وقتی نهج‌البلاغه را مطالعه می‌کنید می‌بینید در این کتاب دو مطلب است که هی تکرار می‌شود: «تقوی» و «عمل». ... ما نه به «تقوی» اعتقاد داریم و نه به «عمل» یک عمر زندگی می‌کنیم بدون تقوی و عمل، بعد وصیت می‌کنیم که ما را ببر نجف دفن کنند، کارمان درست می‌شود!!
موانع و نشانه‌های زنده بودن تفکر اسلامی
یکی از علائم حیات یک جامعه این است که همبستگی میان افرادش بیشتر است. خاصیت مردگی متلاشی شدن و متفرّق شدن و جدا شدن اعضا از یکدیگر است، خاصیت زندگی یک اجتماع به همبستگی و پیوستگی بیشتر اعضاء و جوارح آن اجتماع است. آیا جامعه اسلامی امروز یک جامعه زنده است ی
قرآن می‌گوید: اگر همه‌ی مردم این قدر شرّ و فاسد و ظالم و دروغگو بودند آن جامعه را هلاک می‌کردیم، چنین جامعه‌ای محال است وجود داشته باشد، اصلاً قابل دوام نیست و فوراً هلاک می‌شود. اینکه قرآن هلاک اقوام گذشته را بیان می‌کند برای چیست؟ می‌گوید قبل از شما اقو
حق و باطل، کدام یک اصالت دارد؟
در حکمت الهی اصالت در هستی با حق است، با خیر است، با حُسن و کمال و زیبایی است، باطل‌ها، شرور و نقص‌ها و زشتی‌ها در نهایت امر و در تحلیل نهایی به نیستی‌ها منتهی می‌شوند نه به هستی‌ها... پس شر و باطل در عین حال که اصالت ندارد و از سنخ وجود نیست، در عین حال
پاسخ به نیازها، راز پایایی اسلام
مگر دین و دین گرایی فطری نیست؟ پس علت دین گریزی چیست؟ پاسخ اجمالی این است که بشر «دارای نیازها و احتیاجات مختلف است و تمام این احتیاج ها و نیازها از طبیعت و فطرتش سرچشمه می گیرد. اگر شما همه ی این نیازهای فردی و اجتماعی و بشر را همآهنگ با یکدیگر اشباع کنی
منافق کسی است که فکر و اندیشه اش یک جور می گوید زبانش جور دیگری، درست بروند آن. احساسات و عواطفش در یک جهت است ولی تظاهرات ظاهریش در جهت دیگر. در دل خدا را قبول ندارد اما متظاهر به خداپرستی است..... پیغمبر(ص) نسبت به آینده ی امت اظهار نگرانی می کرد و می گ
انسان موجودی است که به اصطلاح فاعل بالقصد است، هرکاری که می‌کند تحت تأثیر یک انگیزه ی خارج از وجود خودش می‌کند، لذتی یا دفع الهی را می‌خواهد. محال است که انسان کاری را بکند و در آن کار خودش بر وجود انسان حکومت بکند حکومت او عین آزادی است و آن حکومت، دیگر
هیچ ضرورتی ندارد که یک چیزی قدمت یعنی سابقه ی زمانی زیاد داشته باشد و در عین حال فرسوده و کهنه شده و مشرف به انهدام باشد. سابقاً هر جا که کلمه ی «قدمت» می آمد یک تقدسی از آن استشمام می شد، می گفتند این چیز قدیمی است پس یک قداست بیشتری دارد. حالا برعکس، در
عبادت محور اساسی اخلاق، تربیت و عدالت
عبادت برای این است که زود به زود به یاد خدا بیفتد و هر چه که انسان بیشتر به یاد خدا باشد، بیشتر پای بند به اخلاق و عدالت و حقوق می‌شود.
نقش بلوغ فکری اجتماع در ختم نبوت
عرفا به این نکته دست یافته اند که نبوت از آن جهت پایان یافت که تمام مراحل و منازل فردی و اجتماعی انسان و راهی که انسان باید بپیماید یکجا کشف گشت؛ پس از آن هر بشری هرچه دریافت کند بیشتر از آن نخواهد بود؛ ناچار محکوم به پیروی است.
موارد تاثیر تعلیمات پیامبران در تکامل تاریخ
: استاد مطهری اساسی ترین نقش پیامبران را مبازره با استبدادها و درگیری با مظاهر طغیان می دانند. ایشان می گوید: «قرآن بر این نقش پیامبران تأکید فراوان دارد: اولا بپا داشتن عدل را به عنوان هدف بعثت و رسالت ذکر می کند؛ ثانیا در داستانهای خود درگیریهای پیامبرا
نوابغ افرادی هستند که نیروی فکر و تعقل و حسابگری قوی دارند، یعنی از راه حواس خود با اشیاء تماس می گیرند و با نیروی حسابگر عقل خود بر روی فرآورده های ذهنی خود کار می کنند و به نتیجه می رسند و احیانا خطا می کنند.[ص16] اما پیامبران علاوه بر نیروی تعقل، «به ن
قرآن ضمیر انسان را بعنوان یک منبع معرفت ویژه نام می برد...قرآن از جهان خارج انسان به آفاق و از جهان درون انسان به انفس تعبیر می کند و از این راه اهمیت ویژه ضمیر انسانی را گوشزد می نماید.
در اصل ضرورت پیوستن به یک مکتب و یک ایدئولوژی تردیدی نیست؛ آن چیزی که لازم است مورد توجه واقع شود این است که تنها ایمان مذهبی قادر است انسان را بصورت یک مؤمن واقعی در آورد... گرایشهای ایمانی مذهبی موجب آن است که انسان تلاشهایی علی رغم گرایشهای طبیعی فردی
ایمان مذهبی به حکم اینکه به انسان که یک طرف معامله است نسبت به جهان که طرف دیگر معامله است اعتماد و اطمینان می بخشد دلهره و نگرانی نسبت به رفتار جهان را در برابر انسان زایل می سازدو به جای آن به او آرامش خاطر می دهد
در نهایت استاد ریشه تفاوت را با تعریف از دو خصات انسانی اینگونه بیان می دارند:« علم به معنی مجموع تفکرات بشری درباره جهان محصول کوشش جمعی بشر است...گرایشهای والا و معنوی و فوق حیوانی انسان آنگاه که پایه و زیربنای اعتقادی و فکری پیدا کند نام ایمان به خود
امر جهان دایر است میان این که موجود باشد با نظام معین و با اصلا موجود نباشد...بدیهی است که حکمت اقتضا می کند افضل را؛ یعنی هستی را نه نیستی را.
برخلاف تصور رایج وهابیگری تنها یک نظریه ضد امامت نیست بلکه پیش از آنکه ضد امامت باشد ضد توحید و ضد انسان است
جامعه اسلامی جامعه تساویها و برابریها و برادریهاست، اما نه تساوی منفی، بلکه تساوی مثبت. تساوی منفی یعنی به حساب نیاوردن امتیازات طبیعی افراد و سلب امتیازات اکتسابی آنها برای برقراری برابری. تساوی مثبت یعنی ایجاد امکانات مساوی برای عموم و تعلق مکتسبات هر ف
شناخت خدای یگانه عکس العملی در ما ایجاد می کند که از آن به پرستش تعبیر می شود.پرستش نوعی رابطه خاضعانه و ستایشگرانه و سپاسگزارانه است که انسان با خدای خود برقرار می کند
جهان بینی فلسفی متکی به یک سلسه اصول است و آن اصول اولا بدیهی و برای ذهن غیر قابل انکارند و با روش برهان و استدلال پیش می روند و ثانیا عام و دربرگیرنده اند طبعا از نوعی جزم برخوردار است...و هم محدودیت جهان بینی علمی را ندارد. جهان بینی فلسفی پاسخگو به هما
نقش تربیتی و اجتماعی هجرت و جهاد
جهاد یعنی درگیری حتی در تعبیر معنوی آنکه جهاد با نفس است. انسان با موانع و مشکلات روبرو می‌شود. آیا انسان باید همیشه اسیر و زبون موانع باشد؟ نه، همین طور که انسان نباید اسیر و زبون محیط خود باشد، اسیر و زبون موانع نیز نباید باشد، ای انسان تو برای این آفری
قرائت‌های درست و نادرست از هجرت و جهاد
اگر ما در شرایطی قرار گرفته‌ایم که ایمانمان در خطر است، ایمان جامعه ما در خطر است، اسلام ما در خطر است. امر دایر است که ما از بیان شهر و خانه و لانه، و ایمان یکی را انتخاب کنیم، یا در خانه و لانه‌ی خودمان بمانیم و ایمانمان از دست برود (یا ایمان دیگران به
جمله‌ای است از پیغمبر اکرم، فرمود: انی بعثت لاتمم مکار الاخلاق ..... من مبعوث شدم که اخلاقی را تکمیل کنم که در آن روح مکرمت هست، یعنی اخلاق بزرگواری، اخلاق آقایی اما نه آقایی به معنای آن سیادتی که بر دیگری مسلّط بشوم، بلکه آقایی ای که روح من آقا باشد و از
عبادت و بندگی بدون توبه ممکن نیست
: توبه، عبارتست از یک نوع انقلابی درونی نوعی قیام، نوعی انقلاب از ناحیه خود انسان علیه خود انسان. این جهت، از مختصات انسان است
عبادت و بندگی برای تربیت و بالندگی
اسلام دینی است که نؤمن ببعض و نَکَفُر بِبَعض. بر نمی‌دارد نمی‌شود انسان عبادت اسلام را بگیرد ولی اخلاق و مسائل اجتماعیش را نگیرد... قرآن هر جا که می‌گوید اقیموالصلوة پشت سرش می‌گوید آتُوا الزّکاة. ... اگر می‌گوید یقیمون الصلوة پشت سرش می‌گوید یؤتون الزکاة
آشنایی با عوامل و موانع بندگی و بالندگی
بشر امروز به نام جهان آزاد و دفاع از صلح و آزادی تمام سلب آزادی‌ها، سلب حقوق‌ها، بندگی‌ها و بردگی‌ها را دارد؟ چرا؟ چون آزادی معنوی ندارد چون در ناحیه روح خودش آزاد نیست، چون تقوی ندارد
سیر مطالعاتی استاد شهید مطهری ( ره ) دوره ی چهارم
سیر مطالعاتی استاد شهید مطهری ( ره ) دوره ی چهارم
حادثه کربلا، صحنه نمایش ارزش های اخلاقی
یکی دیگر از عناصر اخلاقی موجود در این حادثه، ایثار بود. و چه نمایشگاه ایثاری بوده است کربلا! شما ببینید آیا برای ایثار تجسمی بهتر از داستان جناب ابوالفضل العباس می توان پیدا کرد؟ یک نمونه از صدر اسلام برایتان عرض می کنم ولی آنجا قهرمان چند نفرند نه یک نفر
عوامل موفقیت پیام و پیام رسانی
همانطور که در مطالب پیشین گفته شد، نهضت عاشورا جنبه های مختلف و ابعاد وسیعی در برداشت. عدم بیعت با یزید، دعوت مردم کوفه و مهمترین آنها امر به معروف و نهی از منکر و مبارزه با ریشه ی اصلی فسق و فجور و احیاء به ارزش های مقدس دینی از مهمترین جنبه ها و ابعاد ن
بصیرت لازمه امر به معروف و نهی از منکر
وظیفه بزرگ امر به معروف و نهی از منکر، دو شرط اساسی دارد. یکی از آنها رشد آگاهی و بصیرت است... [متأسفانه] تا حالا که امر به معروف و نهی از منکرهای ما در اطراف دگمه ی لباس و بند کفش مردم بوده است؛ در حول و حوش موی سر و دوخت لباس مردم بوده است! ... بهتر
بهترین و مؤثرترین امر به معروف و نهی از منکر
وقتی بخواهیم امر و نهی کنیم ولی جان و مال و آبرویمان در خطر باشد چه کنیم؟ پاسخ بطور اجمال این است: باید دید که آیا فساد و ضرر کدام بیشتر است. رسول گرامی اسلام در این باره فرموده اند: وقتی دو حرمت با یکدیگر تزاحم و اجتماع پیدا می کنند، لزوماً باید حرمت
در تحلیل قیام عاشورا و عوامل قیام حسینی این محور اساسی مورد تأکید و توجه قرار گرفت که عمده ترین عامل نهضت عاشورا، نه درخواست بیعت از سوی یزید و نه دعوت مردم کوفه، بلکه امر به معروف و نهی از منکر بود. در اهمیت و ضرورت زنده نگه داشتن این اصل مهم مطالبی طرح
امام حسین(علیه السلام) می خواست در این منطق که منطق هجوم و منطق شهید و منطق انقلاب است». دامنه ی این قضیه گسترش پیدا کند. اینکه خاندانش را هم آورده برای همین بود
اباعبدالله(علیه السلام) در روز عاشورا شعارهای زیاد داده است که در آنها روح نهضت خودش را مشخص کرده که من برای چه می جنگم، چرا تسلیم نمی شوم، چرا آمده ام که تا آخرین قطره ی خون خودم را بریزم؟ و متأسفانه این شعارها در میان ما شیعیان فراموش شده و ما شعارهای .
اباعبدالله در فرایند نهضت عاشورا، مکرر به اصل امر به معروف و نهی از منکر اشاره و تأکید می فرماید چرا که این عامل قیام از دو عامل دیگر نهضت عاشورا ارزش بسیار بسیار بیشتری دارد، به موجب همین عامل است که این نهضت شایستگی پیدا کرده است که برای همیشه زنده بمان
تحریفات عاشورا و رسالت خواص و عوام
کم نیستند کسانی که مقصر اصلی تحریفات در واقعه عاشورا و قیام حسین بن علی علیه السلام را عوام دانسته و معتقدند خواسته ها و مطالبات و لیاقت عوام باعث شده تا برخی از نویسندگان، مداحان و منبری ها دست به تحریف بزنند. اینان می گویند: از بس که این مردم جاهل و نا
نظر قرآن هر کسی که به نفس خود یا به غیر ظلم کند ، ظالم است . ابراهیم اگر تقاضا کرده باشد برای فرزندان خویش تقاضا کرده است . خوبها دو قسمند: خوب هایی که از اول تا آخر عمر همیشه خوب بوده اند و خوبهایی که اول بد بوده اند و حالا خوب شده اند وقتی که مورد تقاض
مرد زندیقی از امام صادق علیه السلام سؤال کرد: تو انبیاء و رسول را به چه دلیل اثبات می کنی؟ امام در پاسخ خود بر مسئله توحید تکیه کرد ، فرمود: خلاصه اینکه ریشه اثبات انبیاء و رسول خود اثبات خداست با صفات و شئونش . وقتی شناختیم که ما خالق و صانعی داریم حکیم
ازمجموع اینها ما به منطقی می رسیم که اگر آن را قبول کنیم یک اساس دارد ... این منطق غیر از این مسائل خیلی سطحی و پیش پا افتاده ای است که مانند اغلب متکلمین بگوییم بعد از پیغمبر ابوبکر خلیفه شد و علی علیه السلام خلیفه چهارم. آیا علی باید خلیفه اول باشد یا م
چرا نام علی علیه السلام در قرآن نیامده است؟
در اینجا کلمه اهل بیت آورده و قبلاً همه اش نساءالنبی است . یعنی عنوان نساءالنبی تبدیل شد به ضمیر مذکر... آیات قبل و بعد از این آیه همه تکلیف و تهدید و خوف و رجا و امر است راجع به زنان پیغمبر : در خانه های خودتان بمانید و ... این آیه ( آیه تطهیر) بالاتر
فرق اکمال و اتمام در دین چیست؟
درسال نهم هجری سوره برائت نازل شد. بعد که این سوره نازل شد قرار شد که امیر المؤمنین برود این سوره را در منی در مجمع عمومی بخواند که از تین پس دیگر مشرکین حق ندارند در مراسم جج شرکت کنند و این مراسم خاص مسلمین است و بس... روز اعلام سوره برائت هم برای مسلمی
خواجه نصیرالدین می گوید: حدیث غدیری که متواتر است. متواتر اصطلاحی است در علم حدیث؛ می گویند خبر واحد و خبر متواتر. مقصود از خبر واحد این نیست که ناقل آن یک نفر باشد بلکه یعنی خبری که نقل آن در حدی که مفید یقین نیست خواه ناقل یک نفر باشد و خواه ده نفر... ح
مسأله عصمت و تنصیص چه ارتباطی با علی علیه السلام دارد؟ [خواجه نصیرالدین ] می گوید: « و هما مختصان بعلیّ» این دو یعنی معصوم بودن و منصوص بودن از مختصات علی علیه السلام است. همین قدر که بگوییم نص و تنصیص لازم و واجب است و پیغمبر بر انسانی تنصیص کرده آن شخص
منع کتابت حدیث « عمر کتابت حدیث پیغمبر را منع کرد و این یک واقعیت تاریخی است. این از قطعیات تاریخ است. فقط حرف شیعیان نیست... در زمان عمر جرأت نمی کردند حدیثی از پیغمبر بنویسند و بگویند این را پیغمبر گفته یا بنشینند و روایت حدیث از حضرت کنند. ( البته نق
امامتِ به معنی ولایت « اوج مفهوم امامت است... مسأله ولایت در شیعه معمولا به آن معنای خیلی یه اصطلاح غلیظش مطرح است به معنی حجت زمان که هیچ زمانی خالی از حجت نیست و لو لا الحجة لساخت الارض باهلها یعنی هیچگاه نبوده و نخواهد بود که زمین از یک انسان کامل خالی
یکی از بحث های مهم در دین اسلام مسأله جانشینی بعد از پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلم است. علمای شیعه و سنی در این زمینه بسیار گفتگو کرده اند و کتابها نوشته اند. اما در اصل طرح چنین مسأله ای که بخاطر اختلاف شدید امت اسلامی جزء نقاط ضعف مسلمین است تردی
حادثه عاشورا و تاریخچه کربلا دو صحنه دارد. یک صحنه سفید و نورانی و یک صفحه تاریک، سیاه و ظلماتی که هر دو صفحه اش یا بی نظیر یا کم نظیر. اما صفحه سیاه و تاریکش از آن نظر سیاه و تاریک است که در آن فقط جنایت بی نظیر و یا کم نظیر می بینیم یک حساب کردم و ظاه
آن چیزی که بشر همیشه به زبان می آورد ولی در عمل کمتر دیده می شود، در وجود حسین دیده می شود، چطور؟ روح بشر این مقدار شکست ناپذیر باشد؟ سبحان الله! بشر به کجا می رسد، روح بشر چقدر شکست ناپذیر می شود که جوانانش جلوی چشمش قلم قلم می شوند، در منتها درجه تشنه م
جلد کتاب خواهد شد. اما در این اجمال به قدر لازم اشاراتی و نمونه هایی را با هم مرور می کنیم. بجاست ابتدا مفهوم و انواع تحریف را مورد تأمل قرار دهیم. معنی تحریف «تحریف از ماده «حرف» در زبان عربی است، یعنی متمایل کردن یک چیز از آن مسیر اصلی و وضع ا
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: سیر مطالعاتی آثارشهیدمطهری
