غارها

درحوزه ی شهرستان های مشهد و طرقبه شاندیز تا انتهای سال 1390 غارحائز اهمیتی شناسایی نشده است. تمام غارهای این حوزه طولی کمتراز510 متر دارند. غارهای بیمارآب کارده هندل آباد مغان و بل کوهی از مهم ترین آن ها به شمار می رود. غارمغان به دلیل نزدیکی به شهرشهرت بیشتری دارد اما بر اثر تردد بیش از حد به آن صدمه جدی وارد شده است و بهره ی کمی از زیبایی برایش باقی مانده است. دربرخی از این غارها مانند دزک بیمارآب وهندل آباد آب وجوددارد. برخی از این غارها مانند غارانجیر و غارقلعه مات روی دیواره بوده و ورود به آن ها نیازمند وسایل فنی است.

اکثریت قریب به اتفاق غارهادرحوزه ی خراسان منشا آهکی دارند. به هرکجای این غارها بروید با مشکلی به نام کمبود اکسیژن مواجه نمی شوید برعکس هوای داخل غارکاملا سالم بوده و به خوبی جریان دارد و این به دلیل اختلاف دمای هوای غار بامحیط بیرون غار است. تابستان توی غار سرد و زمستان گرم به نظرمی رسد. اگرتجربه ی لازم راداشته باشید به راحتی این جریان هوایی احساس می شود حتی بادرآوردن لباس و احساس بیشتراین جریان های هوایی ازطریق بدنتان می توانید راه خروج را پیداکنید. وقتی متوجه این جریان های هوایی می شوید که گاهی به صورت بادهای تندی می وزند.

داخل ودهانه ی خروجی غارها هیچ جانوری که بتواند به شما صدمه بزند وجود ندارد بیشترخفاش های غارهای ایران ازنوع نعل اسبی بوده وکوچک ترین آسیبی به انسان نمی رسانند. خفاش های خون آشام درایران وجود ندارد. همین خفاش های بی آزار نیزبه دلیل گسترش امواج آنتن های موبایل درحال انقراض و نابودی بوده وکمترمشاهده می شوند. وقتی از معابرعمودی غار بالامی روید ممکن است کلونی خفاش ها به طوردسته جمعی قصد فرار داشته باشند در این صورت صدای بال آن ها که شبیه فروریختن سقف غار است باعٍث ترساندنتان نشود. دومین ساکنان عمده ی غارها کبوترها هستند صدای پریدن کبوتران یک باره سکوت غار رامی شکند شوکه نشوید. سومین ساکنان غارها تشی(سیخول بزنغره) هستند که معمولا برای خواب زمستانی به غارمی روند. علی رغم هیئت بزرگشان برای انسان خطری محسوب نمی شوند. سایرجانوران نیزفقط دردهانه ی ورودی غارها تاجایی که نور نفوذ می کند ممکن است آفتابی شوند مطمئن باشید قبل از رسیدن شما خودشان ازمحل می گریزند. گاهی کفتارها درداخل غارها آشغال جمع می کنند.گاهی گرگ ها و پلنگ ها شکارشان را به دهانه ی غارها برده و می خورند. انبوه شاخ و استخوان هایی که مشاهده می شود دلیلی براین مدعاست.

اکثرغارها توسط جویندگان گنج حفاری و بهتربگویم شخم زده شده است. به هرکجای غارها که سربزنید نمونه ی آسیب رسانی آنان رامی بینید. درغارهایی که طول بیشتری دارد اگرتجربه ی لازم را ندارید در حد مقدور از نخ غار و شبرنگ استفاده کنید و در بازگشت آن ها را خارج نمایید. وسایل روشنایی پوشاک آب و آذوقه ی کافی به همراه داشته باشید.

غاربیمارآب: 42کیلومتری شمال مشهد کیلومتر 10 جاده ی سنتو سمت راست به طرف شهرتوس پشت آرامگاه فردوسی سه راه وجوددارد راه وسط ده کیلومتر تاروستای مایون جاده ی چشمه ی جوجه ماریون از کنار قبرستان 16 کیلومترتا معدن سنگ روستای متروکه آقداش. بیمارآب یکی ازغارهای آبی صعب العبور مشهد به شمارمی رود. این غاردارای دهانه ی چاه مانندی است برای ورود به آن بهتراست وسایل فنی و طناب به همراه داشته باشید. نقطه ای که دهانه ی غاردر آن قرارگرفته است. سمت راست واریزه ها ی معدن سنگ به رنگ سفید از دیگرقسمت ها ی کوه متمایز شده و از کیلومترها قابل رویت است.

غاردزک: 40 کیلومتری شمال مشهد کیلومتر 10 جاده ی سنتوسمت راست به طرف شهرتوس پشت آرامگاه فردوسی سه راه وجوددارد. راه وسط ده کیلومترتاروستای ماریون جاده ی چشمه ی جوجه ماریون از کنار قبرستان 13 کیلومتر به روستای آقداش متروکه دره ی سمت چپ درمیان ارتفاعات . دهانه ی آن به راحتی پیدانمی شود. درفصول بارندگی داخل این غارگل ولای زیادی وجوددارد.

غارولی اربابی(خوجه برکوهی): 60 کیلومتری شمال شرق مشهد جاده ی کلات بعدازدکل سمت راست رودخانه ی قزلق. به طرف ارتفاعات سرحد مشهد و کلات از مسیر روستای آبگرم نیزمی توان به این غاررفت. حدود70 سال پیش راهزنی به نام ولی اربابی قریب 18 سال در این غارزندگی می کرده و به پاکستان رفت و آمد داشته است. اومردم را ازدرخت ارسی که هنوز بر ارتفاعات قزلق زبانزداست به دارمی آویخته این درخت به درخت اربابی مشهوراست. ارس کوچک تر کنار آن هم به درخت زن اربابی مشهور است. محل نشانه گیری اسلحه هنوز بردهانه ی ورودی غارنمایان است.

غارقرخرم: 48 کیلومتری شمال شرق مشهد جاده ی کلات بعداز قله ی دکل یک کیلومتر به طرف کلات سمت راست . این غاردارای دهانه ی بزرگ درسطح افقی و فضای مرکزی به اندازه ی چهاراتاق بدون راه های فرعی می باشد.

غاردیو: 55کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات قبل ازگردنه ی دکل جاده ی خور روستای خورعلیا درفاصله ی 600متری چنارکهن سال روی ارتفاع.

غارسرخشت: 55کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات قبل ازگردنه ی دکل سمت چپ جاده ی خور روستای خورعلیا یک کیلومتر به طرف کوه سرخشت انتهای بازه تیرشوب. دهانه ی این غارچاه مانند وصعب العبوراست وازداخل آن صدای آب به گوش می رسد.

غارکارده: 45کیلومتری شمال مشهدجاده ی کلات جاده ی سیج قبل ازروستای آل روی ارتفاعات سمت چپ دره. فضای عمده ی این غارشبیه گسل بوده وامتدادآن به سمت عمق زمین است ودهانه ی مثلثی شکل دارد. درآن ازاستخوان های انسان جهت نشان دادن مسیراستفاده شده است. بنابه گفته اهالی دزدان کاروان هاراسرقت کرده وکاروانیان راکشته وداخل پرتگاه غارمی انداختند. حدود25سال پیش اداره ی آگاهی ازنگارنده خواست اسکلت ها ی داخل غار را بیرون بیاورم اما با توضیح این که اسکلت ها تاریخی بوده و در صلاحیت سازمان میراث فرهنگی است از این کار اجتناب شد.

غاراندروخ: 36کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده قبل از سدکارده جاده ی خاکی سمت چپ سه کیلومتر داخل زو اندروخ حاشیه ی راست رودخانه. این غار30 مترطول داشته ودرانتهای آن یک معبرخروجی به طرف بالا وجوددارد. اهالی به آن غارزمینی می گویند.

غارکفترسوراخ: 36 کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده قبل ازسد جاده ی خاکی سمت چپ 3کیلومترفرعی. نرسیده به سدانحرافی روی دیواره ی سمت راست زو اندروخ. این غار به صورت یک استوانه ی عمودی بادودهانه ی چاه مانند سمت راست یک شیارفرعی قرارگرفته است که دهانه ی بالای آن بسیاردیدنی است. اگرازتوان لازم برای صعودطبیعی برخوردارهستید فرصت دیدن دهانه ی بالای غار را از دست ندهید. این غار در واقع یک آبراهه است. وجودده هاکبوترچاهی دراین غارباعث این نامگذاری شده است. ازمدفوع کبوترهادرپایین غاریک پشته ی بزرگ روی هم انباشته شده است.

غارآل: 44کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده جاده ی سیج حاشیه ی چپ رودخانه. این غارتوسط صاحب باغ تصرف ومسکونی شده وبرای آن دروپنجره گذاشته و راحت زندگی می کند!

غارارکره(هرکاره/پشته ی نغندر): 14کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر 10 جاده ی شاندیز کیلومتر 10 جاده ی شاندیز روستای ویرانی سمت چپ مقابل جاده ی شهرک صنعتی داخل پارک پردیس 4 کیلومتر به طرف مزرعه ی پرورش شترمرغ. دراین نطقه چندین دهنه غار بادهانه های بزرگ وجوددارد.

غارانجیر: 45کیلومتری شمال شرق مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده اوایل جاده ی سیج قبل از روستای آل سمت راست داخل دره ی انجیر بر روی دیواره های سمت چپ دره روی ارتفاعات.

غارعماد: 52کیلومتری شمال مشهد جاده ی کلات جاده ی کارده جاده ی سیج حوزه ی روستای آل سمت راست 4کیلومترداخل زوقلعه(زوسیاه)روی دیواره ی قلعه مات.

غارویرانی: 10 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی شاندیز روستای ویرانی سمت چپ جاده داخل پارک پردیس 200 متری ساختمان محیط زیست حاشیه ی راست راه خاکی. این غاربه اندازه ی دو اتاق کوچک است و جای کتیبه ی بدون نوشته ای درآن به چشم می خورد.

غارکبوتر: 14کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر 10 جاده ی شاندیز روستای ویرانی سمت چپ داخل پارک پردیس 4کیلومتر به طرف مزرعه ی پرورش شترمرغ پشته ی نغندر بالاسر غارهای ارکره. ورودی این غار چاه مانند بوده و باعبور از دهانه ی قیف مانند آن 15متر فرودلازم است. تابه محوطه ی اصلی غاربرسیم. دراین غارده ها کبوترچاهی زندگی می کند به همین دلیل به غارکبوترمعروف است.

غارشوپز: 20 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده ی زشک بین ابرده 3و5 مقابل استراحتگاه نهارخوران گلستان سمت راست 50 متری بالاسر جاده. این غارشبیه گسل بوده وبعداز15متربرای عبورانسان جای کافی نیست.

غارتیغ براتو: 27کیلومتری جنوب مشهد انتهای سیدی جاده ی مغان بعد از پرنواز فرعی سمت راست 200متری جنوب روستای تجر. طول این غارحدود20متراست.

غارمغان: 36کیلومتری جنوب مشهد انتهای سیدی جاده ی مغان بعد از روستا ادامه ی راه ماشین رو تا محلی به نام سرچشمه. برای رسیدن به دهانه ی غار45 دقیقه کوه پیمایی لازم است. مغان جمع مغ به معنای مبلغ دین زرتشت است. این غاربا500 مترطول براثررفت وآمدهای بیش ازحدبه کلی آلوده شده و زیبایی خود را ازدست داده است. باگام برداشتن درآن غباربسیارآلوده ا ی به هوا بلندمی شود بهتراست ازماسک بهداشتی استفاده کنید. درانتهای غارحوضچه ی آبی وجوددارد.

غارآغل زری: 3 کیلومتری شمال غرب مشهد جاده طرقبه روستای گلستان در ارتفاع 10متری از بستر رودخانه و فاصله ی کمی از دریاچه ی بند گلستان قرار گرفته است.به واسطه داشتن درصد بسیار ناچیزی از طلا به غار زری مشهور شده است. ارتفاع این غار از سطح آب های آزاد 1010 متر میباشد. آغل زری نزدیک ترین غار به شهر مشهد است و حدود 25 متر طول دارد.

غار کبوتر: 70 کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر 40 جاده ی چناران بعد از روستای سلوگرد قبل از پل گلبهار سمت راست انتهای جاده ی شیرین روستای گوری به طرف روستای متروکه ی بیامشک در ارتفاعات قله ی کله خر.

غار پلنگ: 80 کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر10 جاده ی سنتو به طرف شهر توس پل کشف رود سمت چپ جاده ی آبقد روستای امرودک خلاف جهت آب قبل از دوآبی میرشکار سمت راست رودخانه روی ارتفاعات.

غارخوجه: 82کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر 10 جاده ی سنتو سمت راست به طرف شهرتوس پل کشف رود سمت چپ جاده ی آبقد روستای امرودک خلاف جهت آب قبل ازدوآبی و میرشکار سمت راست رودخانه روی ارتفاعات حوالی آبگرم خوجه.

پیرغار: 70کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر40 جاده ی چناران بعدازروستای سلوگرد قبل ازپل گلبهار سمت راست انتهای جاده ی شیرین روستای گوری به طرف روستای متروکه ی بیامشک.

غارهندل آباد: 40 کیلومتری شمال شرق مشهد ال تیمور انتهای جاده ی امرغان بعد از روستاهای احمدآبادوهندل آباد بازه گودال سرحد روستای سروک این غاردر واقع در املاک سروک قرارگرفته اما به نام هندل آباد معروف شده است! مسیر90متری داخل غارنقطه ی صعب العبوری ندارد. چشمه ی آب داخل غاربرای مردم ازگذشته های دورتابه امروزقداست داشته است.

غارسیخول: 38کیلومتری شمال شرق مشهد ال تیمور انتهای جاده ی امرغان بعد از روستای هندل آباد حاشیه ی سمت راست رودخانه فرعی. بادهانه ی کوچک به شکل مثلث دریک متری آبراهه قرارگرفته است. ازآن جا که توسط نگارنده شناسایی ودرآن مقدارزیادی سیخ تشی (سیخول /بزنغره) یافت شدبه این اسم نام گذاری شد. این غاربا20مترطول مثل یک تونل باشیب کم امتدادداشته و فاقد معابرفرعی است.

غاررخنه گرگ: 37 کیلومتری شمال شرق مشهد ال تیمور انتهای جاده ی امرغان بعد از روستاهای احمدآبادوهندل آباد در مسیرغارسیخول سمت راست دره. چون گرگ ها لاشه ی گوسفندان را به این غارمی آورند. درآن استخوان های زیادی به چشم می خورد. این غارآهکی نیست عمق چندانی ندارد و منشاپیدایش آن حرکات تکتونیکی زمین است.

غاربل کوهی: 42کیلومتری شمال شرق مشهد انتهای جاده ی سیمان عبور از داخل کارخانه ی سیمان شرق جاده ی جغری قبل ازروستای جغری سمت راست روستای تبادکان کنارکتل میر.

غارسنگ اوله: 38کیلومتری شمال شرق مشهد ال تیمور انتهای جاده ی امرغان بعدازروستای احمدآباد و هندل آباد ارتفاعات روستای هندل آباد.

غارحاجی علی: 38کیلومتری شمال شرق مشهد ال تیمور انتهای جاده ی امرغان بعدازروستای هندل آباد. روی دهانه ی غارحاجی علی تنه ی بزرگ یک درخت ارس به صورت افقی گذاشته شده تا فرود در آن تسهیل گردد. حجم اصلی غارهمان است که از بالادیده می شود در پایین فقط چند معبرکوچک وجوددارد.

غارسیخول: 30 کیلومتری شمال غرب مشهد شاندیز روستای زشک روی ارتفاعات مشرف به جاده ی اصلی خیابان زشک 8.

غارستاره(حاجی قاسم): 40 کیلومتری شمال شرق مشهد ال تیمور انتهای جاده ی امرغان بعد از روستای احمدآباد و هندل آباد ارتفاعات روستای هندل آباد.

غارکفترخور: 45 کیلومتری شمال شرق مشهد ال تیمور انتهای جاده ی امرغان بعد از روستای احمدآباد و هندل آباد ارتفاعات روستای هندل آباد.

غارفولادخان: 46 کیلومتری شمال شرق مشهد ال تیمور انتهای جاده ی امرغان بعدازروستای احمدآباد و هندل آباد ارتفاعات روستای هندل آباد.

غار علی اصغر: 44کیلومتری شمال شرق مشهد انتهای جاده ی سیمان عبورازداخل کارخانه سیمان شرق جاده ی جغری قبل ازروستای جغری سمت راست روستای تبادکان سرچاه جعفر کوه اره درمحلی به نام بلند ارخنج پنج جفتی محیط این غارخشک وبدون آب بوده و15 مترطول دارد.

غارهای جغری: کیلومتر30 شمال شرق مشهد انتهای جاده ی سیمان عبورازداخل کارخانه ی سیمان شرق جاده جغری. بعدازروستای جغری سه دهنه غاردردوطرف رودخانه وجوددارد طول هیچ کدام ازآن ها به 50 مترنمی رسد.

غاربازه غار: 46کیلومتری شمال شرق مشهد انتهای جاده ی سیمان عبورازداخل کارخانه ی سیمان شرق جاده ی جغری قبل ازروستای جغری سمت راست روستای تبادکان سرچاه جعفر کوه اره درمحلی به نام بلندارخنج پنج جفتی. بعدازغارعلی اصغر کج راه یال سنگ آب پتل پایین بازه غار.

غارآبقد: 40 کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر 10 جاده ی سنتو سمت راست به طرف شهرتوس پل کشف رود سمت چپ 25کیلومتر روستای آبقد.این غاردرارتفاع وروی دیواره های سمت راست روستا قراردارد.

غارخان کش: 50کیلومتری شمال غرب مشهد کیلومتر10 جاده ی سنتو سمت راست به طرف شهرتوس پل کشف رود سمت چپ 25 کیلومترروستای آبقد امتداد دره خلاف جهت آب به طرف روستای درمیان بام بعدازآبشار بست رضاقلی سمت چپ روی ارتفاعات.

https://www.hotelghasr.com/Contents.aspx?Module=introducingMashhad&PId=8619