حجتالاسلام والمسلمین علیرضا سبحانى
اشاره: در جریده شریفه اطلاعات مورخ ۲ر۵ر۱۳۹۹، ص۶، بخش معارف تحت عنوان «فقه و عدالت اجتماعى» در باب موضوعات اجتماعى چنین بیان شده است: «اگر کسى بگوید فقه اسلامى (یا بهتر است بگوییم شریعت اسلامى) براى هیچ یک از موضوعات اجتماعى سخنى ندارد، حرف بىپایه زده است و اگر کسى ادعا کند عرصه شریعت اسلامى تمام ابعاد زندگى انسان را در بر مىگیرد و هیچ موضوعى نیست که خداوند برایش حکمى تعیین نکرده باشد، این هم ادعاى درستى نیست. نه سالبه کلیه درست و نه موجبه کلیه. مبناى ما […]گفتگو با دکتر حسین غفاری - محمدحسن یعقوبیان - بخش ششم و پایانی
اشاره: سخن به اینجا رسید که باید شرایط جدی فلسفه غرب را فراهم کرد و مطالعات عمیقی در فلسفه غرب انجام دهیم، با تخصصهای مختلف؛ آنهم بعد از آنکه فلسفه اسلامی را خوب دانستیم. اینک ادامه بحث: برخی معتقدند چون غربیان از عصر روشنگری به بعد، معرفت وحیانی را کنار گذاشتند، ما اساسا امکان گفتگو و تبادل فکری با آنها نداریم. آیا به این بهانه میتوان فلسفه غرب را نادیده گرفت؟ به نظر من اینها نیست؛ اینها تحلیلهایی است که ما انجام میدهیم. مشکل اینجاست که هنوز خودآگاهی به […]حجتالاسلام والمسلمین محمدتقی فاضل میبدی
کارکرد اجتماعی فقه در نظام جمهوری اسلامی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و تدوین قانون اساسی با محوریت ولایت فقیه و اینکه قوانین کشور بر اساس اصل چهارم قانون اساسی باید بر مبنای شریعت اسلام اداره شود، همه در انتظار این بودند که شریعت و فقه اسلامی تا چه میزان میتواند در عرصههای مختلف خود را موفق نشان دهد. شاید این نخستین فرصت در تاریخ اسلام و ایران در سدههای اخیر بود که فقه و شریعت اسلام در عرصه جامعه از خود رونمایی کند و در یک […]آیتاللهالعظمی حسین مظاهری - بخش دوم
وسواس به کسانی «خناس» گفته میشود که اعمالشان را پنهانی زیر لوای دین، در لباس کلمات شیرین و توجیهات مردمپسند انجام میدهند. امام صادق(س) در روایتی به این مطلب اشاره فرمودهاند: آنگاه که آیه «الذین اذا فعلوا فاحشهً او ظلموا أنفسهم ذکروا الله فاستغفروا لذنوبهم: آنان که چون کاری زشت کنند، یا بر خود ستم کنند، یاد خدا کنند و برای گناهانشان آمرزش جویند…» نازل شد، وسوسهگر خناس گفت: «من برای آنم.» شیطان پرسید: «چگونه؟» گفت: «با ایشان دشمنی میکنم و به آرزوها میافکنم تا گرفتار اشتباه و گناه […]آیتاللهالعظمی حسین مظاهری - بخش - اول
حسرت و اندوه یکی از صفات ناپسند، حسرت بر امور گذشته و بیم داشتن از مسائل آینده است. این حالت ضد یقین است؛ زیرا اگر قلب انسان از یقین ـ حتی در حد علمالیقین که مرتبه اول آن است ـ برخوردار باشد، بیم و اندوهی ندارد. قرآن میفرماید: «الا انّ اولیاء الله لا خوف علیهم و لا هم یحزنون: آگاه باشید اولیای خدا هرگز ترسی ندارند و اندوهگین نمیشوند» (یونس، ۶۲). اگر انسان به قضا و قدر یقین داشته باشد، بر آنچه از دست داده، اندوه نمیخورد و از […]گفتگو با دکتر حسین غفاری - محمدحسن یعقوبیان - بخش اول
فلسفه تطبیقی در کار و اندیشه نئوصدراییان اشاره: فلسفه تطبیقی، همان فلسفه است و یعنی در آن بایست موضوعات فلسفی را دقیقا شناسایی کنیم و ضمن شناخت این امور نزد فیلسوفان اسلامی و غرب، سیر تحول مسائل و مبانی آنها را در این دو سنت دنبال کنیم و سپس بتوانیم گرهگشایی از مسائل را به سهم خود نشان دهیم. فلسفه تطبیقی به این معنا، هم در کار قدما مانند ابنسینا بهویژه در کتاب الانصاف و شیخ اشراق و اتم آن مباحث ملاصدرا قابل رصد است و هم در سنت […]به مناسبت صدمین روز درگذشت آیتالله مهدی فیض
سیدمحسن محسنی
آیتالله حاج آقامهدی فیض فرزند مرحوم آیتاللهالعظمی میرزامحمد مجتهد فیض قمی و از نوادگان ملامحسن فیض کاشانی حکیم متأله و فقیه محدث و مفسر نامور قرن یازدهم است. این عالم فرزانه در سال ۱۳۰۳ش برابر با نیمه شعبان ۱۳۴۳ق در بیت علم و فقاهت در شهر قم دیده به جهان گشود؛ جایی که محل رفت و آمد علما و صلحای عصر بود، از قبیل حضرات آیات: حاج شیخ عبدالکریم حائری، ملا غلامرضا مجتهد قمی، شیخ محمد کبیر قمی، شیخ عباس قمی، میرزا جوادآقا ملکی تبریزی، محمدحسین طباطبایی بروجردی، حجت […]
پل ادواردز - ترجمه هدایت علویتبار - بخش چهارم
اگر شخصی به هر دلیلی، بسیار شاد است چون عاشق شده، چون جایزه نوبل را برده، چون بچهاش از یک بیماری جدی بهبود پیدا کرده است و اگر این شادی، او را از انجام دادن یا تجربه کردن چیز دیگری که آن را ارزشمند میداند بازندارد، به ذهنش خطور نمیکند که بپرسد: «آیا این شادی ارزشمند است؟» در واقع این پرسش برای او نامفهوم خواهد بود، درست همانطور که خود تولستوی اگر این پرسش درباره رستگاری در جهان پس از مرگ مطرح شده بود، احتمالا نمیدانست از آن چه […]
آیتاللهالعظمی حسین مظاهری
مفاسد جهل افراد نادان، ناآگاهانه از گفتار و رفتار و افکار دیگران تقلید میکنند؛ اما آنچه قلب را ذوب میکند، تقلید ناپسند است. نمیبینید که مسلمانان چگونه از اعمال ناپسند و زشت غربیان تقلید میکنند و از اعمال نیک آنان سرمشق نمیگیرند؟! در اشاعه فحشا بر آنان پیشی گرفته، ولی در صنعت و سازندگی، حتی برای تهیه نخ و سوزن به آنها نیازمندند! قرآن میفرماید: «و من الناس من یعبد الله علی حرف فان اصابه خیر اطمأن به و ان اصابته فتنه انقلب علی وجهه خسر الدنیا و الاخره […]آیتاللهالعظمی حسین مظاهری - بخش سوم
سلام گوید: نزد امام محمد باقر(ع) بودم که حمران بن اعین وارد شد و درباره اموری چند از ایشان سؤال کرد و آنگاه که آهنگ برخاستن نمود، به امام عرض کرد: «هنگامی که نزد شما میآییم، از محضرتان خارج نمیشویم مگر آنکه دلمان نرم میشود و وجودمان از دنیا فارغ میگردد، و اموالی که در دست مردم است، در نظرمان بیمقدار میآید. اما پس از آنکه بیرون میرویم و با مردم و تجار سروکار پیدا میکنیم، دوستدار دنیا میشویم. چرا؟» امام فرمود: «انّما هی القلوب مره یصعب علیها الامر […]
https://www.ettelaat.com/?cat=32&paged=6
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: معارف اسلامی
ادامه مطلب را ببينيد
آیتاللهالعظمی حسین مظاهری
شنبه ۲۵ مرداد ۱۳۹۹
مفاسد جهل افراد نادان، ناآگاهانه از گفتار و رفتار و افکار دیگران تقلید میکنند؛ اما آنچه قلب را ذوب میکند، تقلید ناپسند است. نمیبینید که مسلمانان چگونه از اعمال ناپسند و زشت غربیان تقلید میکنند و از اعمال نیک آنان سرمشق نمیگیرند؟! در اشاعه فحشا بر آنان پیشی گرفته، ولی در صنعت و سازندگی، حتی برای تهیه نخ و سوزن به آنها نیازمندند! قرآن میفرماید: «و من الناس من یعبد الله علی حرف فان اصابه خیر اطمأن به و ان اصابته فتنه انقلب علی وجهه خسر الدنیا و الاخره […]
آیتاللهالعظمی حسین مظاهری - بخش سوم
شنبه ۱۱ مرداد ۱۳۹۹
سلام گوید: نزد امام محمد باقر(ع) بودم که حمران بن اعین وارد شد و درباره اموری چند از ایشان سؤال کرد و آنگاه که آهنگ برخاستن نمود، به امام عرض کرد: «هنگامی که نزد شما میآییم، از محضرتان خارج نمیشویم مگر آنکه دلمان نرم میشود و وجودمان از دنیا فارغ میگردد، و اموالی که در دست مردم است، در نظرمان بیمقدار میآید. اما پس از آنکه بیرون میرویم و با مردم و تجار سروکار پیدا میکنیم، دوستدار دنیا میشویم. چرا؟» امام فرمود: «انّما هی القلوب مره یصعب علیها الامر […]
حجتالاسلام والمسلمین علیرضا سبحانى
شنبه ۱۱ مرداد ۱۳۹۹
اشاره: در جریده شریفه اطلاعات مورخ ۲ر۵ر۱۳۹۹، ص۶، بخش معارف تحت عنوان «فقه و عدالت اجتماعى» در باب موضوعات اجتماعى چنین بیان شده است: «اگر کسى بگوید فقه اسلامى (یا بهتر است بگوییم شریعت اسلامى) براى هیچ یک از موضوعات اجتماعى سخنى ندارد، حرف بىپایه زده است و اگر کسى ادعا کند عرصه شریعت اسلامى تمام ابعاد زندگى انسان را در بر مىگیرد و هیچ موضوعى نیست که خداوند برایش حکمى تعیین نکرده باشد، این هم ادعاى درستى نیست. نه سالبه کلیه درست و نه موجبه کلیه. مبناى ما […]
گفتگو با دکتر حسین غفاری - محمدحسن یعقوبیان - بخش ششم و پایانی
شنبه ۴ مرداد ۱۳۹۹
اشاره: سخن به اینجا رسید که باید شرایط جدی فلسفه غرب را فراهم کرد و مطالعات عمیقی در فلسفه غرب انجام دهیم، با تخصصهای مختلف؛ آنهم بعد از آنکه فلسفه اسلامی را خوب دانستیم. اینک ادامه بحث: برخی معتقدند چون غربیان از عصر روشنگری به بعد، معرفت وحیانی را کنار گذاشتند، ما اساسا امکان گفتگو و تبادل فکری با آنها نداریم. آیا به این بهانه میتوان فلسفه غرب را نادیده گرفت؟ به نظر من اینها نیست؛ اینها تحلیلهایی است که ما انجام میدهیم. مشکل اینجاست که هنوز خودآگاهی به […]
حجتالاسلام والمسلمین محمدتقی فاضل میبدی
شنبه ۴ مرداد ۱۳۹۹
کارکرد اجتماعی فقه در نظام جمهوری اسلامی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و تدوین قانون اساسی با محوریت ولایت فقیه و اینکه قوانین کشور بر اساس اصل چهارم قانون اساسی باید بر مبنای شریعت اسلام اداره شود، همه در انتظار این بودند که شریعت و فقه اسلامی تا چه میزان میتواند در عرصههای مختلف خود را موفق نشان دهد. شاید این نخستین فرصت در تاریخ اسلام و ایران در سدههای اخیر بود که فقه و شریعت اسلام در عرصه جامعه از خود رونمایی کند و در یک […]
آیتاللهالعظمی حسین مظاهری - بخش دوم
شنبه ۴ مرداد ۱۳۹۹
وسواس به کسانی «خناس» گفته میشود که اعمالشان را پنهانی زیر لوای دین، در لباس کلمات شیرین و توجیهات مردمپسند انجام میدهند. امام صادق(س) در روایتی به این مطلب اشاره فرمودهاند: آنگاه که آیه «الذین اذا فعلوا فاحشهً او ظلموا أنفسهم ذکروا الله فاستغفروا لذنوبهم: آنان که چون کاری زشت کنند، یا بر خود ستم کنند، یاد خدا کنند و برای گناهانشان آمرزش جویند…» نازل شد، وسوسهگر خناس گفت: «من برای آنم.» شیطان پرسید: «چگونه؟» گفت: «با ایشان دشمنی میکنم و به آرزوها میافکنم تا گرفتار اشتباه و گناه […]
آیتاللهالعظمی حسین مظاهری - بخش - اول
شنبه ۲۸ تیر ۱۳۹۹
حسرت و اندوه یکی از صفات ناپسند، حسرت بر امور گذشته و بیم داشتن از مسائل آینده است. این حالت ضد یقین است؛ زیرا اگر قلب انسان از یقین ـ حتی در حد علمالیقین که مرتبه اول آن است ـ برخوردار باشد، بیم و اندوهی ندارد. قرآن میفرماید: «الا انّ اولیاء الله لا خوف علیهم و لا هم یحزنون: آگاه باشید اولیای خدا هرگز ترسی ندارند و اندوهگین نمیشوند» (یونس، ۶۲). اگر انسان به قضا و قدر یقین داشته باشد، بر آنچه از دست داده، اندوه نمیخورد و از […]
گفتگو با دکتر حسین غفاری - محمدحسن یعقوبیان - بخش اول
شنبه ۲۸ تیر ۱۳۹۹
فلسفه تطبیقی در کار و اندیشه نئوصدراییان اشاره: فلسفه تطبیقی، همان فلسفه است و یعنی در آن بایست موضوعات فلسفی را دقیقا شناسایی کنیم و ضمن شناخت این امور نزد فیلسوفان اسلامی و غرب، سیر تحول مسائل و مبانی آنها را در این دو سنت دنبال کنیم و سپس بتوانیم گرهگشایی از مسائل را به سهم خود نشان دهیم. فلسفه تطبیقی به این معنا، هم در کار قدما مانند ابنسینا بهویژه در کتاب الانصاف و شیخ اشراق و اتم آن مباحث ملاصدرا قابل رصد است و هم در سنت […]
به مناسبت صدمین روز درگذشت آیتالله مهدی فیض
سیدمحسن محسنی
شنبه ۲۸ تیر ۱۳۹۹
آیتالله حاج آقامهدی فیض فرزند مرحوم آیتاللهالعظمی میرزامحمد مجتهد فیض قمی و از نوادگان ملامحسن فیض کاشانی حکیم متأله و فقیه محدث و مفسر نامور قرن یازدهم است. این عالم فرزانه در سال ۱۳۰۳ش برابر با نیمه شعبان ۱۳۴۳ق در بیت علم و فقاهت در شهر قم دیده به جهان گشود؛ جایی که محل رفت و آمد علما و صلحای عصر بود، از قبیل حضرات آیات: حاج شیخ عبدالکریم حائری، ملا غلامرضا مجتهد قمی، شیخ محمد کبیر قمی، شیخ عباس قمی، میرزا جوادآقا ملکی تبریزی، محمدحسین طباطبایی بروجردی، حجت […]
پل ادواردز - ترجمه هدایت علویتبار - بخش چهارم
شنبه ۲۱ تیر ۱۳۹۹
اگر شخصی به هر دلیلی، بسیار شاد است چون عاشق شده، چون جایزه نوبل را برده، چون بچهاش از یک بیماری جدی بهبود پیدا کرده است و اگر این شادی، او را از انجام دادن یا تجربه کردن چیز دیگری که آن را ارزشمند میداند بازندارد، به ذهنش خطور نمیکند که بپرسد: «آیا این شادی ارزشمند است؟» در واقع این پرسش برای او نامفهوم خواهد بود، درست همانطور که خود تولستوی اگر این پرسش درباره رستگاری در جهان پس از مرگ مطرح شده بود، احتمالا نمیدانست از آن چه […]
https://www.ettelaat.com/?cat=32&paged=6
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: معارف اسلامی
گفتگو با دکتر انشاءالله رحمتی - محمدحسن یعقوبیان - بخش اول
فلسفه تطبیقی در کار هانری کُربَن نه به معنی فلسفه مقایسهای مرسوم، بلکه به معنای حقیقی کلمه تطبیقی، با رویکردی فراتاریخی، منطبق کردن اندیشهها و شخصیتها در سنتهای فکری و دینی مختلف است. روش او پدیدارشناسی دینی یا معنوی است که تلفیقی از پدیدارشناسی و هرمنوتیک است. بهترین عنوان برای کار او «حکمت تطبیقی» است؛ چه، هدف او یادآوری حکمت و شیوه او حکمت تطبیقی است. نمونه سنتی کار کربن را در مورد آثار سهروردی میتوان دید. برجسته کردن فرهنگ ایرانی در جهان و ارائه هویت واحد از فرهنگ […]آیتاللهالعظمی حسین مظاهری
شک اگر برطرف نشود، برای فرد ایجاد عقده میکند و او بیآنکه متوجه باشد، از علم و آموختن بیزار میشود. از این رو کسی که ناآگاه و مردد است، باید بپرسد و شک خود را برطرف کند. لازم است تمام افراد معلومات خویش را در هر علمی به متخصصان آن، عرضه بدارند و از پدید آمدن جهل مرکب دوری جویند. گاهی این جهل (شک) به یک «حالت» برای انسان تبدیل میشود و صاحب آن حالت را در اصطلاح فقه، «کثیرالشک» یا «شکاک» و در اصطلاح عرف، «وسواسی» مینامند. این […]دکتر حسن بلخاری - بخش اول
به مناسبت اول شهریور روز بزرگداشت ابنسینا شرح اثولوجیایی که در اصل تقریرات درسی فلوطین بود و به دست شاگرد محبوبش فرفوریوس صوری مبدل به اثولوجیا یا تاسوعات (Enneades) و به عبارتی انئادها یا نُهگانهها شد، شرحی شگفتانگیز در تاریخ حکمت اسلامی است. شگفت از این رو که ابنناعمة حمصی کتابی را با عنوان أثولوجیا أرسطاطالیس منسوب به ارسطو در جهان اسلام ترجمه کرد و پس از این ترجمه و با چنین عنوانی بود که از قرن سوم هجری تا به سالهای معاصر، اثولوجیا از آثار ارسطو قلمداد گردید. […]آیتالله محمد هادی یوسفی غروی
اشاره: آنچه در پی میآید، بخشی از «مقتل سیدالشهداء(ع)» است که چاپ دومش در سال گذشته به همت انتشارات اطلاعات در دسترس علاقهمندان قرار گرفت. این بخش که ذیل عنوان «سخنرانی امام حسین(ع) در منی» قرار دارد، برخی علل قیام آن حضرت را روشن میسازد. امام حسین(ع) در سال ۵۸ هجری یعنی یک یا دو سال پیش از مرگ معاویه، همراه دو پسرعمویش عبدالله بن عباس و عبدالله بن جعفر به حج رفت. زمانی که در منی بود، زنان و مردان هاشمی موالی و شیعهای که به حج آمده […]آیتاللهالعظمی حسین مظاهری
شک و وسواس شک اگر برطرف نشود و احیاناً از ضمیر آگاه به ضمیر ناآگاه منتقل شود، برای فرد ایجاد عقده میکند و او بیآنکه متوجه باشد، از علم و آموختن بیزار میشود. از این رو، کسی که ناآگاه و مردد است، باید بپرسد و شک خود را برطرف کند. لازم است تمام افراد معلومات خویش را در هر علمی به متخصصان آن، عرضه بدارند و از پدید آمدن جهل مرکب دوری جویند. سیره اصحاب امامان(ع) چنین بود و شاید یکی از دلایل ثواب بسیاری که برای متعلم منظور […]پیر کونسا - ترجمه اعظم ورشوچیفرد - بخش اول
اشاره: دیپلماسی مذهبی عربستان، تجزیه و تحلیل افراطیگری را دشوار کرده است و پرسش اینجاست که چرا سلفیگری که ناشکیباترین نوع اسلام سیاسی امروز به شمار میآید، در گوشه و کنار جهان رواج پیدا کرده است؟ پیر کونِسا ـ مدیر پیشین کمیتة اطلاعات راهبردی اروپا و مشاور وزیر دفاع فرانسه ـ در کتاب «تروریسم سعودی»، از همکاری رژیم عربستان و سلفیهای افراطی پرده برمیدارد. این کتاب را اعظم ورشوچی فرد و سیامک دلآرا ترجمه کردهاند و به همت بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه در دسترس عموم قرار گرفته […]آیتاللهالعظمی حسین مظاهری
مفاسد جهل افراد نادان، ناآگاهانه از گفتار و رفتار و افکار دیگران تقلید میکنند؛ اما آنچه قلب را ذوب میکند، تقلید ناپسند است. نمیبینید که مسلمانان چگونه از اعمال ناپسند و زشت غربیان تقلید میکنند و از اعمال نیک آنان سرمشق نمیگیرند؟! در اشاعه فحشا بر آنان پیشی گرفته، ولی در صنعت و سازندگی، حتی برای تهیه نخ و سوزن به آنها نیازمندند! قرآن میفرماید: «و من الناس من یعبد الله علی حرف فان اصابه خیر اطمأن به و ان اصابته فتنه انقلب علی وجهه خسر الدنیا و الاخره […]آیتاللهالعظمی حسین مظاهری - بخش سوم
سلام گوید: نزد امام محمد باقر(ع) بودم که حمران بن اعین وارد شد و درباره اموری چند از ایشان سؤال کرد و آنگاه که آهنگ برخاستن نمود، به امام عرض کرد: «هنگامی که نزد شما میآییم، از محضرتان خارج نمیشویم مگر آنکه دلمان نرم میشود و وجودمان از دنیا فارغ میگردد، و اموالی که در دست مردم است، در نظرمان بیمقدار میآید. اما پس از آنکه بیرون میرویم و با مردم و تجار سروکار پیدا میکنیم، دوستدار دنیا میشویم. چرا؟» امام فرمود: «انّما هی القلوب مره یصعب علیها الامر […]
https://www.ettelaat.com/?cat=32&paged=5
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: معارف اسلامی
ادامه مطلب را ببينيد
آیتاللهالعظمی حسین مظاهری
توحید در مالکیت حقیقیت توحید در مالکیت حقیقی بر چند قسم است: ۱ـ توحید در مالکیت حقیقی: به این معنی که جهان هستی، تماما آفریده خدای متعال است، چنان که میفرماید: «و لله ملک السماوات و الارض: مالکیت آسمانها و زمین از آن خداست» (آل عمران، ۱۸۹). خلاصه این موضوع هنگام بحث پیرامون «توحید در خالقیت» گفته شد. ۲ـ توحید در مالکیت اعتباری: به این معنی که جهان هستی، در مالکیت خدای متعال است و هر چه نزد غیر اوست، در واقع از آن خداست. سایر موجودات و هر […]گذری بر زندگی و اندیشه آیتالله سید هاشم هاشمی گلپایگانی
حجتالاسلام والمسلمین محمد مسجدجامعی
چند روزی است که صدیق مکرم و هممباحثهای معظم، آیتالله آقای سیدهاشم هاشمی گلپایگانی رخ در نقاب خاک کشیده و به ملأ اعلی پیوسته است. ایشان فرزند آیتالله سیدمحمد هاشمی و نواده فقیه و عارف بلندآوازه آیتاللهالعظمی سید جمالالدین هاشمی گلپایگانی است. پدرشان از عالمان نجف اشرف بود و از بزرگترین و شناختهشدهترین ادبا و شاعران نجف و عراق؛ و جدشان از شاگردان دوره اول نابغه بزرگ اصول و فقه، مرحوم نائینی بود. مرحوم نائینی علاقه فراوانی به سیدجمالالدین داشت و این نکته از اجازه اجتهادی که به ایشان […]آیتالله دکتر احمد بهشتی - بخش اول
از دیرباز، مسألة خیر و شر برای فلاسفة الهی مطرح بوده است. دیدگاه توحیدی ناب نه تنها به توحید ذاتی و صفاتی و افعالی نظر دارد، بلکه خدا را خیر محض میشناسد و صدور شر از خیر محض به حکم قاعدة «سنخیت میان علت و معلول و فاعل و فعل»، محال است. انکار هر یک از اقسام توحید ذاتی و صفاتی و افعالی، گرایش به نوعی از شرک است. تبیین دقیق و صحیح مسألة خیر و شر به گونهای باید باشد که هم «توحید افعالی» خدشهدار نشود و هم […]آیتاللهالعظمی حسین مظاهری
چنان که از قرآن کریم فهمیده میشود، خداوند متعال آسمانها و زمین را برای ما مسخّر گردانید و نعمتهای ظاهری و باطنیاش را بر ما ارزانی داشت: «الم ترَوا انّ الله سخّرَ لکم ما فی السماوات و ما فی الارض و اسبَغَ علیکم نعمهً ظاهراً و باطنه: آیا نمیبینید که خداوند آنچه در آسمانها و زمین است، در اختیار شما قرار داد و نعمتهای ظاهری و باطنی خود را برای شما فراوان نموده است؟» (لقمان، ۲۰). از جمله نعمتهای ظاهری، فرستادن پیامبران و نازل کردن کتابهای آسمانی و ارزانی […]گفتگو با آیتالله سیدمصطفی محقق داماد - صدرا صدوقی
اشاره: اهمیت محیط زیست و محافظت از آن روز به روز نمایانتر میشود. تخریب گستردة بومزیست، آثارش را در چهار گوشه جهان نشان میدهد و از این رو عالمان دینی از منظر دین به موضوع پرداختهاند که یکی از آنها دکتر محقق داماد است. گفتگوی حاضر که پیشتر در «مفاخر ماندگار» به چاپ رسیده است، به همین موضوع اختصاص دارد. جناب عالی مدتهاست که به بحث «اسلام و بحران محیطزیست» توجه دارید و در این باره ضمن تألیف کتاب و مقاله، در مجامع ملی و بینالمللی به ایراد سخنرانی […]آیتاللهالعظمی حسین مظاهری - بخش دوم
توحید صفاتی این توحید نزد اخص خواص، بدین معناست که هیچ حسنی جز حسن خدا و هیچ علمی جز علم او و هیچ قدرتی جز قدرت او نیست. از این رو گفته شده معنی «الحمدلله» این است که هر ستایشگری، در واقع پروردگارش را میستاید و اگر ستایش او متوجه دیگری باشد، بیآنکه خود آگاه باشد، خدای متعالی را میستاید؛ زیرا هیچ فضلی جز فضل او نیست و فرمانروایی آسمانها و زمین از آن اوست و همه چیز به سوی او بازمیگردد. در بخش پیش روایاتی در باره توحید […]دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی
اشاره: استاد دینانی افزون بر کتابهای متعددی که نوشتهاند و شاگردان بسیاری که پروردهاند و سخنرانیهای متعددی که ایراد کردهاند، در گفتگوهای مختلفی نیز شرکت جستهاند که شنیدنی و آموزنده است. آنچه در پی میآید، بخشی از سخنان ایشان است که در گفتگویی بیان کردهاند. با حذف سخن دیگران، متن گفتار ایشان با اندکی تغییر و تلخیص تقدیم میشود: بعضی از متفکران، علی الخصوص غربیها و پیروان متفکران غربی، بر این عقیدهاند که نه تنها «زادگاه فلسفه یونان است»، واقعا هم هست و این قولی است که جملگی برآنند، […]آیتاللهالعظمی حسین مظاهری
اقسام توحید ذاتی توحید ذاتی دارای انواعی است: توحید عوام، توحید خواص و توحید اخص خواص. عامه مردم معتقدند که خدا یگانه است و واجبالوجود، تنها ذات احدیت است؛ اما با نگاه کثرت به موجودات و ممکنات، از ذره تا ذره را مینگرند. خواص معتقدند که چنین بینشی شرکآلود است و در خانه، جز صاحبخانه کسی نیست و آنچه به عنوان موجودات مشاهده میشود، سراب فریبندهای هستند که انسان تشنه، آن را آب میپندارد. در واقع آن موجودات از هستی، بهرهای ندارند و انسان ظاهربین، آنها را موجودات حقیقی […حجتالاسلام و المسلمین علیرضا سبحانی
پرسش نخست: در کتابهای روایی حدیثی از پیامبر خاتم(ص) نقل شده است که آن حضرت فرمود: «حُبِّب الیّ من الدنیا ثلاث: النساء، و الطیب، و قره عینی الصلاه: از دنیای شما برای من سه چیز دوستداشتنی شده است: زنان، بوی خوش، و نور چشم من نماز است». سؤال از این حیث است که چگونه از میان امور دنیا، زن برای پیامبر اکرم(ص) دوستداشتنی شده است؟ پاسخ توضیح حدیث و بیان مقصود واقعی گوینده آن در گرو بیان چند مطلب است که ذیلاً از نظر خوانندگان عزیز میگذرد. ۱٫ لفظ […]
https://www.ettelaat.com/?cat=32&paged=4
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: معارف اسلامی
ادامه مطلب را ببينيد
ژان ـ لوئیس میکون - ترجمه دکتر انشاءالله رحمتی - بخش اول
در میان مورخان و متخصصان بیشماری که به مطالعه هنر اسلامی پرداختهاند، بسیار اندکاند افرادی که ویژگیهای خاص این هنر را تجزیه و تحلیل کرده باشند، با این هدف که تبیین کنند چگونه این هنر در طی قرون و در کشورهای مختلف، هرگاه که در آن کشورها پدید آمده باشد، نشان بدیع و اصیل واحدی بر معماری، گونههای تزئینی و بسیاری از شاخههای صنایع دستی، برجای نهاده است و اما بدیهی است که اصالت این هنر، به همراه برجستهترین ویژگیهای آن، نتیجه رابطه وثیقی است که از زمان ظهور […]آیتاللهالعظمی حسین مظاهری
ی) نفس خداوند میفرماید: «واذکر ربک فی نفسک تضرعا و خیفه و دون الجهر من القول بالغدوّ و الاصال و لا تکن من الغافلین:۱ پروردگارت را در دل خود، با تضرع و پنهانی و بدون بلندکردن صدا در هر صبح و شام یاد کن و از غافلان مباش»، «ربکم اعلم بما فی نفوسکم:۲ پروردگارتان به آنچه در دل شماست، آگاهتر است». خداوند، نفس را از آن رو به این اسم نامید که نفس، عینیت شئ و واقعیت آن است و از آنجا که حقیقت انسان و انسانیت، مبتنی بر […]دکتر حسن بلخاری - بخش اول
اندیشمندان مسلمان بدون تردید در حوزه زیباشناسی و زیباییشناسی تأملات جدی و مهمی داشتهاند؛ هم در حوزه مباحثات فلسفی، هم کلامی، هم عرفانی و هم حتی قرآنی و روایی. در این میان، حوزه عرفان به دلیل برجسته بودن مفاهیمی چون عشق و کمال، دامنه فراختری برای ظهور مباحث علمالجمال یا زیباییشناسی داشته است. رساله «تائیه» (معروف به نظمالسلوک یا نظمالدرّ) اثر ابنفارض، یکی از شورانگیزترین و در عین حال عالیترین منظومههای عرفانی در تمدن اسلامی است. ابن فارض در این قصیده هفتصدوپنجاه بیتی، زیباترین و عمیقترین مباحث عرفانی را […]آیتاللهالعظمی حسین مظاهری
روح» با توجه به وحدت آن، شامل تمام قوای آدمی است و در قرآن با نامهای مختلف از آن یاد شده است؛ همچون: نفس مُلْهَمه (شاید از آن جهت که بدون تعلیم و فراگیری، فضایل و رذایل را درمییابد و میشناسد)، نفس لوّامه («سرزنشگر)، فطرت، روح، عقل، لُبّ. اینک نامهای دیگر: ز) قلب خداوند متعال میفرماید: «یوم لا ینفعُ مال و لا بَنون الا من اَتی الله بقلب سلیم: [قیامت] روزی است که در آن، مال و فرزندان سودی نمیبخشد. و فقط کسی سود میبرد که با دل سالم […]استاد شهید آیتالله مرتضی مطهری
عرض زیادی ندارم و وقت هم ندارم. قبلاً معذرت خودم را عرض کنم که چون سر ساعت چهار، جلسه تفسیر ما که قبلاً صبحها بود تشکیل میشود، من باید این ساعت آنجا باشم و از این که نیستم که از این به بعد را استفاده کنم، قبلاً عذر میخواهم. بیانات جناب آقای خامنهای بحث بسیار عالی و خوبی بود. من میخواهم فقط چند دقیقهای، بیشتر در اطراف لغتی که آقای حاجی صادقی طرح کردند، صحبت کنم. «انقلاب» و «ثوره» کلمه «انقلاب» و کلمه «ثوره» را طرح کردند. آنچه امروز […]آیتاللهالعظمی حسین مظاهری
روایاتی درباره فضیلت توحید در خبر است که رسول خدا(ص) فرمود: «فبالتوحید حرم اجساد امتی علی النار: ۱به سبب توحید، بدن افراد امت من بر آتش حرام شد.» امیرمؤمنان(ع) از پیامبر(ص) روایت فرمود که جبرئیل سرور فرشتگان فرمود: «قال الله سید السادات جل و عز: «انی انا الله لااله الا أنا من اقر لی بالتوحید دخل حصنی و من دخل حصنی أمن عذابی:۲خدای عزوجل، سرور همه سروران فرمود: همانا من خدای یگانهام، هیچ خدایی جز من نیست. هر کس به یگانگی من اقرار کند، وارد دژ و قلعه من […]حجتالاسلام والمسلمین احمد صادقی اردستانی
چند سالی است به عللی از «کاهش مطالعه» به عنوان یک «فاجعه فرهنگی ـ اجتماعی»، آمار و ارقام نگرانکنندهای اعلام میگردد و متأسفانه این فاجعه به «حریم احادیث حضرات معصومین(ع)» نیزسرایت کرده، که در این حوزه «درنگ جدّی» لازم است. درباره جمله «علی برَکه الله» که با پیشوندهای مختلف هم «امر» است و هم «دعا» بارها به طنز و مزاح که گاهی مفهوم و برداشت و بازتاب آن هم وهن و استهزا احساس میشود، سکوت شایسته نیست. این روزها استاد احمد مجاهد در پایان نوشتار «ختم کلام» که حاوی […]دکتر احمد مهدوی دامغانی
حضرت رسول اکرم صلیاللهعلیهوآله فرموده است: «انّی تارکٌ فیکم الثَّقَلَین کتاب الله و عترتی اهل بیتی، ما إن تمَسَکّتُم بهما لن تُضلّوا بعدی أبداً و هما لن یَفترقا (لا یفترقان) حتی یَرِدا عَلیّ الحُوض».۱ این حدیث میان مسلمانان حدیثی «متواتر» است و به تقریب معنای آن به فارسی این است که: «همانا من دو نعمت و هدیة گرانبها و ارجمند را پس از خود برای شما باقی میگذارم: کتاب خدا و اهلبیتم. پس از من تا هر وقت شما به این دو تمسک کنید و دست به دامنشان زنید، […]
https://www.ettelaat.com/?cat=32&paged=3
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: معارف اسلامی
ادامه مطلب را ببينيد
آیتاللهالعظمی جوادی آملی
همزمان با سالروز ولادت پیامبر گرامی اسلام صلیالله علیهوآلهوسلم، همایش «رسول الله(ص) اسوه انسانیت» به همت مرکز اسلامی فرانسه در پاریس برگزار گردید. آنچه در پی میآید، بخشهایی از پیام تصویری آیتالله جوادی آملی به آن نشست است: پیامبر اسلام(ص) وقتی مبعوث شدند، چند اصل را به عنوان مبانی و مبادی فراگیر اعلام کردند. دو اصل آن مربوط به زمان و جامعه است: کلیت و دوام، همگانی و همیشگی، یعنی من برای جمیع بشر «الی یوم القیامه» آمدهام، نه پیام من مرز و بوم میشناسد و نه عصر و […]آیتاللهالعظمی حسین مظاهری
قرآن کریم بُعد حیوانی و مادی بشر را «نفس امّاره» (بدفرما، امرکننده به بدیها) خوانده و با تعابیر مختلف به آن اشاره کرده است که برخی از آنها شرح داده شد. اینک ادامه بحث: ط) نفس سرسخت خداوند میفرماید: «فمن یُرد الله ان یهدیه یشرح صدره للاسلام: هر که را خدا بخواهد هدایت کند، سینهاش را برای اسلام گشاده میگرداند. و من یرد ان یُضله یجعل صدره ضیّقا حرَجا کأنّما یَصّعد فی السّماء: و هر که را بخواهد گمراه کند، سینهاش را تنگ و سخت میگرداند؛ گویی میخواهد از […]نمونههایی از اشعار علامه طباطبایی
مرحوم علامه طباطبایی صرف نظر از چیرگی بر معارف و علوم اسلامی، در ادبیات و بهویژه شعر نیز استاد بودند و با آنکه زبان مادریشان ترکی بود و بیشتر آثارشان را به عربی مینگاشتند، چکامههایی نیز دارند که به پارسی سره است و از کاربرد واژگان غیر فارسی در آنها پرهیز کردهاند؛ همچون: «همی گویم و گفتهام بارهار بوَد کیش من مهر دلدارها…» دریغا که ایشان خود دفتر اشعارشان را دفن کردند و از این روی آنچه از ایشان در دست است، بخشی اندک از آن مجموعه است. شاید نمیخواستند […]
یادبود سالگرد درگذشت علامه طباطبایی - آیتالله محمدحسین حسینی تهرانی
اشاره: آنچه در پی میآید، بخشی فشرده از کتاب ارجمند «مهر تابان» است که مرحوم علامه تهرانی در باره استاد بزرگوارشان علامه طباطبایی نگاشتهاند و در اینجا با تلخیص بسیار و تا حدودی تصرف و ویرایش تقدیم میشود. اولین ملاقات در سنه ۱۳۶۴ق این حقیر برای تحصیل علوم دینی به قم مشرف شدم و در مدرسه مرحوم آیتالله حجت (مدرسه حجتیه) حجرهای گرفتم. بنای این مدرسه کوچک بود؛ و آیتالله حجت چندین هزار متر از زمین مجاور را تهیه و در نظر داشتند مدرسه را توسعه دهند و بنای […]دکتر داریوش آشوری
من از محضر چهار تن فیض بردهام که هر یک از آنها برایم ارزش خاص خود را دارد. بی هیچ تردیدی، علامه طباطبایی را بیش از همه ستوده و دوست داشتهام. به او احساس ارادت و احترامی سرشار از عشق و تفاهم داشتهام. سوای احاطه وسیع او بر تمامی گسترة فرهنگ اسلامی، آن خصلت او که مرا سخت تکان داد، گشادگی و آمادگیاش برای پذیرش بود: به همه حرفی گوش میداد، کنجکاو بود و نسبت به جهانهای دیگر معرفت حساسیت و هشیاری بسیار داشت. من از محضر او بهنهایت […]ژان ـ لوئیس میکون - ترجمه دکتر انشاءالله رحمتی - بخش اول
در میان مورخان و متخصصان بیشماری که به مطالعه هنر اسلامی پرداختهاند، بسیار اندکاند افرادی که ویژگیهای خاص این هنر را تجزیه و تحلیل کرده باشند، با این هدف که تبیین کنند چگونه این هنر در طی قرون و در کشورهای مختلف، هرگاه که در آن کشورها پدید آمده باشد، نشان بدیع و اصیل واحدی بر معماری، گونههای تزئینی و بسیاری از شاخههای صنایع دستی، برجای نهاده است و اما بدیهی است که اصالت این هنر، به همراه برجستهترین ویژگیهای آن، نتیجه رابطه وثیقی است که از زمان ظهور […]آیتاللهالعظمی حسین مظاهری
ی) نفس خداوند میفرماید: «واذکر ربک فی نفسک تضرعا و خیفه و دون الجهر من القول بالغدوّ و الاصال و لا تکن من الغافلین:۱ پروردگارت را در دل خود، با تضرع و پنهانی و بدون بلندکردن صدا در هر صبح و شام یاد کن و از غافلان مباش»، «ربکم اعلم بما فی نفوسکم:۲ پروردگارتان به آنچه در دل شماست، آگاهتر است». خداوند، نفس را از آن رو به این اسم نامید که نفس، عینیت شئ و واقعیت آن است و از آنجا که حقیقت انسان و انسانیت، مبتنی بر […]دکتر حسن بلخاری - بخش اول
اندیشمندان مسلمان بدون تردید در حوزه زیباشناسی و زیباییشناسی تأملات جدی و مهمی داشتهاند؛ هم در حوزه مباحثات فلسفی، هم کلامی، هم عرفانی و هم حتی قرآنی و روایی. در این میان، حوزه عرفان به دلیل برجسته بودن مفاهیمی چون عشق و کمال، دامنه فراختری برای ظهور مباحث علمالجمال یا زیباییشناسی داشته است. رساله «تائیه» (معروف به نظمالسلوک یا نظمالدرّ) اثر ابنفارض، یکی از شورانگیزترین و در عین حال عالیترین منظومههای عرفانی در تمدن اسلامی است. ابن فارض در این قصیده هفتصدوپنجاه بیتی، زیباترین و عمیقترین مباحث عرفانی را […]آیتاللهالعظمی حسین مظاهری
روح» با توجه به وحدت آن، شامل تمام قوای آدمی است و در قرآن با نامهای مختلف از آن یاد شده است؛ همچون: نفس مُلْهَمه (شاید از آن جهت که بدون تعلیم و فراگیری، فضایل و رذایل را درمییابد و میشناسد)، نفس لوّامه («سرزنشگر)، فطرت، روح، عقل، لُبّ. اینک نامهای دیگر: ز) قلب خداوند متعال میفرماید: «یوم لا ینفعُ مال و لا بَنون الا من اَتی الله بقلب سلیم: [قیامت] روزی است که در آن، مال و فرزندان سودی نمیبخشد. و فقط کسی سود میبرد که با دل سالم […]
https://www.ettelaat.com/?cat=32&paged=2
اين مطلب درفهرست عناوين مطالب-رديف: معارف اسلامی
ادامه مطلب را ببينيد