خصایص حضرت خدیجه
رسول اللّه صلی الله علیه و آله : أَفضَلُ نِساءِ أَهلِ الجَنَّةِ أَربَعٌ: خَدِيجَةٌ بِنتُ خُوَيلِدٍ، وَفاطِمَةُ بِنتُ مُحَمَّدٍ، وَمَريَمُ بِنتُ عِمرانَ، وَآسِيَةُ بِنتُ مُزاحِمٍ امرَأَةُ فِرعَونَ. برترين زنان اهل بهشت، چهار نفرند: خديجه دُخت خُوَيلِد و فاطمه دُخت محمّد و مريم دُخت عمران و آسيه دخت مُزاحم، همسر فرعون. الخصال: ص ۲۰۶ ح ۲۲
امام على(ع) : صَلَّيتُ مَعَ رَسولِ اللّهِ(ص) كَذا وكَذا لا يُصَلّي مَعَهُ غَيري إلّا خَديجَةُ. با پيامبر خدا، چنين و چنان نماز گزاردم و جز خديجه، كس ديگرى همراه من با او نماز نگزارد. الاستيعاب: ج ۳ ص ۲۰۱ ح ۱۸۷۵.
مالك بن حُوَيرِث: كانَ أوَّلُ مَن أسلَمَ مِنَ الرِّجالِ عَلِيّا، ومِن النِّساءِ خَديجَةَ. اوّلين كس از بين مردان كه اسلام آورد، على(ع) بود و از بين زنان، خديجه عليها السلام. المعجم الكبير: ج ۱۹ ص ۲۹۱ ح ۶۴۸
امام باقر(ع) : دَخَلَ رَسُولُ اللَّهِ(ص) عَلى خَدِيجَةَ حِينَ ماتَ القاسِمُ ابنُها وَهِيَ تَبكِي، فَقالَ لَها: ما يُبكِيكِ؟ فَقالَت: دَرَّت دُرَيرَةٌ فَبَكَيتُ، فَقالَ: يا خَدِيجَةُ، أَما تَرضَيْنَ إِذا كانَ يَومُ القِيامَةِ أَن تَجِيئِي إِلى بابِ الجَنَّةِ وَهُو قائِمٌ، فَيَأخُذَ بِيَدِكِ فَيُدخِلَكِ الجَنَّةَ وَيُنزِلَكِ أَفضَلَها، وَذَلِكِ لِكُلِّ مُؤمِنٍ، إِنَّ اللَّهَ عز و جل أَحكَمُ وَأَكرَمُ أَن يَسلُبَ المُؤمِنَ ثَمَرَةَ فُؤادِهِ، ثُمَّ يُعَذِّبَهُ بَعدَها أَبَداً. چون قاسم پسر خديجه از دنيا رفت، پيامبر خدا(ص) به نزد خديجه رفت و ديد او گريه مىكند. فرمود: «چرا گريه مىكنى؟». خديجه گفت: اشكم بى اختيار، جارى شد و گريهام گرفت. پيامبر(ص) فرمود: «اى خديجه! آيا حاضر نيستى كه چون روز قيامت شود، به درِ بهشت بيايى و او آن جا ايستاده باشد و دستت را بگيرد و تو را به بهشت بَرَد و تو را در بهترين مكان آن جاى دهد؟ اين، براى هر مؤمنى هست. خداى عز و جل، حكيمتر و كريمتر از آن است كه از مؤمن، ميوه دلش را بگيرد و سپس با اين حال، او را براى هميشه عذاب كند. الكافي: ج ۳ ص ۲۱۸ ح ۲
ابو هريره : أَتَى جِبرِيلُ النَّبِيَّ(ص)، فَقالَ: يا رَسُولَ اللَّهِ! هذِهِ خَدِيجَةُ قَد أَتَتكَ… وَبَشِّرها بِبَيتٍ فِي الجَنَّةِ مِن قَصَبٍ لا صَخَبَ فِيهِ وَلا نَصَبَ. جبرئيل، نزد پيامبر(ص) آمد و گفت: اى پيامبر خدا! خديجه دارد نزد تو مىآيد …. او را به خانه اى در بهشت كه از مرواريد، ساخته شده و در آن، سر و صدا و رنجى نيست، بشارت ده. صحيح مسلم: ج ۴ ص ۱۸۸۷ ح ۷۱
عایشه : كانَ رَسولُ اللّهِ إذا ذَكرَ خَديجَةَ لَم يَسأم مِن ثَناءٍ عَلَيها وَاستِغفارٍ لَها. پيامبر خدا هرگاه از خديجه عليها السلام ياد مىكرد، از تعريف و تمجيد او و طلب مغفرت براى وى، خسته نمىشد. بحار الأنوار: ج ۱۶ ص ۱۲ ح ۱۲.
حضرت خدیجه (سلاماللهعلیها) اولین و برترین همسر رسول خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) بود. ایشان جایگاه مالی و اجتماعی ویژه داشت اما ازدواج با پیامبر را بر درخواست ازدواج بزرگانی از عرب ترجیح داد و تمام اموال خود را در جهت اعتلای اسلام صرف کرد.
حضرت خدیجه در نزد پیامبر و سائر معصومین جایگاه ویژه داشته و از جهات متعدد مورد ستایش قرار گرفته است.
سلام خدا و جبرئیل بر حضرت خدیجه
یکی از خصائص حضرت خدیجه کبری (سلاماللهعلیها)، سلام خداوند متعال و جبرئیل بر ایشان میباشد چنانچه بخاری در کتاب صحیح بخاری{معتبرترین منبع حدیثی اهل سنت}مینویسد: اتی جِبْرِیلُ النبی صلی الله علیه وسلم فقال یا رَسُولَ اللَّهِ هذه خَدِیجَةُ قد اَتَتْ مَعَهَا اِنَاءٌ فیه اِدَامٌ او طَعَامٌ او شَرَابٌ فاذا هِی اَتَتْکَ فَاقْرَاْ علیها السَّلَامَ من رَبِّهَا وَمِنِّی وَبَشِّرْهَا بِبَیتٍ فی الْجَنَّةِ من قَصَبٍ لَا صَخَبَ فیه ولا نَصَبَ؛ [۵] جبرئیل به نزد رسول خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) آمد و عرضه داشت: ای رسول خدا! این خدیجه است که آمده و همراه او ظرفی است که در آن خورش و یا غذا و یا نوشیدنی است. هنگامی که به نزد تو آمد، از جانب پروردگارت و من به او سلام برسان و او را به خانهای در بهشت بشارت ده که از جنس نی میباشد و در آن صدا و آزاری نیست [محل آرامش است. مشابه همین روایت نیز در صحیح مسلم نقل شده است. [۶] شمسالدین ذهبی بعد از نقل این حدیث مینویسد: متفق علی صحته.[۷] بر صحیح بودن این حدیث اتفاق نظر وجود دارد.
در منابع امامیه نیز پیرامون سلام خدا و جبرئیل چنین آمده است: عن زرارة و حمران و محمد بن مسلم عن ابی جعفر ع قال حدث ابو سعید الخدری ان رسول الله صقال: ان جبرئیل ع قال لی لیلة اسری بی حین رجعت و قلت یا جبرئیل هل لک من حاجة قال حاجتی ان تقرا علی خدیجة من الله و منی السلام و حدثنا عند ذلک انها قالت حین لقاها نبی الله (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) فقال لها الذی قال جبرئیل فقالت ان الله هو السلام و منه السلام و الیه السلام و علی جبرئیل السلام . [۸] [۹] رسول خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) فرمود: وقتی که در شب معراج، جبرئیل مرا به سوی آسمانها برد، هنگام بازگشت به جبرئیل گفتم: «آیا حاجتی داری؟» جبرئیل گفت: «حاجت من این است که سلام خدا و سلام مرا به خدیجه برسانی» پیامبر (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) وقتی که به زمین رسید، سلام خدا و جبرئیل را به خدیجه ابلاغ کرد. حضرت خدیجه فرمود: همانا خدا سلام است، و از او است سلام، و درود به سوی او باز گردد و بر جبرئیل سلام باد.
فضائل حضرت خدیجه نزد خداوند پیامبر و اهل بیت
با مراجعه به منابع روایی، در میابیم که حضرت خدیجه کبری (سلاماللهعلیها) مورد مباهات خداوند متعال، پیامبر اکرم و اهل بیت عصمت و طهارت(علیهمالسّلام) بوده است که به برخی از موارد اشاره میشودک
خداوند متعال از جمله خصائص حضرت خدیجه کبری (سلاماللهعلیها)، مباهات خداوند متعال بر آن حضرت میباشد. رسول خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) وقتی برنامه چهل روزه از جانب پروردگارش دریافت نمود و مقرر شد که چهل روز از همسرش به دور باشد، توسط عمار یاسر)رضوان الله تعالیعلیه) برای آن حضرت پیغام فرستادند که: یا خدیجة لا تظنی ان انقطاعی عنک{هجرة}و لا قلی و لکن ربی (عزّوجلّ) امرنی بذلک لتنفذ}لینفذ}امره فلا تظنی یا خدیجة الا خیرا فان الله (عزّوجلّ) لیباهی بک کرام ملائکته کل یوم مرارا.[۱۰] [۱۱] ای خدیجه! گمان نکنی که دلیل دوری من از تو به سبب غضبی است که نسبت به تو دارم، بلکه خداوند متعال این دوری را امر فرموده و من برای امتثال فرمان او چنین میکنم و تو جز خیر، در این مورد هیچاندیشه دیگری نداشته باش که خداوند متعال در هر روز چند بار به سبب تو بر ملائکه مباهات میورزد.
پیامبر اکرم رسول مکرم اسلام نیزبه فضائل حضرت خدیجه کبری (سلاماللهعلیها) اشاره داشته و به داشتن چنین همسری افتخار میکرده و با عظمت از ایشان یاد میکردند چنانچه فرمودند:
خَدِیجَةُ وَ اَینَ مِثْلُ خَدِیجَةَ صَدَّقَتْنِی حِینَ کَذَّبَنِی النَّاسُ وَ آزَرَتْنِی عَلَی دِینِ اللَّهِ وَ اَعَانَتْنِی عَلَیهِ بِمَالِهَا اِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ اَمَرَنِی اَنْ اُبَشِّرَ خَدِیجَةَ بِبَیتٍ فِی الْجَنَّةِ مِنْ قَصَبِ الزُّمُرُّدِ لَا صَخَبَ فِیهِ وَ لَا نَصَب؛ [۱۲] [۱۳] [۱۴] خدیجه و کجاست مانند خدیجه! مرا تصدیق کرد هنگامی که مردم مرا تکذیب کردند. و بر دین خدا یاری ام کرد و با همه مال خود کمکم نمود. خدا به من دستور داد خدیجه را به قصری از زمرد که در بهشت دارد و هیچ رنج و زحمتی در آن نیست بشارت دهم. و همچنین نقل شده است که روزی رسول خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) در مسجد و در حضور مردم امام حسن و امام حسین(سلاماللهعلیهما) را چنین معرفی کردند: یا اَیهَا النَّاسُ اَ لَا اُخْبِرُکُمُ الْیوْمَ بِخَیرِ النَّاسِ جَدّاً وَ جَدَّةً؟ قَالُوا بَلَی یا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ عَلَیکُمْ بِالْحَسَنِ وَ الْحُسَینِ فَاِنَّ جَدَّهُمَا رَسُولُ اللَّهِ وَ جَدَّتَهُمَا خَدِیجَةُ الْکُبْرَی بِنْتُ خُوَیلِدٍ سَیدَةُ نِسَاءِ الْجَنَّة؛[۱۵] ای مردم آیا امروز به شما خبر ندهم بهترین مردم را از جهت جد و جده [چه کسی است]؟ پاسخ دادند: آریای رسول خدا! پیامبر فرمود: بر شما باد به حسن و حسین چرا که جد آن دو رسول خدا و جده آنان خدیجه کبری دختر خویلد و سرور زنان بهشت است. رسولخدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) هنگامی که در بستر شهادت قرار گرفت، حضرت زهرا (سلاماللهعلیها) پریشان و گریان بودند. رسول خدا حضرت زهرا (سلاماللهعلیها) را دلداری داده و در فرازی حضرت خدیجه کبری (سلاماللهعلیها) را چنین یاد کردند: اِنَّ عَلِیاً اَوَّلُ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ (عَزَّ وَ جَلَّ) وَ رَسُولِهِ مِنْ هَذِهِ الْاُمَّةِ، هُوَ وَ خَدِیجَةُ اُمِّک؛ [۱۶] همانا علی و خدیجه مادرت نخستین شخص از این امت هستند که به خدا و رسول او ایمان آوردند. و رسول خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) روزی امام حسین (علیهالسّلام) را چنین معرفی کردند: اَیهَا النَّاسُ هَذَا الْحُسَینُ بْنُ عَلِی خَیرُ النَّاسِ جَدّاً وَ جَدَّةً جَدُّهُ رَسُولُ اللَّهِ سَیدُ وُلْدِ آدَمَ وَ جَدَّتُهُ خَدِیجَةُ سَابِقَةُ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ اِلَی الْاِیمَانِ بِاللَّهِ وَ بِرَسُولِهِ؛ [۱۷] ای مردم این حسین بن علی است که از جهت جد و جده بهترین مردم است. جدش رسول خدا، آقای فرزندان آدم و جدهاش خدیجه، بر همه زنان عالم در ایمان به خدا و رسولش سبقت جسته است.)کنایه از اینکه در بین زنان اولین مسلمان است)
امیرالمؤمنین وجود مقدس امیرالمؤمنین (سلاماللهعلیه) نیز از حضرت خدیجه (سلاماللهعلیها( به نیکی یاد کرده و در فراق از دست دادن ایشان و پدر گرامیشان حضرت ابوطالب) سلام الله علیه) اشک ماتم میریختند و این ابیات را سرودند: اَعَینَی جُودَا بَارَکَ اللَّهُ فِیکُمَا •••• عَلَی هَالِکَینِ لَا تَرَی لَهُمَا مِثْلًا - عَلَی سَیدِ الْبَطْحَاءِ وَ ابْنِ رَئِیسِهَا •••• وَ سَیدَةِ النِّسْوَانِ اَوَّلِ مَنْ صَلَّی - مُهَذَّبَةٌ قَدْ طَیبَ اللَّهُ خِیمَهَا •••• مُبَارَکَةٌ وَ اللَّهُ سَاقَ لَهَا الْفَضْلَا - فَبِتُّ اُقَاسِی مِنْهُمَا الْهَمَّ وَ الثَّکْلَا •••• مُصَابُهُمَا اَدْجَی اِلَی الْجَوِّ وَ الْهَوَا - لَقَدْ نَصَرَا فِی اللَّهِ دِینَ مُحَمَّدٍ •••• عَلَی مَنْ بَغَا فِی الدِّینِ قَدْ رَعَیا اِلًّا. [۱۸] هانای دو چشم من! باران اشک از آسمان دیدگانم فرو بارید. خدا این باران اشک را در سوگ دو از دست رفته}و دو یار فداکار اسلام و قرآن و دو پشتیبان بیهمانند پیامبر خدا{بر شما مبارک گرداند؛ چرا که آن دو به راستی بینظیر بودند.
هانای دو چشم من! در سوگ غمبار سالار مکه و فرزند رئیس آن (ابوطالب) و در رحلت جانگدازسرور بانوان، اولین زنی که{به همراه رسول خدا (صلیاللهعلیهوآله)}نماز گزارد، باران اشک فرو بارید! - بر همان بانوی خودساخته و پاکروش و پاکمنشی که خداوند خیمه و سرای او را پاک و پاکیزه ساخت؛ بانوی پر برکتی که خدا او را}به خاطر ایمان و کردار شایستهاش}به شاهراه فضیلتها رهنمون ساخت. ایندو آیین محمد (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) را برای خدا یاری کردند و با ستمکاران و یاغیان با آخرین توان مبارزه کردند. شب کردم در حالی که دچار اندوه جانکاه رحلت این دو بزرگوار و فراق آنها شدم و مصیبت جانسوز آنها، شبانه روزِ مرا تیره و تار ساخته است. همچنین آن حضرت، خدیجه کبری (سلاماللهعلیها) را یکی ازچهار سرورزنان دنیا معرفی کرده است: سادات نساء العالمین اربع: خدیجة بنت خویلد، وفاطمة بنت محمد، وآسیة بنت مزاحم، ومریم بنت عمران؛ [۱۹] سروران زنان دنیا چهار نفرند: خدیجه دختر خویلد، فاطمه بنت محمد، آسیه دختر مزاحم و مریم دختران عمران.
امام حسن مجتبی امام حسن مجتبی (سلامالله) نیز از جمله بزرگانی است که با توجه به مقام والای حضرت خدیجه کبری (صلواتاللهعلیها)، به آن بانوی یکتا مباهات میکرده است.
امام مجتبی (صلواتاللهعلیه) در ذیل آیه ۱۸ سوره انفطار که خداوند متعال فرموده است: فِی اَی صُورَةٍ مَا شَاءَ رَکَّبَکَ فرمودند: صَوَّرَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلِی بْنَ اَبِی طَالِبٍ فِی ظَهْرِ اَبِی طَالِبٍ عَلَی صُورَةِ مُحَمَّدٍ فَکَانَ عَلِی بْنُ اَبِی طَالِبٍ اَشْبَهَ النَّاسِ بِرَسُولِ اللَّهِ صوَ کَانَ الْحُسَینُ بْنُ عَلِی اَشْبَهَ النَّاسِ بِفَاطِمَةَوَ کُنْتُ اَنَا اَشْبَهَ النَّاسِ بِخَدِیجَةَ الْکُبْرَی؛ [۲۰] خداوند متعال علی بن ابیطالب را (هنگامی که در پشت ابوطالب بود) به چهره رسول خدا(صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) آفرید و علی بن ابیطالب (علیهالسّلام) شبیه رسول خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) بود و حسین بن علی به فاطمه شبیه بوده و من به جده ام خدیجه کبری (صلواتاللهعلیهماجمعین) شبیه ام.
در زمان خلافت امام حسن مجتبی (سلاماللهعلیه)، زمانی که معاویه خلافت را به دست گرفت، بر روی منبر مسجد کوفه نشست و از حضرت علی بن ابیطالب (سلاماللهعلیها) بدگویی کرد. امام حسن مجتبی (سلاماللهعلیه) که در مجلس حاضر بود، ضمن پاسخ به معاویه، با اشاره به نسب خود با افتخار چنین فرمودند: اَیهَا الذَّاکِرُ عَلِیاً اَنَا الْحَسَنُ وَ اَبِی عَلِی وَ اَنْتَ مُعَاوِیةُ وَ اَبُوکَ صَخْرٌ وَ اُمِّی فَاطِمَةُ وَ اُمُّکَ هِنْدٌ وَ جَدِّی رَسُولُ اللَّهِ وَ جَدُّکَ حَرْبٌ وَجَدَّتِی خَدِیجَةُ وَ جَدَّتُکَ قُتَیلَةُفَلَعَنَ اللَّهُ اَخْمَلَنَا ذِکْراً وَ اَلْاَمَنَا حَسَباً وَ شَرَّنَا قَدَماً وَ اَقْدَمَنَا کُفْراً وَ نِفَاقاً- فَقَالَ طَوَائِفُ مِنْ اَهْلِ الْمَسْجِدِ آمِینَ آمِینَ؛ [۲۱] ای آنکه علی (علیهالسّلام) را{به بدی}یاد کردی، منم حسن و پدرم علی است، تویی معاویه و پدرت صخر است، مادر من فاطمه است و مادر تو هند میباشد، جد من رسول خدا و جد تو حرب است، جده من خدیجه است و جده تو قتیله است، پس خدا لعنت کند از ما آن کس که نامش پلیدتر، و حسب و نسبش پستتر، و سابقه اش بدتر، و کفر و نفاقش پیشتر بوده است، گروههای مختلف که در مسجد بودند دو مرتبه آمین گفتند. در این عبارت امام حسن مجتبی (سلاماللهعلیه) در مقام مقایسه نسب مبارک خود با نسب معاویه، با افتخار نامی از حضرت خدیجه کبری (سلاماللهعلیها) برده و این چنین به آن بانو مباهات میکند. همچنین هنگامی که معاویه در مدینه قصد بد گویی از امیرالمؤمنین (سلاماللهعلیه) را داشت، هنگامی که بر فراز منبر نشست و به دنبال حضرت میگشت، امام حسن مجتبی (علیهالسّلام) در مقابل او ایستاده و با افتخار به نسب خویش اشاره و نام مبارک امالمؤمنین حضرت خدیجه کبری (سلاماللهعلیها) را بردند چنانچه فرمودند: کَانَ وَصِی رَسُولِ اللَّهِ مِنْ بَعْدِهِ وَ اَنَا ابْنُ عَلِی وَ اَنْتَ ابْنُ صَخْرٍ وَ جَدُّکَ حَرْبٌ وَ جَدِّی رَسُولُ اللَّهِ وَ اُمُّکَ هِنْدٌ وَ اُمِّی فَاطِمَةُ وَ جَدَّتِی خَدِیجَةُ وَ جَدَّتُکَ نَثِیلَةُ فَلَعَنَ اللَّهُ اَلْاَمَنَا حَسَباً وَ اَقْدَمَنَا کُفْراً وَ اَخْمَلَنَا ذِکْراً وَ اَشَدَّنَا نِفَاقاً فَقَالَ عَامَّةُ اَهْلِ الْمَجْلِسِ آمِین؛ [۲۲] بیشک علی بن ابیطالب (علیهماالسلام) وصی رسول ) خدا صلی اللَّه علیه وآله) پس از اوست، و من پسر علی، و تو فرزند صخری، و جد تو حرب است و جد من رسول خدا است و مادر تو هند و مادر من فاطمه است، وجده من خدیجه است و جده تو نثیله، پس خدا لعنت کند از ما آن کس که نامش پلیدتر، و حسب و نسبش پستتر، و سابقه اش بدتر، و کفر و نفاقش پیشتر بوده است. اکثر اهل مجلس{در این هنگام}آمین گفتند. نکته: در ذکر نام جده معاویه سه نام ذکر شده است: نثیله، فتیله و قتیله.
امام حسین وجود مقدس و نازنین امام حسین (سلاماللهعلیه) نیز در موارد متعددی همچون رویارویی با سپاه دشمن در صحرای کربلا، با ذکر نسب خود؛ نام حضرت خدیجه کبری (سلاماللهعلیها) را ذکر میکنند. با توجه به اینکه جبهه مخالف به خوبی آن حضرت را شناخته و نسب و اجداد ایشان بر هیچ کسی مخفی نبود، نام بردن از بزرگانی همچون امالمؤمنین حضرت خدیجه کبری (سلاماللهعلیها)، حاکی از اهمیت موضوع و چیزی جز مباهات و افتخار را ثابت نمیکند. سید الشهداء)سلاماللهعلیه) در روز عاشوراء در مقابل سپاه دشمن ایستاد و با نگاهی به صفوف آنان و نظر به عمر سعد، خطبه ای ایراد فرمودند و در ضمن خطبه، چنین فرمودند: فَاِنِّی ابْنُ بِنْتِ نَبِیکُمْ وَ جَدَّتِی خَدِیجَةُ زَوْجَةُ نَبِیکُم؛ [۲۳] به درستی که من فرزند دختر پیامبر شما هستم و جده من خدیجه، همسر پیامبر شماست. همچنین امام حسین (علیهالسّلام) در بخشی دیگر خطاب به سپاه مقابل چنین فرمودند: اَنْشُدُکُمُ اللَّهَ هَلْ تَعْلَمُونَ اَنَّ جَدِّی رَسُولُ اللَّهِ ص قَالُوا اللَّهُمَّ نَعَمْ قَالَ اَنْشُدُکُمُ اللَّهَ هَلْ تَعْلَمُونَ اَنَّ اَبِی عَلِی بْنُ اَبِی طَالِبٍ ع قَالُوا اللَّهُمَّ نَعَمْ قَالَ اَنْشُدُکُمُ اللَّهَ هَلْ تَعْلَمُونَ اَنَّ اُمِّی فَاطِمَةُ الزَّهْرَاءُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ الْمُصْطَفَی صقَالُوا اللَّهُمَّ نَعَمْ قَالَاَنْشُدُکُمُ اللَّهَ هَلْ تَعْلَمُونَ اَنَّ جَدَّتِی خَدِیجَةُ بِنْتُ خُوَیلِدٍ اَوَّلُ نِسَاءِ هَذِهِ الْاُمَّةِ اِسْلَاماً قَالُوا اللَّهُمَّ نَعَم. [۲۴] شما را به خدا قسم آیا میدانید که رسول خدا (صلیاللّهعلیهوآله) جد من است؟ گفتند: آری. شما را به خدا قسم آیا میدانید که مادرم فاطمه دختر محمد مصطفی (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) است؟ گفتند: آری. شما را به خدا قسم آیا میدانید که پدرم علی بن ابیطالب است؟ گفتند: آری. شما را به خدا قسم آیا میدانید که جدهام خدیجه دخت خویلد اول زن مسلمان از این امت است؟ گفتند: آری. مرحوم شیخ کلینی)رحمةالله) در زیارت حضرت علی اکبر)علیهالسلام)چنین مینویسد:
السلام علیک یا ابن خدیجة و فاطمة؛ [۲۵] سلام بر تو ای فرزند خدیجه و فاطمه. و همین عبارت در برخی از زیارت نامههای حضرت سید الشهداء (سلاماللهعلیه) نیز ذکر شده است.[۲۶]
امام سجاد پس از حادثه جانکاه کربلا و پیروزی حق برباطل، کاروان اسرا به سمت کوفه و سپس شام در حرکت بود. حجت خدا؛ امام سجاد (سلاماللهعلیه) و حضرت زینب (سلاماللهعلیها) بزرگان این کاروان غمبار بودند. آزار و اذیت خاندان آل الله)صلواتاللهعلیهماجمعین) از طرفی، دوری مسیر و بد رفتاری ظالمین و ستمگران یزیدی از طرفی دیگری باعث رنجش خاطر فرزندان رسول خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) شده بود. پس از بیاحترامیهای آنان نسبت به اهل بیت (علیهمالسلام)، وقتی خاندان عصمت و طهارت در مسجد اموی دمشق اجلال نزول کردند، و مجلس یزید (لعنةاللهعلیه) نیز برپا بود. یزید در صدد این بود تا با جسارت تمام، خاندان اهل بیت(علیهمافضلالصلاةوالسلام) را خارجی و افراد یاغی و سرکش معرفی کند.
پس از آنکه اهل بیت (صلواتاللهعلیهماجمعین) بر مجلس یزید وارد شدند، یزید عنان سخن را به دست گرفته و شروع به یاوهسرایی نمود. وجود مقدس امام سجاد (سلاماللهعلیه) نیز با مشاهده این سخنان باطل و دروغگویی یزید، ایستاد و خطبهای مفصل در رسوا سازی بنیامیه بیان کردند و پس از حمد الهی، در معرفی خود چنین فرمودند: یا مَعْشَرَ النَّاسِ فَمَنْ عَرَفَنَی فَقَدْ عَرَفَنِی وَ مَنْ لَمْ یعْرِفْنِی فَاَنَا اُعَرِّفُهُ نَفْسِی اَنَا ابْنُ مَکَّةَ وَ مِنًی اَنَا ابْنُ مَرْوَةَ وَ الصَّفَا اَنَا ابْنُ مُحَمَّدٍ الْمُصْطَفَی... اَنَا ابْنُ عَلِی الْمُرْتَضَی اَنَا ابْنُ فَاطِمَةَ الزَّهْرَاءِ اَنَا ابْنُ خَدِیجَةَ الْکُبْرَی اَنَا ابْنُ الْمَقْتُولِ ظُلْما.... [۲۷] ای گروه مردم هر کسی مرا میشناسد که میشناسد و هر کسی که مرا نمیشناسد خودم را معرفی میکنم. من فرزند مکه و منی هستم. من فرزند زمزم و صفا هستم، من فرزند محمد مصطفی (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) هستم... من فرزند علی مرتضی و فاطمه زهرا و خدیجه کبری و کسی که به ظلم کشته شده{یعنی امام حسین (علیهالسلام)}هستم. همچنین امام سجاد (سلاماللهعلیه) در ضمن صلواتی بر اهل بیت (علیهمالسلام)، نام حضرت خدیجه کبری (سلاماللهعلیها) را بردهاند چنانچه فرمودند: اللهم صل علی محمد المصطفی، وعلی علی المرتضی، و فاطمة الزهراء، وخدیجة الکبری، والحسن المجتبی.... [۲۸] خدایا بر محمد مصطفی و علی مرتضی و فاطمه زهرا و خدیجه کبری و حسن مجتبی (صلوات الله علیهم اجمعین) درود بفرست.
امام صادق وجود مقدس امام صادق (سلاماللهعلیه) نیز از حضرت خدیجه کبری (سلاماللهعلیها) به بزرگی یاد کرده و چنین فرمودند: وَ هِی سَیدَةُ نِسَاءِ قُرَیشٍ، وَ قَدْ خَطَبَهَا کُلُّ صِنْدِیدٍ وَ رَئِیسٍ قَدْ اَبَتْهُمْ، فَزَوَّجَتْهُ نَفْسَهَا لِلَّذِی بَلَغَهَا مِنْ خَبَرِ بحیراء؛ [۲۹] و او سرور زنان قریش بود و هر زمامدار و رئیسی او را خاستگاری کرده بود ولی او خودش را به عقد کسی در آورد که خبر بحیراء به او رسیده بود. بحیراء راهب مسیحی بود که پیغمبر (صلی الله علیه وآله وسلّم( را به صفت و نشانه و نژاد و نام پیش از ظهور نبوتش شناخته و منتظر بعثت او بود.
امام حسن عسکری مرحوم سید بن طاووس)رضواناللهتعالیعلیه) دعایی را از امام حسن عسکری (سلاماللهعلیه( نقل کرده که آن حضرت در نیایش خود ضمن صلوات بر حضرت فاطمه زهرا (صلواتاللهعلیها)، بر مادر ایشان حضرت خدیجه کبری (سلاماللهعلیها) نیز درود میفرستد چنان چه آمده است: فَصَلِ عَلَیهَا وَ عَلَی اُمِّهَا خَدِیجَةَ الْکُبْرَی صَلَاةً تُکْرِمُ بِهَا وَجْهَ اَبِیهَا مُحَمَّدٍ صَلَّی اللَّهُ عَلَیهِ وَ آلِه؛ [۳۰] خدایا بر او{حضرت زهرا (سلاماللهعلیها)}و بر مادرش خدیجه کبری درود بفرست. درودی که به واسطه آن مقام پدرش محمد (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) گرامی داشته شود.
حضرت زینب کبری پیام آور کربلا، حضرت زینب کبری (سلاماللهعلیها) در روزیازدهم محرم پس از آنکه از کنار جنازه مطهر شهدا عبور میکرد، خطاب به خداوند متعال چنین فرمود:
بِاَبِی مُحَمَّدٌ الْمُصْطَفَی بِاَبِی خَدِیجَةُ الْکُبْرَی؛ [۳۱] پدرم به فدای محمد مصطفی، به فدای خدیجه کبری باد.
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: حضرت خدیجه