زمان شهادت محسن

محسن در ماجرای هجوم به خانه فاطمه س سقط شده است.[۵] محمدهادی یوسفی غروی متولد ۱۳۲۷ش پژوهشگر تاریخ اسلام، معتقد است که محسن در ایام اول ماه ربیع که به ایام محسنیه مشهور است به شهادت نرسیده؛ چراکه هجوم به خانه فاطمه سلام الله علیها با فاصله پنجاه روز یا بیشتر پس از رحلت پیامبر ص رخ داده است.[۶] او برای اثبات این مطلب با استناد به گزارش‎‌های تاریخی، شواهدای ارائه کرده از جمله آنها طرفداری بُرَیدة بن حُصَیب اَسلمی از امام علی(ع) است. بریده همراه سپاه اسامه به سوی موته رفته بود، پس از بازگشت به مدینه و خبردار شدن از ماجرای سقیفه، همراه با عده ‌ای از افراد قبیله خود به طرفداری امام علی علیه السلام پرداختند و گفتند تا علی بیعت نکند ما بیعت نمی‌کنیم. پس از این ماجرا بود که خلیفه و اطرافیانش به فکر بیعت گرفتن از امام علی(ع) افتادند. به گفته یوسفی غروی با توجه به زمان رفت و برگشت سپاه اسامه و حوادث قبل و بعد از آن، ماجرای هجوم حدود پنجاه روز پس از رحلت پیامبر رخ داده است.[۷]

ایام مُحسنیه

روز‎های اول ماه ربیع‌الاول که برخی شیعیان به مناسبت شهادت محسن بن علی علیه السلام فرزند امام علی علیه السلام و حضرت فاطمه سلام الله علیها، در آن مراسم عزاداری برپا می‌کنند. عزاداری در این ایام، سابقه چندانی ندارد از این رو مورد تأیید برخی از مراجع تقلید قرار نگرفته است. محمدهادی یوسفی غروی پژوهشگر تاریخ اسلام، با استناد به گزارش‌های تاریخی و ارائه شواهدی واقعه هجوم به خانه حضرت فاطمه سلام الله علیها و سقط محسن را پنجاه روز یا بیشتر پس از رحلت پیامبرص ۲۸ صفر دانسته است این دیدگاه با شهادت محسن در اوایل ربیع‌الاول سازگار نیست.

برخی شیعیان، روزهای اول ربیع‌الاول را ایام شهادت محسن فرزند حضرت فاطمه سلام الله علیها می‌دانند از این‌رو این روزها را ایام محسنیه نامیده و در آن مراسم عزاداری برپا می‌کنند.[۱] دفتر سید محمدصادق روحانی در اطلاعیه ‌ای، محبان اهل‌بیت(ع) را به برگزاری عزاداری در ایام پس از صفر تا نهم ربیع‌الاول تشویق کرده و دلیل آن را روایتی از امام صادق علیه السام، سیره مستمره علما و توصیه اکید این مرجع تقلید اعلام کرده است. همچنین در این اطلاعیه آمده که اتفاقات هفته اول پس از ماه صفر، ریشه همه مصائب جهان اسلام است و کسانی که برای تضعیف و بی‌اهمیت جلوه دادن این ایام تلاش می‌کنند، مرتکب گناهی بزرگ هستند.[۲] . برگزاری مراسم در ایام محسنیه در شیعه سابقه چندانی ندارد. از این ‌رو به گفته ناصر مکارم شیرازی از مراجع تقلید بهتر است که مراسم ایام محسنیه برگزار نشود، چراکه این مراسم در شیعه سابقه نداشته و باعث کمرنگ شدن برنامه ‌های اصلی می‌شود.[۳] همچنین آیت‌ الله شبیری زنجانی از مراجع تقلید ترویج دهه ‌های پیاپی عزاداری را زمینه ‌ساز روی‌گردانی جامعه از عزاداری اهل‌بیت دانسته است.[۴] .

نظر مقام معظم رهبری در باره ایام دهه محسنیه

امام خامنه ای درباره ایام دهه محسنیه و اضافه کردن ایامی به سایر ایام عزاداری روضه خواندن و گريه كردن مربوط به همه‌ ائمه نيست؛ متعلق به بعضى از ائمه است. حالا يك وقت در جمع و مجلسى كسى روضه‌اي مى‌خواند، عده‌اي دلشان نرم مى‌شود و گريه مى‌كنند؛ اين عيبى ندارد… اصلاً عزادارى كردن يك حرف است، روضه‌خوانى و سينه‌زنى راه انداختن يك حرف ديگر است. روضه‌خوانى و سينه‌زنى راه انداختن، مخصوص امام حسين است؛ حداكثر مربوط به بعضى از ائمه است؛ آن هم نه به اين وسعت … مقام معظم رهبری ۱۳۷۰/۱۲/۱۳

یکی از مسایلی که چند سال است در اوایل ماه ربیع در تعدادی از محافل و مجالس مجازی و حقیقی محل بحث است، دهه‌ ی به نام محسنیه است که برخی برای رونق‌بخشی به آن از مراجع هزینه می‌کنند. این در حالی که این انتساب ریشه درستی ندارد و حتی بسیاری از علما آسیب‌هایی را بر آن ذکر می‌کنند.

به گزارش شبکه اجتهاد، از سال ۹۲ در برخی محافل مداحی به ویژه در قم، تهران و مشهد سخن از گرفتن عزاداری برای حضرت محسن(ع) آن هم با عنوان هفته و دهه به میان آمد و نقل مجالس رسانه‌ای و خبری شد اما هنوز نطفه این طرح منعقد نشده بود که واکنش‌های مختلفی نسبت به آن بروز و تا حدودی اقامه عزا با عنوان «دهه» و «هفته» ا در این ایام در نطفه خفه کرد.

شاید حسن رحیم ‌پور ازغدی که طی ماه ‌های اخیر در محافل دینی و مذهبی خبرساز شده است، اولین کسی بود که واکنش شدیدی نسبت به دهه‌سازی برای عزاداری و مناسک تراشی و خلق ایام نشان داد؛ وی گفته بود: سالی که شش ماهش عزاداری است، آن عزاداری دیگر ارزشی ندارد، مدام ایام خلق می‌کنند؛ ایام محسنیه جدیداً خلق شده است. آن روز دیدم یک کتاب قطور برای حضرت محسن نوشته ‌اند، کسی که به دنیا نیامده است! بعد از همان شخص پرسیدم شما کل کتاب‌هایی که برای حضرت زهرا(س) چاپ کرده‌اید به این قطر نمی‌رسد، چطور برای حضرت محسن با این قطر کتاب درآوردید؟ این جور که شما ایام درست می‌کنید آقاجان باید کل سال که عزاداری کنیم و مردم به کارشان نمی‌رسند… اگر نصف سال را در تقویم به بهانه‌ های مختلف شروع کنیم به عزاداری، کمترین ضررش این است که کسی رغبتی برای آمدن در مجلس عزاداری نخواهد داشت و برایش عادی می‌شود. این موضوع از ایام اهل بیت(ع) قداست‌زدایی می‌کند. چیزی که نادر نباشد، دیگر مرغوب نیست. به نظر بنده این وهن اهل بیت(ع) است. باید کاری کنیم تا گفتیم مراسم عزاداری شخص بدود، نه اینکه بگوید ‌‌ای بابا باز هم مجلس عزا!.

اما با گذشت اندک زمانی بعد از آن برخی از مراجع نیز وارد این مسئله شدند و در پاسخ به استفتائاتی که از ایشان شد یا در دیدارها و دروس خارج فقه نسبت به این مسئله واکنش نشان دادند؛ آیت‌الله مکارم شیرازی از جمله این مراجع معظم بود که در سخنانی نسبت به آن واکنش نشان داده و با تأکید بر اصل عزاداری برای خاندان اهل بیت(ع) بر لزوم پرهیز از برنامه‌ها و ایامی که در شیعه سابقه نداشته، تاکید کرد.

همچنین آیت‌الله شبیری زنجانی نیز در این باره بیان کردند که افراط در عزاداری‌ها به تفریط می‌انجامد و جامعه نمی‌تواند نسبت به همه عزاداری‌های پیاپی مراقبت داشته باشد. این مرجع تقلید گفت: همین‌طور پشت سر هم دهه درست‌کردن، توسط جامعه قابل پذیرش نیست و به مرور زمان، زمینه انکار مجموعه عزاداری‌ها را به وجود می‌آورد. افراط در عزاداری‌ها به تفریط می‌انجامد. ایشان با ابراز نگرانی از این‌که عده‌ ای امروزه با افراط در عزاداری‌ها، زمینه هتک حرمت را فراهم می‌کنند، فرمودند: این افراد در این زمینه مسئول‌اند. آیا واقعاً کسی که مدعی محب اهل بیت علهم السلام بودن است موظف به چنین کارهایی است! این فقیه وارسته با تأکید بر اینکه موضوع هتک عزاداری را عرف تشخیص می‌دهد و مسئله ‌ای شرعی نیست، بیان کردند: حدیث خاصی راجع به مدت زمان عزاداری‌ها وجود ندارد. از نظر شرعی هتک حرمت عزای اهل بیت(ع) خلاف شرع است، اما اینکه چه کاری هتک حرمت است را خود افراد باید تشخیص بدهند. ایشان افزود: عقیده ما درباره این‌که آیا شادی در ایامی غیر از روز شهادت، موجب هتک حرمت می‌شود یا خیر، حجت نیست بلکه تشخیص این موضوع برعهده عرف است جامعه مشخص می‌کند تاچه زمانی بایدعزانگه داشته شود.

امروزه برخی از منبری‌ها و بعضی از مداح‌ های بی ‌تقوا حرف‌های بی ‌سند و مجالس بی ‌سندی را ترویج می‌کنند، نظر عرف، پس از ترویج آن در جامعه، ممکن است به این‌که هرگونه مجلس شادی در این ایام، هتک حرمت باشد تغییر کند؛ البته در این صورت موضوع هتک حرمت محقق است و افراد هم شرعاً موظفند هتک حرمت نکنند ولی آیا باید دنبال این باشیم که آن‌قدر در اذهان مردم بعضی از مصادیق را به عنوان هتک عزاداری مطرح کنیم و آن را تبلیغ کنیم تا واقعا عرف آن را هتک بداند؟ آیا شرع چنین سفارشی به ما کرده است؟ . اما این روزها و با شروع ایام ربیع‌الاول مجدداً در برخی محافل به ویژه مجازی سخن از این دهه و هفته است و علی الخصوص در شهر مقدس قم برخی به همین مقدار اقامه عزا می‌کنند. البته همان طور که مراجع فرمودند اقامه عزا فی ‌نفسه برای خاندان اهل بیت(ع) نه‌ تنها جائز بلکه مستحب مؤکد است ولی نکته اعجاب‌ آور آن است که برخی اقامه عزا در این ایام را به برخی مراجع از جمله آیت‌ الله وحید خراسانی منتسب می‌کنند.

آیت‌الله وحید خراسانی از مراجع پیشگام در اقامه عزا برای اهل بیت(ع) هستند و در ایام شهادت حضرت زهرا(س) و امام صادق(ع) و برخی ائمه(ع) دیگر آئین پیاده ‌روی با پای پیاده از منزل تا حرم حضرت معصومه(س) را به راه انداخته ‌اند. با این وجود با تماسی که خبرگزاری ایکنا؛ با دفتر این مرجع تقلید داشت، دفتر ایشان با صراحت اعلام کردند که ایشان هیچ نظری در مورد اقامه عزا در ایامی به نام محسنیه(ع) نداشته ‌اند.

آیت ‌الله شبیری زنجانی نیز که سخنان ایشان در عبارات فوق ذکر شد، تنها طبق روال همه‌ ساله روز اول ربیع ‌الاول را به دنبال روزهای پایانی صفر مراسم می‌گیرند و انتساب چنین ایامی به برخی بزرگان از موضوعات عجیب فرهنگی در کشور هست.

حکم برگزاری ایام محسنیه طبق نظر آيت الله مكارم شيرازي

پرسش : نظر شما در مورد برگزاری ایام محسنیه چیست؟ . پاسخ :توسل به ذیل عنایت معصومین (علیهم السلام) و فرزندان آنها کار بسیار خوبی است، ولی بهتر این است که برنامه های جدیدی که در میان شیعه سابقه نداشته است ترتیب داده نشود تا برنامه های موجود کم رنگ نگردد.

پرسش : نظر حضرتعالی در مورد برگزاری مراسم ایام محسنیه چیست؟ . پاسخ :توسل به ذیل عنایت معصومین (علیهم السلام) و فرزندان آنها کار بسیار خوبی است ولی بهتر این است که برنامه های جدیدی که در میان شیعه سابقه نداشته است ترتیب داده نشود. منبع: سایت هدانا برگرفته از استفتائات حضرت آيت الله العظمی مكارم شيرازي.

مطابق نظر آيت الله شبيري زنجاني

آیت الله العظمی شبیری زنجانی: افراط در عزاداری ها به تفریط می انجامد . حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی نسبت به ترویج دهه های پیاپی عزاداری هشدار دادند و گفتند: افراط در عزاداری ها به تفریط می انجامد. از آنجا که جامعه نمی تواند نسبت به همه عزاداری های پیاپی مراقبت داشته باشد سرانجام به انکار مجموع عزاداری روی میاورد.

آیت الله العظمی شبیری زنجانی نسبت به ترویج دهه های پیاپی عزاداری هشدار دادند و گفتند: افراط در عزاداری ها به تفریط می انجامد. از آنجا که جامعه نمی تواند نسبت به همه عزاداری های پیاپی مراقبت داشته باشد سرانجام به انکار مجموع عزاداری روی میاورد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی آیت الله العظمی شبیری زنجانی، این مرجع عالی قدر عصر روز چهارشنبه (۲۱/۱۲/۹۲) در جمع تعدادی از روحانیون و طلبه های حوزه علمیه قم که در دفتر ایشان حضور داشتند، ترویج دهه های پیاپی عزاداری را زمینه ساز رویگردانی جامعه از عزای اهل بیت علیهم السلام دانستند و گفتند: همین طور پشت سر هم دهه درست کردن، توسط جامعه قابل پذیرش نیست و به مرور زمان زمینه انکار مجموعه عزاداری ها را به وجود می آورد.افراط در عزاداری ها به تفریط می انجامد.

این فقیه وارسته با تاکید بر اینکه موضوع هتک عزاداری را عرف تشخیص می دهد و مسأله ای شرعی نیست، خاطرنشان کردند: حدیث خاصی راجع به مدت زمان عزاداری ها وجود ندارد. از نظر شرعی هتک حرمت عزای اهل بیت – علیهم السلام- خلاف شرع است، اما این که چه کاری هتک حرمت است را خود افراد باید تشخیص بدهند.

ایشان افزودند: عقیده ما درباره اینکه آیا شادی در ایامی غیر از روز شهادت، موجب هتک حرمت می شود یا خیر، حجت نیست بلکه تشخیص این موضوع بر عهده عرف است جامعه مشخص می کند تا چه زمانی باید عزا نگه داشته شود.

ایشان با ابراز نگرانی از اینکه عده ای امروزه با افراط در عزاداری ها زمینه هتک حرمت را فراهم می کنند فرمودند: این افراد در این زمینه مسئولند.آیا واقعا کسی که مدعی محب اهل بیت – علیهم السلام- بودن است موظف به چنین کارهایی است؟!

امروزه برخی از منبری ها و بعضی از مداح های بی تقوا حرفهای بی سند و مجالس بی سندی را ترویج می کنند نظر عرف، پس از ترویج آن در جامعه، ممکن است به اینکه هرگونه مجلس شادی در این ایام، هتک حرمت باشد تغییر کند البته در این صورت موضوع هتک حرمت محقق است و افراد هم شرعا موظفند هتک حرمت نکنند ولی آیا ما باید دنبال این باشیم که آنقدر در اذهان مردم بعضی از مصادیق را به عنوان هتک عزاداری مطرح کنیم و آن را تبلیغ کنیم تا واقعا عرف آن را هتک بداند؟ آیا شرع چنین سفارشی به ما کرده است؟. منبع: سایت هدانا برگرفته از سایت رسمی حضرت آيت الله العظمی شبیری زنجانی

آیت‌ الله حسینی زنجانی به پرسشی در خصوص دهه محسنیه و هفته اول ماه ربیع‌الأول پاسخ داد.

به گزارش شفقنا، متن پرسش و پاسخ به شرح زیر است : با عرض سلام و ادب؛ چنانچه مستحضر هستید با شروع ماه ربیع‌الأول، عده‌ای از اهل تدین هلول این ماه را تبریک و شادباش می‌گویند، و عده‌ای دیگر از مؤمنین نیز به دلیل اینکه در هفته ‌ی اول این ماه "یعنی تا روز هشتم ربیع" وقایعی همچون هجوم به خانه ‌ی حضرت زهرا علیهاالسلام و شهادت حضرت محسن بن علی علیه‌ السلام، تشکیل سقیفه بنی ‌ساعده و غصب خلافت حقه امیرالمؤمنین علیه‌ السلام رخ داده است، از تبریک گفتن خودداری کرده و عزاداری خود را ادامه می‌دهند؛ لذا از محضر مبارک حضرت‌عالی تقاضامندیم که نظر شریفتان را در این خصوص تبیین بفرمایید که اولاً آیا با توجه به این وقایع رخ ‌داده در هفته اول ماه ربیع، تبریک گفتن کار صحیحی است؟ و ثانیاً آیا عدم عزاداری در این هفته موجب اهانت به خاندان رسالت علیهم‌ السلام می‌باشد؟ . بسمه تعالی : به طور کلی به ما دستور داده ‌اند که در ایام حزن آل‌الله، محزون و در ایام سرور، مسرور بشویم. دهه محسنیه هیچ مانعی ندارد اما چون در ماه ربیع، میلاد پیامبر و امام صادق و امامت حضرت صاحب العصر علیهم‌السلام و عجل‌ الله ‌له‌ الفرج می‌باشد، شایسته است جشن و سرور برپا کنند؛ از طرفی اسم یکی از دهه ‌های فاطمیه علیهاالسلام را اختصاص به دهه محسنیه علیه ‌السلام بدهند، مناسب است. العلم عندالله . محمد الحسینی الموسوی الزنجانی

سند شهادت حضرت زهرا در منابع اهل سنت

سند شهادت حضرت محسن در منابع اهل سنت

پيشگويي پیامبر ص از ظلم بر حضرت زهرا س

شکایت حضرت فاطمه س از ظالمان به خداوند

شکایت حضرت فاطمه س از ابوبکر و عمر

چرایی دفن شبانه حضرت زهرا س

غصب حق فاطمه عليها السلام در روایات

روایات غصب کردن ارث حضرت زهرا

ايام محسنيه . ایام محسنیه تسلیت . ایام محسنیه چه ایامی است . ایام محسنیه چه روزی است ایام محسنیه چه زمانی است . ایام محسنیه چه موقع است . ایام محسنیه چیه . دهه محسنيه

ایام فاطمیه