• خاطره ای خواندنی از شیوع «وبا» در سال ۱۳۱۰ قمری

  هر که نامُخت از گذشت روزگار…

  اکبر ایرانی

  

    ‌خـانم«گرترود بل»انگلیسی در سال ۱۸۹۲م ر۱۳۱۰ ه. ق به ایران سفر کرد و در مدت دو سالی که در ایران اقامت داشت، فارسی را به خوبی فراگرفت و کتابی از خاطرات و مشاهدات خود نوشت و نام آن را«تصاویر ایرانی» گذاشت. تمام فصل‌ ششم از کتاب «تصاویر ایرانی»را به ماجرای شیوع وبا در تهران اختصاص داد و چون شخصاً ناظر عینی وقایع بوده، با‌ نکته‌ سنجی مخصوص به خود، مطالب جالب و قابل تعمقی از واقعه مزبور، همراه با تـوصیفی‌ از وضع اجتماعی و روحیات مردم به هنگام شیوع […]

  ---

• «مولانا» و «کرونا»!

  رضا اسماعیلی

  

    اگرمولانا امروز زنده بود و نظرش را به عنوان یک شاعر مسلمان درباره پیشگیری از بیماری«کرونا»می پرسیدیم،به نظر شما چه پاسخی می داد؟ من بر این باورم که مولانا به عنوان شاعری حکیم و دین آگاه، در جواب ما ابیات زیر را می خواند: گفت آری گر توکل رهبر است این سبب هم سنت پیغمبر است گفت پیغمبر به آواز بلند با توکل زانوی اشتر ببند رمز«الکاسب حبیب الله»شنو از توکل در سبب کاهل مشو در توکل جهد و کسب اولی تر است زان که در ضمنش محبت مضمر […]

  ---

• خلوت انس

  

    بهار می‌رسد… جبرائیل سراجی علمداری بهار می‌رسد و بوی یار می‌شنوم سرود وصل ز هر شاخسار می‌شنوم نه من ز دوری او پیرهن درانم و بس هزار شکوه ز گل از هزار می‌شنوم به آبداری لعلش ندیده‌ام هرگز چه وعده‌ها که از آن آبدار می‌‌‌شنوم بساط لاله رخان در چمن تماشائیست وفایِ گفته از آن گلندار می‌شنوم شکوفه و گل و سنبل مرا به وجد آرند صفیر بال و پر از هر کنار می‌شنوم نوای بلبل و نای شبان و نغمة نی به یاد روی خوشی چون بهار می‌شنوم […]

  ---

• گزارش اجمالی از کتاب «نیم دانگ پیونگ یانگ» سفرنامه رضا امیرخانی به کره شمالی

  آخرین یادگار بلوک شرق

  سیدمسعود رضوی

  

    سفر و سفرنامه نویسی، از جذاب‌ترین و سودمندترین کیفیات نوشتن است. یک نوع یا ژانر گسترده و عظیم که در تاریخ تمدن‌ها و فرهنگ‌های جهان به شکل‌ها و با منظور‌های متفاوت دیده می‌شود. در غرب، این نوع نوشته‌ها سابقه و گستره‌ای حیرت انگیز یافته و به تواریخ باستان و عهد یونانیان و مقدونیان می‌رسد. برخی بزرگان حکمت و ادب یونان و بعدها همراهان اسکندر، همگی در این نوع آثاری خلق کردند. بعدها آباء مسیحیت، سفر در اقلیم‌ها را با سلوک معنوی درآمیختند. همان‌گونه که عطار سفر مرغان را و […]

  ---

• آینده کشی در شاهنامه فردوسی

  دکتر انوشیروان منشی‌زاده ـ وکیل پایه یک دادگستری

  

    در شاهنامه فردوسی با دو داستان روبرو هستیم که پیوند و وابستگی بین آن‌ها دیده می‌شود. در هر دو داستان پهلوان ایرانی «رستم» نقش‌آفرین و بازیگر اصلی است. داستان رزم رستم و سهراب، داستان رزم رستم و اسفندیار، در هر دو داستان «آینده کشی» پایه و اساس است، شوربختانه خوی اغلب پهلوانان ایرانی بوده است. در هر دو حکیم توس می‌توانست پایان و فرجامی دیگر را رقم می‌زد، اما با اندوه فراوان پایان و فرجام هر دو یک‌سان است: درد، غم و رنج فراوان، مرگ پهلوانان جوان که می‌توانستند […]

  ---

• درسوگ شهادت دهمین کوکب آسمان امامت

  نگاهی به زندگانى علمى امام هادى

  نجمه کرمانى

  

    بررسى زندگانى علمى امام‌هادى(ع) درمناظره ‏هاى علمى، برترى مبانى اعتقادى شیعه را در این برهه از زمان آشکار مى‏سازد. این دوران، دوران اوج پیدایى مکتب‌هاى گوناگون عقیدتى است. ظهور آراء و نظریه‏‌هاى گوناگون عقیدتى، آشفتگى در اوضاع فرهنگى و اجتماعى را سبب شد و حاصل این آشفتگى، پیدایش گروه‌هاى گوناگونى چون: غلات، واقفیه، صوفیه، مجسمّه و… را در پى داشت. حاکمیت جامعه نیز به این آشفتگى فرهنگى، براى دستیابى به اهداف خود دامن مى‏زد. عباسیان تلاش مى ‏نمودند از فرآیند این آشفتگی‌ها به عنوان حربه ‏اى براى تضعیف مبانى […]

  ---

• خلوت انس

  

    در نمازم، در نمازم در نماز عبدالرفیع حقیقت از ارس تا هیرمند از رود کارون تا هراز از خلیج فارس تا بحر خزر، وان خروشان موج‌های جان نواز بر سر البرز و الوند و سهند بر دماوند، آن یگانه قله گردون فراز با طلوع چهره خورشید از مشرق به مهر هم غروب آفتاب از غرب با سوز و گداز بر همه کاریزها و چشمه‌های خوشگوار باشد از هر سو روان از کوهسار بر گل و خار و غبار دشتها بر کویر آن سرزمین رمز و راز بر در و […]

  ---

• حافظ و هندوستان

  محتشم مؤمنی

  

    شکّرشکن شوند همه طوطیان هند زین قند پارسی که به بنگاله می‌رود ، روابط فرهنگی و اجتماعی میان مردمان دو کشور ایران و هند، سابقه‌ای طولانی و چند هزار ساله دارد که نشانه‌های آن را در کتب تاریخی و ادبی به وفور می‌توان سراغ گرفت و مشاهده کرد که از جمله آنها می‌توان به کتاب عظیم شاهنامه اشاره کرد. در این کتاب گرانسنگ، حکیم ابوالقاسم فردوسی، بارها به روابط دو کشور هند و ایران و مراودات فرهنگی فیمابین این دو سرزمین اشاره کرده است که شاید مهمترین این مراودات فرهنگی، […]

  ---

• جایگاه لالایی در ادبیات عامه

  علی خوشه چرخ آرانی ـ مدرس دانشگاه ـ بخش دوم و پایانی

  

    اشاره: در بخش اول این مقاله خواندیم که «لالایی»، گونه ای از ادبیات عامه است که به فراخور فهم و درک و مطابق ذوق و علاقه کودکان است و برای آنها نقل و بیان می شود و به اصطلاح بخش بزرگی از ادبیات کودکان و نوجوان را تشکیل می دهد و در قدیم الایام، بیشتر مادر‌ها و مادربزرگ‌ها و گاهی پدربزرگ‌ها، دایه‌ها و خدمتگزاران پیر، برای فرزندان خردسال خانواده بازگو و نقل می کردند. کودکان با یاری این بخش از ادبیات عامه، با پدیده‌های پیرامون و طبیعت و ویژگی‌های […]

https://www.ettelaat.com/?cat=36&paged=11