رویدادهای مهم این روز در تقویم خورشیدی ( 27 شهریور 1402 )

ملاقات وزير خارجه آمريكا با "صدام" چند روز قبل از حمله عراق به ايران (1359ش)

تأييد تصميم شوراي فرماندهي عراق براي لغو قرارداد 1975 توسط مجمع ملي عراق (1359 ش)

عمليات كوچك شهيد مدني در غرب سوسنگرد توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامي (1360 ش)

عمليات‌ شهيد مدني‌ در تاريخ بيست‌ و هفتم‌ شهريورماه ‌۱۳۶۰ هجري شمسي به‌منظور انهدام‌ توان‌ رزمي‌ دشمن‌ در منطقه‌ عمومي‌ سوسنگرد، به‌صورت‌ محدود صورت‌ گرفت. علي‌رغم مخالفت لشگر ۱۶ زرهي با اين درخواست، قرارگاه مقدم دستور اکيد و لازم‌الاجرايي مبني بر اجراي عمليات در سريع‌ترين زمان ممکن ...

انتشار پيام حضرت "امام خميني" به مناسبت وقوع زلزله طبس (1357 ش)

پس از وقوع زلزله شديد طبس در 25 شهريور 1357، رژيم پهلوي در اقدامي رياكارانه، به اين مناسبت عزاي عمومي اعلام كرد. حضرت امام خميني(ره) پس از اين اقدام دستگاه، ضمن صدور پيامي از نجف و ارسال پيام تسليت و همدردي براي بازماندگان حادثه، نقشه دربار را افشا نمودند. ايشان در مورد پيام عزاي ...

عمليات كوچك ظفر 1 در استان دهوك عراق توسط سپاه (1366 ش)

عمليات ظفر 1 در تاريخ 27 شهريور 1366 در عمق دويست كيلومتري خاك عراق در استان دهوك و سليمانيه عراق با هدف انهدام مراكز نظامي رژيم بعثي عراق به اجرا درآمد. رزمندگان تحت امر قرارگاه رمضان، با حمله به شهرهاي اين منطقه، موفق به آزادسازي آن‏ها شده و نيروهاي دشمن را منهدم ساختند. رزمندگان ...

درگذشت شاعر معاصر، استاد "محمدحسين بهجت تبريزي" معروف به "شهريار" (1367ش)

سيدمحمدحسين بهجت تبريزي متخلص به شهريار در سال 1285 ش در خانواده‏اي اهل ادب در تبريز به دنيا آمد. ايام كودكي او با جنبش آزادي‏خواهان مشروطه به رهبري ستارخان و باقرخان همراه بود. وي در كودكي با قرآن و ديوان حافظ آشنا شد و پس از تحصيل مقدمات حوزوي، به تهران رفت و وارد مدرسه دارالفنون ...

روز شعر و ادب فارسي (روز بزرگداشت استاد سيدمحمد حسين شهريار)

استاد محمدحسين بهجت تبريزي معروف به شهريار از شعراي مشهور معاصر در چنين روزي از سال ۱۳۶۷ هجري شمسي درگذشت؛ این روز در تقویم جمهوري اسلامي ایران، تحت عنوان "روز شعر و ادب فارسي" نامیده مي‏شود. سيدمحمدحسين بهجت تبريزي متخلص به شهريار در سال ۱۲۸۵ش در خانواده‏اي اهل ادب در تبريز به‌دنيا ...

مهندس اسکندر فیروز به سمت رئیس سازمان حفاظت محیط زیست تعیین شد. (1353ش)

دکتر فرهاد ریاحی به سمت ریاست دانشگاه همدان (بوعلی سینا) انتخاب گردید

مهدیقلی خان مخبرالسلطنه از ایالت فارس برکنار و به تهران احضار شد. موقتاً ایالت به حبیب الله خان قوام الملک سپرده شد. (1294ش)

لهستان سقوط و خاك آن كشور به تصرف سربازان آلمانی و شوروی درآمد. (1318 ش)

مجلس يازدهم خاتمه يافت. (1318 ش)

رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی ( 18 سپتامبر 2023 )

• شروع به كار اولين ساعت "هسته ‏اي" جهان در نيويورك (1957م)

پس از هفت سال تلاش و كوشش شبانه‏روزي توسط جمع زيادي از برجسته‏ترين ساعت‏سازان روسي، انگليسي و امريكايى، اولين ساعت هسته‏اي جهان، در روز هجدهم سپتامبر 1957م در بندر نيويورك امريكا، در يك آزمايشگاه بزرگ اين شهر ساخته و مشغول كار شد. اين ساعت كه از وجود آن در موارد بسيار دقيق و در آزمايشگاه‏هاي ...

• مرگ "داگْ هامِرْ شولْدْ" دبير كل پيشين سازمان ملل متحد در سانحه هوايي در كنگو (1961م)

داگْ هامِرْ شولْدْ، دومين دبيركل سازمان ملل متحد در 29 ژوئيه سال 1905م در سوئد به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات خود به تدريس اقتصاد در دانشگاه استكهلم سوئد پرداخت و در سال 1951م معاون وزارت امورخارجه سوئد گرديد. هامر شولد در آوريل 1953م نامزد دبير كلي سازمان ملل متحد شد و به عنوان ...

• تولد "ساموئل جانسون" منتقد و نويسنده مشهور انگليسي (1709م)

ساموئل جانسون معروف به دكتر جانسون، منتقد، نويسنده و مقاله نويس معروف انگليسي در هجدهم سپتامبر سال 1709م در ليچ‏فيلد انگلستان به دنيا آمد. پايه آموزش او در كتاب‏فروشي پدرش گذارده شد و پس از اتمام تحصيلات در زادگاهش به آكسفورد رفت اما به سبب فقر و نياز مالي، دنباله تحصيل را رها كرد ...

• درگذشت "لئونارْدْ اولِر" رياضي‏دان برجسته سوئيسي (1783م)

لئونارْدْ اولِر رياضي‏دان برجسته سوئيسي در پانزدهم آوريل 1707م در شهر بال سوئيس به دنيا آمد. پدر لئوناردْ كشيش بود و تمايل داشت كه پسرش نيز در اين رشته تحصيل كند. اما لئونارد شيفته رياضي بود و پس از مدتي در اين رشته به تحصيل در دانشگاه بال پرداخت. شهرت اولر از 19 سالگي شروع شد زيرا ...

• كشف جسد عظيم الجثه "ماموت" در شمال سيبری (1797م)

ماموت (به انگلیسی: Mammoth) پستانداران گیاهخوار ومنقرض‌ شده و گونه‌ای فیل فسیل شده هستند که با فیلهای امروزی نسبت دارند و در آغاز دوران چهارم زمین‌ شناسی از ۴/۸ میلیون سال پیش تا ۴۵۰۰ سال پیش بعد از انقراض دایناسورها در اروپا و شمال آسیا همانند سیبری می‌زیسته و بدنش از موهای بلند ...

• تولد "ژان فوكو" فيزيك‏دان معروف فرانسوي (1819م)

ژان برنارد لئون فوكو، فيزيك‏دان فرانسوي در هجدهم سپتامبر 1819م در پاريس به دنيا آمد. وي تحصيلات ابتدايى خود را نزد معلم خصوصي آموخت و سپس براي تحصيل علم پزشكي، وارد دانشكده طب پاريس شد. اما به دليل علاقه فراوان به رشته‏هاي علمي، به سمت فيزيك گرايش پيدا كرد. فوكو در بين معاصرين خود ...

• ورود قواي انگليسي به خاك سوريه در پايان جنگ جهاني اول (1918م)

• به تصوير درآمدن اولين فيلم كارتوني و ايجاد پديده نوين هنر هفتم (1928م)

در سال 1928 دیسنی با ارائه اولین فیلم کارتونی بانام «میکی موس» خود را به تمام جهانیان معرفی نمود. اصلی ترین محصولات والت دیسنی مشتمل بر فیلم های انیمیشن و شخصیت های کارتونی و نیز دنیای والت دیسنی (دیسنی لند) که در سال 1955 گشایش یافت تصویر روشن و واضحی را از فرهنگ قرن بیستم برای ما ...

• اشغال سرزمين منچوري در كشور چين توسط ارتش ژاپن (1931م)

اشغال سرزمين منچوري در چين در هجدهم سپتامبر 1931م توسط ارتش ژاپن سرآغاز دومين جنگ چين و ژاپن بود. ژاپني‏ها، چندي پس از تصرف منچوري كه بيش از يك ميليون كيلومتر مربع مساحت دارد، حكومت وابسته "منچكو" را بر سر كار آوردند. تا سال‏هاي اوليه جنگ جهاني دوم، قسمت‏هاي وسيعي از شرق و جنوب چين، ...

• روز ملي "شيلي"

كشور جمهوري شيلي با 756/626 كيلومتر مربع مساحت در جنوب قاره امريكاي جنوبي و در همسايگي آرژانتين، بوليوي و پرو واقع شده است. جمعيت شيلي بيش از 15 ميليون نفر است و اكثريت مردم اين كشور مسيحي و عمدتاً كاتوليك مذهبند. بيشتر سكنه شيلي دو رگه )سرخ و سفيد( هستند و زبان رسمي آنها اسپانيايي ...

• تاسیس سازمان سیا (1947م)

در چنین روزی در سال 1946 C.I.A (سیا) تاسیس شد. این عبارت مخفف عبارت مطول سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا است . سازمان سیا یکی از مخوف ترین سازمان های اطلاعاتی جهان است که مردم آمریکا نیز براین امر تاکید دارند . این سازمان با تشکیلات گسترده خود به عنوان ید اطلاعاتی دولت آمریکا سردمداران ...

تشرف ۵ میلیون و ۸۵۰ هزار زائر به مشهدالرضا (ع) در دهه پایانی صفر

معاون فرهنگی، اجتماعی و زیارت استانداری خراسان رضوی گفت: طی ۱۵ تا ۲۵ شهریور ماه جاری بیش از پنج میلیون و ۸۵۰ هزار زائر پیاده و از طریق سایر مبادی ورودی شامل جاده‌ای، ریلی، هوایی و وسیله نقلیه شخصی وارد مشهد مقدس شده‌اند.

نوشته فاطمه غلامی - خبرنگار

حجت الاسلام والمسلمین گنابادی‌نژاد در گفتگو با خبرنگار شهرآرانیوز، اظهارداشت: آمار ورود زائران به مشهد از ۱۴ شهریور تا صبح امروز (۲۶ شهریور) به ۵ میلیون و ۸۵۰ هزار نفر رسید.

وی افزود: با پایان یافتن ماه صفر دوره زیارتی تمام نمی‌شود و تا ۳۱ شهریورماه ادامه دارد.

وی اظهارداشت: در ورودی های مشهد همچنان شاهد زائران هستیم با توجه به اینکه آمادگی میزبانی از زائران تا پایان شهریور ماه را داریم، لذا تاکید داریم زائران عجله‌ای برای بازگشت خود نداشته باشند.

به گفته وی، البته همچنان شاهد ورود زائران به مشهد هستیم و به همین دلیل همچنان باب خدمت رسانی به زائران را باز میدانیم و هنوز کار تمام نشده است.

معاون استاندار خراسان رضوی بیان کرد: ورودی زائران از طریق جاده و قطار همچنان قابل توجه است و به شرایط عادی بازنگشته‌ایم.

وی ضمن قدردانی از مردم ومجاوران در میزبانی شایسته، افزود:توجه ویژه رییس جمهور موجب شد جریان خدمت گذاری به بخش‌های مردمی و دولتی اعتبار کمی و کیفی خوبی امسال پیدا کند.

دیدار رئیس‌جمهور با رهبر معظم انقلاب اسلامی پیش از سفر به نیویورک

رئیس جمهور پیش از سفر به نیویورک برای حضور در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد با رهبر معظم انقلاب اسلامی دیدار و گفت‌وگو کرد.

به گزارش قدس آنلاین به نقل از پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری، حجت‌الاسلام والمسلمین رئیسی رئیس جمهور پیش از سفر به نیویورک برای شرکت در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد، بعدازظهر امروز یکشنبه با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی دیدار و گفت‌وگو کرد.

در این دیدار، رییس جمهور گزارشی از برنامه سفر خود ارائه کرد و رهبر انقلاب هم توصیه‌های لازم را بیان و برای رئیس جمهور آرزوی موفقیت کردند.

منبع: پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری

ورود 5 میلیون زائر به مشهد

معاون هماهنگی امور زائران استانداری خراسان رضوی از ورود بیش از 5 میلیون زائر به مشهد مقدس تا ظهر روز گذشته خبر داد.حجت الاسلام گنابادی نژاد روز گذشته در گفت وگو با خراسان رضوی اظهار کرد: میزان زائران وارد شده به مشهد در دهه آخر صفر امسال بسیار قابل توجه بوده طوری که تا ظهر روز گذشته بیش از 5 میلیون زائر وارد مشهد شده اند که بیش از 80 درصد این زائران با وسیله نقلیه شخصی وارد این کلان شهر شده اند و به همین دلیل محدودیت های ترافیکی در جاده های مواصلاتی مشهد اجرایی شده است.وی افزود: باید توجه داشت که تمرکز فعلی ما روی بازگشت زائران است، با این حال ورود زائران به مشهد مقدس همچنان ادامه دارد و تا پایان شهریور ادامه خواهد داشت.

اعتمادآنلاین خبرداد: فایلی صوتی از مسعود بهنود کارشناس بی بی سی منتشر شده است که در آن می‌گوید: «رضا پهلوی را به دلایل متعدد و شخصی دوست دارم اما حرف من را قبول کنید به اندازه گاو مهربان نمی فهمد! آقا ۴۰ سال کاری نکرد اسم شاهزاده را هم داشت، چرا الان فکر می کنید می تواند کاری انجام دهد، آخه چقدر یک مجموعه ای باید خام باشد؟» مسعود بهنود البته گفته هایش درباره رضا پهلوی را تکذیب کرد ومدعی شد: نوار دستکاری شده صدای من است.

فردانیوز مدعی شد: مصی علی‌نژاد از عناصر مزدور ضدایرانی رسماً اعلام کرد که دولت بایدن رئیس‌جمهور آمریکا از او‌ خواسته است که «هویت» خود را تغییر دهد و پنهان شود! احتمالاً او تصور می‌کرد این افشاگری به سود اوست، اما واقعیت آن است که این گفته یکی دیگر‌ از ضربات پتک‌آسایی است که طی این چند روز به پیکر جریان ضدایرانی وارد می‌شود. این خواست دولت آمریکا از مصی علی‌نژاد بدین معناست که حتی این دولت نیز می‌خواهد از شر دردسرهایی که علی‌نژاد درست می‌کند خلاص شود و او را به پارکینگ بفرستد!

‌فرارو نوشت: حشمت‌ا... فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس دهم گفت: «دو کشور به این نتیجه رسیده‌اند که موضوع هسته‌ای فقط دو طرف دارد: ایران و آمریکا. همه طرف‌های دیگر در این گفت و گو‌ها واسطه هستند. اصل توافق، فدای منافع برجامی واسطه‌ها می‌شد؛ واسطه‌ای مثل روسیه که برجام را تحت‌الشعاع جنگ اوکراین قرار داد یا چین که بسیار خرسند است که سالی یک میلیارد دلار تخفیف نفتی از ایران می‌گیرد.

همشهری - تحولات یک سال‌گذشته کشور این پیام روشن را دارد که اگرچه در کوران اغتشاشات، انتشار خبرهای دروغ، آن‌هم با حجم و گستر‌ه وسیع توانست بخشی از جامعه را فریب و تحت‌تأثیر قرار دهد اما پس‌از فروکش‌کردن گردوغبار آشوب‌ها، همگان متوجه دروغ‌سازی‌ها شدند و دشمنان و معاندان در دستیابی به اهداف خود‌ که همانا بی‌ثبات‌سازی کشور بود، ناکام ماندند. اکنون دیگر حنای رسانه‌ها و جریان‌های معاند برای افکارعمومی رنگی ندارد.

اطلاعات - عذر خواستن از ادامه‌ کار برخی اساتید دانشگاه به دلایل اداری، حرفه‌ای یا سیاسی، درحال تبدیل شدن به یک معضل اجتماعی-فرهنگی است؛ که البته بدون تبعات سیاسی هم نخواهد بود.در دولت به اصطلاح مهرورز که رئیسش ( محمود احمدی نژاد) اخیراً در مراسم انجام‌نشده‌ رسیدگی قضایی‌اش داد سخن داد و انگار او نبوده که بنیان بسیاری از این مهرورزی‌ها(!) را نهاده، موجی از بازنشستگی زودهنگام و عذرخواهی‌های محترمانه(!) به راه افتاد و البته سونامی اساتید جدید و تازه‌نفس به درون دانشگاه‌ها نیز کاریزش از همان زمان بود.

جوان - مخالفان جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور در تحلیل‌های خود به این جمع بندی رسیدند که صرف مخالفت یا زدن جمهوری اسلامی ایران کفایت نمی‌کند و این نظام ساقط نخواهد شد.در اتفاقاتی که در سال 1401 رخ داد تلاش شد از جامعه ایران تقدس زدایی شود. در واقع هر چیزی که رگه قدسی داشت مورد هجوم قرار گرفت. از ارزش‌های دینی تا ارزش های ملی. اتفاقاتی مثل پرچم سوزی هم در همین راستا قابل تحلیل است.

بی توجهی مردم به بیش از یک ماه تبلیغات شبانه‌روزی ضد انقلاب در آخرین شنبه تابستان/ فیلم

حضور پرشور ۵ میلیون زائر امام رضا علیه‌السلام در مشهد مقدس

بیان دغدغه ها و مشکلات زائران از پارکینگ تا اسکان در دیدار رئیس‌جمهور

کوه تبلیغات دشمن موش هم نزایید مسعود بهنود شعور ربع پهلوی را کمتر از گاو دانست

رئیس‌جمهور با خانواده شهدای امنیت در مشهد دیدار کرد

دستور رئیسی برای قفل شکنی از آزادراه حرم تا حرم

بازگشت ایران به جایگاه سوم تولیدکننده اوپک

خنثی‌سازی حمله تروریستی در سقز

یک شهر عزادار رضا (ع) شد

اپوزیسیون: به قهقرا رفتیم

بدعت خطرناک اروپا

یک شهر خادم‌الرضا(ع) شد

مردم مشهد در ایام دهه پایانی صفر در پذیرایی از زائران امام رضا (ع) سنگ تمام گذاشتند

دسته‌دسته از راه رسیده بودند؛ از شهرها و روستاهای کوچک و بزرگی که حتی نام بعضی‌هایشان را هم نشنیده‌اید و برای این‌که سواره از مشهد به آن‌جا بروید، باید بیش از 3 ساعت با سرعت 100 کیلومتر بر ساعت رانندگی کنید. با این حال، این دلدادگان با پای پیاده به جاده زده و بسیاری از آنان درحالی‌که بیش از یک هفته در راه بوده‌اند، به شهر امام مهربانی‌ها رسیده‌اند. بنا بر اعلام سازمان‌های متولی، بیش از 6 میلیون زائر در ایام پایانی ماه صفر امسال به مشهدالرضا (ع) آمده‌اند، اما در میان سیاهه عظیم این جمع مستان، زائران پیاده حال و هوای دیگری دارند. می‌توان آن‌ها را به‌سادگی در بین جمعیت زائران حرم مطهر رضوی تشخیص داد؛ با لباس‌های خاک گرفته، چهره‌های آفتاب‌سوخته، کفش‌های پاره و البته چشمان اشک‌باری که از عمق ارادت و عشق پایان‌ناپذیرشان به اهل‌بیت (ع) و حضرت شمس‌الشموس حکایت دارد.

اگرچه در روزهای اخیر هوای مشهد اندکی خنک‌تر شده، اما در مسیرهای منتهی به حرم مطهر رضوی همچنان قیامت است. وقتی در میدان بسیج خیره به این نمایش عظیم الهی بودم، با خودم فکر کردم که این جمعیت از کجا آمده‌اند، در مدت اقامت خود چه می‌خورند، چند روز در راه بوده‌اند و به چه دلیل صدها و بلکه هزاران کیلومتر راه را برای رسیدن به این شهر پشت سر گذاشته‌اند. از بعضی‌هایشان که سؤال می‌کردم، با اشک‌ها و لبخندهایشان پاسخم را می‌دادند. یکی زائر اولی بود و اشک به چشم داشت، یکی برای هشتمین بار بود که به مشهدالرضا(ع) می‌آمد و لبخند بر لب داشت. یکی برای شفای برادر بیمارش نذر زیارت پیاده کرده بود و یکی به شکرانه شفای مادرش، با پای پیاده به زیارت آمده بود. هرچه باشد، فقط به ذهنم رسید که مغناطیس ارض اقدس مشهدالرضا(ع) توانسته این خیل دلدادگان را به زیارت بکشاند؛ آن هم در این زمانه پربلای اقتصادی و حتی برای کسانی که بسیاری از آن‌ها خودشان هم دقیقاً نمی‌دانستند که چطور شد توفیق زیارت پیدا کردند.

پیر و جوان خادم الرضا شدند

حالا این موج خروشان زائران در ساحل مشهدالرضا آرام می گیرد. مشهدی ها یکپارچه خادم الرضا شده و آغوش خود را برای تن های خسته از سفر باز کرده‌اند. مردم مشهد فارغ از همه تدارکات رسمی و امکانات دولتی و عمومی که به تنهایی پاسخگوی پذیرایی از زائران نیست، خود وارد عرصه شدند و از خانه خود تا غذای خود را در اختیار زائران ولی نعمت خود قرار داده اند. بسیاری از موکب ها با کمک‌های مالی و خدمات رسانی مردم مشهد پذیرای زائران شدند تا مشهد در این ایام به عرصه ای برای بسیج عمومی در خدمت‌رسانی به زائران تبدیل شود.

همه ایران، شیعه امام رضا(ع) است

از ساعت 9 که دسته‌های عزا صدای سنج و دمام را در مسیرهای منتهی به حرم مطهر رضوی طنین‌انداز کردند، جمعیت انبوه زائران و مجاوران در رواق امام خمینی(ره) حرم مطهر رضوی گردهم جمع شدند تا در مراسم سخنرانی ظهر شهادت امام هشتم(ع)، دل و جان خود را مهمان مقتل‌خوانی و مرثیه‌سرایی برای امام رئوف کنند. نماینده ولی‌فقیه در استان خراسان رضوی از ساعت 9:30 پشت تریبون قرار گرفت و در یک سخنرانی تقریباً 2 ساعته، روایت دقیقی از ولادت، امامت، سفر و شهادت امام هشتم(ع) را با جزئیات برای مردم تشریح کرد. او گفت: توطئه مأمون عباسی این بود که امام را از مسیر بیابان‌ها به توس بیاورد تا ایشان را به خلافت منصوب کند و خودش ولیعهد باشد، اما این وضعیت شرایطی را فراهم می‌کرد که بتواند فردای روز انتصاب، حضرت را بکشد و علاوه بر این‌که خود دوباره به خلافت می‌رسد، جریان امامت شیعه را هم به دست بگیرد و خودش را به‌عنوان امام برحق بعد از حضرت معرفی کند. این توطئه خطرناک شخصیتی بود که او را به خاطر نیرنگ و خباثتش به‌عنوان معاویه بنی‌عباس خطاب می‌کردند، اما تدبیر امام باعث شد تا اولاً توطئه خلافت خنثی شود و دوم این‌که حتی همین جریان هجرت اجباری برخلاف نظر خلیفه عباسی از مسیر شهرهای مختلف ایران صورت بگیرد که همین، زمینه دعوت مردم به مبانی شیعه و سیره اهل‌بیت(ع) را فراهم کند.

هجرت امام رضا(ع)، نقطه عطف تاریخ ایران

عضو مجلس خبرگان رهبری در اشاره به اهمیت هجرت امام رضا(ع) بیان کرد: بدون شک می‌توان هجرت امام هشتم(ع) از مدینه به مرو را نقطه عطف تاریخ ایران دانست؛ زیرا اگر امروز این کشور، ام‌القرای جهان تشیع است و پرچم اسلام ناب محمدی را به اهتزاز درآورده، همه به برکت وجود مضجع منور رضوی است که معارف شیعه را در این کشور امام زمان(عج) نهادینه کرده و البته برادران و خواهران حضرت رضا(ع) همچون کریمه اهل ‌بیت(ع) در قم و حضرت شاهچراغ در شیراز که برای این ملت چراغ‌های فروزان هدایت و معرفت هستند.

سخنرانی خطیب نماز جمعه مشهد که به ماجرای انگور سمی و روایت اباصلت رسید، فریاد و فغان مردم در سرتاسر رواق طنین‌انداز شد. روایت غربت سلطان توس در مسیر کاخ تا حُجره و لحظات دردناکی که در هر گام، از داغ جگر بر زمین می‌نشست، به یاد مادر مظلومه‌اش می افتاد، بر سینه‌اش پر از شرر خود چنگ می‌کشید و دوباره پس از پیمودن چند قدم، زمین‌گیر می‌شد. برای زائران هم دست‌هایی که بالا می‌رفت و بر سر و سینه پایین می‌آمد، اشک‌هایی که از چشم‌ها فرو می‌غلتید و حنجره‌هایی که به ناله یا رضا(ع) مهمان می‌شد، همگی نشانه عشق و ارادت بی‌پایانی بود که در تاروپود این مردم تنیده شده است. پس از مرثیه‌سرایی حاج امیر عارف و به هنگام نماز ظهر، صفوف به‌هم‌پیوسته نماز تشکیل شد و زائران و مجاوران در پیشگاه قدسی هشتمین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت، اذان ظهر شهادت امام رئوف(ع) را با شکوه و جلال هرچه‌تمام‌تر اقامه کردند.

اجتماع عظیم عزاداران در حرم مطهر رضوی

حرم مطهر رضوی نیز به عنوان میعادگاه اصلی عزاداران دهه آخر صفر برنامه های عزاداری و سوگواری ویژه ای را تدارک دیده است. بنا بر اعلام آستان قدس رضوی، مراسم عزاداری شب شهادت حضرت شمس الشموس(ع) جمعه 24 شهریورماه ساعت 18:30 با قرائت زیارت امین ا... آغاز شد و زائران و مجاوران پس از آن، از شعرخوانی آیینی و سخنان حجت الاسلام والمسلمین ناصر رفیعی بهره‌مند شدند و مدیحه‌سرایی حاج مجید بنی فاطمه پایان‌بخش این مراسم نورانی بود. ویژه برنامه عزاداری ظهر شهادت امام رئوف‌مان نیز شنبه 25 شهریور ماه ساعت 12 شروع شد، این سوگواره با اجرای گروه سرود گلدسته‌های حرم و شعر خوانی آیینی ادامه یافت، پس از آن حاج جعفر ملائکه در وصف مظلومیت و غربت امام رضا(ع) به نوحه خوانی و روضه خوانی پرداخت و شهادت نامه خوانی آیت ا... علم الهدی پایان بخش این محفل نورانی شد. بخش اول مراسم شام شهادت ولی نعمت‌مان حضرت ثامن الحجج(ع) شنبه 25 شهریور ساعت18:30 با قرائت زیارت امین ا...آغاز شد. پس از آن عاشقان اهل‌بیت(ع) از شعرخوانی شاعران آیینی و سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین ناصر رفیعی بهر‌ه‌مند و در بخش پایانی این محفل نورانی، عزاداران از مرثیه سرایی حاج احمد واعظی مستفیض شدند. بخش دوم این محفل نیز با سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین علیرضا پناهیان آغاز شد و با مداحی حاج مهدی رسولی پایان یافت.

جزئیات مراسم خطبه خوانی شب شهادت اما رضا(ع) و مراسم شام غریبان

مراسم خطبه‌خوانی شب شهادت امام رضا(ع) با شعار �آرام جان‌ها� جمعه 24 شهریور ماه همزمان با شب شهادت ولی نعمت‌مان حضرت ثامن الحجج(ع) ساعت 18:30 با قرائت آیات نورانی کلام ا... وحی در صحن پیامبر اعظم(ص) شروع شد. پس از دور تفقد تولیت آستان قدس رضوی، مهدی رسولی از مداحان برجسته کشورمان به مرثیه سرایی پرداخت و سپس خدام بارگاه نورانی امام رئوف‌مان و حاضران از سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین احمد مروی تولیت آستان قدس رضوی بهره مند شدند. در بخش پایانی این مراسم، عزاداری و شمع گردانی خدام با نوحه خوانی احمد ابراهیمی انجام و خطبه شب شهادت توسط حجت الاسلام والمسلمین جعفر اسلامی قرائت شد. مراسم شام غریبان شهادت حضرت رضا (ع) نیز شنبه 25 شهریور ماه پس از اقامه نماز جماعت مغرب و عشا با پیاده روی و عزاداری خدام بارگاه ملائک پاسبان حضرت امام رضا(ع) ساعت18:30 از چهارراه شارستان خیابان نواب صفوی به سوی حرم مطهر آغاز شد. پس از ورود خدام به حرم مطهر، خدمه در صحن انقلاب اسلامی گرداگرد یکدیگر جمع شدند و با مدیحه‌سرایی حاج مهدی سروری در سوگ شهادت ارباب خویش به عزاداری و سینه زنی پرداختند.

خبر مرتبط:

حدود 413 هزار زائر پیاده وارد مشهد شدند

حسین رضایی، سخنگوی جمعیت خدمتگزاران زائران پیاده امام رضا(ع) نیز در گفت و گو با �خراسان رضوی� درباره تعداد زائران پیاده بیان کرد: تا پایان روز شنبه 412 هزار و 952 نفر زائر پیاه داشتیم که نسبت به سال گذشته 97/9 درصد کاهش داشته ایم. 223 هزار و 747 نفر از این زائران را مردان و بقیه آن‌ها را جمعیت زنان تشکیل می دادند. مسن ترین زائر خانمی 73 ساله از قوچان و کوچک‌ترین زائر نوزادی 3 ماهه در مسیر نیشابور بود که همراه مادرش که به سفر زیارتی آمده بود. این آمارها توسط واحد آمار ما که مرکب از 40 آمارگر حرفه ای که به صورت شبانه روزی در مسیرهای ورودی به مشهد فعالیت داشتند، جمع آوری شده است. وی در پاسخ به این سوال که دلایل کاهش آمار زائران پیاده نسبت به سال گذشته چه بوده است، بیان کرد: به نظر می رسد مسائل اقتصادی در این موضوع نقش داشته است و همچنین برخی زائران از پیاده روی اربعین آمده اند و خستگی منجر شده در این پیاده روی حضور نیابند. رضایی در پاسخ به چگونگی خدمات صورت گرفته، بیان کرد: در حوزه اسکان داخل شهر برای 144 هزار و 75 نفر از کاروان‌هایی که اسکان نداشتند در 440 محلی که در مشهد پیش بینی شده بود، اسکان در نظر گرفته شد. در حوزه خدمات رفاهی، درمانی و اسکان این زائران 3 روز در مشهد مهمان واحد اسکان بودند. وی ادامه داد: همچنین هیئت جوادالائمه در حوزه خانه های مردمی کار کردند که ظرفیت خانه های مردمی محدود است. امسال کار جدیدی صورت گرفت که خانه های بیت الجواد را درست کردند که 9 هزار و 70 نفر در این خانه ها اسکان داده شدند. همچنین در حوزه خدمات جاده ای در کلیه محورهای ورودی به مشهد شامل تربت، نیشابور، تربت جام و... در مجموع 490 ایستگاه صلواتی در مسیر زائران پیاده خدمت رسانی کردند. سخنگوی جمعیت خدمتگزاران زائران پیاده امام رضا(ع)خاطر نشان کرد: درحوزه خدمات فرهنگی اعزام 440 مبلغ فرهنگی را به ایستگاه های صلواتی داشتیم.

ببینید | طبل زنی کشیش مسیحی در روز شهادت امام رضا علیه‌السلام در مشهد

حال و هوای مشهد در شب شهادت امام رضا(ع)/ عزاداری ها به اوج رسید

فیلم/ برگزاری آیین سنتی چهارپایه خوانی در حرم مطهر امام رضا(ع)

فیلم/ آیین شام غریبان شهادت امام رضا(ع) در حرم رضوی برگزار شد

فیلم/ حال‌وهوای خیابان‌های مشهد در روز شهادت امام رضا(ع)

ویدیو / عزاداری مردم مشهد در روز شهادت امام رضا (ع)

دستور رئیسی برای قفل‌‌شکنی ا ز آزادراه حرم تا حرم

عزاداری سالروز شهادت امام رضا(ع) در مشهد مقدس

حال و هوای مشهد در روز شهادت امام رضا(ع)

مشایه در مسیر رضا(ع)

دیدار رئیس جمهور با رهبر معظم انقلاب اسلامی پیش از سفر به نیویورک

حجت‌الاسلام و المسلمین رئیسی رئیس جمهور پیش از سفر به نیویورک برای شرکت در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد، بعدازظهر امروز با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی دیدار و گفت‌وگو کرد.
در این دیدار، رییس جمهور گزارشی از برنامه سفر خود ارایه کرد و رهبر انقلاب هم توصیه‌های لازم را بیان و برای رئیس جمهور آرزوی موفقیت کردند.

دکتر رئیسی در جلسه هیئت دولت:

بخش‌های اجرایی اقدامات خود را از منظر شعار سال رصد و بازنگری کنند/ طرح برخی اتهامات ناروا در ارتباط با مولدسازی غیرمنصفانه است/ 25 شهریور جلوه دلدادگی مردم دین‌مدار به امام رضا (ع) بود

شناسه خبر : 146636 يکشنبه 26 شهريور 1402 - 19:43

رئیس جمهور با اشاره به سپری شدن نیمی از سال «رشد تولید و مهار تورم» گفت: همه بخش‌های اجرایی موظفند اقدامات شش ماه گذشته خود را از منظر شعار سال رصد و بازنگری کنند تا چنانچه در تحقق هدف «رشد تولید و مهار تورم» خلاء یا نارسایی وجود دارد با فوریت برطرف نمایند.

دکتر سید ابراهیم رئیسی بعد از ظهر امروز یکشنبه در جلسه هیئت دولت با اشاره به سپری شدن نیمی از سال «رشد تولید و مهار تورم» اظهار داشت: همه بخش‌های اجرایی موظفند اقدامات شش ماه گذشته خود را از منظر شعار سال رصد و بازنگری کنند تا چنانچه در تحقق هدف «رشد تولید و مهار تورم» خلاء یا نارسایی وجود دارد با فوریت برطرف نمایند.

رئیس جمهور در ادامه با تاکید بر تسریع در اجرای قانون مولدسازی افزود: مولدسازی الزام قانونی اجرا نشده از دوره‌ دولت‌های قبل بود که دولت مردمی به منظور کمک به رشد اقتصادی و افزایش بهره‌وری اموال مازاد دولت آیین‌‌نامه‌ای برای تسهیل و تسریع اجرای آن تدوین کرد، بنابراین طرح برخی اتهامات ناروا در ارتباط با آیین‌نامه اجرایی و تلاش‌های دولت برای عملیاتی کردن قانون مولدسازی غیرمنصفانه است که احتمالا با انگیزه‌های خاصی بیان می‌شود.

دکتر رئیسی همچنین از همه دستگاه‌ها و دست‌اندرکاران تمهید و تسهیل حضور باشکوه و عظیم عاشقان خاندان اهل بیت عصمت و طهارت (ع)، در مراسم گرامیداشت سالروز شهادت امام رضا (ع) قدردانی کرد و گفت: 25 شهریور جلوه دلدادگی مردم دین‌مدار ایران اسلامی به امام رضا (ع) و اهل بیت رسول گرامی اسلام در سراسر کشور بود و باید برای شکر این نعمت سر بر آستان الهی بساییم.

در جلسه امروز دولت همچنین استانداران هرمزگان و ایلام، از روند اجرای برنامه‌های دولت، مصوبات سفرهای استانی، احیای واحدهای تولیدی راکد و پیشرفت‌های صورت گرفته در حوزه عمران و زیرساخت‌های استان محل ماموریت خود در دو سال گذشته گزارش‌هایی ارائه کردند.

مشاهده همه اخبار

دکتر رئیسی در همایش سراسری مدیران مدارس: نقش اصلی ایجاد تحول در جامعه بر عهده مدارس و مدیران است/ دانش‌افزایی معلمان و استفاده از آن در پرورش انسان تراز اساس طرح رتبه‌بندی بود/ تلاش برای ارتقای سطح تعلمی و تربیت با اشتراک مساعی و ارتباط خانواده، مدرسه و مسجد

يکشنبه 26 شهريور 1402

بازدید سرزده رئیس جمهور از مرکز شبانه‌روزی مبارزه با مفاسد نهاد ریاست جمهوری/ دکتر رئیسی: کار این مرکز جلوه‌ای از مردمی‌سازی مبارزه با فساد در دولت مردمی محسوب می‌شود/ اعلام مصادیق فساد بدون برخورد یا بیان نتایج پیگیری، از آسیب‌های مبارزه با فساد است

شنبه 25 شهريور 1402

دکتر رئیسی در گفتگو با شبکه تلویزیونی NBC: اختیار تصمیم‌گیری درباره منابع ارزی آزاد شده با دولت جمهوری اسلامی ایران است/ منافع فروش سلاح در جنگ اوکراین برای آمریکا و آسیب‌های آن برای اروپاست/ کینه عمیق مردم منطقه، تلاش‌های رژیم صهیونیستی برای عادی‌سازی روابط با کشورها را بی‌اثر می‌کند/ نسبت به اعتراض گوش شنوا داریم، اما ایجاد ناامنی قابل قبول نیست

جمعه 24 شهريور 1402

دکتر رئیسی در دیدار خانواده شهیدان امیراحمدی: فضای کشور، مجاهدت و پیشرفت در همه عرصه‌ها و دشمن در وضعیت ناامیدی و افول است/ امروز کشور به برکت خون شهدا بیش از هر زمان دیگری امنیت دارد/ ایستادگی و صلابت ملت ایران و خانواده شهدا، نوید دهنده آینده‌ای بسیار روشن برای انقلاب اسلامی است

پنج‌شنبه 23 شهريور 1402

تصاویر تسنیم از روز خیلی آرام تهران در سالگرد اغتشاشات/ کلکسیون گاف های ضدانقلاب تکمیل شد، مردم شمال را ترجیح دادند- اخبار سیاست ایران - اخبار سیاسی تسنیم

تسنیم | سیاسی | شنبه، 25 شهریور 1402 - 19:43

اتفاقات چند روز اخیر در جریان ضدایرانی نشان می دهد که این جریان علیرغم تلاش برای یارگیری برای به راه انداختنِ ناارامی ها در سالگرد حوادث سال گذشته، دستاوردی نداشته و "از سال قبل هم عقب تر است".

خلاصه خبر

این در حالیست که محور فعالیت‌های 24 ساعته این رسانه‌ها، تحریک مخاطبان‌‌شان به برگزاری تجمعات خیابانی و اغتشاش و خرابکاری بوده است.
اوضاع و احوال اپوزیسیون در سالگرد اغتشاشات
ریشه شکست امروز ضدانقلاب در احیای اغتشاشات سال گذشته را البته باید در وضعیت این جبهه در ماههای اخیر دید؛ وضعیتی که ضدانقلاب سرخورده را در بدترین حالت خود نشان می‌دهد و حتی قابل کتمان از سوی رسانه های آنها نیست؛ به نحوی که بسیاری‌شان در خفا و آشکار از این وضعیت انتقاد کرده و حتی آن را مسخره کرده اند.
حدود دو هفته پیش پیش بود که «سیما ثابت» مجری شبکه ایران‌اینترنشنال (از رسانه‌های فعال ضدانقلاب در اغتشاشات سال گذشته) از این تلویزیون جدا شد و در صفحه شخصی‌اش نوشت "از تلویزیون ایران اینترنشنال استعفا دادم و تعطیلی و پایان کار برنامه «چشم‌انداز با سیما ثابت» را اعلام می‌کنم.
جدایی یکی از اصلی ترین کارکنان این تلویزیون از آن، حواشی زیادی داشت و برخی آن را نشانه ای روشن از انفعال و شکست رسانه ای ضدانقلاب در جهت ایجاد اغتشاشات جدید در ایران ارزیابی کردند.
این نوعی اعتراف به شکست و سکون پروژه اغتشاش و ناامن‌سازی بود؛ تا جایی که باستانی گفته بود جنبش الان در شرایط عقب‌تر از سال گذشته هم قرار دارد!
صوت لو رفته از اظهارات مسعود بهنود از فعالان ضدانقلاب در خارج از کشور نیز دستمایه تمسخر بیشتر اپوزیسیون بخصوص رضا پهلوی شد.
* آزادسازی پول‌های مردم ایران، صدای ضدانقلاب را در آورد
تا جایی که برخی‌ از آنها از دولت آمریکا به‌خاطر این‌کار گله کرده و این را در آستانه سالگرد اغتشاشات سال گذشته، اشتباه دانستند!
اینها صرفاً بخشی از کلکسیون ناکامی‌ها و اعتراف‌ها و شکست‌های ضدانقلاب در چند ماه اخیر است؛ می‌خواستند ایران را تکه تکه و تجزیه کنند، حالا به گروه بدقواره‌ و تجزیه‌شده‌ای تبدیل شده‌اند که حتی از زمان اغتشاش سال قبل هم عقب‌ترند، نه اینکه گامی به جلو رفته باشند.

تصاویر تسنیم از روز خیلی آرام تهران در سالگرد اغتشاشات/ کلکسیون گاف‌های ضدانقلاب تکمیل شد، مردم شمال را ترجیح دادند

فیلم/ کشف ۱۶ قبضه سلاح جنگی در گلستان

عکس/ تجهیزات ضبط شده از تروریست‌ها در سقز

دولت آمریکا هم می‌خواهد از شرّ مصی علی‌نژاد خلاص شود!

شکست فراخوان‌ها/ خیابان‌های تهران در آرامش تعطیلات آخر تابستان

ملیت بازرسانی که ایران لغو مجوز کرد | ایران قبلا به آژانس هشدار داده بود

افشاگری رائفی پور از نقشه روسیه در شمال ایران /خب کجا باید پتروشیمی زد؟

فیلم/ توضیحات فرمانده سپاه امیرالمومنین(ع) استان ایلام در خصوص انهدام تیم خرابکاری در آبدانان

توافق با عراق برای اخراج تروریستها تمدید نمی‌شود/ در دقیقه ۹۰ ارزیابی و تصمیم‌گیری می‌کنیم

فیلم/ کشف ۶ هزار شوکر آمریکایی در مرزهای آبی جنوب کشور

عکس/ کشف محموله بزرگ سلاح‌های آمریکایی در مرزهای آبی جنوب کشور

تصاویری از کشف بزرگترین محموله اسلحه و ابزارآلات اغتشاش

پایان آرام تعطیلات در سقز/ تیر ضدانقلاب باز هم به سنگ خورد

مهسا امینی اسم رمز کاسبی+ عکس

یکی از عاملان فراخوان به اغتشاش در سرپل‌ذهاب دستگیر شد

بررسی حواشی فوت مهسا امینی یک بار برای همیشه +فیلم

۱۰ نکته از نوع عملکرد رسانه های خارجی علیه ایران

بررسی یک داده‌کاوی در توئیتر قبل و بعد از فوت مهسا

شکست فراخوان‌ها و آرامش خیابان‌های تهران

این ۱۷ دختر را نظام کشته است؟+عکس و فیلم

مرضیه، ندا، نگین، سارینا، آیتک، اسرا، پردیس، هانا، مائده، ناهید، نسرین، نسیم، غزاله، پارمیس، آرنیکا، حدیث، پریسا و نیکا اسامی است که در ۵۰ روز اخیر برای نظام فاکتور کردند.

به گزارش مشرق، نظام در چهار دهه گذشته تجربه‌ای غنی از اعلام جنگ خیابانی جبهه معارضه کسب کرده است. فرمول نیز ثابت است. بهانه‌ای علم می‌شود و این بهانه کلید رمز شروع یک پروژه خواهد شد. البته بهانه ادعایی پس از گذر زمان فراموش و بلا استفاده می‌شود. از جمله آن می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• ۱: رمز کارزار ۲۹۵۷ روزه ترور توسط جنایتکارترین فرقه قرن چهاردهم(رجوی): برکناری بنی‌صدر
• ۲: رمز شروع غائله کوی دانشگاه در سال ۱۳۷۸: توقیف روزنامه سلام
• ۳: رمز شروع کودتای ۵۸۲ روزه میرحسین موسوی: اعلام تقلب در ساعت ۲۲ روز ۲۲ خرداد
• ۴: رمز شروع ناآرامی دی ۱۳۹۶: تخم مرغ!

پروژه ۵۰ روزه اخیر نیز با رمز مهسا امینی شروع شد. دستگاه اطلاعاتی به این نتیجه رسیده بود که روز آغاز پروژه ۱۴۰۱ اول مهر است. دو موضوع نیز به عنوان سرفصل پروژه انتخاب شده بود: اول؛ حجاب. دوم؛ معیشت. امّا حادثه مهسا امینی روز شروع را جلو انداخت و همین باعث سکته آشوب‌های داخل شد. فی‌الحال ماجرای مهسا امینی به عنوان یک حادثه قضاوت می‌شود و هنوز دستگاه امنیتی برآورد نهایی خود را از واقعه عصر ۲۲ شهریور اعلام نکردند.

طرحی که قرار بود از دانشگاه شروع شود، از سقز شروع شد. تمرکز نیز به طرز ناشیانه‌ای به سمت برهنگی و متعاقباً خشونتِ داعشی‌ رفت و همین امر باعث شد که بعضی از معترضین با پروژه همراه نشوند. وقایع اخیر حتی نتوانست بدنه کف خیابانی دی ۹۶ را همراه کند.

نکته قابل توجه استفاده متعدد از تصاویر دختران جوان تحت عنوان «کشته شده توسط نظام» است. رویه‌ای که در سال ۸۸ با ماجرای مبهم ندا آقا سلطان تجربه شد و منجر به سنگین‌ترین تحریم تاریخ علیه ایران شد. هدف نهایی نیز تشکیل یک اجماع برای تحریم ملت است. تاکنون فوت بیش از ۱۵ دختر و زن جوان از سوی رسانه‌های لندنی-سعودی و بات‌های سایبری به اسم نظام فاکتور شده. وجه مشترک اغلب این داستان سرایی‌ها ضربه باتوم به سر و بعد تمایز آن تعلق به هریک از اقوام مختلف ایرانی است!

مرضیه دشمن زیاری، ندا بیات، نگین عبدالملکی، سارینا اسماعیل زاده، آیتک رضایی، اسرا پناهی، پردیس جاوید، هانا دوزدوزانی، سارینا ساعدی، مائده جوانفر، ناهید مصطفی پور، نسرین قادری، نسیم صدقی، پارمیس همنوا، آرنیکا قائم مقامی، پریسا بهمنی و نیکا شاکرمی اسامی است که در ۵۰ روز اخیر برای نظام فاکتور کردند. ماجرای هر کدام از این دختران متفاوت اما برنامه‌ ضدانقلاب یکسان بود؛ در واقع حاکمیت تا امروز هیچ اقدام امنیتی از خود نشان نداده است و به معنای واقعی کلام، از امنیتی شدن فضای کلی کشور جلوگیری کرده است و از روش های گوناگون و غیر خشن نسبت به رفتارهای داعشی‌ گونه معترضین، از گسترده شدن آشوب جلوگیری کرده است، ولی ضد انقلاب تنها با یک روش در حال عملیات روانی است؛ آن هم استفاده از این عبارت: نظام کشته است!

* ندا بیات

یکی از کارمندان شبکه منوتو در صفحه توئیتری خود نوشت:‌ «یک نفر بهم پیام داده از کسی که در بیمارستان امام حسین زنجان کار میکنه شنیده که ندا بیات دیروز فوت شده. میگن بهش مککرر تجاوز شده و خونریزی داخلی داشته و نذاشتن عمل بشه. نوشته خانوادش حتی مراسم تشییع رو نذاشتن اعلام کنن. من زنگ زدم بیمارستان و گفتن فقط باید با حراست اونم حضوری صحبت کنین! وقتی اسم حراست میاد میدونیم یعنی چی … فقط اینکه برام نوشته بودن که این دختر ۱۵ سال بیشتر نداشت … #مهسا_امینی »

چهار نکته در این داستان سرایی وجود دارد:‌

اول؛ شخصی به اسم ندا بیات اصلا وجود خارجی ندارد.

دوم؛ اشاره رسانه‌های لندنی-سعودی به دختر ۲۳ ساله جوانی است که روز ۴ آبان ماه روی سقف خودروی نیروی انتظامی در خیابان سعدی زنجان رفته بود.

سوم؛ فردی که لندن نشنین ادعا کردند کشته شده، دیروز در دادگاه حاضر شده بود!

چهارم؛ اسم این دختر جوان «اعظم عمندی» است.

فیلم حضور «اعظم عمندی» درد دادگاه را ببینید:

* مرضیه دشمن زیاری

یک اکانت توئیتری با شایعه سازی و ادعای دوستی با مرحومه دشمن زیاری و خانواده آن، کشته شدن وی را بر اثر ضربات باتوم ماموران در اغتشاشات عنوان کرده و یک پیج اینستاگرامی نیز به این موضوع دامن زده است. این دختر جوان اهل بوشهر بود.

عبدالرحیم دشمن زیاری پدر مرحومه مرضیه دشمن زیاری در گفتگو با فارس در بوشهر اظهار کرد: دختر عزیزمان در هفته ‌های گذشته بر اثر سانحه تصادف که همه مستندات صحنه‌ای موجود است، فوت کرده است ... افراد مغرض در فضای مجازی شایعه سازی می‌کنند که مرگ مرحومه بر اثر تصادف نبوده که اینجانب عبدالرحیم دشمن زیاری ولی مرحومه این شایعه را به شدت تکذیب می‌نماییم و از مقامات محترم قضایی درخواست رسیدگی مجدانه و اشد مجازات از این گونه افراد داریم.»

راننده خودرویی که با مرحومه تصادف کرده، همان لحظه دستگیر و در حال گذراندن مراحل قانونی است.

* نگین عبدالملکی

ابتدا داستانِ شبکه سعودی درباره نگین عبدالملکی را بخوانیم. کارمند ایران اینترنشنال روز ۲ آبان با حفظ کردن متنی پیرامون خانم عبدالملکی می‌گوید: «روز ۲۰ مهر، نگین در اعتراضاتی که در سطح همدان بوده شرکت می‌کنه و در آن جا ضربات باتوم به سرش می‌خوره، به تعداد خیلی زیاد و خیلی شدید. بعد از اعتراضات برمی‌گردد به خوابگاه. در خوابگاه جانش را از دست می‌دهد ولی در واقع توسط نیروهای امنیتی کشته می‌شود ... همون موقع وقتی حراست دانشگاه متوجه می‌شود، حمله می‌کند با نیروهای امنیتی به اتاق اون دانشجویانی که در جریان کشته شدن نگین قرار گرفته بودند.»

کارمند سعودی در اینجا شک می‌کند متن را درست حفظ کرده است یانه! تصویر از روی او برداشته می‌شود تا بتواند به متن سناریو نگاه کند. او ادامه می‌دهد: «بله! قرار گرفته بودند و در همانجا به آن‌ها می‌گویند که حق ندارید این موضوع را خبر رسانی کنید.» فیلم زیر را ببینید:

امّا ماجرا از چه قرار بود؟ بخش استان‌های خبرگزاری فارس روز ۲۱ مهر خبری در خصوص مصرف مشروبات الکلی تقلبیِ دست‌ساز توسط چند جوان در همدان منتشر کرد. روز ۲۴ مهرماه دادستان همدان توضیحات تکمیلی در این خصوص ارائه می‌کند: « صبح روز پنجشنبه ۲۰ مهرماه، دختر و پسر جوان با علائم شدید مسمومیت، توسط جوانی دیگر که او نیز دچار مسمومیت شده بود، به دو بیمارستان همدان انتقال داده می‌شوند ... هر سه نفر در ویلایی در همدان بر اثر مصرف مشروبات الکلی دچار مسمومیت شده اند ... با وجود اقدامات درمانی، دختر و پسری که حالشان وخیم‌تر بود، بعدازظهر روز پنجشنبه ۲۱ مهرماه فوت می‌کنند.».

تا روز ۲۴ مهرماه اصلاً اسمی از نگین عبدالملکی نیست. روز دوم آبان یورو نیوز فارسی نوشت:‌ «نگین عبدالملکی بر اثر ضربات متعدد باتوم نیروهای امنیتی در همدان جان باخت.» شبکه سعودی ایران اینترنشنال نیز داستان فوق را سرهم کرد. فیلم زیر لحظه پذیرش بیمارستان نگین عبدالملکی است:

پدر این دختر جوان ادعای رسانه‌های لندنی - سعودی را تکذیب کرد. در متن نامه‌ای که به امضای پدر و عموی مرحومه نگین عبدالملکی رسیده عنوان شد: «بعد از گذشت چند روز از فوت دخترم به علت مسمومیت باخبر شدم رسانه‌های ضد انقلاب و معاند بی‌شرمانه با سوء استفاده از این حادثه دلخراش که ارتباطی با اغتشاشات اخیر ندارند قصد بهره‌برداری و ایجاد تفرقه و تشویش اذهان دیگر دانشجویان را دارند؛ من به صراحت ضمن اعلام برائت از اقدامات و خبررسانی‌های کذب رسانه‌های کردی و غیر کردی که به دنبال متشنج کردن اوضاع و احوال کشور هستند اعلام می‌کنم مرگ دخترم ارتباطی به اغتشاشات اخیر نداشته است». نگین عبدالملکی از کردتبار بود.

* سارینا اسماعیل زاده

ایران اینترنشنال روز ۱۵ مهر نوشت: «سارینا اسماعیل‌زاده، دختر ۱۶ ساله، تازه‌ترین قربانی دستگاه سرکوب حکومتی است که به گفته سازمان حقوق بشر ایران، ۳۱ شهریورماه زیر ضربات باتوم ماموران امنیتی کشته شد.» تصویر زیر نیز مربوط به پست اینستاگرامی شبکه بهائی منوتو است.

واقعیت ماجرا چه بود؟ «سارینا» دختر نوجوان کرجی ساعت ۲۰ دقیقه بامداد روز دوم مهر ماه متاسفانه بر اثر سقوط از ساختمان فوت کرده است. مادر سارینا نیز داستان موهوم فوت بر اثر ضربه باتوم را رد کرده است. فیلم زیر مصاحبه با مادر سارینا اسماعیل زاده و شرح آنچه رخ داده است:

* آیتک رضایی / اسرا پناهی / پردیس جاوید / هانا دوزدوزانی

بی‌بی‌سی فارسی می‌نویسد: «گزارش‌ها حاکی از جان باختن یک دانش آموز در مدرسه شاهد اردبیل به دلیل خونریزی داخلی است. شاهدان عینی گفته‌اند این دانش آموز بعد از حمله نیروهای امنیتی به دبیرستان شاهد به بیمارستان منتقل شده و در بیمارستان جان باخته، بر اساس گزارش‌ها، هفت دانش آموز هم با همکاری مدیر مدرسه به نیروهای امنیتی تحویل داده شده‌اند.»

از این سناریو دو اسم به عنوان کشته معرفی کردند. در ابتدا نام آیتک رضایی مطرح شد. کانال‌های پان ترک نیز با هدف تهییج احساسات، خبر کشته شدن یک دانش‌آموز در روز پنجشنبه ۲۱ مهرماه را نشر دادند. یکی از این کانال‌ها نوشت: «نام دانش آموزی که در دبیرستان شاهد به دست نیروهای سرکوبگر به قتل رسیده است، آیتک می‌باشد و عکس متعلق به وی می‌باشد.»

کارمند شبکه سعودی ایران اینترنشنال نیز روز ۲۳ مهرماه، زبان به رجزخوانی از فاصله ۵۰۰۰ کیلومتری ایران می‌گشاید و می‌نویسد: «داغ دیگری بر تن ایران/ آیتک هم رفت کنار مهسا، نیکا، سارینا، غزاله و .... زیر بار این همه داغ دفن تان می‌کنیم.»

دروغ آتیک رضایی خیلی زود فاش شد. خبرگزاری رکنا در روز ۱۶ خرداد ۱۴۰۱ (سه ماه قبل از ادعای رسانه‌های لندنی-سعودی) خبری تحت عنوان «خودکشی دانش آموز نخبه به دلیل سومدیریت کادر مدرسه» منتشر کرد. نام دانش آموز مذکور آیتک رضایی بود.

خبر رکنا درباره آیتک رضایی | تاریخ: ۱۶ خرداد ۱۴۰۱

تصویر واقعی آیتک رضایی دانش آموز اردبیلی

فیلمی که رکنا از آیتک منتشر کرد

رسانه‌های لندنی با فرار رو به جلو بلافاصله یک نام دیگر را جایگزین کردند: اسرا پناهی. رادیو فردا در همین رابطه ضمن ادعای ارتباط گیری با نزدیکان خانم پناهی نوشت: « این دختر نوجوان نه خودکشی کرده و نه دچار ایست قلبی شده، بلکه بر اثر خونریزی داخلی ناشی از ضرب و جرح جان باخته است.» جالب است در کانال‌های تلگرامی برای اسرا پناهی از عکس دروغ منتسب به آیتک رضایی استفاده کردند!

عموی «اسرا پناهی» روز ۲۳ مهرماه گفت: «برادر من یک ماه پیش فوت کرد و دخترش (اسرا پناهی) هم ناراحتی مادرزادی قلبی داشت. متاسفانه سه روز پیش ساعت ۱۲:۳۰ شب حالش خراب شد و با آمبولانس او را به بیمارستان بردند و همانجا فوت کرد. به هیچ تجمع و شورشی هم ربطی ندارد.»

برادر مرحومه اسرا پناهی نیز گفت: «به درغ گفتند که [خواهرم] در مدرسه شاهد درس می‌خواند و به دست ماموران کشته شده است. این خبرهای کذب را رسانه‌های مثل بی بی سی و ایران اینترنشنال منتشر کردند.»

امّا این همه ماجرا نبود. همزمان رسانه سعودی «ایندیپندنت فارسی» روز ۲۲ مهر از شخصیتی جدید این بار در سنندج رونمایی کرد. این رسانه سعودی نوشت: «پردیس جاوید، دانشجوی ۲۰ ساله اهل سنندج، در جریان اعتراضات روز ۱۶ مهر در بلوار پاسداران سنندج، در اثر شلیک مستقیم نیروهای امنیتی مجروح شد. به گزارش سازمان هه‌نگاو(!)، نیروهای امنیتی خانه‌ای را که پردیس در آن پناه گرفته بود، به رگبار بستند و او را با خشونت زیاد بازداشت کردند. » این رسانه از این واقعه هیچگونه فیلم و سندی منتشر نکرد.

نکته جالب ماجرا اینجاست: عکس ادعایی پردیس جاوید همان عکسی است که برای آیتک رضایی نیز منتشر شد. این موضوع نشان می‌دهد که رسانه‌های لندنی با کمبود عکس برای داستان‌های دروغ خود روبرو شدند و در برهه زمانی یکسان، از یک عکس برای دو اسم مجزا اسفاده کردند. رسانه‌های معاند، دیگر خبری با اسم پردیس جاوید منتشر نکردند.

همزمان اکانت‌های اینستاگرامی ضمن انتشار یک عکس، شایعه‌ای به این شرح منتشر کردند: «هانا دوزدوزانی دختر ۱۶ ساله دبیرستان دخترانه شاهد شهید رانی نظام بود که در حمله نیروهای نظامی به مدرسه کشته شد.»

تکذیب خبر کذب مربوط به شخصیت خیالی هانا دوزدوزانی

پس از گسترش شایعه، صاحب عکس که یکی از فعالان اینستاگرامی بود، واکنش نشان داد. این عکس متعلق به فردی به نام هانا جعفری است و هانا دوزدوزانی اصلا وجود خارجی نداشت. آیتک رضایی، اسراپناهی و هانا دوزدوزانی پروژه علم کردن یک دختر ترک پس از مهسا امینی کُرد بود.

* سارینا ساعدی

یکی از بزرگترین جنایات ضد انقلاب این است که یک خانواده عزادار را در شرایط حالی نامساعد مجبور به کنش‌گری سیاسی می‌کند. سارینا ساعدی دختر ۱۶ ساله سنندجی روز ۵ آبان در منزل فوت کرد. معارضین به دروغ مرگ این دختر را به اغتشاشات ربط داده بودند.

پدر سارینا در شرایط روحی نامناسب درباره لحظه فوت دخترش می‌گوید: «من خواب بودم. مادرم صدا زد که هرچه صدا می‌زنم، دخترت [سارینا] از خواب بیدار نمی‌شود. دیدم که از دهانش کف بیرون آمد و بدنش سیاه شد. حدود ساعت ۶ و ربع به بیمارستان رسیدیم ... [گفتند] دو ساعت قبل فوت کرده است ... گفتند خودش را مسموم کرده امّا معلوم نیست چه چیزی خورده است.»

* مائده جوانفر

ساعت ۱۷ روز سوم آبان ماه خانمی به اسم مائده جوانفر پس از شرکت در کلاس آموزشی خود در استان قزوین، با خودرو ۲۰۶ خود از گردنه کوهین به رشت در مسیر بازگشت به منزل بوده که به خودروی او دلیل خواب آلودگی و ایضاً سرعت غیرمجاز منحرف شده و به گاردریل جاده برخورد می‌کند.

روز ۴ آبان ۱۴۰۱ رسانه‌های لندنی نظیر شبکه بهائی منوتو مدعی شدند: «مائده جوانفر، پرستار ۲۸ ساله یک بیمارستان در رشت، در خیزش سراسری(!) چهارم آبان‌ماه در رشت توسط نیروهای امنیتی کشته شد.»

دادستان مرکز استان گیلان شایعات منتشره درمورد فوت مائده جوانفر در اغتشاشات را مردود دانست و گفت: این فرد بر اثر تصادف فوت شده است. مائده جوانفر پرستار شاغل در گیلان بوده است که بر اثر تصادف در اتوبان رشت به قزوین جان خود را از دست داده است.

اسماعیل جوانفر پدر مرحومه روز ششم آبان در مصاحبه با ایرنا گفت: «دخترم مائده جوانفر در حادثه رانندگی جان باخت نه در اغتشاشات اخیر رشت که رسانه های بیگانه آن را اعلام می کنند ... دخترم مائده در درگیری‌ها اخیر به هیچ عنوانی حاضر نشد و ایشان جزو پرستاران که در دوران کرونا فعالیت‌های فداکارانه ای داشتند محسوب می شد ... جای تاسف و تعجب است که در جامعه برخی برای اهداف خودشان با جو سازی باید از فوت دخترم سوء استفاده و بهره برداری کنند.»

پدر مرحومه جوانفر در ادامه پیرامون حواشی ایجاد شده حین خاکسپاری گفت:«امروز در مراسم خاکسپاری دخترم، یک جوان ناشناس یک عکس از ایشان را که شخصی و در شان دخترم نبود را از رشت به همراه خود آورده بود و به دنبال برهم زدن مراسم بود که همسرم،(مادر مائده) با ناراحتی عکس دخترم را از ایشان گرفت ...در مراسم خاکسپاری دخترم، یک دختر جوان ناشناس شروع به دادن شعار کرد که با برخورد از سوی خانواده محل خاکسپاری را ترک کرد.»

* ناهید مصطفی پور

تعدادی از کاربران عکسی از ناهید مصطفی پور منتشر کردند و در توضیحات آن مدعی شدند که ایشان در اغتشاشات کشته شده است! داستان سرایی اکانت‌های توئیتری بر این فرض بود که خانم مصطفی پور در تهران ربوده شده و بعد از ۹ روز جسدش تحویل خانواده‌اش شده است.

یک روزنامه نگار اصلاح طلب در صفحه شخصی توییتر خود در خصوص این خبر نوشت: «مواظب خبرهای ساختگی باشیم. یکی از رفقای قدیمی‌ام – احسان رضوی – که سابقه دوستی‌مان ۲۰ سال است متاسفانه چند روز پیش همسرش ناهید (زهرا) مصطفی‌پور را به علت آنفلوانزا از دست داد. اما خبرش به دروغ با عنوان قربانی اعتراضات پخش شده. خود احسان در اینستاگرامش ماجرا را توضیح داده است.»

توئیت خبرنگار اصلاح طلب

توهیت همسر مرحومه مصطفوی پور

ناهید مصطفی پور از اقوام لر در یاسوج بودند و پس از نیکا شاکرمی دومین موردی است که معارضین نظام، بساط پروژه کشته سازی خود را در میان این قوم پهن کرده است.

* نسرین قادری

نسرین قادری ۳۵ ساله اهل مریوان روز ۱۴ آبان در منزل خود در تهران فوت می‌کند اما رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی وابسته به ضدانقلاب در ادامه پروژه کشته‌سازی، فوت این مرحومه را به اغتشاشات ربط دادند.

خانواده نسرین قادری خبر دروغ کشته شدن دخترشان را تکذیب کرده‌اند. پدر نسرین قادری درباره فوت دختر خود گفت: «دخترم تشنج داشت و به آنفلوآنزا هم مبتلا شده بود و شب همان روزی که فوت شده، برادرش تا ۱۲ شب پیش او بود و ما هم با او تماس تلفنی داشتیم و جویای حالش بودیم.» وی هرگونه شایعه درباره حضور دخترش در تجمعات اعتراضی و اغتشاشات را رد کرد.

* نسیم صدقی

«نسیم صدقی» دختر ۲۳ساله اهل شاهین‌دژ است که به‌طرز مشکوکی در محلی خارج از محدوده شهر ارومیه به قتل رسید. همین موضوع باعث شد کانال‌های ضدانقلاب این موضوع را به نیروهای امنیتی منتسب کنند. کارمند بی بی سی فارسی در این رابطه می‌گوید: «روز نهم آبان در ارومیه، ماموران امنیتی با ۲ گلوله جنگی به او [نسیم صدقی] شلیک کردند.» خانواده و نزدیکان نسیم صدقی این ادعا را تکذیب ‌کردند. رئیس پلیس آگاهی فرماندهی انتظامی آذربایجان‌غربی نیز از شناسایی قاتل و دستیاران وی در ماجرای قتل نسیم صدقی خبر داد.

* پارمیس همنوا

شبکه منوتو نوشت: «پارمیس همنوا دانش آموز ایرانشهری بدلیل پاره کردن عکس خمینی در کتاب درسی کشته شد.» این شبکه درحالی این ادعا را انجام داد که اصلاً دانش آموزی به نام پارمیس همنوا در ایرانشهر وجود ندارد!

آموزش و پرورش ایرانشهر با صدور بیانیه‌ای کشته شدن یک دانش‌آموز در مدرسه پروین اعتصامی این شهرستان را تکذیب کرد. در متن بیانیه آمده است: «... روز گذشته یکی از کانال‌های معاند، کشته شدن یکی از دانش‌آموزان دختر با مشخصات پارمیس همنوا در دبیرستان دخترانه پروین اعتصامی را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده که این خبر از اساس کذب بوده و در کل حوزه آموزش و پرورش ایرانشهر دانش‌آموزی با این مشخصات وجود نداشته و هیچ دانش‌آموزی در شهرستان کشته نشده است.»

«شمس آبادی» دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان سیستان و بلوچستان نیز گفت: «انتشار خبر کشته شدن دانش آموزی به نام پارمیس همنوا در شهرستان ایرانشهر کذب است و صحت ندارد. هیچ دانش آموزی در شهرستان ایرانشهر کشته و یا حتی برای تحقیقات احضار نشده است.»

این ادعای دروغ بدنبال اضافه کردن دختر بلوچ به چرخه کشته سازی دختران در میان اقوام مختلف ایران بود. قریب به یک ماه قبل از ادعای فوق، منطقه جنوب شرق کشور به دلیل تحریکات عبدالحمید دچار التهاب شده بود و دروغ مذکور را در همین راستا می‌توان سنجید.

* آرنیکا قائم مقامی

نهاد خودخوانده کانون حقوق بشر ایران در صفحه توئیتری خود مدعی شد:‌«آرنیکا قائم مقامی ۱۷ ساله، براثر ضربات باتوم از پشت سر جان سپرده و به دروغ گفته شد از طبقه چهارم پرتاب شده است! مقامات امنیتی او را عمدا به بیمارستان ارتش بردند. »

«ساسان قائم مقامی» پدر مرحومه آرنیکا درباره نحوه فوت دخترش گفت: «صبح روز شنبه ۲۳ مهرماه، با همسرم به اتاق دخترم رفتیم که او را برای رفتن به مدرسه بیدار کنیم که دیدیم پنجره اتاق باز است و او از آنجا به حیاط منزل سقوط کرده است.»

پدر آرنیکا قائم مقامی تصریح کرد: «فرزندم چند روز در ICU بود و شنبه هفته بعد یعنی یکم آبان ماه فوت کرد، در حالیکه توئیتی که پخش شد و خبر از فوت او می‌داد، روز جمعه منتشر شده بود و فرزندم در آن روز هنوز زنده بود ... دخترم در این اغتشاشات شرکت نمی‌کرد و بسیار درس‌خوان، هنرمند و ورزشکار بود.»

صحبت‌های بازپرس ویژه قتل در مورد آرنیکا قائم مقامی

صحبت‌های پدر آرنیکا قائم مقامی

قائم مقامی در مورد انتشار تصاویر دخترش در بیمارستان گفت: «نمی‌دانم چه کسی از او در آن وضعیت عکس انداخته و این خبر را منتشر کرده است. من از شخصی که این عکس را گرفته شکایت دارم و از قاضی پرونده خواستم که پیگیر این قضیه باشد.»

*پریسا بهمنی

پریسا بهمنی سه شنبه مورخ سوم آبان ماه حدود ساعات ۱۹ شب و در پی تصادف رانندگی در تقاطع بزرگراه‌ شهید چمران و آیت الله هاشمی رفسنجانی (نیایش) به نحوی که وی پیاده و در خط بی‌آرتی (BRT) در حال تردد بوده که یک دستگاه کامیون با مرحومه برخورد می کند و وی بر اثر آن جان خود را از دست می‌دهد. امّا شبکه منوتو روایت یک حادثه را اینگونه می‌نویسد:‌ «دکتر پریسا بهمنی در صحنه سازی تصادف کشته شد!»

مدیر روابط عمومی سازمان نظام پزشکی کل کشور گفت: دکتر پریسا بهمنی متخصص جراحی عمومی براثر تصادف جان باخته است و خبر کشته شدن وی توسط ماموران امنیتی صحت ندارد.

علی صالحی دادستان تهران در خصوص فوت دکتر پریسا بهمنی بیان کرد: فوت خانم بهمنی هیچ ارتباطی با تجمعات در مقابل سازمان نظام پزشکی نداشته و اساسا درگذشت ایشان قبل از زمان اعلام شده بوده است.

نکته اینجاست: خانم بهمنی روز سوم آبان تصادف کرده بود اما رسانه‌های معاند تلاش کردند که با جعل خبر حضور وی در اجتماع مقابل سازمان نظام پزشکی در روز چهارم آبان، فوت خانم بهمنی را به اغتشاشات مرتبط کنند!

* نیکا شاکرمی

نیکا شاکرمی در ردیف اولین اسامی بود که در پروژه کشته سازی پس از شروع اغتشاشات مطرح شد. بی بی سی مدعی شد که نیکا در تجمع ۲۹ شهریور مفقود شد و پس از ۱۱ روز جسد را به خانواده تحویل می‌دهند. ماجرای نیکا شاکرمی جز پیچیده‌ترین پرونده‌های قضائی اخیر شد. مستند کوتاه زیر را ببینید:

سه فرد دیگر به نام‌های حدیث نجفی، غزاله چلاوی و فرشته احمدی در میان کشته شدگان هستند. پرونده این افراد کماکان باز است.

حدیث نجفی اولین فردی بود که پس از شروع آشوب‌ها فوت کرد. در ابتدا برخی از اعضای خانواده مرحومه، انگشت اتهام را به سمت نیروی انتظامی دراز کردند و معتقد بودند ماموران با ۳ گلوله جنگی به حدیث شلیک کردند. امّا نیروی انتظامی حاضر در میدان مسلّح نیست. گواه آن نیز وقایع روز چهلم حدیث نجفی است که تروریست‌ها، ماموران فراجا را با قساوت تمام به خون کشیدند. اگر ماموران فراجا مسلح بودند، هرگز شاهد صحنه‌های فجیع روز جمعه ۱۳ آبان در بزرگراه تهران - کرج نبودیم. فیلم زیر لحظه‌ای از اقدام تروریستی روز ۱۳ آبان در کرج است:

پدر حدیث نجفی معتقد نیست که ماموران نیروی انتظامی دخترش را به قتل رسانده باشند. او از دستگاه قضایی خواست که قاتل دخترش را پیدا کنند. مصاحبه روز ۵ مهر پدر حدیث نجفی را ببینید:

«غزاله چلاوی» نیز بر اثر شلیک گلوله در نا آرامی های مقابل فرمانداری آمل در تاریخ ۳۰ شهریورماه جانباخت. رئیس پلیس آگاهی مازندران در این رابطه گفته است: «رد گلوله بر پیکر مرحوم چلاوی نشان می‌دهد که گلوله‌ از ارتفاع بالا (محل حضور نیروهای انتظامی) شلیک نشده بلکه فردی از بین جمعیت (هم تراز با خانم چلاوی) به وی شلیک کرده است.»

ناصر عتباتی رئیس کل دادگستری آذربایجان غربی در رابطه با جزئیات فوت خانم فرشته احمدی در شهرستان مهاباد اظهار کرد: «در حال حاضر پرونده با موضوع قتل عمد تشکیل شده و بازپرس جنایی در حال بررسی موضوع و انجام تحقیقات مقدماتی است ... طبق بررسی هایی که تا امروز انجام شده اثبات گردیده، شلیک گلوله از داخل منزل این فرد انجام شده و این موضوع را اعضای خانواده این خانم هم تایید کرده اند. حسب اعلام مراجع انتظامی و امنیتی در محدوده منزل این خانم در زمان وقوع حادثه هیچ گونه تجمع، اغتشاش و حضور پلیس نیز وجود نداشته است.»

جبهه معارضین به دنبال حقیقت نیست و صرفاً در پی جسدهای بی‌جانی است تا آن را علم کند. پیگیری‌های فارس در روز ۴ آبان نشان داد که از ابتدای اغتشاشات در شهر تهران تا روز مذکور هیچ معترضی کشته نشد و در عوض نیروهای بسیج و فراجا در پایتخت ۴ شهید را تقدیم امنیت مردم کرده‌اند. آمار دقیق شهدای اغتشاشات اخیر هنوز مشخص نیست، امّا قریب به ۴۰ اسم از شهدای فراجا و بسیج در اغتشاشات تاکنون رسانه‌ای شده است.

ایران قریب به ۹۰ میلیون جمعیت دارد. هیچ کدام معصوم نیستند و امکان ارتکاب خطا و گناه دارند. این امر در نهادهای انتظامی و امنیتی هم صادق است. امّا اگر نظام تصمیم بر سرکوب مسلحانه داشت، این تعداد از افراد انتظامی و بسیجی ناجوانمردانه به شهادت می‌رسیدند؟ از طرفی، افرادی که در وقایع به دنبال حقایق هستند، باید این سوال را از خود بپرسند که سود کشتن یک فرد در یک تجمع نظیر ماجرای غزاله چلاوی و حدیث نجفی و سایرین چیست؟ چرا باید ماموران به حدیث ۳ گلوله شلیک کنند؟ چرا باید به فرشته احمدی در خانه‌اش شلیک کنند؟ چرا قربانیان ادعایی، جملگی از میان دختران جوان هستند؟

حقیقت روشن می‌شود.

رویدادهای مهم این روز در تقویم خورشیدی ( 26 شهریور 1402 )

آغاز دوره چهارم مشروطه، عصر سلطه آمريكا بر ايران (1320 ش)

پس از سقوط رضاخان پهلوي در جريان جنگ جهاني دوم و ورود نيروهاي متفق به ايران، محمد رضا پهلوي با حمايت متفقين بر اريكه سلطنت تكيه زد. از اين زمان دوره سوم مشروطه كه از ابتداي زمامداري خفقان‏بار و استبدادي رضاخان شكل گرفته بود پايان پذيرفت و دوره چهارم مشروطه آغاز شد. در اين ميان، سران ...

الغاء يك جانبه قرارداد 1975 الجزاير توسط "صدام حسين" رييس جمهور بعثي عراق (1359 ش)

با سقوط محمدرضا شاه و پيروزي انقلاب اسلامي در ايران، ستون نظامي ساختار امنيتي متمايل به غرب در منطقه فروپاشيد، منطقه خليج فارس با بحران خلأ قدرت طرفدار غرب مواجه گرديد و موازنه قوا زير سؤال رفت. پيروزي انقلاب اسلامي ايران، آثار عميقي بر مناسبات كشورهاي منطقه و قدرت‏هاي بزرگ صاحب نفوذ ...

تشكيل نيروهای سه ‏گانه در سپاه پاسداران به فرمان امام خميني(ره) (1364 ش)

تا سال 1364، اغلب عمليات‏هاي جنگ با همكاري و حضور ارتش و سپاه به طور مشترك انجام مي‏شد. پس از مدتي، ضرورت جنگ ايجاب نمود تا سپاه به طور مستقل به اجراي عمليات بپردازد تا اين كه حكم حضرت امام خميني(ره) در 26 شهريور سال 1364 مبني بر تشكيل سه نيروي زميني، هوايي و دريايي سپاه پاسداران ...

شهادت شهيد محمود شامخی (1351ش)

در سال ۱۳۲۶ش چشمان شهيد محمود شامخي براي اولين‏بار در تهران به روي جهان هستي گشوده شد. محمود، دوران شيرين کودکي را در کانون پرمهر خانواده گذراند و ظلم رژيم طاغوتي پهلوي را درک کرد. وي سپس به تحصيل روي آورد و پس از گذراندن دوران دبيرستان، وارد دانشکده حسابداري شرکت نفت شد و از همان‏جا ...

شهادت شهيد عبدالله جمالی (1365)

شهيد عبدالله جمالي در سال ۱۳۳۶ش در قهدريجان از توابع اصفهان متولد شد. پدرش کشاورز بود، به‏همين علت از کودکي به کار در مزارع مشغول شد و با دستان کوچکش زخم‏هاي روزگار را احساس نمود. با اوج‌گيري مبارزات مردم انقلابي، در صف سربازان روح‌الله (ره) قرار گرفت تا شايد کودکان کشورش همانند او ...

ژرژ پمپیدو رئیس جمهوری فرانسه وارد تهران شد(1352ش)

ژنرال بارزانی شهر کرکوک عراق را تصرف کرده و نیروهای خود را در آنجا استقرار داد(1353ش)

روزنامه ندای وطن در تیراژ سه هزار نسخه در تهران انتشار یافت.(1287ش)

...

جلسه فوق العاده مجلس شوراي ملي جهت اجراي سوگند شاه جديد تشكيل يافت. (1320 ش)

شاه در نطق خود وعده داد شاه قانوني خواهد بود و اصول قانون اساسي را رعايت خواهد كرد و افزود اگر در گذشته اجحافي شده باشد برطرف و جبران خواهد شد

رویدادهای مهم این روز در تقویم هجری ( 2 ربیع الاول 1445 )

• درگذشت "ابن اثير" مورخ، اديب و محدث شافعي (630 ق)

ابوالحسن، علي بن ابي الكرم محمد بن عبدالكريم بن عبداللَّه شيباني، معروف به ابن اثير جزري از مورخان نيمه‏ي دوم قرن ششم و اوايل قرن هفتم هجري است. او در حفظ حديث و مبادي و متعلقات آن، پيشواي محدّثين به شمار مي‏رود و در تاريخ، انساب، سيره و وقايع و جنگ‏هاي عرب، متبحربود. شهرت ابن اثير ...

• رحلت عالم بزرگوار "سيدمحمدباقر شفتي" معروف به "حجت الاسلام" (1260ق)

سيدمحمد باقر بن محمد تقي شفتي مشهور به "حجةالاسلام"، رشتي الاصل و از بزرگان علماي اماميه، فقيه، اصولي، اديب، نحوي، رجالي و رياضي‏دان بوده است. او هم‏چنين در درايه، هيئت و علوم ادبي و فنون عربي از مشاهير روزگار و در مراحل اخلاقي بي‏هماورد بوده است. او به حال فقرا و طلاب علوم ديني كمك ...

رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی ( 17 سپتامبر 2023 )

• تهاجم ارتش سرخ شوروی به لهستان در آغاز جنگ جهاني دوم (1939م)

پس از حمله ارتش آلمان به لهستان و اعلان جنگ انگلستان و فرانسه به آلمان و شعله‏ور شدن بيشترِ آتش جنگ جهاني دوم، شوروي علي‏رغم توافق سري خود با آلمان براي حمله به لهستان، در ابتدا به لهستان يورش نبرد. در اين ميان، ارتش لهستان در برابر تهاجم نيروهاي آلمان نازي مقاومت كرد و پيش‏بيني هيتلر ...

• مرگ "اميل لوْدويكْ" نويسنده و زندگي نامه نويس آلماني (1948م) (ر.ك: 25 ژانويه)

هرمان كهن معروف به اميل لودويك نويسنده آلماني در ۲۵ ژانويه ۱۸۸۱م در شهر برسلاو آلمان به‏دنيا آمد. او در آغاز جواني مدتي به تجارت پرداخت و پس از آن به تحصيل حقوق مشغول شد و وكالت كرد. اما طولي نكشيد كه شوق و رغبت زيادي به نويسندگي در او پيدا شد و به نوشتن چندين نمايش‏نامه پرداخت. هرچند ...

• وقوع فاجعه "سپتامبر سياه" و كشتار فلسطيني ها توسط شاه حسين اردني (1970م)

در پي گسترش عمليات چريك‏هاي فلسطيني عليه عوامل رژيم صهيونيستي و هم‏چنين افزايش حضور نظامي نيروهاي سازمان آزادي‏بخش فلسطين در اردن، شاه‏حسين‏بن طلال اردني، پادشاه وقت اردن، موقعيت خود را در خطر ديد. در اين ميان از اوايل سپتامبر 1970م، درگيري‏هاي پراكنده‏اي ميان ارتش اردن و چريك‏هاي ...

• انجام مذاكرات صلح "كمپ ديويد" بين سران مصر و رژيم صهيونيستي (1978م)

با پايان يافتن جنگ چهارم اعراب و اسرائيل در اكتبر 1973م، خاورميانه و جهان اسلام شاهد يك تحول عجيب و يك تصميم جديد در ميان يكي از كشورهاي سردمدار مبارزه با صهيونيسم بود. انور سادات، رئيس جمهور وقت مصر پس از سرخوردگي از شكست در برابر رژيم صهيونيستي و اتخاذ سياست نزديكي به غرب، در ژوئيه ...

• قتل‏عام فلسطينيان اردوگاه‏هاي "صبرا و شتيلا" توسط رژيم صهيونيستي (1982م)

پس از كشته شدن بشير جُميِّل، رئيس جمهور دست نشانده لبنان، طرحي براي كشتار فلسطينيان عنوان گرديد. مسئله مخالفت شديد حزب كتائب - كه بشيرجُميِّل نيز عضو آن بود - با فلسطيني‏ها، به صورت بهانه‏اي در اختيار رژيم اسرائيل قرار گرفت. بنابراين با تصويب مناخيم بگين نخست وزير و دستور آريل شارون، ...

• مرگ "كارْلْ پوپِر" فيلسوف و نظريه پرداز معروف اتريشي (1994م)

كارلْ ريمونْدْ پوپر متفكر و نظريه‏پرداز معروف و معاصر اتريشي در 28 ژوئيه 1902م در خانواده‏اي يهودي در ويِن پايتخت اتريش، به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، مدتي به مشاغل آزاد روي آورد اما پس از آن به تدريس پرداخت. با قدرت‏گيري نازي‏ها در آلمان و سپس اتريش، پوپر جهت دوري از حاكميت ...

• درگذشت ويليام هنري فوكس تالبوت از پيشگامان اختراع عكاسي( 1877 م )

ویلیام هنری فاکس تالبوت (به انگلیسی: William Henry Fox Talbot) ( ۱۱ فوریه ۱۸۰۰-۱۷ سپتامبر ۱۸۷۷ ) دانشمند، فیزیکدان و عکاس بریتانیایی بود. او به عنوان پدر عکاسی شناخته می شود. شیوه منفی-مثبت در عکاسی از ابتکارات او در عکاسی است. با این شیوه امکان چاپ تعداد نامحدودی تصویر مثبت از روی ...

زندانی شدن اباصلت بعد از شهادت امام رضا و آزادی وی با توسل به امام جواد

اباصلت هروی می گوید: من در خدمت حضرت رضا علیه السلام بودم. به من فرمود:« ای اباصلت! داخل این قبّه ای که قبر هارون است، برو و از چهار طرف آن کمی خاک بردار و بیاور.» من رفتم و خاک ها را آوردم. امام خاک‌ها را بویید و فرمود:« می‌خواهند مرا پشت سر هارون دفن کنند، ولی در آنجا سنگی ظاهر می شود که اگر همه کلنگ‌های خراسان را بیاورند، نمی توانند آن را بکَنند.» و این سخن را در مورد بالای سر و پایین پای هارون فرمود. بعد وقتی خاک پیش روی هارون یعنی طرف قبله هارون را بویید، فرمود:« این خاک، جایگاه قبر من است. ای اباصلت، وقتی قبر من ظاهر شد، رطوبتی پیدا می شود. من دعایی به تو تعلیم می کنم. آن را بخوان. قبر پر از آب می شود. در آن آب ماهی های کوچکی ظاهر می شوند. این نان را که به تو می دهم برای آنها خرد کن. آنها نان را می خورند. سپس ماهی بزرگی ظاهر می شود و تمام آن ماهی های کوچک را می بلعد و بعد غایب می شود. در آن هنگام دست خود را روی آب بگذار و این دعا را که به تو می‌آموزم بخوان. همه‌ی آب‌ها فرو می روند. همه‌ی این کارها را در حضور مأمون انجام ده.» سپس فرمود:« ای اباصلت! من فردا نزد این مرد فاجر و تبهکار می روم. وقتی از نزد او خارج شدم، اگر سرم با عبایم پوشانده بودم، دیگر با من حرف نزن و بدان که مرا مسموم کرده است.» فردا صبح، امام در محراب خود به انتظار نشست. بعد از مدتی مأمون غلامش را فرستاد که امام را نزد او ببرد. امام به مجلس مأمون رفت و من هم به دنبالش بودم. در جلوی او طبقی از خرما و انواع میوه بود. خود مأمون خوشه ای از انگور به دست داشت که تعدادی از آن را خورده و مقداری باقی مانده بود. با دیدن امام، برخاست و او را در آغوش کشید و پیشانی اش را بوسید و کنار خود نشاند. سپس آن خوشه انگور را به امام تعارف کرد و گفت:« من از این انگور بهتر ندیده ام.» امام فرمود:« چه بسا انگورهای بهشتی بهتر باشد.»
مأمون گفت:« از این انگور میل کنید.» امام فرمود:« مرا معذور بدار.» مأمون گفت:« هیچ چاره ای ندارید. مگر می خواهید ما را متهم کنید؟ نه. حتماً بخورید.» سپس خودش خوشه انگور را برداشت و از آن خورد و آن را به دست امام داد. امام سه دانه خورد و بقیه اش را زمین گذاشت و فوراً برخاست. مأمون پرسید:« کجا می روید؟» فرمود:« همان جا که مرا فرستادی.» سپس عبایش را به سر انداخت و به خانه رفت و به من فرمود:« در را ببند.» سپس در بستر افتاد. من در وسط خانه محزون و ناراحت ایستاده بودم که ناگهان دیدم جوانی بسیار زیبا پیش رویم ایستاده که شبیه ترین کس به حضرت رضا علیه السلام است. جلو رفتم و عرض کردم:« از کجا داخل شدید؟ درها که بسته بود.» فرمود:« آن کس که مرا از مدینه تا اینجا آورد، از در بسته هم وارد کرد.» پرسیدم:« شما کیستید؟» فرمود:« من حجّت خدا بر تو هستم، ای اباصلت! من محمد بن علی الجواد هستم.» سپس به طرف پدر گرامیش رفت و فرمود:« تو هم داخل شو!» تا چشم مبارک حضرت رضا علیه السلام به فرزندش افتاد، او را در آغوش کشید و پیشانی‌اش را بوسید. حضرت جواد علیه السلام خود را روی بدن امام رضا انداخت و او را بوسید. سپس آهسته شروع کردند به گفتگو که من چیزی نشنیدم. اسراری بین آن پدر و پسر گذشت تا زمانی که روح ملکوتی امام رضا علیه السلام به عالم قدس پر کشید. امام جواد علیه السلام فرمود: ای اباصلت! برو از داخل آن تخت و لوازم غسل و آب را بیاور.» گفتم:« آنجا چنین وسایلی نیست.» فرمود:« هر چه می گویم، بکن!» من داخل خزانه شدم و دیدم بله، همه چیز هست. آنها را آوردم و دامن خود را به کمر زدم تا در غسل امام کمک کنم. حضرت جواد فرمود:« ای اباصلت! کنار برو. کسی که به من کمک می کند غیر از توست.» سپس پدر عزیزش را غسل داد. بعد فرمود:« داخل خزانه زنبیلی است که در آن کفن و حنوط است. آنها را بیاور.» من رفتم و زنبیلی دیدم که تا به حال ندیده بودم. کفن و حنوط کافور را آوردم. حضرت جواد پدرش را کفن کرد و نماز خواند و باز فرمود:« تابوت را بیاور.»
عرض کردم:« از نجاری؟» فرمود:« در خزانه تابوت هست.» داخل شدم. دیدم تابوتی آماده است. آن را آوردم. امام جواد، پدرش را داخل تابوت گذاشت و سپس به نماز ایستاد. هنوز نمازش تمام نشده بود که ناگهان دیدم سقف شکافته شد و تابوت از آن شکاف به طرف آسمان رفت. گفتم:« یا ابن رسول الله! الان مأمون می آید و می گوید بدن مبارک حضرت رضا چه شد؟» فرمود:« آرام باش! آن بدن مطهّر به زودی برمی گردد. ای اباصلت! هیچ پیامبری در شرق عالم نمی میرد، مگر آنکه خداوند ارواح و اجساد او و وصی‌اش را به هم ملحق فرماید، حتی اگر وصیّ اش در غرب عالم بمیرد.» در این هنگام دوباره سقف شکافته شد و تابوت به زمین نشست. سپس حضرت جواد، بدن مبارک پدرش را از تابوت خارج کرد و به وضعیت اولیّه خود در بستر قرار داد. گویی نه غسل داده و نه کفن شده بود. بعد فرمود:« ای اباصلت! برخیز و در را برای مأمون باز کن.» ناگهان مأمون به همراه غلامانش با چشمی گریان و گریبانی چاک کرده داخل شد. همان طور که بر سر خود می زد، کنار سر مطهّر حضرت رضا علیه السلام نشست و دستور تجهیز و دفن امام را صادر کرد. تمام آنچه را که امام رضا به من فرموده بود، به وقوع پیوست. مأمون می گفت:« ما همیشه از حضرت رضا در زنده بودنش کرامات زیادی می دیدیم. حالا بعد از وفاتش هم از آن کرامات به ما نشان می‌دهد.» وزیر مأمون به او گفت:« فهمیدید حضرت رضا به شما چه نشان داد؟» مأمون گفت:« نه.» گفت:« او با نشان دادن این ماهی‌های کوچک و آن ماهی بزرگ می خواهد بگوید سلطنت شما بنی عباس با تمام کثرت و درازیِ مدت، مانند این ماهی های کوچک است که وقتی اجل شما رسید، خداوند مردی از ما اهل بیت را به شما مسلّط خواهد کرد و همه شما را از بین خواهد برد.»
مأمون گفت:« راست گفتی.» بعد مأمون به من گفت:« آن چه دعایی بود که خواندی؟» گفتم:« به خدا قسم، همان ساعت فراموش کردم.» واقعاً هم فراموش کرده بودم. ولی مأمون مرا حبس کرد و تا یک سال در زندان بودم. دیگر دلم به تنگ آمده بود. یک شب تا صبح دعا کردم و خدا را به حق محمد و آل محمد خواندم که ناگاه حضرت جواد علیه السلام داخل زندان شد و فرمود:« ای اباصلت، دلتنگ شده ای؟»
گفتم:« به خدا قسم، آری.» فرمود:« بلند شو!» زنجیر را باز کرد و مرا از زندان خارج فرمود. محافظین مرا می‌دیدند ولی نمی‌توانستند چیزی بگویند. فرمود:« برو در امان خدا که دیگر دست مأمون به تو نخواهد رسید.» و تا کنون من دیگر مأمون را ندیده ام. بحار الانوار، ج ۴۹، ص ۳۰۰، ح ۱۰. از عیون اخبار الرضا، ج ۲، ص ۲۴۲.

اباصلت می‌گوید: بعد از شهادت حضرت، به‌دستور مأمون زندانی شدم و یک سال در زندان بودم و به هر دری می‌زدم، خلاصی حاصل نمی‌شد. عاقبت، شبی از زندان و دوری و تنهایی بسیار دل‌تنگ شده بودم و به ستوه آمده بودم، به محمد و آل محمد متوسل شدم و حضرت جواد(علیه‌السلام) را به یاری طلبیدم. هنوز لحظاتی از این توسل و استمداد و استخلاص نگذشته بود که حضرت جوادالائمه را در زندان پیش روی خودم دیدم! فرمودند: دل‌تنگ شده‌ای؟ گفتم: آری، یابن رسول الله. فرمودند: برخیز! پس زنجیر از پاهای من گشوده شد. امام دست مرا گرفت و با هم از میان درهای بسته و از مقابل چشمان باز نگهبانان عبور کردیم، مأمورین به روشنی ما را می‌دیدند؛ اما قدرت و توانانی حرکت و عکس‌العمل نداشتند! وقتی از زندان و مأمورین فاصله گرفتیم، امام فرمودند: دیگر دست آن‌ها به تو نخواهد رسید و چشم در چشم مأمون نخواهی افتاد و چنین شد. مأمون، با فاصلۀ کمی از دنیا رفت و من برای همیشه، خلاص شدم. پیش از خداحافظی از امام پرسیدم: آقا چرا در طول این یک سال به سراغ من نیامدید؟! درحالی‌که من شما را بسیار طلب کرده بودم. امام فرمودند: «أَمَا لَوْ فَعَلْتَ قَبْلَ هَذَا مَا فَعَلْتَهُ اللَّيْلَةَ لَكَانَ اللَّهُ قَدْ خَلَّصَكَ كَمَا يُخَلِّصُكَ السَّاعَةَ»، اگر پیش از این نیز مانند امشب با اخلاص ما را می‌خواندی، همان وقت رهایی می‌یافتی! [با این سخن چشم من باز شد. به خودم و به یک سال گذشته‌ام نگاه کردم، دیدم جز همان شب آخر در تمام یک سال گذشته، هرگز امام را به اخلاص طلب نکرده بودم. امام را می‌خواندم؛ اما چشم امیدم به دوستانی بوده که در دربار مأمون داشتم. وقتی امیدم از همه بریده شد و تنها، امام را ملجأ و پناه یافتم، او دستم را گرفت] الخرائج و الجرائح، ج۱، ص۳۵۲؛ بحار الانوار، ج۵۰، ص۴۹ و عیون اخبار الرضا(ع)، ج 2، ص 245

عبدالسلام بن صالح بن سلیمان مشهور به خواجه اباصلت در مدینه منوّره به دنیا آمده و از آنجا که جدّ اعلایِ او از هرات افغانستان امروزی است، لذا به اباصلت هروی معروف گردیده‌است.

نام او عبدالسلام بن صالح بن سلیمان بن ایوب بن مَیسَره[۱][۲] است و به اباصلت هروی شهرت دارد. گویا جد اول یا دوم اباصلت، در هرات می‌زیسته و در فتوحات، اسیر و به حجاز برده شده و به عنوان غلام در اختیار عبدالرحمن بن سَمُره قرشی قرار گرفته‌است. به همین دلیل است که مورخان اباصلت را از موالی عبدالرحمن بن سمره دانسته‌اند.[۳] معروف‌ترین لقب وی «هَرَوی» که شیعه و سنی به آن اشاره کرده‌اند، برگرفته از محل زندگی اجداد اوست.[۴][۵][۶] «قُرشی»، «عَبْشمی»، «نیشابوری»، «بصری» و «خراسانی» را نیز از القاب او ذکر کرده‌اند. تاریخ ولادت وی روشن نیست، ولی از آن رو که به گفته خودش از روزگار کودکی ۳۰ سال در محضر سفیان بن عیینه (متوفی ۱۹۸ق) بوده‌است،[۷] می‌توان تولد او را در حدود ۱۶۰ق تخمین زد. ابوالصلت به روایتی در مدینه زاده شد[۸] و در نیشابور اقامت گزید.[۹] وی چهارشنبه، ۱۴ شوال سال ۲۳۶ هجری قمری از دنیا رفت.[۱۰]

اکثر قریب به اتفاق علمای امامیه، وی را از اصحاب علی بن موسی الرضا دانسته‌اند.[۱۱][۱۲] هرچند بیشتر منابع اهل سنت، اباصلت را خادم علی بن موسی الرضا معرفی کرده‌اند[۱۳] اما از علمای امامیه کسی جز مقدس اردبیلی، او را خادم علی بن موسی الرضا ندانسته‌است.[۱۴][۱۵] شاید از آنجا که جنبه علمی و حدیثی اباصلت بر خادم بودن وی غلبه داشته، اکثر علمای امامیه واژه خادم را دربارهٔ او به کار نبرده‌اند. اباصلت در نیشابور در خدمت علی بن موسی الرضا حاضر بوده و در سرخس نیز به دیدار ایشان رفته‌است.[۱۶][۱۷] او هنگام ورود علی بن موسی الرضا به نیشابور، حدیث سلسله‌الذهب را از ایشان نقل کرده‌است. اکثر روایات مربوط به نحوه شهادت علی بن موسی الرضا از اباصلت نقل شده‌اند.

در اینکه اباصلت، محمد بن علی بن موسی را ملاقات کرده جای تردید نیست زیرا زمانی که علی بن موسی الرضا در بستر شهادت بود، محمد بن علی بن موسی از مدینه به طوس آمده و گفت‌گویی میان محمد بن علی و اباصلت رخ داده‌است. بعد از شهادت علی بن موسی الرضا نیز دو ملاقات بین محمد بن علی و اباصلت گزارش شده‌است: یکی هنگام نماز خواندن محمد بن علی بر پیکر علی بن موسی الرضا بود و دیگری زمانی رخ داد که اباصلت به دستور مأمون زندانی شد و با معجزه محمد بن علی بن موسی و حضور آن حضرت در زندان، رهایی یافت.[۱۸]

او در طلب علم به نقاط مختلفی چون عراق، حجاز و یمن سفر کرد[۱۹] و از کسانی چون حماد بن زید، عطاء بن مسلم، معتز بن سلیمان، عبدالرزاق صنعانی، مالک بن انس، فُضیل بن عیاض و عبدالله بن مبارک استماع حدیث نمود.[۲۰][۲۱][۲۲] ابالصلت چندی در بغداد به روایت حدیث پرداخت[۲۳] و در روزگار مأمون به عزم جنگ به مرو آمد و چون به مجلس خلیفه وارد شد و مأمون کلام او را شنید، به او علاقمند شد و از خواصش قرار داد. ابالصلت در رد مرجئه، جهمیه، زنادقه و قدریه می‌کوشید و بارها با بشر مریسی در حضور مأمون مناظره کرد.[۲۴]

اباصلت هروی نزد همه رجالیان شیعه مورد وثوق است. در بین اهل سنت نیز رجالیانی همچون یحیی بن معین، عجلی، ابن شاهین وی را توثیق کرده‌اند.[۲۵][۲۶][۲۷] حال آنکه بعضی دیگر همچون جوزجانی، نسائی، ابوحاتم رازی، عقیلی، ابن حبان، ابن عدی و دار قطنی او را تضعیف نموده‌اند.[۲۸][۲۹][۳۰] اباصلت، احادیث بسیاری از علی بن موسی الرضا نقل کرده که بیشتر آنها را شیخ صدوق در عیون اخبار الرضا، الأمالی و خصال نقل کرده‌است. از میان روایت کنندگان از اباصلت فرزندش محمد، احمد بن یحیی بلاذری، عبدالله بن احمد ابی خثیمه، ابوبکر ابن ابی الدنیا، یعقوب ابن سفیان بسوی، سهل بن زنجله، احمد بن منصور رمادی و عباس بن محمد دوری را می‌توان یاد کرد.[۳۱][۳۲][۳۳] برخی از این روایات در کتابی به نام مُسند اباصلت جمع‌آوری و با پیش‌درآمدی از آیت ا… سبحانی به چاپ رسیده‌است.

با وجود آنکه اباصلت از یاران علی بن موسی الرضا شمرده شده ولی در مذهب او اختلاف وجود دارد. از یک سو شیخ طوسی او را از عامه شمرده[۳۴][۳۵] ولی گروهی از محدثان اهل سنت، تنها بر تشیع او خرده گرفته‌اند.[۳۶][۳۷] این گروه، سنی بودن اباصلت را انکار کرده و فقط به دلایل گرایش‌های شیعی، او را مورد بی‌مهری و گاه توهین قرار داده‌اند.[۳۸]

آرامگاه خواجه اباصلت مشهد

اباصلت هروی در آخر شوال سال ۲۳۶ هجری قمری (۳۳ سال پس از درگذشت علی بن موسی الرضا) در خراسان درگذشت. هم‌اکنون آرامگاهی منسوب به وی با نام خواجه اباصلت در سمت شرقی بیرون شهر مشهد و در ۵ کیلومتری این شهر وجود دارد. در قم و سمنان نیز مزارهایی منسوب به او موجود است.[۳۹] مقبره و گنبد و صحن آرامگاه خواجه در مشهد، به همّت کربلایی محمد علی درویش و با کمک‌های مردمی تجدید بنا شده. برخی از اهل عرفان مثل درویش علی متوفی ۷۲۶ق، در کنار مزار او دفن شده‌اند. بنای اصلی بقعه، چهار ضلعی است و از هر طرف به وسیلهٔ چهار در به بیرون مرتبط می‌شود. این بنا تزئینات کاشی هفت رنگ، دو رواق مستطیلی‌شکل و آینه‌کاری‌هایی دارد.[۴۰]

شامِ غریبانِ جواد ابن الرّضا شد

شامِ غریبانِ جواد ابن الرّضا شد - بهرِ رضا امشب جواد اندر عزا شد

آقا جواد امشب غمِ بابا گرفته - گَردِ یتیمی چهره یِ او را گرفته

گوید پدر جانم رضا جانم رضا جان - دور از وطن در شهرِ غربت داده ای جان

جانِ پدر دور از وطن در شهرِ غربت - با زهرِ کین گشته نصیبِ تو شهادت

مامون تورا دور از وطن بنموده مسموم - کرده شهیدت آن پلید، ای شاهِ معصوم

با جبر و کین کرده جدایت از مدینه - ای ماهِ هشتم، ای امامِ بی قرینه

گشتی شهید اندر خراسان ای پدر جان - دور از عیال و خانمانت داده ای جان

در کودکی کردی یتیمم جانِ بابا - اندر دیارِ طوس تو بگرفته ماوا

باشد حریمِ تو بهشتی در خراسان - زوّار تو روزِ جزا نبود هراسان

زوّار قبرِ حضرتش نیکو سرشت است - ای باقری زوّارِ او جایش بهشت است

سروده شده شب شام غریبان امام رضاعلیه السلام سال 1401

برای مشاهده کتاب مجموعه اشعار باقری روی لینک زیر کلیک فرمائید

http://dl.hodanet.tv/fileshtml/asharebageri.htm

حدیث امام جواد (ع) درباره زیارت امام رضا علیه السلام

امام جواد علیه السلام: هرکس پدرم را با معرفت به حقش در طوس زیارت کند، نزد خدای تعالی بهشت را برایش ضمانت می کنم.
شیخ صدوق نقل کرده است:از ابو هاشم، داود بن قاسم جعفری روایت شده که گفت: از امام جواد علیه السلام شنیدم که می فرمود: همانا میان دو کوه طوس، قطعه ای است که از بهشت گرفته شده است؛ هر کس به آن در آید، در روز قیامت از آتش ایمن خواهد بود. [۱] .
و نیز گفته است: از عبدالرحمان بن ابی نجران روایت شده که گفت: از امام جواد علیه السلام پرسیدم: چه می فرمائید در پاداش کسی که پدر بزرگوارت را زیارت کند؟
حضرت فرمود: به خدا سوگند! بهشت است.[۲] .
همچنین آورده است:از احمد بن محمد بن ابی نصر بزنطی روایت شده که گفت: در کتاب (نوشته ی) امام رضا علیه السلام خواندم که: به شیعیانم ابلاغ کن که زیارت من، نزد خدای متعال با هزار حج برابر است.
راوی گفت: به امام جواد علیه السلام عرض کردم: هزار حج؟!
حضرت فرمود: آری؛ به خدا سوگند! و برابر با هزار هزار حج است، برای کسی که با معرفت آن حضرت را زیارت کند. [۳] .
و نیز نقل کرده است:عبدالعظیم حسنی از امام جواد علیه السلام روایت کرده که فرمود: برای کسی که پدر بزرگوارم را با معرفت حقش در طوس زیارت نماید، بهشت را از جانب خدای متعال ضمانت می کنم. [۴] .
همچنین گفته است:از علی بن اسباط روایت شده که گفت: از امام جواد علیه السلام پرسیدم: پاداش کسی که پدر بزرگوارت را در خراسان زیارت کند، چیست؟
حضرت فرمود: بهشت است؛ به خدا سوگند! بهشت است؛ به خدا سوگند! [۵] .
و نیز آورده است:از عبدالعظیم حسنی روایت شده که گفت: از امام جواد علیه السلام شنیدم که می فرمود: هیچ کس پدرم را زیارت نمی کند که آزار و اذیتی از قبیل باران، سرما، یا گرما به او برسد، مگر اینکه خدای متعال بدنش را بر آتش جهنم، حرام می فرماید. [۶] .
کلینی گفته است:از محمد بن سلیمان روایت شده که گفت: از امام جواد علیه السلام راجع به مردی پرسیدم که حج واجب خود را به جای آورده و با احرام عمره ی تمتع، داخل حرم شده و خدای متعال او را در انجام عمره و حجش یاری کرده است؛ سپس به مدینه رفته، پیامبر خدا صلی الله علیه و اله و سلم را زیارت نموده است؛ آنگاه با معرفت به حق شما و آگاهی از اینکه شما حجت خدا بر خلق او هستید و در ورودی به ساحت قدس ربوبی می باشید، خدمت شما رسیده و شما را زیارت کرده است؛ بعد از این، به زیارت حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام مشرف شده؛ سپس امام موسی کاظم علیه السلام را در بغداد زیارت نموده، آنگاه به شهر و دیار خود مراجعت کرده است.
پس چون موسم حج فرا رسیده، خدای متعال حج دوباره، روزی اش کرده است؛ اکنون بفرمائید فضیلت کدام یک بیشتر است؛ بعد از حج واجب، رفتن و حج دوباره (و مستحبی) به جای آوردن؛ یا به قصد زیارت پدر بزرگوارت علی بن موسی الرضا علیه السلام به خراسان رفتن؟حضرت فرمود: (نه؛ بلکه) رفتن به خراسان و زیارت امام رضا علیه السلام برتر است؛ ولی باید این کار در ماه رجب صورت گیرد و زیارت آن حضرت، امروز (در ایام حج) روا نیست؛ زیرا این کار برای ما و شما از طرف حکومت، زشت و زننده تلقی می شود. [۷] .
ابن قولویه آورده است:از حمدان دسوایی روایت شده که گفت: بر امام جواد علیه السلام داخل شدم و عرض کردم: پاداش کسی که پدر شما را در طوس زیارت کند، چیست؟
حضرت فرمود: هر کس قبر پدرم را در طوس زیارت کند، خدای متعال گناهان گذشته و آینده ی او را می آمرزد.
حمدان گفت: مدتی بعد، ایوب بن نوح بن دراج را دیدم و به او گفتم: ای ابا الحسین! همانا من، از آقایم امام جواد علیه السلام شنیدم که می فرمود: هر کس قبر پدرم را در طوس زیارت کند، خدای متعال گناهان گذشته و آینده اش را می بخشد.
ایوب گفت: آیا بیشتر از این، برایت بگویم؟
گفتم آری؛ او گفت؛ از وی (یعنی امام جواد علیه السلام) شنیدم که چنین فرمود و اضافه کرد که: چون روز قیامت فرا رسد، برای زائر قبر امام رضا علیه السلام، منبری مقابل منبر رسول خدا صلی الله علیه و اله و سلم نصب می شود، تا وقتی که حساب رسی مردم به پایان رسد [تا وقتی که خدای متعال، از حسابرسی خلایق فارغ گردد.] [۸] .
و نیز گفته است:علی بن ابراهیم به نقل از حمدان بن اسحاق گفت که: از امام جواد علیه السلام شنیدم، یا مردی از قول حضرت برایم نقل کرد که حضرت فرمود: هر کس قبر پدرم را در طوس زیارت کند، خدای متعال گناهان گذشته و آینده اش را می آمرزد.
راوی گفت: بعد از زیارت حضرت، به حج مشرف شدم و ایوب بن نوح را دیدم و او به من گفت: امام جواد علیه السلام فرمود: هر کس قبر پدرم را در طوس زیارت کند، خدای متعال گناهان گذشته و آینده ی او را می آمرزد و برای وی، منبری در مقابل منبر رسول خدا صلی الله علیه و اله و سلم و علی علیه السلام قرار می دهد تا وقتی که خدای متعال، حسابرسی خلایق را به پایان برساند.
بعدها ایوب بن نوح را، در حال زیارت حضرت رضا علیه السلام دیدم که گفت: آمده ام، منبر را درخواست کنم. [۹] .
همچنین گفته است:از علی بن مهزیار، روایت شده که گفت: به امام جواد علیه السلام عرض کردم: پاداش کسی که قبر امام رضا علیه السلام را زیارت کند، چیست؟
حضرت فرمود: پاداش او بهشت است؛ به خدا سوگند! [۱۰] .
و نیز آورده است:از داود بن صرمی روایت شده که گفت: در روایتی از امام جواد علیه السلام شنیدم که می فرمود: هر کس قبر پدرم را زیارت کند، پاداشش بهشت است. [۱۱] .
—————————————————————————————————————————————–
پی نوشت ها: الخرائج و الجرائح ۱: ۳۸۳، ح ۱۳٫
منبع: فرهنگ جامع سخنان امام جواد؛ گروه حدیث پژوهشکده باقرالعلوم؛ ترجمه مسلم صاحبی؛ شرکت جاپ و نشر بین الملل چاپ اول زمستان ۱۳۸۷٫
برگرفته از کتاب دانشنامه امام جواد علیه السلام

ورود زائران به مشهد از ۵ میلیون نفر عبور کرد | پیش‌فروش بلیت ۱۹۰۰ دستگاه اتوبوس برای بازگشت زائران

معاون فرهنگی، اجتماعی و زیارت استانداری خراسان رضوی گفت: ورود زائران به مشهد از ۵ میلیون نفر عبور کرد.

نوشته هیوا سمیعی - خبرنگار

حجت‌الاسلام‌والمسلمین حجت گنابادی‌نژاد در گفتگو با شهرآرانیوز در خصوص آمار ورود زائران به مشهد الرضا (ع) عنوان کرد: آمار ورود زائران به مشهد از ۱۴ شهریور تا ظهر امروز از ۵ میلیون نفر عبور کرد. همچنان ورودی‌های مشهد مملو از زائران است و این دوره زیارتی تا ۳۱ شهریور نیز ادامه دارد.

وی بیان کرد: ما آمادگی میزبانی از زائران تا پایان شهریور ماه را داریم، از همین رو تاکید داریم زائران امروز عجله‌ای برای بازگشت خود نداشته باشند.

گنابادی‌نژاد تصریح کرد: با توجه به اینکه تعطیلات هنوز ادامه دارد، پیش‌بینی می‌شود علاوه بر اینکه یکی از پیک‌های بازگشت زائران امروز باشد، جمعه و شنبه هفته آینده یکی دیگر از پیک‌های بازگشت زائران از مشهد باشد.

در ادامه حتما بخوانید تکمیل تمام ظرفیت‌های اسکان مشهد | هیچ زائری در مشهد بدون اسکان ...

وی اضافه کرد: امیدوارم مجموعه برنامه‌ریزی‌ها به گونه‌ای رقم بخورد که بتوانیم شرایط خوبی را برای بازگشت زائران رقم بزنیم.

معاون فرهنگی، اجتماعی و زیارت استانداری خراسان رضوی در خصوص تمهیدات صورت گرفته برای بازگشت زائران در آخرین روز دهه پایانی صفر گفت: مطابق آمار اداره‌کل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای بلیت ۱۹۲۰ دستگاه اتوبوس برای بازگشت زائران پیش‌فروش شده که یک رکورد محسوب می‌شود. همچنین مدیرعامل راه‌آهن کشور اعلام کرده که قطار‌های فوق‌العاده برای بازگشت زائران پیش‌بینی شده است.

.

۰۱:۲۱

ویدئو | از قرنی که گذشت | وقف عزا، برای رضا(ع)

۰۱:۲۵

ویدئو| روایتی از ورود زائران پیاده به مشهد الرضا(ع)| آمدم‌ای شاه پناهم بده

۰۱:۵۵

همخوانی پیرغلامان اهل‌بیت (ع) در جوار حرم مطهر رضوی + فیلم

۰۳:۰۵

ویدئو | آماده سازی مواکب جاده های منتهی به مشهد برای زائران پیاده امام رضا(ع)

عکس/ حضور رئیس جمهور در چایخانه امام رضا(ع)

ویدئو| رسانه یعنی این!| روایت رهبر انقلاب از داستان شعری که دعبل برای حضرت امام رضا(ع) سرود

رئیس جمهور: آزادراه حرم تا حرم جزو اولویت‌های مهم دولت سیزدهم است

برگزاری آیین خطبه‌خوانی شب شهادت امام رضا(ع) در حرم مطهر رضوی

عزاداری شهادت امام رضا (ع) در خیابان‌های منتهی به حرم مطهر رضوی

استرداد بیش از ۴ هزار شی پیداشده زائران حرم رضوی در دهه پایانی صفر

ویدئو| آیین سنتی «دمام زنی» در روز شهادت حضرت رضا(ع) در مشهد

شهردار مشهد مقدس: مشکل خاصی در میزبانی از زائران وجود نداشت

گزارش قدس خراسان از روز عزاداری شهادت امام رضا(ع) در مشهد

«همه خادم الرضاییم» پرتکرارترین محتوای فضای مجازی + عکس

تشییع نمادین پیکر مطهر امام رضا(ع) توسط زنان «نوغان» مشهد

اسکان موقت ۵هزار نفر شب مسافر در میدان شهدا مشهد+ویدیو

عزاداری روز شهادت امام رضا (ع) در حرم مطهر رضوی

عزاداری روز شهادت امام رضا (ع) در حرم مطهر رضوی

«حماسه زنان نوغان» در حرم مطهر رضوی برگزار شد

ویدئو | مداحی محمد جنامی در حرم امام رضا (ع)

«آمدم ای شاه پناهم بده» چگونه ساخته شد؟

اسکان شبانه زائران در اطراف حرم مطهر رضوی

پای پیاده در مسیر امام رضا(ع)

آخر ماه صفر و خرافات

آیا کوبیدن در هفت مسجد در پایان ماه صفر حاجت می‌دهد؟

آیا هر کس پایان صفر را خبر دهد بهشت بر او واجب می‌شود؟ در شب پایان ماه صفر چه کار کنیم؟

در باور برخی لحظات پایانی این ماه را باید جلوی در مساجد رفت و تمام شدن این ماه را به حضرت فاطمه(س) و امیرالمؤمنین(ع) تبریک گفت که معمولاً با کارهایی چون پخش شیرینی و روشن کردن شمع همراه است. البته که سلامتی حضرت علی(ع) و آغاز هجرت نبوت جای تبریک دارد و اگر این باشد سند شادی درست و شایسته است.

قدس آنلاین: یکی از خرافات و شایعاتی که در پایان ماه صفر در برخی نقاط کشورمان رونق گرفته، «دق‌الباب کردن ۷ مسجد» و «روشن کردن شمع پشت در ۷ مسجد» یا انتساب بشارت حلول ربیع‌الاول به پیامبر اکرم(ص) و در ازای آن، بشارت ورود به بهشت از طرف ایشان و یا استجابت دعا و برآورده شدن حاجات است.
آنچه در زیر می‌خوانید بخشی از توضیحات حجت‌الاسلام دکتر امیرعلی حسنلو، استاد سطوح عالی حوزه و مدیر گروه تاریخ مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه‌های علمیه به این شبهات و بدعت‌هاست.

ماه صفر؛ موسم حزن آل‌الله
ماه صفر به دلیل اینکه چند امام معصوم(ع) در آن به شهادت رسیده‌اند و مهمتر اینکه در این ماه وحی از امت به علت رحلت و فقدان نبی گرامی اسلام(ص) قطع شده است ماهی پر از اندوه و غم است. امیر مؤمنان با اندوه از این مصیبت یاد می‌کند که رسول خدا(ص) چه نعمت بزرگی بود که بعد از او درهای آسمان و وحی بر امت بسته شد و این مصیبتی بزرگ است بر امت اسلام.

سالروز چهلمین روز شهادت حضرت اباعبدلله الحسین(ع) و یاران باوفای ایشان و به اسارت رفتن اهل بیت و زنان و همسران شهدای کربلا، از اندوه بارترین حوادث برای شیعیان جهان است. همچنین صفر ماهی است سرآغاز فصل تازه‌ای در تاریخ اسلام شد. امام حسن مجتبی(ع) و امام رضا(ع) نیز در این ماه به شهادت رسیده‌اند و شاید وقوع تمامی این رویدادهای اندوهبار موجب شده تا عده‌ای این ماه را ماهی منحوس در تاریخ اسلام بدانند.

باید به شادی پایان صفر جهت داد

در آغاز ماه ربیع جمعی به جهت رهایی از بلاهای ماه صفر یا پایان آن به اظهار شادی می‌پردازند. این اظهار خوشحالی احتمال دارد به جهت ذهنیتی باشد که از نحسی ماه صفر که مردم آن را ماه پر مخاطره می‌انگارند باشد. لذا به جهت پایان آن به شادی و انجام کارهای خاصی روی می‌آورند که مستند و مبنای دینی ندارد. لذا بایسته است این اظهار شادی و شعف را جهت داد و به آن مبانی آیینی استوار داد.

از آنجایی که در اول ماه ربیع، وقایع خوبی روی داده، بهتر است آن‌ها احیا و بازگو شود. از جمله آن اتفاقات واقعه مهم هجرت است که مبداء تاریخ اسلام شد. رویدادی تمدنی قابل توجه که رسول الله(ص) به مدینه هجرت نمود و نقطه‌ عطفی برای نجات مسلمانان و روند تکاملی دعوت مهم پیامبر خاتم(ص) به اسلام گردید. این واقعه بزرگ برای انسانیت و همه جوامع بشری گشایش و نجات از تاریکی‌ها و ظلمت و نجات از شرک و بت پرستی و امید به رهایی بشر از رنج طواغیت به همراه دارد.

اگر در خطبه‌های حضرت‌امیر(ع) در نهج البلاغه تورق و تأملی شود، حضرت توصیفی از جوامع بشری دارد که بیان می‌کند پس از مدت‌ها که فترت انسان غرق در جهالت و تاریکی‌ها و مبتلا به ستم و ظلم طواغیت بود، نبوت خاتم(ص) نجاتی برای همه بشریت و تحقق بشارت کتاب‌های آسمانی پیشین از جمله تورات و انجیل شد.

یکی از وقاع مهم دیگر در اول ماه ربیع که جای شادی و مسرت دارد؛ سلامتی ‌امیرمؤمنان علی(ع) در منزل رسول الله(ص) از شر مشرکان در لیله المبیت بود. واقعه‌ای که کمک کرد رسول اکرم(ص) از مکه به سوی مدینه هجرت نموده و برای استمرار راه دعوت و استقرار اسلام گامی مهمی بردارد. نقش علی(ع) در این راه همچون سایر مواقع، کلیدی است چنانکه در خندق و احد و خیبر این نقش بر جسته و بی‌نظیر نمایان است.

بنابراین در آغاز ماه ربیع برای امت اسلام حوادث شیرینی اتفاق افتاده است و این ماه فرصتی برای تجدید خاطرات هجرت و روزهای فتح اسلامی و پیروزی‌های گام به گام مسلمانان و پیشرفت اسلام بوده است. یکی دیگر از مهمترین وقایع تاریخ اسلام در آغازین روزهای ماه ربیع، آغاز امامت حضرت مهدی(عج) است که برای امت اسلامی و همه بشریت نوید سعادت و مایه شادکامی و تحقق بشارت‌های پروردگار برای نجات انسان از همه ظلم‌هاست.

با این باور می‌توان برای پایان ماه صفر شادمانی کرد

در همین ماه گاهی نقل‌های غیرمعتبری دیده می‌شود که در افواه و زبان‌ها معروف است. در سال‌های اخیر در شب پایانی ماه صفر و اول ربیع از جلوی برخی از مساجد که عبور می‌کنید، برخی از مردم در حال پخش شیرینی و شکلات هستند، یا برخی در گوشه‌ای شمع روشن کرده‌اند و زیر لب چیزی زمزمه کرده و حاجات خود را طلب می‌کنند.

در باور برخی لحظات پایانی این ماه را باید جلوی در هفت مساجد رفت و تمام شدن این ماه را به حضرت فاطمه(س) و امیرالمؤمنین(ع) تبریک گفت که معمولاً با کارهایی چون پخش شیرینی و روشن کردن شمع همراه است. البته که سلامتی حضرت علی(ع) و آغاز هجرت نبوت جای تبریک دارد و اگر این باشد، سند شادی درست و شایسته است.

دق‌الباب و شمع روشن کردن، خرافات صفر

البته از این کارها شائبه بدعت یا ترویج خرافه می‌رود. برخی از علما و مراجع بزرگ تقلید در مورد اساس این موضوعات و شکل‌گیری چنین هنجارهای عرفی بیان کرده‌اند که عمل مذکور مستند روایی نداشته و شیوه‌ای قابل تأیید نیست. اگر چه اصل اذکار و ادعیه و طلب حاجات از خداوند متعال عمل پسندیده‌ای است، لکن اشکال در شیوه عمل به نحو یاد شده است. علاوه بر آن توصیه کرده‌اند که علمای اعلام و مؤمنین با پند و اندرز و موعظه و نصیحت از رواج چنین رفتارهایی که چه بسا ممکن است منتهی به وهن مذهب گردد، جلوگیری نمایند.

برخی از مراجع تقلید و بزرگان دین نیز تصریح نموده‌اند با توجه به این‌که این عمل در روایات معصومین(ع) وارد نشده، انجام آن به عنوان یک امر مستحب شرعی جایز نیست و سزاوار است ائمه محترم جماعات مردم را به سوی مراسم و توسلاتی دعوت کنند که در روایات معصومین(ع) وارد شده است و گرنه ممکن است افراد منحرف برای وهن مذهب هر روز امر تازه‌ای اختراع نموده و جریانی را به سوی آن دعوت کنند که مناسب نیست.

در شب پایان ماه صفر چه کار کنیم؟

یکی دیگر از آداب مرسوم در پایان ماه صفر که با شهادت امام رضا(ع) نیز همراه است، حضور گسترده پیاده یا سواره مردم در شهر مقدس مشهد و در کنار بارگاه آن امام همام و ایجاد پیوند عاطفی واحساسی مقدس و ولایی با آن حضرت است، پیوندی که در زیارت همه معصومان(ع) توصیه و امر شده و مبنای دینی و آیینی دارد.

با این وجود و بنابر نظر فقها و بر اساس آنچه در روایات مستند و معتبر آمده است، مستحب است که مؤمنان در شب پایانی ماه صفر و اول ماه ربیع‌الاول، به یاد هجرت رسول الله و مجاهدت و سلامتی‌ امیرالمؤمنین(ع) در لیله المبیت و آغاز امامت امام عصر(عج) به مساجد رفته و تا سحر به راز و نیاز و مناجات بپردازند. زنده داشت این حوادث بزرگ تاریخی افتخارآمیز، نه تنها مذموم نیست بلکه نوعی توسل به نبوت وعترت ولایت و امامت و ذکر افتخارات اسلام و اهل بیت(ع) است.

لذا اول ربیع از آن جهت که موفقیت رسول الله(ص) به هجرت و استقرار در مدینه و تشکیل حکومت اسلامی و از طرفی سلامتی‌ امیرمؤمنان(ع) از دست مشرکین است؛ جای شادی و بشارت داشته و به این قصد و نیت می‌توان شادی کرد. بعید نیست که وجه شادی همین حوادث مهم، نقاط عطف تاریخ باشد که بازگو نشده و اگر مردم به این نیات و مقاصد شادی کنند، جای بسی خوشحالی و مسرت است. بایسته است که شادی مردم جهتی مثبت و مستند داشته باشد تا بدون سند و خرافی جلوه داده نشود.

آیا هر کس پایان صفر را خبر دهد بهشت بر او واجب می‌شود؟

مسئله بشارت حلول ربیع‌الاول به پیامبر اکرم(ص) و در ازای آن، بشارت ورود به بهشت از طرف ایشان و یا استجابت دعا و برآورده شدن حاجات نیز صحیح نیست و سندیت نیز ندارد. حدیثی اشتباه که که این سالها در قالب ارسال پیامک و پست‌ها و... رواج بیشتری نیز پیدا کرده است. آنچه در احادیث آمده است بشارت بهشت به جناب ابوذر در ماه آذر رومی هست نه در ماه صفر. این بشارت شخصی بوده و عمومی نیست. در بیان روایات همواره باید درستی آن را از عالمان دینی جویا شویم تا در دام بدعت‌ها و خرافات گرفتار نشویم.

خادمی امام رضا علیه‌السلام افتخار من است

حقاً و انصافاً خدمت آستان مقدس امام هشتم علیه‌السّلام وقتى با شرایط و شئون ویژه‌ى آن انجام بگیرد، از بزرگترین ارزشها و بزرگترین افتخارات است و امروز چنین چیزى میسور است و وجود دارد، بنده هم افتخار مى‌کنم اگر چه به نام و نه به عمل جزء شما هستم و مشرف به خدمت این آستان قدسم ... این سخن دل را با شما در میان بگذارم که دل ما آن جایى است که شما همواره در آن‌جا مشرفید و خوشا به حالتان و حقیقتاً شیرین‌ترینِ لحظات براى بنده، آن لحظاتى است که به آستان قدس مشرف مى‌شوم.

بیانات دیدار با خدام آستان قدس رضوی ۱۳۶۷/۹/۱۷

نماهنگ | امام رضا علیه‌السلام ولی نعمت ملت ایران

بعد رضا علیه‌السلام ضربتی از غم رسید...

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای: «وضع علاقه‌ی مردم نسبت به اهل‌بیت در دوران امام رضا علیه السلام خیلی بالا بوده. منتها متأسّفانه با حادثه‌ی شهادت قطع شد، و دوران غم اهل‌بیت از دوران امام جواد علیه السلام به بعد شروع میشود. ۱۳۶۵/۰۴/۲۸ حضرت امام جواد علیه السلام نیز در نوجوانی به رهبری امت اسلام منصوب شد و در سالهایی کوتاه، جهادی فشرده، با دشمن خدا کرد.» ۱۳۵۹/۷/۱۸
پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR به مناسبت ایام پایانی ماه صفر و در آستانه‌ی شهادت حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا علیه‌السلام لوح «بعد رضا ضربتی از غم رسید» را منتشر میکند.
* بعد رضا ضربتی از غم رسید
تا که جواد آمد و مرهم رسید

شخصیت وحدت‌بخش امام رضا (علیه‌السلام)

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای: «در مقابل حرکت سیاسى و زیرکانه‌ى مأمون [کشاندن امام رضا(علیه‌السلام) از مدینه به خراسان]، امام هشتم (سلام اللَّه علیه) یک برنامه‌ى مدبّرانه‌ى الهى را طرّاحى کردند و عمل کردند و پیش بردند که نه فقط خواسته‌هاى دستگاه خلافت برآورده نشد، بلکه درست بعکس، موجب رواج و گسترش فکر معارفىِ قرآنى و منتسب به اهل‌بیت در اقطار دنیاى اسلام شد... این یک فصل برجسته‌اى از تاریخ ائمّه (علیهم السّلام) است. حضور این مرقد مطهّر در این بخش از میهن بزرگ اسلامى هم برکات زیادى داشته است. بحمداللَّه ارتباطاتى بین مسلمانان در اقصى‌نقاط عالم - کسانى که دلشان به محبّت اهل‌بیت میتپد، از همه‌ى فرقه‌ها و نحله‌هاى اسلامى - به برکت این مزار مطهّر، این مضجع شریف، این حرم اهل‌بیت در خراسان تحقّق پیدا کرده است.» ۱۳۹۳/۰۶/۱۶
به مناسبت فرارسیدن سالروز شهادت امام رضا(علیه‌السّلام)، بخش فقه و معارف رسانه KHAMENEI.IR در این یادداشت، ابتدا به مبانی سیره امام رضا (علیه‌السّلام) در حفظ امت واحده اشاره کرده و سپس به برخی زوایای شخصیت علمی و معنوی امام هشتم، به عنوان یکی از مهم‌ترین نقاط فرهنگی وحدت بخش میان اهل سنت با شیعیان می‌پردازد.

تلاش دشمنان برای تضعیف کشورهای اسلامی و در راستای آن اختلاف افکنی میان شیعیان و اهل سنت در کشور ایران، سبب شده است تا حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، همواره وحدت تشیّع و تسنّن را امری ضروری بخوانند. چنانچه در دیدار هزاران نفر از مردم «سیستان و بلوچستان» و «خراسان جنوبی»، در کنار لزوم وحدت اقوام، بر وحدت مذاهب تأکید نموده و فرمودند: «وحدت ملّی مهم است؛ نگذارید وحدت را به هم بزنند. وحدت یعنی چه؟ یعنی در مسائل اساسی کشور، آنجایی که پای منافع ملّت در میان است، اختلافات مذهبی، اختلافات سیاسی، اختلافات گروهی، اختلافات قومی باید به کنار گذاشته بشود، همه باید در کنار هم باشند؛ اقوام مختلف در کنار هم، مذاهب مختلف در کنار هم؛ آنجایی که یک جهت‌گیری مشخّصی هست، این وحدت مهم است». ۱۴۰۲/۰۶/۲۰ اما در پاسخ به این پرسش که چه عواملی می‌تواند موجبات وحدت در جامعه اسلامی را محقق سازد، می‌توان به برخی از بیانات رهبرانقلاب اشاره کرد که در آنها با نام بردن از شخصیت پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم و دیگر ائمه هدی علیهم‌السلام، آنان را عامل و محور مهم وحدت میان شیعه و اهل سنت خوانده(۱) و یا از سیره وحدت بخش آنان یاد کرده‌اند.(۲)

حفظ امت واحده؛ امری مبنایی نزد امام رضا علیه‌السلام
مطالعات حاکی از آن است که از مبانی اساسی سیره امام رضا علیه‌السلام تأکید بر وحدت و همگرایی امت اسلامی بوده است و حجم سخنانی که در این زمینه از آن حضرت به ما رسیده است -به ویژه تأکید ایشان بر سنت نبوی- نشان از مخاطب قرار دادن طیف وسیعی از مسلمانان را دارد. چنانکه، آن حضرت در راستای انسجام امت از طریق پایبندی به سنت، به نقل بیانات متعدد پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم در همین رابطه پرداخته‌اند. برای نمونه ایشان به این سخن پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم با این مضمون که «هرکس به هنگام اختلاف امت، به سنت من تمسک کند، او را پاداش صد شهید است»، مور تأکید قرار دادند.(۳) یا مشاهده می شود که در احادیث امام رضا علیه‌السلام بارها از شخصیت پیامبراکرم به عنوان آورنده دین، و علاوه بر آن، به عنوان کسی که همچون پدری معنوی نگران سرنوشت یکایک اعضای امت و ناظر بر اعمال یکایک آنان است، یاد می شود.(۴) چنین مبنایی بود که سبب شد تا بزرگان اهل سنت همواره با حضرت ارتباطی همدلانه را در پیش گیرند؛ که یکی از مظاهر آن را می‌توان در هنگام سفر حضرت از مدینه به مرو و مراجعه ده‌ها فرهیخته و صدها محدّث غیر شیعه به حضرت در نقاط گوناگون دانست.(۵) اخبار به‌طور صریح اشاره به علمای اهل سنت دارد که خدمت فرزند رسول الله حاضر شدند و علاوه بر اظهار عشق و دلدادگی خود، گفتار ایشان را ارج نهادند. به عبارت دیگر این ارتباط تنها ارتباط قلبی نبود بلکه از جهت معارفی نیز در مسائل مشترک، ارتباطی علمی مشاهده می‌شود. چنانکه مطابق نقلی از بزنطی عده‌ای از اهل علم از ماوراءالنهر خدمت امام رضا علیه‌السلام رسیده و اعلام کردند ما برای پرسیدن سه مطلب آمده‌ایم و مسائلی را درباره چیستی و ابعاد باور به خداوند متعال مطرح نمودند.(۶)

اهل سنت و شخصیت علمی حضرت رضا علیه‌السلام
بعد از شهادت امام رضا علیه‌السلام نیز این ارتباط با شخصیت و آموزه‌های حضرت ادامه یافته است. اهل سنت برای حضرت رضا علیه‌السلام جایگاه والایی قائلند و ایشان را از منظر حدیثی، از بزرگ‌ترین تابعین اهل مدینه و در طبقه هشتم(۷) – و مطابق نظر برخی در طبقه دهم(۸)- می‌دانستند؛ و از این جهت به احادیث حضرت توجهی خاص داشتند. حتی در برخی منابع اهل سنت تأکید شده است که نمی‌توان از روایات ایشان چشم‌پوشی نمود و باید به آنها اهمیت داد.(۹) برخی روایات امام رضا علیه‌السلام در میان اهل سنت مشهور و رایج است. از جمله این اخبار که در بخش مربوط به سفر حضرت رضا علیه‌السلام به مرو بدان پرداخته شد، خبر مشهور به سلسلة الذهب است؛ که اباصلت هروی، احمد بن حنبل، ابونعیم اصفهانی شافعی، ابوالقاسم عبدالکریم بن هوازن شافعی، ابوحامد محمد غزالی شافعی، زمخشری حنفی، ابن قدامه مقدسی حنبلی، سبط بن جوزی حنفی، سیوطی شافعی، خنجی اصفهانی حنفی و عبدالواسع بن یحیی واسعی، برخی از علما و حدیث شناسان معروف اهل سنت هستند که به شرح این حدیث پرداخته‌اند.(۱۰) همچنین می‌توان به خبر مشهور به ایمان اشاره کرد؛ که مطابق با آن امام علیه‌السلام در تعریف ایمان فرمودند: «ایمان شناخت قلبی، اقرار زبانی و عمل به دستورات است.»(۱۱) بزرگان اهل سنت در مورد این خبر نظرات گوناگونی داده‌اند؛ چنانکه آجری شافعی(م۳۶۰ق) درباره این خبر گفته است «این حدیث در دیدگاه فقهای پیشین و جدید مسلمان یکی از اصول مهم و بزرگ در ایمان به شمار می رود و با قرآن مطابقت کامل دارد و غیر از انسان‌های خبیث، طرد شده و بی دین، کسی با این روایت مخالفت نمی‌کند.»(۱۲)

جلوه دیگر توجه اهل سنت به امام رضا علیه‌السلام، سخنانی است که درباره آن حضرت مطرح کرده‌اند. از حسن بن سهل(م۲۱۵ق) نقل شده است که معتقد بود مامون در میان فرزندان عباس و علی کسی را پرهیزکارتر و آگاه‌تر از علی بن موسی نمی‌یافت.(۱۳) فرد دیگر که در مقام و رثای حضرت سخن گفته، و البته نقل کننده برخی اخبار بسیار مهم از زندگانی امام رضا علیه‌السلام در کتاب عیون اخبارالرضا نیز بوده، ابراهیم بن عباس صولی(م۲۴۳ق) است. مطابق گزارش ابوالفرج اصفهانی، او در وصف ایشان چنین سرود که اعطای ولایتعهدی به ایشان تمامی دردها و مصایب اهل‌بیت را برطرف ساخت.(۱۴) جالب است که بعدها وقتی سخن از حدیث سلسلة الذهب به میان آمده، با تجلیل بسیاری از حضرت یاد می‌کنند؛ و برای نمونه مطابق نقلی، محمد بن اسلم طوسی(م ۲۴۲ق) چنین روایت می‌کند که هنگام ورود امام علیه‌السلام به نیشابور علما ایشان را با عباراتی چون «السید الجلیل» و «ابن السادة الائمة» خواندند و ایشان را به اجدادش قسم دادند که نزد ایشان حدیثی را مطرح نماید.(۱۵)

اهل سنت و شخصیت معنوی امام رضا علیه‌السلام
همچنین باید به ارادت و اخلاص اهل سنت در حضور در مضجع امام رضا علیه‌السلام و زیارت آن حضرت در حرمش اشاره کرد. بارها اهل سنت در قرن‌های بعد در سفرنامه خود به توصیف زیارت حرم حضرت رضا علیه‌السلام پرداخته‌اند.(۱۶) مطابق برخی اخبار در آغاز قرن چهارم بزرگان اهل سنت به صورت دسته جمعی در کنار قبر حضرت رضا علیه‌السلام جمع می‌شدند و حتی تأکید می‌شود که برخی علاوه بر ارج و احترام نسبت به حضرت، به گریه و زاری و توسل به حضرت روی می‌آوردند.(۱۷) از ابن حبان(م۳۵۴ق) نقل شده است که وقتی مشکلی برایم رخ داد به زیارت حضرت علی بن موسی الرضا رفته و برای برطرف شدن مشکل دست به دعا برداشتم و مستجاب الدعوة شدم.(۱۸) مرور آثار اهل سنت نشان می‌دهد که به مرور زمان، آنان بیش از پیش در مورد جایگاه و مقام حضرت رضا(ع) سخن گفته‌اند و حتی برخی از ایشان عبارت «امام» را برای آن حضرت به کار برده‌اند. این عبارت در بین اهل سنت اولین بار در قرن چهارم توسط مسعودی شافعی(م۳۴۶ق) برای آن حضرت به کار رفته است و بعدها به ویژه در قرون هفتم تا دهم در میان علمای اهل سنت رواج داشته است.(۱۹) البته مشخص است که این واژه در نزد آنان بر وصایت و امام هشتم بودن آن حضرت دلالت ندارد؛ اما نشان می‌دهد که تا چه اندازه بر علم و فقاهت حضرت اطمینان یافته اند که از آن حضرت به عنوان یک پیشوا و مقتدا یاد کرده‌اند.

با وجود چنین ارتباط و پیوستگی تاریخی و عمیقی که میان شیعه و اهل سنت در ابراز ارادت به مقام حضرت رضا علیه‌السلام وجود دارد، اولاً جز این انتظار نمی‌رود که شیعه و اهل سنت دست در دست هم و با حفظ و تقویت هرچه بیشتر همبستگی ملی، برای پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی و تحقق جامعه و دولت اسلامی تلاش کنند و ثانیاً، از بین بردن چنین پیوستگی و ارتباط فرهنگی از سوی دشمن، خیالی خام دانسته می‌شود.

پی‌نوشت:

(۱ برای نمونه، رک: بیانات در خطبه‌های نمازجمعه‌، ۱۳۸۳/۰۸/15؛ همچنین: بیانات در دیدار کارگزاران نظام ۱۳۸۵/۱۰/27.

(۲ برای نمونه، رک: بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم به مناسبت عید غدیر، ۱۳۹۵/۰۶/30

(۳ راوندی، فقه القرآن، ج۱، ص ۱۰۱.

(۴ برای اطلاع بیشتر از شواهد، رک: پاکتچی، جایگاه امت واحده در آموزه های امام رضا(ع).

(۵ همان، ج۱، ص۱۴۴، ۱۴۸، ۱۹۹.

(۶ صدوق، عیون اخبارالرضا(ع)، ج۱، ص۲۳۵.

(۷ ابن جوزی، تذکرة الخواص، ص۳۱۵.

(۸ ابن حجر، تقریب التهذیب، ج۲، ص۴۵.

(۹ برای نمونه، رک: ابن حبان، الثقات، ج۸، ص۴۵۶.

(۱۰ طبسی، امام رضا(ع) به روایت اهل سنت، ص۱۲۵-۱۲۷.

(۱۱ ابن ماجه، سنن، ج۱، ص۲۵.

(۱۲ آجری شافعی، اربعین حدیثا، ص۴۷.

(۱۳ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۱۶۲.

(۱۴ ابوالفرج اصفهانی، الاغانی، ج۱۰، ص۶۳.

(۱۵ ابن صباغ، الفصول المهمة فی معرفة احوال الائمة، ص۲۴۳.

(۱۶ برای نمونه، رک: ابن بطوطه، رحله، ص۴۰۱.

(۱۷ ابن حجر، تهذیب التهذیب، ج۷، ص۳۳۹.

(۱۸ ابن حبان، الثقات، ج۸، ص۴۵۷.

(۱۹ طبسی، امام رضا(ع) به روایت اهل سنت، ص۲۰۲-

خط حزب‌الله ۴۱۰ | سازندگی تاریخی برای بشریت

چهارصد و دهمین شماره هفته‌نامه‌ خط حزب‌الله، با عنوان «سازندگی تاریخی برای بشریت»‌ منتشر‌ شد.

خط‌حزب‌الله به مناسبت بیست و هشتم صفر و سالروز رحلت پیامبر اعظم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم، بیانات سال ۱۳۶۷ آیت‌الله خامنه‌ای درباره سیره و جایگاه بی‌بدیل رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم را برای نخستین بار منتشر کرده است.

سخن‌هفته خط حزب‌الله با عنوان «حرکت در راه خدا در منطقه انقلاب»‌ نگاهی گذرا به گذشته درخشان و راه پیش‌روی استان سیستان و بلوچستان، داشته است.

شماره‌ این هفته خط حزب‌الله به روح مطهر شهید ولی کرمی تقدیم می‌شود.

دریافت «خط حزب‌الله» نسخه مطالعه | نسخه چاپی | تابلو اعلانات

رویدادهای مهم این روز در تقویم خورشیدی ( 25 شهریور 1402 )

برگزاری انتخابات اولين دوره مجلس شورای ملي در ايران (1285 ش)

پس از صدور فرمان مشروطيت و تصميم‏گيري درباره تأسيس مجلس شوراي ملي، در روز 25 شهريور 1285ش، دوره نخست انتخابات مجلس در تهران و سراسر كشور برگزار شد. انتخاب چنين روزي كه با 27 رجب 1324 ق، سالروز مبعث پيامبر اسلام(ص) همزمان بود، در جلسه روزهاي گذشته اشراف و اعيان به تصويب رسيده بود. ...

سقوط ديكتاتوری رضاخان ميرپنج و آغاز سلطنت "محمدرضا پهلوی" با حمايت انگليس (1320 ش)

پس از تهاجم ارتش سرخ شوروي از شمال و ارتش انگليس از غرب و جنوب به ايران و اشغال نظامي كشور در جريان جنگ جهاني دوم، رضاخان در 25 شهريور 1320، پس از شانزده سال ديكتاتوري و استبداد مجبور به استعفا گرديد و فرزندش محمدرضا پهلوي را به جانشيني خويش برگزيد. در اين حال، رضاخان ميرپنج، با دزديدن ...

رحلت واعظ و خطيب شهير "شيخ مرتضي انصاری قمي" (1350ش)

حجت‏الاسلام مرتضي بن محمدحسين انصاري قمي، از نسل زكريابن آدم اشعري قمي، در سال 1284ش (1323ق) در قم به دنيا آمد و به فراگيري علوم اسلامي پرداخت. وي پس از آن از محضر آخوندملاعلي همداني، سيدمحمدتقي خوانساري و ميرزا محمد همداني استفاده برد و مباني علمي خويش را استوار ساخت. حجت‏الاسلام ...

صدور اعلاميه روحانيان مبني بر ادامه مبارزات تا درهم شكستن پايه ‏های رژيم طاغوت (1356 ش)

مبارزه روحانيان مبارز با رژيم پهلوي كه تقريباً از سال 1342ش به صورت جدي آغاز شده بود، در دوران حكومت آموزگار وارد مرحله جديد شد، حركتي كه سراسر ايران را فرا گرفت. در اين راستا، نخستين اعلاميه شديداللحن و كوبنده روحانيون مبارز ايران بر ضد رژيم پهلوي در 25 شهريور 1356 انتشار يافت. در ...

وقوع زلزله شديد در طبس (1357 ش)

در غروب روز 25 شهريور 1357، زلزله شديدي شهرستان‏هاي جنوب استان خراسان را به لرزه درآورد. اين زمين لرزه بيش از 20000 كشته و مجروح بر جاي گذاشت. همچنين غير از شهر طبس كه با خاك يكسان شد، نزديك به يكصد روستاي بزرگ و كوچك به كلي از بين رفت و 90 درصد ساكنان آن مجروح يا كشته شدند.

درگذشت اديب و نويسنده معاصر "سيدابوالقاسم انجوي شيرازی" (1372 ش)

استاد سيدابوالقاسم انجوي شيرازي در سال 1300 ش در شيراز به دنيا آمد. پس از پايان تحصيلات به فعاليت‏هاي سياسي روي آورد. بعدها با دولت مصدق همكاري داشت و پس از كودتاي 28 مرداد 32، همراه با رييس دولت زنداني شد. استاد انجوي شيرازي از سال 1327 به روزنامه‏نگاري روي آورد و بر اثر نگارش مقالات ...

اهداء نشان افتخار يونسكو به نهضت سوادآموزی (1378 ش)

جايزه مالكوم آديشه شيا در سال 1378 كه براي نخستين بار از سوي سازمان يونسكو به جمهوري اسلامي ايران به دليل طرح خدمات مكاتبه‌اي سازمان نهضت سوادآموزي اعطاء شد. اين جايزه به خاطر نوآوري در برنامهِ پس از سوادآموزي و آموزش مداوم بزرگسالان خصوصاً از طريق آموزش از راه دور اعطاء گرديد. تأكيد ...

آغاز هفته ارتباطات و ميراث فرهنگي

رحلت علامه سيد مرتضي عسگری (1386 ش)

علامه سید مرتضی عسکری در سال 1293 شمسی در سامراء در خاندان علم و دانش پرور عریقی متولد شد. پدر بزرگوار ایشان، آیت الله سید محمد حسینی معروف به شیخ الاسلام فرزند آیت الله سید اسماعیل شیخ الاسلام و داماد آیت الله میر محمد شریف عسکری تهرانی معروف به خاتمة‌المحدثین بود. ایشان از ...

درگذشت جعفر پتگر،استاد نقاشی( 1384 ش)

جعفر پتگر در سال ۱۲۹۹ در شهر تبریز به دنیا آمد و در همان شهر به هنرستان «صنایع مستظرفه» رفت. در همان جا به فراگیری دوره مقدماتی نقاشی پرداخت. در اردیبهشت ۱۳۱۲ در تهران به هنركده «هنر های جدیده» وابسته به اداره صناعت وارد شد و پنج سال نیز در آنجا تحصیل كرد. همان سال به تهران آمد و ...

رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی ( 16 سپتامبر 2023 )

• شهادت شيخ "عمر مختار" رهبر قيام ضد استعمار ايتاليا در ليبي(1931م)

شيخ عمر مختار، مجاهد استعمارستيز و مبارز مسلمان ليبيايى در سال 1858م به دنيا آمد. وي پس از فراگيري قرآن و دروس ديني به عنوان شيخ و بزرگ قبيله و ناحيه خود تعيين شد. شيخ‏عمر مختار مدتي در سودان به ارشاد و هدايت مردم پرداخت و در سال 1911م به زادگاهش مراجعت نمود. با هجوم ارتش متجاوز ايتاليا ...

• روز ملي و استقلال كشور "مكزيك" از استعمار اسپانيا (1821م)

كشور مكزيك با 1/958/201 كيلومتر مربع در امريكاي مركزي در كنار درياي كارائيب و در همسايگي ايالات متحده امريكا، گواتمالا و بليز واقع شده است. جمعيت مكزيك در حدود 100 ميليون نفر است كه عمدتاً كاتوليك مذهبند. پايتخت اين كشور، مكزيكوسيتي و واحد پولش پزوي مكزيك مي‏باشد. اكثريت سكنه مكزيكْ ...

• استفاده از تانك براي اولين بار در جنگ متفقين عليه آلمان‏ ها (1916م)

• درگذشت دكتر "رونالْدْ راس" پزشك انگليسي و كاشف عامل بيماري مالاريا (1932م)

سِر رونالْدْ راس، پزشك و محقق انگليسي در سيزدهم مه 1857م در منطقه آلمورا در نزديك كشور نپال و در خانواده‏اي انگليسي - هندي به دنيا آمد. وي در كودكي راهي انگلستان شد و پس از طي دروس مقدماتي و متوسطه، موفق به اخذ دكتراي پزشكي گرديد. راس مدتي به خدمت در سازمان بهداري در هند مشغول بود ...

• محاصره "ورشو" پايتخت لهستان توسط ارتش آلمان در آغاز جنگ جهاني دوم (1939م)

با آغاز رسمي جنگ‏جهاني دوم در اول سپتامبر 1939م حمله نيروهاي آلمان نازي به لهستان نيز از پانزدهم سپتامبر شروع شد و اين شهر در 16 سپتامبر به محاصره ارتش نازي درآمد. فرداي آن روز نيز، ارتش سرخ شوروي به خاك لهستان يورش برد و مناطق وسيعي از اين كشور را به تصرف خود درآورد. با وجود آن كه ...

• تأسيس فدراسيون مالزي در جنوب شرقي آسيا (1963م)

بعد از جنگ جهاني دوم، نيروهاي اشغال‏گر ژاپن از مناطق اشغالي در جنوب شرقي آسيا خارج شدند. در همين زمان شكل‏گيري جنبش‏هاي استقلال‏طلبانه و از سوي ديگر غيرممكن بودن تداوم سياست‏هاي استعماري بريتانيا، انگلستان تأسيس فدراسيوني مركب از 11 سلطان‏نشين مالايا پيشنهاد نمود كه با مخالفت مردم ...

• درگذشت "احمدشاه مسعود" نظامي برجسته و سردار مبارز افغاني (2001م)

حمد شاه مسعود، نظامي برجسته و مبارز معروف افغاني در سال 1952م در شمال افغانستان به دنيا يا آمد. وي پس از طي تحصيلات متوسطه راهي كابل شد و از دانشگاه اين شهر در رشته مهندسي فارغ‏التحصيل گرديد. احمد شاه مسعود در بيست سالگي به عضويت حزب جمعيت اسلامي درآمد و پس از چندي به فرماندهي شاخه ...

• روز بين ‏المللي حفاظت از لايه اُزن

روز جهانی حفاظت از لایه ازن شاید در مقایسه با بسیاری از رویدادهای بین المللی تاریخچه چندان طولانی نداشته باشد. ماجرا به سال۱۹۹۴ برمی گردد، در آن سال کشورهای عضو مجمع عمومی سازمان ملل، پذیرفتند تا روزی را برای حفاظت از لایه ازن نام گذاری کنند. از آن به بعد همه کشورها متعهد شدند که ...

روضه شهادت امام هشتم علی بن موسی الرضا علیه السلام

امام رضا (علیه السلام) هشتمین امام شیعیان‌ و دهمین تن از چهارده معصوم (علیهم السلام) است. نام مبارکش علی می باشد و به سال ۱۴۸ه.ق در مدینه به دنیا آمد. پدر ارجمندش موسی بن جعفر (علیه السلام) امام هفتم است و مادرش، نجمه- ام البنین. مشهورترین لقبش رضا است و کنیه‌اش ابوالحسن.[۱] . خلفای عبّاسی معاصر آن امام معصوم (علیه السلام) سه تن بودند : ۱. هارون ؛ ۲. محمد امین ؛ ۳. عبداللَّه مأمون . علی بن موسی الرضا بن جعفر بن محمد بن علی بن حسین بن علی بن ابی‌طالب، کنیه‌اش، ابوالحسن و مشهورترین لقبش رضا است. در روایتی از امام جواد(ع) آمده است که این لقب از سوی خداوند به پدرش داده شده است؛[۱] ولی برخی منابع گفته‌اند مأمون لقب رضا را به او داد.[۲] صابر، صدیق، رضی و وفی از دیگر القاب آن حضرت است.[۳] در برخی روایات او عالم آل محمد نامیده شده است.[۴] نقل شده است که امام کاظم(ع) به فرزندانش می‌گفت: «برادر شما علی بن موسی، عالم آل محمد است.»[۵] همچنین امام جواد(ع) در زیارت امام رضا(ع) او را امام رئوف خطاب کرده است.[۶] لقب امام رئوف در بین شیعیان شهرت بسیار دارد.[۷] . مادر امام رضا(ع) کنیزی از اهالی نوبه بوده است[۱۱] که با نام‌های مختلفی از او یاد شده است. گفته شده است هنگامی که امام کاظم(ع) او را خریداری کرد، نام تُکتَم را برای وی برگزید[۱۲] و وقتی امام رضا (ع) را به دنیا آورد، امام کاظم(ع) او را طاهره نامید.[۱۳] شیخ صدوق گفته است که عده‌ای نام مادر امام رضا (ع) را سَکَن نوبیه روایت کرده‌اند. همچنین اروی، نجمه، سمانه، نیز نامیده شده است و کنیه‌اش ام البنین بوده است.[۱۴] . در روایتی آمده که مادر امام رضا(ع) کنیزی پاک و پرهیزگار به نام نجمه بود که حمیده مادر امام کاظم(ع) وی را خریداری و به پسرش بخشید و بعد از ولادت حضرت رضا(ع) او را طاهره نامید.‌»[۱۵] . امام رضا(ع) پس از شهادت پدرش امام کاظم(ع) در سال ۱۸۳ق امامت را عهده‌دار شد؛ مدت امامت آن حضرت ۲۰ سال (۱۸۳-۲۰۳ق) بود که با خلافت هارون الرشید(۱۰ سال)، محمد امین (حدود ۵ سال)، مأمون (۵ سال) همزمان شد.[۲۸] . ده سال از این سال‌ها را در عصر هارون، پنج سال را در عصر امین و دو سال را در عهد مأمون و در مدینه سپری کرد. . دوره زندگانی علی بن موسی الرضا همزمان با حکومت عباسیان بوده‌است که با مشکلات عدیده‌ای از جمله جنگ‌های داخلی و شورش‌های مختلف علیه حکومت مواجه بودند. دوران امامت وی با سه خلیفهٔ عباسی شامل هارون الرشید، امین و مأمون مقارن بود. او در عصر حکومت هارون و امین، غالباً به مباحثه با مذاهب دیگر در اعتقادات اسلامی و ترویج مذهب امامیه می‌پرداخت. در این دوران با تدارک سفر و مناظرات با بزرگان ادیان و مذاهب مختلف، سعی در کاهش گسترش مذاهب دیگر کرد. مبارزه با جریان واقفیه که پس از مرگ موسی کاظم و انکار امامت وی رخ‌داد، از جمله اهم اقدامات وی بشمار می‌آید. حکومت نیز در این دوران مواجهه‌ای با وی نداشت . چون پدر گرامی‌ امام رضاعلیه السلام به شهادت رسید، در مدینه بود و رسیدگی به امور شیعیان را آغاز کرد. شاگردان پدر را پیرامون خویش گرد آورد و به تعلیم معارف ناب دینی پرداخت. در این سال‌ها شیعیان بهره‌ها از او برگرفتند و هدایت‌ها یافتند و معارف دینی نشو و قوام و دوام پیدا کردند . شخصیت ممتاز و برجسته امام در مدینه چنان جلوه می‌نمود که سراسر حجاز آن روزگار در همه مسائل مادی و معنوی خویش از او مدد می‌گرفت . هرچند که وضعیت مسأله امامت در اواخر زندگی موسی بن جعفر(ع) بسیار پیچیده بود؛ اما بیشتر اصحاب امام کاظم(ع) جانشینی امام رضا (ع) را پذیرفتند.[۳۰] . پس از شهادت امام کاظم(ع)، بیشتر شیعیان با توجه به وصیت امام(ع) و دلایل و شواهد دیگر، امامت فرزند ایشان، علی بن موسی الرضا (ع) را پذیرفتند و وی را به عنوان امام هشتم تأیید نمودند. این دسته که بزرگان اصحاب امام کاظم (ع) را هم شامل می‌شد، به نام قطعیه مشهور شدند؛[۳۱] ولی گروه دیگری از اصحاب امام هفتم‏(ع) از پذیرفتن امامت علی بن موسی الرضا(ع) سرباز زده و در امامت حضرت موسی بن جعفر(ع) توقف کردند که به همین جهت واقفیه (یا واقفه) نامیده شدند.[۳۲] واقفیه معتقد بودند که امام کاظم(ع)، مهدی موعود است که در غیبت به سر می‌برد و بازخواهد گشت.[۳۳] . امام رضا حدود هفده سال (۱۸۳-۲۰۰ یا ۲۰۱) از دوره امامت خود را در مدینه حضور داشت و از جایگاه ویژه‌ای در میان مردم برخوردار بود. خود امام در گفتگویی که با مأمون درباره ولایتعهدی داشت، در توصیف این دوره گفته است: همانا ولایت عهدی هیچ امتیازی را بر من نیفزود. هنگامی که من در مدینه بودم فرمان من در شرق و غرب نافذ بود و وقتی سوار بر مرکب خود، از کوچه‌های مدینه عبور می‌کردم، کسی عزیرتر از من نبود.[۳۴] . من در مسجد پیامبر می‌نشستم و دانشمندانی که در مدینه بودند، هرگاه در مسئله‌ای درمی‌ماندند، همگی به من ارجاع می‌دادند و مسائل‌شان را نزد من می‌فرستادند و من به آنها پاسخ می‌دادم.[۳۵] . هجرت امام رضا(ع) از مدینه به مرو در سال ۲۰۰ [۳۶] یا ۲۰۱ قمری[۳۷] بود . مسیر حرکت طبق کتاب اطلس شیعه چنین بوده است: مدینه، نقره، هوسجه، نباج، حفر ابوموسی، بصره، اهواز، بهبهان، اصطخر، ابرقوه، ده شیر (فراشاه)، یزد، خرانق، رباط پشت بام، نیشابور، قدمگاه، ده سرخ، طوس، سرخس، مرو.[۴۰] به گزارش شیخ مفید مأموران مأمون، امام رضا (ع) و برخی از بنی‌هاشم را از مسیر بصره به مرو آوردند. مأمون آن‌ها را در خانه‌ای و امام رضا را در خانه‌ای دیگر جای داد و او را اکرام کرد.[۴۱] . به گزارش یعقوبی مأمون، امام رضا را از مدینه به خراسان آورد و فرستاده وی جهت آوردن حضرت به خراسان، رجاء بن ابی‌ضحاک خویشاوند فضل بن سهل بود. حضرت را از راه بصره آوردند تا به مرو رسید.[۳۸] به عقیده برخی مأمون مسیر مشخصی برای سفر امام رضا به مرو انتخاب کرد تا آن حضرت از مراکز شیعه‌نشین عبور نکند، زیرا از اجتماع شیعیان بر گرد امام می‌ترسید. او دستور داد تا حضرت را از مسیر کوفه نیاورند بلکه از طریق بصره،خوزستان و فارس، به نیشابور بیاورند.[۳۹] . اسحاق بن راهویه می‌گوید: وقتی امام رضا(ع) در سفر به خراسان به نیشابور رسید، شماری از مُحدِّثان عرض کردند:‌ ای پسر پیغمبر از شهر ما تشریف می‌‏برید و برای ما حدیثی بیان نمی‌فرمایید؟ پس از این تقاضا، حضرت سرش را از کجاوه بیرون آورد و فرمود: و حدیث سریف حدیث سلسله‌الذهب را در شهر نیشابور اینکونه بیان کرد : شنیدم از پدرم موسی بن جعفر که فرمود شنیدم از پدرم جعفر بن محمّد که فرمود شنیدم از پدرم محمّد بن علی که فرمود شنیدم از پدرم علی بن الحسین که فرمود شنیدم از پدرم حسین بن علی فرمود شنیدم از پدرم امیرالمؤمنین علی بن أبی طالب که فرمود شنیدم از رسول خدا که فرمود شنیدم از جبرئیل که گفت شنیدم از پروردگار عزّ و جلّ فرمود: کَلِمَةُ لا إلهَ إلّا اللّهُ حِصنی فَمَن دَخَلَ حِصنی اَمِنَ مِن عَذابی بِشُروطِها وَ أنَا مِن شُروطِها. «کلمه‏ «لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ‏» دژ و حصار من است. پس هر کس داخل دژ و حصار من شود، از عذاب من ایمن خواهد بود.» پس هنگامی که مَرکب حضرت حرکت کرد با آواز بلند فرمود با شروط آن و من یکی از آن شروط هستم.[۴۲] . بیان این حدیث را در نیشابور یکی از مهم‌ترین و مستندترین حوادث مسیر حرکت امام رضا(ع) می‌دانند.[۴۳] . از حضرت رضا علیه السلام در راه مکه به خراسان مخصوصاً در شهر نیشابور معجزات بسیاری دیده شد و سخنان آموزنده ای در تاریخ به ثبت رسید که از مهمترین آنها حدیث معروف سلسله الذهب است که در نیشابور ایراد فرمود . مأمورین مأمون، امام رضا را از نیشابور به طرف طوس حرکت دادند و از نواحی ده‌سرخ و رباط سعد گذشتند و به سناباد* وارد کردند . حضرت در سناباد جای قبر مطهّر خود را نشان دادند و پس از اقامتی کوتاه از سرخس به مرو ،مقرّ حکومت مأمون، رفتند . محل قبر حضرت رضا علیه السلام باغ حمید بن قحطبه است که حضرت آن را در قبال قرآنی که به حمیدبن قحطبه دادند خریداری کردند و آن باغ محل حرم کنونی ملک حضرت شد . موضوع ولایتعهدی امام رضا : پس از استقرار امام در مرو، مأمون قاصدی به خانه امام رضا فرستاد و به وی پیشنهاد داد که من می‌خواهم خودم را از خلافت خلع کنم و آن را به تو بسپارم ولی امام به شدت با این کار مخالفت کرد. امام در پاسخ مأمون گفت: «اگر حکومت حق توست، نمی‌تـوانی به کس دیگر ببخشی و اگر متعلق به تو نیست، شایستگی بخشـش آن را نـداری»[۴۴] محققان معتقدند این پاسخ امام اساس مشروعیت خلافت مأمون را زیر سوال برد.[۴۵] سید جعفر مرتضی عاملی نیز معتقد است اساسا مأمون جدیتی در پیشنهاد خلافت به امام رضا (ع) نداشت. وی مباحث گسترده‌ای را مطرح ساخته و در نهایت این پیشنهاد مأمون را تلاشی برای تثبیت خلافت خود وی ارزیابی می‌کند.[۴۶] پس از این، مأمون خواست که ولایت عهدی پس از خودش را به امام واگذار نماید. باز با مخالفت شدید امام مواجه شد. در این هنگام مأمون سخنی با شائبه تهدید به زبان آورد و در این میان گفت: عمر بن خطاب، شورا را در شش نفر قرار داد (ر.ک: شورای شش نفره) که یکی از آنان جد تو امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب بود. عمر شرط کرد هرکدام از آنان مخالفت کرد گردنش زده شود. چاره‌ای نیست جز اینکه آنچه از تو می‌خواهم بپذیری که من گزیری از آن نمی‌یابم. امام (ع) پاسخ داد: پس من می‌پذیرم بدین شرط که نه فرمان دهم و نه بازدارم، نه فتوا دهم و نه قضاوت کنم، نه کسی را به کاری گمارم و نه عزل کنم و نه چیزی را از جایگاهش تغییر دهم. مأمون، شرط او را پذیرفت.[۴۷] . بدین طریق، مأمون در روز دوشنبه هفتم رمضان سال ۲۰۱ق. با امام رضا به عنوان ولیعهد پس از خود بیعت کرد و مردم را به جای لباس سیاه[یادداشت ۱]، سبزپوش کرد و فرمان آن را به اطراف و نواحی نوشت و برای امام رضا (ع) بیعت گرفت و به نام وی بر منبرها خطبه خواندند و دینار و درهم به نامش سکه زدند و کسی نماند که لباس سبز نپوشد مگر اسماعیل بن جعفر بن سلیمان بن علی هاشمی.[۴۸] . انگیزه مأمون از ولایت‌عهدی امام رضا : مأمون برای فریب مردم و در حقیقت نظارت بیش‌تر بر امام (علیه السلام)، ایشان را به پایتخت خویش آورد و واداشت تا منصب ولایت‌عهدی را بپذیرد.[۱۶] . مأمون از این کار چند هدف را پی می‌جست : الف. راضی ساختن شیعیان ؛ ب. فروکش ساختن قیام‌های علویان ؛ ج. استوار کردن پایه‌های حکومت خویش از گذر ربط آن به امام رضا (علیه السلام) ؛ د. ترساندن و تنبیه عبّاسیان متمرّد ؛ هـ. لکه‌دار ساختن شخصیت معنوی امام (علیه السلام) به آلودگی‌های حکومت.[۱۷] [۱۸] . هر چند امام رضا (علیه السلام) چاره‌ای جز پذیرفتن ولایت‌عهدی در پیش نداشت، امّا شرط‌هایی برای آن نهاد که مأمون را در رسیدن به اهداف خویش ناکام ساختند. شرطهای امام (علیه السلام) این بود که : ۱. در امر و نهی حکومت دخالت نکند ؛ ۲. فتوا ندهد ؛ ۳. قضاوت نکند ؛ ۴. در عزل و نصب شرکت نجوید ؛ ۵. امور و سنن دینی را جابه جا نکند . [۱۹] . در نظر تاریخ نگاران، بر نهادن چنین شرطهایی برای حکومت از نپذیرفتن ولایت‌عهدی، ناگوارتر بود؛ زیرا از نامشروع بودن حکومت حکایت می‌کردند و اینکه امام رضا (علیه السلام) به دخالت در چنین حکومتی رغبت نشان نمی‌دهد . از سوی دیگر امام (علیه السلام) فرصتی یافت تا به وظایف آسمانی خویش با فراغ بال بیش‌تری بپردازد و از جمله، با علما و بزرگان به مناظره بنشیند و حتی شخص مأمون را در مناظره شکست دهد و او را مجبور به اظهار عجز کند. برگزاردن نماز پرشکوه عید فطر به امامت امام رضا (علیه السلام) که مأمون چاره‌ای ندید جز آنکه اقامه نماز را در همان آغاز ممنوع سازد و نماز باران امام (علیه السلام) که به بارش باران انجامید و آتش محبّت ایشان را بیش از پیش در دل مشتاقان شعله‌ور ساخت، از فعّالیت‌های این دوره است . از فعّالیت‌های امام رضا(علیه السلام) در دوران ولایتعهدی آن بود که به شهرهای متعدّدی سفر کرد و مردم را به دیدار خویش برخوردار ساخت. آن امام همام (علیه السلام)، پیش از سفر، کسانی را به مقصد می‌فرستاد تا مردم را آگاه کنند و مقدمات سفر را آماده سازند. این تدبیر امام موجب می‌گشت که کسان بیش‌تری از وجود امام بهره‌مند شوند و از آن سو نیز حکومت به هراسی بیش‌تر افتد.[۱۴] . ولایت‌عهدی امام رضا (علیه السلام) سه سال[۱۵] طول کشید که همه آن در عصر مأمون بود . مأمون پس از آوردن امام رضا(ع) به مرو، جلسات علمی متعددی با حضور علمای گوناگون تشکیل داد. در این جلسات، مذکرات زیادی میان امام و دیگران صورت می‌گرفت که به طور عمده درباره مسائل اعتقادی و فقهی بود. بخشی از این مذاکرات را طبرسی در کتاب احتجاج فراهم آورده است.[۴۹] برخی از این مناظرات [یا احتجاجات] از این قرارند:[۵۰] : مناظره امام رضا در باب توحید . احتجاج در باب امامت . مناظره امام رضا با سلیمان مروزی . مناظره امام رضا با ابو قرة . مناظره امام رضا با جاثلیق . مناظره امام رضا با رأس الجالوت . مناظره امام رضا با عالم زرتشتی . مناظره امام رضا(ع) با عمران صابی . مأمون می‌خواست با کشاندن امام به بحث، تصوری را که عامه مردم درباره ائمه اهل بیت علیهم السلام داشتند و آنان را صاحب علم خاص مثلاً «‌علم لدنّی‌» می‌دانستند، از بین ببرد.[۵۱] صدوق در این باره می‌گوید: مأمون اندیشمندان سطح بالای هر فرقه را در مقابل امام قرار می‌داد تا حجت آن حضرت را به وسیله آنان از اعتبار بیندازد و این به جهت حسد او نسبت به امام و منزلت علمی و اجتماعی او بود. اما هیچ کس با آن حضرت روبه رو نمی‌شد جز آن که به فضل او اقرار کرده و به حجتی که از طرف امام علیه او اقامه می‌شود، ملتزم می‌گردید.[۵۲] . این مجالس به تدریج مشکلاتی را برای مأمون درست کرد. زمانی که وی متوجه شد، تشکیل چنین جلساتی برای وی خطرناک است، اقدام به محدود کردن امام کرد. از عبدالسلام هروی نقل شده که به مأمون اطلاع دادند: امام رضا علیه‌السلام مجالس کلامی تشکیل داده و بدین وسیله مردم شیفته وی می‌شوند. مأمون به محمد بن عمرو طوسی مأموریت داد تا مردم را از مجلس آن حضرت طرد نماید. پس از آن امام در حق مأمون نفرین کرد.[۵۳] . پس از عقد ولایتعهدی (در ۷ رمضان سال ۲۰۱) چون عید (ظاهراً عید فطر سال ۲۰۱ق) رسید مأمون از امام خواست تا نماز عید بخواند، اما امام بر مبنای شرایطی که در ابتدای ولایتعهدی با مأمون ذکر کرده بود از پذیرش اقامه نماز عید عذر خواست. مأمون اصرار کرد و امام ناچار قبول کرد و فرمود: پس من همچون رسول خدا(ص) به نماز خواهم رفت. مأمون نیز پذیرفت. مردم انتظار داشتند که امام رضا (ع) مانند خلفا با آداب و رسوم خاصی از خانه خارج شود، اما دیدند که ایشان با پای برهنه در حالی‌که تکبیر می‌گوید به راه افتاد. امیران که با لباس رسمی و معمولِ این‌گونه مراسم آمده بودند، با دیدن این وضع، یک‌باره از اسب‌ها فرود آمده و کفش‌ها را از پا درآوردند و با گریه و تکبیرگویان پشت سر امام به راه افتادند. امام در هر قدم که می‌رفت سه بار تکبیر می‌گفت . گفته‌اند که فضل به مأمون گفت: اگر امام رضا بدین صورت به مصلّا(محل برپایی نماز) برسد، مردم فریفته او می‌شوند، بهتر آن است که از او بخواهی برگردد. پس مأمون فردی را فرستاد و از امام خواست که برگردد. آن حضرت کفش خود را به پا کرد و سوار بر مرکب شد و بازگشت.[۵۴] . آن حضرت در طوس به دست مأمون به شهادت رسید. حرم او در مشهد زیارتگاه مسلمانان است. پس از شهادت امام رضا(ع)، مأمون، او را در خانه حمید بن قحطبه طائی (بقعه هارونیه) در روستای سناباد، دفن کرد.[۷۰] امروزه حرم رضوی، در ایران و در شهر مشهد مقدس واقع است و سالانه زیارتگاه میلیون‌ها مسلمان از کشورهای مختلف است.[۷۱] . کلینی، وفات او را در ماه صفر سال ۲۰۳ق. در ۵۵ سالگی ذکر می‌کند.[۵۶] طبق نظر بیشتر علماء و مورخین سال شهادت امام رضا، ۲۰۳ق. بوده است.[۵۷] طبرسی روز شهادت را در آخر ماه صفر نقل می‌کند.[۵۸] . شیخ مفید نقل می‌کند مأمون، عبدالله بن بشیر را امر کرد که ناخن‌هایش را نگیرد تا درازتر از حد معمول شود و سپس چیزی شبیه تمر هندی بدو داده تا با دستانش خمیر کند. آنگاه مأمون پیش امام رضا(ع) رفته و عبدالله را صدا زده و از او خواسته است که با دستانش آب انار بگیرد و سپس آن را به امام رضا(ع) نوشانید و این سبب وفات حضرت پس از دو روز شده است.[۶۲] . شیخ صدوق روایاتی را بدین مضمون نقل می‌کند که در بعضی از آنها سم در انگور ذکر شده است و در بعضی، هم در انگور و هم در انار آمده است.[۶۳] سید جعفر مرتضی عاملی، شش نظر را درباره درگذشت امام رضا(ع) ذکر می‌کند.[۶۴] . ابن حِبّان از محدثان و رجال شناسان قرن چهارم هجری، ذیل نام «‌علی بن موسی الرضا‌» می‌نویسد: علی بن موسی الرضا به وسیله سمی که مأمون به وی خوراند، رحلت یافت. این حادثه در روز شنبه سال ۲۰۳ق. بود.[۶۵] . در مورد علت قتل امام رضا(ع) توسط مأمون، دلایل مختلفی ذکر شده است: غلبه امام بر علمای مختلف در جلسات مناظره،[۶۶] استقبال پرشور مردم از امامت امام در مراسم نماز عید مأمون از این حادثه احساس خطر کرد و متوجه شد دادن ولایت عهدی به امام، اوضاع را علیه وی سخت‌تر کرده است. از این رو، مراقبانی برای آن حضرت گمارد تا مبادا اقدامی بر ضد مأمون انجام دهد.[۶۷] امام از مأمون وحشتی نداشت و در اکثر اوقات به او چنان جواب می‌داد که ناراحتش می‌کرد. این وضع نیز باعث خشم مأمون و زیادتر شدن دشمنی وی نسبت به حضرت می‌شد، هرچند آشکار نمی‌کرد.[۶۸] چنانکه نقل شده هنگامی که مأمون از خبر یکی از فتوحات نظامی‌اش خوشحالی می‌کرد، امام رضا(ع) به او گفت:‌ «ای امیر مؤمنان، از خدا بترس درباره امت محمد(ص) و آنچه که خدا به تو واگذار کرده است. تو امور مسلمین را تضییع کرده‌ای و...»[۶۹] . حضرت امام رضا علیه السلام ولایتعهدی را قبول نمی‌کرد و مکرر می‌فرمود:«این عهد و بیعت ناتمام خواهد ماند.» . روزی مأمون به او گفت:«خوب است شما به عراق بروید و من جانشین شما در خراسان باشم.» . امام لبخندی زد و فرمود:«نه، به جان خودم قسم من در همین جا اقامتی کوتاه دارم و پیش از اینکه از اینجا بیرون نمی‌روم مگر اینکه مرگ مرا در می‌یابد.» . مأمون که به دست خود، کار را بر خویش سخت کرده و به اهداف خویش نیز نرسیده بود، تصمیم بر قتل امام رضا (علیه السلام) گرفت و به سال ۲۰۳ه. آن امام همام را در پنجاه و پنج سالگی به شهادت رساند . مرقد مطهّر امام رضا (علیه السلام) در مشهد مقدس جای دارد.[۲۰] [۲۱] . رویداد شهادت امام رضا علیه السلام بوسیله زهر در شهر طوس، در روایاتی از پیامبر یا ائمه اطهار علیهم السلام، سال ها پیش از آن حضرت پیش بینی شده بود. به عنوان نمونه شیخ صدوق به سند خود از نعمان بن سعد روایت کرده که گفت: امام علی بن ابیطالب علیه‎السلام فرمود : سَیُقتَلُ رَجُلٌ مِن وُلِدی بِاَرض خُراسان بِالسَّمَّ ظُلماً اِسمُهُ اِسمِی وَ اِسمٌ اَبیهِ اِسمٌ اِبن عمران مُوسی الا فَمَن زارَةٌ فِی غُربَتهِ غَفَراللهُ ذُنوبَهٌ ما تقدّم منها و ما تَاَخَّر و لو کانَت مثل عَدَدِ النُّجومِ و قطر الامطار وَ وَرَقِ الاشجار.[۱۳] به زودی مردی از فرزندان من در سرزمین خراسان از روی ستم و جور به زهر کشته می‎شود، اسم او اسم من، و اسم پدرش اسم موسی بن عمران است بدانید هر کس او را در غربتش زیارت کند، خداوند گناهان گذشته و آینده او را می‎آمرزد و لو این که به تعداد ستارگان و قطرات باران و برگ درختان باشد . و سید هاشم بحرانی در مدینه المعاجز می‎نویسد: از سلیمان بن حفص مروزی روایت شده که گفت: از موسی بن جعفر علیه السلام شنیدم که می‎فرمود : ان ابنی علیّاً مَقتُولٌ بالسّم مَدفُونٌ اِلی جَنبِ هارُون بِطُوس مَن زارَةٌ کَمَن زارَ رَسُول الله[۱۴]؛ پسرم علی را با سم مظلومانه به قتل می‎رسانند و او در جنب قبر هارون در طوس مدفون می‎شود، کسی که او را زیارت کند مانند کسی است که رسول خدا را زیارت نموده است . همچنین دسته ای از روایات از خود امام رضا علیه السلام نقل شده که در آنها از شهادت خود به دست مامون و از دفنش در طوس کنار قبر هارون خبر داده است، از جمله: اباصلت هروی گفت: شنیدم از امام رضا علیه السلام که می‎فرمود: به خدا نیست از ما ائمه احدی، مگر این که کشته یا شهید می‎شود. عرض شد: ای فرزند رسول خدا، پس ترا چه کسی به قتل می‎رساند؟ فرمود: بدترین مخلوق خدا در زمان خودم مرا به زهر می‎کشد، و سپس در یک خانه تباه شده در دیار غربت دفن می‎کنند. آگاه باشید هر کس مرا در غربتم زیارت کند خداوند به او اجر صدهزار شهید و صدهزار صدیق و صدهزار حج و عمره کننده و صدهزار جهادگر می‎نویسد و در زمره ما محشور می‎گردد و در بالاترین درجات بهشت رفیق ما قرار داده می‎شود.[۱۵] . صاحب بحار الانوار به نقل از امالى شیخ صدوق و عیون اخبار الرضا نقل می کند که: ابا صلت گفت در خدمت حضرت رضا علیه السّلام بودم فرمود داخل این قبه‌‌اى که هارون مدفون است برو از چهار طرف آن خاک بردار بیاور. داخل قبه شدم و خاک را آوردم ملاحظه فرمود گفت این قسمت از خاک را که مربوط به طرف راست است بمن بده، تقدیم کردم، بو کشیده ریخت، فرمود در اینجا می خواهند برایم قبر حفر کنند، سنگى پدیدار خواهد شد که اگر تمام کلنگهاى خراسان را جمع کنند نمی‌توانند آن را بردارند. در مورد خاکى که از پائین پا و بالاى سر آورده بودم همین فرمایش را تکرار نمود... پس از آن فرمود: فردا می روم پیش این نابکار، وقتى خارج شدم اگر سرم پوشیده نبود با من حرف بزن جواب می دهم، چنانچه سرم پوشیده بود با من صحبت مکن . ابا صلت گفت: صبحگاه فردا لباس پوشید در محراب بانتظار نشست، در این موقع غلام مأمون وارد شده گفت امیر المؤمنین شما را مى‌خواهد، کفش پوشیده از جاى حرکت نمود و رفت، منهم از پى آن جناب رفتم تا وارد بر مأمون شد، جلو مأمون ظرفى از انگور و چند ظرف دیگر از میوه‌هاى مختلف بود، یک خوشه انگور بدست داشت که مقدارى از آن را خورده بود همین که چشمش بحضرت رضا افتاد از جاى حرکت کرده او را در بغل گرفت و پیشانیش را بوسید و آن جناب را پهلوى خود نشانید. امام فرمود انگور خوب انگور بهشتى است. مأمون درخواست کرد از آن انگور بخورد، فرمود مرا معاف دار، گفت ممکن نیست، شاید بمن اطمینان ندارى، مأمون خوشه را گرفت و چند دانه از آن را خورد و براى مرتبه دوم بدست حضرت رضا علیه السّلام داد، آن جناب سه دانه از انگور خورد به گوشه‌اى پرت کرده از جاى حرکت نمود. مأمون گفت: کجا میروى؟ فرمود: به جایى که فرستادى! وقتى خارج شد عبا را بر سر کشیده بود چیزى عرض نکردم تا داخل خانه شد، دستور داد درها را ببندم، در رختخواب خوابید، من با حزن و اندوه داخل حیاط ایستاده بودم. در همین موقع مشاهده کردم جوانى خوش روى با موى‌هاى مجعد شبیه بحضرت رضا علیه السّلام وارد شد، پیش رفته عرض کردم از کجا آمدى، درها که بسته بود؟ فرمود کسى که مرا از مدینه در این ساعت بطوس آورده از درهاى بسته نیز داخلم کرده . گفتم: شما کیستى؟ «فقال انا حجة اللَّه علیک یا ابا صلت انا محمد بن علی». به طرف اطاق علی بن موسى الرضا علیه السّلام رفت به من نیز فرمود: وارد شوم. همین که چشم حضرت رضا علیه السّلام به او افتاد فرزندش را در آغوش گرفت و بسینه چسبانید پیشانیش را بوسید و بجانب خود کشانید. امام جواد پیوسته پدر را مى‌‌بوسید و آرام با او سخنانى می گفت که من نفهمیدم. در این هنگام کفى بر دهان حضرت رضا علیه السّلام آشکار شد، حضرت جواد آن کف را مکید امام دست در گریبان خود کرد چیزى شبیه گنجشک خارج کرده بحضرت جواد داد آن را بلعید. در این موقع حضرت رضا علیه السّلام از دنیا رفت . حضرت جواد فرمود: ابا صلت حرکت کن از انبار تخت بیاور با آب تا پدرم را غسل دهم. عرض کردم: در انبار تخت و آب نیست، فرمود هر چه می گویم بجاى آور، داخل انبار شدم تخت و آب بود بیرون آوردم دامن بکمر زدم تا امام را غسل دهم. فرمود تو یک طرف برو کسى هست که بمن کمک کند. حضرت رضا را غسل داد باز فرمود داخل انبار شو زنبیلى که در آن کفن و حنوط پدرم هست بیاور وارد شدم زنبیلى دیدم که قبلا در آنجا ندیده بودم، آوردم خدمت ایشان پدر خود را کفن کرد و بر بدنش نماز خواند . آنگاه فرمود تابوت بیاور، عرض کردم بروم پیش نجار بگویم تابوت بسازد فرمود داخل انبار تابوت هست وارد شدم تابوتى دیدم که در آنجا قبلا ندیده بودم جسم پاک امام را در آن تابوت نهاد دو رکعت نماز خواند هنوز تمام نشده بود تابوت بلند شد و سقف شکافته گردید از خانه خارج شد. عرض کردم: یا ابن رسول اللَّه هم اکنون مأمون مى‌آید حضرت رضا را از من میخواهد، چه کنم؟ فرمود: ساکت باش الان بر میگردد هر پیغمبر اگر چه در مشرق بمیرد و وصى او در مغرب خداوند بین ارواح و اجساد آنها جمع خواهد کرد هنوز سخن‌ امام جواد تمام نشده بود که سقف شکافته شد و تابوت بر زمین آمد، از جاى حرکت نمود پیکر پاک امام را از تابوت بیرون آورد و در رختخوابش گذاشت مثل اینکه نه غسل داده شد و نه کفن گردیده . فرمود: حرکت کن در را براى مأمون بگشا. همین که در را گشودم دیدم مأمون و غلامان ایستاده‌‌اند با گریه داخل شد گریبان چاک زد و بر سر خود میزد با صداى بلند میگفت: آه آقاى من ترا از دست دادم، کنار بستر حضرت رضا نشست و دستور داد آماده غسل و کفن شوند امر کرد برایش قبر بکنند. تمام آنچه حضرت رضا فرموده بود آشکار گردید. خواست قبر پدرش را قبله قبر حضرت رضا قرار دهد یکى از اطرافیان گفت مگر نمیگوئى این شخص امام است جوابداد چرا، گفت باید قبر او جلو باشد دستور داد در طرف قبله قبر بکنند گفتم بمن فرموده است که هفت پله بکنند و ضریحى بگشایند گفت بمقدارى که ابا صلت میگوید بدون ضریح بکنید ولى لحد قرار میدهم . وقتى رطوبت و ماهیها را مشاهده کرد گفت: پیوسته حضرت رضا در زمان زندگانى ما را از عجایب خود بهره‌‌مند میکرد اینک بعد از مرگ نیز نشان میدهد وزیرش گفت میدانى منظور از نشان دادن این عجایب چیست مأمون گفت: نه. وزیر گفت: میخواهد بفهماند که اقتدار و سلطنت شما بنى عباس با زیادى حکمروا و مدت طولانى مثل این ماهیهاى کوچک است وقتى مدت شما تمام شود خداوند شخصى از ما را بر شما مسلط خواهد کرد که این سلسله را منقرض کند گفت راست میگوئى . ابا صلت میگوید: آنگاه مأمون گفت آن دعائى که میخواندى بمن بیاموز. سوگند یاد کردم که همین الان فراموش کردم، راست هم میگفتم. دستور داد مرا زندانى کنند و حضرت رضا علیه السّلام را دفن نمود . یک سال در زندان بودم خیلى دلم تنگ شد شبانگاهى تا بصبح متوسل به خاندان نبوت شدم و از خدا خواستم بحق آنها مرا نجات دهد هنوز دعایم تمام‌ نشده بود که امام جواد وارد شد فرمود دلت تنگ شده است عرض کردم: آرى بخدا قسم. فرمود: حرکت کن دست به زنجیرهائى که به آن بسته شده بودم زد باز شد دست مرا گرفت و از زندان خارج نمود با اینکه غلامها و زندانبانها ایستاده بودند و مرا می‌دیدند ولى قدرت حرف زدن نداشتند از زندان که بیرون آمدم فرمود: در پناه خدا دیگر نه تو مأمون را خواهى دید و نه او ترا. ابا صلت گفت: بعد از آن تاکنون مأمون را ندیده‌‌ام.[۱۶] . پس از شهادت، بدن مقدّس امام را جلوتر از قبر هارون الرشید دفن کردند. قبر مطهر امام رضا علیه السلام از آن زمان تا امروز زیارتگاه مسلمین و شیعیان جهان است. برای زیارت امام از ائمه اطهار ثواب‌های فراوانی نقل شده است و از آن روضه منوره، معجزات و کرامات بی شماری به وقوع پیوسته است. حضرت رضا علیه السلام یک فرزند بیشتر نداشت که حضرت جواد علیه السلام بود؛ ولی براداران زیادی داشت از جمله زید بن موسی بود که علیه مأمون قیام کرد.

اي بَضعَةُ النّبي و اَيا هشتمين امام

اي بَضعَةُ النّبي و اَيا هشتمين امام _ باشی تو هشتمین ولِیِّ خداوندِ لایَنام

دار الشّفا حریم تو باشد به خاص و عام _ گيرد به يك نگاهِ تو هر زخم اِلتِيام

تو اي امامِ ثامن و اي ضامنِ غريب _ محبوبِ عالمي و هم از بهرِ ما حبيب

دار الشَّفايِ تو به مريضان بود طبيب _ آرند رو به درگهِ تو جمله يِ انام

‏ازشِدّتِ مصائب و از قِلَّتِ رجا _ آرند رو به بارگاهِ تو اربابِ التجا

گویند سلام جمله ز هر شهر و هرکجا _ خواهند از شما كه شوي شافع الانام

هر مستمند رو به پنجره فولادت آورد _ هرجا بُوَد مريض بهرِ شفا يادت آورد

مارا بيادِ زمزم، آبِ سنابادت آورد _ نوشیم ما زِ حوضِ طلا يت به صبح و شام

آن صحنهات هست چو صحنِ بهشتيان _ باشند خادمانِ تو، همه، حوران، فرشتگان

زیرا تویی وَلیِّ خداوندِ لا مکان _ باشد رواقها و مَضجَعِ تو مَلجَاءِ اَنام

هر زائری که روی کند سویِ آن حرم _ نزدِ خدای عزّ وجلّ هست محترم

دارد ثواب نزدِ خدا بهرِ هر قدم _ از هر کجا که سوي تو زائر كند سلام

گاهی ز دور و گاه زِ نزدیک زائران - گویند سلام سویِ حریمت زِ هر مکان

دارند امید زِ حضرتِ آقا جوابشان _ ای باقری امامِ رضا یَسمَعُ الكَلام

سروده شده پایان صفر سال 1399

مُلکِ خراسان را ببين دارد به سر هشت آسمان

‏هفت آسمان باشد بسر بهر تمام مردمان _ مُلکِ خراسان را ببين دارد به سر هشت آسمان

در مشهد و بين دو كوه هست آسماني هشتمین _ آن آسمان هشتمین، باشد امام شيعيان

آن آسمان هشتمين باشد علي موسي الرضا _ باشد مزارش روضه اي از هشت رضوان جنان

چونكه حريمش قطعه اي باشد ز اَقطاعِ بهشت _ شد خادمش روح الامين با جمله يِ كروبيان

ايران بود در سايه يِ لطفِ علي موسي الرّضا _ لطف خدا شد شاملِ ما جمله یِ ايرانيان

مشهد درخشد چون نگين در نقشه يِ ايران زمين _ ماهم در اين مشهد شديم همواره در دار الامان

محفوظ فرما اي خدا حقِّ علي موسي الرّضا _ اين باقري و جمله ي ايران و هم ايرانيان

سروده شده پایان صفر سال 1399

در خراسان هست خورشيدي عيان

‏گرچه هست هفت آسمان بالايِ سر _ كافريده خالِقِ كُلِّ جهان

بهر خود هر آسمان را عالمي است _ هريكي را هست خورشيدي عيان

زير آن هفت آسمان باشد زمين _ رُبعِ آن مسكون زِ بهرِ ساكنان

ساكنانش انس و جن و وحش وطير _ آدمي هم ساكن قسمي از آن

بهر انسانها بود یک رهنما _ بهرِ هر عصری به هر دور و زمان

هر زمانی رهنمایی لازم است _ تا نمايد راه و بي رَه را عيان

رهنما و هادي و هم مقتدا _ بهر انسانها بود پيغمبران

خاتمِ پيغمبران احمد بود _ او بُوَد پيغمبرِ كُلِّ جهان

بعد احمد نیست در دنیا نبی _ لیک باشد یک امامی هر زمان

جانشينِ مصطفی، شد مرتضي _ تا امامِ مهديِ صاحب زمان

از دوازده جانشين مصطفي _ در خراسان هست خورشيدي عيان

شد علي موسي الرضا شمس الشّموس _ بهرِ مشهد یک امامي مهربان

بَضعَةٌ مِنِّی علی موسی الرّضا _ شد حریمش بهرِ ما دار الامان

خفته اندر مشهد و بینِ دو کوه _ جنَّتی باشد حریمش مِن جَنان

خقته در ایران امامی بس رئوف _ خوش بحالِ جمله یِ ایرانیان

او پناه و ضامنِ این کشور است _ بیمه یِ ایران بُوَد در هر زمان

باقری و خاندانش جملگی است _ خادمی بر درگهِ شاهِ جهان

سروده شده توسط حجة الاسلام باقری پور پایان صفر سال 1399

شعر-شامِ وفاتِ هشتم امام است

شعر-درمشهد است خفته رضا هشتمین

شعر-امشب عزای شمس الشّموس است

http://dl.hodanet.tv/fileshtml/asharebageri.htm

امشب عزای شمس الشّموس است

جانم رضا جان ، جانم رضا جان - جانم رضا جان ، جانم رضا جان

امشب عزایِ شمس الشّموس است - وقت غروب خورشید طوس است

ای شیعیان شورونوای غربت کیست - ابن الرّضا امشب کنار تربتِ کیست

جانم رضا جان ، جانم رضا جان - جانم رضا جان ، جانم رضا جان

امشب عزادار ابن الرضا شد - چون که زبابا امشب جدا شد

او ازمدینه آمده اندر خراسان - جان دادن بابا کنون گردیده آسان

جانم رضا جان ، جانم رضا جان - جانم رضا جان ، جانم رضا جان

دور از مدینه چون که رضا شد - مشهد برایش کرب و بلا شد

غیر از رضا دور از وطن اینسان که باشد - بی تاب ومهجور از وطن اینسان که باشد

جانم رضا جان ، جانم رضا جان - جانم رضا جان ، جانم رضا جان

آمد به ایران فرزند احمد - نورخدائی آمد به مشهد

این سرزمین از مقدمش مینوسرشت است - درمشهد و بین دو کوه باغ بهشت است

جانم رضا جان ، جانم رضا جان - جانم رضا جان ، جانم رضا جان

او از مدینه چون که جدا شد - یعنی شهیدِ راه خدا شد

او بضعة منّی به گفت احمد آمد - بهر شهادت او به طوس و مشهد آمد

جانم رضا جان ، جانم رضا جان - جانم رضا جان ، جانم رضا جان

در طوس گشته مسموم کینه - با زهر مامون آن بی قرینه

مامون چرا با حضرتش جورو جفا کرد - مسموم از انگور جفا آن بی حیا کرد

جانم رضا جان ، جانم رضا جان - جانم رضا جان ، جانم رضا جان

خورشید دلها در شهر مشهد - خاموش گشته با ظلم بی حد

صحن و سرایش باقری باغ بهشت است - این آستان قدس او مینوسرشت است

جانم رضا جان ، جانم رضا جان - جانم رضا جان ، جانم رضا جان

شامِ وفاتِ هشتم امام است

شامِ وفاتِ هشتم امام است - امشب عزادار خیر الانام است

او بضعه یِ پاکِ رسولِ کردگار است - او هشتمین حجّت برایِ کردگار است

جانم رضا جانم رضا جانم رضا جان - ای یادگارِ مرتضی جانم رضا جان

شاهِ خراسان مسموم گشته - امشب شهید آن معصوم گشته

از زهرِ مامون شد شهید اندر خراسان - در حجره یِ در بسته او تنها دهد جان

جانم رضا جانم رضا جانم رضا جان - ای یادگارِ مرتضی جانم رضا جان

امشب محمّد باشد عزادار - زهرا و حیدر در غم گرفتار

گفتا محمّد بَضعةٌ مِنّی برایش - او بَضعه یِ احمد بود جانها فدایش

جانم رضا جانم رضا جانم رضا جان - ای یادگارِ مرتضی جانم رضا جان

امشب عزایِ شمس الشّموس است - از شهرِ یثرب تا ملک طوس است

جن و ملک سینه زن از بهرِ رضا شد - اندر مدینه فاطمه صاحب عزا شد

جانم رضا جانم رضا جانم رضا جان - ای یادگارِ مرتضی جانم رضا جان

امشب خراسان باشد سیه پوش - بیت الرّضا شد تاریک و خاموش

باب الجواد امشب سیه پوشِ رضاشد - در شهرِ یثرب هم تقی صاحب عزا شد

جانم رضا جانم رضا جانم رضا جان - ای یادگارِ مرتضی جانم رضا جان

مشهد سراسر ماتم گرفته - شمس و قمر را هم غم گرفته

ای باقری بنگر پیاده سویِ مشهد - ازسنّی و شیعه روان باعشقِ بی حد

جانم رضا جانم رضا جانم رضا جان - ای یادگارِ مرتضی جانم رضا جان

سروده شده توسط حجة الاسلام سیدمحمد باقری پور آخرماه صفرسال 1398

ازکتاب مجموعه اشعارباقری

http://dl.hodanet.tv/fileshtml/asharebageri.htm

شهادت امام ‏رضاعلیه السلام (آخر ماه صفر 203ق)

شهادت امام ‏رضاعلیه السلام (آخر ماه صفر 203ق) قول مشهور درشهادت امام هشتم حضرت رضا علیه السلام روز آخر ماه صفر سال 203 قمري يعني دو سال پس از آوردن آن حضرت از مدينه به خراسان و يك سال و اندي پس ازصدور فرمان وليعهدي به نام آن حضرت، از سوي مأمون عباسي مي‏باشد. طبق قول مشهور، آن حضرت پس ازشهادت پدربزرگوارش، درسن 35 سالگي عهده‏دارمقام ولايت و رهبري شد و مدت امامت آن حضرت 20 سال به طول انجاميد، كه 10 سال آن با خلافت هارون‏الرشيد و 5 سال باخلافت محمدامين و 5 سال ديگر با خلافت عبداللَّه مامون مصادف بود. از عمر آن حضرت در هنگام شهادت، 54 سال و 3 ماه و 19 روز مي‏گذشت.

حديث «ثقلين» در كتب اهل سنت

اين حديث را از آن جهت «حديث ثقلين» ناميده اند كه پيامبر اسلام(صلى الله عليه و آله) در آن فرمود: «اِنى تارِكُ فيكُمُ الثِّقْلَينِ ... »(1)
اين حديث به طور بسيار گسترده از پيامبر اكرم(صلى الله عليه و آله) در كتابهاى معروف شيعه و اهل سنت (و در منابع معروف دست اول) نقل شده است، به طورى كه ترديدى در صدور اين حديث از پيامبر(صلى الله عليه و آله) باقى نمى ماند، و از مجموع اين احاديث به خوبى استفاده مى شود كه پيامبر(صلى الله عليه و آله) اين حديث را تنها يكبار بيان نفرموده، كه حديث يكى و راويان بسيار باشند؛ بلكه در موارد مختلف بيان فرموده و روايات كاملا متعدد است.
در اينجا به قسمتى از كتب معروف اسلامى كه اين حديث در آن آمده است اشاره مى شود.
1ـ در صحيح مسلم كه از معروف ترين منابع دست اول اهل سنت مى باشد تا آنجا كه [بعد از صحيح بخاري] مهمترين صحاح ششگانه محسوب مى‌شود، از زيد بن ارقم نقل مى كند كه گفت: «...قَامَ رَسُولُ اللَّهِ(صلى الله علیه وآله) يَوْماً فِينَا خَطِيباً بِمَاءٍ يُدْعَى خُمّاً بَيْنَ مَكَّةَ وَ الْمَدِينَةِ، فَحَمِدَ اللَّهَ وَ أَثْنَى عَلَيْهِ وَ وَعَظَ ثُمَّ ذَكَرَ وَ قَالَ: أَمَّا بَعْدُ أَلَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّمَا أَنَا أُبَشَّرٌ يُوشِكُ أَنْ يَأْتِيَنِي رَسُولُ رَبِّي فَأُجِيبَ، وَ إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمْ ثَقَلَيْنِ، أَوَّلُهُمَا كِتَابُ اللَّهِ، فِيهِ الْهُدَى وَ النُّورُ، فَخُذُوا بِكِتَابِ اللَّهِ وَ اسْتَمْسِكُوا بِهِ، فَحَثَّ عَلَى كِتَابِ اللَّهِ وَ رَغَّبَ فِيهِ، ثُمَّ قَالَ وَ أَهْلُ بَيْتِي، أُذَكِّرُكُمُ اللَّهَ فِي أَهْلِ بَيْتِي، أُذَكِّرُكُمُ اللَّهَ فِي أَهْلِ بَيْتِي، أُذَكِّرُكُمُ اللَّهَ فِي أَهْلِ بَيْتِي...»(2)؛ (رسول خدا(صلى الله عليه و آله)، در ميان ما برخاست و خطبه خواند؛ در محلى كه آبى بود كه خُم ناميده مى شد [غدير خم] و در ميان مكه و مدينه قرار داشت(3) پس حمد خدا را بجا آورد و بر او ثنا گفت و موعظه كرد و پند و اندرز داد؛ سپس فرمود: اما بعد اى مردم من بشرى هستم و نزديك است فرستاده پروردگارم بيايد و دعوت او را اجابت كنم و من در ميان شما دو چيز گرانمايه به يادگار مى گذارم نخست كتاب خدا كه در آن هدايت و نور است، پس كتاب خدا را بگيريد، و به آن تمسك جوئيد ـ پيامبر(صلى الله عليه و آله) تشويق و ترغيب فراوانى درباره قرآن كرد ـ سپس فرمود: و اهل بيتم را به شما توصيه مى كنم كه خدا را درباره اهل بيتم فراموش نكنيد، به شما توصيه مى كنم كه خدا را درباره اهل بيتم فراموش نكنيد، به شما توصيه مى كنم كه خدا را درباره اهل بيتم فراموش نكنيد [اشاره به اينكه مسئوليت الهى خود را در مورد اهلبيت(عليهم السلام) فراموش نكنيد]).
قرار دادن اهل بيت(عليهم السلام) در كنار قرآن، به عنوان دو چيز گرانمايه، و سه بار تأكيد كردن بر يادآوردن مسئوليت الهى در مورد آنان، نشان مى دهد كه اين امر، با سرنوشت مسلمين و هدايت آن ها و حفظ اصول اسلام، پيوند و ارتباط داشته و دارد، و گرنه در كنار هم قرار نمى گرفت.
2ـ در همان كتاب از همان راوى روايت ديگرى با كمى تفاوت نقل مى كند.(4)
جالب اينكه در ذيل اين حديث هنگامى كه از زيد بن ارقم سؤال مى شود كه آيا منظور از اهل بيت(عليهم السلام) او، همسران او هستند؟ مى گويد: نه، منظور از اهل بيت،(عليهم السلام) اهل و بستگان نسبى او هستند كه صدقه بر آنها حرام شده است.
3ـ در كتاب معروف سنن ترمذى كه به صحيح ترمذى نيز معروف است، در بحث مناقب اهل بيت(عليهم السلام) از قول جابربن عبدالله مى خوانيم كه مى گويد: رسول خدا(صلى الله عليه و آله) را هنگام حج روز عرفه ديدم كه بر شتر مخصوص خود سوار بود و خطبه مى خواند، شنيدم كه مى فرمود: «يا اَيُّهَا النّاس اِنى قَدْ تَرَكْت فيكُمْ ما، اِنْ اَخَذْتُمْ بِه لَنْ تَضِلُّوا، كِتابَ اللهِ وَ عِتْرَتى، اَهْلَ بَيْتى»(5)؛ (اى مردم من در ميان شما دو چيز گذاردم كه اگر آنها را بگيريد [و دست به دامن آنان زنيد] هرگز گمراه نخواهيد شد، كتاب خدا و عترتم اهل بيت).
سپس ترمذى مى افزايد: همين معنى را ابوذر، و ابو سعيد(خدرى)، و زيد بن ارقم، و حذيفه نيز نقل كرده اند.
4ـ در همين كتاب، كمى بعد از آن از ابوسعيد و زيد بن ارقم نقل مى كند كه هر دو گفتند «قالَ رَسُولُ اللهِ(صلى الله عليه و آله) اِنّى تارِكٌ فيكُمْ ما، اِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِه، لَنْ تَضِلُّوا بَعْدى: اَحَدُهُما اَعظَمُ مِنَ الآخَرِ، كِتابُ اللهِ حَبْل مَمْدُودٌ مِنَ السَّماءِ اِلَى الاَرْضِ، وَ عِتْرتى اَهْلُ بَيْتى، وَ لَنْ‌ يَفْتَرِقا حَتّى يَرِدا عَلَىَّ الحَوْضَ، فَانْظُرُوا كَيْفَ تُخْلِفونى فيهما»(6)؛ (رسول خدا(صلى الله عليه وآله) فرمود: من در ميان شما چيزى به يادگار مى گذارم كه اگر به آن تسمك جوييد بعد از من هرگز گمراه نخواهيد شد، يكى از آن دو، بزرگتر از ديگرى است. كتاب خدا كه ريسمانى است كشيده شده از آسمان به سوى زمين، و [ديگر] عترت و اهل بيتم، و اينها هرگز از هم جدا نخواهند شد، تا در كنار حوض [كوثر] بر من وارد شوند، پس ببينيد بعد از من چگونه درباره آنها رفتار خواهيد كرد!».
5ـ در سنن دارمى كه آن نيز از كتب بسيار معروف است؛ شبيه روايت زيد بن ارقم از پيامبر اكرم(صلى الله عليه و آله) نقل شده است و با تصريح به نام ثقلين و تصريح به نام «كتاب الله و اهل بيت»، مطلب را به پايان مى برد.(7)
فراموش نكنيد كه دارمى بنا به تصريح بعضى از آگاهان، استاد مسلِم و ابوداود و ترمذى مى باشد، و كتاب سنن دارمى يكى از شش كتاب معتبر معروف نزد اهل سنت است (هر چند بعضى به جاى آن، سنن ابن ماجه را ذكر كرده اند).
6ـ در مسند احمد كه از ائمه چهارگانه معروف اهل سنت است، در حديثى از زيد بن ثابت مى خوانيم كه مى گويد: رسول خدا(صلى الله عليه و آله) فرمود: «اِنّى تارِكٌ فيكُمْ خَليفَتَيْنِ: كِتابُ اللهِ حَبْلٌ مَمْدودٌ ما بَيْنَ السَّماءِ وَ الارْضِ اَوْ مابَيْنَ السَّماءِ اِلَى الاَرْضِ، وَ عِتْرَتى اَهْلُ بَيْتى وَ اِنَّهُما لَنْ‌ يَفْتَرِقا حَتّى يَرِدا عَلىَّ الحَوْضَ»(8)؛ (من دو خليفه [جانشين] در ميان شما از خود يادگار مى گذارم، كتاب خدا كه ريسمانى است كشيده شده ميان آسمان و زمين و عترتم، اهل بيتم، اين دو، هرگز از هم جدا نمى شوند تا در كنار حوض [كوثر] بر من وارد شوند).
توجه داشته باشيد كه در بعضى از اين روايات، تعبير «ثقلين» آمده (مانند روايت صحيح مسلم) و در بعضى «خليفتين» (مانند روايت اخير كه از سنن احمد نقل شد) و در بعضى ديگر هيچ يك از اين دو نيست، اما مفهوم و محتواى اين دو است، و در واقع همه به يك چيز باز مى گردد.
7ـ احمد بن شعيب نسائى كه او نيز از بزرگان اهل سنت محسوب مى شود، و كتاب سنن او نيز يكى از صحاح سته(كتب ششگانه معروف) است در كتاب خصائص از زيدبن ارقم نقل مى كند كه مى گويد: هنگامى كه پيامبر(صلى الله عليه و آله) از حجة الوداع باز مى گشت و به غدير خم وارد شد دستور داد سايبان هايى درست كنند و زير آنها را پاك و پاكيزه نمايند، سپس فرمود: «كَاَنّى دُعيتُ فَاجَبْتُ وَ اِنّى تارِكٌ فيكُمُ الثِّقْلَيْنِ اَحَدُهُما اَكْبَرُ مِنَ الآخَرِ، كِتابَ اللهِ وَ عِتْرَتى فَانْظُرُوا كَيْفَ تُخْلِفُونى فيهما، فَاِنَّهُما لَنْ‌يَفْتَرِقا حتى يَرِدا علىَّ الحَوْضَ، ثُمَ قالَ اِنَّ اللهَ مَوْلاىَ وَ اَنَا مَوْلى كُلِ مُؤمِن، ثُمَّ اَخَذَ بِيَدِ عَلىٍّ عَلَيْه السَّلامُ، فَقالَ مَنْ كُنْتُ مَولاهُ فَهذا وَليُهُ، اَللهُمَ والِ مَنْ وَالاهُ و عادِ مَنْ عاداهُ»(9)؛ (گويى من [از سوى خدا] دعوت شده ام و اجابت كرده ام ـ و به زودى از ميان شما ميروم ـ و من دو چيز گرانمايه را در ميان شما به يادگار مى گذارم. يكى از ديگرى بزرگتر است، كتاب خدا و عترتم اهل بيتم، پس بنگريد چگونه بعد از من با آنها رفتار خواهيد كرد؛ چرا كه آنها از هم جدا نمى شوند تا در كنار حوض كوثر بر من وارد شوند. سپس فرمود: خداوند مولا [وسرپرست] من است و من ولى هر مؤمنى هستم. سپس دست على(عليه السلام) را گرفت و فرمود: هر كس من ولى اويم، اين ولى او است. خداوندا! دوست بدار هر كس او را دوست بدارد، و دشمن بدار هر كس كه با او دشمنى كند). در پايان حديث آمده است كه راوى دوم حديث، ابوطفيل مى گويد به زيد بن ارقم گفتم تو خود اين سخن را از رسول خدا(صلى الله عليه و آله) شنيدى؟ گفت: هر كسى در زير آن سايبانها بود اين صحنه را با دو چشم خود مشاهده كرد و با دو گوش خود اين سخنان را شنيد!)
اين حديث به خوبى نشان مى دهد كه پيامبر(صلى الله عليه وآله) اين سخن را در ملأ عام و در حضور گروه كثيرى در غدير خم بيان فرموده، و همه با گوش خود شنيده اند.
8ـ حاكم نيشابورى از علماى قرن چهارم هجرى در كتاب «مستدرك الصحيحَين» _كه از منابع معروف اهل سنت و متضمن احاديثى است كه در صحيح بخارى و صحيح مسلم نيامده در حالى كه از نظر وزن و ارزش در حد آنها بوده است_ اين حديث را از «ابن واصله» نقل مى كند كه او مى گويد: من از زيد بن ارقم شنيدم كه پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) در ميان مكه و مدينه به درختانى رسيد كه پنج سايبان در آنجا بود، در آنجا پياده شد و مردم زير درختان را جارو كردند، سپس پيامبر(صلى الله عليه وآله) بعد از نماز عصر، خطبه خواند و حمد و ثناى خدا بجا آورد و موعظه فراوان كرد سپس فرمود: «اَيُّهَا النّاس اِنّى تارِكٌ فيكُمْ اَمْرَيْنِ لَنْ‌تَضِلُّوا اِنِ اتَّبَعْتُموهُما: وَ هُما كِتابُ اللهِ وَ اَهُلُ بَيْتى عِتْرَتى»؛ (اى مردم من در ميان شما دو چيز وا مى گذارم كه اگر از آن دو پيروى كنيد هرگز گمراه نخواهيد شد، كتاب خدا و اهل بيتم عترتم را).(10) سپس حاكم مى افزايد: اين حديث مطابق شرط بخارى و مسلم، صحيح است.(11)
9ـ ابن حجر هيثمى مفتى حجاز كه از مخالفين سرسخت شيعه بوده است در كتاب «الصواعق المحرقه» مى گويد: «فى رِوايَةٍ صَحيحَةٍ، كَانّى قَدْ دُعيتُ فَاَجَبْتُ، اِنى قَدْ ترَكْتُ فيكُمُ الثَقْلَيْنِ اَحَدُهُما آكَدُ مِنَ الآخَرِ؛ كِتابَ اللهِ عَزَّوَجَلَّ وَ عِتْرَتى فَاَنْظُرُوا كَیف تُخْلِفُونى فيهِما فَاَنَّهُما لَنْ‌ يَفتَرِقا حَتّى يَرِدا عَلىَّ الْحَوْضَ»؛ (گوئى من دعوت شده ام و دعوت الهى را پذيرفته ام، و من دو چيز گرانمايه در ميان شما مى گذارم كتاب خداوند بزرگ و عترتم را، پس بنگريد چگونه بعد از من حق آن ها را بجا مى آوريد؛ اين دو هرگز از هم جدا نمى شوند تا در كنار حوض [كوثر] بر من وارد شوند) سپس مى افزايد: در روايت ديگرى اين اضافه نيز وارد شده است: «سَئلْتُ رَبّى ذلِكَ لَهُما، فَلا تَتَقَدَّمُوهما فَتَهْلُكُوا، و لاتَقْصُروُا عَنْهُما فَتَهْلُكُوا، وَ لاتُعَلِمُوهُمْ فَاِنَّهُمْ اَعْلَمُ مِنْكُمْ!»؛ (من اين مقام را براى آنها از پروردگارم تقاضا كردم، پس بر آنها پيشى نگيريد كه هلاك مى شويد و از آنها نيز عقب نمانيد كه هلاك خواهيد شد!، چيزى به آنها تعليم ندهيد؛ چراكه آن ها از شما داناترند!).
بعد اضافه مى كند كه اين حديث طرق و راويان بسيارى دارد كه از بيست و چند راوى نشكيل مى شود، (12) و نيازى به شرح و بسط آن نيست.
اين اعتراف صريح به گسترش دامنه اين حديث(تا سر حد تواتر) از كسى كه شديدترين حملات را در مسأله «امامت» به شيعه داشته است بسيار قابل توجه است.
10ـ ابن اثير(محمد بن محمد بن عبدالكريم) صاحب كتاب هاى معروف از جمله كتاب «اسد الغابه فى معرفة الصحابة»، در حالات عبدالله بن حنطب نقل مى كند كه مى گويد: «خَطَبَنا رَسُولُ اللهِ(صلى الله عليه و آله) بِالْجُحفَةِ فَقالَ اَلَسْتُ اَوْلى بِكُمْ مِنْ اَنْفُسِكُمْ؟ قالُوا بَلى يا رَسُولَ اللهِ! قالَ اِنّى سائِلُكُمْ عَنْ اِثْنَتَيْنِ عَنِ القُرآنِ وَ عَنْ عِتْرَتى»(13)؛ (رسول خدا(صلى الله عليه وآله) در سرزمين جحفه [منزل گاهى ميان مكه و مدينه] براى ما خطبه اى خواند و فرمود، آيا من اولى به شما از خودتان نيستم؟ عرض كردند: آرى اى رسول خدا! فرمود: من از شما [در قيامت] از دو چيز سؤال خواهم كرد، از قرآن و عترتم!).
11ـ جلال الدين عبدالرحمن سيوطى كه او نيز از علماى معروف و صاحب تأليفات فراوانى است(14) در كتاب «احياء الميّت» همان چيزى را كه ابن اثير در «اسدالغابه» آورده است ذكر نموده.(15)
12ـ بيقهى (ابوبكر احمد بن الحسين) كه زمخشرى درباره او مى گويد: «شافعى امام مذهب شافعيه، بر گردن تمام شافعى ها منت دارد، ولى بيهقى به خاطر نوشته هايش هم بر خود شافعى و هم بر تمام شافعى مذهب ها منت دارد»(16) اين حديث را در كتاب «السنن الكبرى» _كه از مهم ترين كتابهاى او است_ آورده است(شبيه همان چيزى كه در صحيح مسلم آمده بود كه مخصوصاً سه بار اهلبيت در آن تكرار شده است).(17)
13ـ حافظ طبرانى _كه او نيز از محدثان معروف اهل سنت است، و در قرن سوم و چهارم هجرى مى زيسته به گفته بعضى، بيش از هزار استاد در حديث ديده است_ در كتاب معروف خود، به نام «المعجم الكبير» با سند خود از پيامبر اكرم(صلى الله عليه و آله) نقل مى كند كه پيامبر(صلى الله عليه و آله) مردم را به پيروى از ثقلين دعوت كرد، مردى برخاست و عرض كرد اى رسول خدا! ثقلين كدام است؟ فرمود: «اَلاَكْبَرُ كِتابُ اللهِ، سَبَبٌ طَرَفُهُ بِيَدِاللهِ، و طَرَفُهُ بِاَيْديكُمْ، فَتَمَسَّكُوا بِه لَن تزالُوا و لاتَضِلُّوا، وَ الاَصْغَرُ عِتْرَتى وَ اِنَّهُما لَنْ‌يَفْتِرِقا حَتّى يَرِدا عَلَىَّ الحَوْضَ»(18)؛ (ثقل اكبر: كتاب خدا است، وسيله اى است كه يك طرف آن به دست قدرت خدا است و طرف ديگرش به دست شما است؛ پس به آن تمسك جوئيد كه هرگز از بين نخواهيد رفت و گمراه نخواهيد شد، و ثقل اصغر: عترتم مى باشد و آنها هرگز از هم جدا نخواهند شد تا در كنار حوض [كوثر] بر من وارد شوند). سپس پيامبر(صلى الله عليه وآله) افزود: «من اين را براى آن دو از پروردگارم تقاضا كرده ام، پس بر آنها پيشى نگيريد كه هلاك خواهيد شد و بر آنها چيزى نياموزيد كه آنها از شما داناترند!».
14ـ ابن تيميه (احمد بن عبدالحليم حنبلى) (متوفاى 728) پايه گذار مذهب وهابيت در كتاب «منهاج السنه» اين حديث را همانند آن چه در صحيح مسلم آمده است نقل كرده است.(19)
گروه كثير ديگرى نيز از دانشمندان بنام و مشهور و معروف اهل سنت نيز اين حديث را در كتب خود آورده اند:
15ـ ابن مغازلى (على بن محمد فقيه شافعى) _كه از دانشمندان قرن پنجم هجرى است _ حديث ثقلين را با تفصيل تمام از زيد بن ارقم نقل كرده است.(20)
16ـ خوارزمى از علماى مشهور قرن ششم _كه از فقها و محدثين و خطباء و شاعران بوده است_ نيز در كتاب خود به نام «مناقب» آن را آورده است.(21)
17ـ ذهبى (محمد بن احمد بن عثمان دمشقى شافعى) _كه از علماى قرن هفتم و هشتم هجرى است، و مشهور به تعصب در مذهبى خويش است، و تاج الدين سبكى در كتاب «طبقات الشافعيه» در حق او مى گويد: او محدث نامى عصر و خاتمه حفاظ و پرچمدار مذهب الهى سنت و جماعت و پيشواى مردم زمان ما بود_ نيز اين حديث را در كتاب «تلخيص المستدرك» ذكر كرده است.(22)
18ـ مورخ مشهور على بن برهان (حلبى شافعى) از علماى قرن يازدهم در كتاب خود «انسانُ العيون» _كه به سيره حلبى مشهور است_ حديث ثقلين را ضمن بيان حديث غدير با عبارات صريحى شبيه آنچه قبلا آورديم ذكر كرده است، و بعد از ذكر اين حديث، با صراحت مى گويد: «اين حديث صحيحى است كه با سندهاى صحيح و حسن نقل شده است».(23)
19ـ ابن حيان مالكى در كتاب «المقتبس فى احوال الاندلس»، شبيه چيزى كه در «صحيح مسلم» آمده است ذكر كرده، ولى مكانى را كه پيامبر(صلى الله عليه وآله) در آن خطبه خواند و در ميان مكه و مدينه قرار داشت به عنوان حصائن ذكر كرده كه به معنى «دژها» است.(24)
20ـ علاء الدين على بن محمد بغدادى مشهور به «خازن» از علماى قرن هشتم هجرى در تفسير خود همان چيزى كه در صحيح مسلم و صحيح ترمذى آمده، آورده است.(25)
21ـ ابن ابى الحديد معتزلى (عزالدين عبدالحميد) از علماى معروف قرن هفتم هجرى، نيز اين روايت را در شرح نهج البلاغه خود آورده است. او مى گويد: «قَدْ بَيَّنَ رَسُول اللهِ(صلى الله عليه و آله) عِتْرَتَهُ مَنْ هِىَ؟ لَمّا قالَ اِنّى تارِكٌ فيكُمُ الثَقْلَيْنِ، فَقال عِتْرَتى اَهلُ بَيْتى»؛ (پيامبر(صلى الله عليه و آله) عترتش را شرح داده است؛ فرموده است من در ميان شما دو چيز گران‌مايه مى گذارم، سپس فرمود: عترتم، يعنى اهل بيتم). سپس مى افزايد در جاى ديگرى پيامبر(صلى الله عليه وآله) اهل بيت را نيز تبيين فرمود در آنجا كه كساء بر آنها افكند و هنگامى كه آيه «اِنَّما يُريدُ اللهُ لِيُذْهِبَ ...» نازل شد، عرضه داشت: خداوندا اينها اهل بيت منند، پليدى را از آنها دور بدار).(26)
22ـ ذينى دحلان شافعى (سيد احمد) مفتى مكه از علماى قرن سيزدهم است تأليفات فراوانى دارد. در كتاب سيره نبويه كه در حاشيه سيره حلبى به چاپ رسيده است اين حديث را عيناً همانند صحيح مسلم نقل كرده و همچنين آنچه را كه «مسند احمد حنبل» از ابو سعيد خدرى روايت كرده آورده است.(27)
اينها گروهى از دانشمندان سرشناس از قرون نخستين اسلام تا قرون اخير بوده اند كه روايت ثقلين را با صراحت در كتب معروف خود آورده اند ولى نبايد فراموش كرد كه اينها از نظر عدد، گروه كوچكى از مجموعه ناقلان اين حديث اند. مرحوم ميرحامد حسين هندى مطابق آن چه در «خلاصه عبقات الانوار» آمده است از يكصد و بيست و شش كتاب معروف نام مى برد و عين عبارت هر كدام را با قيد جلد و صفحه كتاب در اين اثر شريف خود آورده است.(28)،(29)

پی نوشت:

(1). واژه «ثقْلَيْن» دو گونه خوانده شده، گاه بر وزن «حَرَمين» كه مفرد آن «ثَقَل»(بر وزن حَرَم) است به معنى چيز گرانمايه و پر ارزش و به معنى متاع مسافر نيز آمده است. و گاه «ثِقْلَين» (بر وزن سِبْطَين) خوانده شده كه آن هم به معنى شيئ سنگين وزن است. نويسنده كتاب «التحقيق» معتقد است كه اوّلى به معنى گرانمايه معنوى است، و دومى اعم است. ضمنا بايد توجه داشت كه «ثَقَل» (بر وزن حَرَم) صفت مشبه، و «ثِقْل» (بر وزن سِبْط) اسم مصدر است.

(2). الجامع الصحیح (صحيح مسلم)، مسلم بن الحجاج، تحقيق: محمد فؤاد عبد الباقي، دار إحياء التراث العربي، بيروت، بی تا، ج 4، ص 1873، ح 36.

(3). در پاورقى همان، ج 4، ص 1873، آمده است كه غدير خم سه ميل تا جحفه فاصله دارد.

(4). همان، ح 37.

(5). الجامع الصحيح (سنن الترمذي)، الترمذي السلمي، محمد بن عيسى، تحقيق: أحمد محمد شاكر و دیگران، دار إحياء التراث العربي – بيروت، بی تا، ج 5، ص 662، باب (مناقب اهل بيت النبى)، ح 3786.

(6). همان، ص 663، ح 3788.

(7). سنن الدارمي، الدارمي، عبدالله بن عبدالرحمن، تحقيق: زمرلي، فواز أحمد، العلمي، خالد السبع، دار الكتاب العربي، بيروت، 1407 قمری، چاپ اول، ج 2، ص 524، ح 3316.

(8). مسند أحمد بن حنبل، أحمد بن محمد بن حنبل، المحقق: النوري، السيد أبو المعاطي، عالم الكتب، بيروت، 1419 قمری / 1998 میلادی، چاپ اول، ج 5، ص 181.

(9). خصائص أمير المؤمنين علي بن أبي طالب، النسائي، أحمد بن شعيب، تحقيق: البلوشي، أحمد ميرين، مكتبة المعلا، الكويت، 1406 قمری، چاپ اول، ص 96؛ فضائل الخمسة من الصحاح الستة، فيروزآبادى‏، سيد مرتضى، اسلامية، تهران،‏ 1392 قمری‏، چاپ دوم‏، ج ‏2، ص 46، باب(في قول النبي صلى الله عليه و آله و سلم: «اني تارك فيكم الثقلين»).

(10). المستدرك على الصحيحين، حاكم نيشابوري، محمد بن عبدالله، تحقيق: مصطفى عبد القادر عطا، دار الكتب العلمية، بيروت، 1411 قمری- 1990 میلادی، چاپ اول، ج 3، ص 118؛ فضائل الخمسة من الصحاح الستة، فيروزآبادى‏، سيد مرتضى، اسلامية، تهران،‏ 1392 قمری‏، چاپ دوم‏، ج‏ 2، ص 46، باب (في قول النبي صلى الله عليه و آله و سلم: «اني تارك فيكم الثقلين»).

(11). منظور از شرط آن دو نفر اين است كه آنها تنها احاديثى را نقل مى كردند كه سلسله سندش متصل به پيامبر اسلام(صلى الله عليه و آله) بوده و رواياتش از نظر آنها مورد اعتماد و غير متهم بوده اند و از آنجا كه آنها تمام احاديثى را كه داراى اين شرط بوده نقل نكرده اند، حاكم نيشابورى احاديثى را كه واجد شرايط بوده و در آن دو كتاب نيامده در كتاب خودش «مستدرك» جمع آورى نموده و به اين ترتيب كتاب مستدرك را مى توان هم رديف كتاب صحيح بخارى و صحيح مسلم شمرد.

(12). الصواعق المحرقة على أهل الرفض و الضلال و الزندقة، إبن حجر الهيتمي، أحمد بن محمد بن محمد بن علي، تحقيق: التركي عبدالرحمن بن عبدالله، و الخراط، كامل محمد، مؤسسة الرسالة، بيروت، 1997 میلادی، چاپ اول، ج 2، ص 653.

(13). أسد الغابة فى معرفة الصحابة، ابن الأثير الجزرى، على بن محمد، دار الفكر، بيروت، 1409 قمری / 1989 میلادی، ج ‏3، ص 114.

(14). گفته شده او بيش از پانصد كتاب تأليف كرده است. (الكنى و الالقاب، قمى، شيخ عباس، جامعه مدرسین، قم‏، 1429 قمری، ‏چاپ دوم، ج ‏2، ص 343).

(15). احياء الميت‏ بفضائل أهل البيت، سيوطى، جلال الدين، دار الثقلين، بيروت، 1415 قمری، چاپ اول، ص 116.

(16). . الكنى و الالقاب، همان، ج ‏2، ص 114، البيهقى.

(17). السنن الكبرى و في ذيله الجوهر النقي، البيهقي، أحمد بن الحسين بن علي، مجلس دائرة المعارف النظامية الكائنة، حيدر آباد، هند، 1344 قمری، چاپ اول، ج 7، ص 30.

(18). المعجم الكبير، أبو القاسم الطبراني، سليمان بن أحمد بن أيوب، تحقيق: السلفي، حمدي بن عبدالمجيد، مكتبة العلوم و الحكم، الموصل، 1404 قمری / 1983میلادی، چاپ دوم، ج 3، ص 66؛ احقاق الحق و ازهاق الباطل، قاضى نور الله شوشترى، کتابخانه آيت الله مرعشى، قم، 1409 قمری، چاپ اول، ج ‏6، ص 344.

(19). منهاج السنة النبوية، ابن تيمية، أحمد بن عبد الحليم، تحقيق: محمد رشاد سالم، مؤسسة قرطبة، 1406 قمری، چاپ اول، ج 7، ص 394.

(20). مناقب الإمام على بن أبى طالب(عليهما السلام)، ‏ ابن المغازلى، على بن محمد، ‏ دار الأضواء، بيروت، 1424 قمری، چاپ سوم‏‏، ص 215، (قوله(عليه السلام): «إني تارك فيكم الثقلين»).

(21). المناقب، الخوارزمي‏، موفق بن احمد‏، جامعه مدرسين‏، قم،‏ 1411 قمری‏، چاپ دوم‏، ص 154، (الفصل الرابع عشر في بيان أنه أقرب الناس من رسول الله(صلى الله عليه و آله) و أنه مولى كل من كان رسول الله مولاه).

(22). المستدرك على الصحيحين، حاكم نيشابوري، محمد بن عبدالله، تحقيق: مصطفى عبد القادر عطا، دار الكتب العلمية، بيروت، 1411 قمری- 1990 میلادی، چاپ اول، ج 3، ص 118.

(23). السيرة الحلبية في سيرة الأمين المأمون، الحلبي، علي بن برهان الدين، دار المعرفة، بيروت، 1400قمری، ج 3، ص 336.

(24). المقتبس في اخبار بلد الاندلس، ابن حيان الحجي، عبد الرحمن علي، دار الثقافه، بيروت، 1983 میلادی، ص 167.

(25). لباب التاويل فى معانى التنزيل(تفسیر خازن)، البغدادي، علي بن محمد بن إبراهيم، تحقيق / تصحيح: شاهين، محمد على، دار الكتب العلمية، بيروت، 1415 قمری، چاپ اول، ج ‏1، ص 5، (الفصل الأول: في فضل القرآن و تلاوته و تعليمه).

(26). شرح نهج البلاغة، ابن أبي الحديد، أبو حامد عز الدين عبد الحميد بن هبه الله بن محمد‏، محقق / مصحح: محمد ابوالفضل ابراهيم‏، کتابخانه آية الله مرعشي نجفي‏، قم،‏ 1404 قمری، چاپ اول، ج ‏6، ص 375، خطبه 86، (فصل في العباد و الزهاد و العارفين و أحوالهم).

(27). السيرة الحلبية في سيرة الأمين المأمون، همان، ج 3، ص 336.

(28). نفحات الازهار في خلاصة عبقات الانوار، حسينى ميلانى، سید على‏، الحقائق‏، قم‏، 1387 قمری، چاپ سوم‏، ج ‏2، ص 91، (أسماء المخرجين لحديث الثقلين).

(29). گردآوري از: پيام قرآن‏، مكارم شيرازى، ناصر، تهيه و تنظيم: جمعى از فضلاء، دار الكتب الاسلاميه‏، تهران‏، ‏1386 شمسی‏، چاپ نهم، ج 9، ص 61.

وجه نام‌گذاری به ثقلین

حدیث ثقلین به سبب کاربرد واژه «ثقلین» در آن، به این نام مشهور شده است.[۱۳۴] ثقلین به دو صورت «ثَقَلَیْن» و «ثِقْلَیْن» خوانده می‌شود؛ اولی به معنای چیز گرانبها و باارزش و دومی به معنای چیز سنگین‌وزن است.[۱۳۵] در خصوص دلیل نام‌گذاری قرآن و اهل‌بیت به ثقلین نظرات مختلفی بیان شده است. در مقدمه کتاب جامع احادیث الشیعه، نُه وجه ذکر شده است[۱۳۶] که برخی عبارت‌اند از:

• ابوالعباس ثَعْلَب، ادیب و زبان‌شناس برجسته در قرن سوم قمری، در سؤال از وجه نامگذاری ثقلین گفته است به جهت اینکه تمسک و پیروی از قرآن و اهل‌بیت ثقیل و سخت است، ثقلین نامیده شده‌اند؛[۱۳۷] زیرا آن‌دو به بندگی و اخلاص و عدالت و نیکی امر می‌کنند و از فحشا و مُنکَرات و پیروی از هوای نفس و شیطان نهی می‌کنند.[۱۳۸]
• از نظر برخی جهت نام‌گذاری قرآن و عترت به ثقلین این است که عمل به حقوق قرآن و اهل‌بیت و رعایت حرمت آنها سخت و سنگین است.[۱۳۹]
• به اعتقاد گروهی از عالمان اهل‌سنت، به جهت بزرگداشت قدر و منزلت قرآن و اهل‌بیت، به آن دو ثقلین گفته شده است؛[۱۴۰] زیرا به هر چیز گرانبها و باارزش ثقیل گفته می‌شود.[۱۴۱]
• از نظر عده‌ای همچون سَمهودی، به جهت اینکه قرآن و اهل‌بیت معدن علوم دینی و اسرار و احکام شرعی هستند، پیامبر آن دو را ثقلین نامید. به همین جهت نیز به پیروی و تمسک و یادگیری از اهل‌بیت ترغیب کرده است.[۱۴۲]

ثقل اکبر و ثقل اصغر

مقاله‌های اصلی: ثقل اکبر و ثقل اصغر

در بعضی از نقل‌های حدیث ثقلین، قرآن، ثقل اکبر و اهل‌بیت، ثقل اصغر نامیده شده‌اند.[۱۴۳]

درباره چرایی توصیف به ثقل اکبر و اصغر، نظرات گوناگونی ارائه شده است: ابن‌میثم بَحرانی گفته است از آنجا که قرآنْ اصلی است که باید از آن تبعیت و پیروی کرد، ثقل اکبر نامیده شده است.[۱۴۴] از نظر میرزا حبیب‌الله خویی، اهل‌بیت نیز همانند قرآن باید پیروی شوند. او معتقد است احتمال دارد چون قرآن معجزه رسالت پیامبر و اساس دین است، ثقل اکبر و از عترت بزرگ‌تر شمرده شده است. همچنین ممکن است به این جهت که قرآن حجت بر تمام مردم، اعم از پیامبر و ائمه(ع) است، ولی اهل‌بیت فقط حجت بر امت هستند، قرآن ثقل اکبر و اهل‌بیت ثقل اصغر خوانده شده‌اند.[۱۴۵] از نظر عبدالله جوادی آملی، مفسر قرآن، اهل‌بیت از نظر عالَم ظاهر و در مدار تعلیم و تفهیم معارف دین، ثقل اصغرند؛ اما به‌لحاظ مقام‌های معنوی و در عالم باطن، از قرآن کمتر نیستند.[۱۴۶] امام خمینی در وصیت‌نامه سیاسی‌الهی‌اش، از اهل‌بیت(ع) با عنوان «ثقل کبیر» یاد کرده است که از هر چیز بزرگ‌تر است، جز ثقل اکبر که اکبر مطلق است.[۱۴۷]

استناد عالمان شیعه برای اثبات باورهای شیعه در باب امامت

به طور کلی گفته شده هر ویژگی و صفت کمالی که برای قرآن ذکر شده، به استناد حدیث ثقلین، درباره اهل‌بیت نیز ثابت و جاری است. بعضی از این ویژگی‌ها عبارت‌اند از مبین بودن، فرقان بودن، نور بودن،‌ حبل‌الله و صراط مستقیم بودن.[۱۴۸] علمای شیعه برای اثبات برخی از باورهای شیعه به حدیث ثقلین استناد کرده‌اند. برخی از آن باورها از این قرار است:

امامت امامان شیعه

حدیث ثقلین را از دلایل امامت امامان شیعه دانسته‌اند.[۱۴۹] از جمله دلایلی که برای دلالت حدیث ثقلین بر امامت امام علی(ع)‌ و دیگر امامان ذکر شده، عبارت‌اند از:

• تصریح به جداناپذیری قرآن و اهل‌بیت در حدیث ثقلین دلالت دارد که اهل‌بیت به قرآن علم دارند و در گفتار و عمل با آن مخالفت نمی‌کنند. این مطلب دلیل بر برتری و فضیلت اهل‌بیت است و اشخاص برتر و افضل، به امامت سزاوارترند.
• در حدیث ثقلین، اهل‌بیت عِدْل و نظیر قرآن قرار داده شده‌اند. ازاین‌رو، تمسک و پیروی از آنها همانند قرآن واجب است. پیروی از شخصی بدون قید و شرط واجب نیست، مگر پیامبر و امام معصوم.
• در برخی نقل‌ها به جای ثقلین، واژه «خلیفتین» (دو خلیفه) آمده است. روشن است که خلافت شخص، به امامتش و انجام هر چیزی است که امت بدان نیازمندند.
• در حدیث آمده است که هرکس از ثقلین پیروی کند، هرگز گمراه نخواهد شد. پیامبر عدم گمراهی امتش را به صورت دائمی، مبتنی بر پیروی از ثقلین کرده است.[۱۵۰]

برخی گفته‌اند اگر شیعه غیر از حدیث ثقلین، دلیلی بر جانشینی و خلافت امام علی(ع) نداشت، این حدیثْ شیعه را در مقابل مخالفان کفایت می‌کرد.[۱۵۱]

استمرار امامت

به باور محمدحسن مظفر، فقراتی از حدیث دلالت دارد که تا روز قیامت همواره باید شخصی از عترت پیامبر(ص) باقی باشد. آن فقرات عبارت‌اند از:

• عبارت «اِن تَمَسَّکْتُم بِهِما لَن تَضِّلّوا» (با تمسک به ثقلین، هرگز گمراه نخواهید شد): هرگز گمراه نشدن مبتنی بر این است که آنچه به آن تمسک می‌شود، همیشه وجود داشته باشد.
• براساس عبارت «لَن یَفتَرِقا» (جداناپذیری قرآن و عترت)، اگر در زمانی، کسی از عترت نباشد، جدایی میان قرآن و عترت رخ داده است. پس باید همواره شخصی از عترت وجود داشته باشد.[۱۵۲]

از نظر ناصر مکارم شیرازی، این عبارت که «این دو همیشه با هم هستند تا در کنار حوض کوثر نزد من آیند» به‌خوبی نشان می‌دهد که در تمام طول تاریخ، فردی از اهل‌بیت(ع) به عنوان پیشوای معصوم باید وجود داشته باشد. همان‌گونه که قرآن همیشه چراغ هدایت است، آنها نیز همیشه چراغ هدایت‌اند.[۱۵۳]

لزوم پیروی از اهل‌بیت(ع)

عالمان شیعه می‌گویند در حدیث ثقلین، اهل‌بیت(ع) در کنار قرآن قرار داده شده و جدایی‌ناپذیر دانسته شده‌اند. پس همان‌طور که تبعیت از قرآن بر مسلمانان واجب است، تبعیت از اهل‌بیت(ع) نیز واجب است. همچنین از آنجا که پیامبر(ص) در تبعیت از آنها قیدوشرطی بیان نکرده است، پیروی از آنها به صورت مطلق و در تمام رفتار و گفتارشان واجب است.[۱۵۴]

عصمت اهل‌بیت(ع)

از نظر عالمان شیعه، حدیث ثقلین با توجه به تصریح به عدم جدایی قرآن و اهل‌بیت(ع)، بر عصمت اهل‌بیت دلالت دارد؛ زیرا ارتکاب هرگونه گناه یا خطا، موجب جدایی اهل‌بیت از قرآن خواهد شد.[۱۵۵] همچنین پیامبر(ص) در این حدیث تصریح کرده است که هرکس به قرآن و اهل‌بیت تمسک کند، گمراه نخواهد شد. اگر اهل‌بیت معصوم نباشند، پیروی بدون قیدوشرط از آنها موجب گمراهی خواهد بود.[۱۵۶] به‌اعتقاد ابوالصلاح حلبی، فقیه و متکلم امامیِ قرن چهارم و پنجم قمری، وجوب مطلق اطاعت از اهل‌بیت(ع)، دلیل بر عصمت آنهاست.[۱۵۷] اثبات عصمت اهل‌بیت(ع) از حدیث ثقلین در قالب برهان این‌گونه تبیین شده است:

• اگر کسی همواره با قرآن باشد، از گناه و اشتباه مصون و محفوظ است؛ زیرا قرآن از هر خطا و اشتباهی مصون است.
• براساس حدیث ثقلین،‌ اهل‌بیت همواره با قرآن هستند و تا روز قیامت از همدیگر جدا نمی‌شوند.
• پس اهل‌بیت همانند قرآن معصوم هستند.[۱۵۸]

به‌گزارش سید علی حسینی میلانی، برخی از محققان اهل‌سنت همچون ابن‌حجر هیتمی نیز دلالت حدیث ثقلین بر طهارت و عصمت اهل‌بیت(ع) را پذیرفته‌اند.[۱۵۹]

مرجعیت علمی اهل‌بیت(ع)

عالمان شیعه حدیث ثقلین را بیانگر مرجعیت علمی اهل‌بیت دانسته‌اند؛[۱۶۰] زیرا دعوت پیامبر(ص) به تمسک به کتاب و اهل‌بیت، تصریح دارد که مرجعیت علمی منحصر در اهل‌بیت(ع) است و مسلمانان باید در حوادث و پیشامدهای دینی به آنان مراجعه کنند.[۱۶۱] بنابراین بیانات و نظرات اهل‌بیت، همانند قرآن، برای مسلمانان حجت است.[۱۶۲]

همچنین گفته شده این حدیث دلالت دارد که قرآن و اهل‌بیت هرکدام حجت و دلیل مستقل و معتبر هستند. ازاین‌رو، اگر از هرکدام دستوری برسد،‌ در هر زمینه‌ای که باشد، مثل عقاید، احکام فقهی و اخلاق، حجت و سند است.[۱۶۳]

در برخی از نقل‌های حدیث ثقلین، در پایان حدیث آمده است: «فَلَا تَسْبِقُوهُمْ فَتَهْلِكُوا وَ لَا تُعَلِّمُوهُمْ فَإِنَّهُمْ أَعْلَمُ مِنْكُم‏؛ بر آنها پیشى نگیرید که هلاک ‌می‌شوید و به ایشان چیزى نیاموزید که آنها از شما داناترند.»[۱۶۴] در مقدمه کتاب جامع احادیث الشیعه با استناد به این نقل، هفت نکته درباره مرجعیت و علم اهل‌بیت(ع) از حدیث ثقلین استفاده شده که عبارت‌اند از:

1. وجوب فراگرفتن از عترت پیامبر(ص) برای در امان ماندن از گمراهی،
2. احاطه علمی عترت پیامبر(ص) به احکام الهی به‌جهت دستور رسول خدا به فراگرفتن از آنان،
3. عدم اطلاع غیر اهل‌بیت بر تمام تکالیف شرعی و احتمال گمراه شدن در صورت سؤال نکردن از اهل‌بیت،
4. عدم احاطه و تسلط غیر اهل‌بیت بر قرآن و اختصاص استنباط احکام الهی به عترت پیامبر(ص)،
5. عدم صلاحیت غیر عترت برای تعلیم احکام الهی،
6. حرام بودن رد سخن عترت پیامبر(ص) به سبب اعلمیت آنها،
7. اعلم بودن عترت پیامبر(ص) در تمام علوم دینی و غیردینی.[۱۶۵]

سید کمال حیدری الاهی‌دان شیعه، با تکیه بر حدیث ثقلین، نامحدود بودن علم امامان را تبیین کرده است.[۱۶۶]

برتری اهل‌بیت

مقالهٔ اصلی: برتری اهل‌بیت(ع)

گفته شده از حدیث ثقلین، به‌روشنی برتری اهل‌بیت بر دیگران به دست می‌آید؛ زیرا پیامبر(ص)‌ فقط آنها را در کنار و ردیف قرآن قرار داده است. ازاین‌رو، همان‌گونه که قرآن کریم بر مسلمانان برتری دارد، اهل‌بیت نیز از دیگران برترند.[۱۶۷]

ولایت و رهبری

از نظر جعفر سبحانی، دعوت پیامبر(ص) به تمسک به کتاب و اهل‌بیت در حدیث ثقلین، دلالت می‌کند که رهبری سیاسی منحصر به اهل‌بیت است.[۱۶۸] در برخی از نقل‌های حدیث ثقلین، به جای ثقلین، از قرآن و اهل‌بیت با عنوان «خلیفتَین» (دو جانشین) تعبیر شده است.[۱۶۹] مطابق این نقل، اهل‌بیتْ خلیفه و جانشینان پیامبرند و جانشینی آنان همه‌جانبه است و شامل امور سیاسی و رهبری نیز می‌شود.[۱۷۰] همچنین بی‌قیدوشرط بودن وجوب پیروی از اهل‌بیت را از دلایل رهبری سیاسی آنان دانسته‌اند؛ زیرا وجوب پیروی، همه بایدها و نبایدهای مربوط به زندگی مسلمانان اعم از مسائل عبادی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی را شامل می‌شود. ازاین‌رو در مسائل سیاسی و مربوط به جامعه و حکومت نیز پیروی از آنان واجب است.[۱۷۱]

عدم اختلاف میان قرآن و اهل‌بیت

از دیگر برداشت‌های کلامی از حدیث ثقلین این است که براساس عبارت «لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَیَّ الْحَوْض»، اختلافی میان قرآن و اهل‌بیت وجود ندارد.[۱۷۲] از نظر محمد واعظ‌زاده خراسانی، دلیل توافق و هماهنگی قرآن و اهل‌بیت این است که علم امام مستند به علم پیامبر(ص) است و در نهایت به وحی الهی منتهی می‌شود. به همین دلیل هرگز اختلافی میان آن‌دو وجود ندارد و آن‌دو همواره با هم موافق و هماهنگ هستند.[۱۷۳]

دلالت حدیث بر تحریف‌ناپذیری قرآن

گفته شده حدیث ثقلین بر مصونیت قرآن از تغییر و تحریف دلالت دارد؛ زیرا پیامبر(ص) در آن تصریح کرده که قرآن و اهل‌بیت تا روز قیامت باقی هستند و هرکس به آن‌دو تمسک کند، گمراه نخواهد شد. اگر قرآن محفوظ از تغییر نبود، تمسک و پیروی از آن موجب گمراهی می‌شد.[۱۷۴]

دیدگاه اهل‌سنت

عالمان اهل‌سنت نیز برداشت‌هایی از حدیث ثقلین داشته‌اند که برخی از آنها چنین است: از نظر ابن‌حجر هیتمی و شمس‌الدین سخاوی، محدث و مفسر شافعی‌مذهبِ قرن نهم قمری، در احادیث ثقلین بر مودت اهل‌بیت، احسان و احترام به آنها، بزرگداشت آنان و ادای حقوق واجب و مستحب آنها تأکید و ترغیب شده است؛‌ زیرا اهل‌بیت، به لحاظ فخر و حَسَب و نَسَب، شریف‌ترین مردم روی زمین‌اند.[۱۷۵]

علی بن عبدالله سَمهودی گفته است از این حدیث فهمیده می‌شود که تا روز قیامت، کسی از عترت وجود دارد که شایستگی دارد به او تمسک شود تا ترغیب مذکور در این حدیث، بر او دلالت کند؛ همچنان‌که قرآن چنین است. ازاین‌رو، آنان (یعنی عترت) اَمان اهل زمین‌اند و چون از بین بروند، اهل زمین نابود می‌شوند.[۱۷۶]

به نظر عبدالرؤوف مناوی از عالمان شافعی‌مذهبِ قرن دهم و یازدهم قمری، حدیث ثقلین تصریح دارد که پیامبر(ص)‌ به امتش وصیت کرد با قرآن و اهل‌بیت خوب رفتار کنند، آنها را مقدم بر خود بدارند و در دین به آنها تمسک کنند. به‌گفته وی، این حدیث دلالت دارد که تا روز قیامت، در هر زمانی، باید کسی از اهل‌بیت که اهلیت و صلاحیت تمسک و پیروی دارد، وجود داشته باشد.[۱۷۷]

سعدالدین تفتازانی، متکلم اشعری‌مذهب قرن هشتم قمری معتقد است حدیث ثقلین اشاره به برتری اهل‌بیت بر دیگران دارد و ملاک برتری آنان علم و تقوا و شرافت نَسَب آنهاست. این مطلب از قرار گرفتن آنان در کنار قرآن و وجوب تمسک به آنان به دست می‌آید؛ زیرا تمسک به قرآن جز عمل به علم و هدایت قرآن و عترت نیست.[۱۷۸]

فضل بن روزبهان، از عالمان اهل‌سنت در قرن نهم و دهم قمری هم بر آن است که احادیث ثقلین دلالت بر وجوب تمسک و پیروی از اهل‌بیت در گفتار و اعمال، بزرگداشت و احترام و مودت به آنها دارد؛ اما تصریحی بر امامت و خلافت آنها ندارد.[۱۷۹]

کتاب‌شناسی

علمای شیعه به جز نقل حدیث ثقلین، به صورت مستقل هم درباره آن کتاب‌هایی نوشته‌اند. برخی از این کتاب‌ها از این قرار است:

• حدیث‌الثقلین، نوشته قوام‌الدین محمد وشنوی قمی: در این نوشته، اسناد مختلف این حدیث بررسی و به اختلاف لفظی بین نقل‌های مختلف توجه ویژه‌ای شده است.[۱۸۰]
• حدیث‌الثقلین، اثر نجم‌الدین عسکری: این کتاب در یک جلد و به زبان عربی نگاشته شده و کتابت آن در سال ۱۳۶۵ق به پایان رسیده است.
• حدیث‌الثقلین، اثر سید علی میلانی: این کتاب به زبان عربی و در پاسخ به شبهاتِ مطرح‌شده توسط علی احمد السالوس درباره حدیث ثقلین تألیف شده است.[۱۸۱]
• حدیث الثقلین و مقامات اهل البیت(ع): این کتاب که توسط جمعی از طلاب بحرینی مدرسه اهل‌الذکر جمع‌آوری و تألیف شده، برگرفته از سخنرانی‌های مختلف احمد الماحوزی، عالم شیعی بحرینی درباره حدیث ثقلین است.[۱۸۲]
• حدیث الثقلین؛ سنداً و دلالةً: مجموعه‌سخنرانی‌های سید کمال حیدری است که اسعد حسین علی شمری در سه فصلِ بررسی سند حدیث، بررسی دلالت حدیث و پاسخ به شبهاتِ درباره آن، گردآوری و تدوین کرده و مؤسسه اَلهُدیٰ نشر داده است.[۱۸۳]
• موسوعةُ حدیثِ الثَّقلین: این اثر چهارجلدی که مرکز ابحاث العقائدیه تدوین کرده،‌ در دو جلد نخست، آثار شیعیان امامی از قرن اول تا دهم قمری و در جلد‌های سوم و چهارم آثار شیعیان زیدی و اسماعیلی تا قرن دهم قمری درباره حدیث ثقلین را بررسی کرده است.

رویدادهای مهم این روز در تقویم میلادی ( 15 سپتامبر 2023 )

• تولد "فرانسوا لاروش‏ فوكو" نويسنده و فيلسوف فرانسوي (1613م)

پرنْسْ فرانْسْوا دوك دو لاروش‏فوكو، فيلسوف و نويسنده فرانسوي، در 15سپتامبر 1613م در خانواده‏اي اشرافي در پاريس به دنيا آمد. وي از دوران جواني وارد ارتش و سياست شد، اما پس از حضور در يكي از جنگ‏هاي داخلي از ارتش كناره گرفت. لاروش‏فوكو هم‏چنين پس از چند حضور ناموفق در عرصه سياست، ...

• استقلال كشورهای امريكای مركزي از استعمار اسپانيا (1821م)

كشورهاي نيكاراگوئه، السالوادور، كاستاريكا، هُندوراس و گواتمالا از نواحي ميانه قاره امريكاي مركزي هستند كه از اوايل قرن شانزدهم، تحت استعمار اسپانيا واقع شدند. از آغاز قرن نوزدهم، موج استقلال‏طلبي در اين مناطق آغاز شد و با به هم ريختن اوضاع داخلي اسپانيا و ضعف حكومت مركزي، مناطق مستعمره ...

• روز ملي و استقلال "هُندوراس" از استعمار اسپانيا (1821م)

هُندوراس در امريكاي مركزي و در همسايگي گواتمالا، نيكاراگوئه، السالوادور و در سواحل اقيانوس آرام و درياي كارائيب قرار دارد. اين سرزمين تا قبل از ورود اسپانيائي‏ها در اوائل قرن شانزدهم، محل سكونت اقوام گوناگوني چون مايا و لنكا بود و با ورود استعمار اسپانيا، اين سرزمين به دليل سواحل ...

• روز ملي و استقلال "السالوادور" از استعمار اسپانيا (1821م)

كشور السالوادور، كوچكترين كشور امريكاي مركزي است و از روزگاران قديم، محل سكونت اقوام ماياوچيبچا بود. اين سرزمين در نيمه اول قرن شانزدهم به تصرف استعمارگران اسپانيايى درآمد و از سوي آن‏ها السالوادور ناميده شد چرا كه ورود آنها با روز تولد سالوادور مقدس هم‏زمان بود و به معناي نجات‏بخش ...

• روز ملي و استقلال "نيكاراگوئه" از استعمار اسپانيا (1821م) (ر.ك: 3 ژانويه)

كشور جمهوري نيكاراگوئه در امريكاي مركزي واقع است. تاريخ نيكاراگوئه مانند ساير جمهوري‏هاي امريكاي مركزي با دوران طولاني سلطه اسپانيا كه قريب سه قرن به طول انجاميد، آغاز مي‏شود. در سال ۱۸۲۱م به‏دنبال ناآرامي‏ها در اسپانيا، نيكاراگوئه نيز مانند ساير كشورهاي امريكاي لاتين، استقلال خود ...

• روز ملي و استقلال "گواتمالا" از استعمار اسپانيا (1821م)

گواتمالا از كشورهاي امريكاي مركزي است كه در جنوب مكزيك قرار گرفته و با سه كشور السالوادور، هُندوراس و بليز همسايه است. مساحت گواتمالا 108/889 كيلومتر مربع و جمعيت آن حدود 11/5 ميليون نفر است كه از اين تعداد، بيش از 90 درصد آنان مسيحي و اكثريتِ كاتوليك هستند. پايتخت اين كشور، گواتمالا ...

• تصرف اسكندريه مصر توسط قواي متجاوز انگليسي (1882م)

شهر اسكندريه در سال 332 قبل از ميلاد توسط اسكندر مقدوني ساخته شد و پس از آن در طي سال‏هاي متمادي، محل علم و دانش و هنر بوده است. در اواخر قرن هجدهم به اشغال فرانسويان درآمد. اين شهر كه به وسيله يك كانال به رود نيل متصل مي‏شود و خود نيز در ساحل درياي مديترانه قرار دارد اهميتي تجاري ...

• كشف ويروس حامل بسياري از بيماری‏ ها توسط دانشمندان روسي (1892م)

علم ویروس شناسی ، پس از استفاده از واکسن آبله توسط ادوارد بوخنر (1798) ، تهیه واکسن علیه بیماری هاری بوسیله پاستور (1884) و انتقال بیماری موزائیک توتون از گیاه آلوده به گیاه سالم توسط مایر در سال 1886 آغاز شده است. در سال (1892) ایوانوسکی ، ثابت کرد که عامل مولد بیماری موزائیک توتون ...

• اعلام حكومت جمهوري در روسيه و پايان امپراتوري روسيه تزاري (1917م)

با اوج‏گيري مخالفت‏ها با رژيم تزار، كه مشكلات ناشي ازجنگ جهانيِ اول به آن دامن مي‏زد، اعتصابات و شورش‏ها، كشور روسيه را فراگرفت، به صورتي كه تزار براي مقابله با اين وضعيت، دسته‏هايى از نيروهاي در جنگ را احضار نمود و مأموريت سركوب مردم رابه آن‏ها واگذار كرد، گرچه دراين ميان، بسياري ...

• اعدام "عدنان مندرس" نخست‏ وزير پيشين تركيه (1961م)

عدنان مندرس نخست وزير پيشين تركيه در سال 1899م به دنيا آمد. او در رشته حقوق فارغ‏التحصيل شد و از جواني وارد فعاليت‏هاي سياسي شد. مندرس از اعضاي قديمي حزب جمهوري خواه خلق تركيه بود اما در سال 1945م به دليل اختلافات دروني از آن خارج شد. از اين رو در سال 1946، حزب دموكرات تركيه را تأسيس ...

• تولد اليور استون كارگردان آمريكايي (1946 م)

ویلیام الیور استون کارگردان ٬ نویسنده و تهیه کننده آمریکایی٬ به واسطه کارگردانی سری فیلم هایی که در مورد جنگ ویتنام ساخته شده بود به شهرت رسید و تا کنون دو بار موفق به دریافت جایزه اسکار گردیده.

رویدادهای مهم این روز در تقویم خورشیدی ( 24 شهریور 1402 )

درگذشت استاد "حبيب اللَّه نجومي" ستاره‏شناس معاصر و ناشر سالنماي ايران (1366 ش)

حبيب اللَّه نجومي در سال 1287، در شيراز و در خانواده‏اي به دنيا آمد كه از طرف پدر، بيشتر از مشاهير علم هيئت و نجوم بودند كه تقريباً طي سه نسل به استخراج و چاپ تقويم همت گماشته‏اند. حبيب اللَّه نجومي، خود، از نه سالگي رموز نجوم را از پدر آموخت و در هجده سالگي به استخراج و محاسبه تقويم ...

رحلت فيلسوف كبير و عالم نامدار شيعه، حكيم "جهانگيرخان قشقايي" (1289 ش)

حكيم جهانگير خان قشقايي در سال 1208 ش (1243 ق) در يكي از روستاهاي اطراف شهرضا به دنيا آمد. وي در ابتدا مختصري درس خواند و علاوه بر در پيش گرفتن شاهنامه‏خواني، در نواختن تار استادي داشت. جهانگيرخان كه در چهل سالگي براي تكميل هنر نوازندگي به اصفهان رفت، ناگهان شوق فراگيري دانش در او ...

درگذشت دكتر "عبدالحسين زرين كوب" استاد بنام ادبيات پارسي (1378 ش)

دكتر عبدالحسين زرين كوب، پژوهشگر برجسته ادبيات و تاريخ، در سال 1301 ش در بروجرد به دنيا آمد. وي پس از پشت سرگذاشتن تحصيلات ابتدايي و دبيرستان، به خدمت معارف و فرهنگ درآمد و در سال 1327 ش، با كسب عنوان رتبه اول موفق به دريافت ليسانس و سپس فوق ليسانس و دكترا گرديد. وي در اين دوران از ...

درگذشت علی ‏محمد حيدريان ،نقاش نامی معاصر (1369ش)

استاد علي‏محمد حيدريان در سال ۱۲۷۵ش در شهر اصفهان به‏دنيا آمد. او تحصيلات خود را در مدرسه‏هاى خرد و آليانس (فرانسوي‏زبان) ادامه داد و در همان طفوليت پدر خود را از دست داد و تحت تکفل برادرش قرار گرفت. از ابتداى تشکيل هنرستان نقاشى کمال‏الملک، وي از نخستين هنرجويانى بود که نقاشى ...

شهادت شهيد رحمت ‏الله زکی ‏پور (1360ش)

شهيد رحمت‏الله زکي‏پور در سال ۱۳۴۲ش در دهستان سرسبز و باصفاي «شال» از توابع شهرستان خلخال ديده بر عالم هستي گشود. دوران کودکي و نوجواني را به‏واسطه وضع نامساعد مالي خانواده، به کار و کوشش در باغ و مزرعه سپري نمود و هم‏زمان تحصيلات خود را نيز تا اخذ مدرک اول دبيرستان در منطقه دنبال ...

رویدادهای مهم این روز در تقویم هجری ( 29 صفر 1445 )

• درگذشت"ابوعبداللَّه محمد بن جابر بن سنان" رياضي‏دان بزرگ مسلمان (317 ق)

ابو عبداللَّه محمد بن جابر بن سنان بتاني از مشاهير و اكابر حكماي اسلام و منجم، اختر شناس و رياضي دان بود و در هندسه و رياضيات و هيئت سرآمد روزگار خود به شمار مي‏رفت. وي در مصر به دنيا آمد و بيش از چهل سال به رَصَد افلاك و نجوم اشتغال داشت. او زمان دقيق سال خورشيدي را معين نمود و كتب ...

• درگذشت محقق و عالم آگاه "ملاحسينعلي تويسركاني" (1286 ق)

ملاحسينعلي تويسركاني دانشمندي آگاه و اهل تحقيق و مطالعه بود و در علومي چون فقه و اصول فقه، اطلاعات و دانش بسياري داشت. تويسركاني سال‏هاي بسياري را به تدريس پرداخت و دانش خود را در اختيار دانش پژوهان قرار داد. از مهم‏ترين كتاب‏هاي ملاحسينعلي تويسركاني مي‏توان به كشف الاسرار در فقه ...