امام صادق عليه السلام فرمودند : بَكَتِ السَّماءُ عَلَي الحُسَين أربَعينَ يَوماً بالدَّم . آسمان چهل روز بر حسين عليه السلام خون گريه كرد. (مناقب آل أبي طالب ، ج ۳ ، ص ۲۱۲)
اربعین در لغت به معنی چهلم است و در اصطلاح به بیستم صفر ۶۱ هجری قمری، چهلمین روز کشته‌شدن حسین بن علی فرزند علی بن ابی طالب و فاطمه زهرا، امام سوم شیعیان اطلاق می‌گردد. اربعین، مطابق نظر شیخ مفید در مسارالشیعه[۱] و شاگردش شیخ طوسی در مصباح المتهجد،[۲] زمان بازگشت اهل حرم از شام (دمشق) به مدینه است. همچنین بنا بر نقل ایشان، جابر بن عبدالله انصاری صحابی برجسته محمد به عنوان نخستین زائر حسین بن علی، یا لااقل از نخستین زائران او، در این روز وارد کربلا شده و زیارت اربعین را بجا آورده است.[۳] ابراهیم آیتی نیز می‌نویسد: «جابر بن عبدالله انصاری … بیستم ماه صفر، درست چهل روز بعد از شهادت امام وارد کربلا شد و سنت زیارت اربعین امام به دست او تأسیس گردید».[۴] بر این اساس «از همان آغاز که تاریخش معلوم نیست، شیعیان به حرمت آن، زیارت اربعین می‌خوانده‌اند.»[۵]زیارت اربعین تنها دربارهٔ حسین بن علی وارد شده و هیچ پیشینه‌ای را نمی‌توان برای اربعین و اعمال مربوط به این روز تا پیش از حادثه عاشورا تصدیق کرد و این ویژگی و امتیاز، تنها برای حسین بن علی دانسته شده‌است.[۶] در تقویم رسمی ایران این روز تعطیل می‌باشد.
البته در باب علت اهمیت این روز نزد عرف شیعیان، برخی گزارش‌های تاریخی مبنی بر حضور بازماندگان اهل بیت امام در کربلا در روز اربعین از عوامل توجه خاص ایشان به اربعین است. در برخی منابع تاریخی مانند کتاب نزهه الزاهد اسیران شام یعنی بازماندگان کشته‌شدگان کربلا در چهلمین روز کشته شدن حسین بن علی به کربلا رسیدند.[۷] اگرچه نه‌تنها این مطلب در متون تاریخی پیش‌تر از قرن هفتم هجری نیامده است، با تصریح متقدمینی مانند شیخ مفید که بازگشت اسرا را به مدینه دانسته اند نیز در تضاد است.[۳]
چیزهایی که درباره اربعین حسینی باید بدانید/ فضایل و ثواب ...
ثواب پیاده روی اربعین از نگاه امام صادق(ع)/ نظر مراجع درباره ...
احادیثی از امام صادق (ع) درباره اربعین حسینی - خبرگزاری میزان
چند حدیث در مورد اربعین حسینی(علیه السلام) - هیات رزمندگان ...
احادیث و روایات در مورد ثواب و فضیلت زیارت اربعین امام ...
تحقیق در مورد اربعین حسینی و اتفاقات این روز | ستاره
چند حديث نورانی درباره اربعين حسينی و زيارت كربلا - ..
دليل بزرگداشت اربعين چيست؟ - پایگاه جامع عاشورا
چهل حدیث درباره امام حسین (ع) بایگانی - اربعین
فلسفه اربعین حسینی چیست؟ - باشگاه خبرنگاران
تحقیقی درباره اربعین حسینی | اربعین حسینی
مقاله ای درباره اربعین حسینی - دانشنامه تی تیل
دليل بزرگداشت اربعين چيست؟ - راسخون
دلیل بزرگداشت اربعین چیست؟ - پرسمان
فلسفه پیاده‌روی اربعین چیست؟ - ایمنا
تحقیقی در باره اربعین حسینی - آفتاب
اربعین - مشرق نیوزسوگواری محرم
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: روضه های دهه اول محرم تا آخر صفر
