیار بیشتر از گذشته است و همه به این کشور به‌عنوان یک قدرت نگاه می‌کنند.امروز رئیس‌جمهور و ملت سوریه نزد ملتهای منطقه سرافراز هستند.» رسانه KHAMENEI.IR در گفت‌وگویی با دکتر حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران موضوعات مطرح شده در این دیدار را بررسی کرده است.

در دیدار رئیس‌جمهور سوریه و هیئت همراه با رهبر انقلاب چه گذشت؟ به عنوان یکی از حاضران در دیدار روایتی از آن را بفرمایید.
دیدار آقای بشار اسد، رئیس‌جمهور محترم سوریه با رهبر انقلاب در تهران تاریخچه‌ای دارد. از زمان شهادت سردار سلیمانی تا امروز که ایشان موفق شدند به تهران بیایند، من بارها در ملاقات‌هایی که با ایشان در دمشق داشتم و همچنین سایر مقامات کشورمان در دیدارهایی که با ایشان داشتند، آقای بشار اسد معمولاً‌ در پایان دیدار ضمن ابلاغ سلام می‌گفتند جزو آرزوهایم هست که یک بار دیگر به تهران بیایم و با امام خامنه‌ای دیدار کنم و فرصت گفت‌وگو با ایشان را داشته باشم. خب، به‌دلیل موج و فراگیری کرونا این دیدار همین‌طوری به تعویق افتاد تا اینکه امروز فرصت این دیدار فراهم شد.

دیدار در فضایی کاملاً صمیمانه، دوستانه و متأثر از نقش مهم جمهوری اسلامی ایران در کمک به سوریه برای برون‌رفت از جنگ همه‌جانبه تروریستی در سال‌های گذشته برگزار شد. فضای دیدار صمیمانه امروز آقای بشار اسد با رهبر انقلاب متأثر از در آمیخته‌شدن خون شهدای ایرانی و خون شهدای سوریه‌ای در خاک شامات و متأثر از فضای به‌وجود‌آمده معنوی در عرصه مقاومت در سال‌های مبارزه با خلق‌کنندگان جنگ تروریستی در منطقه از جمله در عراق و سوریه هم بود.

وقتی با آقای بشار اسد بعد از ملاقات با رهبر انقلاب مواجه شدم، ایشان را خیلی مسرور دیدم و از اینکه توانست به آرزوی خودش (ملاقات با رهبر انقلاب) برسد، خوشحال بود. ایشان در این دیدار از صمیم قلب از مواضع امام خامنه‌ای و نقش مهمی که در جهان متلاطم کنونی و در قبال منطقه به‌ویژه سوریه ایفا کردند، تشکر کرد.
 

دیگر کیفیت‌ها

این دیدار در شرایط فعلی منطقه و جهان چه پیام‌هایی دارد؟ تحلیل شما از مواضع آقای بشار اسد در این دیدار چیست؟ زمینه‌های همکاری دو کشور و مبارزه محور مقاومت با نقشه‌های رژیم صهیونیستی از مواردی بود که آقای اسد به آن‌ها اشاره کرد.
بُعد دیگر این سفر به برخی از تحولات منطقه‌ای، بحران اوکراین و تحولات در حال وقوع مناطق پیرامونی ما در غرب آسیا برمی‌گردد. سفر آقای بشار اسد این پیام را دارد که رابطه‌ تهران و دمشق رابطه ممتاز و ناگسستنی است. آن مسئله‌ای که در اراده رهبران دو کشور مشاهده می‌شود، توسعه و تعمیق روابط است. روابط در ماه‌های اخیر شکل متفاوتی پیداکرده و ما از فضای امنیتی و نظامی که در سوریه حاکم بود روزبه‌روز فاصله گرفتیم و اکنون فضا توسعه همه‌جانبه اقتصادی، تجاری، گردشگری و همکاری‌های علمی و فناوری است که در دستور کار دو کشور قرار دارد. در این رابطه گفت‌وگوهای مهمی هم در حضور رهبر انقلاب و هم در سطح رؤسای جمهور دو کشور مطرح و بر این مسائل تأکید شد و در این موضوعات توافقات بسیار مهمی هم انجام شد. همه پرونده‌های دوجانبه با نگاه به منافع دو ملت و اقداماتی که در آینده باید به‌طور گسترده انجام شود هم مرور شد.

رهبر انقلاب در این دیدار فرمودند سوریه امروز متفاوت از سوریه‌ دیروز است. امروز سوریه جایگاه ممتازی در منطقه دارد. هرچند تحریم‌های موسوم به سزار غرب و آمریکا شرایط سختی را به‌لحاظ اقتصادی برای مردم سوریه ایجادکرده، اما مردم سوریه همان‌طوری که از جنگ گسترده تروریستی توانستند از مسیر مقاومت با پیروزی و سرافرازی بیرون بیایند، از این جنگ اقتصادی هم با سرافرازی بیرون خواهند آمد. سوریه امروز در جهان عرب و جهان اسلام در خط مقدم مقاومت در مقابل رژیم صهیونیستی از جایگاه برتر و ویژه‌ای برخوردار است.

آنچه از فضای جلسه امروز استخراج و استنباط می‌شود این است که امروز مقاومت در قوی‌ترین و بهترین وضعیت خودش قرار دارد و صهیونیست‌ها در آینده -علی‌رغم اینکه با اندک کشورهایی به‌دنبال نمایش عادی‌سازی روابط هستند- خواهند دید که جهان اسلام و منطقه و حتی بسیاری از حاکمان منطقه‌ چنین اجازه‌ای را نخواهند داد که صهیونیست‌های اشغالگر بتوانند در منطقه نقش‌آفرین باشند.

رهبر انقلاب با اشاره به نقش حاج‌قاسم در دیدار امروز، رفتار ایشان درباره سوریه را با تعصب و بدون تفاوت با دوران دفاع مقدس خواندند. حاج‌قاسم در پیروزی سوریه در جنگ بین‌المللی چند سال اخیر چه نقشی ایفا کرد؟
زمانی که سوریه در معرض فروپاشی جدی قرار داشت و خیلی‌ها قطع امید کرده بودند و با قاطعیت صحبت از پایان کار نظام سیاسی سوریه به میان می‌آوردند، رهبر انقلاب با درک عمیق از آنچه در سوریه طراحی شد و با نگاه به امنیت منطقه، نگاه به نقش سوریه در منطقه و با نگاه به امنیت ملی کشور دستور دادند که باید با همه توان هر اقدامی که لازم هست در شکست نقشه‌ای که منطقه و جهان اسلام را دربرگرفته اقدام شود. سردار سلیمانی عزیز نیز مسئولانه و متعهدانه همچون سرداری شجاع در کنار مردم سوریه حضور پیدا کرد و در عرصه‌های مختلف -از مستشاری نظامی در محافل نظامی سوریه گرفته تا فرماندهی شجاعانه نیروهای نظامی و مردمی سوریه و مدافعان حرم در خط مقدم- ایفای نقش کرد.

سردار سلیمانی در این دوره نقش بسیار مهمی در تقویت روند آموزش، سازماندهی و کمک به بسیج نیروها در سوریه داشت و بدون تردید همه این اقدامات را با هماهنگی کامل و بنا به درخواست رئیس‌جمهور و مقامات ارشد سوریه انجام می‌داد؛ لذا، نقش روحیه‌بخش سردار سلیمانی در تأمین حداکثری امنیت منطقه و امنیت ملی کشور را هیچ‌گاه نباید فراموش کنیم.

رهبر انقلاب در بخشی از این دیدار از روحیه بالای آقای بشار اسد تقدیر کردند. آینده تحولات سوریه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
از مجموع مطالب آقای بشار اسد در هر دو ملاقات با رهبر انقلاب و با آقای رئیس‌جمهور این‌گونه برداشت می‌شود که ایشان با روحیه‌ای قوی همچنان به‌دنبال حفظ تمامیت ارضی سوریه است. آقای بشار اسد بر اساس حفظ مسئولیت و رهبری که در جامعه سوریه دارد و نگاهی که مردم سوریه دارند به‌دنبال این است که موضوع حضور تروریست‌ها و مداخلات مداخله‌گران خارجی در کشورش پایان داده شود. ما ایشان را هم در مقابل اقدامات و تعرضات خارجی و هم در مقابل مداخلات خارجی مصمم دیدیم. ان‌شاءالله همان‌گونه که در عرصه سال‌های مقاومت و ایستادگی در مقابل جنگ تروریستی سوریه عمل کرد، در آینده نیز در مسیر حفظ حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه و جلوگیری از مداخلات خارجی و حضور تروریست‌ها و بیگانگان در سوریه با قوت و با هم‌بستگی ملی عمل کند.

در پایان اگر نکته‌ای باقی‌مانده، بفرمایید.
این سفر نقطه عطف جدیدی در روابط تهران و دمشق به حساب می‌آید. امیدوارم بتوانیم آنچه در راستای منافع این دو ملت و دو کشور هست، محقق کنیم تا این دو کشور بتوانند در همه زمینه‌های اقتصادی، تجاری، گردشگری، فرهنگی، صنعتی، علمی و فناوری از ظرفیت‌های موجود همدیگر استفاده کنند. من اطمینان دارم که آینده بسیار روشنی در انتظار منطقه ما و مردم خوب سوریه هست.

نسخه قابل چاپ

برچسب‌ها: وزارت امور خارجه‏؛ سوریه؛ بحران سوریه؛ رئیس جمهور سوریه؛ بشار اسد؛ حسین امیرعبداللهیان؛ جبهه مقاومت؛

در اين رابطه بخوانید :

• خبر / دیدار رئیس جمهور سوریه و هیئت همراه با رهبر انقلاب
• صوت / گفت‌وگو با دکتر امیرعبداللهیان | پیام دیدار رئیس جمهور سوریه با رهبر انقلاب چه بود؟

....

مهمان: دکتر حسین امیرعبداللهیان

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران

• خط روشن تبیین
• دانش اشتغال آفرین
• رژیم صهیونیستی از داخل هم دچار بی‌ثباتی است
• مدعیان نیل تا فرات، خودشان را در دیوارهای بتنی محصور کرده‌اند
• نسل جدید فلسطین از مسئله سازش‌ عبور کرده است
• شکوه مقاومت
• آزادی فلسطین به مجاهدان شهادت‌طلب نیاز دارد
• اعتقاد به مقاومت کل فلسطین را دربر گرفته است

مرگ "غازان خان" ايلخانِ مغول، پس از 9 سال سلطنت در ايران(11شوال703 ق)

مرگ "غازان خان" ايلخانِ مغول، پس از 9 سال سلطنت در ايران(703 ق) غازان، نخستين پادشاه مغول است كه رسماً به دين اسلام درآمد. او سرداران و سپاه مغولِ خود را وادار به قبول اسلام كرد و خود را محمود ناميد. وي در دهم ذيقعده‏ي سال 694 ق در تبريز به پادشاهي دست يافت و دين اسلام را مذهب رسميِ دولت ايلخاني اعلام كرد. غازان، سپس فرمان داد كه همه‏ي كليساها و معابد يهود و بودايى و زرتشتي را ويران سازند و آنها را تبديل به مسجد نمايند. او دستوراتي با نام ياساهاي غازاني وضع كرد و اوضاع مملكت را به كنترل خود درآورد. غازان دوبار به شام و مصر لشكر كشيد ولي در بار دوم از پادشاه مصر، شكست سختي خورد و آنقدر از اين شكست اندوهگين شد كه در شوال سال 703 ق در سي و سه سالگي در نزديكي قزوين درگذشت. غازان از سال‏ها قبل از مرگش، دستور داده بود كه در بيرون شهر تبريز و در مغرب آن، مقبره‏ي عظيمي كه داراي گنبد رفيعي بود براي او برپا كردند و در زير همين قُبّه بود كه جسد غازانِ مغول را به خاك سپردند.

مرگ "غازان خان" ايلخانِ مغول، پس از 9 سال سلطنت در ايران(703 ق)

اسلام آوردن غازان خان، تأثیر و پیامدهای آن بر سایر ادیان و مذاهب ...

آخرین روزهای غازان خان و بحران در حکومت - مقالات - دانشگاه ...

بررسی نقش اسلام در عصر غازان و اولجایتو - مشرق نیوز

تأثیر اصلاحات غازان بر وضعیت کشاورزی قلمرو ایلخانی

آخرين روزهاي غازان خان و بحران در حکومت ايلخاني

اصلاحات غازان خان: - گروه نرم افزاری آسمان

خان مغولی که آبادانی هم بلد بود! +عکس

غازان خان ایلخان مغول - دانشنامه - رشد

زندگی و اقدامات غازان خان - راسخون

غازان خان - پرتال جامع علوم انسانی

غازان خان - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

اصلاحات غازان خان - دانشگاه تهران

ایران دوره ایلخانان - ویکی فقه

غازان‌خان - ويکی شيعه

رویدادهای مهم این روز در تقویم هجری ( 11 شوال 1443 )

• عزيمت پيامبر اكرم(ص) به شهر "طائف" جهت تبليغ دينِ اسلام(3 سال قبل از هجرت)

سفر تبليغي پيامبر اسلام به شهر طائف در نزديكي مكه در حالي صورت گرفت كه به تازگي ابوطالب، ياور و حامي بزرگ آن حضرت، وفات يافته و به همين دليل، مشركان قريش بر آزار و اذيت خود عليه پيامبر، افزوده بودند. بنابراين اگر اهالي طائف به اسلام مي‏گرويدند، اين شهر پايگاه و محل امني براي مسلمانان ...

• وفات "عبدالعزيز اندلسي" لغت شناس و مورخ(487 ق)

عبدالعزيز اندلسي در اكثر علوم متداول زمان خود، مهارت و دانش بسيار داشت و تاليفات متعددي از خود بر جاي گذاشت. از ميان آثارِ وي مي‏توان به شرح نوادر القالي، اشاره كرد.

• مرگ "غازان خان" ايلخانِ مغول، پس از 9 سال سلطنت در ايران(703 ق)

غازان، نخستين پادشاه مغول است كه رسماً به دين اسلام درآمد. او سرداران و سپاه مغولِ خود را وادار به قبول اسلام كرد و خود را محمود ناميد. وي در دهم ذيقعده‏ي سال 694 ق در تبريز به پادشاهي دست يافت و دين اسلام را مذهب رسميِ دولت ايلخاني اعلام كرد. غازان، سپس فرمان داد كه همه‏ي كليساها ...

رویدادهای مهم این روز در تقویم خورشیدی ( 23 اردیبهشت 1401 )

انحصار چاپ اسكناس در ايران توسط بانك ملّي ايران (1309 ش)

كشور فرانسه براي اولين بار پس از انقلاب كبير خود، پول كاغذي را رواج داد. در ايران تا سال 1268 ش كه بانك شاهنشاهي تشكيل شد، پول رايج كشور، مسكوكِ طلا و نقره بود. در آن سال نشر اسكناس در سراسر ايران منحصراً به بانك شاهنشاهي وابسته به انگليس تعلق گرفت. دو سال بعد، اسكناس جديد بانك با ...

تهيه و تنظيم اولين آيين‏نامه راهنمايي و رانندگي در ايران (1330 ش)

آیین‌نامه رانندگی مجموعهٔ قوانین و مقررات رانندگی است که هر راننده‌ای باید آن را مطالعه ودر زمان رانندگی رعایت کند. متقاضیان دریافت گواهینامه رانندگی، باید قبل از امتحان عملی در آزمونی که معمولاً کتبی برگزار می‌شود، به پرسش‌هایی که از این آئین‌نامه طرح شده‌اند پاسخ دهند. در اردیبهشت ...

لغو نهايي كاپيتولاسيون در ايران پس از پيروزي انقلاب اسلامي (1358 ش)

كاپيتولاسيون عبارت است از وضع ناشي از قراردادهايي كه دولت‏هاي زورمند و استعمارگر، خاصه در قرن نوزدهم به دول ضعيف تحميل مي‏كردند. به موجب آن قراردادها، اتباع دولت‏هاي استعماري، پس از ورود به قلمرو دولت ناتوان، تحت حاكميت دادگاه‏هاي دولت متبوع خود باقي مي‏ماندند و محاكم دولت ضعيف، حق ...

شهادت شهید مسعود ارشادی (1365ش)

شهید مسعود ارشادى، دوازدهم اردیبهشت‌ماه ۱۳۴۱ش در خانواده‏اى متوسط و مذهبى در شهرستان فریمان چشم به جهان هستی گشود. پدرش کارمند کارخانه‏ قند فریمان بود. بیش از چهار بهار از عمرش نگذشته بود که همراه خانواده به شهر مقدس مشهد عزیمت کردند. وى پس از گذراندن دوران ابتدایى در دبستان استاد ...

5کشور عربی با اسرائیل وارد جنگ شدند و اسرائیل با تانک به لبنان حمله کرد(1349ش)

حضرت آیت الله خمینی در نجف به مناسبت اربعین شهدای یزد گفتند: (1357ش)

حضرت آیت الله خمینی در نجف به مناسبت اربعین شهدای یزد گفتند: حالا یک جنبشی در ملت ایران پیدا شده و آنطور که گفته شده است بیش از 30 شهر تظاهرات بر ضد این مرد کرده اند و مرگ بر شاه گفته اند، اینها به منطق شاه، از خارج از کشور وارد ایران شده اند

دکتر جهانشاه صالح سناتور و رئیس نهمین کنگره پزشکی رامسر به آلودگی دریای خزر اشاره کرد و گفت بزودی بحر خزر تبدیل به مرداب بزرگی خواهد شد(1357ش)

دولتین روس و انگلیس پیشنهاد نمودند که حاضرند هر یک دویست هزار لیره به دولت ایران وام بدهند مشروط بر اینکه قرارداد 1907 به مرحله اجرا درآید (1289ش)

درگذشت حجة الاسلام و المسلمین سید محمد باقر شیرازی ، از مراجع تقلید ( 1393ش)

حجة الاسلام و المسلمین سید محمد باقر شیرازی (مدّ ظلّه) در ماه رجب المرّجب1350 هجری قمری همزمان با ولادت با سعادت حضرت باقر العلوم امام محمّد باقر(علیه السلام) در شهر شیراز و در خانواده ای متدیّن و عالم پرور که در عصر خود شهره خاص و عام بود، دیده به جهان گشودند. در کنار کسب مراتب ...

نخستين آئين نامه راهنمائي و رانندگي تهيه و از طرف سرتيپ محمدخان درگاهي رئيس نظميه به اطلاع عموم رسيد. (1307ش)

توضيح آنكه در سال 1307 طبق آمار منتشره تعداد وسائط نقليه در تهران به اين شرح بوده است: اتومبيل هاي شخصي 490 دستگاه، اتومبيل كرايه 1099 دستگاه، درشكه كرايه اي 459.

تاگور در تهران چندين كنفرانس درباره ادب و فرهنگ هند ايراد نمود و با غالب دانشمندان و ادباء ايراني به بحث پرداخت. (1311ش)

مدتي با آيت الله شريعت سنگلجي مذاكره فلسفي كرد. تاگور و همراهان پس از 18 روز ايران را ترك كردند

رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی ( 13 می 2022 )

• تولد "مارتين لوتر" مؤسس فرقه پروتستان (1483م)

مارتين لوتر، در 13 مه 1483م در شهر ايزلبن آلمان به دنيا آمد. وي در ابتدا به تحصيل فلسفه، حقوق، ادبيات و موسيقي پرداخت و سپس استاد علوم مذهبي گرديد. وي در سال‏هاي جواني به دليل سوء اختلافات بين مقامات كليسا بر برخي از اعمال ارباب كليسا ايراد گرفت. آغاز قيام لوتر بر ضد كليساي كاتوليك ...

• تولد "والْتْ ويتْمَن" شاعر و روزنامه‏نگار امريكايي (1819م) (ر.ك: 4 دسامبر)

والت ويتمن دومين پسر والتر ويتمن و لوئيزا ون ولر در 31 می 1819 به دنيا آمد در سن 12 سالگی يادگيری حرفه ی چاپ و نشر را شروع كرد و دلبسته ی واژه ها شد .بيش تر خودآموخته و با اشتياقی سيری ناپذير مطالعه می كرد .با آثار هومر، دانته ، شكسپير و كتاب مقدس آشنا شد .در نيويورك مدتی كارگر چاپ ...

• آغاز خروج نيروهاي انگلستان در پي پايان قيموميت بر فلسطين (1948م)

در پي شكست دولت عثماني در جريان جنگ جهاني اول، سربازان انگليسي، فلسطين را اشغال كردند. پنج سال بعد، در سال 1922م، جامعه ملل، تحت نفوذ انگليس، قيموميت بريتانيا بر فلسطين را در آن سرزمين پذيرفت. از آن به بعد، سازمان‏هاي صهيونيستي براي تحقق اين هدف توسعه طلبانه، يهوديان بسياري را از ...

• تشكيل فدراسيون عربي مركب از عراق و اردن (1958م) (ر.ك: 14 فوريه)

درامتدادتاریکی-صیغه نامه جعلی!

روزی که فریب چرب زبانی هایش را خوردم و به عقد موقت او درآمدم هیچ گاه فکر نمی کردم که روزی به من هم خیانت کند حالا هم با تهیه یک صیغه نامه جعلی ادعاهایی را مطرح می کند که ...به گزارش خراسان، زن 39 ساله که با کوله باری از غم وارد کلانتری شفای مشهد شده بود در حالی که دادخواست تقاضای مهریه را روی میز مشاور و مددکار اجتماعی می گذاشت درباره قصه زندگی اش گفت: روزی که از همسرم به دلیل اعتیاد شدیدش به مواد مخدر صنعتی جدا شدم دیگر حاضر نبودم با هیچ مردی ازدواج کنم چرا که سختی های زندگی با یک فرد معتاد مرا به شدت فرسوده کرده بود. اگر چه اوضاع مالی پدرم نیز به اندازه ای نبود که همه خانواده در رفاه و آسایش کامل باشند اما در حد توانش امکانات خوبی برای من و دیگر خواهر و برادرانم فراهم کرده بود تا دست نیاز نزد کسی دراز نکنیم. من هم که بعد از طلاق به خانه پدرم بازگشته بودم در یکی از داروخانه های مشهد کار می کردم و روزگارم را می گذراندم تا این که 5 سال قبل وقتی برای انجام امور اداری به یکی از شعبه های تامین اجتماعی رفته بودم متوجه نگاه های مردی شدم که در فاصله چند متری مرا زیر نظر داشت ولی من به دنبال انجام امور اداری بودم و توجهی به او نداشتم .با وجود این، زمانی که از اداره خارج شدم باز هم احساس می کردم آن مرد میان سال همچنان مرا تعقیب می کند باز هم موضوع را جدی نگرفتم و به محل کارم بازگشتم. از آن روز به بعد آن مرد 50 ساله مدام به محل کارم می آمد و به من پیشنهاد ازدواج می داد. من هم که از قبل تصمیم خودم را در این باره گرفته بودم پاسخ های تند و سربالا به او می دادم ولی او دست بردار نبود و همچنان با سماجت تمام بر خواسته اش پافشاری می کرد. «قدیر» مردی چرب زبان بود و چنان از عشق و خوشبختی سخن می گفت که بالاخره فریب چرب زبانی هایش را خوردم و موضوع را با خانواده ام در میان گذاشتم اما مادرم به شدت مخالفت کرد او معتقد بود قدیر متاهل است و من نمی خواهم دوباره شکست تو را در زندگی ببینم ولی من که دیگر کاملا نرم شده بودم به مادرم گفتم قدیر با همه مردهای دیگر فرق می کند و تجربه اش می تواند مسیر زندگی مرا تغییر بدهد. خلاصه بدون حضور خانواده ها به محضر ثبت ازدواج رفتیم و من به مدت 5 سال به عقد موقت قدیر درآمدم. او منزلی برایم اجاره کرد اما هیچ شبی را در کنار من نبود چرا که می ترسید همسر و فرزندانش از این ماجرا آگاه شوند اما من روزهای خوب و خوشی را می گذراندم. با دوستان مان به باغ و تفریح می رفتیم و قدیر هم با ابراز علاقه هایش وانمود می کرد مرا عاشقانه دوست دارد اما 2 سال بعد دیگر به بهانه های مختلف هزینه های زندگی را از حساب بانکی من برداشت می کرد به گونه ای که حتی مخارج مهمان هایی را که به منزل مان می آمدند هم من پرداخت می کردم. او که هر روز با یک خودروی مدل بالای خارجی به منزلم می آمد حالا مدعی بود که باید در خرج و مخارج زندگی مراعات کنم چرا که اوضاع مالی خوبی ندارد به همین دلیل من حتی میوه و شیرینی برای پذیرایی دوستانم را خودم تهیه می کردم. اما در میان همین رفت و آمدها متوجه نگاه های کثیف و معنادار قدیر به دوستانم نیز شده بودم ولی به روی خودم نمی آوردم. او حتی در مسافرت ها هزینه ها را از کارت بانکی من می پرداخت و تنها با چرب زبانی ادعا می کرد بعدا جبران می کند. در همین روزها بود که فهمیدم او یک خانه خالی دیگر در منطقه ای از شهر دارد که برای تفریح و خوشگذرانی با  دوستانش تهیه کرده است و به من خیانت می کند به همین دلیل منزل اجاره ای را تخلیه کردم و به خانه پدرم رفتم تا چند ماه باقی مانده از مدت عقد موقت به پایان برسد ولی او با تهیه یک صیغه نامه جعلی ادعا می کند که هنوز 5 سال دیگر از زمان عقد موقت مان باقی مانده است و هر روز در محل کارم برایم ایجاد مزاحمت می کند تا به زندگی مشترک با او بازگردم. اما من نمی توانم با مردی خیانتکار در زیر یک سقف زندگی کنم و حالا می خواهم با گرفتن مهریه ام به دنبال سرنوشت خودم بروم.گزارش خراسان حاکی است به  دستور سرگرد علی امارلو (رئیس کلانتری شفای مشهد) بررسی های کارشناسی این پرونده توسط مشاوران زبده دایره مددکاری اجتماعی آغاز شد.

ماجرای واقعی با همکاری پلیس پیشگیری خراسان رضوی . خراسان : شماره : 20934 - ۱۴۰۱ پنج شنبه ۲۲ ارديبهشت

رویدادهای مهم این روز در تقویم هجری ( 10 شوال 1443 )

• رحلت آيت ‏اللَّه شيخ "هادي تهراني" عالم و فقيه مسلمان(1321 ق)

شيخ هادي فرزند مولي محمدامين تهراني، از بزرگان علماي طراز اول اوايل قرن چهاردهم، عالم به فروع و اصول، جامع معقول و منقول و داراي تاليفات متعدد است. وي مقدمات تحصيل را از علماي تهران و اصفهان فراگرفت. آيت اللَّه تهراني در نجف اشرف از پرورش يافتگان حوزه‏ي درس فاضل ايرواني، ميرزا محمد ...

• درگذشت "ميرزا حسين خليلي" از رهبران مشروطه(1326 ق)

حاج ميرزا حسين فرزند حاج ميرزا خليل تهراني از فقهاي شيعه در قرن چهاردهم هجري و از پرورش يافتگان حوزه‏ي درس شيخ محمدحسن نجفي صاحب جواهر و شيخ مرتضي انصاري بود. ايشان پس از فوت حاج ميرزا محمدحسن شيرازي، مرجع تقليد بعضي از مناطق شيعه‏ نشين گرديد. آيت اللَّه خليلي از رهبران نهضت مشروطيت ...

• درگذشت ابوعلي محمد بن عبداله بغدادي معروف به ابن مقله (328ق)

اِبْن ِ مُقْله، ابوعلی محمد بن علی بن حسین (حسن) بن عبدالله شیرازی (شوال ۲۷۲- ۳۲۸ قمری/ مارس ۸۸۶ -۹۴۰ میلادی)، ادیب، خوشنویس، مبتکر و مبدع خطوط مختلف و وزیر عباسیان. ابداع و تنظیم خطوط ششگانه و اصول دوازده‌گانه خوشنویسی را به او نسبت می‌دهند که تحول عظیمی در سیر نگارش حروف به سمت ...

استقلال بحرين از ايران با تأييد سازمان ملل متحد (22اردیبهشت1349 ش)

در بيست و دوم ارديبهشت ماه سال 1349 شمسي شوراي امنيت سازمان ملل متحد با صدور قطعنامه شماره 278، نظرخواهي فرستاده سازمان ملل از مردم بحرين را تأييد كرد و به اين ترتيب، اين كشور جزيره‏اي، مستقل شد. فرستاده سازمان ملل به بحرين، در مدت دو هفته، از طريق گفتگو با سران قبايل و افراد صاحب نفوذ در اين كشور، به اين نتيجه رسيده بود كه بحرين مستقل شود. جزيره بحرين در خليج فارس قبل از ظهور اسلام جزو قلمرو ايران بود و با تشكيل حكومت اسلامي، تحت كنترل خلفاي مسلمان درآمد. از اوايل قرن هفتم هجري، بار ديگر به ايران ضميمه شد تا اين كه پس از چندين بار جابجايي قدرت در اين جزيره، بحرين در آستانه جنگ جهاني اول، تحت‏الحمايه انگلستان گرديد. با اين حال، ايران همواره بر حاكميت خود بر بحرين تأكيد داشت و به انگليس به خاطر اشغال بحرين اعتراض مي‏كرد. در اوايل دهه 1340 ش انگليس به دليل ناتواني در اداره مستعمراتش، تصميم به عقب‏نشيني از خليج فارس گرفت، لذا با توافق رژيم شاه، زمينه‏سازي براي يك نظرخواهي در بحرين، زير نظر سازمان ملل، براي تعيين تكليف اين جزيره فراهم شد كه به استقلال آن انجاميد و حاكميت چند قرني ايران بر بحرين در 24 ارديبهشت 1349 پايان پذيرفت.

پايان حاكميت چند قرني ايران بر بحرين با رأي مجلس شوراي ملي (1349 ش)

ادعای چند قرنی ایران نسبت به حاکمیت بحرین بدست زمامداران ایران از بین رفت.(1349ش)

بحرین از ایران جدا شد - تاریخ ایرانی

استقلال بحرین - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

قصه پر غصه بحرین ! چرا و چگونه از ایران جدا شد؟

بحرين چگونه از ايران جدا شد - دانشنامه جزیره - قشم آنلاین

مستند بحرین؛ صفر تا صد جدا شدن استان چهاردهم از ایران + فیلم

چرا شاه بحرین‌ را فروخت سود جدا شدن بحرین از ایران به جیب چه ...

سود جدا شدن بحرین از ایران به جیب چه کسی رفت؟/ چرا شاه ...

سالروز جدایی بحرین از ایران با تأیید سازمان ملل متحد (1349 ...

ماجرای جدا شدن بحرین از ایران - مرکز مطالعات خلیج فارس

سود جدا شدن بحرین از ایران به جیب چه کسی رفت؟

هويدا : دختر خودمان بود؛ شوهرش داديم! - راسخون

قصه پر غصه بحرین ! چرا و چگونه از ایران جدا شد؟

پهلوی‌ها چگونه بحرین را از دست دادند؟ - الف

هم اندیشی - چرا بحرین را از دست دادیم؟

علت جدايي بحرين از ايران - تبیان

چرا شاه بحرین‌ را فروخت

رحلت عارف زاهد "سيدابوالحسن حافظيان مشهدي" (22اردیبهشت1360 ش)

رحلت عارف زاهد "سيدابوالحسن حافظيان مشهدي" (1360 ش) سيدابوالحسن حافظيان مشهدي از بزرگان عُرفا، استاد مسلم علوم غريب و صاحب مرتبه‏اي بلند در رياضات شرعي بود. وي نخست به تحصيل ادبيات، رياضي، طب، نجوم، هيئت، فقه و اخلاق پرداخت. سپس وارد رياضت و تزكيه نفس گشت و از مرحوم حاج شيخ حسنعلي اصفهاني بهره برد. پس از چند سال به همراه شيخ مجتبي قزويني به قزوين رفت و به خدمت سيد موسي زرآبادي رسيد و مراتبي فوق‏ العاده كسب كرد. حافظيان مشهدي از آن پس سالياني چند در حجره فوقاني در صحن عتيق رضوي به عبادات و رياضات اشتغال داشت. سپس به هند رفت و پس از ده سال به مشهد بازگشت و تا اواخر عمر نيمي از سال را در مشهد و نيمي در كراچي بود. شيعيان و اهل سنت آن ديار به حافظيان مشهدي ارادت داشتند و از او بهره‏مند مي‏گشتند. از آثار ايشان مي‏توان به "لوح محفوظ" و لوح "جنةالاسماء" كه هر دو مايه حفظ و بركت است، اشاره كرد. همچنين ضريح مبارك پيشين حرم حضرت امام رضا(ع) از آثار ايشان است. حافظيان مشهدي از سال‏ها پيش به فكر تعويض ضريح فولادي كه فرسوده شده بود، افتاد و پس از اتمام ساخت ضريح به وسيله هنرمندان اصفهاني و مشهدي و انتقال ضريح فولادي به موزه آستان قدس، ضريح مذكور نصب گرديد و در نيمه شعبان 1379ق (1339ق) از آن بهره ‏برداري شد. سيدابوالحسن حافظيان مشهدي سرانجام در بيست و دوم ارديبهشت 1360 ش برابر با هفتم رجب 1401 ق در مشهد مقدس درگذشت و رخ در نقاب خاك كشيد.

وفات سيدابوالحسن حافظيان مشهدي (1360 ش)-22 اردیبهشت - انهار

علامه سيدابوالحسن حافظيان مشهدي(ره) – الشیعه

سید ابوالحسن حافظیان - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

استاد سید اابوالحسن حافظیان – مکتب تفکیک

لوح محفوظ - مطالب سید ابوالحسن حافظیان

درباره سيد ابوالحسن حافظيان - پارسینه

سيد ابوالحسن حافظيان - زندگی‌نامه

شهادت "مولوي فيض محمدحسين" روحاني مبارز سيستان توسط ضدانقلاب(22اردیبهشت1360ش)

شهادت "مولوي فيض محمدحسين" روحاني مبارز سيستان توسط ضدانقلاب(1360ش). فیض محمد حسین بر در روستای گرس در سیستان و بلوچستان متولد شد. وی برای تحصیل علوم دینی به دارالعلوم پاکستان رفته و در سن 25 سالگی به درجه مولوی رسید و با آنکه پیشنهادهای خوبی برای تدریس داشته است اما به وطن خود باز می گردد. دوران جوانی مولوی فیض محمد با روزهای انقلاب اسلامی و دهه 50 مصادف می شود و مولوی حسین بر وارد فضای مبارزات انقلابی می شود. رویکرد مثبت و فعال ایشان در مبارزات انقلابی باعث می شود که ساواک نسبت به او حساسیت پیدا کند. در نتیجه چند بار او را دستگیر می کنند و تهدید می کنند اما مولوی حسین بر دست از مبارزات انقلابی بر نمی دارد. با پیروزی انقلاب اسلامی نیز مولوی فیض محمد وارد سپاه پاسداران می شود و مواضع انقلابی خود را حفظ می کند. رویکرد فعال و مواضع انقلابی ایشان باعث می شود تا جریان ضد انقلاب و منافقین نسبت به ایشان حساسیت پیدا کنند و بعد از چند بار تهدید سرانجام در نیمه شب 22 اردیبهشت سال 1360 شبانه به خانه ایشان حمله کنند و ایشان را در رختخواب به ضرب گلوله به شهادت برسانند.

ماجرای سالم ماندن «قلب» عالِم اهل سنت پس از سوزانده شدن توسط ...

نگاهی به حماسه 11 هزار شهید اهل سنت در سراسر کشور- اخبار ...

وحشت ضدانقلاب از وحدت شیعه و سنی/ مجاهدت‌های اهل سنت ...

نحوه شهادت چندتن از روحانیون اهل سنت توسط ضد انقلاب | ...

وحدت شیعه و سنی به روایت یک سردار اهل سنت - خبرآنلاین

شهدای اهل سنت باعث افتخار ایران اسلامی هستند - ایرنا

شهادت فقط مختص شیعیان نیست+ عکس - مشرق نیوز

گزارش| مروری بر زندگی برخی علمای شهید اهل سنت

دیدار پدر شهید اهل تسنن مدافع حرم با رهبر انقلاب

بیشترین شهدای اهل سنت در کدام استان ها بودند

رویدادهای مهم این روز در تقویم خورشیدی ( 22 اردیبهشت 1401 )

استقلال بحرين از ايران با تأييد سازمان ملل متحد (1349 ش)

در بيست و دوم ارديبهشت ماه سال 1349 شمسي شوراي امنيت سازمان ملل متحد با صدور قطعنامه شماره 278، نظرخواهي فرستاده سازمان ملل از مردم بحرين را تأييد كرد و به اين ترتيب، اين كشور جزيره‏اي، مستقل شد. فرستاده سازمان ملل به بحرين، در مدت دو هفته، از طريق گفتگو با سران قبايل و افراد صاحب ...

رحلت عارف زاهد "سيدابوالحسن حافظيان مشهدي" (1360 ش)

سيدابوالحسن حافظيان مشهدي از بزرگان عُرفا، استاد مسلم علوم غريب و صاحب مرتبه‏اي بلند در رياضات شرعي بود. وي نخست به تحصيل ادبيات، رياضي، طب، نجوم، هيئت، فقه و اخلاق پرداخت. سپس وارد رياضت و تزكيه نفس گشت و از مرحوم حاج شيخ حسنعلي اصفهاني بهره برد. پس از چند سال به همراه شيخ مجتبي ...

شهادت "مولوي فيض محمدحسين" روحاني مبارز سيستان توسط ضدانقلاب(1360ش)

انفجار بمب در خيابان ناصرخسرو تهران و شهادت عابرين بي‏پناه توسط منافقين (1364ش)

در ادامه بمب‏گذاري توسط منافقين و گروهك‏هاي ضد انقلاب به منظور تضعيف نظام اسلامي و ناامن جلوه دادن جامعه، گروهگ منافقين اين بار در خيابان ناصرخسرو تهران كه محلي پر تردد در مركز شهر بود، اقدام به عمل جنايتكارانه بمب‏گذاري نمودند. اين بمب كه از نوع زماني و با قدرت تخريبي پنجاه پوند ...

درگذشت پرویز شهریاری چهره ماندگار ریاضی (1391ش)

پرویز شهریاری بامداد روز جمعه ، 22 اردیبهشت ‌ماه در بیمارستان‌ جم تهران بر اثر سکته قلبی چشم از جهان فروبست. وی چهره‌ ماندگار ریاضی ایران و تاکنون بیش از 200 جلد کتاب در زمینه‌ ریاضیات، نگاشته و برگردان کرده ‌بود. دکتر شهریاری استاد ریاضیات و سردبیر مجله‌های "وهومن" و "چیستا" ...

ایران و قطر اسناد تحدید حدود فلات قاره را مبادله کردند.(1349ش)

شورای امنیت گزارش نمایندگان اعزامی خود را به بحرین مبنی بر استقلال آن کشور تصویب کرد(1349ش)

زلزله سختي در گرمسار سمنان روي داد و خرابيهاي بسياري وارد ساخت. قريب 15 هزار خانه از بين رفت.(1324 ش)

شهادت سردار حاج محمد ناظری ، فرمانده یگان تکاوری اباعبدالله (ع) ندسا (1395 ش)

بنابر اعلام روابط عمومی نیروی دریایی سپاه سردار دریادار دوم پاسدار محمد ناظری فرمانده یگان تکاوری اباعبدالله (ع) ندسا در حین انجام مأموریت در منطقه نازعات به یاران شهیدش پیوست.       گفتنی است دریادار دوم پاسدار ناظری از رزمندگان دوران هشت سال دفاع مقدس و فرماندهان قدیمی ...

رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی ( 12 می 2022 )

• تقسيم برلين پايتخت آلمان به دو قسمت شرقي و غربي (1949م)

به موجب توافق‏هايى كه پس از جنگ جهاني دوم بين چهار دولت اشغال كننده آلمان صورت گرفت، آلمان بين اين چهار دولت تقسيم شد و برلين پايتخت آلمان نيز با اينكه در وسط منطقه اشغالي شوروي واقع بود، در اختيار چهار دولت شوروي، فرانسه، انگلستان و امريكا قرار گرفت. اما پس از چندي، اتحاد جماهير ...

• اعلام آتش‏بس ميان جمهوري آذربايجان و ارمنستان (1994م)

پس از شكل‏گيري اتحاد جماهير شوروي، مقامات مسكو بر اين تصميم مردّد بودند كه منطقه قره باغ كه اكثر جمعيت آن را ارامنه تشكيل مي‏دهند و در دلِ جمهوري آذربايجان قرار دارد، بايد به جمهوري آذربايجان منضم شود و يا اينكه به كشور ارمنستان ملحق گردد. اين منطقه در سال 1923م به يكي از استان‏هاي ...

کارگر نمونه‌ای که از دیدار با رهبر انقلاب انصراف داد!

به توصیه مادرم، درباره مشکلات زندگی‌ام نامه‌ای برای آقا نوشتم. اما اگر از دلم بشنوید، همین دیدار آقا، برای همه عمرم کافی است. با خودم می‌گویم آن دنیا هم که بروم، اگر لیاقت پاداش‌های اخروی را داشته باشم، طعم آن نعمت‌ها را هم که بچشم، یاد شیرینیِ دیدار آقا در این دنیا خواهم افتاد و با خودم خواهم گفت: لذت آن دیدار، چیزی شبیه همین بود...

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از فارس، به تعبیر شدن یک خواب شیرین می‌مانَد. به خنکای روحبخش آب نطلبیده که نه، آبی که عمری در طلبش، سوزش عطش را با تمام وجود چشیده‌ای... شبیه حس خوب لمس جایزه‌ای است که سال‌ها برای به دست آوردنش، بی‌سروصدا تلاش کرده‌ای. شبیه حال خوب مسافر خسته اما مشتاقی که به شهر محبوبش رسیده، شبیه... حال و هوای مهمانان حسینیه‌ای که قلب ایران در آن می‌تپد، همه اینهاست اما فقط این نیست. سر راهشان که به تماشا بایستی، می‌بینی همه آن نگرانی‌هایی که در آن خیابان طول و دراز منتهی به محل دیدار، بار شده بود روی دلشان، به محض گذر از آن در بزرگ آهنی، می‌رود و جایش را به آرامشی شیرین می‌دهد؛ به حس خوب قدم گذاشتن در خانه پدری. اینطور است که دلشان خالی می‌شود از هرچه گلایه و شکوه و غصه. پشتشان گرم است که صاحب این خانه، خوب می‌داند حال دلشان را و برای سبک کردن بار مشکلاتی که دارد کمرشان را خم می‌کند، دلسوزترین است.

برای کارگران پرتلاش و صبوری که از دور و نزدیک خودشان را به حسینیه امام خمینی(ره) رسانده‌اند، دیدار رهبر، شیرینیِ اجابت دعاهای پنهانی و تحقق آرزوهای قدیمی را تداعی می‌کند. گوش دلت را که تیز کنی، می‌شنوی همانطور که چشم به آن پرده لاجوردی دوخته‌اند، زیر لب زمزمه می‌کنند: چه بگویم که غم از دل برود چون تو بیایی...

من قبلاً اینجا بوده‌ام؛ باور می‌کنی؟

قدم‌هایشان برای اولین بار است این قطعه دوست‌داشتنی از زمین خدا را لمس می‌کند اما چشم‌ها، دلشان را به شهادت می‌گیرند که بارها در هوای این خانه پرواز کرده و سیراب شده‌اند از تماشای زیبایی‌های تمام‌نشدنی‌اش. از احوالات مرد موسپید تبریزی که چشم‌هایش را از جایگاه برنمی‌دارد که بپرسی، از همین حس آشنا می‌گوید: «۴ ماه قبل بود که خواب دیدم آمده‌ام اینجا. آن جلو، دقیقاً روبه‌روی رهبر عزیزمان نشسته بودم. باور نمی‌کنی وقتی از خواب بیدار شدم، این تصویر چقدر برایم زنده بود. اصلاً از ذهنم بیرون نمی‌رفت. وقتی گفتند برای دیدار با رهبر انتخاب شده‌ای، یاد خوابم افتادم. باور نمی‌کردم اینقدر زود تعبیر شود و قسمت شود واقعاً به اینجا بیایم.» کنجکاو شده‌ام از دلیل این انتخاب بدانم. می‌پرسم و «محمدتقی ابوالبشر» که در شرکت «درب صنعتی معتقد» تبریز، در قسمت نجاری کار می‌کند، مختصر و مفید در جواب می‌گوید: «درست کار کردم و به‌عنوان کارگر نمونه انتخاب شدم. به همین دلیل، از کل شرکت ما، فقط مدیرمان و من و یکی از همکارانم به این مراسم آمدیم.»

هرچه منتظر می‌مانم، کارگر پیشکسوت نمونه، حرفی از مشکلات به زبان نمی‌آورد. از راه دیگری وارد می‌شوم و می‌پرسم: اگر فرصت فراهم شود و بتوانید امروز با آقا حرف بزنید، چه می‌گویید؟ صورتش به خنده باز می‌شود و در همان حال، می‌گوید: «ما دعا می‌کنیم سایه رهبرمان بالای سرمان باشد. این بزرگترین خواسته ماست. خدا عمرشان را زیاد کند...» اما وقتی می‌بیند همچنان منتظرم، با حجب و حیایی خاصی می‌گوید: «می‌دانید، بالاخره سنی از ما گذشته. من ۶۲ سال را پر کرده‌ام. اما هنوز باید سخت کار کنم. خودم هم کار کردن را دوست دارم ها اما خب، توانم کم شده و مثل جوانی‌هایم قوت کار کردن ندارم. دلم می‌خواهد شرایط جوری شود که زندگی کارگران تأمین باشد و افرادی در سن من مجبور نباشند زیاد کار کنند...»

وقتی شرکت به هم ریخت...

جسمش اینجاست اما هوش و حواسش، نه. صدایش که می‌زنم، انگار رشته افکارش پاره می‌شود. می‌گویم: کجایی؟ با لبخندی که از پشت ماسک هم پیداست، می‌گوید: «داشتم تصاویر تلویزیونی که از دیدارهای این حسینیه دیده بودم را در ذهنم مرور می‌کردم. با خودم فکر می‌کردم الان آقا بیایند، فضا چطور می‌شود. حتی از تصورش هم بغضم می‌گیرد... مادرم و دوستانم هم مرا می‌شناختند که سفارش کردند اینجا که آمدم، گریه نکنم. آخه، تازه چشم‌هایم را عمل کرده‌ام. اما به همه‌شان گفتم: من آقا را از تلویزیون می‌بینم هم، نمی‌توانم جلوی اشکم را بگیرم، چه برسد به اینکه ایشان را از نزدیک ببینم.» «سمیرا اسکندری»، ۳۵ ساله، یکی از چهره‌های جوان در جمع کارگری امروز است که روایت جالبی هم از ماجرای حضورش در این حسینیه دارد: «ساعت ۱۰ شب در سرویس نشسته بودم و در مسیر برگشت به خانه بودیم که موبایلم زنگ زد. از شرکت بود. با خستگی و نگرانی جواب دادم. از آن طرف خط گفتند: «دوست داری بروی دیدار رهبری؟» غافلگیر شده بودم. انتظار هر خبری را داشتم جز این خبر. می‌خواستم بگویم: نیکی و پرسش؟ اما زبانم بند آمده بود. آن روز در شرکت، روز سختی داشتم اما با این خبر، همه ناراحتی‌هایم را فراموش کردم. تا رسیدم خانه، به مادرم گفتم: دارم میرم دیدار آقا... مامان با حالت خاصی گفت: «یه بار دیگه بگو!» وقتی تکرار کردم و باورش شد، او هم به اندازه من، ذوق کرد. بعد یکدفعه گفت: «همراه نمی‌تونی ببری؟» همان موقع با مسئول شرکت تماس گرفتم اما گفت این فرصت فقط برای اعضای منتخب شرکت است. مامان را که پکر دیدم، دلم گرفت. امروز هم که داشت راهی‌ام می‌کرد، یک جوری نگاهم می‌کرد که دلم پیشش ماند...»

اما بشنوید از حال و هوای بچه‌های شرکت که همه‌جوره سفارش کردند نماینده‌شان، جایشان را در مراسم امروز خالی کند: «فردایش که به شرکت رفتم، غوغایی بود. این اولین بار بود که برای شرکت ما، شرکت «کیمیا آریان تک» که تولیدکننده محصولات آرایشی بهداشتی است، برای دیدار آقا و کارگران، سهمیه در نظر گرفته شده بود و قرار بود ۶ نفر از کارکنان شرکت به این مراسم بروند. آنقدر بچه‌ها ذوق و شوق داشتند که شرکت به آن بزرگی به هم ریخته بود. همکاران دوره‌ام کرده بودند و می‌گفتند: «خوش به حالت... دیدار آقا رفتی، بدون که دل ما هم پیش توست.» اتفاقاً همه بچه‌ها برای آقا نامه نوشتند و دادند به ما که بیاوریم و اینجا تحویل دهیم.»

خدا کند باری روی دوش آقا نباشم

پیغام‌رسانی از جانب همکاران به جای خود، اما دختر جوانی که از نیروهای فعال حوزه کارگری محسوب می‌شود، خودش چه خواسته‌ای از رهبرش دارد. می‌پرسم اما سمیرا سکوت می‌کند. نگاهش که می‌کنم، برق چشم‌هایش می‌گوید دارد در مقابل بغضی که راه کلماتش را بسته، مقاومت می‌کند. معلوم است سهمیه بلورهای مجاز اشکش را برای لحظه دیدار نگه داشته. حالا صدایش را صاف می‌کند و می‌گوید: «می‌دانید، اگر دیدار با رییس‌جمهور بود، کلی حرف برای گفتن داشتم از شرایط و مشکلات کارگران، چون ایشان مسئول اجرایی کشور هستند و یکی از رسالت‌هایشان هم بهبود زندگی کارگران است. اما جایگاه رهبری، فرق دارد.

می‌دانید، اعتقاد من این است که امثال من باید باری از روی دوش آقا برداریم، نه اینکه بیاییم گله کنیم و از این مشکل و آن درد بگوییم. واقعاً شرمنده‌ایم که با اینکه به‌عنوان جوانان ولایی معرفی شده‌ایم و کلی هم ادعا داریم که پیرو آقا هستیم، اما بیشتر از آنهایی که ادعا ندارند، برای آقا زحمت و گرفتاری درست می‌کنیم. اگر بپرسید دلم چه می‌خواهد؟ می‌گویم: از خدا می‌خواهم به حدی برسم که بتوانم کمک‌حال رهبرم باشم. من در فضای کاری‌ام سعی می‌کنم آنقدر خوب کار کنم که اینطور باشم و رضایت آقا را جلب کنم.»

دوست ندارم از اینجا بروم...

می‌خواهم برای گفت‌وگو با آقایان به بخش انتهایی حسینیه بروم که دو چشم اشکبار که حالا دیگر کاسه خون شده، در جا میخکوبم می‌کند. خیال می‌کنم آرزویی که بعد از سال‌ها برآورده شده، دلش را اینطور رقیق کرده. می‌پرسم: اولین بار است به دیدار آقا می‌آیید؟ سرش را به علامت نه، بالا می‌برد و با صدایی گرفته می‌گوید: «این چندمین بار است. آخه از کارکنان وزارت کار هستم...» سئوالم را انگار از نگاهم خوانده که در ادامه می‌گوید: «اگر بدانی چقدر این در و آن در زدم! هزار نفر را دیدم. به همه التماس کردم. گفتم می‌آیم کارهای خانه‌تان را انجام می‌دهم، فقط اجازه بدهید یک بار دیگر بروم آقا را از نزدیک ببینم...» می‌گویم: چرا؟ دفعات قبل ایشان را دیده بودید دیگر... همان‌طور که قطرات اشک روی صورتش سر می‌خورد و پشت ماسک پنهان می‌شود، می‌گوید: «با من باشد، اصلاً دوست ندارم از اینجا بروم. خیلی آقا را دوست دارم، خیلی. فقط دوست دارم بنشینم و نگاهش کنم...»

به صورت رنج‌کشیده زنی نگاه می‌کنم که به‌ازای هر سال سختی که پشت سر گذاشته، یک چین روی پیشانی‌اش حک شده و با خودم فکر می‌کنم چه گره‌های کوری در زندگی دارد. می‌گویم: اگر امروز بگویند می‌توانید با آقا حرف بزنید، چه می‌گویید؟ چه درخواستی از ایشان دارید؟ چشم‌هایش را می‌بندد و می‌گوید: «می‌گویم آقا! نَفَس‌هایم مال شما. من جز طول عمر رهبرم، آرزویی ندارم...»

از شهدای پاکبان خبر دارید؟

تعدادی از آقایان با لباس فرم کارگری به مراسم آمده‌اند اما در آن میان، یک مهمان نارنجی‌پوش بیش از همه جلب‌توجه می‌کند. به سراغش که می‌روم، لبخندبرلب همین ابتدا تکلیف را روشن می‌کند و می‌گوید: «من به‌نمایندگی از کارکنان شهرداری اهواز به این مراسم آمده‌ام اما این لباس را برای قدردانی از همه پاکبانان زحمتکش کشورم پوشیده‌ام. من گرچه در حکم فعالیتم، عنوان کارگر خورده اما در روابط عمومی شهرداری کار می‌کنم. یک عده گفتند: «تو که پاکبان نیستی. پس چرا این لباس را پوشیده‌ای؟ برای اینکه امروز دوربین‌ها رویت زوم کنند؟» گفتم: نه. این لباس را پوشیدم که پیام مظلومیت پاکبانان شریف را به گوش مسئولان برسانم. در قضیه کرونا، کادر درمان واقعاً زحمت کشیدند. همه‌جا از خدمات این عزیزان گفته شد و همه ما هم قدردان آنها هستیم. اما هیچ‌کس زحمات پاکبانان را ندید که در آن شرایط سخت آلودگی، هر لحظه با زباله‌های عفونی سر و کار داشتند. ما حتی شهدایی از میان این پاکبانان زحمتکش داشتیم که به همین دلیل به ویروس کرونا آلوده شدند. این لباس را پوشیدم که پاکبانان عزیز و مشکلاتشان دیده شوند. البته می‌دانم آقا از این مسائل خبر دارند و از وضعیت معیشتی کارگران و همه مردم ناراحتند. اما دلم می‌خواست به مسئولان یادآوری شود حقوق پاکبانان دیر به دیر داده می‌شود و به لحاظ معیشتی واقعاً در سختی هستند...»

«محمد اسدی نیا» باز هم حرف دارد و باز هم ترجیح می‌دهد زبان آنهایی باشد که جایشان امروز خالی است: «می‌دانید منشأ مشکلات پاکبانان چیست؟ اینکه این بخش را به پیمانکاران واگذار کرده‌اند. این کار، به خودی خود، کار خوبی است. پیمانکاران آمدند که باری از روی دوش دولت بردارند. اما این اتفاق به شرطی محقق می‌شود که پیمانکاران از میان افراد متخصص و متبحر در هر حوزه انتخاب شوند. اما متاسفانه بسیاری از پیمانکاران نه براساس تخصص و شایستگی بلکه براساس روابط سیاسی حزبی انتخاب می‌شوند. خب، فردی که تخصص ندارد، برای اینکه به این جایگاه برسد، کلی هزینه می‌کند. اما بعد از اینکه به خواسته‌اش رسید، باید آن هزینه‌ها را جبران کند. چه جوری؟ با دست بردن در حقوق کارگران. واقعاً این درخواست جامعه کارگری است که روی کار پیمانکاران نظارت شود. یا این مسئولیت را به افراد متخصص بسپارند یا ترتیبی داده شود آن نهاد (مثلاً شهرداری) به طور مستقیم با کارگران قرارداد امضا کند تا این مشکلات پیش نیاید.»

آقای نماینده مکثی می‌کند و گرچه کامش تلخ است اما با لبخند می‌گوید: «همه اینها را گفتم اما ما تا آخرین قطره خونمان در میدان می‌مانیم. ما با همه وجود کار و تلاش می‌کنیم تا نگذاریم از ناراحتی، حتی یک اخم به چهره رهبرمان بنشیند.»

می‌دانی میلیون‌ها عاشق، آرزومند راه رفتن روی همین فرش هستند؟

ساعتی از حضورمان در حسینیه امام خمینی(ره) گذشته و من هم در میان گفت‌وگوها مدام بی‌اختیار به سمت جایگاه برمی‌گردم که اولین لحظه دیدار را از دست ندهم. در همین مراقبت‌ها، به سمت یکی از خانم‌ها در ردیف جلویی کشیده می‌شوم. می‌گویم: برای نشستن روی این صندلی، باید زودتر از همه به حسینیه رسیده باشید... سرش را بالا می‌آورد و با لبخند می‌گوید: «اگر همسرم همراهی می‌کرد، با طلوع آفتاب خودم را به اینجا می‌رساندم. مگر چند بار در عمر هر کسی این سعادت نصیبش می‌شود؟» و ادامه می‌دهد: «من اشتیاق عاشقان آقا را برای حضور در نماز جماعت ظهر ماه مبارک رمضان در اینجا دیده‌ام. قبل از شیوع کرونا، خانم‌ها ساعت ۶ و ۷ صبح خودشان را به این محدوده می‌رساندند و صبورانه در خیابان منتظر می‌ماندند تا ساعت ۱۰ درها باز شود.

جالب است بدانید نماز جماعت در شرایطی برگزار می‌شد که یک پرده بزرگ میان نمازگزاران آقا و خانم، حائل بود و خانم‌ها اصلاً آقا را نمی‌دیدند. اما آقا به احترام خانم‌ها و انتظاری که کشیده بودند، میان دو نماز، ۵ دقیقه می‌آمدند کنار ستون گوشه حسینیه می‌نشستند و قرآن می‌خواندند. شاید باورش سخت باشد که خانم‌ها برای همان ۵ دقیقه دیدار از راه دور، اینهمه سختی را به جان می‌خریدند. اما باید از آن خانم‌ها بپرسید که حلاوت همان ۵ دقیقه زیارت رهبرشان، چه تاثیری در زندگی‌شان می‌گذاشت که هر بار حاضر به تکرارش بودند. حالا که توفیق یک ساعت دیدار از نزدیک و بدون پرده حائل نصیب من شده، نباید آرام و قرارم را از دست بدهم؟...»

«فهیمه کریمی» سری به حسرت تکان می‌دهد و می‌گوید: «در روزهای گذشته که صحبت از برپایی این دیدار بود، کلی نذر و نیاز کردم که اسم من هم در میان مهمانان باشد. وقتی هم که از میان ۱۰۰ نفر قرعه به نامم افتاد، باز هم امروز کلی نذر کردم که جایی در جلوی حسینیه قسمتم شود تا بتوانم یک دل سیر جمال چهره آقا را ببینم... من می‌دانم چه سعادتی نصیبم شده. می‌دانم نه‌فقط در ایران بلکه در کل دنیا، آرزومندان فراوانی برای چنین توفیقی لحظه‌شماری می‌کنند. می‌دانم حتی بسیاری از مسلمانان و شیعیان آرزو دارند پایشان همین فرشی که ما رویش ایستاده‌ایم را لمس کند...» با جمله آخر فهیمه، قدمی به عقب برمی‌دارم. انگار بی‌آنکه خودش بداند، آن پرده حائل را کنار زده تا بهتر درک کنم توفیق حضور در چه مختصات مبارکی نصیبم شده. هنوز در فکر حرف‌هایش هستم که می‌گوید: «مادرم توصیه کرد درباره مسائل زندگی‌ام نامه‌ای برای آقا بنویسم. از دستور مادر اطاعت کردم اما اگر از دلم بشنوید، همین دیدار آقا، برای همه عمرم کافی است. با خودم می‌گویم آن دنیا هم که بروم، اگر لیاقت پاداش‌های اخروی را داشته باشم، طعم آن نعمت‌ها را هم که بچشم، یاد شیرینی دیدار آقا در این دنیا خواهم افتاد و با خودم خواهم گفت: لذت آن دیدار، چیزی شبیه همین بود...»

دل به دل راه دارد...

بالاخره انتظار به سر می‌رسد. پرده کنار می‌رود و آقا در میان شعارهای مهمانان در جایگاه مستقر می‌شوند. خیلی طول نمی‌کشد که معلوم می‌شود این شوق دیدار، دوجانبه بوده. کارگران حاضر در حسینیه امام خمینی سراپا شور و شادی می‌شوند آنجا که آقا می‌فرمایند: «خیلی خوشوقتم از اینکه بحمدالله ظاهراً بعد از دو سال یا سه سال باز توفیق پیدا شد شماها را، نمایندگان جامعه کارگری را از نزدیک زیارت کنیم و با شما صحبت کنیم. هدف از این دیدارِ همه‌ساله ما با کارگران، قدرشناسی از کارگران، تشکّر از کارگران، و ارزش دانستن برای نفْس کار است... لذا ما می‌خواهیم هم از کارگران عزیزمان تشکّر کنیم و به تَبَع نبیّ مکرّم اسلام دست شماها را ببوسیم، هم می‌خواهیم ارزش کار در جامعه معلوم بشود که کار یک ارزش است در اسلام.»

و قند در دلشان آب می‌شود وقتی رهبرشان از بصیرت قشر کارگر تمجید می‌کند: «از روزهای اوّل انقلاب، تحریکات کارگری شروع شد. تا امروز هم وجود دارد. قصدشان این بوده است که طبقه کارگر و جامعه کارگری را تابلو و نشانه اعتراضات مردمی قرار بدهند؛ [امّا] جامعه کارگری بینی اینها را به خاک مالید و در مقابل اینها ایستاد و نگذاشت این اتّفاق بیفتد و در کنار انقلاب و نظام ایستاد. البتّه یک مواردی اتّفاق افتاده که کارگران اعتراض داشتند، اعتراضشان هم بحق بود. فرض کنید کارخانه‌ای را دولت به یک نفری واگذار می‌کند. او به جای اینکه کارخانه را مدیریّت کند، ابزارهایش را می‌فروشد، کارگرها را بیرون می‌کند، زمینش را مثلاً می‌خواهد هتل بسازد. خب اینجا کارگرها می‌آیند بیرون و اعتراض می‌کنند. در این اعتراض‌ها هم کارگرها همیشه مرز خودشان را با دشمن مشخّص کردند؛ یعنی نگذاشتند که دشمن از اعتراض بحقّ آن‌ها استفاده کند. این‌ها مهم است؛ این‌ها خیلی مهم است. چه جور می‌شود انسان تشکّر کند از این مجموعه آگاه، بابصیرت و متعهّد؟»

پیغام خانواده ۱۰ میلیون نفری بازنشستگان و مستمری‌بگیران برای رهبر

فرمایشات آقا که به پایان می‌رسد، قبل از اینکه حاضران با شعارهای صمیمانه‌شان شروع به ابراز احساسات کنند، یکی از آقایان از انتهای حسینیه با صدایی رسا - که با تحسین آقا هم همراه می‌شود-، شروع به بیان مطالبات بازنشستگان و مستمری‌بگیران می‌کند. این چهره سالمند علاوه‌بر اینکه از کوچک و کوچک‌تر شدن سفره بازنشستگان و انتظارشان برای تصویب پیشنهاد سازمان تأمین اجتماعی برای افزایش حقوقشان توسط هیئت دولت می‌گوید، خطاب به رهبر معظم انقلاب اضافه می‌کند: «۴ میلیون بازنشسته و مستمری‌بگیر که با احتساب خانواده‌هایشان، یک گروه ۱۰ میلیون نفری را تشکیل می‌دهند، مشتاق دیدار شما هستند. من سلام و درود آنها را به شما ابلاغ می‌کنم.»

با پایان برنامه رسمی، تعداد زیادی از مهمانان دور وزیر کار حلقه می‌زنند و هرکدام سعی می‌کنند با حسن استفاده از این فرصت، مشکلات و خواسته‌هایشان را مطرح کنند. در این میان، مواجهه با نایب رییس کانون عالی کارگران بازنشسته کشور، اتفاق خوبی است که به رفع کنجکاوی‌ام درباره پیشنهادی که نماینده ناشناس بازنشستگان از آن یاد کرده، کمک می‌کند. «قلی شادبخش» از این فرصت استقبال کرده و می‌گوید: «ما بازنشستگان قلبی و دلی، رهبر عزیزمان را دوست داریم و همیشه پای کار کشورمان بوده‌ایم؛ چه در دوران دفاع مقدس و چه حالا که وظیفه خودمان می‌دانیم حتی بیشتر از قبل کار و تلاش کنیم. ما از رهبر عزیز بابت ابلاغ سیاست‌های کلی تأمین اجتماعی که اتفاق بسیار خوبی بود، تشکر می‌کنیم. اما این سیاست‌ها نباید روی کاغذ بماند و باید به مرحله اجرا برسد. با اجرایی شدن این سیاست‌ها، بسیاری از خواسته‌های کارگران تأمین می‌شود.

سازمان تأمین اجتماعی، ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر بازنشسته و مستمری‌بگیر دارد که این روزها منتظرند هیئت دولت، افزایش مستمری سال ۱۴۰۱ را که سازمان پیشنهاد داده، تأیید کند. یعنی دل توی دلشان نیست. همین‌جا از جناب رییس‌جمهور، وزیر محترم و هیئت دولت استدعا داریم هرچه سریع‌تر این موضوع را تأیید و اعلام کنند و دل ۱۰ میلیون نفر؛ یعنی مستمری‌بگیران و خانواده‌هایشان را شاد کنند.»

کارگر نمونه‌ای که از دیدار با رهبر، انصراف داد!

میزبانان کم‌کم با احترام و محبت تلاش می‌کنند مهمانان را به ترک حسینیه راضی کنند اما گروه کارگران نمونه که با حمایل‌های خاص‌شان حسابی در این مراسم شاخص شده بودند، تازه یادِ ثبت عکس‌های یادگاری افتاده‌اند. همان‌طور که جوانانِ این جمع نمونه مشغول شیطنت و شوخی هستند، یکی از مسئولان برگزاری جشن انتخاب کارگران نمونه، از حضور یک مهمان افتخاری از استان سمنان در این جمع خبر می‌دهد؛ «نصیبه محمدی» که به نمایندگی از همسر شهیدش مورد تقدیر قرار گرفته.

سر که برمی‌گردانم، خانم خنده‌رویی با یکی از همان حمایل‌ها روبه‌رویم ایستاده. از داستان غیبت همسرش در مراسم انتخاب کارگران نمونه که می‌پرسم، دستم را می‌گیرد و می‌برد به ۶ سال قبل و می‌گوید: «همسرم، «محمد پازوکی»، سال ۹۵ به‌عنوان کارگر نمونه کشوری انتخاب شد. قرار بود ۱۲ اردیبهشت در مراسمی شبیه مراسم امروز، همراه جمع کارگران خدمت رهبری برسد اما از این فرصت چشم‌پوشی کرد و برای عملیات تفحص شهدا به مناطق عملیاتی رفت چون می‌دانست خانواده‌های زیادی چشم‌انتظار پیدا شدن نشانه‌ای از فرزندانشان هستند. محمد، دستگاهی به نام دستگاه استخوان‌یاب را برای کمک به تفحص شهدا ساخته بود و بارها به‌واسطه همان دستگاه، موفق به پیدا کردن بقایای پیکر مطهر شهدا شده بود. یک‌بار یکی از شهدای استان سمنان با کمک دستگاه استخوان‌یاب بعد از ۳۵ سال تفحص شد.

محمد اختراع دیگری هم داشت. گرچه هر دو دستگاه، ثبت اختراع شد اما خودش نماند تا به نتیجه رسیدن آنها را ببیند. محمد به همراه دوستانش برای تفحص شهدا به منطقه پنجوین عراق رفته بودند که انفجار مین، باعث مجروحیتش شد. ۱۳ اردیبهشت سال ۹۵ مجروح شد و دو روز بعد به دوستان شهیدش ملحق شد.» زبان همسر شهید پازوکی به گلایه باز نمی‌شود، حتی وقتی از سرنوشت اختراعات همسرش می‌پرسم و او با زبان بی‌زبانی می‌گوید خانواده شهید هیچ منفعتی از اختراعات ثبت‌شده او نبرده‌اند. در عوض با همان لبخند شیرینش می‌گوید: «دلم می‌خواهد از مسئولان اداره کار و تعاون تشکر کنم که بعد از ۶ سال ترتیبی دادند که من بتوانم در این مراسم شرکت کنم. واقعاً دوست داشتم به دیدار آقا بیایم و حالا خیلی خوشحالم.»

پیوندهای مرتبطعکسعکس پوستری

۱۴۰۱/۰۲/۲۱

دیدار معلمان با رهبر انقلاب

رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح امروز (چهارشنبه) در دیدار صدها تن از معلمان و فرهنگیان، آموزش‌وپرورش را تربیت‌کننده نسلی تمدن‌ساز خواندند و با تجلیل از تلاش‌های معلمان به‌ویژه در دوران کرونا و تأکید بر بهبود مسائل معیشتی آنان گفتند: نسل نوجوان و جوان، باید دارای هویت ملی و اسلامی- ایرانی، معتمد به نفس، مقاوم، آگاه از اندیشه‌های امام و آرمانها، دانشمند و کارآمد پرورش یابد.

ایشان معلمان را مفتخرین به هدایت نسل‌های آینده خواندند و افزودند: هدف از دیدار با معلمان برجسته شدن نقش آنان و تثبیت و ماندگار شدن ارزش معلمی در افکار عمومی است تا هم معلم و خانواده‌اش به شغل او افتخار کنند، هم جامعه به معلم به چشم یک فرد مفتخر نگاه کند.

رهبر انقلاب با تشکر از نکات خوب سخنان وزیر آموزش‌وپرورش افزودند: کشور از لحاظ قانون، سند و تصمیمات خوب، هیچ چیز کم ندارد، مهم این است که این تصمیمات و قوانین با کار جدی و مجاهدانه پیگیری و اجرا شوند.

ایشان در تبیین دو کاربرد مفهوم معلمی گفتند: معلم به معنای تعلیم‌دهندگی، ارزش بسیار بزرگی است زیرا خداوند به استناد آیات قرآن، تعلیم‌دهنده است و پیامبر و همه حکما، علما، دانشمندان و شخصیتهای برجسته نظیر استاد شهید مطهری نیز دارای این ارزش بسیار والای معلمی هستند.

حضرت آیت الله خامنه‌ای افزودند: در کاربرد دوم که منطبق با کار آموزش‌وپرورش است، علاوه تعلیم‌دهندگی، ارزش بالاتری نیز وجود دارد زیرا مخاطب این تعلیم در بهترین سنین تأثیرپذیری و تربیت‌پذیری هستند و تعلیم آنها، تأثیرگذاری بسیار بیشتری از تعلیم دیگر قشرها دارد.

ایشان با اشاره به هدف بلند مدتِ ایجاد تمدن نوین و شکوفای اسلامی گفتند: منابع انسانی، زیرساخت هر تمدنی به شمار می‌رود و برپاکنندگان تمدن نوین اسلامی نسلی هستند که اکنون در اختیار معلمان قرار دارند، بنابراین اهمیت و ارزش کار معلمی را باید از این زاویه درک کرد.

رهبر انقلاب اسلامی گفتند: این نسل با این هدف بسیار بزرگ باید دارای هویت ایرانی- اسلامی، اعتقادات محکم و عمیق، دارای اعتماد به نفس، خودساخته، هوشیار در برابر تمدن‌های منسوخ شده شرق و غرب، دانشمند و کارآمد باشد تا بتواند آن تمدن عظیم را شکل دهد.

حضرت آیت الله خامنه‌ای با اشاره به تربیت عناصر برجسته در آموزش‌وپرورشِ بعد از انقلاب افزودند: به برکت تلاش معلمان در چهار دهه اخیر، عناصری کارآمد در عرصه‌های مختلف رشد یافته‌اند اما کافی نیست و برای آن تمدن شکوفا، باید این‌گونه پرورش‌ها فراگیر شود.

ایشان فرصت دوازده ساله آموزش‌وپرورش را برای تربیت چنین نسلی، بی‌نظیر برشمردند و گفتند: سازمانِ گسترده‌ی آموزش‌وپرورش در همه شهرها و روستاها، زمینه مناسبی دارد تا در پرتو تلاش و مجاهدت معلمان، ارزشها و آرمانهای انقلاب را به‌درستی به دلها و گوشهای آماده‌ی فرزندان ملت منتقل، و هویت اسلامی- ایرانی را در آنها نهادینه کند.

رهبر انقلاب، وزارت آموزش‌وپرورش را دستگاهی بسیار پر عظمت و آینده‌ساز خواندند و افزودند: از امروزِ آموزش‌وپرورش می‌توانیم فردای کشور را حدس بزنیم.

ایشان با تأکید بر تمجید واقعی از زحمات معلمان افزودند: البته برای رسیدن به وضع مطلوب، مشکلات موجود باید با تدبیر، دانایی، همت، مجاهدت و شکیبایی حل شود.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در تشریح مسائل لازم برای حل مشکلات، به تدوین متن‌های مناسب آموزشی و تأمین کمّی معلمِ مورد نیاز آموزش‌وپرورش اشاره کردند و افزودند: کیفیت معلم و تدیّن، اخلاق و مهارت‌های او بسیار مهم است و نباید به‌گونه‌ای باشد که رتبه‌های پایین کنکور سراغ معلمی بروند، البته امروز هم مثل برهه‌های مختلف معلمان متعهد و دلسوز کم نداریم.

رهبر انقلاب در بیان چند نکته درباره آموزش‌وپرورش گفتند: دانش‌آموز باید دارای هویت ملی باشد و در کنار اهتزار پرچم علم، با اعتماد به نفس، پرچم «هویت ملی و پر افتخار اسلامی ایرانی» را هم به اهتزار در آورد.

ایشان با انتقاد از ناآشنایی دانش‌آموزان با افتخارات کشور از جمله عناصر پر تلاش بعد از انقلاب، بی‌اطلاعی آنان از افکار راهگشای امام خمینی(ره) و آرمانهای سرنوشت‌ساز انقلاب و ناآگاهی آنان از حوادث انقلاب گفتند: معلمان علاوه بر آگاه کردن نسل نوجوان و جوان، باید اینگونه مسائل را با دل و جان آنان آمیخته سازند.

ایشان درک ارزش ایستادگی و مقاوم بودن را از دیگر نیازهای دانش‌آموزان دانستند و افزودند: در جهانی که هر کس، چه شرق چه غرب، زور می‌گوید نسل آینده باید ارزش و اهمیت ایستادگی را از هم‌اکنون بیاموزد تا در پرتو این آموزه‌ها تمدن‌ساز شود و ملت و کشور را عزتمند سازد.

رهبر انقلاب، وزارت آموزش‌وپرورش را به تفکیک «علم نافع» از «علم غیرنافع» در برنامه درسی دانش‌آموزان توصیه کردند و گفتند: علم نافع علمی است که استعدادهای نوجوان و جوان را شکوفا می‌کند و با سرمایه‌سازی برای آینده او، موجب پیشرفت و تعالی کشور می‌شود.

ایشان در این زمینه افزودند: بعضی مطالب در برنامه درسی کنونی، صرفاً محفوظاتی است که بدون هیچ سودی برای حال یا آینده دانش‌آموزان به ذهن آنها سرازیر می‌شود که باید این موارد شناسایی و از آموزشها حذف شود.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تأکید بر اختصاص ساعاتی به آموزش‌های مهارتی بجای مطالب غیرنافع گفتند: مسائلی همچون سبک زندگی اسلامی، تعاون و همکاری اجتماعی، مطالعه و تحقیق، فعالیتهای جهادی، مبارزه با آسیبهای اجتماعی و نظم و قانون‌گرایی از جمله مهارت‌هایی است که باید در مدرسه آموزش داده، و از دوران کودکی و نوجوانی در افراد نهادینه شود.

ایشان میزان تحقق سند تحول آموزش‌وپرورش را خرسند کننده ندانستند و گفتند: با گذشت بیش از ۱۰ سال از تنظیم سند و رفت‌وآمد وزیران متعدد که البته این تعدد مدیریتها نیز نوعی آسیب و آفت است، به این سند به‌عنوان یک مجموعه کامل و بهم پیوسته عمل نشده است.

رهبر انقلاب اسلامی افزودند: اگر سند نیاز به اصلاح و تکمیل دارد، مسئولان این کار را انجام دهند، ضمن اینکه برای سنجش پیشرفت سند نیز باید شاخص‌های کمّی معیّن شود.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای سپس در بیان چند نکته درباره مسائل معلمان، سنگینی بار اجرای مسائل مهم نظام تعلیم و تربیت را بیش از همه بر دوش معلمان دانستند و گفتند: معلمان عزیز که در مقاطع مختلف همچون دوران انقلاب، دفاع مقدس و حوادث گوناگون سیاسی با نقش‌آفرینی درست خود، نوجوانان و جوانان را هدایت می‌کردند امروز نیز باید بیش از همیشه متوجه نقش مهم و مسئولیت بزرگشان باشند و مسائلی همچون مشکلات معیشتی نباید موجب خسته و ملول شدن یا تحقیر و کوچک‌انگاشتن کار بزرگ آنها شود.

ایشان، نوجوانان و جوانان را دُردانه‌های کشور و امانت‌هایی بزرگ در دست معلمان خواندند و افزودند: این امانت‌های گران‌سنگ باید در اثر تربیت معلمانِ دین‌باور و دین‌مدار، به افرادی با ارزش‌افزوده‌ی بالاترِ علمی، اخلاقی و رفتاری تبدیل شوند.

رهبر انقلاب دانشگاه فرهنگیان و همه مراکز تربیت معلم را دارای وظایف سنگین و نیازمند تقویت همه‌جانبه دانستند و گفتند: این مراکز باید از لحاظ امکانات سخت‌افزاری، مدیریت، اساتید، متون آموزشی و فعالیت‌های تربیتی به‌گونه‌ای تقویت شوند که بتوانند «معلم مطلوب» تربیت کنند.

ایشان با توصیه به هماهنگیِ رشته تحصیلی معلمان با تدریس آنها تا حدّ امکان، به دشواری‌های آموزش در دوره کرونا و زحمات معلمان نیز اشاره و خاطرنشان کردند: در این دوره، زحمات معلمان مضاعف شد که در این خصوص باید صمیمانه از همه معلمان تشکر کنیم.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تأکید بر سفارش همیشگی خود به بهبود معیشت معلمان، افزودند: با وجود مشکلاتِ امکانات دولتی، اما به مسائل معیشتی، بیمه، بازنشستگی و درمان معلمان توجه ویژه شود.

ایشان در پایان سخنانشان، به معلمان توصیه کردند با وجود انتظارات زیادی که از وزارت آموزش‌وپرورش برای عمل به وظایفش وجود دارد، منتظر تحقق آن توقعات نمانند و با ابتکارهای شخصی و روحیه خیرخواهی و دلسوزی خود، برنامه‌های تربیتی دانش‌آموزان و کارهای بزرگ را پیش ببرند.

در ابتدای این دیدار، آقای نوری وزیر آموزش‌وپرورش گزارشی از اقدامات و برنامه‌های این وزارتخانه در خصوص اجرای سند تحول، استفاده از ظرفیت فضای مجازی و فناوری‌های نوین در عرصه تعلیم و تربیت، توسعه عدالت آموزشی، مهارت‌آموزی، پرورش استعدادهای درخشان، رتبه‌بندی و معیشت معلمان و تحول در منابع درسی بیان کرد.

آنچه در ادامه در اختیار مخاطبان قرار میگیرد، «بسته‌های خبری» است که صرفاً جهت بازنشر سریع بیانات رهبر انقلاب اسلامی در پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR و حساب‌های رسمی آن در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده و «متن کامل بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای» طبق روال مرسوم، در این پایگاه در بخش «بیانات» منتشر می‌شود.

بخش‌هایی از بیانات رهبر انقلاب در این دیدار:

برای جمهوری اسلامی هیچ فرصتی بالاتر و بهتر از این دوازده سال (دوره دانش‌آموزی) نیست. این دوازده سال بزرگترین فرصت است برای جمهوری اسلامی که بتواند ارزشها را آرمانهای انقلاب را به درستی منتقل کند به این نسل و هویت اسلامی و ایرانی را در آن نهادینه کند. این دوازده سال بهترین فرصت است. خب این رسالت آموزش و پرورش است، رسالت معلمین، ببینید خیلی کار بزرگی است، این خیلی کار عظیمی است ، این فقط یک تعلیم عادی و معمولی نیست این تعلیم بنیادین است.

ما بایستی کاری کنیم که دانش‌آموز ما دارای هویت ملی بشود. مهمتر از علم‌آموزی یا لااقل در حد علم‌آموزی این است که او احساس هویت بکند، یک انسان با هویت ساخته بشود، یک هویت ملی، هویت احساس اعتماد به نفس ملی پیدا بکند. از عمق جان کودک ما با افتخارات کشور آشنا بشود این چیزی است که امروز وجود ندارد خیلی از افتخارات حالا ایشان اسم مرحوم آقای کاظمی آشتیانی را آوردند شما بین بچه‌های مدرسه‌تان، مدارس‌تان نظرخواهی کنید ببینید چند درصد کاظمی آشتیانی را با آن همه خدمات، با آن ارزش وجودی که این مرد، این جوان، جوان هم بود داشت می‌شناسند چند درصد، رونالدو را چند درصد می‌شناسند، ما چرا افتخارات ملی خودمان را نمی‌شناسیم؟ این خیلی مهم است یک بخش از این چیزهایی که میگوییم هویت ملی همین است که افتخارات ملی را، گذشته‌ی علمی را، گذشته‌ی سیاسی را، گذشته‌ی بین‌المللی را بشناسند.

از آقای وزیر محترم تشکر میکنم. در صحبتهای ایشان نکات خوبی بود که ذکر کردند، هم تصمیم‌هایی که گرفتند و هم سندهایی که تنظیم شده. منتها یک نکته را من به ایشان و همه‌ی مجموعه‌ی ستادی‌تان عرض بکنم. ما از لحاظ تصمیم خوب و قانون خوب و سند خوب هیچ کمبودی نداریم. در کشور هر چه دلتان بخواهد ما تصمیم‌های خوب و سندهای خوب و مانند اینها داریم. آنی که مهم است، این است که به این تصمیم‌ها عمل بشود. این را دنبال کنید. ایجاد قرارگاه کار آسانی است . لکن ادامه‌ی کار این قرارگاهها و خروجی این قرارگاهها خیلی مهم است. بروید دنبال عمل جدی و مجاهدانه.

الان در دبیرستانهای ما و شاید در دبستانهای ما دانشهایی تدریس میشود که هیچ فایده‌ای به حال امروز و آینده‌ی این دانش‌آموز ندارد. یک چیزهایی است که ذهنیاتی است که یادشان هم میرود. در هیچ مسئله‌ی زندگی به اینها کمک نمیکند در پیشرفت علم به اینها کمک نمیکند اینها را شناسایی کنید حذف کنید. علم نافع آن علمی است که بتواند استعداد جوان و نوجوان را شکوفا کند. استعداد او را شناسایی کند آن را در جهت استعداد خودش رشد بدهد آن استعداد را شکوفا کند اینها علم نافع است.

بچه‌ها ارزش مقاوم بودن را بفهمند. این‌که یک ملت اجزایش اجزای مقاومی هستند، مقاوم یعنی چه؟ یعنی در مقابل باج‌گیری عقب‌نشینی نمیکنند،‌ در مقابل حمله به خودشان نمی‌لرزند، در مقابل زورگویی کوتاه نمی‌آیند، اکسیر علاج مشکلات کشور این است؛ احساس مقاومت،‌ روحیه‌ی مقاومت، باید یک ملت بتواند در مقابل زورگویی‌ها مقاومت بکند این را باید یاد بگیریم از بچگی از نوجوانی این باید در ما نهادینه بشود.

در دوران کرونا هم معلمین واقعاً زحمت کشیدند. واقعاً زحمت کشیدند. دوران کرونا برای معلمین دوران سختی بود. یک کار نامأنوس و ناآشنا، بعد کار مضاعف. در یک دورانی معلم کار مضاعف میکرد. یعنی هم کلاس، شاگرد حضوری داشت، هم بایستی با این برنامه‌های اینترنتی و فضای مجازی و اینها کار میکرد. یعنی در واقع کار مضاعف انجام میداد. خیلی زحمت شد برایشان. ما صمیمانه از معلمین در این زمینه تشکر میکنیم.
سفارش من هم در مورد مسائل مربوط به معیشت همان سفارش همیشگی است. مسئله‌ی بیمه، بازنشستگی،‌ مسائل هزینه‌های درمان که به موقع پرداخت بشود اینها مسائل مهمی است، بایستی حتماً توجه کرد.

پاسخ به 8 ابهام یارانه ای

با اعلام جایگزینی ارز ۴۲۰۰ با یارانه و واریز یک جای ۲ مرحله یارانه با مقادیر متفاوت به سوالات و ابهامات درباره جزئیات این طرح پاسخ داده ایم

 با اعلام رئیس جمهور در دو شب قبل، سرانجام آغاز تدریجی «طرح هدفمندسازی یارانه کالاهای اساسی» یا همان جایگزینی ارز 4200 با یارانه کلید خورد. با این حال ابهامات و سوالات متعددی درباره جزئیات این طرح برای مردم به وجود آمد که در این گزارش به برخی از آن ها اشاره می شود.

1- واریز یک جای دو مرحله یارانه با مقادیر متفاوت

پس از گفت وگوی تلویزیونی رئیس جمهور، دو مرحله یارانه کمک معیشتی مربوط به ماه های اردیبهشت و خرداد به حساب بیش از 23 میلیون و 600 هزار سرپرست خانوار شامل حدود 72 میلیون ایرانی واریز شد. مبلغ واریزی برای هر نفر از سه دهک کم درآمد جامعه به ازای هر ماه 400 هزار تومان و برای 6 دهک پردرآمد به ازای هر نفر ماهانه 300 هزار تومان بوده است. طبق اعلام مدیر اداره نظام پرداخت بانک مرکزی، این مبالغ تا زمان اعلام دولت در حساب افراد مسدود باقی می ماند. البته شنیده های باشگاه خبرنگاران حاکی از آن است که احتمالاً ابتدای خرداد و با اجرای طرح اصلاح روش تخصیص یارانه به اقلام اساسی، امکان برداشت این رقم مهیا می شود.

2- یارانه ها یک مرحله ای شد

گزارش تسنیم نشان می دهد با واریز یارانه اخیر که از آن به «یارانه کمک معیشتی» نام برده شده، یارانه هایی که در دهم و بیستم هر ماه به حساب سرپرستان واریز می شد، دیگر پرداخت نمی شود. به گزارش ایرنا، وزیر اقتصاد هم گفته است: مبلغ واریزی مجموع یارانه قدیم و جدید است و تا زمان فراهم شدن زیرساخت های کالابرگ الکترونیک پرداخت نقدی مستمر (ماهانه) خواهد بود. البته در سخنان رئیسی دو شب قبل نیز این نکته وجود داشت که این کمک معیشتی یک تا دو ماه به صورت نقدی است و پس از آن، پرداخت ها به صورت کالابرگ الکترونیک انجام می شود.

3- یارانه نان جداست

طبق طرح دولت یارانه کمک معیشتی اخیر مربوط به جایگزین یارانه های ارز 4200 تومانی است. یعنی یارانه ای که قبلاً به ارز 4200 برای واردات کالاهای اساسی داده می شد، قرار است به افراد داده شود. پیشتر ارز 4200 به طیف گسترده ای از کالاها داده می شد، اما به مرور زمان این لیست کوتاه تر شد تا این که به گزارش ایسنا در مهر سال گذشته، به هفت کالای گندم، جو، دانه های روغنی، روغن خام، ذرت، کنجاله سویا و بخشی از دارو و تجهیزات پزشکی محدود شد. طبق آمارها، سال قبل 8 میلیارد و امسال 9 میلیارد دلار ارز ترجیحی برای واردات این کالاها در نظر گرفته شده بود که هم اینک معادل ریالی یارانه این ارز برای خرید کالاهای مبتنی بر این نهاده ها به مردم اختصاص می یابد. با این حال، یارانه های نان جداست. پیشتر نیز یارانه نان به صورت مجزا در بودجه قید می شد. به گفته رئیسی، کمک معیشتی نان یا همان یارانه نان در مبلغ پرداختی اخیر دیده نشده است. طبق طرح اعلام شده دولت نیز قرار است یارانه نان هنگام پرداخت هزینه نان، بدون افزایش قیمت نان و به طور مستقیم به نانوا پرداخت شود.

4- تا اطلاع ثانوی قیمت کالاهای مرتبط با ارز 4200 افزایش نمی یابد

انتظار می رود همزمان با تخصیص مستقیم یارانه کالاهای اساسی به تک تک آحاد جامعه، قیمت کالاهای مرتبط با ارز 4200 مانند شیر، لبنیات، مرغ، تخم مرغ، گوشت و ... در بازار آزاد افزایش یابد و تاکید شده که این افزایش قیمت مشمول نان سنتی، بنزین و دارو نمی شود. زمان دقیق این افزایش قیمت نیز که به اجرای کالابرگ الکترونیک (برای خرید یارانه ای مردم مطابق سهمیه تعلق گرفته به آنان) وابسته است، هنوز اعلام نشده است. به ویژه دیروز وزیر دادگستری در نشست رئیس سازمان تعزیرات حکومتی با مدیران ستادی و اجرایی این سازمان تاکید کرده است که هیچ واحد صنفی یا تولیدی بدون دریافت مجوز از سازمان حمایت حق افزایش قیمت کالاها و خدمات را ندارد. جریمه درج  نکردن قیمت نیز که تا به امروز زیر 100 هزار تومان بوده، به 10 میلیون تومان افزایش یافته است. به گزارش ایرنا، وزیر صمت نیز در حاشیه نشست تنظیم بازار، ضمن توضیح درباره برنامه‌های این وزارتخانه درخصوص نظارت بر بازار، از آغاز نصب یک کد دوبعدی (QR Code) و یک شماره شناسه صنفی در مغازه‌ها برای گزارش مستقیم تخلفات از سوی مردم از هفته آینده خبر داد.

5- دلیل کمتر بودن دریافتی برخی افراد از مبالغ اعلام شده 

گزارش ایسنا از سازمان هدفمندی یارانه ها نشان می دهد افراد دریافت کننده یارانه جدید ممکن است در حساب‌ها با مبلغی کمتر از ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان مواجه باشند که دلیل آن به کسر  قسط وام یک میلیونی مربوط به دوران کرونا که به یارانه بگیران پرداخت و هر ماه از حساب یارانه آن ها کسر می‌شد، بر می‌گردد. بر این اساس با توجه به این‌که دیگر یارانه ۴۵ هزار تومانی پرداخت نمی‌شود و این رقم ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان جایگزین آن شده است بنابراین قسط وام کرونا از همین رقم کسر شده که تقریبا کمتر از ۵۰ هزار تومان است. با این حال مدیر کل روابط عمومی بانک مرکزی از این مسئله به ناهماهنگی تعبیر کرد و گفت: سخنگوی دولت هم به سازمان هدفمندی یارانه تذکر داد تا این اتفاقی که برای برخی شهروندان پیش آمده بود، هر چه سریع‌تر مرتفع شود.

6- مبنای دهک بندی 

بررسی مستندات پایگاه رفاهی ایرانیان نشان می دهد که اطلاعات رفاهی هر فرد در قالب شاخص های متعدد در این پایگاه جمع آوری شده و به نظر می رسد در دهک بندی ها، این موارد مورد توجه قرار گرفته است. با این حال، پیگیری خراسان نشان می دهد که در این میان، داشتن منزل و خودروی شخصی از مهم ترین مولفه های تعیین دهک بندی به شمار می رود. جزئیات بیشتر در این خصوص را می توانید در صفحه 4 امروز روزنامه خراسان ببینید.

7- دو دلیل پرداخت نشدن یارانه کمک معیشتی

اظهارات معاون رفاه اجتماعی وزارت تعاون نشان می دهد که افراد به دو دلیل قرار داشتن در دهک دهم یا قرار داشتن در لیست 7 میلیون نفری جامانده از یارانه ها، یارانه کمک معیشتی را دریافت نکرده اند. وی درخصوص گروه دوم توضیح داد: به عنوان مثال ممکن است سال ۹۳ پدر خانواده به علت تمکن مالی از دریافت یارانه انصراف داده باشد، اما سال‌های گذشته  فرزندانش ازدواج کرده و زندگی شان جدا شده ولی تمکن مالی ندارند و مشمول یارانه می‌شوند. این افراد حق دارند که یارانه دریافت کنند و به طور کلی با عنوان جاماندگان یارانه تلقی می‌شوند.

8- فرایند اعتراض برای دو گروه از افرادی که یارانه نمی گیرند

طبق اظهارات مسئولان وزارت رفاه، جاماندگان از یارانه، یعنی آن هایی که ممکن است جزو دهک های مشمول باشند، اما در لیست سازمان هدفمندی برای دریافت یارانه قرار ندارند، باید به سامانه هدفمندی یارانه ها مراجعه کنند که در روزهای آینده اعلام می شود اما افرادی که قبلاً یارانه دریافت کرده ، اما الان حذف شده اند و احساس می کنند که به اشتباه در دهک 10 یا دیگر دهک ها قرار داده شده اند، باید به سامانه حمایت زیر مجموعه وزارت کار (hemayat.mcls.gov.ir) مراجعه کنند. در عین حال خبرگزاری تسنیم به نقل از خاندوزی سخنگوی اقتصادی دولت گفته است: برای اعتراض به دریافت نکردن یارانه، عجله ای در کار نیست چرا که طبق دستور رئیس جمهور، حتی اگر دو ماه دیگر، افرادی مستحق دریافت یارانه تشخیص داده شوند، یارانه و کمک معیشتی آن ها دقیقاً از همین روز شروع طرح، محاسبه و به حساب شان واریز خواهد شد.

مورد عجیب!

برخی مخاطبان روزنامه خراسان از این گلایه کرده اند که پس از واریز یارانه کمک معیشتی به حساب آنان با مسدود شدن کل موجودی کارت خود و نه صرفاً یارانه واریز شده روبه رو شده اند. در این زمینه هنوز توضیحی از سوی بانک مرکزی یا بانک های عامل داده نشده است.

دهک من چنداست؟

اگر دوست دارید بدانید در چه دهکی قرار دارید و با شاخص‌های دهک‌بندی آشنا شوید  یا به میزان یارانه‌ای که گرفتید اعتراض دارید، بد نیست قبل از هر اعتراضی این مطلب را بخوانید

رعیت نواز-   بعد از واریز یارانه‌های 400 و 300 هزار تومانی که روز قبل به حساب سرپرستان خانوار واریز شد، بحث درباره دهک بندی‌ها داغ شد. بر اساس اعلام دولت، ۲۳ میلیون خانوار که معادل ۷۲ میلیون نفر از مردم هستند، یکی از یارانه‌های معیشتی ۳۰۰ یا ۴۰۰ هزار تومانی را دریافت کرده‌اند. البته دو شب پیش هم رئیس‌جمهور در گفت‌وگوی تلویزیونی اعلام کرد که این یارانه‌ها تنها به مدت دو ماه پرداخت می‌شود و پس از آن کالابرگ الکترونیکی برای کالاهای اساسی داده خواهد شد. با این حال با واریز این یارانه‌های معیشتی بسیاری از خود می‌پرسند چگونه بفهمیم در چه دهکی هستیم؟ اگر شما هم دوست دارید بدانید این دهک بندی‌ها از چه زمانی شروع شد و شما در کدام یک از این دهک‌ها قرار دارید، مطلب زیر را از دست ندهید. هرچند همین ابتدا بگوییم باز هم می‌توان مصادیقی را یافت که به هیچ وجه با دهکی که در آن قرار دارند مطابقت ندارد که نیازمند شفاف‌سازی یا اصلاح تصمیم مسئولان است.

تاریخچه دهک بندی ها

«د‌هک د‌رآمد‌ی» عبارتی است که شاید‌ تا پیش از عملیاتی شد‌ن اجرای هد‌فمند‌ی یارانه‌ها بیشتر د‌ر فضای د‌انشگاهی و د‌ر مقالات اقتصاد‌ی به کار برد‌ه می‌شد‌. اما با شروع اجرای طرح هد‌فمند‌ی یارانه‌ها در سال 1388، این عبارت وارد‌ فضای رسانه‌ای کشور و موجب طرح این سوال د‌ر میان بسیاری از قشرهای جامعه شد‌ که د‌ر کد‌ام د‌هک یا به اصطلاح روزهای پیش از آغاز این طرح، د‌ر کد‌ام خوشه قرار می‌گیرند‌؟ این موضوع از آن جهت مهم به نظر می‌رسید‌ که طبق گمانه‌زنی‌ها د‌هک د‌رآمد‌ی که یک خانوار د‌ر آن قرار می‌گرفت ارتباطی معکوس با یارانه د‌ریافتی آن‌ها د‌اشت. اوایل به جای استفاده از دهک بندی از واژه خوشه‌بند‌ی استفاده می‌شد. هرچند از همان سال‌های ابتدایی اجرای طرح هدفمند سازی یارانه ها،بارها برخی مسئولان درباره لزوم به روز رسانی دهک بندی‌ها مطالبی را گفته بودند اما تا امسال هیچ اتفاق خاصی در این زمینه نیفتاد تا این که زمستان سال قبل براساس لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ وزارت کار با همکاری سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها و بااستفاده از پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان موظف شد حداکثر ظرف مدت سه ماه پس از ابلاغ این قانون، ضمن دهک‌بندی درآمدی کلیه خانوار‌های یارانه‌بگیر از طریق شاخص‌های متقن و ثبتی قابل اتکا برای حذف یارانه نقدی و طرح معیشتی خانوار‌های پر درآمد اقدام کند. طبق گفته وزیر کار این اتفاق 17 اردیبهشت رقم خورده و پایگاه رفاه ایرانیان تا ۹۵ درصد تکمیل شده، آن ۵ درصد هم به این دلیل تکمیل نشده که برخی دستگاه‌ها هنوز به این پایگاه متصل نشده‌اند. عبدالملکی در مجلس اعلام کرد که ما محتاطانه دهک‌بندی‌ کرده‌ایم و اطلاعات جدید به روز می‌شود و نظام یارانه‌ها در حال کارامد‌تر و عادلانه‌تر شدن است.

به چند نفر یارانه جدید تعلق گرفت

طبق گزارش مرکز آمار، کشور ما حدود 85 میلیون نفر جمعیت دارد که از این میزان بر اساس آخرین آمار پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان  به ۷۸ میلیون و ۳۵۲ هزار و ۸۵۶ نفر یارانه نقدی و به ۶۰ میلیون نفر یارانه معیشتی پرداخت می‌شده  است. با این حال آن طور که وزیر اقتصاد گفته است، ۳۰ درصد از جمعیت کشور یارانه ۴۰۰ هزار تومانی و ۶۰ درصد دیگر، یارانه ۳۰۰ هزار تومانی دریافت خواهند کرد. به گزارش ایسنا به نقل از احسان خاندوزی ۱۰ درصد از جمعیت هم بی نیاز از کمک‌های حمایتی دولت هستند.

مبلغ جدید یارانه بر اساس دهک بندی

در دهک یک تا سه درآمدی خانواده ۲ نفره ۸۰۰ هزار تومان، خانواده ۳ نفره یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان، خانواده ۴ نفره یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان و خانواده ۵ نفره ۲ میلیون تومان یارانه معیشتی دریافت خواهند کرد. در دهک ۴ تا ۹ درآمدی خانواده ۲ نفره ۶۰۰ هزار تومان، خانواده ۳ نفره ۹۰۰ هزار تومان، خانواده ۴ نفره یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان و خانواده ۵ نفره یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان دریافت خواهند کرد.

شما جزو کدام دهک هستید؟

شاید برخلاف آن چه انتظار دارید در دهکی قرار گرفته باشید که قبول ندارید و می‌خواهید برای این موضوع به پایگاهی که درباره آن در صفحه 10 نوشته ایم مراجعه کنید. اما پیش از این بد نیست خودتان با بررسی وضعیت هزینه‌ها و درآمدتان ببینید در کدام یک از دهک‌ها قرار دارید. در این گزارش به بررسی آخرین نتایج منتشرشده از میزان مخارج هر کدام از دهک‌های جامعه پرداخته ایم.

دهک بندی بر اساس مخارج خانواده

تا پیش از این دهک بندی‌ها تنها بر اساس درآمد خانواده‌ها انجام می‌شد اما چند سالی است غربالگری دهک‌ها از طریق آزمون وسع صورت می‌گیرد. بر اساس آن چه در پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان آمده،  این غربالگری براساس تعداد اعضای خانوار، جنسیت سرپرست خانوار، تعداد خودرو، مجموع ارزش خودرو، تعداد ملک اظهاری، تعداد سفرهای خارجی، گردش حساب، شغل افراد و. ..  اقدام به محاسبه وسع افراد می‌کند. البته در این بین براساس اطلاعات پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان معلولیت، بیماری‌های خاص و. . هم در نظر گرفته شده است. با این حال طبق گزارش اکو ایران بر اساس آخرین داده های مرکز آمار متوسط هزینه ماهانه هر خانوار شهری در سال 1399 حدود 5 میلیون و 300 هزار تومان بوده است.

دهک‌های اول تا سوم

بر اساس آمارهای سال گذشته مرکز آمار ایران، اگر هزینه کل یک خانوار (از تمامی افراد خانوار که به طور متوسط 3.3 نفر در نظر گرفته می‌شود) حدود ۷۰۰ تا یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان در ماه باشد، این خانواده در دهک یک قرار می‌گیرد و جزو ۱۰درصد فقیرترین خانواده‌های جامعه است. اگر هزینه خانوار حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان باشد، خانواده را در دهک 2 قرار می‌دهد. هزینه دو میلیون تومانی خانوار را در دهک سوم جای گذاری می‌کند. البته به گزارش تجارت نیوز باید ۴۲ درصد نرخ تورم به هزینه‌های دهک‌ها اضافه شود. همان طور که رئیس‌جمهور اعلام کردند این دهک‌ها تا ایجاد کالابرگ الکترونیک ماهانه به ازای هر نفر 400 هزار تومان به عنوان یارانه دریافت می‌کنند.

دهک‌های چهارم تا نهم

افراد حاضر در دهک چهارم هزینه خانوارشان حدود سه میلیون تومان است و برای خانوارهای دهک پنجم هزینه سه میلیون و ۵۰۰ هزار تومان برآورد می‌شود که دهک میانی محسوب می‌شود. هزینه حدود چهار میلیون و 300 هزار تومانی برای افراد از دهک ششم محسوب می‌شود و هزینه پنج میلیون تومانی خانوارها را به دهک بعدی یعنی دهک هفتم می‌برد.  رقم حدود شش میلیون و ۷۰۰ هزار تومان هزینه خانوار دهک هشتم فرض شده و دهک نهم حدود هشت میلیون تومان در ماه هزینه دارد. برای این دهک‌ها هم تا زمان ایجاد کالابرگ الکترونیک ماهانه به ازای هر نفر 300 هزار تومان به حساب سرپرست خانوار واریز می‌شود.

دهکی که یارانه نمی‌گیرد

به گفته وزیر اقتصاد 10 درصد از جامعه در این دهک قرار دارند که هزینه خانوار آن‌ها حدود ۱۶ میلیون تومان هزینه در ماه است. البته همان طور که پیش از این نوشتیم هزینه تورم را هم باید به این مبالغ اضافه کنیم. 

پاسخ به همه پرسش‌های یارانه‌ای

درامتدادتاریکی-ماجرای دختر گوژپشت!

اگر چه پدر و مادرم حق و حقوق مرا رعایت نکردند و سرنوشت من به گونه ای دیگر رقم خورد اما امروز برادرم با رفتارهای خشن و پرخاشگرانه اش روزگار همه اعضای خانواده را سیاه کرده است به گونه ای که ...

به گزارش خراسان، زن 33 ساله ای که به اتهام تخریب خودرو و کتک کاری از برادرش شکایت کرده بود با بیان این که دیگر نمی توانیم رفتارهای او را تحمل کنیم درباره سرگذشت خود به کارشناس اجتماعی کلانتری قاسم آباد مشهد گفت: از همان دوران کودکی چهره زیبایی نداشتم و به همین دلیل هم پدر و مادرم اهمیتی به من نمی دادند به گونه ای که حتی مادرم در مهمانی ها اجازه نمی داد در کنارش بنشینم. وقتی برادرم به دنیا آمد دیگر مرا به کلی فراموش کردند. «فرید» همه زندگی پدر و مادرم شده بود و من هم از این همه بی توجهی زجر می کشیدم آن قدر لاغراندام بودم که هر بار پدر و مادرم با یکدیگر دعوا می کردند پدرم مرا با یک دست بلند می کرد و به زمین می زد. 12 سال بیشتر نداشتم که هنگام بازی کتفم شکست و باید بنا به تشخیص پزشکان عمل جراحی انجام می دادم ولی پدرم هزینه های عمل را نپرداخت تا این که استخوان شکسته از پشتم بیرون زد و من به دختری گوژپشت تبدیل شدم. پدرم تاکید می کرد وقتی ازدواج کنم شوهرم هزینه های عملم را می پردازد ولی با این شرایط کسی به خواستگاری ام نمی آمد و من هر روز بیشتر گوشه گیر می شدم و غصه می خوردم با وجود این هیچ گاه درس و مدرسه را رها نکردم چرا که علاقه عجیبی به تحصیل داشتم خلاصه 17 سالم بود که فرد ناشناسی مبلغ عمل جراحی را واریز کرد و من از گوژپشتی رها شدم اما باز هم همواره محبت را از خانواده ام گدایی می کردم. چند سال بعد زمانی که در رشته الهیات تحصیل می کردم جوانی به خواستگاری ام آمد و ما با هم ازدواج کردیم ولی دوران نامزدی ما فقط 4 ماه طول کشید و او با این بهانه که رفتار پدر و مادرم با من مناسب نیست مرا طلاق داد ولی از سوی دیگر نیز ادعا می کرد تو دختر ضعیفی هستی و من قصد داشتم با یک دختر قدر و قلدر ازدواج کنم! با آن که خوب می دانستم «محمود» مرا به خاطر رفتارهای پدر و مادرم طلاق می دهد ولی کاری از دستم ساخته نبود بعد از این ازدواج نافرجام فقط سرگرم تحصیل و کار شدم و در رشته الهیات فوق لیسانس گرفتم. در این شرایط نیز همه لوازم جهیزیه ام را خریدم اما از سوی دیگر برادرم به مواد مخدر صنعتی روی آورده بود به طوری که پدر و مادرم ناچار شدند او را در مرکز ترک اعتیاد بستری کنند. حالا او به جان پدر و مادرم افتاده بود و با توهین و فحاشی از آن ها اخاذی می کرد. او که جوانی بیکار است ادعا می کند چون مرا به دنیا آورده اید باید همه مخارجم را نیز بپردازید و با همین بهانه نه تنها به پدر و مادرم بی احترامی می کند بلکه آن ها را کتک هم می زند. او مدتی قبل با دختری ارتباط داشت اما آن دختر وقتی متوجه رفتارهای پرخاشگرانه او شد بلافاصله ارتباطش را قطع کرد و به دنبال سرنوشت خودش رفت. حالا هم فرید مادرم را تحت فشار گذاشته است تا  دختری برایش انتخاب کند اما مادرم تاکید می کند تا زمانی که دست از این رفتارها برندارد نمی تواند دختری را بدبخت کند! از سوی دیگر من هم که علاقه زیادی به طراحی و عکاسی داشتم در یک شرکت مشغول کار شدم و برای خودم یک واحد آپارتمانی و یک دستگاه خودرو خریدم. در همین حال یکی از همکارانم که  متاهل بود به من پیشنهاد ازدواج داد اما من پیشنهاد او را نپذیرفتم چرا که نمی خواستم زندگی ام را روی ستون های آشیانه فرد دیگری بنا کنم و به همین دلیل همان همکارم از من خواست تا با یکدیگر شرکتی خصوصی راه اندازی کنیم، من هم قبول کردم و همه امور اداری آن را انجام دادم اما در آخرین لحظه برایم پیامکی فرستاد که تو را سرکار گذاشته ام! تا  دیگر مرا به خاطر ازدواج تحقیر نکنی! با  دیدن آن پیامک قلبم شکست و تاسیس شرکت را از ذهنم بیرون کردم چند سال بعد از این ماجرا با زن میان سالی آشنا شدم که به من کمک کرد تا آن شرکت را راه اندازی کنم در همین زمان بود که فهمیدم آن همکارم در یک سانحه دچار قطع نخاع شده و در حالی که روی ویلچر  زندگی می کند برایم پیام فرستاده است که حلالش کنم و ...

اکنون نیز مادرم اعتقاد دارد به خاطر ظلمی که در حق من کرده اند فرید آن ها را آزار می دهد. آخرین بار وقتی شب هنگام به همراه برادر و پدر و مادرم از یک مهمانی به خانه بازمی گشتیم برادرم با این بهانه که صدای ضبط بلند است پشت فرمان خودرو به من حمله ور شد و من و مادرم را کتک زد و خودروی مرا تخریب کرد ...

گزارش خراسان حاکی است رسیدگی قضایی و بررسی های روان شناختی در این پرونده آغاز شد.

ماجرای واقعی با همکاری پلیس پیشگیری خراسان رضوی . خراسان : شماره : 20932 - ۱۴۰۱ سه شنبه ۲۰ ارديبهشت

درگذشت "ابن سيرين بصری" خوابگزار معروف مسلمان(9شوال110 ق)

ابوبكر محمد بن سيرين بصري، فقيه و راوي حديث بود كه از تابعين، احاديث فراواني را نقل كرده است. وي در سال 31 يا 33 هجري قمري به دنيا آمد. در ابتدا شغل بزّاري داشت و بسيار زيباو با جمال بود. روزي زني وي را به بهانه‏ي خريد اجناس بزازي، به خانه‏ي خود برد و او را به گناه فرا خواند و به او گفت: در صورتي كه خواسته‏ام را برآورده نسازي، آبرويت را مي‏برم. ابن‏سيرين براي آن‏كه حِسِّ تَنَفُّر و انزجار را در زن برانگيزد خود را به نجاست آلوده مي‏كند وبه اين ترتيب خود را از گناه مي‏رهاند. مي‏گويند در نتيجه‏ي آن تقوي، وي به علم تعبيرخواب آگاه گرديد، به‏حدي كه او را "تاليِ يوسف صديق" مي‏شمارند. همه‏ي تعبيرات او، از ذوق سليم و فكر ثاقب بود و حوادث رؤيايى را با آيات قرآني و احاديث نبوي و يا حقايق خارجي تطبيق مي‏نمود. ابن‏سيرين براي احاديث پيامبر اسلام(ص) اهميت بسياري قائل بود و در حفظ و نقل حديث، دقيق و محتاط بود و همين دقت نظر او موجب شد تا مؤلفان برجسته، روايت‏هايش را قابل استناد بدانند. ابن سيرين در زمان حيات خود، محضر 30 نفر از اصحاب پيامبر را درك كرد و كتب و نسخه‏هاي خطي گوناگوني رابه زبان‏هاي مختلف از خود بر جاي گذاشت. ويژگي‏هايى چون رعايت جانب احتياط در مسايل شرعي، يك روز در ميان روزه گرفتن، شب زنده‏داري، بردباري، نرم‏خويى، پرهيز از بحث و جَدَل، اعتراف به لغزش‏هاي خويش و اميدواري فراوان به رحمت الهي، از ابن سيرين چهره‏اي چونان زاهدان و پارسايان بزرگ ساخته است و همين امر موجب شده تا برخي از كساني كه در زمينه‏ي سير و سلوك كتاب‏هاي مهم نگاشته‏اند، در وي به گونه‏ي الگوي پرهيزگاري و پارسايي بنگرند.

ابن‌سیرین چگونه معروفترین خوابگزار اسلامی شد؟ - ایسنا

داستان محمد بن سیرین و زن هوس ران-وفات «ابن سيرين بصری» ...

زندگینامه ابوبکر محمد بن‌ سیرین‌«ابن‌ِ سیرین‌» (۱۱۰ ه ق‌) - ...

مردی که یک خواب هم تعبیر نکرد! (نگاهی به زندگی وآثار ابن ...

اِبْن‌ِ سيرين‌، ابوبكر محمد بن‌ سيرين‌-وفات «ابن سيرين ...

مختصری از زندگی محمد بن سیرین | وااسلاماه

ابن سیرین - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

ابن سیرین - دانشنامه‌ی اسلامی

رویدادهای مهم این روز در تقویم هجری ( 9 شوال 1443 )

• درگذشت "ابن سيرين بصری" خوابگزار معروف مسلمان(110 ق)

ابوبكر محمد بن سيرين بصري، فقيه و راوي حديث بود كه از تابعين، احاديث فراواني را نقل كرده است. وي در سال 31 يا 33 هجري قمري به دنيا آمد. در ابتدا شغل بزّاري داشت و بسيار زيباو با جمال بود. روزي زني وي را به بهانه‏ي خريد اجناس بزازي، به خانه‏ي خود برد و او را به گناه فرا خواند و به ...

• پايان محاصره‏ي بغداد از دست عثماني‏ها توسط "شاه عباس صفوي" (1035ق)

اعدام دكتر "حشمت" از ياران ميرزا كوچك خان جنگلي به دستور تيمور تاش حاكم گيلان (21اردیبهشت1298ش)

اعدام دكتر "حشمت" از ياران ميرزا كوچك خان جنگلي به دستور تيمور تاش حاكم گيلان (1298ش) دكتر ابراهيم حشمت الاطباء، يكي از مردان آزاده، خدمتگزار و نيك نامي بود كه در جنبش مشروطيت از مجاهدين صديق و در قيام جنگل از سران فداكار و نزديك به ميرزا كوچك خان جنگلي بود. وي در جريان نهضت جنگل، به واسطه خدمات پزشكي‏اش، محبوبيت زيادي در لاهيجان كسب كرده بود و در آنجا يك گروه چند صد نفري به نام نظام ملي گرد آورده بود. وي پس از مدت‏ها كه به همراه نهضت جنگل مشغول مبارزه بود، از جانب مقامات نظامي دولت، به تسليم دعوت شد. مقامات نظامي براي دكتر امان نامه‏اي در پشت جلد قرآن نوشتند و براي او ارسال كردند. دكتر حشمت نيز كه به مباني ديني ايمان داشت، سوگند مقامات نظامي را باور كرد و به همراه 270 نفر از مجاهدين تحت فرمانش، خود را به قزاقان تسليم نمود اما بدرفتاري فرماندهان نظامي، در همان لحظات اوليه، دكتر را متوجه اشتباهش نمود. پس از مدت كوتاهي جلسه محاكمه نظامي ترتيب داده شد و بدون اينكه حق دفاعي براي دكتر حشمت قائل شوند، حكمي را كه از پيش انشا نموده، قرائت و دكتر را به اعدام محكوم ساختند. سرانجام دكتر حشمت در روز 21 ارديبهشت 1298 ش برابر با يازدهم شعبان 1337 ق در رشت به دار آويخته شد و در همان شهر مدفون گرديد.

پيوستن رسمي اروپاي غربي به آمريكا در تحريم اقتصادي جمهوري اسلامي ايران (21اردیبهشت1359ش)

پيوستن رسمي اروپاي غربي به آمريكا در تحريم اقتصادي جمهوري اسلامي ايران (1359ش) به دنبال واقعه فتح لانه جاسوسي آمريكا توسط دانشجويان پيرو خط امام در 13 آبان 1358 و پس از شكست طرح تحريم اقتصادي ايران از طريق سازمان ملل به دليل وِتوي يكي از اعضاي شوراي امنيت، برخي از كشورهاي اروپايي تصميم گرفتند كه از امضاي قراردادهاي جديد با جمهوري اسلامي خودداري نموده و ايران را تحت فشار قرار دهند. اين تصميم بازار مشترك اروپا از آنجايي كه براي حمايت از آمريكا و محكوم كردن مسأله گروگان‏گيري انجام مي‏گرفت، حالتي سمبوليك و سياسي داشت و از بار اقتصادي غالبي برخوردار نبود. بدين ترتيب پس از پايان مهلت آزادسازي گروگان‏ها و لاينحل ماندن اين مسأله، جامعه اقتصادي اروپا به طور رسمي، تحريم اقتصادي ايران را اعلام نمودند. اين اقدام در حالي انجام مي‏گرفت كه در اعلاميه مشترك كنفرانس 9 كشور اروپايي تنها هدف از اين اقدام، تسريع در آزادي گروگان‏ها عنوان شده بود. اما با گسترش اين تحريم از سوي كشورهاي غربي، اقتصاد داخلي آنان نيز دچار ركود و تورم شد. در طول هشت سال دفاع مقدس، آمريكا و كشورهاي بازار مشترك اروپا، ايران را در تنگنا قرار داده و از معامله مستقيم خودداري مي‏كردند. حتي در مواردي از فروش و ارسال داروهاي مورد نياز به ايران امتناع مي‏نمودند. اين در حالي بود كه پيشرفته‏ ترين تجهيزات نظامي و خطرناك‏ترين سموم شيميايي را در اختيار رژيم متجاوز عراق قرار مي‏دادند و اين رژيم را به ادامه جنگ ترغيب مي‏كردند. ليكن رفته رفته، كشورهاي اروپايي دريافتند كه فشار آمريكا به ايران نه تنها به نفع آنها نيست بلكه منافع آنان را فداي مطامع آمريكا خواهد ساخت.

تحریم‌ها علیه ایران از چه زمانی آغاز شد؟- اخبار رسانه ها تسنیم ...

خبر خوش روحانی درباره برداشته شدن تحریم ها/ مردم در حال دیدن ...

روحانی: به مردم اعلام می‌کنم که تحریم شکسته شده است - ایرنا

۱۵۰۰ تحریم ایران باید در یک مرحله لغو شود / دو روش برای ...

کار مذاکره کنندگان ما در وین بزرگ بوده است/به زودی تحریم ...

رابرت مالی: ایران به برجام بازگردد 500 تحریم ترامپ برداشته ...

اولین تحریم غرب علیه ایران چه زمانی اتفاق افتاد؟ - دنیای ...

تحریم ها علیه جمهوری اسلامی ایران | خبرگزاری تسنیم

تحریم اقتصادی ایران - خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان

تحریم‌های آمریکا علیه ایران - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

در مورد لغو تحریم ها در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

تعریف و تاریخچه تحریم ها علیه ایران - مشرق نیوز

رفع تحریم‌ها دلار را چقدر ارزان می‌کند؟ - خبرآنلاین

به زودی تحریم برداشته می‌شود - تجارت‌نیوز

تحریم‌ها علیه ایران - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

تحریم ایران - مشرق نیوز

رویدادهای مهم این روز در تقویم خورشیدی ( 21 اردیبهشت 1401 )

اعدام دكتر "حشمت" از ياران ميرزا كوچك خان جنگلي به دستور تيمور تاش حاكم گيلان (1298ش)

دكتر ابراهيم حشمت الاطباء، يكي از مردان آزاده، خدمتگزار و نيك نامي بود كه در جنبش مشروطيت از مجاهدين صديق و در قيام جنگل از سران فداكار و نزديك به ميرزا كوچك خان جنگلي بود. وي در جريان نهضت جنگل، به واسطه خدمات پزشكي‏اش، محبوبيت زيادي در لاهيجان كسب كرده بود و در آنجا يك گروه چند ...

پيوستن رسمي اروپاي غربي به آمريكا در تحريم اقتصادي جمهوري اسلامي ايران (1359ش)

به دنبال واقعه فتح لانه جاسوسي آمريكا توسط دانشجويان پيرو خط امام در 13 آبان 1358 و پس از شكست طرح تحريم اقتصادي ايران از طريق سازمان ملل به دليل وِتوي يكي از اعضاي شوراي امنيت، برخي از كشورهاي اروپايي تصميم گرفتند كه از امضاي قراردادهاي جديد با جمهوري اسلامي خودداري نموده و ايران ...

شهادت شهید جهانگیر ایزدی (1362ش)

شهید جهانگیر ایزدی، سال ۱۳۴۱ش در خانواده‌ای مذهبی و مسلمان در خرامه چشم به جهان هستی گشود. او فرزند ششم خانواده بود که پا به عرصه این دنیای خاکی گذاشت. بعد از سپری کردن ایام کودکی، راهی مدرسه شد و تا سال سوم راهنمایی درس خواند و سپس ترک تحصیل کرد. بعد از مدتی در سن شانزده سالگی وارد ...

رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی ( 11 می 2022 )

• تصویب قطعنامه استقلال بحرین در شورای امنیت سازمان ملل متحد (1970م)

کشور امیرنشین بحرین با 694 کیلومتر مربع وسعت در جنوب غربی آسیا، به صورت جزایری در جنوب خلیج فارس واقع شده و فاصله کمی تا سواحل قطر و عربستان سعودی دارد. سرزمین بحرین چندین بار بین دولت‏های بزرگ دست به دست شده و تحت نظر حکومت‏های ساسانیان، پرتغال، صفویان و نیز امرای محلی بود. در سال ...

• تأسيس آكادمي هنرهاي علوم سينمايي اسكار (1927م)

آكادمي هنرها و علوم سينمايى اسكار، مؤسسه‏اي غيرانتفاعي است كه توسعه و پيشبرد هنر و علوم مربوط به اين حرفه را از طريق مبادله افكار و هم‏چنين توسط اهداي جايزه‏ها براي دست‏آوردهاي ارزش‏مند در رسته‏هاي گوناگون تشويق مي‏كند. اين آكادمي كه به اسكار نيز معروف ...

• نبرد نيروهاي فرانسه و انگلستان با آلمان در جريان جنگ جهاني دوم (1940م)

با آغاز جنگ جهاني دوم و حمله نيروهاي آلمان به كشورهاي مجاور، هيتلر تصميم گرفت تا با حمله به منطقه غرب، كشورهاي بلژيك، هلند و لوكزامبورگ را به تصرف خود درآورد. با حمله آلمان به اين سه كشور در دهم مه 1940م، نيروهاي متحد فرانسه و انگليس براي حمايت از كشور بلژيك وارد اين كشور شدند. دفاع ...

• پرتاب ماهواره بدون سرنشين "كاسموس 118" به فضا توسط شوروي (1966م)

• مرگ "ژان دو لابْرويِر" عالم علم اخلاق و نويسنده فرانسوي (1645م) (ر.ك: 15 اوت)

• تولد خانم "اِتِل ليليان وينيچ" نويسنده معروف انگليسي (1864م) (ر.ك: 28 ژوئيه)

"اتل لیلیان وینیچ" نویسنده و موسیقی‌دان انگلیسی بود و در خانوادهٔ جرج بول یکی از دانشمندان برجستهٔ انگلیسی در ۱۱ مه ۱۸۶۴ دیده به جهان گشود. پدر وی پروفسور ریاضیات بود، مادرش دربارهٔ مسائل اجتماعی مقالاتی می‌نوشت. «جرجی اورست»، عموی مادر او، جغرافیدان مشهوری بود و مرتفع‌ترین قلهٔ ...

• تشكيل كشور "لوكزامبورگ" در اروپاي غربي (1867م)

كشور لوكزامبورگ كه نام اصلي آن، "لوتسلبورگ" مي‏باشد در قرن دهم ميلادي پديد آمد و به عنوان يكي از توابع امپراتوري عظيم روم شكل گرفت و تا قرن پانزدهم ادامه يافت. اين دوك‏نشين در اواخر اين قرن جزئي از هلند گرديد و بر اساس مصوبه كنگره ويِن به اتحاديه آلمان ملحق گرديد و تا اواسط قرن نوزدهم ...

• تولد "سالوادور دالي" نقاش معروف و معاصر اسپانيايي (1904م)

سالوادور دالي، نقاش و هنرمند اسپانيايى در يازدهم مه 1904م در بارسلون اسپانيا به دنيا آمد. وي از دوران نوجواني به دنياي نقاشي وارد شد و آموزش‏هاي اوليه را در مدرسه هنرهاي زيباي مادريد پشت سر گذاشت. وي در آغاز به شيوه كوبيسم نقاشي مي‏كرد ولي در سال 1929م به مكتب سورآليسم پيوست كه بر ...

• افتتاح اولين فرستنده تلويزيوني جهان در برلين (1935م)

تلویزیون سامانه‌ای ارتباطی برای پخش و دریافت تصاویر متحرک و صداها از مسافتی دور است. همچنین دستگاه گیرنده در این سامانه، دستگاه تلویزیون نام دارد. امروزه در ایران، به مجموعه فراهم کننده و پخش کننده برنامه‌های تلویزیونی، سیما گفته می‌شود. واژه تلویزیون که از زبان فرانسوی به فارسی ...

سوالات متداول طرح کمک حمایت معیشتی

کمک حمایتی شامل حال کسانی شده است که یارانه دریافت می کنند و از بین یارانه بگیران، دهک های پایین درآمدی این بسته را دریافت نمودند.
به علاوه امکان ثبت درخواست برای غیریارانه بگیران و محذوفین یارانه نیز از دی ماه 98 در سامانه ایجاد شده است...

خانوارهایی که حداقل یکی از شرایط زیر را داشته باشند، مشمول کمک حمایت معیشتی نمی‌شوند:

• خانوارهایی که اعضای آن دارای «واحد مسکونی»، «شغل» و «خودرو» به طور همزمان هستند یا خانوارهایی که دارای «دو واحد ملکی» هستند
• خانوارهایی که بیش از 3 سفر خارجی غیرزیارتی هوایی (در چهار سال اخیر) داشته‌اند
• خانوارهایی که دارای خودرو سواری به ارزش بیش از 300 میلیون تومان یا خودرو عمومی به ارزش بیش از 400 میلیون تومان باشند
• کارفرمایانی که بیش از 3 بیمه پرداز داشته باشند
• خانوارهایی که ارزش ملک آنها در تهران و کلانشهرها یک میلیارد و 200 میلیون تومان و در سایر شهرها 900 میلیون تومان باشد
• گیرندگان تسهیلات بانکی به مبلغ جمعاً بیش از 300 میلیون تومان که در حال بازپرداخت اقساط باشند
• خانوارهایی که مجموع درآمد ماهانه آنها با توجه به تعداد اعضای خانوار بیشتر از مبالغ زیر باشد:
  • 1 نفره: 4 میلیون تومان
  • 2 نفره: 5 میلیون تومان
  • 3 نفره: 6 میلیون تومان
  • 4 نفره: 7 میلیون تومان
  • 5 نفره و بیشتر: 8 میلیون تومان

ورود به سامانه: کلیه خانوارهایی که یارانه بگیر هستند یا یارانه آنها از سال 94 به بعد قطع شده است می توانند با اطلاعات زیر وارد سامانه شوند (این افراد می توانند درصورت عدم امکان استفاده از سامانه اینترنتی، به دفاتر پیشخوان مراجعه کنند):.

• کد ملی سرپرست خانوار
• شماره حساب واریز یارانه
• کد ملی یکی از اعضای خانوار (برای خانوارهای چند نفره) یا گزینه «خانوار یک نفره» (برای خانوارهای یک نفره)

کلیه مراحل ثبت درخواست در سامانه طی می شود و نیازی به مراجعه حضوری به هیچ سازمان یا دستگاهی نیست. جهت ثبت درخواست لازم است مراحل زیر در سامانه طی شود:

1. سرپرست خانوار اجازه دسترسی به اطلاعات دارایی و مالی خانوار خود را با تأیید رضایتنامه ای در سامانه ثبت می کند
2. پس از آماده شدن نتیجه درخواست اولیه، سرپرست خانوار می تواند شناسنامه اقتصادی-اجتماعی خانوار خود را در سامانه مشاهده کند.
3. درصورتی که پس از مشاهده شناسنامه اقتصادی-اجتماعی، سرپرست خانوار همچنان درخواست دریافت کمک حمایت معیشتی را داشته باشد، لازم است درخواست بازبینی خود را با تأیید رضایتنامه ای در سامانه ثبت کند.
4. نتیجه درخواست حداقل یک ماه و حداکثر یک سال پس از ثبت درخواست مشخص خواهد شد.
5. درصورتی که طی این مدت، سرپرست خانوار از درخواست خود منصرف شود، می تواند انصراف خود را در سامانه ثبت نماید. پس از انصراف، امکان درخواست مجدد تا شش ماه بعد وجود نخواهد داشت.

سید حسن نصرالله: اسرائیلی‌ها پیام دادند که علیه لبنان دست به اقدام نظامی نمی‌زنند

دبیر کل حزب الله لبنان امروز سه‌شنبه در همایش انتخاباتی که این جنبش در بیروت برگزار کرد، سخنرانی کرد و گفت که اسرائیلیها قصد ندارند هیچ اقدام نظامی علیه لبنان انجام دهند.

به گزارش قدس آنلاین، سید حسن نصرالله دبیر کل حزب الله لبنان امروز سه‌شنبه در همایش انتخاباتی که این جنبش در بیروت برگزار کرد، سخنرانی خود را آغاز کرد.

دبیر کل حزب الله لبنان در آغاز سخنرانی از گردهمایی مردم بیروت برای حمایت از مقاومت قدردانی کرد و گفت که حضور گسترده مردمی در امروز و روز گذشته، پیامی به تمامی کسانی است که بر روی کودتای بستر مقاومت علیه آن حساب باز کرده بودند.

وی با بیان اینکه بدون فلسطین و قدس، عربیتی وجود ندارد و با عادی‌سازی روابط با رژیم موقت صهیونیستی، عربیت هیچ معنایی ندارد، از تمامی اتباع لبنانی حاضر در خارج از این کشور که به مقاومت رأی می‌دهند، قدردانی کرد.

نصرالله با اشاره به اینکه اتهام تروریسم، هزینه مقاومت است، خبر داد، در روزهای گذشته و پس از سخنرانی در روز قدس و آماده‌باش مقاومت در لبنان، «پیامی به من داده شد که اسرائیلیها تأکید دارند که قصد ندارند هیچ اقدام نظامی علیه لبنان انجام دهند».

به دشمن و پیامهایش هیچ اعتمادی نیست

نصرالله با اشاره به اینکه رأی دادن اتباع لبنانی در خارج به مقاومت علیرغم وجود تهدید در برخی از کشورهای خلیج فارس نشان دهنده شجاعت، صداقت و صمیمیت آنهاست، خاطر نشان کرد: « ما نه به دشمن، نه به پیام های او و نه به اظهارات نخست وزیرش اعتماد نداریم، به همین دلیل، آماده‌باش و آمادگی ما تا پایان مانورهای اسراییل به قوت خود باقی خواهد ماند».

نصرالله روز گذشته نیز در همایش انتخاباتی که در شهرهای «صور» و «النبطی» برگزار شد، سخنارنی کرد و گفت که مقاومت در این انتخابات، به دنبال حل بحران اقتصادی این کشور است.

وی با بیان اینکه حزب الله در همایشهای انتخاباتی خود از مشکلات اصلی مردم لبنان سخن خواهد گفت، افزود: «در یکی از نظرسنجیها مشخص شد که آنچه برای مردم اهمیت دارد، موضوع اقتصاد و معیشت و فساد است و تعداد کمی از مردم، سلاح مقاومت را مطرح کرده بودند، ولی متأسفانه برخی از گروههای سیاسی، این مسئله را از پایینترین اولویت خارج کردند و مد نظر خود قرار داده‌اند».

نصرالله با اشاره به اینکه این گروهها از چند ماه پیش، سلاح مقاومت را عنوان جنگ انتخاباتی خود قرار داده بودند، خاطر نشان کرد: «کسانی که خواستار خلع سلاح مقاومت و خلاص شدن از حزب الله هستند، از زمان تشکیل رژیم موقت غاصب در فلسطین، از مشکلات جنوب آگاه نیستند».منبع:فارس

• آلبوم تصاویر
• چندرسانه ای
• متن بیانات

رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار جمعی از کارگران: ۱۹ / اردیبهشت / ۱۴۰۱

دولت کارهای اقتصادی مهمی در پیش دارد؛
همه کمک کنند تا به نتیجه دست یابد

جامعه کارگری در اعتراضات بحق خود با دشمن مرزبندی کرد و بینی آنها را به خاک مالید

واردات کالای دارای تولید داخل و با کیفیت خنجری بر قلب تولید کشور است

رهبر انقلاب با انتقاد از قاچاق و واردات بی رویه کالاهایی که تولید داخلی باکیفیت دارند تصریح کردند:

نابودی ۱۰۰ هزار شغل با هر یک میلیارد دلار واردات

دولت کارهای اقتصادی مهمی در پیش دارد؛ همه کمک کنند

گروه سیاسی -رهبر انقلاب اسلامی صبح دیروز در دیدار جمعی از کارگران، آنان را ستون اصلی خیمه تولید خواندند و با اشاره به سه موضوع اصلیِ «لزوم افزایش فرصت‌های شغلی»، «تنظیم عادلانه رابطه کار و سرمایه» و «تأمین امنیت شغلی» کارگران گفتند: واردات بی‌رویه خنجری به قلب «تولید ملی» و «اشتغال کارگران» است، بنابراین باید به‌صورت جدی از آن جلوگیری شود و در داخل نیز ضمن تولید محصولات با کیفیت، مردم و دستگاه های دولتی مقیّد به خرید تولیدات داخلی باشند. حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای همچنین با اشاره به برنامه‌های مهم دولت در زمینه مسائل اقتصادی تأکید کردند: همه قوا و دستگاه ها و مردم به دولت کمک کنند.

 نگاه اسلام به کارگر، قدرشناسانه و ارزش‌مدارانه است

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی khamenei.ir،رهبر انقلاب هدف از دیدار با کارگران را قدرشناسی و تشکر از آنان و تأکید بر ارزش نفسِ کار برشمردند و با اشاره به نگاه اسلام به «کارگر» و موضوع «کار» گفتند: برخلاف نگاه استثماریِ نظام سرمایه‌داری و نگاه شعاریِ نظامِ فروپاشیده کمونیستی، نگاه اسلام به کارگر، قدرشناسانه و ارزش‌مدارانه است و بر همین اساس است که پیامبر اسلام(ص) بر دستان کارگر بوسه می‌زنند. ایشان با تأکید بر لزوم فرهنگ‌سازی در جامعه درباره «ارزش کار»، مسئولان مربوط را به اهمیت دادن به موضوع بسیار حیاتی مهارت‌افزایی در کارگران توصیه کردند. رهبر انقلاب با اشاره به انگیزه‌های ملّی و درخشان کارگران در عرصه‌های نظامی، اقتصادی و سیاسی، گفتند: نمونه بارز عرصه نظامی، تقدیم ۱۴ هزار شهید کارگر در دوران دفاع مقدس است و اگر بار دیگر نیز مسئله نظامی پیش بیاید، جامعه کارگری قطعاً جزو صفوف مقدم خواهد بود.

اعتراض کارگران در مواردی به حق بوده است

ایشان درخصوص انگیزه‌های ملی کارگران در عرصه اقتصادی افزودند: یکی از سیاست های اصلی استکبار از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی از کار انداختن تولید کشور بود که در سال های اخیر و تشدید تحریم‌ها، این هدف کاملاً روشن شده است اما کارگران با ایستادگی خود مانع از تحقق این هدف شدند و در این عرصه ستون اصلی خیمه تولید بودند. حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای با اشاره به تحریکات کارگری که از ابتدای پیروزی انقلاب وجود داشته است، خاطرنشان کردند: هدف از این تحریکات، تبدیل جامعه کارگری به تابلو و نشانه اعتراضات مردمی بود اما کارگران در عرصه سیاسی نیز بینی تحریک‌کنندگان را به خاک مالیدند و همواره در کنار نظام و انقلاب بودند و هستند.ایشان افزودند: البته در مواردی همچون واگذاری‌های نادرست کارخانه‌ها، اعتراض کارگران به‌حق بوده است اما در همین موارد نیز کارگران مرز خود را با دشمنان مشخص کرده‌اند که این موضوع بسیار مهمی است و باید از این مجموعه آگاه، با بصیرت و متعهّد عمیقاً تشکر کرد.

3موضوع اساسی در مسائل کارگری

رهبر انقلاب با اشاره به مشکلات جامعه کارگری ابراز امیدواری کردند که با سیاست های دولت جدید، این مشکلات به تدریج برطرف شود.حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای «افزایش فرصت‌های شغلی»، «تنظیم عادلانه رابطه کار و سرمایه» و «تأمین امنیت شغلی» کارگران را سه موضوع اساسی در مسائل کارگری برشمردند و گفتند: مسئولان باید تلاش کنند تا فرصت‌های شغلی را افزایش دهند و این موضوع با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و مدیریت صحیح دولت در هدایت سرمایه‌ها به سمت ظرفیت ها و احیای فرصت‌های شغلی، امکان‌پذیر است.

شرکت‌های دانش‌بنیان بیکاری دانش‌آموختگان را از بین می‌برند

ایشان تأکید کردند: یکی از مواردی که می‌تواند فرصت‌های شغلی را احیا و مشکل بیکاری دانش‌آموختگان را برطرف کند، افزایش شرکت‌های دانش بنیان است البته این شرکت‌ها باید به معنی واقعی کلمه دانش‌بنیان باشند که در این صورت می‌توان اشتغال را افزایش داد.حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای، کارگر و کارآفرین را دو بال پرواز و دو نیاز قطعی دانستند و گفتند: تنظیم عادلانه رابطه کار و سرمایه یا رابطه کارگر و کارآفرین، نیازمند فکر، تدبیر، مجاهدت، شکیبایی و نرفتن به سمت کارهای نسنجیده است. «امنیت شغلی کارگران» نکته دیگری بود که رهبر انقلاب درباره آن گفتند: مواردی همچون قراردادهای موقت کار که موجب ناامنی شغلی است، به‌گونه‌ای اصلاح شود که بر اساس قانونی عادلانه، هم کارگران آسوده‌خاطر باشند هم کارآفرینان قادر به برقراری‌ انضباط در محیط کار.ایشان، ناامنی شغلی را منحصر در مسئله قراردادهای کار ندانستند و افزودند: با ضربه خوردن تولید ملی، کار و اشتغال کارگر نیز ضربه می‌خورد و علت تأکیدهای مکرر بر تقویت تولید ملی همین مسئله است.

وضعیت خودروسازان تعریفی ندارد

حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای، قاچاق و واردات بی‌رویه کالاهایی را که تولید داخلی و با کیفیت دارند، خنجری بر قلب تولید کشور خواندند و گفتند: بر اساس آمارهای کارشناسان، هر یک میلیارد دلار واردات از اجناس دارای تولید داخلی مانند کفش، پوشاک و لوازم خانگی، به تعطیلی ۱۰۰ هزار فرصت شغلی در کشور منجر می‌شود.ایشان در این زمینه افزودند: البته خودروسازها از این حرف سوءاستفاده نکنند زیرا وضع آن ها تعریفی ندارد و مقصود، آن جاهایی است که تولید خوب و با کیفیت دارند.رهبر انقلاب، ترجیح دادن جنس خارجی به جنس داخلی را ضربه زدن به کارگر داخلی به نفع کارگر خارجی دانستند و گفتند: بر این اساس است که از مردم می‌خواهیم به خرید تولید داخلی مقیّد باشند البته بزرگ‌ترین خریدار در کشور، دستگاه های دولتی هستند که باید سعی کنند هیچ جنس خارجی مصرف نکنند.

کارهای اقتصادی امروز دولت مهم است

ایشان در ادامه اتقان و استحکام کار و زیبایی محصول را از جمله وظایف کارگران و کارآفرینان برشمردند و گفتند: نظام آموزشی کشور باید هر چه بیشتر به حالت عملی و کاربردی نزدیک شود و در بخش تولید نیز مهارت کارگران به‌گونه‌ای افزایش یابد که با ابتکار و سلیقه خوب، ارزش کار و محصول در چشم مشتریان بالاتر برود. حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای با تشکر مجدد از ایستادگی کارگران در مقابل تحریکات دشمنان، گفتند: مسئولان و مدیران مرتبط با جامعه کارگری باید به برنامه‌های خود طبق وعده‌های داده شده عمل کنند.رهبر انقلاب در پایان سخنان شان با اشاره به برنامه‌های اقتصادی دولت تأکید کردند: کارهایی که امروز دولت در زمینه اقتصاد در پیش دارد، کارهای مهمی است و همه اعمّ از قوا و دستگاه های مختلف و آحاد مردم باید کمک کنند که ان‌شاءا... دولت بتواند به این نتایج دست پیدا کند.در ابتدای این دیدار، آقای عبدالملکی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، گزارشی از برنامه‌ها و اقدامات این وزارتخانه در بخش‌های اشتغال، تسهیل کسب وکار، تأمین اجتماعی و مدیریت شرکت‌ها بیان کرد.

پیوندهای مرتبطخبرعکسفيلمفيلمصوتعکس پوستری

۱۴۰۱/۰۲/۱۹

متن بیانات در دیدار کارگران

بسم الله الرّحمن الرّحیم(۱)

و الحمدلله ربّ العالمین و الصّلاة و السّلام علی سیّدنا محمّد و آله الطّاهرین سیّما بقیّة الله فی الارضین.

خیلی خوش ‌آمدید. خیلی خوشوقتم از اینکه بحمدالله ظاهراً بعد از دو سال یا سه سال باز توفیق پیدا شد شماها را، نمایندگان جامعه‌ی کارگری را از نزدیک زیارت کنیم و با آنها صحبت کنیم.

هدف از این دیدارِ همه‌ساله‌ی ما با کارگران، قدرشناسی از کارگران، تشکّر از کارگران، و ارزش دانستن برای نفْس کار است که این دوّمی شاید از اوّلی هم مهم‌تر است. در کشور ما ارزش کار آن‌چنان که باید و شاید برای عموم مردم روشن نیست. کار در اسلام یک ارزش است؛ حالا عرض میکنم که  در اسلام نگاه به کارگر هم همین جور است و با همه جا فرق دارد. طبق آماری که به من دادند، در جامعه‌ی ما کسانی که جویای کارند، از بسیاری از کشورهای جهان کمتر است؛ چرا؟ آن کسی که کار میطلبد و کار نیست، فرصت کاری نیست، یک عذری دارد امّا [درباره‌ی]‌ آن کسی که اصلاً دنبال کار نیست، اسلام با این گرایش مبارزه میکند. اسلام اصرار دارد بر اینکه انسان باید سعی کند، کار کند، تلاش کند؛ این سعی و کار علاوه بر اینکه زندگی جامعه را تأمین میکند ــ خب اگر کار نباشد، زندگی جامعه تأمین نخواهد شد ــ برای خود کارگر هم یک سرمایه است؛ برای خاطر اینکه به او احساس هویّت میدهد. آدمی که دنبال کار نیست و کار نمیکند، احساس هویّت نمیکند، احساس بی‌هویّتی میکند. لذا ما میخواهیم، هم از کارگران عزیزمان تشکّر کنیم و به ‌تَبَع نبیّ مکرّم اسلام دست شماها را ببوسیم، هم میخواهیم ارزش کار در جامعه معلوم بشود که کار یک ارزش است در اسلام. این باید تکرار بشود، باید گفته بشود، باید فرهنگ‌سازی بشود در کشور تا ما بتوانیم بگوییم رقم کسانی که اشتغال به کار دارند و کسانی که جویای کار هستند نسبت به جمعیّت، مثلاً این تعداد بالا است، یک نسبت بالایی دارند و این را بتوانیم ببینیم در آینده؛ این باید جزو برنامه‌های مسئولان مرتبط با کار از جمله وزارت کار باشد. حالا این بیاناتی که آقای وزیر [بیان] کردند، بیانات بسیار خوبی بود، گزارش خوبی ایشان دادند، و تصمیم‌هایی که گرفتید، ان‌شاءالله دنبال کنید تا این تصمیم‌ها تحقّق پیدا کند. مخصوصاً حالا من یادداشت هم کرده‌ام، خواهم گفت مسئله‌ی مهارت‌افزایی را که این بسیار بسیار مهم است؛ ایجاد مراکز مهارت‌افزایی برای کارگر یکی از مسائل حیاتی ماجرای کار و کارگر در کشور است.

 خب، نگاه اسلام به کارگر نگاه قدرشناسانه است؛ هم با نگاه نظام سرمایه‌داری فرق دارد، هم با نگاه نظامهای کمونیستی متلاشی‌شده تفاوت دارد. نگاه نظامهای سرمایه‌داری به کارگر، نگاه بهره‌گیرانه و استثمارگرانه است؛ کارگر یک ابزاری است برای اینکه آنها بتوانند به ثروت برسند؛ از نظر نظام سرمایه‌داری این است؛ مخفی هم نمیکنند؛ [اگر] در کتابهای اقتصادی شما نگاه کنید، به همین نتیجه میرسید. کارگر از نظر نظام سرمایه‌داری یک ابزار و یک وسیله است، باید این [ابزار] را به دست آورد و از او استفاده کرد برای اینکه صاحب سرمایه به ثروت برسد؛ نگاه این است. اگر هم یک وقتی امتیازی به کارگر میدهند، برای این است که این کارگر به این سرمایه‌افزایی ادامه بدهد و منصرف نشود یا عصبانی نشود و امثال اینها؛ این نگاه نظام سرمایه‌داری است.

نگاه نظامهای کمونیستی نگاه شعاری بود؛ اسمش این بود که نظام، نظام کارگری است؛ مثلاً فرض کنید ــ حالا شماها نمیدانم با کتابهای تاریخ ارتباط دارید، آشنایی دارید یا نه ــ روسیه‌ی زمان استالین یا خروشچف ــ همینهایی که در دوره‌ی زندگی ما بودند و ما از نزدیک شاهد اوضاع و احوالشان بودیم در دوره‌ی جوانی و دوره‌ی مطالعات و فعّالیّتها ــ اینها اسمشان نظام کارگری بود امّا رؤسا مثل سلاطین باستانی زندگی میکردند؛ اثری از حمایت از کارگر وجود نداشت؛ فشار روی کلّ جامعه،‌ فشار روی طبقه‌ی کارگر [بود]، در کتابهای خودشان هم اگر نگاه کنید، همین را میتوانید ببینید. در همین کتابهایی که نوشتند، چه کتابهای شرحِ حالی، چه کتابهای هنری و رمان و امثال اینها، کاملاً این معنا منعکس است؛ دفاع از کارگر و نگاه به کارگر، نگاه شعاری بود؛ شعار میدادند که نظام، نظام کارگری است.

در اسلام، نه آن است، نه این؛ نگاه قدرشناسانه است، نگاه ارزش‌مدارانه است؛ برای کار و کارگر ارزش قائل است. همین ماجرای دستبوسی پیغمبر که ایشان نقل کرد، [اشاره به] این است دیگر؛ یعنی پیغمبر اکرم وقتی میبیند این دست، دست کارگری است، خم میشود میبوسد.(۲)

در یک روایتی دارد که یک جوانی از جلوی پیغمبر عبور کرد، جوان برازنده‌ای بود، پیغمبر از این جوان خوششان آمد، ظاهراً صدایش کردند و دو سؤال از او کردند: یکی اینکه گفتند ازدواج کرده‌ای؟ گفت نه، گفتند کار تو چیست؟ گفت بیکارم؛ پیغمبر فرمودند: سَقَطَ مِن عَینی؛ این جوان از چشمم افتاد.(۳) مسئله‌ی کار این است‌؛ سَقَطَ مِن عَینی‌؛ [درباره‌ی] این جوانی که حالا پیغمبر از رفتارش و مثلاً‌ از حرکاتش و امثال اینها خوشش آمده بود، پیغمبر گفت از چشمم افتاد، به‌ خاطر اینکه دنبال کار نیست. اسلام به کار این‌ جور نگاه میکند؛ به کار، به عنوان یک ارزش انسانی نگاه میکند و برای آن ارزش قائل است. خب این حالا راجع به اصل نگاه ما به کار و کارگر و این جلسه و دیدار با شما عزیزان.

امّا راجع به کارگران، خب ما خیلی صحبت کرده‌ایم. بنده این سالهای متمادی بارها راجع به کارگران و امتیازات کارگران [صحبت کرده‌ام]؛ لکن یکی دو نکته در مورد کارگران را خوب است باز هم تکرار کنیم و این مهم است. کارگران ما، [یعنی] کارگران دوران انقلاب ــ قبل از انقلاب جور دیگری بود ــ تا کنون نشان داده‌اند که انگیزه‌های ملّیِ آنها در همه‌ی عرصه‌ها انگیزه‌های درخشان و برجسته‌ای است. «در همه‌ی عرصه‌ها» یعنی چه؟ یعنی هم در عرصه‌ی نظامی، هم در عرصه‌ی اقتصادی، هم در عرصه‌ی سیاسی.

در عرصه‌ی نظامی، صحنه‌ی نمایان و جلوی چشم، دوران دفاع مقدّس است. چهارده هزار کارگرِ شهید ما داریم؛ چهارده هزار! حالا اینکه از هر چند نفری که رفتند یکی شهید شده، من نمیدانم؛ حتماً ده برابرِ این، کارگرها رفتند. منتها رفتن کارگر با رفتن فلان جوان بسیجی فرق میکند؛ این کارگر غالباً زن دارد، بچّه دارد ــ شاید بیش از یک بچّه ــ پدر و مادر دارد؛ اینکه دل بِکَند و برود به سمت دفاع مقدّس و جانش را کف دست بگیرد، خیلی متفاوت است با اینکه یک جوانی که حالا تعلّقات زن و بچّه و این چیزها را ندارد برود به میدان جنگ. در میدان نظامی این جور است. امروز هم اگر چنانچه یک مسئله‌ی نظامی پیش بیاید، قطعاً جامعه‌ی کارگری جزو صفوف مقدّم قرار میگیرد.

امّا در مورد عرصه‌ی اقتصادی. البتّه از اوّل انقلاب این سیاست استکبار بود، و در این ده‌ پانزده سال اخیر خیلی روشن [شد]؛ سیاستشان از کار انداختن تولید کشور بود؛ سیاست دشمن این بود. این تحریمها و این حرفها همه برای این بود که در کشور، تولید از کار بیفتد؛ تولید که از کار افتاد، کشور تهیدست و محتاج میشود، چشمش به دست این و آن است. هدف مهم و نهایی فشار اقتصادی، از کار انداختن تولید بود؛ کارگران ما در صف مقدّم ایستادند و نگذاشتند این اتّفاق بیفتد. اگر شما می‌بینید تولید کشور در یک مواردی در برخی از سالها حتّی بیشتر هم بوده، به معنای این است که کارگران ما در میدان اقتصادی، در صفوف مقدّم، ایستادند. بنده البتّه حقّ کارآفرینان را هم در نظر دارم؛ این جور نیست که آنها را ذی‌حق ندانیم ــ حالا بعد هم عرض خواهم کرد ــ لکن آن که در این زمینه ستون اصلی این خیمه بود کارگر بود. این هم یک نکته؛ میدان اقتصادی.

امّا میدان سیاسی. از روزهای اوّل انقلاب، تحریکات کارگری شروع شد. خود من در جریان نزدیک بودم؛ یک کارخانه‌ای مرکز اجتماع اینها شده بود همان روزهای مشرف به پیروزی انقلاب ــ یعنی روزهای هجدهم بهمن، نوزدهم بهمن، بیستم و بیست‌ویکم بهمن ــ تصادفاً آمدند دنبال ما، حالا من هم مشغول کار بودم، کارهای فراوانی داشتیم آن روزها، امّا رفتم دیگر؛ رفتم و چند روز در آن کارخانه ماندم؛ یعنی شبها می‌آمدم، باز فردا صبح میرفتم. از نزدیک دیدم که چه کار دارند میکنند؛ سخنرانی‌ها، تحریکات. آمدند راه‌پیمایی [راه] انداختند روز سوّم یا چهارم پیروزی انقلاب ــ بیست‌و‌پنجم یا‌ بیست‌و‌ششم ــ به طرف بیت امام! تحریکات کارگری از آن روز شروع شد، تا امروز هم وجود دارد؛ تا امروز هم تحریکات کارگری وجود دارد.
قصدشان این بوده است که طبقه‌ی کارگر و جامعه‌ی کارگری را تابلو و نشانه‌ی اعتراضات مردمی قرار بدهند؛ [امّا] جامعه‌ی کارگری بینی اینها را به خاک مالید و در مقابل اینها ایستاد و نگذاشت این اتّفاق بیفتد و در کنار انقلاب و نظام ایستاد.

البتّه یک مواردی اتّفاق افتاده که کارگران اعتراض داشتند، اعتراضشان هم بحق بوده؛ بنده که دنبال میکنم مسائل را، [میدانم] در مواردی اعتراض کارگرانی که جمع شدند، اعتراض بحقّی بوده. فرض کنید کارخانه‌ای را دولت به یک نفری واگذار میکند، او به جای اینکه کارخانه را مدیریّت کند، ابزارهایش را میفروشد، کارگرها را بیرون میکند، زمینش را مثلاً میخواهد هتل بسازد؛ خب اینجا کارگرها می‌آیند بیرون و اعتراض میکنند. در این اعتراضها هم کارگرها همیشه مرز خودشان را با دشمن مشخّص کردند؛ یعنی نگذاشتند که دشمن از اعتراض بحقّ آنها استفاده کند؛ اینها مهم است؛ اینها خیلی مهم است. چه جور میشود انسان تشکّر کند از این مجموعه‌ی آگاه، بابصیرت، متعهّد؟

خب اینها بخشی از مناقب جامعه‌ی کارگری ما است که ما البتّه مکرّر گفته‌ایم، باز هم لازم بود تکرار کنیم، هم خود شما کارگرهای عزیز بدانید، هم عموم مردم بدانند که چه خبر است در جامعه‌ی ما. جامعه‌ی کارگری مشکلاتی دارد ــ حالا اشاره میکنم، که ان‌شاءالله با سیاستهای این دولت جدید، این مشکلات بتدریج برطرف بشود به حول و قوّه‌ی الهی، لکن بالاخره مشکلاتی دارند ــ با وجود این مشکلات، کنار اسلام، کنار انقلاب، کنار نظام ایستادند؛ هم در عرصه‌ی نظامی، هم در عرصه‌ی اقتصادی، هم در عرصه‌ی سیاسی.

خب، در مسئله‌ی کارگری سه نقطه‌ی اساسی هست که برنامه‌ریزی‌ها باید متوجّه به این سه نقطه‌ی اساسی باشد: یک نقطه، مسئله‌ی زمینه‌سازی برای ایجاد فرصت شغلی در کشور است. ما الان احتیاج داریم به افزایش فرصتهای شغلی؛ امکانش هم در کشور وجود دارد، یعنی همه‌ی صاحب‌نظران و کسانی که با مسائل کشور آشنایند، تصدیق میکنند که در کشور امکان افزایش فرصتهای شغلی به طوری که نسبت بیکاری بسیار کمتر از آنچه امروز هست باشد، وجود دارد. این یک بخش مهم است: زمینه‌سازی برای ایجاد فرصت شغلی یا کلّاً وارد شدن و ایجاد فرصت شغلی.

دوّم، تنظیم رابطه‌ی کار و سرمایه؛ که یک رابطه‌ی معقول و درستی بایستی وجود داشته باشد که حالا راجع به هر کدام دو سه جمله‌ای عرض خواهم کرد.

مسئله‌ی سوّم، مسئله‌ی امنیّت شغلی است که من روی این امنیّت شغلی چند بار در همین جلسه در حسینیّه به مناسبت دیدار کارگران تکیه کرده‌ام؛ امروز هم باز میخواهم دو سه نکته را در این زمینه متذکّر بشوم.

در مورد فرصتهای شغلی مسئولین میتوانند تلاش کنند و فرصتهای شغلی را افزایش بدهند؛ یک مقداری سرمایه‌گذاری لازم است، یک مقداری ورود بخش خصوصی لازم است، عمده مدیریّت دولتی لازم است، یعنی دولت به معنای یک مدیر کارآمد وارد میدان بشود و همه‌ی موارد را در نظر داشته باشد.

لازمه‌ِی آن هم این است که یک اِشراف آماری کامل به دست بیاورند؛ یعنی بدانند ظرفیّتها کجا است و چه مواردی، چه مختصّاتی برای اشتغال در این ظرفیّتها وجود دارد و به چه و که و چه مقدار نیاز است؛ از آن طرف هم جویندگان کار را شناسایی کنند و اینها را به هم وصل کنند و زنده کنند فرصتهای شغلی را.

یکی از موارد و یکی از چیزهایی که میتواند این فرصتهای شغلی را زنده کند، [توسعه‌ی] همین شرکتهای دانش‌بنیان است که ما امسال گفتیم.[۴] خصوصیّت شرکتهای دانش‌بنیان این است که بیکاریِ دانش‌آموختگان را از بین میبرد. ما امروز در آمارهای بیکاری که نگاه میکنیم، درصد بیکاری دانش‌آموختگان دانشگاه‌های کشور از همه‌ی قشرهای دیگر بیشتر است. خب این جوان زحمت کشیده، درس خوانده، دولت [هم] سرمایه‌گذاری کرده، پول داده، خرج کرده تا به اینجا رسیده، حالا بیرون بیاید بیکار! گاهی در این گزارشهای مردمی که برای من می‌آید، میبینم که مثلاً رفتند به یک مناسبتی، یک خانواده‌ای را سرکشی کردند ــ به مناسبت [تولّد یک] نوزاد یا به مناسبت‌های گوناگون ــ پدر، دانش‌آموخته‌ی فوق‌لیسانس فلان رشته است، چه کار میکند؟ مسافرکشی میکند؛ این بیکاری است دیگر. این در فلان رشته درس خوانده، باید بتواند از آن استفاده کند. شرکتهای دانش‌بنیان جواب این خلأ را میدهند که حالا بعضی خدشه میکنند که «شما میگویید شرکت دانش‌بنیان، وقتی دانش‌بنیان شد، اتّکاء به نیروی انسانی‌اش کم میشود»؛ نه، میتوان یک شکلی، یک رابطه‌ای درست کرد که اشتغال را افزایش بدهد. لذا من باز هم تکرار میکنم، قبلاً هم گفته‌ام، باز هم عرض میکنم باید شرکتهای دانش‌بنیان توسعه پیدا کنند؛ البتّه دانش‌بنیان به معنای واقعی کلمه.

در مورد تنظیم رابطه‌ی درآمدی بین کارگر و کارفرما، یا کارگر و کارآفرین، یا بین کار و سرمایه ــ هر تعبیری که شما بکنید ــ خب اوّلاً باید دانست که کارگر و کارآفرین دو بال پروازند؛ یعنی اگر کارگر باشد، کارآفرین نباشد کار پیش نمیرود؛ [اگر] کارآفرین باشد، کارگر نباشد کار پیش نمیرود؛ اینها هر دو نیاز قطعی هستند، بایستی به اینها [توجّه کرد]. یک طرف کار است و مهارت کارگر، یک طرف سرمایه است و مدیریّت است و دانش است و فنّاوری و مانند اینها؛ هر کدام از اینها ارزش ایجاد میکنند؛ [یعنی] یک ارزش افزوده‌ای با این مجموعه در این مادّه‌ی اوّلیّه به وجود می‌آید؛ [باید دید] سهم هر کدام چقدر است؛ باید نگاه کنند سهم عادلانه مشخّص بشود. این احتیاج دارد به کار کردن، فکر کردن، تدبیر کردن.

ما در سیاستهای اقتصاد مقاومتی، یک بخش را[۵] به همین اختصاص دادیم؛ یک بند، یک مادّه‌ی اساسی مربوط به همین است. خب، کارگر باید بتواند از یک زندگی شرافتمندانه برخوردار باشد. امروز کارگرهای ما مشکلات اقتصادی متعدّدی دارند؛ البتّه بخش مهمّی از این مشکلات ناشی از مشکلات کلّی اقتصاد کشور است، یعنی ما در زمینه‌های اقتصادی مشکلاتی داریم که اینها متراکم شده، مثلاً در طول سالهایی روی هم آمده،متراکم شده، حل نشده؛ مشکلات برای همه هست، برای کارگرها هم [هست]، بخشی‌اش مربوط به این است، بخشی هم مربوط میشود به مسائل قوانین کار و کارگری و سیاستها و برنامه‌ریزی‌هایی که بایستی ان‌شاءالله دنبال بشود.

فکر و تدبیر لازم است، همّت و مجاهدت لازم است، صبر و شکیبایی و نرفتن به سمت کارهای نسنجیده هم لازم است؛ مجموعه‌ی اینها را باید انجام داد تا این تقسیم عادلانه و سهم عادلانه‌ای که عرض کردم به وجود بیاید و بشود این کار را انجام داد.

خب حالا وزیر محترم گفتند که اساس برنامه‌ریزی‌هایشان عدالت است؛ خوب است، خیلی خوب است؛ همین را مبنا قرار بدهید؛ با نگاه عادلانه به مسائل نگاه بشود و هر بخشی واقعاً سهم عادلانه‌ی خودش را ببرد. هم مسئولان بایستی در این زمینه‌ها فعّال بشوند، هم فعّالان عرصه‌های تبلیغاتی برای فرهنگ‌سازی و امثال اینها باید فعّال بشوند، خود کارگران هم که خب همین‌ جور. این هم راجع به این مسئله.

در مورد امنیّت شغلی. خب، بحث امنیّت شغلی که میشود، بیشترین مطلبی که غالباً مطرح میشود به عنوان ناامنی شغلی، همین قراردادهای موقّت و مانند این حرفها است؛ قراردادهایی که بین کارگر و کارفرما بسته میشود و مایه‌ی این است که امنیّت پایدار شغلی وجود نداشته باشد؛ این [مطلب] گفته میشود و درست هم هست. یکی از مسائلی که باید اصلاح بشود و درست بشود و یک قانون عادلانه‌ای اینجا به وجود بیاید [همین است]. قانون عادلانه یعنی اینکه هم کارگر خیالش آسوده باشد، هم کارفرما و کارآفرین بتواند انضباط را در محیط کار تأمین کند؛ یعنی این ‌جور هم نباشد که جوری رفتار بشود که بکلّی بی‌انضباطی حاکم بشود؛ نه،‌ باید هر دو طرف بتوانند بهره ببرند. لکن من میخواهم این را عرض بکنم که ناامنی شغلی فقط ناشی از این مسئله‌ی قراردادهای موقّت نیست؛ عوامل دیگری هم وجود دارد که حالا من نمیخواهم بشمرم؛ من [فقط] روی یک عامل بخصوص میخواهم تکیه کنم و آن این است که «تولید ملّی» وقتی که ضربه بخورد، کار و اشتغال کارگر هم ضربه خواهد خورد؛ این حتمی است. تولید ملّی؛ اینکه ما این همه روی تولید ملّی، تولید داخلی، محصول داخلی تکیه میکنیم، برای این است.

[مثلاً درباره‌ی] واردات و واردات بی‌رویّه؛ ببینید ما الان ده‌ها میلیارد واردات داریم؛ خیلی از این واردات هم لازم است، یعنی یا موادّ اوّلیّه است یا وسایل، کارخانجات، ابزارهای یدکی و امثال اینها است؛ هیچ ایرادی به اینها نیست، با مطلق واردات کسی مخالف نیست؛ ما با واردات بی‌رویّه مخالفیم، و نیز با قاچاق؛ حالا قاچاق یک بحث دیگر و مستقلّی است. واردات بی‌رویّه یعنی چه؟ یعنی اینکه جنسی که در داخل تولید میشود، کیفیّتش هم خوب است، مشابه این جنس را ما وارد کنیم؛ این خنجری است به قلب تولید کشور؛ حرف ما این است. اینکه بنده اصرار میکنم برای جلوگیری از واردات بی‌رویّه، [به خاطر] این است.

ببینید؛ [طبق] آماری که به من دادند، میگویند هر یک میلیارد دلار واردات بی‌رویّه معادل است با تعطیل شدن صد هزار فرصت شغلی؛ این آماری است که افراد صاحب‌نظر و متخصّص به ما دادند. یعنی اگر چنانچه ما جنسی را که در داخل تولید میشود، خب در داخل کفش هست، پوشاک هست، لوازم خانگی هست و چیزهای دیگر ــ حالا اینجا خودروسازها از این حرف ما سوء استفاده نکنند؛ وضعشان خیلی تعریفی ندارد ــ آنجاهایی که واقعاً دارند تولید میکنند، تولیدِ خوب هم میکنند، ما وقتی که با وجود تولید داخلی به جای اینکه آن را تقویت کنیم، آن را ترویج کنیم، میرویم از بیرون جنسِ مشابه را وارد میکنیم، باید بدانیم که یک میلیارد دلار وارداتِ این جوری به معنای تعطیل شدن صد هزار فرصتِ شغلیِ این جوری است.

شما وقتی میروید خرید و جنس خارجی را ترجیح میدهید بر جنس داخلی، معنایش این است که دارید به نفع یک کارگر خارجی ضربه به یک کارگر داخلی میزنید. لذاست که من اصرار میکنم و تأکید میکنم بر اینکه ما بایستی از واردات بی‌رویّه قطعاً جلوگیری کنیم؛ این مربوط به مسئولین است و آنچه هم مربوط به مردم است، این است که بروند دنبال جنس تولید داخل، محصول داخل؛ یعنی مقیّد باشند.

و همین جا من بگویم که سهم مهمّ بازار داخلی متعلّق به دولت است؛ یعنی دولت بزرگ‌ترین خریدار داخلی است؛ بزرگ‌ترین خریدار، بزرگ‌ترین مشتریِ جنس، دولت است؛ دولت بایستی سعی کند هیچ جنس خارجی مصرف نکند؛ خود این یک قلم بسیار مهم برای تقویت تولید داخلی است. بنده مکرّر بر خرید مصنوعات داخلی تکیه کرده‌ام؛ هر دفعه‌ای که ما روی این مسئله تکیه کردیم، یک عدّه‌ای به خط میشوند برای اینکه با استدلالهای گوناگون این را رد کنند! حالا چه از خارج به وسیله‌ی بوقهای استعماری خارجی و چه متأسّفانه بعضی‌ها در داخل؛ تا ما میگوییم «خرید داخلی»، فوراً شروع میکنند به یک شکلی خدشه کردن و ایراد گرفتن. این هم راجع به این مسئله.

خب، یک مسئله‌ی مهم، در مورد وظایف کارگران است. ببینید، کارگران ما هم در این زمینه‌ها وظایف سنگینی دارند. یکی از وظایف مهمّ کارگران «اتقان کار» است. بنده این حدیث را مکرّر عرض کرده‌ام ــ ظاهراً از پیغمبر اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) است یا یکی از ائمّه (علیهم السّلام) ــ که فرمودند: رَحِمَ اللهُ امرَأً عَمِلَ عَمَلاً فَاَتقَنَه؛(۶) رحمت خدا بر آن کسی که کاری را انجام بدهد، آن کار را متقن انجام بدهد، محکم انجام بدهد. یکی از کارهای کارگر این است: اتقان کار. یکی تأمین «زیبایی کار» است؛ کار را زیبا از آب دربیاورند؛ این خیلی مهم است. یک مسئله‌ی مهم در کشور ما مسئله‌ی «بسته‌بندی‌ها» است که بنده از سابق، مکرّر روی این تکیه میکنم. یک وقتی در زمان ریاست جمهوری که بنده رئیس‌جمهور بودم، از یک کشوری ــ اسم نمی‌آورم ــ برای ما هدیه فرستادند؛ چه چیزی؟ خرما؛ خرما فرستادند برای ما به عنوان هدیه. بنده برداشتم همان بسته‌بندی خرما را بردم در هیئت دولت، گذاشتم آنجا، گفتم ببینید، این مصداق کامل «زیره به کرمان بردن» است! بهترین خرمای دنیا و بیشترین خرمای دنیا را ما داریم، این حالا برای ما خرما فرستاده؛ امّا بسته‌بندی‌اش را نگاه کنید. ما خرمایمان را داخل جعبه‌های نامناسب فشار میدهیم و بسته‌بندی میکنیم، [ولی] او برداشته خرما را با همان شاخه‌ای که خرما به آن وصل است، داخل پلاستیک کرده و با بسته‌بندی خیلی قشنگی برای ما فرستاده؛ گفتم یاد بگیرید. اینها وظایف کارگر است؛ البتّه وظایف مشترک کارگر و مدیران کاری؛ وظایف اینها است که بایستی این را انجام بدهند. این هم این [مطلب].

مطلب آخری که میخواهم عرض کنم، راجع به نظام آموزشی ما است. نظام آموزشی ما با همه‌ی تأکیدهایی که شده، همچنان بیشتر یک نظام ذهنی است تا یک نظام عملی و کاربردی؛ غالباً این ‌جور است. حالا البتّه کارگاه‌های آموزشی در بعضی از بخشها هست، [ولی] همه جا نیست و همیشه هم نیست. البتّه تربیت ذهنی دانشجویان کار لازمی است، باید دانش بیاموزند امّا این کافی نیست؛ در کنار کار ذهنی، کار عملی باید تعلیم بگیرند. این همکاری دانشگاه و صنعت ــ که این را هم ما سالها پیش به یکی از رؤسای جمهور گفتیم و بالاخره این معاونت علمی رئیس‌جمهور راه افتاد؛(۷) که کار عمده‌اش همین است که ارتباط بدهد دانشگاه را به صنعت؛ یعنی دانشجو از دوران دانشجویی با صنعت ارتباط پیدا کند ــ هم برای صنعت خوب است و دانش جدید سرریز میشود، ابتکارات سرریز میشود، هم برای دانشگاه خوب است برای خاطر اینکه اعتبارات به سمت دانشگاه می‌آید، پول و درآمد دارد برای یک دانشگاه؛ این کار باید انجام بگیرد. علاوه‌ی بر این، همین موارد مهارت‌آموزی و مهارت‌افزایی که ذکر کردند، کار بسیار خوبی است، کار لازمی است، باید دنبال بشود؛ مهارت کارگران باید بالا برود؛ کارگر باید بتواند عمل خودش را ماهرانه همراه با ابتکار و نوآوری و اِعمال سلیقه‌های خوب انجام بدهد و کیفیّت را بالا ببرد. وقتی کیفیّت بالا رفت، طبعاً ارزش کار هم در چشم مشتری و کسانی که علاقه‌مند هستند و نیاز دارند، بالا خواهد رفت.

ما از مجموعه‌ی کارگری صمیمانه و از صمیم قلب تشکّر میکنیم، زحمات اینها را ارج مینهیم و برای آنها از خدای متعال توفیق میخواهیم و امیدواریم که ایستادگی آنها در مقابل انواع و اقسام تحریکات دشمنان ــ همچنان که بوده ــ ان‌شاءالله ادامه پیدا کند؛ و هم در عرصه‌ی اقتصادی، هم در عرصه‌ی سیاسی و عرصه‌های آموزشی ان‌شاءالله روز‌به‌روز دستگاه‌های کارگری جلوتر بروند؛ و مدیران و مسئولان کشوری هم ان‌شاءالله همان‌ طور که وعده داده شده، به کار و برنامه‌ای که مقرّر شده، همه عمل کنند و همه هم به دولت کمک کنند. امروز کارهایی که دولت در زمینه‌ی اقتصاد در پیش دارد، کارهای مهمّی است و احتیاج به کمک همه دارد؛ یعنی همه‌ی دستگاه‌ها، قوای مختلف، آحاد مردم، مجموعه‌ها، همه ان‌شاءالله باید به دولت کمک کنند که بتواند به این نتایج دست پیدا کند.

والسّلام علیکم و رحمة ‌الله و برکاته
 

(۱ در ابتدای این دیدار، آقای دکتر حجّت‌اﷲ عبدالملکی (وزیرتعاون، کار و رفاه اجتماعی) گزارشی ارائه کرد.

(۲ اسدالغابة، ج ۲، ص ۱۸۵

(۳ جامع الاخبار، ص ۱۳۹

(۴ بیانات به مناسبت حلول سال نو (۱۴۰۰/۱۲/۲۹)
(۵ بند پنجم سیاستهای کلّی اقتصاد مقاومتی (۱۳۹۲/۱۱/۲۹)

(۶ مسائل علیّ‌بن‌جعفر و مستدرکاتها، ص ۹۳ (با اندکی تفاوت)

(۷ معاونت علمی و فنّاوری ریاست جمهوری در سال ۱۳۸۵ آغاز به کار کرد.