خاورمیانه در تنگنای معادلات خطرناک
پس از تصور تضعیف مقاومت با سقوط سوریه، تل آویو این بار با تهدید حمله به مراکز هسته ای ایران، در مسیر خطرناک دیگری گام برمی دارد؟
در هفتههای اخیر، تهدیدات رژیم صهیونیستی مبنی بر حمله به تاسیسات هستهای کشورمان بار دیگر به یکی از محورهای اصلی مباحث سیاسی و رسانهای جهان تبدیل شده است. این تهدیدات که با حمایتهای ضمنی برخی مقامات آمریکا همراه است، بر دو ادعای کلیدی استوار است: نخست، تضعیف نفوذ ایران در منطقه و دوم، قریبالوقوع بودن تهدید هستهای ایران. تهدیداتی که هرچند تکراری به نظر میرسند، اما در شرایط فعلی دارای ابعاد و پیامدهای جدیدی هستند. تحولات منطقهای، بحرانهای داخلی تل آویو و فشارهای بینالمللی علیه ایران در کنار محاسبات راهبردی آمریکا و اسرائیل، مجموعهای از عوامل را ایجاد کرده که در آن تهدید نظامی بهعنوان یکی از گزینههای محتمل مطرح میشود.
تضعیف محور مقاومت و محاسبات اسرائیل
رژیم صهیونیستی همواره تلاش کرده است بازوان راهبردی ایران در منطقه، بهویژه حزبا... لبنان و گروه حماس را تضعیف کند. در طول سالهای اخیر، این تلاشها با اقدامات نظامی، ترور فرماندهان ارشد و ضربه زدن به پایگاههای ایران و گروههای متحد آن در سوریه دنبال شده است. این روند پس از حملات ۷ اکتبر و جنگ گسترده در غزه شدت بیشتری پیدا کرده است.در همین راستا، تحلیلگران صهیونیستی بر این باورند که توان عملیاتی گروههای مقاومت طی این مدت تحلیل رفته و در نتیجه دست ایران در منطقه کوتاهتر شده است. بهزعم اسرائیل، تضعیف محور مقاومت، ایران را در وضعیت تدافعی قرار داده و ممکن است تهران را وادار کند برای جبران این خلأ، برنامه هستهای خود را تقویت کند. این محاسبهها نشان میدهد که تل آویو شرایط فعلی را فرصت مناسبی برای محدودسازی برنامه هستهای ایران و جلوگیری از احیای نفوذ منطقهای این کشور میداند.
سقوط دولت بشار اسد و پیامدها
تحولات سوریه و تضعیف تدریجی دولت بشار اسد بهعنوان یکی از متحدان اصلی ایران در منطقه، در موازنه قدرت تغییراتی ایجاد کرده است. حضور ایران در سوریه، که پیش از این بهعنوان یک اهرم راهبردی در محور مقاومت شناخته میشد، به شدت کاهش یافته است. اسرائیل بر این باور است که با کاهش نقش سوریه در محور مقاومت، قدرت بازدارندگی ایران نیز شدیدا آسیب دیده است.بر اساس این تحلیل، رژیم صهیونیستی تلاش دارد با تسریع اقدامات نظامی و فشارهای بینالمللی، از هرگونه بازسازی این قدرت جلوگیری کند. تلآویو معتقد است که خلأ سوریه فرصت نادری برای ضربه به ایران و تضعیف پایدار کشورمان فراهم کرده است.
۲ گزاره کلیدی در محافل غربی و اسرائیلی
در محافل فکری و سیاسی غربی و اسرائیلی، دو گزاره کلیدی بهطور مداوم تکرار میشود:
تضعیف منطقهای ایران: این ادعا بر کاهش نفوذ ایران در سوریه، محدودیتهای ناشی از تحریمهای اقتصادی و فشارهای داخلی متمرکز است. از نظر این محافل، تضعیف اهرمهای بازدارندگی ایران در منطقه، زمینه را برای اقدام نظامی علیه آن فراهم میکند.
تهدید هستهای ایران: تبلیغات گسترده رسانهها و مقامات اسرائیلی بر این گزاره استوار است که ایران به دنبال بازسازی قدرت بازدارندگی خود از طریق برنامه هستهای است. این تبلیغات تلاش دارد تهدید هستهای ایران را بهعنوان اولویتی فوری برای جامعه بینالمللی مطرح و زمینه را برای اقدام مشترک علیه ایران فراهم کند.
محاسبات تل آویو و واشنگتن
اسرائیل و آمریکا در ارزیابی خود به این نتیجه رسیدهاند که اکنون بهترین زمان برای اقدام علیه ایران است. این محاسبات بر ترکیبی از عوامل داخلی و خارجی مبتنی است:
بحرانهای داخلی اسرائیل: دولت بنیامین نتانیاهو درگیر بحرانهای داخلی متعددی از جمله اعتراضات گسترده و چالشهای سیاسی است. تهدید ایران میتواند بهعنوان ابزاری برای منحرف کردن توجه افکار عمومی داخلی و تقویت جایگاه نتانیاهو عمل کند.
تضعیف محور مقاومت: درگیری گروههای مقاومت طی یک سال گذشته، توان عملیاتی و تمرکز آنها را تحلیل برده لذا اسرائیل بر این باور است که اکنون فرصت مناسبی برای ضربه زدن به برنامه هستهای ایران فراهم شده است.
راهبرد فشار حداکثری: آمریکا و اسرائیل به دنبال استفاده از تهدیدات نظامی برای فشار بر ایران و وادار کردن کشورمان به پذیرش توافقهای هستهای سختگیرانهتر در دوره ترامپ هستند. هدف از این سیاست، جلوگیری از تبدیل ایران به یک قدرت هستهای و محدودسازی نفوذ منطقهای این کشور است.
راهبردهای پیشروی ایران
هرگونه اقدام نظامی علیه ایران میتواند پیامدهای غیرقابل پیشبینی و گستردهای در سطح منطقه و جهان داشته باشد. ایران برای مقابله با این تهدیدات میتواند از راهبردهای زیر بهره گیرد:
دیپلماسی فعال: تهران میتواند با استفاده از ظرفیتهای دیپلماتیک و تقویت همکاریهای بینالمللی، محاسبات اسرائیل و آمریکا را مختل کرده و هزینههای هرگونه اقدام نظامی را افزایش دهد. این راهبرد میتواند از طریق گسترش روابط با کشورهای همسایه و قدرتهای جهانی به خصوص چین دنبال شود.
تقویت قدرت بازدارندگی: ایران میتواند با نمایش بخشی از توان موشکی و دفاعی خود که تاکنون مورد استفاده قرار نگرفته است، پیام روشنی به دشمنان ارسال کند. این اقدام میتواند بهعنوان عامل بازدارندهای در برابر هرگونه محاسبه اشتباه از سوی اسرائیل و آمریکا عمل کند.
تهدیدات اسرائیل علیه تاسیسات هستهای ایران بیش از آن که بیانگر تصمیمی قطعی باشد، بخشی از جنگ روانی و راهبرد فشار علیه تهران است. با این حال، تحولات منطقهای و فشارهای بینالمللی شرایط پیچیدهای را به وجود آورده است. ایران میتواند با اتخاذ سیاستهای هوشمندانه در حوزههای دیپلماتیک و نظامی، محاسبات دشمن را تغییر داده و از امنیت و ثبات خود دفاع کند. ولی مهم ترین نکته این است که الان باید محاسبات دستگاه های تصمیم ساز دشمن را تغییر داد تا گزینه حمله به تاسیسات هسته ای ایران به کلی از روی میز آن ها حذف شود.همانطور که رهبر انقلاب بارها تأکید کردهاند، تغییر معادلات به نفع ایران نیازمند اقداماتی دقیق و راهبردی در عرصههای مختلف است. در این شرایط، قدرت بازدارندگی و دیپلماسی فعال میتوانند بهعنوان دو محور کلیدی برای حفظ امنیت و تقویت جایگاه ایران در منطقه عمل کنند.
آگاه - این روزنامه با تیتر «تله مذاکره» و انتشار عکسی از دونالد ترامپ نوشت: علی رغم تجربه های ناموفق قبلی همچنان عده ای برای رفع مشکلات داخلی آدرس غلط مذاکرات بیرونی بی سرانجام را میدهند .
فرهیختگان - این روزنامه با اشاره به تجمع برخی تندروها علیه رئیس جمهور، نوشت: اگر این اتفاق برخلاف قانون صورت گرفته، انتظار میرود که برخورد مقتضی با آن شود. اما با فرض برگزاری این تجمع با مجوز که بر مبنای قانون نیز یکی از حقوق شهروندان برای بیان مسائل و مطرح کردن اعتراضات است، نکته مهم این است که آیا این امکان برای افرادی که نظری مخالف داشتند، هم فراهم خواهد شد؟
کیهان - اتحادیه اروپا و تروئیکای اروپای غربی در سال پایانی منتهی به انقضای قطعنامه ۲۲۳۱، تمرکز ویژهای را بر بزرگنمایی و استفاده از چماق مکانیزم ماشه برای مذاکرات و توافقی جدید در جهت ادامه محدودیتها بر برنامه هستهای و دیگر مسائل حوزه سیاست خارجی ایران، مصروف داشتهاند. در همین حال، بر خلاف تبلیغات اروپا و همراهی غربگرایان داخلی، مکانیزم ماشه توانایی خاصتری را در سازوکار تحریمهای غرب ایجاد نخواهد کرد.
هم میهن - راهحل اقتصاد ایران، حتی گشودن گره دیپلماسی خارجی که رفع تحریم نتیجه آن میتواند باشد، اجماع بر «توسعه» است که گروههای سیاسی حاکم باید به آن برسند. این اجماع در حال حاضر وجود ندارد و تا زمانی که این اجماع شکل نگیرد و حاکمان سیاسی کشور به این فهم نرسند که «توسعه» دغدغه اصلی کشور است، همچنان بر مدار توسعهنیافتگی خواهیم چرخید و هر سال از مرکز ثقل توسعهیافتگی دورتر خواهیم شد. کجاست آن فردی که بتواند این اجماع را شکل دهد؟ او همان کسی است که میتواند «معمار اقتصاد» ایران باشد.
تابناک مدعی شد: به نظر می رسد با ورود شورای عالی امنیت ملی به موضوع قانون حجاب و عفاف، لااقل تا مدتی این موضوع داغ و تنش آفرین از دستور کار رسانه ها و افکار عمومی خارج شود، اقدامی که با توجه به حساسیت فوق العاده شرایط منطقه ای و بین المللی به نفع ثبات و امنیت کشور است.
فرارو نوشت: هادی شریف زاده، یاسر اینالو و محمد هادی جعفر پور سه وکیل دادگستری در استان فارس، شکایت خود از اعضای حقیقی و حقوقی شورای عالی فضای مجازی را با موضوع ممانعت از حق به ثبت رساندند. این شکواییه، «مستند به اصل نهم قانون اساسی و مقررات حاکم بر حقوق اساسی افراد ملت ایران از جمله ماده ۲ و ۲۲ قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات و قانون شرح وظایف وزارت ارتباطات و کنوانسیون های بینالمللی که جمهوری اسلامی ایران به آن پیوسته و نظر رهبری در فلسفه تاسیس شورای عالی فضای مجازی» نوشته شده است.
چند ثانیه نوشت: رویترز در گزارشی مدعی شد که محمد عابدینی، یکی از بنیان گذاران یک شرکت ایرانی و مهدی صادقی، کارمند یک شرکت آمریکایی تولیدکننده نیمه رسانا به نقض قوانین صادراتی آمریکا متهم شده اند.اف بی آی مدعی است که تجهیزات ناوبری پیشرفته مورد استفاده در پهپاد مذکور منشأ ایرانی داشته و متعلق به شرکت عابدینی بوده است.
ایران - برخی گمانهها و اظهارنظرهای تأیید نشده از این حکایت میکنند که تصمیمگیری برای رفع فیلترینگ، احتمالاً از شورای عالی فضای مجازی به جایی بازگردد که از ابتدا درباره آن تصمیمگیری شد، یعنی شورای عالی امنیت ملی. کما این که در هفته های گذشته کارشناسان حوزه ارتباطات هم چنین پیشنهادی را مطرح کرده اند.
کیهان - در حالی که در داخل کشور عده قلیلی با فیلترینگ مخالفت میکنند در غرب شاهد استقبال از فیلترینگ هستیم. گزارشی که در همین مورد تهیه شده حاکی است اکثریت بزرگی از آلمانیها، یعنی ۷۷ درصد آن ها میگویند که از وضع قانون درخصوص منع استفاده افراد زیر ۱۶ سال از شبکههای اجتماعی، «کاملاً» یا «تا حدی» استقبال میکنند.
جمهوری اسلامی - رجب طیب اردوغان، خود را با سلطان عبدالحمید مقایسه میکند و هوس تجدید حیات امپراتوری عثمانی دارد در حالی که میداند عبدالحمید در برابر طمع صهیونیستها به فلسطین ایستاد ولی او سوریه را دو دستی تقدیم اسرائیل کرد. البته نسبت به تعدادی از شهرهای سوریه (حلب، شام، حماه و حمص) طمع میورزد ولی آیا نمیداند که نوبت او هم نزدیک است؟ اتحادیه عرب در برابر شورش عوامل خارجی علیه یک عضو خود ساکت ماند، شاه بحرین از جولانی اعلام حمایت کرد، دو شیخنشین جنوب خلیج فارس به جولانی کمک مالی کردند و آلسعود همزمان با شادی بایدن و کف زدن دولتمردان آمریکایی برای جولانی، رقص شمشیر کردند. آن ها آیا نمیدانند نوبتشان هم فرا خواهد رسید؟
جوان - از وقتی دولت پزشکیان بر سر کار آمده، اصلاحطلبان هر موضوعی را در قالب دوقطبی موافق و مخالف دولت پزشکیان تفسیر میکنند و گویی هیچ کس تلاشی برای انداختن برگی از درخت نمیکند، مگر این که قصدش ضربه زدن به دولت پزشکیان باشد ... به نظر میرسد اصلاحطلبان از مجلس و همه نهادهای داخلی انتظار دارند که چون پزشکیان رئیسجمهور شده، همه اقدامات خود را طبق نظر او پیش ببرند و هیچ کس کاری خلاف نظر دولت اصلاحطلب انجام ندهد.
رجانیوز مدعی شد : درحالیکه در بحران تربتجام شخص رئیسجمهور به میدان آمده بود تا مشکل مردم بهسرعت بهبود یابد، این روزها حتی خبری از وزرای نفت و نیرو نیست. در این شرایط که قطعیهای پیاپی و بدون اطلاع قبلی برق و گاز مردم را بهزحمت انداخته است، عدم ارائه توضیح توسط مسئولان مربوطه، تنها باعث افزایش نارضایتی و عصبانیت عمومی میشود. شاید به همین دلیل است که حالا چند ماه پس از انتخابات تیر ۱۴۰۳، بسیاری از مردم دولت را بیکفایت دانسته و احساس میکنند که مسئولان نهتنها در برابر بحرانها و مشکلات زندگی مردم کمکاری کردهاند، بلکه به طور عمدی از مسئولیتهای خود شانه خالی میکنند.
انصاف نیوز نوشت : سید سعیدرضا عاملی، عضو شورای عالی فضای مجازی تاکید کرد: به هیچ وجه مخالف رفع فیلتر نیستم. خبری که تهیه شد مبنی بر اینکه ۱۶ نفر از اعضای شورای عالی فضای مجازی مخالف رفع فیلتر هستند و ۱۲ نفر از جمله سران سه قوه موافق هستند کاملا دروغ بود. رسانههایی که این خبر را نشر دادهاند یک منبع و یا یک اظهارنظر در تایید آن ذکر کنند. یک جا را بیاورند که من گفته باشم باید فیلتر شود. اتفاقا در زمان فیلتر تلگرام من از مخالفان این اقدام بودم.
عصر ایران مدعی شد : در واقع لابی های پشت پرده نتانیاهو و مذاکرات روی صحنه جلیلی، یک خروجی مشترک داشت و آن تحریم های گسترده سازمان ملل علیه ایران بود و رفتن کشورمان تحت فصل هفتم منشور ملل که ناظر است به تهدید کنندگان امنیت جهانی!بی تردید نتانیاهو از کارنامه مذاکراتی جلیلی بسیار راضی بود.
سخنگوی وزارت خارجه درباره زمان بازگشایی سفارت ایران در سوریه گفت: نه به همین زودی
امیردریادار سیاری : دقت نکنیم، دچار غافلگیری فناورانه و راهبردی میشویم
چرا روحانی از قانون اقدام راهبردی متنفر است؟
درس عبرت از بلای شامی
۳ سکانس از بشار اسد
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: گــزیــده خـبــرهــا و نـشـریــات