از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی؛

مراسم بزرگداشت پرچمدار مقاومت شهید سیدحسن نصرالله در مصلای امام خمینی تهران

مراسم بزرگداشت مجاهد فی سبیل‌الله و سیّد عزیز امت اسلامی، شهید حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسن نصرالله و همراهان ایشان ازجمله سردار شهید نیل‌فروشان از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی روز جمعه ۱۳ مهرماه از ساعت ۱۰:۳۰ صبح در مصلای امام خمینی (ره) برگزار می‌شود.

این مراسم تا پیش از آغاز خطبه‌های نماز جمعه ادامه خواهد داشت و سپس، نماز جمعه به امامت رهبر معظم انقلاب اقامه می‌شود.

اقامه نماز جمعه تهران به امامت رهبر انقلاب به همراه مراسم بزرگداشت پرچمدار مقاومت شهید سیدحسن نصرالله در مصلای امام خمینی تهران

مراسم بزرگداشت مجاهد فی سبیل‌الله و سیّد عزیز امت اسلامی، شهید حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسن نصرالله و همراهان ایشان ازجمله سردار شهید نیل‌فروشان از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی روز جمعه ۱۳ مهرماه از ساعت ۱۰:۳۰ صبح در مصلای امام خمینی (ره) برگزار می‌شود.

در ادامه این مراسم و درپی شهادت مظلومانه پرچمدار مقاومت و آزادی قدس و فلسطین، حجت‌الاسلام و المسلمین سیدحسن نصرالله و در آستانه اولین سالگرد حماسه طوفان‌الاقصی توسط رزمندگان مقاومت اسلامی فلسطین، نماز جمعه این هفته تهران روز جمعه ۱۳ مهرماه به امامت رهبر معظم انقلاب اسلامی در مصلای امام خمینی (ره) اقامه می‌شود.

مروری بر کارنامه و میراث دبیرکلّ شهید حزب‌الله لبنان

راه نصرالله؛ خطّ حزب‌الله

«مجاهد کبیر، پرچم‌دار مقاومت در منطقه، عالم بافضیلت دینی و رهبر مدبّر سیاسی» تنها چند مورد از ویژگی‌های شخصیّت بی‌نظیر یکی از بهترین شاگردان مکتب روح‌الله الموسویّ الخمینی در عصر و زمان حاضر، حجّت‌الاسلام والمسلمین سیّدحسن نصرالله، دبیرکلّ شهید حزب‌الله لبنان است که رهبر انقلاب اسلامی در پیام خود به مناسبت شهادت ایشان برشمردند. شهادت این عالم ربّانی و مجاهد بزرگ در حالی رخ داد که «سرگرم طرّاحی برای دفاع از مردم بی‌پناه ضاحیه‌ی بیروت و خانه‌های ویران‌شده و عزیزان پرپرشده‌ی آنان بود، همچنان که ده‌ها سال برای دفاع از مردم ستمدیده‌ی فلسطین و شهر و روستای غصب‌شده و خانه‌های تخریب‌شده و عزیزان قتل‌عام‌شده‌ی آنان طرّاحی و تدبیر و جهاد کرده بود.» ۱۴۰۳/۷/۷

سازش نکرد
در‌حالی‌که جهان در برابر نسل‌کشی مردم مظلوم غزّه صرفاً تماشاچی است و اقدامی درخور و شایسته برای متوقّف کردن ماشین کشتار رژیم صهیونیستی ــ که فرمان آن به دست آمریکا است ــ انجام نمی‌دهد، این سیّدحسن نصرالله بود که در ادامه‌ی سال‌ها مجاهدت و حمایت از فلسطین، از ابتدای جنگ غزّه مردانه وارد این میدان شد و اعلام کرد تا جنایات رژیم جنایت‌کار اسرائیل علیه مردم مظلوم غزّه پایان نیابد، حزب‌الله نیز از این معرکه خارج نشده و از اِعمال فشار به رژیم صهیونیستی دست نخواهد کشید؛ موضوعی که منابع رژیم نیز به آن اذعان داشته و اعلام کردند دبیرکلّ حزب‌الله در برابر تهدیدها و تطمیع‌ها در این زمینه، حاضر به سازش و ترک میدان نبرد نشد. در همین زمینه، شبکه‌ی اِن‌بی‌سی آمریکا به نقل از یک مقام رژیم صهیونیستی نوشت که تصمیم به ترور نصرالله پس از آن گرفته شد که تل‌آویو به این نتیجه رسید که دبیرکلّ حزب‌الله هیچ راه‌حلّ دیپلماتیکی را برای پایان دادن به درگیری‌ها بین دو طرف نمی‌پذیرد، مگر اینکه جنگ در غزّه پایان یابد. به گفته‌ی این مقام رژیم صهیونی، تل‌آویو از روز هشتم اکتبر ــ اوّلین روز آغاز تجاوز به غزّه و ورود حزب‌الله به جنگ برای حمایت از مردم غزّه ــ سعی کرد توافقی جداگانه با حزب‌الله داشته باشد، امّا سیّدحسن نصرالله آن را نپذیرفت و هر گونه توافق را منوط به توافق با حماس کرد. در واقع، می‌توان و باید گفت دبیرکلّ فقید حزب‌الله لبنان، شهید راه آزادی قدس شریف شد و جان خود را در این مسیر فدا کرد؛ لذا «فیض شهادت، پس از این‌همه مجاهدت، حقّ مسلّم او بود.» ۱۴۰۳/۷/۷

استحکام حزب‌الله
با ترور وحشیانه و جنون‌آمیز این پرچم‌دار مقاومت که به دنبال ترور برخی از فرماندهان ارشد حزب‌الله در طیّ یکی دو هفته‌ی اخیر در لبنان روی داد، صهیونیست‌ها گمان کردند کار حزب‌الله به پایان رسیده و می‌توانند برای همیشه از زیر ضرب این حلقه‌ی کلیدی جبهه‌ی مقاومت خارج شوند ــ اخبار و تحرّکات برای حمله‌ی زمینی به جنوب لبنان در همین راستا قابل ارزیابی است ــ امّا رخدادهای روزهای بعد نشان داد که محاسبات دشمن در این زمینه کاملاً اشتباه بوده است؛ چرا که حجم و عمق شلّیک‌های موشکی حزب‌الله به سرزمین‌های اشغالی افزایش یافت و نیروی زمینی دشمن، علی‌رغم عملیّات روانی گسترده، تا کنون در مرز جنوب لبنان زمین‌گیر شده و برخی تلاش‌های آن برای ورود به خاک لبنان با واکنش قاطع و غافلگیرانه‌ی رزمندگان حزب‌الله مواجه شده و تلفاتی جدّی را نیز متحمّل شده است تا شاهدی بر این تحلیل دقیق رهبر انقلاب از راه نصرالله باشد: «اساسی که او در لبنان پایه‌گذاری کرد و به دیگر مراکز مقاومت جهت بخشید، با فقدان او نه تنها از میان نخواهد رفت، که به برکت خون او و دیگر شهیدان این حادثه، استحکام بیشتر خواهد یافت. ضربات جبهه‌ی مقاومت بر پیکر فرسوده و روبه‌زوال رژیم صهیونی، به حول و قوّه‌ی الهی کوبنده‌تر خواهد شد. ذات پلید رژیم صهیونی، در این حادثه، به پیروزی دست نیافته است.» ۱۴۰۳/۷/۷

مجاهد فی‌سبیل‌الله
امّا راز این استحکام که در برابر سخت‌ترین ضربات دوام می‌آورد و از زیر سهمگین‌ترین آوارها بار دیگر قامت راست می‌کند، در چیست؟ عوامل متعدّد و مهمّی در این قضیّه دخیل هستند، امّا اصل و روح آن به ایمان و باور عمیق و خاصّ این شهید برمی‌گشت که تمام قول‌وفعل‌هایش «فی‌سبیل‌الله» بود و همین ایمان و اتّکال، به منبعی برای دیگر نیروهای حزب‌الله نیز تبدیل شده بود. شهید نصرالله علاوه بر آنکه در ایمان و معنویّت، شخصیّتی برجسته و کم‌نظیر بود، در‌عین‌حال در مدیریّت و اجرا این ایمان را با تدبیر و عقلانیّتی مثال‌زدنی آمیخته بود. آمیزه‌ی ایمان و عقلانیّت، از او رهبری تاریخی ساخت که الهام‌بخش مردم منطقه شد؛ مردمی که بارها طعم تلخ شکست از رژیم صهیونی را چشیده بودند، کشتارها را دیده بودند و از این غدّه‌ی سرطانی متنفّر بودند، امّا این تنفّر با ترس نیز همراه بود؛ شکست‌های تاریخی، به همراه القائات برخی سران خائن منطقه، آنان را به این نتیجه‌ی نادرست رسانده بود که ایستادن در برابر رژیم غاصب، غیر‌عقلانی است و کسی را یارای پنجه‌در‌پنجه افکندن با این هیولای خون‌خوار نیست.

حزب‌الله، به رهبری سیّدحسن نصرالله، این الگوی ذهنی را تغییر داد. او نشان داد که می‌توان هم مؤمن و مبارز بود و هم عقلانی حرکت کرد و می‌توان مقابل رژیم غاصب صهیونی ایستاد و شکست نخورد. مردانگی، شرافت، غیرت، صداقت، شجاعت و ایمان مثال‌زدنی این شخصیّت برجسته، او را به یکی از محبوب‌ترین چهره‌های جهان اسلام و به‌خصوص در میان مردم مسلمان منطقه و اعراب تبدیل کرد، تا جایی که نامش به شعارها راه یافت و گویی این مردمِ تحقیرشده و پُر از خشم و کینه، در‌حالی‌که رهبرانشان پنهان و آشکار با قاتلان صهیونی دستِ دوستی می‌دادند و پیمان سازش می‌بستند، سیّدحسن را تنها قهرمان قابل اتّکاء برای تحقّق آرمان‌های دور و بربادرفته‌ی خود می‌دیدند و می‌گفتند: «یا نصرالله یا حبیب، اضرب اضرب تل‌أبیب» و «یا الله یا الله، احفظ لنا نصرالله»؛ وقتی هم که قهرمان خود را شهید یافتند، شعار سر دادند که «هیلا هیلا هلا، هیلا هیلا هلا، کلّنا حسن نصرالله».

عزاداریم، امّا به پیش می‌رویم
بدون شک، اندوهِ از دست دادنِ چنین بزرگ‌مردی برای تمام مستضعفان و مبارزان عالم سخت و سنگین است، امّا مسئله‌ی اساسی همان است که رهبر معظّم انقلاب اسلامی روز چهارشنبه در دیدار با نخبگان علمی کشور فرمودند: «ما در این روزها عزاداریم؛ بخصوص بنده، بجد عزادار هستم. حادثه‌ای که اتّفاق افتاد حادثه‌ی کوچکی نیست؛ فقدان آقای سیّدحسن نصرالله حادثه‌ی کمی نیست و جدّاً ما را عزادار کرده. ... ما گرچه در عزا هستیم، امّا عزای ما به معنی ماتم گرفتن و افسرده شدن و یک گوشه نشستن نیست؛ جنس عزای ما از جنس عزای سیّدالشّهدا علیه السّلام است؛ زنده و زنده‌کننده است. عزاداریم امّا این عزا ما را به حرکت و پیشرفت و شوق بیشتر به کار وادار میکند. من میخواهم این پیام را در دل و جان خودمان، به معنای واقعی کلمه نفوذ بدهیم، احساس کنیم عزاداریِ ما هم باید ما را به پیش ببرد.» ۱۴۰۳/۷/۱۱

سیّدحسن نصرالله، این مجاهد بزرگ و پرچم‌دار مقاومت، پس از چند دهه جهاد مخلصانه به آرزوی دیرین خود رسید و به برادران شهیدش سیّدعبّاس موسوی، حاج عماد مغنیه، حاج قاسم سلیمانی و دیگران پیوست، امّا میراثی سترگ و ماندگار از خود به جا گذاشت که گریبان صهیونیست‌ها را رها نخواهد کرد. «سیّد مقاومت، یک شخص نبود، یک راه و یک مکتب بود، و این راه همچنان ادامه خواهد یافت. خون شهید سیّدعباس موسوی بر زمین نماند، خون شهید سیّدحسن هم بر زمین نخواهد ماند.» ۱۴۰۳/۷/۷

خط حزب‌الله ۴۶۴ | راه نصرالله؛ خط حزب‌الله

چهارصد و شصت و چهارمین شماره‌ هفته‌نامه‌ «خط حزب‌الله»، در آستانه اقامه نمازجمعه تهران به امامت حضرت آیت‌الله خامنه‌ای منتشر شد.

یادداشت هفته خط حزب‌الله به مناسبت شهادت مجاهد کبیر و پرچمدار مقاومت حجت‌الاسلام والمسلمین جناب سیدحسن نصرالله رضوان‌الله‌علیه مروری بر کارنامه و میراث دبیرکل شهید حزب‌الله لبنان داشته است.

خط حزب‌الله در اطلاع‌نگاشتی با عنوان «چرا رژیم صهیونی رو به زوال است؟» نشانه‌های زوال تدریجی رژیم صهیونی را بررسی کرده است.

نیروهای مؤمن و انقلابی سراسر کشور می‌توانند در چاپ و توزیع این هفته‌نامه در مساجد و هیئت‌های مذهبی شهر و منطقه سکونت خود مشارکت کنند.

این شماره خط حزب‌الله به روح مطهر شهیدان حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسن نصرالله، سرلشکر عباس نیلفروشان، حجت‌الاسلام نبیل قاووق، فرمانده مجاهد علی کرکی و دیگر یاران شهید ایشان تقدیم می‌شود.

دریافت «خط حزب‌الله» نسخه مطالعه

به بهانه اقامه نماز جمعه به امامت حضرت آیت‌الله خامنه‌ای

بازخوانی ۴ خطبه تاریخی رهبر انقلاب/ آمریکا بی‌آبرو شده؛ اسرائیل نخواهد ماند

با توجه به برگزاری نماز جمعه این هفته تهران به امامت، ولی امر مسلمین، به بازخوانی ۴ خطبه تاریخی ایشان در دو دهه اخیر که در آن به نکات مهمی اشاره کرده بودند پرداخته‌ایم.

جوان آنلاین: پس از پیروزی انقلاب اسلامی، برپایی فریضه نماز جمعه به یکی از اولویت‌های نظام جمهوری اسلامی تبدیل شد؛ پنجم مرداد سال ۱۳۵۸ به دستور امام خمینی (ره) نخستین نماز جمعه تهران به امامت آیت الله طالقانی اقامه شد، از این رو اهمیت برگزاری نماز جمعه همواره مورد تاکید حضرت روح الله و مقام معظم رهبری بود.

نماز جمعه؛ سنگر وحدت و عزت

به گزارش ایرنا، امام خمینی (ره) تعبیر‌های زیادی برای جایگاهی نماز جمعه به کار برده‌اند و در دیدار‌ها و پیام‌های خود از عناوینی همچون دژ مستحکم، سنگر اسلامی، امر مهم، فریضه وحدت آفرین و دشمن شکن، نماز پرصلابت جمعه، فریضه الهی، نماز وحدت بخش و … یاد کرده‌اند.

منصب امامت جمعه؛ روحانیت با ملّت، مجلس و دولت

ایشان در خصوص منصب امام جمعه و اهمیت آن فرموده‌اند: منصب امامت جمعه؛ یعنی منصب تماس روحانیت با ملت و روحانیت با مجلس و دولت و این از اموری است که با دست توانای ائمه جمعه انجام می‌گیرد، که امید است هر روز بیشتر و بهتر انجام شود و جمعیت‌ها بیشتر بیایند و این سنت حسنه‌ای باشد که برای مردم و آیندگان محفوظ بماند.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای نیز ۵ مرداد ۱۴۰۱ در دیدار ائمه‌جمعه سراسر کشور، با تأکید بر اینکه خطبه‌ها باید پُر مغز، آموزنده و پاسخگوی سؤالات عمومی باشد، گفتند: ادبیات خطبه باید گرم، صمیمی، اتحادآفرین، امیدبخش، بصیرت‌افزا و آرامش‌بخش به مردم باشد نه آنکه موجب اضطراب، حاشیه‌سازی، تلاطم روحی، بدبینی به وضع کنونی و آینده شود و برای هجمه معاندان نیز دستاویز ایجاد کند.

ایشان یک مأموریت مهم خطبه‌های نماز جمعه را مقابله با شبهه‌پراکنی‌های دائم بدخواهان دانستند و گفتند: میدان رزم امروز، میدان قدرت نرم است و دشمن در این میدان با شبهه‌افکنی به دنبال رخنه در دژ مستحکم ایمان مردم و از بین بردن آنان است چرا که عامل پیروزی انقلاب اسلامی و ایستادگی مردم در دفاع مقدس و فتنه‌ها و هر عرصه دیگر، ایمان مردم بوده است.

حال، نماز جمعه این هفته تهران روز جمعه ۱۳ مهرماه به امامت رهبر معظم انقلاب اسلامی در مصلای امام خمینی (ره) اقامه می‌شود.

حضور مجدد رهبر معظم انقلاب در تریبون نمازجمعه بی‌ارتباط با شهادت «سیدِ مقاومت» از سوی صهیونیست‌ها نیست؛ چنانچه ایشان چهارشنبه هفته جاری در دیدار با نخبگان و استعداد‌های برتر پیرامون حوادث لبنان فرموده بودند: «به‌زودی درباره مسائل غزه و لبنان صحبت خواهم کرد.»

با توجه به برگزاری نماز جمعه این هفته تهران به امامت، ولی امر مسلمین به بازخوانی ۴ خطبه تاریخی رهبر انقلاب [در دو دهه اخیر]که در آن به نکات مهمی اشاره کرده بودند، پرداخته‌ایم:

سال ۸۸؛ تاریخی‌ترین نماز جمعه

مهمترین و تاریخی‌ترین نمازجمعه به امامت رهبر انقلاب در روز ۲۹ خرداد سال ۸۸ و چند روز پس از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری اقامه شد. جمعیت بسیاری زیادی در دانشگاه تهران و خیابان‌های اطراف برای شنیدن سخنان رهبر انقلاب شرکت کردند.

معظم له در خطبه‌های این نمازجعه ضمن تقدیر از مردم ایران به دلیل مشارکت حداکثری در انتخابات، بر اهمیت حضور ۴۰ میلیونی (۸۵ درصدی) مردم در پای صندوق‌های رای تاکید کردند.

ایشان در خصوص اقدامات دو نفر از کاندیدا‌ها که با اردوکشی خیابانی اصرار بر ابطال انتخابات داشتند، گفتند: «این تصور هم غلط است که بعضی خیال کنند با حرکات خیابانی، یک اهرم فشاری علیه نظام درست می‌کنند و مسئولین نظام را مجبور می‌کنند، وادار می‌کنند تا به عنوان مصلحت، زیر بار تحمیلات آن‌ها بروند. نه، این هم غلط است. اولاً تن دادن به مطالبات غیر قانونی، زیر فشار، خود این، شروع دیکتاتوری است.»

به یاد ماندنی‌ترین بخش از سخنان رهبر انقلاب، بخش پایانی صحبت ایشان است که فرمودند: «یک خطاب آخری هم عرض کنم به مولامان و صاحبمان، حضرت بقیةالله (ارواحنا فداه):‌ای سید ما!‌ای مولای ما! ما آنچه باید بکنیم، انجام میدهیم؛ آنچه باید هم گفت، هم گفتیم و خواهیم گفت. من جان ناقابلی دارم، جسم ناقصی دارم، اندک آبروئی هم دارم که این را هم خود شما به ما دادید؛ همه‌ی این‌ها را من کف دست گرفتم، در راه این انقلاب و در راه اسلام فدا خواهم کرد؛ این‌ها هم نثار شما باشد. سید ما، مولای ما، دعا کن برای ما؛ صاحب ما تویی؛ صاحب این کشور تویی؛ صاحب این انقلاب تویی؛ پشتیبان ما شما هستید؛ ما این راه را ادامه خواهیم داد؛ با قدرت هم ادامه خواهیم داد؛ در این راه ما را با دعای خود، با حمایت خود، با توجه خود، پشتیبانی بفرما.»

سال ۸۹؛ توصیه به ملت‌ها در آغاز بیداری اسلامی

رهبر انقلاب چند روز پس از آغاز جریان بیداری اسلامی در کشور‌های عربی از جمله تونس و مصر، روز ۱۵ بهمن سال ۸۹ به اقامه نمازجمعه پرداختند.

ایشان در خطبه دوم، مطالبی به زبان عربی خطاب به ملت‌های اسلامی بیان کردند. ایشان فرمودند: «دهه فجر و بیست‌ودوم بهمنِ امسال یک شور و حال دیگری دارد؛ زیرا مردم پس از سال‌ها مجاهدتِ خود مشاهده می‌کنند که انعکاس صدای آن‌ها، فریاد مظلومانه و قدرتمندانه آن‌ها امروز در مناطق دیگری از دنیای اسلام با قوّت و قدرت شنیده می‌شود.

امروز در کشور مصر دارد انعکاس صدای شما شنیده می‌شود. آن رئیس جمهور آمریکا که در دوره انقلاب ما رئیس جمهور بود، همین چند روز پیش مصاحبه کرده، گفته این صدا‌هایی که در مصر شنیده می‌شود، برای من آشناست! یعنی آنچه امروز در قاهره شنیده می‌شود، در تهرانِ آن روز‌های ریاست جمهوری او شنیده می‌شد. این‌ها را دنیا دارد قضاوت می‌کند؛ لذا امسال دهه‌ی فجر ما مهم است، حساس است، پر شور و حال است. ان‌شاءاللَّه راهپیمایی بیست و دوی بهمن به وسیله‌ی شما ملت عزیز بر همه‌ی این افتخارات خواهد افزود.»

سال ۹۰؛ اسرائیل رفتنی است

نماز جمعه ۱۴ بهمن سال ۹۰ هم به امامت ایشان اقامه شد. رهبر انقلاب در این نمازجمعه به موضوعات مختلفی همچون بیداری اسلامی، اسلام‌گرایی، فلسطین و مبارزه با رژیم صهیونیستی اشاره کردند.

مهمترین بخش سخنان رهبر انقلاب مبارزه با رژیم صهیونیستی بود. ایشان فرمودند: «ما در قضایای ضدیت با اسرائیل دخالت کردیم؛ نتیجه‌اش هم پیروزی جنگ سی و سه روزه و پیروزی جنگ بیست و دو روزه بود. بعد از این هم هر جا هر ملتی، هر گروهی با رژیم صهیونیستی مبارزه کند، مقابله کند، ما پشت سرش هستیم و کمکش می‌کنیم و هیچ ابائی هم از گفتن این حرف نداریم. این حقیقت و واقعیت است.»

ایشان فرمودند: «اسرائیل رفتنی است، نباید بماند و نخواهد ماند. شروع انحراف در نهضت‌های کنونی، تن دادن به بقاء رژیم صهیونیستی است و ادامه مذاکرات سازش و تسلیم که رژیم‌های ساقط شده آن را پایه‌گذاری کردند.»

سال ۹۸؛ حمله موشکی به پایگاه آمریکا از ایام‌الله است

پس از شهادت سردار دل‌ها و برگزاری تشییع پیکر مطهر حاج قاسم سلیمانی و یارانش و نیز پاسخ کوبنده‌ی سپاه در حمله به پایگاه آمریکایی‌ها در «عین‌الاسد» در ۲۷ دی ماه ۹۸ رهبر انقلاب در آخرین نماز جمعه‌ای که به امامت ایشان برگزار شد، روز درهم‌کوبیدن پایگاه آمریکایی با اصابت موشک‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را یکی دیگر از ایام‌الله برشمردند و فرمودند: این‌که ملتی با چنین قدرت و توان روحی به یک قدرت متکبر و زورگوی عالم سیلی بزند، نشان‌دهنده دست قدرت الهی است، پس این روز بزرگ نیز جزو ایام‌الله است.

رهبر انقلاب ضربه سپاه به ابهت آمریکا را موجب بی‌آبرویی آمریکایی‌ها خواندند و افزودند: این ضربه مستحکم حیثیتی با هیچ چیزی جبران نمی‌شود و افزایش تحریم‌ها که این روز‌ها آمریکایی‌ها از آن حرف می‌زنند، آبروی ازدست‌رفته آن‌ها را برنمی‌گرداند.

ایشان در آن نماز جمعه اشاره‌ای هم به حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی که پس از عملیات موشکی سپاه صورت گرفت کردند و با ابراز تأسف عمیق از حادثه سقوط این هواپیما، گفتند: «این حادثه بسیار تلخ دل ما را به‌معنای حقیقی کلمه سوزاند و به‌درد آورد، اما عده‌ای به‌تبع رسانه‌های آمریکایی و انگلیسی سعی می‌کنند این حادثه غم‌بار را زمینه‌ساز فراموشی آن تشییع پرشکوه و آن پاسخ کوبنده سپاه قرار دهند، البته عده‌ای جوان و احساساتی هستند، اما کسان دیگری هم هستند که حاضر نیستند منافع ملی را درک کنند و پای آن بایستند.»

سال ۱۴۰۳ و خطبه‌های مهم

با حوادثی که اخیرا در لبنان رقم خورد و سپاه پاسداران نیز عملیات «وعده صادق-۲» را اجرا کرد، باید منتظر خطبه‌های مهم رهبر معظم انقلاب در نماز جمعه این هفته تهران باشیم. نکات مهم و حائز اهمیتی از تریبون نماز جمعه اعلام خواهد شد؛ جمعه روز مهمی است.

بازخوانی ۴ خطبه تاریخی رهبر انقلاب/ آمریکا بی‌آبرو شده؛ اسرائیل نخواهد ماند

مردم ولایت مدار ایران اسلامی در انتظار دیدار با رهبر معظم انقلاب

تجدید میثاق سربازان نصرالله با خط حزب‌الله / مصلی تهران جای سوزن انداختن نیست

پزشکیان: ناقضان حقوق بشر بدانند درخت ثمربخش مقاومت از بین نمی‌رود

اقدام اسرائیل به ترور «هاشم صفی‌الدین»/ از نتایج این حمله خبری در دست نیست

یادداشت رهبر انقلاب خطاب به مجروحان حزب‌الله: استقامت شما برترین جهادهاست

حزب‌الله: «وعده صادق ۲» مسیر جدیدی را در منطقه ترسیم کرد

افسری انگلیسی که نوکر یکی از مراجع نجف بود!

رسانه مقاومت بزک ۶۰۰ میلیارد دلاری رژیم صهیونیستی را بر باد داد

سید شهید ما گفته بود که اسرائیل سست‌تر از خانه عنکبوت است

شادی امت اسلام / ترس و نفاق دولت‌ها

سفیر لبنان: اسرائیل اهداف جنگی توهم‌آمیزی دارد و منطقه را به لبه پرتگاه سوق داده است

لفاظی مقام صهیونیست:اجازه بازگشت حزب الله به لبنان را نخواهیم داد

آمریکا: در حال گفتگو با اسرائیل برای واکنش به ایران هستیم

ادعای آمریکا مبنی بر بی‌اطلاعی از موافقت نصرالله با آتش‌بس در لبنان پیش از شهادت

کابوس صهیونیست‌ها و رؤیای صادق غزاوی‌ها

سیاستپزشکیان: وحدت را در نماز جمعه به جهان نشان دهیم

مراسم بزرگداشت شهید سیدحسن نصرالله آغاز شد

ظهره وند: حضور رهبر انقلاب در نماز جمعه نشانه نترسیدن ایران اسلامی از هیچ احدالناسی است

لفاظی مقام صهیونیست:اجازه بازگشت حزب الله به لبنان را نخواهیم داد

تجدید میثاق سربازان نصرالله با خط حزب‌الله / مصلی تهران جای سوزن انداختن نیست

موشک‌هایی که قلب اسرائیل را شکافت قلب جهان را شاد کرد

شرایط منطقه و چند جمله حرف حساب با اهالی رسانه (یادداشت روز)

اخبار ویژه

تله مرگبار حزب‌الله برای نظامیان صهیونیست 37 سرباز و افسر کشته یا زخمی شدند

ثبات قابل قبول بازار ارز همزمان با نمایش اقتدار ایران

اگر شر آمریکا از منطقه کم شود جنگ‌ها به کلی از بین خواهد رفت

صهیونیست‌ها خطایی مرتکب شوند پاسخی به مراتب کوبنده‌تر دریافت خواهند کرد

اقامه نماز جمعه تهران به امامت رهبر انقلاب

امضای ۶ سند همکاری مشترک میان جمهوری اسلامی ایران و قطر

پنتاگون: عملیات ایران ۲ برابر بزرگ‌تر از حمله قبل بود

از مقاومت مدنی تا جنگ شناختی عمیق‌ترین لایه‌های جنگ در منطقه (نگاه)

عراقچی: به آمریکا پیام دادیم در عملیات ما دخالت نکند

پیام قدردانی بیش از ۵۰۰ خانواده شهید در پی عملیات غرورآفرین «وعده صادق ۲»

گنبد آهنین از شیشه شکننده تر است

موفقیت 90 درصدی عملیات موشکی

پاسخ سنگین‌تر در انتظار هر گونه تقلای تلافی‌جویی

شب قدرت‌نمایی ایران

ترکش وعده صادق 2 در نیویورک

ضر ب شست غافلگیرانه به صهیونیست ها

کشور به نهضت جدید علمی نیاز دارد

تهران؛ میعادگاه بیعت با امام امت

دل ایران با «وعده صادق2» شاد شد

حضور جمعی فرزندان رهبر انقلاب در دفتر حزب‌الله لبنان

عشق جاویدان من؛ ایران من

سرنوشت این منطقه را نیروهای مقاومت و در راس آنان حزب الله سرافزاز رقم خواهند زد

سگ هار صهیونیست با این جنایت ها نمی تواند به ساخت مستحکم سازمان مقاومت و حزب الله صدمه ای بزند

گروه سیاسی
political@khorasannews.com
در پی حملات اخیر رژیم صهیونیستی به لبنان، رهبر انقلاب اسلامی در پیامی قاطع و رسا، ضمن محکوم کردن این جنایات، بر لزوم تقویت روحیه مقاومت و همبستگی مسلمانان تاکید کردند. ایشان به عمق این حملات و تأثیرات آن بر مردم بی‌دفاع لبنان اشاره و خاطرنشان کردند که این کشتار نه تنها خوی درندگی صهیونیست‌ها را به نمایش می‌گذارد، بلکه نشان‌دهنده کوته‌نظری و سیاست‌های ناپخته سران رژیم غاصب است.
متن پیام رهبر انقلاب به این شرح است:
بسم ا... الرّحمن الرّحیم
کشتار مردم بی دفاع در لبنان از سویی بار دیگر خوی درندگی سگ هار صهیونیست را برای همه آشکار کرد و از سویی کوته‌نظری و سیاست ابلهانه‌ سران رژیم غاصب را به اثبات رساند. باند ترور حاکم بر رژیم صهیونیست از جنگ جنایتکارانه‌ یک ساله‌ خود در غزه درس نگرفتند و نتوانستند بفهمند که کشتار دسته جمعی زنان و کودکان و مردم غیر نظامی نمی تواند در ساخت مستحکم سازمان مقاومت اثر بگذارد و آن را از پا بیندازد. اکنون همان سیاست حماقت‌آمیز را در لبنان می‌آزمایند. جنایتکاران صهیونیست بدانند که بسیار کوچک تر از آنند که به ساخت مستحکم حزب‌ا... لبنان صدمه‌ مهمی وارد کنند. همه‌ نیروی مقاومت منطقه در کنار حزب‌ا... و پشتیبان آن است. سرنوشت این منطقه را نیروهای مقاومت و در رأس آنان حزب‌ا... سرافراز رقم خواهد زد. مردم لبنان فراموش نکرده‌اند که در روزگاری نظامیان رژیم غاصب تا بیروت را زیر چکمه قرار می دادند، این حزب‌ا... بود که پای آنان را قطع کرد و لبنان را عزیز و سربلند ساخت. امروز هم لبنان به حول و قوه‌ الهی دشمن متجاوز و خبیث و روسیاه را پشیمان خواهد کرد. بر همه‌ مسلمانان فرض است که با امکانات خود در کنار مردم لبنان و حزب‌ا... سرافراز بایستند و در رویارویی با رژیم غاصب و ظالم و خبیث آن را یاری کنند.
​​​​​​​
نکات برجسته این پیام
زنده نگه‌داشتن امید
یکی از مهم‌ترین ابعاد پیام رهبر انقلاب، تاکید بر زنده نگه‌داشتن امید در دل مردم لبنان و مسلمانان است. از لحظه شروع بمباران وحشیانه توسط رژیم، بازوهای رسانه ای و عملیات روانی این باند تبهکار به شدت در حال تولید روایت های ناامیدکننده از شرایط منطقه و محور مقاومت هستند. در سال های متمادی رژیم صهیونیستی بارها فرماندهان و رهبران محور مقاومت را ترور کرده است ولی تاریخ نشان داده ، هر کسی ترور شد فردی شایسته جایگزین وی قرار گرفت.

آگاهی‌بخشی درباره جنایات رژیم صهیونیستی
رهبر انقلاب همچنین بر اهمیت آگاه‌سازی مردم نسبت به جنایات رژیم صهیونیستی تاکید کردند. تصاویر و فیلم‌های مستند از حملات اخیر و کشتارهای صورت گرفته، به روشنی ابعاد این جنایات را به مردم نشان می‌دهد. اسرائیل فقط علیه فرماندهان و نظامیان جنایت نمی‌کند، بلکه تا الان حدود 40 هزار غیرنظامی را در غزه و حدود هزار غیرنظامی را در این هفته در لبنان به شهادت رسانده است. شاید این قدر این اعداد در این روزها برایمان تکرار شده که کشته شدن روزانه صدها نفر انسان بی گناه عادی شده باشد ولی نباید فراموش کنیم که عادی سازی جنایت منجر به گسترش آن می شود و باید در قبال هر جنایتی واکنش و حساسیت بالایی داشته باشیم.
نمایش قدرت ساختار مقاومت
بر اساس پیام رهبر انقلاب، یکی از اهداف اصلی این جنایات تضعیف سازمان‌های مقاومت است. در حالی که دشمن سعی دارد به کشتار و تخریب ادامه دهد، اخبار مربوط به پاسخ‌های قهرمانانه و مقاومتی که از سوی نیروهای مقاومت صورت می‌گیرد، باید این نکته برجسته شود که در جنگ 33 روزه، زمانی که حزب‌ا... لبنان با امکانات و توانایی‌های به مراتب کمتر از امروز به میدان آمد، توانست رژیم صهیونیستی را به زانو درآورد. اکنون، با افول روزافزون این رژیم و افزایش قدرت و تجربه حزب‌ا...، عزم نیروهای مقاومت بیش از پیش استوارتر شده است. این نیروها نه تنها با آرمان آزادسازی قدس به مبارزه ادامه خواهند داد، بلکه با قدرت تمام برای انتقام خون سید حسن نصرا... که به نماد مقاومت در برابر اشغالگران تبدیل شده است، آماده‌اند. هر ضربه‌ای که به مقاومت وارد شود، تنها عزم آن ها را برای نابودی نهایی این رژیم تقویت می‌کند.
یادآوری نصرت الهی و تاریخ پیروزی‌ها
رهبر انقلاب با تاکید بر نصرت الهی، به تاریخ پیروزی‌های مقاومت در برابر رژیم صهیونیستی اشاره کردند. این تاریخچه می‌تواند منبع الهام و اعتماد به نفس برای مردم باشد. باید به آن‌ها یادآوری کنیم که در شرایط سخت، چگونه نیروهای مقاومت با اتکاء به خداوند و همت خود، پیروزی‌های شگرفی به دست آوردند. اشاره به روزهای سخت گذشته و موفقیت‌های کنونی می‌تواند موجب افزایش روحیه و همبستگی در میان مردم و نیروهای مقاومت شود. شهید سیدحسن نصرا... در اکثر سخنرانی های خود به این مسئله اشاره می کرد.
مسئولیت حمایت از مقاومت
در نهایت، رهبر انقلاب بر این نکته تاکید کردند که حمایت از مقاومت و مردم لبنان وظیفه‌ای بر عهده همه مسلمانان است. با توجه به شرایط کنونی، هر فرد می‌تواند با استفاده از امکانات خود، به نوعی در این مبارزه شرکت کند. خواه این حمایت از طریق آگاهی‌رسانی، خواه از طریق جمع‌آوری کمک‌های مالی و جانی یا هر شکل دیگری باشد. این همبستگی و هم‌افزایی در شرایط سخت، می‌تواند به افزایش قدرت و تاثیرگذاری مقاومت منجر شود.
حملات اخیر رژیم صهیونیستی به لبنان، نه تنها زخم‌های عمیقی بر دل مردم این کشور می‌گذارد، بلکه یک بار دیگر ضرورت حمایت از مقاومت و تاکید بر همبستگی مسلمانان را به وضوح نشان می‌دهد. رهبر انقلاب با پیامی پرمحتوا و امیدبخش، بر این مهم تاکید کردند که مقاومت، همواره در برابر ظلم ایستاده و با قدرت و استقامت ادامه خواهد یافت.

تابناک نوشت : همزمان با حمله وحشیانه رژیم صهیونیستی و بمباران منطقه ضاحیه در جنوب لبنان اکران فرهنگی «حزب‌ا... زنده ‌است» هم صدا با مردم لبنان در بیلبوردهای شهری پایتخت اجرا شد. در متن دیگر این اکران فرهنگی از وعده صادق خداوند «نصر من‌ا... و فتح قریب» (پیروزی از جانب خداست و فتح نزدیک است) با تاکید بر نام سید حسن نصرا... و با الهام گرفتن از رنگ پرچم حزب‌ا... استفاده شده‌ است.
عصرایران نوشت : براساس خبر منتشر شده در رسانه های لبنان، ارتش اسرائیل با نفوذ به ارتباطات فرودگاه بیروت، درباره ورود هواپیماهای ایرانی به لبنان هشدار داد. بعد از آن وزیر حمل و نقل لبنان به فرودگاه بیروت دستور داد مانع از ورود هواپیمای ایرانی به لبنان شود.
جماران نوشت : معاون وزیر امور خارجه کشورمان، با توجه به اهمیت و ضرورت رسیدگی به تجاوز رژیم صهیونیستی به لبنان و همچنین شرایط ویژه مردم در غزه، از سوی جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد داد که نشست فوق‌العاده سران کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی در اسرع وقت برگزار شود.
نامه نیوز نوشت : در واکنش به برخی خبرسازی‌ها در فضای مجازی درباره شهادت برخی مستشاران نظامی ایران در حمله جنایتکارانه امروز رژیم صهیونیستی در ضاحیه لبنان، پیگیری‌ها از منابع امنیتی حاکی است که «سردار اسماعیل قاآنی» در سلامت کامل است.

رجانیوز نوشت:سرداروحیدی فرمانده اسبق نیروی قدس گفت: به عنوان مطلع تاکید می‌کنم که هیچ جایگاه فرماندهی در چارت فرماندهی حزب‌ا... لبنان، خالی نیست و همه فرماندهان شهید با فرماندهان دیگری جایگزین شده‌اند.
انتخاب نوشت : روابط عمومی سازمان پدافند غیرعامل کشور در اطلاعیه‎ای اعلام کرد انتشار اخبار مبنی بر این که این سازمان اعلامیه‌ای تحت عنوان آماده باش سایبری سطح قرمز برای زیرساخت‌ها منتشر کرده غیرواقعی و جعلی است.

کیهان - نظریه‌‌پردازان جنگ در دل تاریخ بر این ایده تاکید دارند که برای رسیدن به صلح باید برای جنگ آماده شد و مبتنی بر همین نیز منطق بازدارندگی شکل گرفته است. پاسخ کشورمان به گستاخی‌های اخیر اسرائیل باید بسیار شدیدتر از عملیات‌های وعده صادق (پاسخ موشکی و پهپادی به رژیم صهیونیستی) و شهید سلیمانی (حمله موشکی به پایگاه نیروهای آمریکایی در عین‌الاسد) باشد. سیاستمدارانی و سرانی که سعی در ادامه دوستی با اسرائیل دارند باید این را بدانند که این دوستی تاوان خواهد داشت. شاید وقت استفاده از سلاح‌هایی است که اسرائیل را قطعا متعجب خواهد کرد.
اعتماد - محمد علی ابطحی گفت: اسرائیلی‌ها دوست دارند منطقه را دچار چالش کنند تا در پس آن، شکست‌هایشان را در غزه پنهان کنند. گسترده کردن چالش جنگ در لبنان، یکی از راهبردهایی است که اسرائیل از آن بهره می‌برد تا منطقه را به جنگ بکشاند. با توجه به این که مجموعه اطلاعات در اختیار رهبر انقلاب است و با عنایت به این که طی یک سال اخیر راهبردهای ایشان در حفاظت از سرنوشت مردم ایران تعیین‌کننده بوده، همگی باید در انتظار تصمیمات ایشان باشیم. در واقع عقل حکم می‌کند نه جلوتر حرکت کنیم و نه عقب‌تر از راهبردهای ترسیم شده توسط رهبری.
فرهیختگان - این روزنامه نقش آمریکا در ترور نصرا... را سوژه قرار داده و این سوال را بررسی می کند که «آیا او هم پس از پایان دوره‌اش به هدف مشروع مقاومت تبدیل می‌شود؟» در این باره می گوید: «دولت‌هایی که تسلیحات و مهمات آمریکایی را خریداری می‌کنند، طبق قراردادها، این تکنسین و مستشاران آمریکایی‌اند که باید از آن ها نگهداری کنند؛ همچنین هرگونه به کارگیری این سلاح‌ها باید طبق توافق باشد. رئیس‌جمهور آمریکا نیز شامگاه شنبه از ترور حمایت کرد.»

جهان نیوز نوشت: محمدجواد لاریجانی گفت: ترورهای اخیر ناشی از عملیات نفوذ در حزب ا... است. می‌گویند اسرائیل از هوش مصنوعی استفاده کرده، ولی این‌ها قمپزهای بیخود است.
دیده بان ایران نوشت: سردار حسین ا... کرم، رئیس شورای هماهنگی انصار حزب‌ا... با تاکید بر این که ایران کمک‌های نظامی، اطلاعاتی و امنیتی را برای حزب‌ا... لبنان ارسال خواهیم کرد، به دیده بان ایران گفت: اعلام آمادگی و حضور ۴۰ هزار رزمنده‌ای که الان از یمن و همچنین عراق، و دیگر نیروهای مقاومت برای تصرف جولان امکان پذیر است و در آینده ممکن است انجام شود. بدین ترتیب نیروهای مقاومت از آن‌جا می توانند جناح دفاعی لبنان را هم تقویت کنند، بنابراین این طرح امکان‌پذیر است.
عصرایران نوشت: ابراهیم عزیزی، رئیس کمیسیون امنیت ملی گفت: «منکر اصل نفوذ نیستیم و یکی از اقدامات دشمن تلاش برای نفوذ است. دشمن سعی دارد از عناصر نفوذی خودش در بسیاری از اقداماتش استفاده کند. بررسی نفوذ باید به طور جدی در دستور کار همه دستگاه‌ها قرار بگیرد تا جلوی هر نوع نفوذ در حوزه‌های فرهنگی، آموزشی، تربیتی و امنیتی گرفته شود.»
رویداد 24 نوشت: یک فعال رسانه‌ای ایرانی در ضاحیه بیروت گفت: این جا به نیروی انسانی به هیچ وجه نیازی نیست. فکر نکنید در این جا اسلحه به دست می‌گیرد و می‌جنگید. اصلا این جا کاری نیست. جنگ نابرابری است و اسرائیل با هواپیما‌های جنگنده وارد میدان شده و بمباران می‌کند.

اهداف اسرائیل از ترور آشکار شهید نصرا... چیست و نحوه واکنش ایران و جبهه مقاومت به این ترور چگونه باید باشد؟

سید مقاومت شهید سید حسن نصرا... بدون شک مهم‎ترین فرمانده محور مقاومت بود. رکن رکینی که او را مهم‎ترین شریک راهبردی ایران در منطقه می‎خواندند و نقش آفرینی و رهبری او طی دهه های گذشته استیصال را برای تل آویو به ارمغان آورده بود. ترور او توسط رژیم صهیونیستی، صحنه آرایی مقاومت را دستخوش تغییرات جدی قرار داده و بی تردید کنشگری ایران در قبال ترور شهید سیدحسن نصرا... در شکل گیری معادلات آینده غرب آسیا تعیین کننده است. ترور سیدحسن نصرا... نه تنها محور مقاومت را در مقابل یکی از بزرگ‎ترین چالش‌های تاریخ خود قرار داده، بلکه توجه عمومی جهانی را نیز به واکنش ایران و سایر اعضای محور مقاومت معطوف کرده است. در چنین شرایطی، نحوه‌ پاسخ ایران و محور مقاومت به این ترور، تأثیری گسترده بر معادلات امنیتی غرب آسیا و افکار عمومی جهانی خواهد داشت. این گزارش به بررسی ابعاد نظامی، سیاسی و دیپلماتیک این واکنش می‌پردازد و تأثیر آن بر افکار عمومی را تحلیل می‌کند.

مقدمه هر پاسخی به جنایات تل آویو، وحدت، انسجام داخلی، اعتماد به فرماندهان نظامی و مسئولان است؛ امر بدیهی که برخی جریانات درکی از آن ندارند

برنامه مهار ایران در قیاس با گذشته تغییر یافته و معکوس شده و تضعیف بازوهای منطقه ای کشورمان نقطه آغاز آن است

داغ سنگین هنیه و نصرا...، خودزنی های بی مورد و آغاز موشک باران فلسطین اشغالی

صهیونیست‌ها چه نظم جدیدی را رقم زدند؟

«حزب ا... زنده است»

زلزله در معادلات صهیون
تحولات اخیر در غرب آسیا، به‌ویژه پس از حمله موشکی ایران به اسرائیل، نشان‌دهنده تغییرات ژئوپلیتیکی مهمی است که نیازمند بررسی دقیق‌تری است. این حمله که در قالب عملیات «وعده صادق ۲» انجام شد، برخلاف روایت‌های برخی رسانه‌ها، واکنشی به سلسله اقدامات تهاجمی اسرائیل علیه منافع ایران و متحدان منطقه‌ای‌اش بود. هدف از این اقدام، نه ایجاد تنش، بلکه پاسخ به اقدامات تهاجمی اسرائیل بود، اما پیامدهای آن فراتر از یک واکنش نظامی صرف بوده و آینده معادلات خاورمیانه را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
​​​​​​​
تفاوت در ماهیت کنش و واکنش
یکی از مهم‌ترین نکات این عملیات، تفاوت اساسی در ماهیت کنش و واکنش است. برخلاف آن چه که شبکه‌های فارسی‌زبان ماهواره‌ای و برخی رسانه‌های اجتماعی سعی در القای آن دارند، حمله ایران یک دفاع مشروع در برابر اقدامات اسرائیل بر اساس ماده 51 منشور ملل متحد بوده است. هدف رسانه‌های نزدیک به صهیونیست معکوس کردن این واقعیت و معرفی ایران به عنوان آغازگر تنش‌هاست که می‌تواند بر ادراک عمومی تاثیر بگذارد. با این حال، این عملیات در پاسخ به تهدیدات و حملات مداوم اسرائیل انجام شد. این نبرد رسانه‌ای و جنگ ادراکی یکی از ابزارهای مهم در جنگ‌های مدرن است که تلاش دارد از طریق دستکاری درک عمومی، مشروعیت اقدامات طرفین را به چالش بکشد.
تغییر استراتژی ایران: ناتوان‌سازی به جای بازدارندگی
آن چه در این عملیات به چشم می‌خورد، تغییر استراتژی ایران در برابر اسرائیل است. پیش از این، هدف اصلی ایران بازدارندگی و ایجاد توازن در پاسخ به حملات اسرائیل بود، اما اکنون استراتژی جدید بر ناتوان‌سازی دشمن متمرکز شده است. وعده صادق ۲ بدون اطلاع قبلی و در غافلگیری نسبی انجام شد. این بدان معناست که ایران فقط در پی نمایش قدرت نبود و به وضوح نشان داد توان ضربات کاری و گسترده به زیرساخت‌های اسرائیل را دارد که می تواند در صورت ادامه این روند حیات رژیم صهیونیستی را با خطرات جدی مواجه کند و ادامه حملات و تهدیدات نظامی آن ها را محدود سازد. این تغییر استراتژی به‌ویژه با توجه به آسیب‌پذیری جغرافیایی اسرائیل و عمق استراتژیک محدود آن اهمیت بیشتری می‌یابد. علاوه بر این از ویژگی های جالب این عملیات، کیفیت اقدام اهمیت پیدا کرد و فقط موشک های بالستیک قدرتمند، جدید و مشخصا هایپرسونیک مورد استفاده قرار گرفت و از پهپاد و موشک کروز خبری نبود و نرخ اصابت موشک در قیاس به وعده صادق ۱، فزاینده و گسترده بود.
اسرائیل ،آسیب‌پذیری ژئوپلیتیکی و نارضایتی عمومی
یکی از نقاط ضعف مهم اسرائیل در این درگیری‌ها، محدودیت‌های جغرافیایی و استراتژیک این کشور است. با وجود قدرت نظامی نسبتا بالای اسرائیل، محدودیت در عمق استراتژیک آن را در برابر حملات موشکی و تهاجمات گسترده، آسیب‌پذیر کرده است. در واقع، اگر درگیری‌ها به شکل جنگ پینگ‌پنگی ادامه یابد، آسیب‌پذیری اسرائیل نسبت به ایران بیشتر خواهد بود. این درحالی است که موقعیت ژئوپلیتیک و گستردگی جغرافیایی ایران، یکی از مزیت‌های کلیدی جمهوری اسلامی در مقابله با حملات خارجی محسوب می‌شود. در کنار این باید این نکته را هم در نظر گرفت که رژیم صهیونیستی علاوه بر این که سال هاست سایه حملات حزب ا... و حماس را روی سر خود می بیند ، در یک سال اخیر وارد یک جنگ تمام عیار با این دو گروه مقاومت شده و همین امر مهاجرت و نارضایتی عمومی را در سرزمین های اشغالی به شدت افزایش داده است. فشار داخلی روز به روز در اسرائیل بیشتر می شود که مانع بسیار بزرگی برای ادامه ماجراجویی های رژیم در منطقه محسوب می شود.
رویکرد داخلی ایران: اجماع در برابر تهدید خارجی
اجماع جامعه، حاکمیت، نیروهای سیاسی و نظامی در عملیات وعده صادق 2 نشان‌دهنده یک دستاورد بزرگ است که می‌تواند به عنوان مبنای جدیدی برای سیاست داخلی ایران تعریف شود. تصاویر پرتعداد از مردم که در شهرهای مختلف تا صبح به شادی پرداختند، حکایت از یک همگرایی استراتژیک در مواجهه با تهدیدات خارجی و همچنین تقویت انسجام داخلی دارد. چنین اجماعی می‌تواند فرصتی برای تحکیم پایه‌های امنیت ملی و ارتقای توان دفاعی کشور باشد و در عین حال، زمینه‌ساز تحولاتی مثبت در سیاست‌های داخلی ایران، به ویژه در زمینه تقویت وحدت ملی و پاسخگویی به مطالبات مردم است. همچنین یکی از پیامدهای جنگ غزه و درگیری‌های اخیر، تزلزل جایگاه غرب در میان محافل روشنفکری و علمی به دلیل استانداردهای دوگانه حقوق بشری آن هاست. این مسئله فرصتی برای ایران ایجاد کرده تا پیوندهای خود را با بخش‌های انتقادی جامعه بین‌المللی که نگرشی انتقادی به عملکرد غرب دارند، تقویت کند. همچنین، این فرصت می‌تواند به بازسازی پیوندهای داخلی میان دولت و مردم کمک و بخشی از شکاف‌های موجود را ترمیم کند.
نقش دیپلماسی در تکمیل موفقیت نظامی
با وجود این که ایران با عملیات اخیر خود توانسته است قدرت نظامی‌اش را به نمایش بگذارد، باید توجه داشت که جنگ تنها بخشی از معادله پیچیده است. هرچند میدان نبرد ممکن است تاثیرگذار باشد، اما پایان درگیری‌ها و مدیریت بحران به دیپلماسی مؤثر و قوی نیاز دارد. در حال حاضر، ایران باید از این فرصت استفاده کند تا جایگاه دیپلماتیک خود را در سطح بین‌المللی تقویت کند. در حالی که جهان شاهد توان موشکی ایران بوده، اکنون زمان آن است که توان دیپلماتیک ایران نیز به نمایش گذاشته شود. این مسئله به‌ویژه در مواجهه با جامعه جهانی و تلاش‌های اسرائیل برای جلب حمایت بین‌المللی از اهمیت بالایی برخوردار است.
پیامدهای منطقه‌ای: احیای روحیه محور مقاومت
علاوه بر این که هدف ایران از عملیات استفاده از حق مشروع خود برای پاسخ به تجاوزات اسرائیل است اما یکی از اهداف مهم عملیات ایران، احیای روحیه محور مقاومت و بازگرداندن اعتماد از دست رفته به مسئولیت‌پذیری ایران در قبال متحدانش بود. این عملیات توانست حمایت و تمجید متحدان منطقه‌ای ایران را جلب کند و حتی در میان مردم به خصوص کشورهای عربی، جشن‌هایی به مناسبت این عملیات برگزار شد. این مسئله نشان‌دهنده قدرت نرم ایران در منطقه است که توانسته از طریق استفاده از قدرت نظامی خود، نفوذش را در افکار عمومی مردم غرب آسیا افزایش دهد. همچنین پس از ترور نصرا... که برخی گمانه‌زنی‌ها درباره کاهش نفوذ ایران در منطقه را به وجود آورد، این عملیات موشکی بار دیگر جایگاه ایران را به عنوان بازیگر اصلی در معادلات منطقه‌ای تقویت کرد.
تهدیدات و واکنش‌های احتمالی اسرائیل
در سوی دیگر، تحلیل گران معتقدند اسرائیل به‌دنبال پاسخی به این حملات است. رسانه‌های اسرائیلی مانور زیادی روی احتمال حمله به تاسیسات نفتی و هسته‌ای ایران داده‌اند، اما ممکن است اسرائیل به جای حمله مستقیم به زیرساخت‌ها، همانند دهه 80 که دانشمندان هسته ای را ترور کرد، به عملیات ترور در داخل ایران روی آورد. نکته مهم و قابل توجهی که بارها مسئولان صهیونیستی به آن اشاره کردند و همین امر باعث می شود از تقابل مستقیم با ایران به شدت خودداری کنند میزان تاب آوری بالای ایران است که در جنگ 8 ساله با عراق و تحریم های فلج کننده غرب علیه ایران به وضوح آن را مشاهده کردند. قطعا اسرائیل می داند با شروع یک جنگ طولانی و فرسایشی در واقع تایمر زوال خود را فعال کرده است. با این حال، هرگونه پاسخ اسرائیل باید با دقت محاسبه شود، زیرا افزایش تنش‌ها می‌تواند به درگیری‌های گسترده‌تر منجر شود که مدیریت آن برای هر دو طرف دشوار خواهد بود. هرچند که مسئولان و فرماندهان ایرانی به صراحت اعلام کردند که در صورت پاسخ اسرائیل شگفتانه‌هایی را برای آن ها خواهند داشت. به عنوان مثال در بخشی از توئیت رئیس مجلس آمده بود : «اگر می‌دانستید چه برای شما آماده شده تهدید ایران سربلند را همین الان متوقف می‌کردید.»

عملیات وعده صادق2 با موجی از واکنش ها در داخل و خارج همراه شد :

اشک ها و لبخندها

مجاور - صدای تکبیر از دل خیابان ها و از روی پشت بام ها بلند شد. موشک های فراصوتِ سپاه نه تنها برای دل هر ایرانی، بلکه برای دل هر آزاده ای در شرق و غرب این جهان، پیام آور شادی و شعف آن هم پس از یک غم و بغض فروخفته بود. شاید زیباترین صحنه، جشن و پایکوبی مردم ضاحیه و غزه بود. آن هایی که با چشمان خود می دیدند که موشک های سپاه همچون ستاره های دنباله دار، به سمت اسرائیل یورش برده و چگونه انتقام خون کودکان، مادران، خواهران و برادرانشان را می گیرد. غرش موشک های سپاه موجی از واکنش ها را در داخل و خارج داشت. ایرانی ها یک صدا از انتقام حمایت کردند. اما آن سوی مرزها انتقام سخت ایران به مذاق مقامات غربی خوش نیامد و آنان با پنهان کاری و سانسور درصدد مخفی کردن ضربات سهمگین ایران برآمدند. در ادامه بخش های مهمی از واکنش ها را می خوانید:

تازه های مطبوعات

اعتماد – عطاءا... مهاجرانی نوشت : منطقه و جبهه مقاومت به ویژه حزب‌ا... و حماس در یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین سرفصل‌های خود قرار گرفته است. در این موقعیت بسیار دشوار بدیهی است که نگاه ملت‌های منطقه و جبهه مقاومت به ایران است و نگاه دولت‌های هم‌پیمان آمریکا و اسرائیل هم به آمریکا و اسرائیل!...شیخ نعیم قاسم گفت ما در حزب‌ا... یک قلب داریم، یعنی هارمونی و هماهنگی کامل وجود دارد. مبارزه‌ای برای این که چه کسی دبیرکل شود، ندارند. دولت سایه ندارند. همه در پرتو آفتاب دولت ولایت و جهاد و شهادت مسابقه می‌دهند. امری که ما در ایران امروز در فضای سیاسی بعد از انتخابات بدان بیش از همیشه نیازمندیم.
کیهان - باید از آقای ظریف پرسید؛ جناب عالی که به اعتراف خودتان بارها شاهد بدعهدی و دروغگویی آمریکا و اروپا بوده‌اید، چرا فریب وعده اخیر آن ها درباره آتش‌بس را خورده‌اید؟ آیا فاجعه برجام برای درس‌آموزی و عبرت‌گرفتن حضرت عالی کافی نبود که بار دیگر وعده فریبکارانه آن ها را باور کردید؟! اگر‌چه اعتماد رئیس‌جمهور محترم به وعده دروغین آمریکا و اروپا دور از انتظار و از جناب ایشان بایسته نبود ولی این شروع بد و ناگوار، نتیجه خوبی داشت، نتیجه‌ای درس‌آموز و عبرت‌انگیز. آقای پزشکیان با مشاهده بدعهدی و دروغگویی سران آمریکا و اروپا به این نتیجه منطقی، قانونی و انقلابی می‌رسند که فرصت دادن به این جنایتکاران، گسترش جنایت آن ها را در پی خواهد داشت .
دنیای اقتصاد - در حال حاضر، شرایط منطقه‌ای به دلیل رویه‌ای که اسرائیل در پیش گرفته، بسیار ملتهب است و افکار عمومی بیم آن را دارند که جنگی گسترده در منطقه رخ بدهد و پای ایران نیز به آن کشیده شود. هرچه این تصور قوی‌تر شود، انتظارات تورمی بالاتر خواهد رفت و در نتیجه، قیمت ارز هم بالا می‌رود و این به معنای رشد قیمت در بازار خودرو است.

الف نوشت:سازمان اطلاعات سپاه در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که هموطنان در صورت مشاهده هرگونه فعالیت در حمایت از دولت جعلی اسرائیل در فضای مجازی، در اسرع وقت اطلاعات و مشخصات صفحات مذکور و گردانندگان آن ها را به بخش گزارش‌های مردمی سایت گرداب ارسال کنند.

• اطلاعيه مهم سازمان اطلاعات سپاه پاسداران ايران همشهری آنلاین

• فوري/ حماس فراخوان داد+ جزئيات اقتصاد نیوز

• عربستان برادر ماست/ تاکيد رياض بر پايان اختلافات با تهران مشرق نیوز

• اين جنگنده هواپيماي پزشکيان را تا قطر اسکورت کرد + عکس پارس نیوز

• پزشکيان به امير قطر هشدار جدي داد +جزئيات اطلاعات

• معاريو:حمله موشکي ايران آسيب‌هاي سنگيني را به نواتيم واردکرده است خبرآنلاین

• زمان تشييع پيکر سيدحسن نصرالله مشخص شد نامه نیوز

• ضربه بزرگ وزارت اطلاعات و اطلاعات سپاه به يک گروه تروريستي ؛ شبکه شناسايي و متلاشي شد + جزئيات همشهری آنلاین

• اتمام حجت رئيس جمهور ايران با رژيم صهيونيستي افکار نیوز

• شهادت مستشار نظامي سپاه در دمشق خبرگزاری تسنیم

• ديدار پزشکيان با وزير خارجه عربستان+ عکس دنیای اقتصاد

• نيروي نظامي ايراني براي جنگ به لبنان اعزام مي‌شود؟ اطلاعات

• اعتراف بلينکن درباره برجام/ خروج از آن امنيت آمريکا را تضعيف کرد دنیای اقتصاد

• وزير اقتصاد به حمله موشکي سپاه واکنش جالبي نشان داد +ويدئو اطلاعات

• نخستين تصوير از ۲ جوان مجري عمليات شهادت‌طلبانه امشب در تل‌آويو | هويت آنها مشخص شد همشهری آنلاین

• طالبان: حمله ايران به رژيم صهيونيستي پاسخ مشروع بود خبرگزاری تسنیم

• فتاح امشب به ميدان آمد + عکس بهداشت نیوز

• اولين تصاير از اصابت‌ها به پايگاه نواتيم مشرق نیوز

• عکس / موشک بالستيک چيست و چه تفاوتي با موشک کروز دارد؟ صد آنلاین

• هشدار شاهزاده سعودي / جنگ قيمت‌ها در راه است؟ اقتصاد ۱۰۰

• ضربات کوبنده حزب‌الله به نظاميان صهيونيست در مرز لبنان خبرگزاری تسنیم

• پيکر سيد حسن نصرالله جمعه تشييع مي‌ شود پارس نیوز

• ادعاي وزير خارجه لبنان:‌ نتانياهو پيش از ترور سيدحسن نصرالله با آتش‌بس موافقت کرده بود اقتصاد نیوز

• فيلم/ اظهارات طوفاني تحليلگر ايراني در آنتن زنده BBC مشرق نیوز

• هيچ تصويري از محل اصابت حملات موشکي ايران منتشر نکنيد + عکس مشرق نیوز

• فوري/ شهادت مستشار نظامي ايران در سوريه اقتصاد نیوز

• جنگنده‌ فوق پيشرفته جهان در آسمان ايران خبرساز شد +عکس اطلاعات

• گزارش سي‌ان‌ان از برخورد موشک‌هاي ايراني به نزديکي مقر موساد اکوایران

• تصويري جالب از سردار حاجي زاده و سردار باقري در اتاق عمليات سپاه | ببينيد همشهری آنلاین

• بازي خطرناک اسراييل در خاورميانه / رويارويي تهران و واشنگتن قريب الوقوع است؟ اقتصاد نیوز

• اطلاعيه مهم سازمان اطلاعات سپاه پاسداران ايران همشهری آنلاین

• کدام هنرمندان از پاسخ موشکي ايران حمايت کردند؟+ عکس مشرق نیوز

• واکنش کاخ سفيد به پاسخ موشکي «وعده صادق ۲» افکار نیوز

• مکرون بيانيه صادر کرد+جزئيات اقتصاد نیوز

• ببينيد | دستان لرزان نتانياهو در حال تهديد ايران ! پارس نیوز

• سردار جباري: حيفا و تل‌آويو را شخم مي‌زنيم نامه نیوز

• آثار حمله موشکي ايران به تل آويو | تصاوير همشهری آنلاین

• هواپيماهاي جنگي صهيونيستي بر فراز آسمان عربستان افکار نیوز

• موشک‌هاي وعده صادق ۲ از کجا شليک شدند؟ اطلاعات

• واکنش نخست وزير جديد ژاپن به حمله موشکي ايران به رژيم صهيونيستي مشرق نیوز

• ذوب پهپادها در عرض چند ثانيه با فناوري دفاعي جديد همشهری آنلاین

• تزئين آسمان با موشک هاي سپاه براي جشن ازدواج يک زوج | عکس همشهری آنلاین

• گنبد آهنين آبکش شد اقتصاد نیوز

• هيچ تصويري از محل اصابت حملات موشکي ايران منتشر نکنيد + عکس مشرق نیوز

• روايت رسانه غربي از توان بالاي موشکي ايران خبرگزاری تسنیم

• ظريف: امروز بيش از هر زمان ديگري به ساخت سلاح اتمي نزديک هستيم نامه نیوز

• واکنش جالب هاآرتص به حمله موشکي ايران+عکس بهداشت نیوز

• واکنش رسانه‌هاي اسرائيلي به حمله ايران به اسرائيل نامه نیوز

• حيفا زير آتش سنگين موشک‌هاي حزب‌الله خبرگزاری تسنیم

• تماس تلفني شبانه عراقچي با وزراي خارجه انگليس، آلمان و فرانسه + جزئيات همشهری آنلاین

• پوکه موشک ايراني در فلسطين تبديل به ميدان شد بهداشت نیوز

• فيلم/ لرزش شديد دستان نتانياهو بعد حمله موشکي مشرق نیوز

• اطلاعيه مهم سازمان اطلاعات سپاه+ متن اطلاعيه اقتصاد نیوز

• رئيس ستاد کل نيروهاي مسلح: ۳ پايگاه نظامي اصلي اسرائيل هدف قرار گرفت دنیای اقتصاد

• اولين آزمون ديپلماتيک پزشکيان؛ معناي بازگشت سه‌گانه ظريف، عراقچي و تخت روانچي به نيويورک اقتصاد نیوز

• فرودگاه قاهره در وضعيت آماده‌باش حداکثري دنیای اقتصاد

• تل‌آويو از تصميم اتحاديه اروپا به خشم آمد/ محاصره هوايي در اراضي اشغالي اقتصاد

• يک عضو سپاه تکليف انتقام ايران از اسرائل را مشخص کرد تازه نیوز

• ادعاي وزير احمدي نژاد: حمله پيجري لبنان براي آيفون ها در ايران هم رخ مي دهد خبرآنلاین

• شهادت فرمانده سپاه و رييس شوراي شهر بنت مشرق نیوز

• اولين آزمون ديپلماتيک پزشکيان؛ معناي بازگشت سه‌گانه ظريف، عراقچي و تخت روانچي به نيويورک اقتصاد نیوز

• موشک باران تل آويو با ۱۰ موشک بالستيک همشهری آنلاین

• ويديو| پسر سيدحسن نصرالله خط و نشان کشيد اطلاعات

• استقرار مجدد ارتش لبنان در مرزهاي جنوبي اکوایران

• من قصد آسيب زدن به مردم ايران را نداشتم! همشهری آنلاین

• انفجار مهيب در تل آويو اشغالي افکار نیوز

• تل‌آويو از تصميم اتحاديه اروپا به خشم آمد/ محاصره هوايي در اراضي اشغالي اقتصاد نیوز

• موشک گنبدآهنين به اشتباه در تل‌آويو فرود آمد + ويدئو همشهری آنلاین

• وزير کشور: اخراج اتباع غيرمجاز با برنامه‌ کامل صورت مي‌گيرد خبرگزاری تسنیم

• اعتراف جديد ترامپ درمورد ايران افکار نیوز

• حمله زميني به لبنان با پاسخ حزب الله مواجه شد پارس نیوز

• حزب‌الله واحد اطلاعات نظامي ۸۲۰۰ و مقر موساد را با موشک «فادي۴» هدف قرار داد تازه نیوز

• اعزام کشتي جنگي فرانسه به سواحل لبنان مشرق نیوز

• سلاح مرگبار آمريکا در خدمت نتانياهو صد آنلاین

• عصبانيت تل‌آويو از لغو پروازهاي بين‌المللي/ واکنش وزير صهيونيست‌ها دنیای اقتصاد

• اولين تصاوير زنده از ضاحيه جنوبي بعد از بمباران | ويدئو همشهری آنلاین

• هواپيماهاي جنگي صهيونيستي بر فراز آسمان عربستان افکار نیوز

• جلسه مهم وزير خارجه آمريکا با فواد حسين دنیای اقتصاد

• نمايي ديگر از حمله حزب‌الله به مقر موساد در تل‌آويو + ويدئو | با نداي لبيک يا نصرالله به تل‌آويو حمله کرديم همشهری آنلاین

• لحظه ويران شدن مقر موساد در تل آويو | ويدئو همشهری آنلاین

• شهداي حمله تروريستي امروز در شهرستان نيکشهر | تصاوير همشهری

• جاي پاي يک شاه جاسوس در ترور سيدحسن نصرالله خبرآنلاین

• فوري/ برادر بشار اسد ترور شد ؟ خبرآنلاین

• فوري| مردم براي اعزام به لبنان فرودگاه امام را قرق کردند +ويديو اطلاعات

• سرلشکر باقري پيام داد + متن پيام همشهری آنلاین

• مقاومت فلسطين از سلاح جديد رونمايي کرد افکار نیوز

• دليل هندي‌ها براي سفر نکردن به ايران مشخص شد فرارو

• سخنگوي وزارت امور خارجه: ايران هيچ نيروي نيابتي در منطقه ندارد اکوایران

• محل شهادت نصرالله؛ زيارتگاه عاشقان +تصوير مشرق نیوز

• حال و هواي منزل پدر شهيد سردار نيلفروشان + عکس اقتصاد نیوز

• نظر شخصيت مصري درباره شهادت نصرالله و خطر کنيزي زنان عرب/ کاهلي مالياتي دولت براي اجاره‌هاي سنگين! مشرق نیوز

• امروز؛ سخنراني معاون شهيد سيد حسن نصرالله دنیای اقتصاد

• جبهه مقاومت سکوت سئوال‌برانگيز روسيه را فراموش نمي‌کند نامه نیوز

• سخنگوي وزارت امور خارجه: نيازي به اعزام نيروهاي داوطلب و کمکي ايران به غزه و لبنان نيست تازه نیوز

• اولين تصاوير از آماده‌سازي پيکر شهداي مقاومت براي تشييع+ فيلم اقتصاد نیوز

• شنود يک‌ صداي خاص پس از جنايت در ضاحيه مشرق نیوز

• پيام همسر شهيد نبيل قاووق خطاب به ملت ايران مشرق نیوز

• اولين ويديو از پسران آيت‌الله سيستاني منتشر شد اطلاعات

• عکس/ دو محافظي که همراه سيدمقاومت شهيد شدند مشرق نیوز

• سيدحسن نصرالله با اين بمب‌هاي آمريکايي ترور شد/ بمب‌هاي غول‌پيکري که اولين‌بار تسليحات صدام را هدف گرفت تازه نیوز

• ايران مديريت جنگ را بر عهده خواهد گرفت افکار نیوز

• حزب‌الله معادله امنيتي و راهبرد خود را به دشمن تحميل کرد خبرگزاری تسنیم

• ببينيد | گريه هاي پسران آيت الله العظمي سيستاني در مجلس ترحيم شهيد سيد حسن نصرالله خبرآنلاین

• چند نکته تامل‌برانگيز درباره ترور حسن نصرالله صد آنلاین

• عکس/ سگ‌ هار صهيون مشرق نیوز

ماجرای باند مخوف«عقاب های خون آلود »!
اعضای یک باند خطرناک که با خودزنی های وحشتناک پیکر خود را خون آلود می کردند و سپس دست به زورگیری های ترسناک از مسافران شهری می زدند، با تلاش شبانه روزی نیروهای انتظامی در حالی به چنگ قانون افتادند که تصاویری از «عقاب» را روی گردن یا لباس های سیاه خود داشتند. جانشین فرمانده انتظامی خراسان، روزگذشته بعد از دستگیری سومین عضو باند معروف به «عقاب های خون آلود»درباره ماجرای زورگیری های این باند مخوف به خبرنگار روزنامه خراسان گفت:از مدتی قبل گزارش هایی از زورگیری در پوشش مسافرکشی در برخی مراکز انتظامی ثبت شد که بررسی آن ها نشان داد اعضای یک باند پرایدسوار،مسافران شهری را به مناطق خلوت می کشانند و در تاریکی شب با تهدیدبه قتل و کتک کاری،نه تنها اموال طعمه های خود رابه سرقت می برند بلکه لباس های آنان را نیز از تنشان بیرون می آورند و سپس آن ها را با یک لباس زیر در بیابان رها می کنند. سرتیپ دوم ستاد احمد نگهبان اضافه کرد:با توجه به حساسیت ماجرا، بلافاصله دستورهای محرمانه ای دراین باره صادر شد و عوامل انتظامی با تاکید ویژه سردار سرتیپ محمدکاظم ​​​​​​​تقوی(فرمانده انتظامی خراسان رضوی)با بهره‌گیری از امکانات تخصصی پلیس و تقویت گشت های انتظامی رصدهای اطلاعاتی گسترده ای را آغازکردند.
وی افزود:واکاوی در سطر به سطر اظهارات مالباختگان و پرونده های متشکله در مراکز انتظامی بیانگر آن بود که اعضای این باند خطرناک که آثاری از خودزنی های وحشتناک روی دستان خود دارند و بدن برخی از آنان با تصاویر گوناگون خالکوبی(تتو) پوشانده شده است، در نیمه های شب از لانه های خود بیرون می آیند و سوار بر یک دستگاه پراید نقره‌ای رنگ بدون پلاک،جرایم هولناکی را در اطراف بزرگراه صدمتری و جاده محمدآباد مرتکب می شوند. این مقام ارشد انتظامی با اشاره به برداشت پول از حساب های طعمه های این باند مخوف نیز گفت:آن ها بعد از تهدید طعمه خود به مرگ،او را به مقابل دستگاه های عابربانک می کشاندند و با گرفتن رمز بانکی ، موجودی حساب های مالباختگان را به کارت بانکی دیگری انتقال می دادند. سردار نگهبان در ادامه این گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار روزنامه خراسان ،تصریح کرد:با توجه به تاکید ویژه سردار تقوی برای مقابله قاطع با جرایم خشن در استان خراسان رضوی، گروهی تخصصی در کلانتری میرزا کوچک خان مشهد زیرنظر سرهنگ علی برزنونی(رئیس کلانتری) تشکیل شد و بدین ترتیب عملیات‎های چندگانه برای شناسایی اعضای این باند زورگیری وارد مرحله جدیدی شد تا این که با تشکیل گروه های گشت شبانه ،سرنخ هایی از یک پراید نقره ای به دست آمد که پلاک آن را روی شیشه قرار می دادند تا در تاریکی شب،طعمه های آنان نتوانند شماره پلاک خود را به خاطر بسپارند! این فرمانده حافظان امنیت خاطرنشان کرد:درحالی که ردزنی های اطلاعاتی ادامه داشت، ساعت 2بامداد یک شنبه گذشته یکی از گشت های انتظامی در بولوار ابوریحان مشهد به پرایدی با مشخصات مذکور مشکوک شد و این گونه ماجرای تعقیب پرایدسواران شکل گرفت. وی تاکید کرد: عملیات به گونه ای با حضور گشت های نامحسوس ادامه یافت که عوامل انتظامی منطقه را به محاصره درآوردند و پرایدسواران را با شگردی خاص به داخل یکی از کوچه های فرعی هدایت کردند که در همین زمان عملیات دستگیری آغاز شد و 2 سرنشین پراید در حالی به دام افتادند که در بازرسی از آنان تعداد زیادی کارت بانکی و مدارک شناسایی شهروندان، به همراه 2قبضه کارد کشف شد و متهمان به مقر انتظامی انتقال یافتند. جانشین فرمانده انتظامی خراسان رضوی با بیان این که بازجویی های تخصصی توسط سروان امیررضا شفیعی(افسر پرونده) ادامه یافت، به اعترافات متهمان اشاره کرد و افزود:2عضو دستگیرشده این باند بلافاصله دیگر همدستان خود را به پلیس لو دادند و بدین ترتیب عملیات دستگیری سومین عضو باند نیز در دستورکار قرارگرفت که وی هم امروز(روزگذشته)در یک قرار صوری درون پارک امید در منطقه شهرک شهید رجایی به دام افتاد. سرتیپ دوم احمد نگهبان با بیان این که اعضای این باند خطرناک زورگیری در مناطق بزرگراه فجر،گاراژدارها،بولوار توس و جاده بهشت رضا(ع) اقدام به ارتکاب جرم می کردند،گفت: تاکنون 6تن از مالباختگان با مراجعه به کلانتری میرزا کوچک خان مشهد ،آنان را در حالی شناسایی کرده اند که با دستور قاطع قاضی مهدی جعفری (قاضی شعبه 410دادسرای عمومی وانقلاب مشهد)تحقیقات بیشتر برای کشف ابعاد دیگری از زورگیری های اعضای این باند ادامه داردکه بنا به اظهارات برخی شهروندان به «عقاب های خون آلود» معروف شده اند.
گزارش اختصاصی روزنامه خراسان حاکی است:یکی از مالباختگان که در اطراف میدان حافظ، طعمه این باند مخوف قمه کش شده بود،کاپشن و کفش های خود را برتن یکی از متهمان شناسایی کرد.

فواید برخی از میوه‌های پاییزی

با آغاز فصل پاییز، بروز سرما و ریزش برگ درختان، شمار مبتلایان به سرماخوردگی، آنفلوآنزا و حساسیت‌های پوستی زیاد می‌شود. متخصصان بر این باورند که استفاده از دارو‌های شیمیایی در کنار آثار مثبت درمانی، عوارضی را به فرد تحمیل می‌کند. اما میوه‌های پاییزی به دلیل داشتن منابع غنی از انواع ویتامین‌ها، املاح و مواد مورد نیاز و ضروری بدن، اغلب به مبارزه با بیماری‌های شایع در این فصل می‌پردازند و افراد می‌توانند با مصرف آن‌ها سیستم دفاعی بدن خود را در برابر بیماری‌ها و حساسیت‌های ناشی از این فصل واکسینه کنند. فواید میوه‌های پاییزی را در ادامه مرور خواهیم کرد.

نارنگی| نارنگی به دلیل وجود ویتامین C و ساخت کلاژن برای داشتن پوست، استخوان و دندان سالم نقش چشمگیری دارد، همچنین به دلیل داشتن خاصیت ضدآنتی‌اکسیدانی، ضد سرطان است و مانع از جهش ژنتیکی می‌شود. نارنگی سیستم ایمنی بدن را تقویت می‎کند و باعث کاهش سطح کلسترول خون می‌شود، همچنین تقویت سیستم گوارشی، کاهش وزن و تقویت بینایی از دیگر فواید این میوه پاییزی است.

خرمالو| خرمالو یک میوه بسیار مفید برای افرادی است که تمایل به کاهش وزن دارند، این میوه دارای کالری کم است ومصرف آن موجب ایجاد حس سیری در فرد می‌شود. این میوه سرشاز از ویتامین A و C، ضد سرماخوردگی، آنفلوآنزا و عفونت ریه است، همچنین این میوه به دلیل داشتن مقادیر بالایی از آنتی‌اکسیدان، ضد سرطان است و موجب تقویت بینایی می‌شود.

زغال اخته| یک میوه مفید پاییزی است که در درمان اسهال و زخم‌ها نقش چشمگیری دارد، همچنین ضد سرطان است و برای از بین بردن قارچ‌های پوستی مفید است. زغال‎اخته یک منبع غنی از ویتامین C است که در درمان سرماخوردگی و آنفلوآنزا بسیار موثر است، این میوه یک سم‌زدای بدن به شمار می‌رود و برای کلیه‌ها مفید است.

زالزالک| مصرف زالزالک موجب تقویت قلب می‌شود و در درمان نارسایی قلب و درد قفسه سینه بسیار مفید است، همچنین استفاده از این میوه باعث کاهش اضطراب می‌شود. مصرف زالزالک موجب درمان مشکلات گوارشی و درد معده می‌شود و این میوه در کاهش فشار خون، تری‌گلیسیرید و کلسترول نقش موثری ایفا می‌کند.

به| استفاده از میوه به، سبب تقویت سلامت و جریان خون می‌شود، همچنین مصرف آن برای سلامت قلب، فشارخون و مو‌ها مفید است. این میوه سرشار از آهن، مس، روی، پتاسیم و آنتی‌اکسیدان بوده و برای دستگاه گوارشی مفید است. میوه به، برای درمان زخم‌های گوارشی بسیار سودمند است.

می‌گفت نمی‌توانم لباس جهاد را با چیزی عوض کنم

گفت‌و‌گو با «دکتر مجتبی کرباسی» که از کودکی، دوست و هم‌محله‌ای و همرزم سردار «عباس نیلفروشان» در دوران دفاع‌مقدس بوده و ناگفته‌هایی از آخرین تماس شهید با پدرش دارد

نویسنده : مجید حسین زاده | روزنامه‌نگار

بمباران وحشیانه و ناجوانمردانه منطقه ضاحیه بیروت توسط رژیم‌صهیونیستی، بزرگ‌مردانی را از ما گرفت که یادشان هیچ‌گاه از ذهن‌ها بیرون نخواهد رفت. فرماندهانی در این حادثه تروریستی به شهادت رسیدند که روز و شب‌شان را برای دفاع از مردم مظلوم غزه در حال تلاش و برنامه‌ریزی بودند. شاید شهادت کمترین مزدی بود که می‌توان برای آن‌ها متصور شود. یکی از این افراد، سردار «عباس نیلفروشان» از فرماندهان مشهور سپاه پاسداران انقلاب‌اسلامی از دوران جنگ تحمیلی ایران و عراق تاکنون بوده است. او تیرماه سال ۱۳۹۸ مسئولیت معاونت عملیات کل سپاه پاسداران را برعهده گرفت و مسئولیت‌های مهم دیگری همچون فرماندهی دانشکده فرماندهی و ستاد (دافوس) سپاه، جانشینی قرارگاه امام حسین(ع)، مشاور عالی فرمانده نیروی‌زمینی سپاه پاسداران و ... را در کارنامه کاری خود دارد. سردار «نیلفروشان» یکی از فرماندهان دلاور جمهوری اسلامی ایران بود که همواره در صف مقدم حمایت از جریان مقاومت در برابر تجاوزات رژیم‌صهیونیستی و دیگر دشمنان منطقه‌ای کشورمان حضور داشته است. در پرونده امروز زندگی‌سلام با «دکتر مجتبی کرباسی» که از کودکی با سردار «نیلفروشان» هم محله‌ای بوده و تا همین چند ماه پیش، ارتباط تلفنی‌شان قطع نشده، گفت‌وگویی داشتیم که نکات زیادی درباره این فرمانده شجاع و شخصیت بزرگ او دارد.

خانه پدرش قبل از انقلاب پاتوق بچه‌های مذهبی بود

دکتر «کرباسی» در حال حاضر معاون دانشجویی فرهنگی دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان و مدرس گروه زبان‌انگلیسی است. او درباره تاریخچه آشنایی‌اش با سردار «نیلفروشان» می‌گوید: «از بدو تولد، خانه ما و حاج عباس در کنار یکدیگر بود، بنابراین با هم کودکی را گذراندیم و بزرگ شدیم. سردار در یک خانواده مومن و متدین به دنیا آمد. پدرش از بازاری‌های متعهد و محترم در نزد مردم بازار و محله بود. در خانه‌شان از همان زمان یعنی قبل از انقلاب، روضه‌خوانی سالیانه برگزار میشد و پاتوقی برای بچه‌های مذهبی محله بود. به همین دلیل از همان سنین کودکی یعنی 7 یا 8 سالگی، عباس یک بچه معتقد به ارزش‌های اسلامی بود که در مسجد و محافل قرآنی بزرگ شده و رشد کرده بود.»

در توزیع اعلامیه‌های امام(ره) جسور بود

دکتر «کرباسی» درباره فعالیت‌های سردار نیلفروشان در روهای قبل از انقلاب اسلامی که یک نوجوان بوده، می‌گوید: «10 ساله بود که بر خلاف بسیاری از هم سن‌وسال‌هایش که با نام امام خمینی(ره) و آرمان‌های ایشان آشنا نبودند، ارادت ویژه‌ای به ایشان و دیدگاه‌هایش داشت. وقتی قبل از انقلاب و در بحبوبه پیروزی انقلاب، مدارس به تعطیلی کشیده شد، او از فعالان همراهی با نهضت امام خمینی(ره) در مدرسه و بین دانش‌آموزان بود. انقلاب که به پیروزی رسید، در همه صحنه‌ها با سن کمش و حتی در همه تظاهرات‌ها حضور داشت. در توزیع عکس و اعلامیه‌های حضرت امام(ره)، پرتلاش و جسور بود.»

15 ساله بودم که رفت جبهه

رفیق سال‌های کودکی و نوجوانی سردار نیلفروشان که از نزدیک شاهد مجاهدت‌های در سال‌های دفاع مقدس او بوده، می‌گوید: «بعد از انقلاب هم یک بسیجی تمام عیار بود. هم به خودسازی‌اش با شرکت در جلسات مذهبی، عقیدتی و سیاسی که در پایگاه‌های بسیج و مسجد برگزار میشد، توجه داشت و هم اینکه یک عنصر میدانی بود. یعنی هرجایی که کاری از دستش برمی‌آمد، انجام می‌داد. در سال 60 در حالی که هنوز 15 ساله‌اش تمام نشده بود برای دفاع از وطن، مردم و کردستان به مرزهای کردستان رفت و در آن‌جا مدتی مجاهدت داشت. چند وقت بعد از اعزام به کردستان، به خطه جنوب کشور رفت. از عملیات رمضان به بعد، تبدیل به یک رزمنده قوی و مقتدر در لشکر امام حسین(ع) شد که به تدریج چهره‌ و توانمندنی‌هایش بیشتر شناخته شد.»

حاج احمد کاظمی سخت‌ترین ماموریت‌ها را به او می‌سپرد

سردار «نیلفروشان» از نیرو‌های شهیدان حسین خرازی و حاج احمد کاظمی در دوران دفاع‌مقدس بوده است. دکتر «کرباسی» که در جبهه نبرد حق علیه باطل کنار سردار بوده، درباره آن روزهای حاج عباس می‌گوید: «مراحل فرمانده شدنش در عملیات‌های بعد از رمضان با این که سن پایینی در حد 16 یا 17 سال داشت، خیلی سریع اتفاق افتاد. او یک فرمانده قوی بود که از فرمانده دسته، معاون گروهان، فرمانده گروهان و ... گام به گام در حال رشد بود. همین که حاج احمد مظمی، عباس را کشف کرد، او را به لشکر نجف برد. دیری نگذشت که او یکی از بهترین فرمانده گردان‌های عملیاتی لشکر نجف شد که حاج احمد به او افتخار می‌کرد. حاج احمد، سخت‌ترین ماموریت‌ها را به گردان انبیا که فرماندهی‌اش با نیلفروشان بود، واگذار می‌کرد. حاج عباس در دوران دفاع مقدس عنصر تمام عیاری بود که خودش را وقف انقلاب و رهروی حضرت امام(ره) کرد.»

دنبال آسایس و راحتی نبود وگرنه ...

«او در خانواده‌ای زندگی می‌کرد که اگر به دنبال آسایس و راحتی بود، چیزهای زیادی داشت و راحت به آن دست پیدا می‌کرد. اگر به دنبال این بود که برای ادامه تحصیل به اروپا یا خارج از کشور برود، قطعا می‌توانست از حمایت‌های والدینش استفاده کند». دوست و همراه قدیمی سردار نیلفروشان با این مقدمه می‌افزاید: «خیلی راحت می‌توانست در رفاه کامل زندگی کند اما هیچ‌وقت مجاهدت را با زندگی مادی مقایسه نکرد و عوض نکرد. دنبال آسایس و راحتی نبود. با پایان جنگ تحمیلی، تحصیلات را هم از نظر آکادمیک، هم از نظر نظامی ادامه داد و بالاترین مدارک دانشگاهی و درجات نظامی را کسب کرد. او با مدرک دکترا هم در دانشگاه تدریس می‌کرد و در دانشگاه‌های دفاعی و هم در سپاه پاسداران خدمت می‌کرد. هر ماموریتی که به او واگذار می شد، کوتاهی نمی‌کرد و انجام می‌داد.»

می‌خواست رزمنده تمام‌عیاری برای آزادی قدس باشد

سردار نیلفروشان به‌عنوان معاون عملیات سپاه پاسداران چند ماه پیش در تحلیلی درباره راهبرد رژیم‌صهیونیستی در قبال ایران گفت که رژیم‌صهیونیستی در سطح راهبردی به این باور رسیده است که امکان درگیری آمریکا با ایران وجود ندارد و به این درک رسیده است که توان رویارویی با جمهوری اسلامی را ندارد و آمریکا هم توان سابق برای حفظ رژیم‌صهیونیستی را ندارد، راهبرد جدید رژیم، راهبرد جنگ بین جنگ‌ها یا جنگ در منطقه خاکستری است. دکتر «کرباسی» به یک خاطره درباره علاقه سردار نیلفروشان برای جنگ با رژیم‌صهیونیستی اشاره می‌کند و می‌گوید: «یکی از آرزوهای دیرینه‌اش در سال‌های جوانی این بود که یک روزی بتواند در سنگر مبارزه با صهیونیست‌ها بجنگد. این را من سال‌های دفاع‌مقدس یعنی 64 یا 65، خودم از زبانش شنیدم. می‌گفت از این که در این جنگ تحمیلی باید با مزدوران صدام و حزب بعث بجنگیم، راضی نیستم. دلم می‌خواهد جنگ واقعی را در مقابل صهیونیست‌ها بکنم. شاید شنیدن این جمله در زمان فعلی، چیز ساده و معمولی باشد چون در شرایط فعلی، همه ما ماهیت صهیونیست‌ها را در غزه و لبنان ملموس‌تر می‌بینیم اما آن موقع یک جوان 22 ساله این را بگوید که آرزویم نبرد با صهیونیست‌ها در مرز فلسطین اشغالی است، نشان دهنده بصیرت او بود. آروز داشت که رزمنده تمام عیاری در نبرد با رژیم‌صهیونیستی برای آزادی قدس باشد. هرچند ما 6 مهر 1403 را در تقویم به‌عنوان روز شهادت سردار نیلفروشان ثبت می‌کنیم، اما من شهادت می‌دهم که او در طول عمر با برکت 58 ساله‌اش، مثل یاران امام حسین(ع) که آرزو داشتند ای‌کاش 70 بار جان داشتند تا هر بار آن را تقدیم امام حسین(ع) و راه حسینی می‌کردند، سردار نیلفروشان هم می‌خواست بارها و بارها در راه امام خمینی(ره) و مقام عظمی ولایت و آزادی قدس شریف، جان بدهد و دوباره زنده شود و دوباره شهید شود».

تلفنی مرتب با هم در ارتباط بودیم

سردار نیلفروشان به دلیل تجارب گسترده‌اش در میدان‌های نبرد و تلاش‌های مستمر برای حمایت از محور مقاومت از جمله حزب‌ا... لبنان و گروه‌های مقاومت فلسطینی، به عنوان یکی از شخصیت‌های کلیدی در حمایت از آرمان‌های مقاومت شناخته می‌شود. حضور فعال او در برنامه‌ریزی‌های نظامی و دیپلماتیک به جبهه مقاومت کمک کرد تا در مقابل تهدیدات مستمر رژیم‌ صهیونیستی و دیگر نیرو‌های متجاوز، توانایی خود را افزایش دهد. از دکتر «کرباسی» درباره زمان آخرین دیدارشان می‌پرسم که می‌گوید: «از چند ماه پیش، امکان دیدار با ایشان خیلی محدود شده بود. من چون به خاطر شرایط کاری‌ام که در دانشگاه اصفهان مشغول به کار هستم، توفیق دیدار نیافتم. 4 دهه اول زندگی‌مان ما ارتباط تنگانگ خانوادگی داشتیم اما در سال‌های اخیر، مسیر زندگی یک جاهایی ما را از هم جدا کرد. ایشان در تهران بود و ماموریت‌برون مرزی زیاد داشت که توفیق دیدنش از من گرفته شده بود اما تلفنی مرتب با هم در ارتباط بودیم.»

از هر فرصتی برای سرزدن به خانواده شهدا استفاده می‌کرد

«توجه او به دوستانش به‌خصوص دوستان شهیدش برای من همیشه قابل توجه بود. بگذارید یک مثال بزنم». معاون دانشجویی فرهنگی دانشگاه علوم‌پزشکی اصفهان با این مقدمه می‌گوید: «در یکی از عملیات‌های دوران دفاع مقدس، بیسیمچی‌مان به شهادت رسید. سال‌ها پس از جنگ، حاج عباس هیچ وقت این بسیمچی شهیدش را فراموش نکرد. هر وقت از تهران می‌آید، یا گاهی به من از تهران زنگ می‌زد که فرصت داری تا برویم دیدار خانواده‌اش؟ مسیر هم سخت بود، در روستاهای اطراف لنجان سر می‌زدیم به خانواده آن بیسیچمی شهید. از هر فرصتی برای سرزدن به خانواده شهدا استفاده می‌کرد به‌خصوص رزمندگان گردانش در لشگر نجف و انبیا. ارتباطش را با رزمنده‌ها و خانواده شهدا و دوستانش هیچ‌وقت قطع کرد. ارتباطش را با بخشی از دوستان قدیمی و هم محله‌ای‌هایش بعد از جنگ را به‌صورت ماهانه کرد. خیلی آرزو داشت بین گرفتاری‌های کاری و مشغله‌هایش، به این‌ها سربزند. در زمستان گذشته، 2 ماه پیاپی، 2 صبح جمعه آمد در جمع دوستانش. در این دیدارها سرکشی می‌کرد تا شرایط همرزم‌ها و دوستانش را بررسی کند و اگر می‌تواند گره‌ای از کار کسی باز کند، ابدا دریغ نمی‌کرد و گره‌گشایی می‌کرد. توجه ویژه‌ای هم به نسل جوان داشت. به ما می‌گفت که شما بزرگ‌ترها باید نشست‌های‌تان، جلسات‌تان، گفت‌و‌گوهای‌تان، همراه با حضور نسل نوجوان و جوان امروزی باشد تا فرهنگ ایثار و شهادت را به نسل بعد خودتان منتقل کنید».

همیشه گوش به فرمان ولی امر بود

از دکتر «کرباسی» بعد از این همه سال آشنایی و رفاقت با سردار نیلفروشان می‌خواهم به یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های ایشان که بارزتر بوده، اشاره کند که می‌گوید: «خیلی سوال سختی است. اگر بخواهم حاج عباس را در یک واژه یا چند جمله معرفی و توصیف کنم، خیلی سخت است. امیدوارم چیزی که می خواهم بگویم، از آن برداشت درستی بشود. ژن او، ژن مالک اشتر بود. حواسش بود که مبادا از فرمان ولی غفلت کند و راهی به جز مسیر مطلوب ولی‌فقیه را برود. پیچ‌و‌خم‌های 5 دهه گذشته زندگی‌اش، هیچ‌وقت باعث نشد که فراموش کند مقلد امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری است و باید گوش به فرمان ولی امر باشد. من این ویژگی را در او بارزتر از همه دیدم».

همه عمرش را بدون ابراز خستگی در جهاد گذراند

او درباره توجه سردار نیلفروشان به خانواده در کنار مشغله‌های کاری فراوان می‌گوید: «خستگی ناپذیر بود و همه عمرش را در جهاد گذراند. گاهی دوستانش به او می‌گفتند به خاطر شرایط سخت و پیچیده والدینش که سالمند هستند، مشکلات دارند، 2 تا از فرزندان‌شان در سال‌های گذشته از دست دادند، با وضعیت جسمی که خودش داشت و آثار جراحت‌های جنگ که سر و بدن و تنش را آزار می‌داد، بیاید در کنار همسر و خانواده و بچه‌هایش و مراقب آن‌ها باشد اما می‌گفت من هیچ‌وقت نمی‌توانم لباس جهاد را با چیزی عوض کنم. البته با این که اینجا نبود، به‌خصوص در چند ماه اخیر بعد از شهادت سردار زاهدی که از شب شهادت ایشان به منطقه رفت، اما تماس با خانواده‌اش هیچ‌گاه قطع نمی شد. مثلا همین امروز پدر ایشان برایم تعریف کرد که بعدازظهر جمعه، آخرین باری بوده که با او تماس گرفته است و جویای احوالش می‌شود. پدرش می‌گفت که روزانه با من تماس داشت و در این مدت اخیر، به دلایلی، تماسش گاهی یک روز در میان شده بود. اما روز آخر، تقریبا کمتر از یکی دو ساعت قبل از شهادت با پدرش تماس می‌گیرد. مادرش حال مساعدی نداشته و نتوانسته با ایشان تلفنی صحبت کند اما حرف‌هایش را با پدرش می زند. غیرمستقیم به نوعی حلالیت می‌طلبد و حرف‌هایی از جنس خداحافظی می‌زند که پدرش نگران می‌شود و متوجه می‌شود که انگار روزهای آخر عمر حاج عباس است.»

مجذوب آرامش اخلاص و اقتدارش شدم

گفت‌وگو با «حجت‌الاسلام‌ دکتر سیدعبدا... حسینی» مدیر مرکز اسلامی آفریقای‌جنوبی که دیدار خصوصی یک ساعت‌ونیمه با «سیدحسن نصرا...» داشته و خاطرات کمتر شنیده‌شده‌ای از آن لحظات و شخصیت رهبر جبهۀ مقاومت اسلامی لبنان دارد

نویسنده : مجید حسین زاده | روزنامه‌نگار

«در سال ۱۳۹۵ فرصت دیداری دست داد با سید مقاومت و ایثار. قرار بود 45 دقیقه در خدمت ایشان باشم اما جلسه‌مان تقریبا یک ساعت‌ونیم طول کشید. در همان اتاقی بود که همیشه با دیگران ملاقات دارند؛ همان اتاقی که همیشه در عکس‌ها دیده بودم، یکهو خودم را در آن‎جا حس کردم». این‌ها بخش ابتدایی صحبت‌های «حجت‌الاسلام دکتر سید عبدا... حسینی»، مدیر مرکز اسلامی آفریقای‌جنوبی و مشاور سابق دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب‌اسلامی است. او 8 سال پیش در یک دیدار خصوصی با دبیرکل جنبش حزب‌ا... درباره نابودی رژیم‌صهیونیستی گفت‌و‌گوی تقریبا مفصلی داشته است و سیدحسن به او می‌گوید که می‌خواهد مسائلی را مطرح کند که تا حالا به کسی نگفته ولی به او خواهد گفت. به بهانه شهادت «سیدحسن نصرا...» به سراغ «حجت‌الاسلام دکتر سیدعبدا... حسینی» رفتیم تا برای ما از خاطرات کمترشنیده شده آن جلسه و شخصیت رهبر جبهه مقاومت اسلامی لبنان بگوید.

3روز بعد از جنگ 33روزه به ضاحیه ویران‌شده رفتم

«حجت‌الاسلام‌ حسینی» درباره ماجرای دیدارش با «سیدحسن نصرا...» می‌گوید: «سه روز بعد از جنگ 33 روزه حزب ا... و رژیم‌صهیونیستی، با گروهی از مسلمانان اهل‌سنت آفریقای‌جنوبی، برای تحویل کمک‎های مالی به حزب‌ا...، وارد ضاحیه زخم‌خورده و ویران شده در جنوب لبنان شدیم. حجت‌الاسلام «شیخ علی دعموش»، رئیس وقت روابط بین‌الملل حزب‌ا... و «رائد» مسئول میز آفریقا، نخستین افرادی بودند از حزب‌ا... که با آنان آشنا می‌شدیم. «دعموش»، روحانی بسیار آرام و متین و موقری بود که به وزیر خارجه حزب‌ا... معروف بود. تسلط نسبی بر تکلم به زبان‌فارسی هم داشت. بعد از تحویل کمک‌ها، درخواست من از شیخ دعموش تنها یک چیز بود. دیدار جمال سیدحسن. او با تشریح شرایط امنیتی سید، مرا متقاعد کرد که چنین چیزی، فعلا امکان‌پذیر نیست ولی قول داد در آینده این اتفاق بیفتد. بعد از آن سفر، چندبار دیگر هم به بیروت سفر کردم. هر بار هم این درخواست را مطرح می‌کردم ولی به‎علت کثرت برنامه‌های سید و ضیق وقت و عدم اطلاع قبلی که خود هم مقصر بودم، عملا با سید ملاقات خصوصی صورت نگرفت. ولی شیخ، همچنان بر وعده صادقش استوار بود که در فرصتی مناسب انجام خواهد شد. سال 1395، ماه رمضان را در آفریقای‌جنوبی گذراندم و بعد از رمضان به قم مشرف شدم. روز جمعه‌ای بود که پیامی از سمت سید دریافت کردم که خیلی خلاصه نوشته بودند: «روز دوشنبه از تهران به بیروت پرواز هست، شما بیایید».

روز دیدار فرا رسید

مدیر مرکز اسلامی آفریقای‌جنوبی از روزی که قرار بود به دیدار سیدحسن برود، این‌طور می‌گوید: «روز سه‌شنبه صبح، «شیخ علی دعموش» به من گفت منتظر هستیم سید زمانی را مشخص کند. امروز عصر شما گوش به‎زنگ باشید. ظهر آمدم هتل کمی استراحت کردم. هنوز یک ساعت به غروب مانده بود که زنگ تلفن به صدا درآمد. گفتند وعده دیدار فرارسیده، فوری آماده شوید. رفتم جای شیخ که عذرخواهی کرد که چون در مسجد امام جماعت است، نمی‌تواند همراه من بیاید و برای ملاقات با سید توصیه‌هایی کرد. گفت ما مفصل شما را معرفی کرده‌ایم و ایشان شناخت کافی دارند ولی شما خوب است به کمک‌های مسلمانان آفریقای‌جنوبی در سال 2006 اشاره کنید. ضمنا گفت بعد از شما ملاقات مهمی دارند و وقتی که درنظر گرفته شده 45 دقیقه است. از دفتر ایشان با یک دستگاه خودروی ویژه که هم استتار شده بود و هم تمام پنجره‌های آن را کاملا با طلق سیاه پوشانده بودند که به خارج از خودرو غیر از شیشه جلو هیچ دیدی نداشت، به‎راه افتادیم. چهار بار در مسیر راننده‌ها و خودرو عوض شدند که از ذکر بقیه جزئیات امنیتی معذورم».

فارسی را سلیس و روان صحبت می‌کرد

«بعد از رسیدن به مقصد راهنمای بسیار مودبی مرا به یک اتاق مستطیلی شکل راهنمایی کرد. عکس‌های این اتاق را قبلا دیده بودم. روی میزی که بین مبل محل نشستن من و سید قرار داشت چند عدد خرما، مقداری قند و مقداری آجیل و دو بطری آب قرار داشت. در باز شد و سید به داخل آمد». «حجت‌الاسلام‌ حسینی» با این مقدمه می‌افزاید: «آرام بر مبل رو‌به‌رویم نشست و مهربانانه خیرمقدم گفت. فارسی را سلیس و روان البته با ته لهجه عربی صحبت می‌کرد. من هم چند نکته را که یادداشت کرده بودم، خدمت ایشان مطرح کنم از جیبم درآوردم و شروع کردم یکی‌یکی طرح‌کردن. همین‌طور که موضوع را تشریح می‌کردم، دیدم برگه یادداشتی را که قبلا، در کنارش قرار داده شده بود، برداشت و شروع کرد به یادداشت‌برداری. تقریبا نصف صفحه A4 نوشت. می‌خواستم موضوع بعدی را مطرح کنم که اذان گفتند و سید گفت اگر موافق باشید، نماز بخوانیم و بعد از نماز ادامه بدهیم».

نخ پیراهن امام‌خمینی(ره) را در قرآن شخصی‌اش گذاشت

«حجت‌الاسلام‌ حسینی» درباره واکنش سیدحسن نصرا... با دیدن پیراهن هدیه گرفته‌شده از امام خمینی(ره) می‌گوید: «من یک شعری در محضر امام خمینی(ره) خوانده بودم که داستانش مفصل است و بعدش ایشان یک پیراهن به من هدیه دادند. این پیراهن را برده بودم تا سیدحسن بر روی آن نماز بخواند. وقتی آن را دید، یکهو دیدم که اشک چشمانش جاری شد، گذاشت بر روی چشم‌هایش. عاشقانه به آن نگاه می‌کرد و می‌بوسید. یک لحظه احساس کردم که خیلی خریدارانه دارد به آن نگاه می‌کند! ذره‌بین برداشت و با آن نگاه می‌کرد به این پیراهن. تعجب کردم و پرسیدم که دنبال چه چیزی می‌گردید؟ گفت دنبال یک ذره نخ هستم که ببینم از این پیراهن آویزان است تا بتوانم آن را بکنم. بعدش هم یک نخ کوچکی در حد 2 سانتی‌متر، پیدا کرد. درخواست قیچی کرد و از من اجازه گرفت تا آن را ببرد و بگذارد داخل قرآن شخصی‌اش. این میزان علاقه‌مندی که ایشان به پیراهن امام خمینی(ره) نشان داد، برایم جالب بود».

از نمازش خیلی لذت می‌برد

از مدیر مرکز اسلامی آفریقای‌جنوبی می‎خواهم که نمازخواندن «سیدحسن نصرا...» را برای ما روایت کند که می‌گوید: «3 نفر بیشتر نبودیم، 2 تا محافظ ایشان و من. نمازی که پشت سر ایشان خواندم بسیار لذت‌بخش بود و امکان ندارد از یادم برود. ابتدا عمامه‌اش را درآورد و روی عبایش گذاشت. بعد بسیار متواضعانه تعارف کرد که من جلو بایستم. چند دلیل هم آورد. شما سید هستید، شاعر هستید، حضرت امام را دیده‌اید و آن لبخند حماسی که دل می‌برد را هم زد. من هم گفتم امکان ندارد و بالاخره جلو ایستاد. نماز را با تمام نوافل و مستحبات و تعقیبات می‌خواند. مشخص بود که از نمازش خیلی لذت می‌برد و من چنین حالتی را احساس کردم».

گفت رژیم‌صهیونیستی همان لانه عنکبوت است که نام گذاری کرده‌ام

از «حجت‌الاسلام‌ حسینی» می‌خواهم که بخش‌هایی از صحبت‌های «سیدحسن نصرا...» را در آن جلسه خصوصی برای ما بیان کند که می‌گوید: «ایشان در این جلسه، به من گفت مسائلی را می‌خواهم مطرح کنم که تا حالا به کسی نگفتم ولی به شما می‌گویم. او گفت بعضی از نکات بسیار مهم است که همیشه مطرح شوند. مثلا من بعد از پیروزی حزب‌ا... در یک سخنرانی، رژیم‌صهیونیستی را به لانه عنکبوت تشبیه کردم. بگذریم که استفاده از همین واژه چقدر در تضعیف روحیه رژیم‌صهیونیستی موثر بود تا آن‎جا که همین چند روز پیش «نتانیاهو» در یک سخنرانی در پارلمان رژیم غاصب صهیونیستی ضمن رجزخوانی‌هایی گفته است که به شما نشان خواهیم داد که ما لانه عنکبوت نیستیم. این نشان می‌دهد چقدر به‎کارگیری واژگان درست در جنگ روانی علیه دشمن موثر است. البته این‎که رژیم‌صهیونیستی نابود شدنی ‎است در این شکی نیست. رژیم‌صهیونیستی همان بیت عنکبوت است که من نام‎گذاری کرده‌ام. تنها کافی است مدتی آمریکا به مسائل خودش مشغول باشد و از رژیم‌صهیونیستی حمایت نکند. رژیم‌صهیونیستی بدون حمایت آمریکا نمی‌تواند ادامه حیات بدهد».

خلاصه کتابم درباره زوال رژیم‌صهیونیستی را ارائه دادم

«حجت‌الاسلام‌ حسینی» کتابی درباره زوال رژیم‌صهیونیستی نوشته که در این دیدار در آن باره هم صحبت می‌شود. او می‌گوید: «من خلاصه‌ای از کتاب را خدمت‌شان ارائه کردم و درمورد تاریخچه کتاب و نحوه نگارش تقریظ توسط مرحوم آیت‌ا... خزعلی مطالبی را عرضه داشتم. ایشان با دقت تمام گوش می‌دادند. بعد از اتمام وقت 45 دقیقه‌ای ملاقات، بارها تلفن کنار دست ایشان زنگ خورد که ملاقات بعدی را یادآوری کنند اما ایشان هربار می‌گفت هنوز داریم حرف می‌زنیم. در حین توضیح‌دادن در مورد محتوای کتاب دوباره تلفن زنگ خورد و این بار ایشان اصلا گوشی را برنداشتند. بعد از اتمام عرایض بنده در این باره سیدحسن گفت که می‌خواهم در مورد کتاب شما و پیش‌بینی مقام معظم رهبری صحبت کنم. ایشان به مقام معظم رهبری جدا از رابطه رسمی و تشکیلاتی، ارادت و اخلاص ویژه‌ای دارند. درباره علت این ارادت و اخلاص هم گفت که دلیل این اعتقاد من به حضرت آقا مواردی است که خودم شخصا از حضرت آقا دیده‌ام و مواردی را مطرح کردند و گفتند بعضی از این موارد را تا حالا به کسی نگفته‌اند. مثلا گفتند بعد از جنگ 33 روزه ما پروژه نابودی رژیم‌صهیونیستی را کلید زدیم. در این زمینه حدود 20 طرح آماده کردیم. مبنای کار ما این بود که رژیم‌صهیونیستی 18 سال طول کشید که از لبنان اخراج شود؛ بنابراین اخراجش از فلسطین‌اشغالی خیلی بیشتر زمان خواهد برد. طرح‌هایی را برای زوال رژیم‌صهیونیستی در 30 سال آینده آماده کردیم و با این طرح‌ها رفتم ایران. ملاقات‌های روتین انجام شد و تقریبا همه اتفاق نظر داشتند که پروژه زوال رژیم‌صهیونیستی زمان بیشتری نیازدارد. تا این که مشرف شدیم خدمت حضرت آقا. در این ملاقات من با آب‌وتاب در مورد این 20 طرح و تصمیم‌های اتخاذشده صحبت کردم. ایشان بعد از صحبت‌های من فرمودند خب، این طرح‌ها خیلی خوب است. خیلی خوب است که ما آمادگی لازم را برای هر کاری داشته باشیم. اما برای زوال رژیم‌صهیونیستی آن 18 سال هم زیاد است و با قاطعیت فرمودند زودتر از این‌ها نابود خواهد شد».

گفت یک قدرت غیرقابل حذف در منطقه هستیم

مدیر مرکز اسلامی آفریقای‌جنوبی به ذکر خاطره‌ای دیگر از این دیدار اشاره می‌کند که مربوط به زمان جنگ 33 روزه است و می‌گوید: «سیدحسن گفت که همان روزهای اولیه حمله رژیم‌صهیونیستی پیامی به دست من رسید از مرحوم حضرت آیت‌ا... بهجت که بسیار مختصر پیام داده بودند: «نگران نباشید شما پیروز خواهید شد» و توضیحی نداده بودند. اما چند روز بعد سردار سلیمانی آمد و پیامی مفصل کتبی آورد از مقام معظم رهبری. حضرت آقا در یک صفحه نه تنها بشارت داده بودند که ما پیروز می‌شویم که حتی گفته بودند که ما تبدیل خواهیم شد به یک قدرت نظامی منطقه‌ای. وضعیت ما به قدری وخیم بود که بعد از خواندن پیام حضرت آقا توسط سردار سلیمانی، من به سردار گفتم قدرت منطقه‌ای شدن پیشکش، ما تنها می‌خواهیم از این معرکه جان سالم به در ببریم. اما طولی نکشید که دیدیم مقاومت پیروز شد و حزب‌ا... پیروزی خودش را جشن گرفت و ما امروز به عنوان یک قدرت غیرقابل حذف در منطقه حضور داریم».

کسالت و خستگی برای سیدحسن معنا نداشت

«ملاقاتی که قرار بود 45 دقیقه باشد با لطف ایشان یک ساعت و شانزده دقیقه طول کشیده بود». «حجت‌الاسلام‌ حسینی» درباره لحظات پایانی این دیدار می‌گوید: «هیچ نشانه‌ای از کسالت و خستگی در سیمای سید دیده نمی شد و هیچ علامتی که احساس کنم وقت رو به اتمام است ندیدم تا آن جا که دیگر خودم از رو رفتم و با شرمندگی تمام از اطاله کلام عذر خواستم و اجازه گرفتم از حضورشان مرخص شوم. هر دو برخاستیم. من در حین برخاستن با همان لهجه غلیظ مشهدی در حالی که عبایم را از شانه‌هایم خالی می‌کردم، گفتم سید، عبا عوض و بدل؟ با چهره بشاش و لبخندی دلنشین قبول کرد. عبایش را درآورد و بر دوش من انداخت و من هم متقابلا عبای خودم را بر دوش ایشان انداختم».

اخلاص ایشان مشهود بود

به عنوان آخرین سوال از او درباره مهم‌ترین ویژگی شخصیتی سیدحسن می‌پرسم که در آن دیدار توجهش را به خود جلب کرده که می‌گوید: «آن چیزی که در تمام مدت صحبت‌های ایشان با من، بیش از هر نکته دیگری توجه من را جلب می‌کرد، اخلاص ایشان بود که در زندگی، کار، گفتار، عمل و رفتار مشهود بود. استحکام شخصیتی و اقتدار او هم مثال‌زدنی بود و انسان در برابر این شخصیت بزرگ، احساس کوچکی می‌کرد. شخصا احساس می‌کردم که در برابر یک کوهی نشسته و خودم را در برابر صخره‌ای بزرگ می‌دیدم که عظمت این کوه انسان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. همین طور میزان تسلط ایشان به زبان فارسی برایم جالب بود و البته آرامش ایشان که هم بسیار با آرامش و هم آرامش‌بخش صحبت می‌کردند».

گذری کوتاه بر شکل گیری حزب ا... و تاریخ از سرگذشته اش

حزب‌ا...، مبدأ تاریخ نوین مقاومت در لبنان

کد محتوا: ۴۱۰۸۹۰

تاریخ: ۰۹ مهر ۱۴۰۳ - ۰۷:۱۰

محی‌الدین دیلمی| پیدایش رژیم صهیونیستی با ترکیبی از وحشیگری و نوعی از جنگ رسانه‌ای رقم خورد. این روند مدت‌ها قبل از روز 15‌مه‌1948 (موسوم به روز نکبت و سالروز تشکیل رژیم صهیونیستی) آغاز شده‌ بود. در‌واقع صهیونیست‌ها برای بیرون راندن مسلمانان و مسیحیان از زمین‌های اجدادی‌شان، به‌‌دنبال انداختن وحشت در دل آن‌ها بودند. گزارش‌های ترسناکی درباره کشتارهای دسته‌جمعی، مُثله کردن و بریدن گوش و بینی توسط عوامل گروه‌های تروریستی صهیونیست همچون «اشترن» و «ایرگون» منتشر می‌شد و دستگاه تبلیغاتی صهیونیست‌ها، این گزارش‌ها را با تصاویر چاپ‌شده، در گستره‌ای وسیع منتشر می‌کرد. این انتشار در‌واقع گسترش نوعی وحشت افسارگسیخته‌ بود که باعث سست شدن پای فلسطینی‌ها برای ماندن و مقاومت می‌شد. دامنه وحشیگری صهیونیست‌ها، برای هیچ طبقه سنی، اجتماعی و جنسیتی امتیازی قائل نبود. تنها تفاوت این نسل‌کشی آشکار با آنچه امروز در فلسطین و لبنان شاهد آن هستیم، در اسلحه و فناوری‌های نوینی است که قادرند در عرض چند ثانیه، هزاران انسان را از بین ببرند. در چنین شرایطی، اقدام علیه تعرضات صهیونیست‌ها، یکدست و هماهنگ نبود و این آشفتگی برای ده‌ها سال ادامه پیدا کرد. برخی از مبارزان فلسطینی به‌دنبال راهکارهای مدرن برای سازمان‌دهی مبارزه بودند. «ناسیونالیسم» و «سوسیالیسم» به‌عنوان دو الگوی کاملا وارداتی برگزیده شدند؛ اما شکست پُشت شکست ثمره این انتخاب‌ها بود. در میانه دهه‌1340 خورشیدی، امام‌موسی‌صدر که رهبری شیعیان در جنوب لبنان را به عهده داشت و کاریزمای شخصیت او، دیگر طوایف لبنانی و حتی گروه‌های فلسطینی را تحت‌تأثیر خود قرار می‌داد، راز این شکست‌های تحقیرآمیز را در یک سخنرانی شورانگیز، در جلسه‌ای با حضور یاسر عرفات، فاش کرد: «این را بدان ای ابوعمار! (لقب یاسر عرفات) شرف قدس اجازه نخواهد داد که این سرزمین به دست غیر مؤمنین آزاد شود.»
ناگفته نماند که رهبر‌معظم‌انقلاب نیز در بخشی از پیام خود به مناسبت شهادت سید‌حسن‌نصرا... چنین فرمودند: دنیای اسلام شخصیتی باعظمت را و جبهه‌ مقاومت پرچم‌داری برجسته را و حزب‌ا... لبنان رهبری کم‌نظیر را از دست داد، ولی برکات تدبیر و جهاد چند‌ده‌ساله‌ او هرگز از دست نخواهد رفت. اساسی که او در لبنان پایه‌گذاری کرد و به دیگر مراکز مقاومت، جهت بخشید، با فقدان او نه‌تنها از میان نخواهد رفت، که به برکت خون او و دیگر شهیدان این حادثه استحکام بیشتر خواهد یافت. ضربات جبهه‌ مقاومت بر پیکر فرسوده و رو‌به‌زوال رژیم صهیونی، بحول و قوه‌ الهی کوبنده‌تر خواهد شد. ذات پلید رژیم صهیونی در این حادثه، به پیروزی دست نیافته است. سید مقاومت، یک شخص نبود، یک راه و یک مکتب بود و این راه همچنان ادامه خواهد یافت. خون شهید سید‌عباس‌موسوی بر زمین نماند، خون شهید سید حسن هم بر زمین نخواهد ماند.

به دنبال اُمید در برهوت
اما کلید‌واژه ایمان و بازگشت به آموزه‌های اسلام برای عبور از بلای صهیونیسم، با وجود تلاش امام‌موسی‌صدر و مبارزان نام‌آشنایی مانند دکترمصطفی‌چمران، نتوانست در اندیشه رزمندگانی که لباس رزم پوشیده و در مقابل ارتش تا بن‌دندان مسلح صهیونیست قرار گرفته‌ بودند، نهادینه شود. گرایش به چپ و راست همیشه در آن‌ها به چشم می‌آمد و این مسئله، با ربوده شدن امام‌موسی‌صدر در شهریور‌1357 حادتر شد. «أمل» (مخفف: أفواج ملة البنانیه)، سازمانی که با تدبیر امام‌موسی‌صدر پا گرفت و قرار بود به نهادی برای مبارزه مسلحانه با رژیم صهیونیستی تبدیل شود، بعد از او نتوانست در مسیری که پیش‌بینی شده‌ بود حرکت کند. درست در همین زمان، انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام‌خمینی(ره) پیروز شد؛ یک اتفاق تاریخی که در آن برهوت الگویابی می‌توانست به دادِ جریانی برسد که بعدها با عنوان «مقاومت» شناخته‌ شد. نخستین افرادی که این الگو را به عنوان الگویی مؤثر برای ایجاد یک خاک‌ریز مستحکم در برابر رژیم صهیونیستی شناختند، همان افرادی بودند که بعدها هسته اولیه «حزب‌ا...» را در لبنان تشکیل دادند؛ افرادی مانند شیخ راغب‌حرب، سیدعباس‌موسوی و سیدحسن‌نصرا... . ایجاد حزب‌ا... در شرایطی اتفاق افتاد که رژیم صهیونیستی در موقعیت برتر نظامی قرار داشت. صهیونیست‌ها توانسته‌ بودند بر جنوب لبنان غلبه کنند و با رجزخوانی‌های همیشگی بر طبل جنگ می‌کوفتند و مدعی بودند که با تحقق شعار «از نیل تا فرات» فاصله چندانی ندارند. حضور آن‌ها در لبنان باعث تقویت جریان‌های وابسته به صهیونیست‌ها شد. فالانژها، افراد تندرو مسیحی که به‌دنبال اخراج فلسطینی‌های پناه‌گرفته در اردوگاه‌های صبرا و شتیلا بودند، در سپتامبر‌1982 کشتاری وحشیانه را با حمایت نظامیان صهیونیست به فرماندهی «آریل‌شارون» ترتیب دادند که به‌عنوان نماد نسل‌کشی و جنایات «مغول‌وار» در عصر حاضر شناخته‌ می‌شود.

معجزه الگوی امام‌خمینی(ره)
افزون بر آنچه گفتیم، هسته اولیه «حزب‌ا...» از کسانی تشکیل می‌شد که سابقه همراهی با جنبش «أمل» را هم داشتند. این افراد بعد از اتفاق‌نظر درباره ساختارهای سازمانی و مشی مبارزاتی و الگوهای مربوط به آن، رسما در سال‌1985 میلادی تأسیس «حزب‌ا...» را اعلام کردند. نیروهای حزب‌ا... تنها تعدادی پیکارجو با اندیشه منحصر به مبارزه مسلحانه نبودند؛ این جنبش شاید برای نخستین‌بار در لبنان، ساختارهای فکری منسجمی را در میان اعضای خود نهادینه کرد. مبارزان حزب‌ا... از لحاظ عقیدتی کاملا وابسته به داشته‌های دینی خود بودند و این مسئله، مانع از آسیب‌پذیری آن‌ها در برابر دیدگاه‌های مبارزاتی رایج، مانند دیگاه‌های جریان چپ می‌شد. از سوی دیگر، به‌دلیل عُلقه‌های مذهبی اعضای گروه و هم‌سویی آن با اعتقاداتی که بنیان گروه را شکل می‌داد، آگاهی و باور به آرمان‌های حزب‌ا... در میان اعضای این گروه، بیش از دیگر گروه‌ها بود. اعضای حزب‌ا... به‌راحتی می‌توانستند با مفاهیمی همچون شهادت در راه خدا، مبارزه با کفر، جهاد و‌... رابطه برقرار کنند و در پس‌زمینه ذهنی خود، الگوهایی بزرگ را برای پیروی در مسیر مورد‌نظر گروه بیابند؛ الگوهایی که در رأس آن‌ها ائمه‌معصومین(ع) قرار داشتند. این ساختارهای اعتقادی با منابع غنی روایی و حدیثی شیعه تقویت شد. به‌عنوان نمونه، «الحیاة»، اثر مشهور علامه حکیمی، به‌دلیل در بر گرفتن احادیث کاربردی در حوزه‌های گوناگون، مورد‌توجه اعضای این گروه قرار گرفت. از سوی دیگر، فرماندهان و اعضای حزب‌ا...، در همه رده‌ها، به آموزه‌های فقه سیاسی که از سوی امام‌خمینی(ره) و در قالب نظریه ولایت‌فقیه تبیین شده بود، دلبستگی شدیدی داشتند. این دلبستگی در ادوار بعدی و با آغاز رهبری آیت‌ا...‌خامنه‌ای، تداوم و حتی شدت بیشتری یافت.

ترس‌زدایی و آثار بزرگ آن
به‌این‌ترتیب حزب‌ا... توانست جریانی را در لبنان‌ پایه‌گذاری کند که بیشترین ارتباط را با بدنه جامعه برقرار می‌کرد و مردم برای درک آرمان‌های گروه، نیازی به دانستن مقدمات تاریخی و ایدئولوژیک پیچیده نداشتند. این مسئله، ترسی را که صهیونیست‌ها در پی نهادینه کردن آن بودند، به شکلی آشکار بی‌اثر کرد. مفهوم شهادت‌طلبی در میان عموم مردم جایگاهی ویژه یافت. پیروزی‌های مکرر که ناشی از نظم درخورتوجه سازمانی و عقیدتی بود، حزب‌ا... را به موفق‌ترین گروه مبارز در برابر رژیم صهیونیستی تبدیل کرد و به‌تدریج، کابوسی هولناک را برای تل‌آویو رقم زد. این ترس‌زدایی، تأثیری عمیق بر تمامیت جریان مقاومت باقی گذاشت و به‌دلیل کاریزمای حزب‌ا... و به‌ویژه دبیرکل آن، سید‌حسن‌نصرا...، جریان‌های دیگری که در عرصه مقاومت مدعی بودند، خواسته یا ناخواسته باید به همان شیوه که این گروه برگزیده‌ بود، عمل می‌کردند. با گذشت سه دهه، چنین رویه‌ای، حتی فلسطینی‌ها را در برابر صهیونیست‌ها از لاک دفاعی خارج کرده و جبهه‌های متعدد مقاومتی را در برابر رژیم صهیونیستی گشوده است. تداوم این جریان در روزگار ما، حیات رژیم صهیونیستی را به مخاطره انداخت و حتی آینده این رژیم را با چالشی جدی مواجه کرد؛ بنابراین دور از حقیقت نخواهد بود اگر حزب‌ا... و شکل‌گیری آن را مبدأ تاریخ نوین مقاومت بدانیم.

تکمله
رفتار اجتماعی حزب‌ا... که مکمل و مقوم عملکرد مبارزاتی بود، اولین گام در حزب‌ا... را ایجاد کرد و اعتباربخشی به این بدنه مظلوم بود.
حزب‌ا... مناسباتش را با امام(ره)، انقلاب و نظریه ولایت‌فقیه به‌‌گونه‌ای اعتقادی بسته بود و نگاهش از حد یک راهبرد به یک باور عمیق و بنیه تبدیل کرده بود و در این بین انتخاب رابط امام(ره) و این حزب‌، مهم و تاریخ‌ساز بود. حضرت آقا در این میان هم بیشترین و هم عمیق‌ترین و هم مستمرترین ارتباط را در ادوار شکل‌گیری تا به امروز داشته است و حزب‌ا... در دوران زعامت رهبر معظم انقلاب با رشد مضاعفی روبه‌رو شد.

درباره 3 دبیر کل حزب ا... لبنان که شهید شدند
رهــبران شـــهـــید

شهید راغب حرب (1330تا 1362 خورشیدی)
روحانی شیعه لبنانی که به «شیخ‌الشهدای مقاومت لبنان» شهرت یافته است، از رهبران مقاومت اسلامی در لبنان بود. راغب‌حرب در سال‌1332خورشیدی در روستای جبشیت جنوب بیروت به‌دنیا آمد. خانه پدرش، محل رفت‌وآمد افراد مذهبی، از جمله محمدمهدی‌شمس‌الدین و سید‌محمدحسین‌فضل‌ا... بود و این گرایش عمیق مذهبی ریشه در پیشینه تشیّع در جبل‌عامل دارد زیرا که این تشیّع به روزگارى برمى‌گردد که ابوذر غفارى، صحابى برجسته پیامبر‌اسلام(صلى ا... علیه وآله)، به شام و جنوب لبنان تبعید شد. شهید‌راغب در چنین سرزمینی پرورش یافته بود.
چنین بود که او در کنار رعایت موازین دینی،سرکشی به فقرا و مستمندان را در دستور‌کار خود نیز قرار داد و «مَبرة‌السیدة‌زینب(س)» (خیریه حضرت زینب) را برای خدمت‌رسانی به فقرا و یتیمان ایجاد کرد. شیخ راغب همچنین «جمعیة بیت مال المسلمین» را برای توزیع مناسب امکانات برای حل مشکلات مردم تأسیس کرد. راغب‌حرب پس از بازگشت به لبنان، رهبری جریان مقاومت در جنوب لبنان را به دست گرفت و مردم را برای بیعت با امام‌خمینی(ره) تشویق کرد. او در ۱۶‌فوریه سال‌۱۹۸۴میلادی (۷‌اسفند ۱۳۶۲خورشیدی) هنگام بازگشت از مسجد به منزل، با شلیک چند‌گلوله از سوی افراد وابسته به اسرائیل به شهادت رسید. از ایشان به عنوان نظریه پرداز و پایه گذار حزب ا... نیز نام برده شده است.

شهید سید عباس موسوی (1330 تا 1370 خورشیدی)
سید‌عباس‌موسوی در ۲۶‌اکتبر‌۱۹۵۲ در روستای نبی‌شیت از توابع بعلبک به دنیا آمد. او روحانی شیعه لبنانی، از مؤسسان و دومین دبیرکل حزب‌ا... لبنان بود. سید‌عباس‌موسوی تحصیلات حوزوی خود را در شهر صور آغاز کرد و برای ادامه آن به حوزه علمیه نجف رفت. او در سال‌۱۹۷۹ به لبنان بازگشت و حوزه علمیه بعلبک را هم تأسیس کرد. این شهید در مه‌۱۹۸۴‌میلادی پس از صبحی‌طفیلی (او را حزب‌ا... بعدها به‌خاطر اختلاف دیدگاه‌هایش کنار گذاشت) به عنوان دومین دبیرکل حزب‌ا... لبنان انتخاب شد. عباس‌موسوی در صبح روز ۱۶‌فوریه‌۱۹۹۲‌میلادی برای شرکت در مراسم هشتمین سالگرد شهادت راغب‌حرب به سمت روستای جبشیت سفر کرد و پس از شرکت در مراسم و سخنرانی به سمت بیروت در حرکت بود. هلی‌کوپترهای اسرائیلی به کاروان اتومبیل‌های سید‌عباس‌موسوی حمله کردند و با ترور و هدف قرار دادن خودرو وی، باعث شهادت او، فرزند و همسرش شدند.

شهید سید حسن نصرا... (1338 تا 1403 خورشیدی)
نصرا... در ۳۱‌اوت‌۱۹۶۰ در برج حمود از محله‌های شرق بیروت به دنیا آمد. در زمان کودکی، پدرش به شغل میوه‌فروشی مشغول بود. به‌دلیل فقر اقتصادی و شرایط نامساعد کاری، خانواده او به منطقه الکرنتینا در جنوب بیروت رفتند. خانواده او در سال‌۱۹۷۵‌میلادی، هم‌زمان با آغاز جنگ داخلی لبنان، به البازوریه برگشتند.
سید‌حسن از کودکی شدیدا به سید‌موسی‌صدر علاقه‌مند بود. او با وجود اینکه خانواده‌اش مذهبی نبودند، به علوم دینی علاقه فراوانی داشت. سید‌حسن در مدرسه النجاه و بعدا یک مدرسه دولتی در محله عمدتا مسیحی سن‌الفیل بیروت تحصیل کرد. در سال‌۱۹۷۶ در سن شانزده‌سالگی برای تحصیلات حوزوی به شهر نجف در عراق رفت و بعد از دو سال اقامت و تحصیل در این شهر، مجددا به لبنان بازگشت و در مدرسه الامام‌منتظر(عج) در بعلبک مشغول به فراگیری علوم حوزوی شد. نصرا... با اتمام دوره دبیرستان و هم‌زمان با آغاز جنگ داخلی لبنان وارد جنبش امل شد و به‌عنوان مسئول سازمانی جنبش شیعی امل به فعالیت پرداخت و در همان زمان، به‌عنوان عضو دفتر سیاسی آن انتخاب شد. این شهید همچنین از سال ۱۹۸۲تا۲۰۲۴ دبیرکلی حزب ا... لبنان را بر عهده داشت.

حزب الله، راهنمای مقاومت - ایران پرس

فیش‌های حزب الله لبنان - Khamenei.ir

تاریخچه و عملکرد حزب الله لبنان و نقش انقلاب اسلامی ایران - حوزه نت

مقاومت اسلامی در لبنان از فرهنگ ایثار در دفاع مقدس پایه‌گذاری شد

حزب‌الله لبنان - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

جبهه مقاومت فلسطین و حزب‌الله لبنان، پیروز میدان - خبرگزاری مهر

علامه فضل الله: مقاومت اسلامی لبنان سازنده تاریخ نوین اسلام است - ایرنا

حزب‌الله می‌ماند و کنار او می‌مانیم - روزنامه جوان

جنگ لبنان پس از رهبر حزب‌الله! - بررسی های رسانه ای تحریریه

مقاومت فلسطین در جنوب لبنان - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

گزارش محرمانه‌ی سیا درباره‌ی حمایت‌های ایران از حزب‌الله لبنان: هدف تهران ...

پیامی که دشمن زودتر از خودی‌ها فهمید! / انتقام تاریخی حزب‌الله لبنان از ...

ترور دبیرکل حزب‌الله لبنان موجب شکست مقاومت نخواهد شد - خبرگزاری مهر

مهندس فناوری‌های نوین حزب‌الله لبنان کیست؟ + عکس - مشرق نیوز

شهادت سید حسن نصرالله، آغازگر مسیری نوین برای جبهه مقاومت است

مقاومت لبنان چه خواهد کرد؟ - روزنامه جوان

محور مقاومت و تجربه‌هایش - خبرآنلاین

فواید برخی از میوه‌های پاییزی

با آغاز فصل پاییز، بروز سرما و ریزش برگ درختان، شمار مبتلایان به سرماخوردگی، آنفلوآنزا و حساسیت‌های پوستی زیاد می‌شود. متخصصان بر این باورند که استفاده از دارو‌های شیمیایی در کنار آثار مثبت درمانی، عوارضی را به فرد تحمیل می‌کند. اما میوه‌های پاییزی به دلیل داشتن منابع غنی از انواع ویتامین‌ها، املاح و مواد مورد نیاز و ضروری بدن، اغلب به مبارزه با بیماری‌های شایع در این فصل می‌پردازند و افراد می‌توانند با مصرف آن‌ها سیستم دفاعی بدن خود را در برابر بیماری‌ها و حساسیت‌های ناشی از این فصل واکسینه کنند. فواید میوه‌های پاییزی را در ادامه مرور خواهیم کرد.

نارنگی| نارنگی به دلیل وجود ویتامین C و ساخت کلاژن برای داشتن پوست، استخوان و دندان سالم نقش چشمگیری دارد، همچنین به دلیل داشتن خاصیت ضدآنتی‌اکسیدانی، ضد سرطان است و مانع از جهش ژنتیکی می‌شود. نارنگی سیستم ایمنی بدن را تقویت می‎کند و باعث کاهش سطح کلسترول خون می‌شود، همچنین تقویت سیستم گوارشی، کاهش وزن و تقویت بینایی از دیگر فواید این میوه پاییزی است.

خرمالو| خرمالو یک میوه بسیار مفید برای افرادی است که تمایل به کاهش وزن دارند، این میوه دارای کالری کم است ومصرف آن موجب ایجاد حس سیری در فرد می‌شود. این میوه سرشاز از ویتامین A و C، ضد سرماخوردگی، آنفلوآنزا و عفونت ریه است، همچنین این میوه به دلیل داشتن مقادیر بالایی از آنتی‌اکسیدان، ضد سرطان است و موجب تقویت بینایی می‌شود.

زغال اخته| یک میوه مفید پاییزی است که در درمان اسهال و زخم‌ها نقش چشمگیری دارد، همچنین ضد سرطان است و برای از بین بردن قارچ‌های پوستی مفید است. زغال‎اخته یک منبع غنی از ویتامین C است که در درمان سرماخوردگی و آنفلوآنزا بسیار موثر است، این میوه یک سم‌زدای بدن به شمار می‌رود و برای کلیه‌ها مفید است.

زالزالک| مصرف زالزالک موجب تقویت قلب می‌شود و در درمان نارسایی قلب و درد قفسه سینه بسیار مفید است، همچنین استفاده از این میوه باعث کاهش اضطراب می‌شود. مصرف زالزالک موجب درمان مشکلات گوارشی و درد معده می‌شود و این میوه در کاهش فشار خون، تری‌گلیسیرید و کلسترول نقش موثری ایفا می‌کند.

به| استفاده از میوه به، سبب تقویت سلامت و جریان خون می‌شود، همچنین مصرف آن برای سلامت قلب، فشارخون و مو‌ها مفید است. این میوه سرشار از آهن، مس، روی، پتاسیم و آنتی‌اکسیدان بوده و برای دستگاه گوارشی مفید است. میوه به، برای درمان زخم‌های گوارشی بسیار سودمند است.

معادله نصر

اهداف اسرائیل از ترور آشکار شهید نصرا... چیست و نحوه واکنش ایران و جبهه مقاومت به این ترور چگونه باید باشد؟

جعفر یوسفی
Political@khorasannews.com
سید مقاومت شهید سید حسن نصرا... بدون شک مهم‎ترین فرمانده محور مقاومت بود. رکن رکینی که او را مهم‎ترین شریک راهبردی ایران در منطقه می‎خواندند و نقش آفرینی و رهبری او طی دهه های گذشته استیصال را برای تل آویو به ارمغان آورده بود. ترور او توسط رژیم صهیونیستی، صحنه آرایی مقاومت را دستخوش تغییرات جدی قرار داده و بی تردید کنشگری ایران در قبال ترور شهید سیدحسن نصرا... در شکل گیری معادلات آینده غرب آسیا تعیین کننده است. ترور سیدحسن نصرا... نه تنها محور مقاومت را در مقابل یکی از بزرگ‎ترین چالش‌های تاریخ خود قرار داده، بلکه توجه عمومی جهانی را نیز به واکنش ایران و سایر اعضای محور مقاومت معطوف کرده است. در چنین شرایطی، نحوه‌ پاسخ ایران و محور مقاومت به این ترور، تأثیری گسترده بر معادلات امنیتی غرب آسیا و افکار عمومی جهانی خواهد داشت. این گزارش به بررسی ابعاد نظامی، سیاسی و دیپلماتیک این واکنش می‌پردازد و تأثیر آن بر افکار عمومی را تحلیل می‌کند.

​​​​​​​ضرورت واکنشی قاطع
برای بازدارندگی
برای ایران و محور مقاومت، واکنش به ترور شهید سیدحسن نصرا... نمی‌تواند تنها محدود به یک انتقام کوچک و مقطعی باشد. شرایط منطقه به سمتی رفته است که برای بازدارندگی نیاز به یک عملیات نقطه‌زن و محکم داریم. این عملیات باید به‌گونه‌ای طراحی شود که این رژیم را به طرز معناداری در برابر تهاجمات احتمالی آینده آسیب‌پذیر کند.اما این مسئله به همین سادگی نیست؛ بعد از عملیات وعده صادق و همچنین حملات حزب ا... و انصارا... یمن سطح دفاعی اسرائیل به بالاترین میزان خود رسیده و حامیان خود را هم برای افزایش قدرت تدافعی‌اش در کنار خود می‌بیند. در چنین فضایی، ایران و محور مقاومت باید با طراحی علاوه بر عبور از سامانه‌های دفاعی رژیم صهیونیستی به نحوی ضربه بزنند که بازدارندگی قاطع و مؤثر داشته باشد. لذا برای طراحی یک استراتژی قوی لازم است با دقت بسیار بالا تصمیم گیری شود و شاید نیاز به زمان داشته باشد؛ هرچند که تعلل در تصمیم‌گیری به نفع رژیم است و پالس بی هزینه بودن ترور را به طرف مقابل می‎رساند. با این حال طرح فریب ایران برای دور زدن اقدامات تدافعی رژیم باید به‌گونه‌ای باشد که اسرائیل نتواند از موقعیت‌های خود به‌طور کامل دفاع کند و مجبور به کاهش حجم تهاجماتش شود.

افکار عمومی و اهمیت مدیریت انتظارات
هر تصمیمی که ایران و محور مقاومت اتخاذ کنند، باید به‌طور ویژه به افکار عمومی توجه داشته باشد. در سال‌های اخیر، پرونده انتقام‌های محور مقاومت همچنان باز بوده است، از جمله انتقام وعده داده‌شده‌ برای ترور هنیه. حالا، نوبت به لبنان رسیده و اسرائیل جنایت‌های خود را علیه این کشور ادامه می‌دهد .این اقدام رژیم صهیونیستی، به دشمنان محور مقاومت فرصتی برای شماتت و تحقیر داده است. دوستان نیز میان خشم، سکوت و نارضایتی، نگران آینده هستند؛ آینده‌ای که پر از حملات احتمالی جدید و درگیری‌های بیشتر خواهد بود. در چنین فضایی، مدیریت افکار عمومی و اعتماد و سرمایه‌های اجتماعی اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. با وجود جان‌های عزیزی که در این نبرد از دست می‌روند، محور مقاومت باید توجه داشته باشد که از دست رفتن اعتماد عمومی ممکن است پیامدهای طولانی‌مدت‌تری نسبت به خسارات نظامی و تلفات انسانی داشته باشد. اعتماد اجتماعی در لبنان و سراسر جهان عرب، سرمایه‌ای ارزشمند است که حفظ آن نیازمند تصمیمات هوشمندانه و واکنش‌های سنجیده است.

نقش دیپلماسی در تکمیل پاسخ نظامی
در کنار این تحرکات نظامی، نقش دیپلماسی ایران نیز نباید نادیده گرفته شود. دستگاه دیپلماسی ایران وظیفه دارد تا در مجامع بین‌المللی، این ترور و حملات اسرائیل را به عنوان جنایات علیه بشریت مطرح و تلاش کند تا کشورهای بیشتری را به سمت حمایت از محور مقاومت و محکومیت اسرائیل جلب کند. برگزاری جلسات متعدد با کشورهای منطقه و قدرت‌های جهانی برای توجیه آن‌ها درباره اقدامات اسرائیل، بخش مهمی از این راهبرد است.
خلاصه آن‎که ایران و محور مقاومت در مواجهه با چالش ترور نصرا...، باید واکنشی چندلایه و جامع در حوزه‌های نظامی و دیپلماتیک ارائه دهند. با این‎که اسرائیل و آمریکا در بالاترین سطح امنیتی و تدافعی قرار دارند ولی واکنش نظامی ایران و محور مقاومت باید به‌گونه‌ای باشد که با عملیات فریب معادلات طرف مقابل را خدشه دار کند. در عین حال، محور مقاومت باید در نظر داشته باشد مدیریت افکار عمومی و حفظ اعتماد اجتماعی به عنوان سرمایه‌ای بی‌بدیل باید در اولویت باشد.

اعتماد-هیچ حمایتی از سوی بیگانگان برای آزادی را باور نکنید. آزادی گوهری است که در درون شماست..ببینید...نسل ما این تلخی و خشونت را هم از جانب غرب و هم از طرف شرق چشیده بود. حمله و اشغال سرزمین‌مان چه به واسطه غربی‌ها و چه روس‌ها به عنوان حوادثی تلخ در حافظه تاریخی این ملت مانده و حالا نوبت شماست که پی به حقیقت نهفته پشت نقاب‌های فریبنده ببرید.
کیهان -ماجرای گفت‌و‌گوی تمدن‌ها، یک عبرت تاریخی و نه درسی برای الگوبرداری شیرین‌کاری آن روز دولت خاتمی و مجلس ششم در تمجید از آمریکا و ایجاد اختلاف درگیری در داخل، پیامدی جز توهین و طلبکاری و افزایش گستاخی‌های آمریکا و اروپا نداشت.طرف اروپایی هم به مدت دوسال دولت روحانی و تیم روحانی- ظریف را سر کار گذاشت و نهایتا خواستار تعطیلی دائمی برنامه هسته‌ای ایران شد.
فرهیختگان -سید‌شهاب‌الدین طباطبایی، عضو شورای اطلاع‌رسانی دولت، گفت: «من اطمینان دارم که در روزهای آینده اتفاقات دیگری خواهد افتاد که توازن را به نفع ایران در منطقه تغییر خواهد داد، به‌شرط آن که ما همچنان کنار هم باشیم. اختلاف و کینه و رقابت داخلی را کنار بگذاریم. این جا یکی از آزمون‌های سخت ماست که فقط صدای واحد از ایران به جامعه‌ جهانی و رژیم غاصب صهیونیستی برسد. در این بحث، دولت و ملت مطرح نیست، بلکه نظام جمهوری اسلامی در موضوعات این‎چنینی و سیاست بین‌الملل باید موضع و صدای واحد داشته باشد. هم از سمت فعالان سیاسی و مدنی و مردم و هم از جانب مجموعه نظام. هیچ فرقی ندارد وقتی همه در کنار هم باشیم حتما پیروز خواهیم شد.

رجانیوز نوشت:سرداروحیدی فرمانده اسبق نیروی قدس گفت: به عنوان مطلع تاکید می‌کنم که هیچ جایگاه فرماندهی در چارت فرماندهی حزب‌ا... لبنان، خالی نیست و همه فرماندهان شهید با فرماندهان دیگری جایگزین شده‌اند.
انتخاب نوشت : روابط عمومی سازمان پدافند غیرعامل کشور در اطلاعیه‎ای اعلام کرد انتشار اخبار مبنی بر این که این سازمان اعلامیه‌ای تحت عنوان آماده باش سایبری سطح قرمز برای زیرساخت‌ها منتشر کرده غیرواقعی و جعلی است.
عصر ایران نوشت : دادستان کل کشور با توجه به حادثه معدن طبس گفت: «باید منتظر نتیجه و اظهارنظر قضایی بازپرس باشیم، تا آن زمان هیچ فردی مجاز به اظهارنظر نیست؛ چون تخصص این کار را نداریم.»

آغاز نصرالله / تربیت‌شدگان مکتب مقاومت راه شهید را ادامه می‌دهند

رواقزمانه نظیر شهید سیدحسن نصرالله را به ندرت سراغ دارد

واکنش‌ شخصیت‌ها به شهادت‌ دبیرکل‌ حزب‌الله؛ «سید مقاومت» زنده‌ است

آیت‌الله العظمی سیستانی: سیدحسن نصرالله رهبری کم نظیر بود

آیا اقتصاد اسرائیل تاب و تحمل جنگ همه جانبه با حزب الله را دارد؟

پناهیان: برخی می‌خواهند تفکر مقاومت را در کشور ریشه‌کن کنند/ مقاومت به ما عزت و آبرو داده اس

نتانیاهو: به اتحاد نیاز داریم/ در ۷ جبهه در حال جنگ هستیم

ابراهیم اصغری در گفت‌وگو با قدس: جریان نفوذ نمی‌گذارد فیلم ضدصهیونیستی ساخته شود

حضرتی: ایران در کنار مردم لبنان و حزب‌الله است/شکست اسرائیل را به مردم دنیا نمایش می‌دهیم

رمزگشایی از نقش خاص آمریکا در ترور شهید سید حسن نصرالله

و ما شهیدی دیدیم پس از شهید و مجاهدی دیدیم پس از مجاهدی

مپرس از کاسه صبری که شد لبریز، نصرالله!

علیه صهیونیست‌ها از استرالیا تا اروپا

وحشت صهیونیست‌ها از نام و تصویر سید حسن نصرالله حتی پس از شهادت

بیانات صبح امروز رهبر انقلاب درباره قضیه فلسطین و لبنان

اجتماع «آغاز نصرالله» در میدان فلسطین

خون سید حسن نصرالله نوید پیروزی حق بر باطل است

حزب‌الله می‌ماند و کنار او می‌مانیم

سگ ‌هار صهیونیست فقط با حمله نظامی مهار می‌شود

ترس بایدن و نتانیاهو از وحدت میادین! (یادداشت میهمان)

سگ ‌هار صهیونیست فقط با حمله نظامی مهار می‌شود

ترس بایدن و نتانیاهو از وحدت میادین! (یادداشت میهمان)

سردار عباس نیلفروشان از مستشاران سپاه در لبنان همراه سید مقاومت به شهادت رسید

سی‌ان‌ان: ترور سید حسن نصرالله حزب‌الله را قوی‌تر می‌کند

تظاهرات ضدصهیونیستی در ۶ گوشه جهان علیه جنایت اسرائیل در غزه و لبنان

پاسخ قاطع به صهیونیست‌های جنایت‌پیشه ضروری است

تا فتح فلسطین و آزادی قدس کنار حزب‌الله خواهیم بود

ما که هستیم و آنها چه‌اند؟ (مقاله وارده)

بیانیه شورای عالی امنیت ملی در پی شهادت سیدحسن نصرالله

مقاومت با قدرت ادامه می‌یابد نابودی رژیم‌صهیونیستی حتمی است

اجتماع حوزویان در محکومیت ترور شهید سیدحسن نصرالله برگزار شد

جهاد اسلامی فلسطین شهادت «فؤاد شکر» را تبریک و تسلیت گفت

گروه‌های فلسطینی: رژیم اشغالگر صهیونیست بهای سنگینی را بابت ترور «فواد شکر» خواهد پرداخت

آیت‌الله العظمی سیستانی همبستگی خود را با لبنانی‌ها اعلام کردند

شهادت مظلومانه چهار تن از علمای لبنان صدمه بزرگی برای امت اسلامی است

اهتزاز پرچم مشکی بر فراز گنبد حرم مطهر رضوی با اعلام خبر شهادت سید مقاومت

سازشکاران باید از شهادت شیرین ابوعاقله خجالت بکشند

پایداری مقاومت ضربه سنگینی به طرح «خاورمیانه جدید» وارد کرد

سید حسن نصرالله: مقاومت بود که هویت لبنان را حفظ کرد/ حزب‌الله موفق شده هزاران موشک خود را نقطه‌زن کند

سید حسن نصرالله: آمریکا پیش از به شهادت رساندن شهید سلیمانی، جنایات مختلفی را علیه عراق مرتکب شد

همه پیروزی‌ها و دستاوردهای مقاومت به‌لطف عاشورای امام حسین(ع) است

آمار جدید از خسارت‌های اقتصادی اسرائیل در جنگ غزه/ آوارگی بیش از ۲۲۴ هزار نفر و بحران در بازار کار صهیونیست‌ها

سرمایه‌گذاری در شرکت‌های فناوری صهیونیستی حدود ۵۶ درصد کاهش یافت

بانک مرکزی رژیم صهیونیستی: جنگ غزه بیش از حد انتظار برای اسرائیل هزینه دارد

بلومبرگ: اسرائیل با کسری بودجه فزاینده‌ای مواجه خواهد شد

باخت بزرگ اقتصاد اسرائیل در طوفان الاقصی/ هزینه سنگینی که جنگ غزه روی دست صهیونیست‌ها گذاشت

فرصت دادن به جنایتکار آن را جری‌تر خواهد کرد

منبع یمنی: ما هم اهداف غیرنظامی اسرائیل را هدف می‌گیریم

ساختار تشکیلاتی حزب‌الله قوی و پابرجاست

شکست در فلسفه حزب‌الله جایی ندارد

واکنش هنرمندان به شهادت سید مقاومت

سنگ تمام پارسی سرایان در رثای«مجاهد کبیر»

قالیباف: باید در مقابل اسرائیل برنامه‌ریزی ترکیبی صورت بگیرد

گفت‌و‌گو با «دکتر مجتبی کرباسی» که از کودکی، دوست و هم‌محله‌ای و همرزم سردار «عباس نیلفروشان»

خونخواهان «نصرا...»

پیام تسلیت شهادت سید حسن نصرالله + پوستر، متن، بنر، عکس و فیلم

بنر شهادت سید حسن نصرالله و بیوگرافی به همراه پیام تسلیت شهادت در ادامه آمده است.

به گزارش ایمنا، سید حسن نصرالله در ۳۱ آگوست ۱۹۶۰ میلادی (نهم شهریور ۱۳۳۹) در لبنان متولد شد؛ او در نوجوانی در سال ۱۹۷۶ به نجف رفت و تحصیلات حوزوی خود را در آنجا آغاز کرد.

‌در سال ۱۹۹۲ و پس از شهادت سید عباس موسوی، دبیرکل وقت حزب‌الله لبنان، با اجماع شورای رهبری حزب‌الله سید حسن نصرالله، دبیرکل جدید این جنبش شناخته شد و در ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۴ (۶ مهر ۱۴۰۳) در حمله هوایی رژیم صهیونیستی به ضاحیه بیروت به شهادت رسید.

عکس سید حسن نصرالله و حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مدظله‌العالی)

متن تسلیت سید حسن نصرالله

پیام حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی به مناسبت شهادت حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسن نصرالله دبیرکل شهید حزب‌الله لبنان

تصاویر سید حسن نصرالله

عکس پروفایل سید حسن نصرالله

از زندگی تا شهادت سید حسن نصرالله/ مردی که تا آخرین نفس مبارزه کرد

ناگفته‌های سردار حاجی زاده از حوادث اخیر | جهان نيوز

نماهنگ "عاشقان قدیمی" برای شهادت سید حسن نصرالله - خبرگزاری تسنیم

شهادت سید حسن نصرالله، مشعل فروزانی در مسیر جبهه مقاومت است - ایرنا

واکنش‌ها به شهادت سید حسن نصرالله | فرهیختگان آنلاین

حزب‌الله از شهادت سید حسن نصرالله خبر داد - دیپلماسی ایرانی

پیام تسلیت شهادت سید حسن نصرالله + پوستر، متن، بنر، عکس و فیلم

علت شهادت سید حسن نصرالله ! / پیکر شهید حزب الله سالم و بدون جراحت !

گریه گوینده المیادین هنگام اعلام خبر شهادت سید حسن نصرالله+ فیلم

شهادت سید حسن نصرالله عامل تقویت جبهه مقاومت است - ایرنا

شهادت «سید حسن نصرالله» موجی از شهادت‌طلبی به راه انداخته است

نکات مهم درباره شهادت سید حسن نصرالله و پیام رهبرانقلاب | جهان نيوز

اسرائیل: ۸۵ تُن بمب برای ترور نصرالله استفاده کردیم - جهان نیوز

شهادت سید حسن نصرالله جهان اسلام را متحدتر می‌کند - خبرگزاری مهر

پیام بشار اسد در پی شهادت سید حسن نصرالله - جامعه خبری تحلیلی الف

محل شهادت سید حسن نصرالله به زیارتگاه عاشقان تبدیل شد+عکس

۳ نکته درباره ترور سیدحسن نصرالله

جزئیات تازه از ترور دبیرکل حزب‌الله لبنان/ علت مرگ سید حسن ...

علت شهادت سیدحسن نصرالله مشخص شد - همشهری آنلاین

پیام تسلیت به مناسبت شهادت جناب سیدحسن نصرالله رضوان‌الله‌علیه ...

رویترز: پیکر سید حسن نصرالله از محل حمله بیرون کشیده شد / پیکر

واکنش اهالی هنر به شهادت سیدحسن نصرالله (+عکس) - Asriran

فیلم/ گودالی در محل شهادت سید حسن نصرالله - مشرق نیوز

لحظات ملتهب اعلام شهادت سید حسن نصرالله در شبکه روسیه - تابناک

شهادت شخصیت‌های برجسته‌ی مقاومت و در رأس آنها سید حسن نصرالله

واکنش ظریف به شهادت سید حسن نصرالله/ فرزندش در این مسیر شهید شد ...

سرنوشت حزب الله پس از شهادت سید حسن نصرالله چه خواهد شد؟!

ببینید | مکان شهادت شهید سید حسن نصرالله - خبرآنلاین

تصاویر اختصاصی از محل شهادت سید حسن نصرالله - مشرق نیوز

ببینید / لحظه اعلام خبر شهادت سید حسن نصرالله دبیر کل حزب الله ...

بیانیه وزارت خارجه ایران در پی شهادت سید حسن نصرالله - شبکه العالم

لحظات ملتهب اعلام شهادت سید حسن نصرالله در شبکه روسیه

واکنش بشار اسد به شهادت سید حسن نصرالله

ماجرای شادی برخی از افراد در سوریه برای شهادت حسن نصرالله چه بود؟

پیام تسلیت به مناسبت شهادت جناب سیدحسن نصرالله رضوان‌الله‌علیه دبیرکل شهید حزب‌الله لبنان

فیلم/ گریه کارشناس راشاتودی بعد شنیدن خبر شهادت سیدحسن نصرالله

استوری فرزاد حسنی و مژده لواسانی برای شهادت سیدحسن نصرالله | ببینید

خبر فرمانده بلندپایه سپاه از نحوه ترور سید حسن نصرالله/ در این عملیات چه بمب هایی به کار گرفته شد؟

ویدیو/ جانشین احتمالی شهید سیدحسن نصرالله را بشناسیم

سید حسن نصرالله (۳۱ اوت ۱۹۶۰ – ۲۷‌ سپتامبر ۲۰۲۴)، روحانی شیعه و سیاستمدار لبنانی بود که از ۱۹۹۲ تا هنگام کشته شدنش در سن ۶۴ سالگی به‌عنوان سومین دبیرکل حزب سیاسی و گروه شبه‌نظامی حزب‌الله لبنان فعالیت می‌کرد.[۴]

نصرالله در خانواده‌ای از شیعیان لبنان به دنیا آمد و تحصیلاتش را در صور به پایان رساند. او مدتی به جنبش امل پیوست و پس از آن به حوزه‌ی علمیه‌ای در بعلبک رفت. او بعدها در مدرسه‌ی امل به تحصیل و تدریس پرداخت. نصرالله پس از تهاجم ۱۹۸۲ اسرائیل به لبنان به حزب‌الله پیوست.

در پی دوره‌ی کوتاه مطالعات دینی در ایران، نصرالله پس از ترور سید عباس موسوی در سال ۱۹۹۲ به لبنان بازگشت و رهبر حزب‌الله شد.[۵][۶][۷][۸]

حزب‌الله تحت رهبری او، به موشک‌هایی با بُرد بیشتر دست یافت که آن‌ها را قادر ساخت تا به شمال اسرائیل حمله کنند. اسرائیل طی ۱۸ سال اشغال جنوب لبنان متحمل تلفات سنگینی شد و در سال ۲۰۰۰ نیروهای خود را خارج کرد. این کار محبوبیت حزب‌الله را در منطقه افزایش داد و جایگاهش را در لبنان تقویت کرد. نقش حزب‌الله در حمله به واحد گشت مرزی اسرائیل که منجر به جنگ ۲۰۰۶ اسرائیل و لبنان شد، در معرض انتقاد محلی و منطقه‌ای قرار گرفت. در سال ۲۰۱۳، حزب‌الله در جنگ داخلی سوریه علیه آنچه که نصرالله آن را «افراطی‌های اسلام‌گرا» نامید، از رژیم بشار اسد اعلام حمایت کرد. وی در یکی از سخنرانی‌های خود گفت: «تا زمانی که ایران پول داشته باشد، ما هم پول خواهیم داشت.»[۹]

در ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۴، سخنگوی ارتش اسرائیل اعلام کرد که نیروی هوایی اسرائیل مقر اصلی حزب‌الله در بیروت را با هدف ترور نصرالله مورد حمله قرار داده است.[۱۰][۱۱] متعاقباً ارتش اسرائیل اعلام کرد که در این حمله سید حسن نصرالله کشته شده است.[۱۲]

تولد و خانواده

نصرالله در ۳۱ اوت ۱۹۶۰ در برج حمود از محله‌های شرق بیروت به دنیا آمد.[۱۳] او فرزند ارشد میان ۹ فرزند دیگر خانواده محسوب می‌شود.[۱۴] در زمان کودکی، پدرش به شغل سبزی و میوه‌فروشی مشغول بود.[۱۵][۱۶] به دلیل فقر اقتصادی و شرایط نامساعد کاری، خانواده‌ی وی به منطقه‌ی الکرنتینا در جنوب بیروت رفتند. خانواده‌ی وی در سال ۱۹۷۵، هم‌زمان با آغاز جنگ داخلی لبنان، به البازوریه برگشتند.[۳][۷][۷] سید حسن از کودکی شدیداً به سید موسی صدر علاقه‌مند بود.[۱۷] حسن با وجود اینکه خانواده‌اش مذهبی نبودند، به علوم دینی علاقه داشت. او در مدرسه النجاه و بعداً یک مدرسه دولتی در محله عمدتاً مسیحی سن الفیل بیروت تحصیل کرد.[۵][۱۳]

کودکی و نوجوانی

دوران کودکی و نوجوانی سید حسن در حومه بیروت گذشت. او تحصیلات ابتدایی را در مدرسه النجاح در شرق بیروت و بخشی از تحصیلات متوسطه را در دبیرستان التربویه در محله مسیحی نشین سن الفیل گذراند. او در این سالها برای کمک به مغازه پدر می‌رفت، مغازه‌ای که بر دیوارش عکس امام موسی صدر رهبر شیعیان لبنان آویزان بود. سید حسن شیفته امام موسی صدر بود و آرزو داشت روزی مانند او شود. سید مثل سایر بچه‌های محله اوقاتش را با فوتبال و شنا در دریا نمی‌گذراند، بلکه برای نماز جماعت به مسجد کرنتینا می‌رفت و اگر چه هیچ یک از افراد خانواده اش روحانی نبودندبه رعایت مسائل دینی بسیار علاقمند بود و این علاقه از محدوده انجام فرایض معمول دینی مانند نماز و روزه هم فراتر رفته بود.

زندگی‌نامه و تحصیلات

سید حسن نصرالله، از چهره‌های مشهور و مقبول لبنان،[۱] در ۳۱ اوت ۱۹۶۰م/۹ شهریور ۱۳۳۹ش در محله فقیرنشین کرنتینا در شرق بیروت به دنیا آمد. پدرش «سید عبدالکریم» و مادرش «نهدیه صفی‌الدین» اهل روستای البازوریه از توابع شهر صور در جنوب لبنان بودند که به بیروت مهاجرت کرده بودند.[۲] در برخی منابع گفته شده وی در بازوریه متولد شده است.[۳] سید حسن دارای سه برادر و پنج خواهر است[۴] و در نوجوانی به همراه برادرانش در مغازه میوه‌فروشی پدرش کار می‌کرد.[۵]

نصرالله دورهٔ ابتدایی را در مدرسه خصوصی النجاح در منطقه التربویه گذراند و با آغاز جنگ‌های داخلی لبنان در آوریل ۱۹۷۵م همراه خانواده به روستای بازوریه،‌ زادگاه پدرش منتقل شد و تحصیلات دبیرستان خود را در شهر صور ادامه داد.[۶]

سید حسن در شانزده سالگی (۱۹۷۶م) با تشویق سید محمد غروی، امام جمعه شهر صور و از دوستان سید محمدباقر صدر، برای فراگیری علوم دینی به نجف مهاجرت کرد. سید محمد، طی نامه‌ای سید حسن را به شهید صدر معرفی کرد. شهید صدر نیز سید عباس موسوی را برای نظارت به وضعیت علمی و تأمین نیازهای سید حسن نصرالله گماشت.[۷] سید حسن در سال ۱۹۷۸م دروس مقدماتی حوزه را به پایان رساند و پس از دو سال اقامت در نجف، به دلیل فشارهای رژیم بعث عراق،[۸] به لبنان بازگشت. او با تأسیس مدرسه امام منتظر در سال ۱۹۷۹م/۱۳۵۷ش در بعلبک، دروس حوزوی خود را ادامه داد و همزمان به تدریس مشغول شد.[۹] او در سال ۱۹۸۹م به مدت یک سال در قم تحصیل کرده است.[۱۰] دلیل بازگشت نصرالله به لبنان را شایعاتی مبنی بر اختلاف او با حزب‌الله لبنان و تشدید اختلافات حزب‌الله با جنبش امل و اصرار شورای رهبری دانسته‌اند.[۱۱]

تاثیر رفتار و سخنان امام موسی صدر

او که در سنین نوجوانی تحت تاثیر رفتار و سخنان امام موسی صدر قرار گرفته بود، به محله البرج در مرکز شهر بیروت و میدان شهدای کنونی می‌رفت تا از دست فروشها کتاب دست دوم خریداری کند. کتاب‌های اسلامی و سیاسی را می‌خرید و اگر گاهی کتاب علمی و فکری خاصی به دست می‌آورد و نمی‌توانست محتوایش را درک کند، آن را کنار می‌گذاشت تا وقتی بزرگ شد، بخواند.[۲]

معرفی به آیت‌الله سید محمد باقر صدر

سید محمد غروی یادداشتی به دست سید حسن داده بود که در آن طلبه جوان به محضر شهید و الامقام آیت‌الله سید محمد باقر صدر متفکر، عالم و مجاهد وارسته عراقی معرفی شده بود. هوش سرشار طلبه جوان و تلاش وجدیت او مورد اهتمام و عنایت شهید صدر قرار گرفت. به طوری که از شهید سید عباس موسوی خواست بر وضعیت علمی نصر الله نظارت داشته باشد و به او کمک کند. بدین ترتیب روابط دوستانه و صمیمانه میان این دو شکل گرفت. در حقیقت سید عباس نه فقط دوست و برادر بزرگ تر سید حسن، بلکه استاد و رفیق راه او نیز بود. دیدار شهید صدر نیز برای سید حسن جوان سراسر لطف بود.

عالم فرزانه‌ای که ضمن برخورداری از هوش سرشار و ظرافتها و دقتهای علمی، نوآوریهای بسیاری را در عرصه‌های گوناگون علوم دینی رقم زد و برای زدودن گرد شبهات از چهره درخشان اسلام ، همت بسیار نمود. آن مرد مجاهد با همه اشتغالات علمی، هیچ گاه از مبارزه غافل نماند و در عرصه سیاسی حضوری نقش آفرین داشت.

حزب الدعوه

تاسیس « حزب الدعوه » از تلاشهای او در این عرصه بود که زمینه خدمات و روشنگریهای بسیار را فراهم آورد. از سوی دیگر رابطه او با امام خمینی رحمة‌الله‌علیه و عبارت شور آفرین او در باره امام (ذوبوا فی الخمینی کما ذاب هو فی الاسلام، در خمینی ذوب شوید، همان گونه که او در اسلام ذوب شده است) جنبش عظیمی در عالم اسلام ایجاد کرد.

سید حسن نصرالله این جلوه‌ها را در سیره شهید صدر مشاهده می‌کرد و از این رو در نجف نیز دست از مبارزه برنداشت تا اینکه در سال ۱۳۵۷ ش عراق را مخفیانه و به دور از چشم نظام بعثی صدام حسین - که در آن روزگار به طور فجیعی بر ضد حوزه‌های علمیه شوریده بود - ترک کرد.[۷]

بازگشت به لبنان

سید حسن نصر الله پس از بازگشت به لبنان، قبل از هر چیز علاقه داشت تحصیلات حوزوی خود را ادامه دهد. مدتی نگذشته بود که سید عباس موسوی با همکاری تعدادی از علمای دینی لبنان، حوزه علمیه امام منتظر عجل ‌الله ‌فرجه ‌الشریف را در شهر بعلبک تاسیس نمود.

این حوزه از جمله مراکز نمونه به شمار می‌رفت و نقش بسیار مؤثر تبلیغی در منطقه بقاع و سایر مناطق همچون بیروت و جنوب لبنان داشت. سید حسن نصرالله در این حوزه هم در سطوح بالاتر درس می‌خواند و هم به طلاب جدید درس می‌داد.[۸]

تحصیلات

حسن نصرالله تحصیلات مقطع ابتدائی را در زادگاهش سپری کرد و دورهٔ راهنمایی را در محله‌ای به نام سن‌الفیل در شرق بیروت گذراند. مقطع دبیرستان را در روستای البازوریه در جنوب لبنان به پایان رسانید و در سال ۱۹۷۶، در سن ۱۶ سالگی برای تحصیلات حوزوی به شهر نجف در عراق رفت و بعد از ۲ سال اقامت و تحصیل در این شهر، مجدداً به لبنان بازگشت و در مدرسهٔ الامام منتظر در بعلبک مشغول به فراگیری علوم حوزوی شد. مشوق اصلی وی برای عزیمت به نجف و فراگیری علوم اسلامی سید محمد غروی، امام جمعه شهر صور بوده است.[۷][۲۲] نصرالله در سال ۱۹۸۹ برای تکمیل دروس حوزوی به قم رفت، اما با گذشت یک سال، به دلیل شدت تنش‌ها در لبنان، به درخواست شورای حزب‌الله به بیروت بازگشت.[۲۳]

سید حسن نصرالله دانش‌آموخته حوزه علمیه نجف بود. ارتباط او با سید محمدباقر صدر در نجف و سید عباس موسوی باعث شد که وارد فضای مبارزه با اشغالگری اسرائیل شود.

نصرالله سال‌های متعددی را به علت شدت تهدیدات امنیتی کمتر در انظار عمومی دیده می‌شد. فرزند وی سید هادی نیز در سال ۱۹۹۷م در درگیری با نیروهای اسرائیلی به شهادت رسید.

عزیمت به قم

در سال ۱۹۹۰ م (۱۳۶۹ ش) با برقراری آرامش نسبی در لبنان سید حسن نصرالله که همچنان تشنه علوم و معارف اهل بیت علیهم ‌السلام بود، توانست برادران خود را در شورای مرکزی حزب الله (بر خلاف اراده و خواست آنان) متقاعد کند که عازم شهر مقدس قم شود. او می‌دانست با فراگیری هر چه بیشتر علوم اهل بیت علیهم‌السّلام می‌تواند قویتر و با دست پر به میدان مقاومت باز گردد تا مسئولیت خود را به نحو احسن ادامه دهد و این بار نقش بین المللی را ایفا کند.

ارتباط سید حسن نصرالله با اوضاع لبنان با آمدن او به قم قطع نشد. با آنکه وی در حوزه علمیه قم حضور داشت، اما اوضاع لبنان و حزب الله را با دقت پیگیری می‌کرد. او برای کسب دانش بیشتر و فراگیری بحث خارج فقه به قم آمد تا در کلاس درس شاگردان امام خمینی رحمة‌الله‌علیه شرکت کند و با کسب آگاهی و عرفان بیشتر بتواند جنبش مقاومت اسلامی لبنان راغنی سازد.

او قصد داشت دو سه سالی را با خدای خود خلوت کند. دانش و عرفان بجوید و با روحی سرشار از علم و معرفت به بیروت باز گردد، ولی برخی از اعضای شورای رهبری حزب الله در بیروت سید حسن را به حال خود نگذاشتند و به او اجازه ندادند به آرزوی دیرینه خود برسد. ویژگیها و توانمندیهای سرشاری که داشت، به مسئولان جمهوری اسلامی و حزب الله اجازه نداد از استعدادها و توانمندیهای او چشم پوشی کنند.

در ماههای اول آمدن به قم او می‌خواست همه وقت خود را صرف فراگیری علم کند و با برخی از طلاب لبنانی قرار گذاشت در کلاس درس علمای مشهور شرکت کند. او تنها در کلاسهای درس فقه و علم اصول شرکت نمی‌کرد، بلکه در دروس تفسیر قرآن آیت‌الله جوادی آملی نیز حضور می‌یافت.

او به صورت نامنظم در بیشتر درسهای بحث خارج فقه حوزه شرکت می‌کرد. از جمله کلاس‌های بحث آیت‌الله فاضل لنکرانی رحمة‌الله‌علیه و آیت‌الله سید کاظم حائری . همچنین او از ابتدای پیوستن به طلبگی علاقه و صف ناپذیری به علمای عارف و سالک داشت.

او در محضر بزرگانی چون آیت‌الله بهجت و آیت‌الله کشمیری رحمة‌الله‌علیه حضور می‌یافت. پس از پایان اقامت در قم و بازگشت به بیروت، هرگاه به ایران می‌آمد از برادران مسئول می‌خواست ملاقات او را با آیت‌الله بهجت و آقایان کشمیری رحمة‌الله‌علیه و حسن زاده آملی تدارک ببینند.

با علمای بزرگ دیگری که در عرفان و سلوک شهرت داشتند و ساکن تهران و مشهد بودند، ملاقات می‌کرد و اصول عرفان عملی و سلوک الی الله را از آنان جویا می‌شد.

سفر به نجف اشرف

در آن ایام شوق تحصیل علوم دینی لحظه‌ای سید حسن جوان را آرام نمی‌گذاشت. او که بسیار تحت تاثیر اندیشه امام موسی صدر بود به قشر روحانیت علاقمند و وارد حوزه علمیه « امام علی علیه ‌السلام » در شهر بعلبک شد و مقدمات علوم دینی را نزد اساتید آن حوزه فرا گرفت. مؤسس این حوزه امام موسی صدر بود که آن وقت به مدیریت شهید سید عباس موسوی اداره می‌شد. در این حوزه علاوه بر سید حسن نصرالله، آقایان شهید شیخ علی کریم ، شیخ حسن یاسین و شیخ محمد خاتون نیز تحصیل می‌کردند و با وی هم درس بودند[۵]

در مدت حضور در جنوب لبنان با « سید محمد غروی » امام جمعه شهر شیعه نشین صور آشنا شد[۶] وی سید حسن را به تحصیل در حوزه علمیه نجف تشویق کرد و سرانجام سید عازم حوزه علمیه نجف شد.

منسجم کردن طلاب لبنانی و خارجی

وی در آن دو سال کوشید میان طلاب لبنانی قدیم و جدید حوزه علمیه قم ارتباط و هماهنگی به وجود بیاورد برای آنان جلسات فرهنگی دایر کرد و از برخی شخصیتهای ایرانی دعوت کرد برای طلاب لبنانی سخنرانی کنند در آن مرحله حجت الاسلام سید علی اکبر محتشمی پور و آیت‌الله مصباح یزدی دعوت شدند. او با سایر طلاب خارجی حوزه علمیه قم نیز ارتباط برقرار کرد. نظر به اینکه او یک چهره حوزوی نبود و در حقیقت میهمان حوزه محسوب می‌شدبرخی از مدارس طلاب غیر ایرانی از وی دعوت می‌کردند در مناسبتهای سیاسی سخنرانی کند.

او افزون بر منسجم کردن طلاب لبنانی و طلاب کشورهای عربی، با طلاب پاکستانی و افغانی هم روابط دوستانه‌ای برقرار کرد و کوشید تجربه تاسیس حزب الله لبنان را به آنان منتقل کند. با باز گشت به لبنان حوزه علمیه قم یکی از مجاهدان بزرگ و راستین خود را از دست داد و او به پایگاه اصلی خود بازگشت.[۱۳]

فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی

سید حسن نصرالله از سال‌های نخست عمرش وارد فعالیت‌های سیاسی شد.

او پس از پایان دوره دبیرستان در سال ۱۹۷۵م مسؤول جنبش امل در زادگاهش شهرک البازوریه شد.

وی پس از بازگشت از نجف در سال ۱۹۷۹م به عضویت دفتر سیاسی جنبش امل درآمد و نماینده این جنبش در دره بقاع شد.[۱۳]

در سال ۱۹۸۲م به‌همراه گروهی دیگر از روحانیون مبارز از تشکیلات امل جدا شد و حزب‌الله لبنان را تأسیس کردند.

وی از سال ۱۹۸۲ تا ۱۹۹۲م فعالیت‌های خود را در حزب‌الله متمرکز کرد. وی علاوه بر این که در شورای مرکزی حزب حضور داشت مسؤول آماده‌سازی نیروهای مقاومت و تأسیس هسته‌های نظامی بود. وی مدتی معاون ابراهیم امین السید (مسوول حزب‌الله در بیروت) و مدتی هم معاون اجرایی حزب‌الله بود.[۱۴]

عضویت در جنبش امل

رهبر شیعیان لبنان امام موسی صدر در روزهای آغازین سال ۱۹۷۵ م (۱۳۵۴ ش) ضمن خطابه‌ای پر شور که به مناسبت سالگرد عاشورای حسینی ایراد نمود، مردم لبنان را به تشکیل یک گروه مقاومت نظامی در برابر تجاوز رژیم اشغالگر قدس و توطئه‌های مزورانه دولت اسرائیل برای بیرون راندن لبنانیها از سرزمینهای خویش فرا خواند. هفت ماه بعد در یک کنفرانس مطبوعاتی به طور صریح تاسیس یک گروه مسلح را به نام افواج مقاومت لبنانی (امل) در حیات سیاسی، مذهبی کشور لبنان اعلام نمود.[۳]

در همین سال و با آغاز جنگهای داخلی لبنان، سید حسن پانزده ساله همراه خانواده به روستای بازوریه، زادگاه پدرش در جنوب لبنان کوچ کرد و تحصیلات دبیرستانی را در شهر صور ادامه داد. او در روستای بازوریه به صفوف جنبش امل پیوست. این پیوستن براساس میل قلبی او بود، چون مانند همه مردم جنوب لبنان به امام موسی صدر بنیانگذار جنبش امل علاقه فراوان داشت. روستای بازوریه در آن روزها همچون سایر مناطق لبنان، جولانگاه روشنفکران چپگرا، به ویژه هواداران حزب کمونیست لبنان یا گروههای فلسطینی بود. به هر حال دیری نپایید که سید حسن و برادرش سید حسین با آنکه جوان بودند، مسئولیت جنبش امل در روستای بازوریه را بر عهده گرفتند.[۴]

فعالیت سیاسی

نصرالله با اتمام دورهٔ دبیرستان و هم‌زمان با آغاز جنگ داخلی لبنان وارد جنبش امل شد و به‌عنوان مسئول سازمانی جنبش شیعی امل در روستای البازوریه به فعالیت پرداخت. وی در زمان تحصیل در حوزه امام منتظر نیز به فعالیت سازمانی در جنبش امل می‌پرداخت که در همان زمان، به‌عنوان عضو دفتر سیاسی آن انتخاب شد.[۷]

ملاقات با امام خمینی رحمة‌الله‌علیه

این کمیته هئیتی پنج نفره را به نام « شورای لبنان » به ریاست شهید سید عباس موسوی تشکیل داد و آن را برای ملاقات با امام خمینی رحمة‌الله‌علیه و کسب تکلیف شرعی از محضر ایشان به تهران اعزام کرد. این هیئت در دیدار با امام اهداف و برنامه‌های خود را شرح داد و سپس با ایشان بیعت کرد. امام خمینی رحمة‌الله‌علیه به عنوان ولی امر مسلمین این شورا را تایید کردند و از اعضای آن خواستند که راهشان را ادامه دهند. در این دیدار شهید سید عباس موسوی در مورد شرایط وقت لبنان و عزم اسلام گرایان برای مقابله با ارتش اسرائیل که بخش عظیمی از لبنان را اشغال کرده بود، صحبت کرد. امام در جواب فرمودند: «مهم عمل است. شما در مرحله کربلایی قرار دارید. توقع نداشته باشید که ثمره عملتان را در دوران حیات خود بچینید.[۱۱] »

دریافت حکم اجازه از امام خمینی رحمة‌الله‌علیه

پیش از ظهر روز ششم آبان ۱۳۶۰ ش یاران جنبش امل به همراه سید حسن نصرالله در جماران به حضور امام خمینی رحمة‌الله‌علیه رسیدند. همان روز سید حسن نصرالله، حکم اجازه اخذ وجوهات شرعیه را در ۲۱ سالگی از امام دریافت نمود.

این در حالی بود که امام خمینی رحمة‌الله‌علیه به ندرت چنین شرایطی را برای کسی ایجاد کرده بود شیخ صبحی طفیلی از سران مقاومت، هفت سال بعد (۱۴ آبان ۱۳۶۷) و شهید سید عباس موسوی اولین دبیر کل حزب الله، نیز در ۲۰ بهمن ۱۳۶۶ اجازه تصرف در امور حسبیه و شرعیه را به امر امام پیدا کردند.[۹]

متن حکم امام

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد الله رب العالمین و الصلوة و السلام علی محمد و آله الطاهرین و لعنة الله علی اعدائهم اجمعین

و بعد، جناب حجت الاسلام آقای حاج سید حسن نصرالله (دامت افاضاته) از طرف اینجانب مجازند در تصدی امور حسبیه و اخذ وجوه شرعیه و مصرف مظالم عباد و زکوات و کفارات در مصارف مقرره شرعیه و در مورد سهمین مبارکین نیز مجازند در اخذ و صرف آن در مخارج خودشان به نحو اقتصاد و در مورد مازاد بر مخارج نیز مجازند نصف آن را در خارج سادات عظام ـ کثرالله امثالهم ـ و ترویج شریعت مقدسه صرف نموده و نصف دیگر را ارسال دارند.

واوصیه - ایده الله تعالی ـ بما اوصی به السلف الصالح من ملازمه التقوی و التجنب عن الهوی و التمسک بعروة الاحتیاط فی امور الدین و الدنیا و ان لانیسانی من صالح دعواته و السلام علیه و علی اخواننا المؤمنین و رحمة الله و برکاته[۱۰]

روح الله الموسوی الخمینی

نماینده امام خمینی در لبنان

در دیداری که حسن نصرالله در سال ۱۳۶۰ با سید روح‌الله خمینی در تهران داشت، خمینی وی را به‌عنوان نماینده خود در امور حسبیه و اخذ امور شرعیه در لبنان منصوب کرد. نصرالله در زمان دریافت این حکم ۲۱ ساله بود و اولین نفر از رهبران حزب‌الله لبنان بود که چنین حکمی را از روح‌الله خمینی دریافت کرده است.[۲۶] نصرالله در سال ۱۳۶۱ هم به‌عنوان سرپرست تیم ورزشی جنبش امل به تهران سفر کرد که به دلیل درگرفتن جنگ ۱۹۸۲ لبنان این سفر نیمه‌تمام ماند.[۲۷]

نصرالله در سال ۱۳۶۶ تصمیم گرفت که برای ادامه تحصیلات دینی به قم مهاجرت کند. او دو سال در حوزه علمیه قم تحصیل کرد. نصرالله در این مدت زبان فارسی را به خوبی آموخت و دوستان نزدیکی در میان نخبگان سیاسی-نظامی ایران پیدا کرد. او در سال ۱۳۶۸ به لبنان بازگشت.[۲۸]

وی بارها در سخنرانی‌ها و جلسات خود به حمایت‌های ایران از حزب‌اله تصریح کرده است.[۲۹] در سال ۱۳۹۵ و پس از آن‌که دولت آمریکا تحریم‌های بانکی علیه گروه حزب‌الله وضع کرد نصرالله اعلام کرد این تحریم‌ها بی‌اثر هستند چون آن تشکل همهٔ نیازهایش از خوراک و پوشاک گرفته تا موشک و راکت را مستقیماً از جمهوری اسلامی دریافت می‌کند.[۳۰] او تصریح کرد تا زمانی که ایران پول داشته باشد، حزب‌الله هم پول و امکانات دریافت خواهد کرد.[۳۱]

نصرالله در سخنرانی‌هایش از انقلاب اسلامی ایران دفاع می‌کند و آن را وظیفه‌ای بر اساس قانون وفاداری می‌داند.[۳۲] معاون سید حسن نصرالله در پاسخ به سؤالی مبنی بر واکنش حزب‌الله در صورت حمله اسرائیل و حامیان آن به ایران گفت: رابطه ما با جمهوری اسلامی ایران مثل پدر و فرزند است و در صورت حمله متجاوزان از ایران دفاع خواهیم کرد، حتی اگر شود خودمان را فدای بقای جمهوری اسلامی بکنیم، این کار را خواهیم کرد و این کار نه از روی تعصب، بلکه به خاطر مصالح حقیقی جهان اسلام است.[۳۳]

تأسیس حزب‌الله

در سال ۱۹۸۲ هم‌زمان با حملات اسرائیل به جنوب لبنان و پس از ربوده شدن امام موسی صدر، به علت اختلافات سیاسی-نظامی میان رهبران جنبش امل، سید حسن همراه برخی دیگر از مقامات جنبش امل به رهبری سید عباس موسوی که تمایلاتی به انقلاب ایران داشتند، از این گروه خارج شدند که در واقع این خروج مقدمه‌ای برای تأسیس حزب‌الله شد. در همان سال ۱۹۸۲ به رهبری موسوی، هستهٔ اولیهٔ حزب‌الله شکل گرفت.[۳][۷][۳۷] موسوی در این زمان خواهان افزایش فعالیت و نفوذ سوریه به رهبری حافظ اسد در لبنان بود. اما نصرالله اصرار داشت که این گروه بر روی حملات به نظامیان آمریکایی و اسرائیلی تمرکز داشته باشد.[۲۸]

تاسیس حزب الله

تشکیلات حزب الله در سال ۱۹۸۹ م (۱۳۶۳ ش) با انتشار بیانیه سرگشاده‌ای به نام «پیام به مستضعفین جهان» موجودیت خود را به طور رسمی اعلام کرد. به موازات فعالیتهای نظامی رزمندگان مقاومت اسلامی و پیش از صدور بیانیه رسمی اعلام موجودیت، تلاش سران و بنیانگذاران حزب الله برای سازماندهی تشکیلات خود و یافتن یک چهار چوب سیاسی که بتواند در آینده روحانیون و شخصیتهای سیاسی مبارز را هماهنگ و منظم کند، ادامه یافت.

در این زمینه کمیته‌ای ۹ نفره از علمای بزرگ شیعه و شخصیتهای مستقل تشکیل شد و با انتشار بیانیه‌ای تعهد خود را به ولایت فقیه و جنگ با اسرائیل اعلام کرد.

مسئولیت‌ها

سید حسن نصرالله از ابتدای شکل‌گیری حزب‌الله در آن به فعالیت پراخت، در سال ۱۹۸۵ وی با انتقال به بیروت مسئولیت‌های سنگین‌تری را عهده‌دار شد. نخستین مسئولیت جدی نصرالله آماده‌سازی نیروهای مقاومت و تأسیس هسته‌های نظامی و در عین حال معاون ابراهیم امین از نمایندگان حزب‌الله در پارلمان لبنان بود. در سال ۱۹۸۷ و هم‌زمان با تشکیل کمیتهٔ اجرایی حزب‌الله، نصرالله به ریاست کمیته انتخاب شد. در عین حال او در شورای تصمیم‌گیری حزب‌الله نیز وارد شد و مسئول اجرایی آن نیز بود.[۷][۳۷][۳۸]

دبیرکلی حزب‌الله لبنان و سید مقاومت

سید حسن نصرالله، پس از شهادت سید عباس موسوی در ۱۶ فوریه ۱۹۹۲م، با اجماع اعضای حزب‌الله لبنان به عنوان دبیرکل آن حزب انتخاب شد.[۱۵] وی هنگام پذیرش دبیرکلی حزب‌الله ۳۲ سال داشت.»[۱۶]

حزب‌الله لبنان در زمان دبیرکلی سید حسن، پیروزی‌هایی بر رژیم صهیونیستی دست یافت که مهم‌ترین آن آزادسازی جنوب لبنان در سال ۲۰۰۰م و جنگ ۳۳ روزه در ۲۰۰۶م و شکست گروه‌های تروریستی در ۲۰۱۷م گفته شده است.[۱۷]

سید حسن، به جهت نقش خود و حزب‌الله در آزادسازی جنوب لبنان در ۲۰۰۰م که پس از ۲۲ سال اشغال اسرائیل بود، و همچنین پیروزی در جنگ ۳۳ روزه به «سید مقاومت» ملقب شد.[۱۸]

حزب الله و ولایت فقیه

اصلی‌ترین ویژگی حزب الله در مقایسه با گروههای اسلام گرای جهان عرب، پذیرش کامل نظریه ولایت فقیه و رهبری امام خمینی است این حزب در کتابچه‌ای که در خصوص تاریخچه و دیدگاههای خود انتشار داد، چنین بیان داشت:

«در خصوص ولایت امر ما خود را به ولایت مرجعیت رشیدی پایبندی می‌دانیم. ولایت در ولی فقیه جامع الشرایطی که عدالت ، اعلمیت، کفایت، آگاهی به مسائل روز، مدیریت، تقوا و سایر صفات لازم در او تجلی یافته است. این ولایت فقیه و مرجعیت دینی شایستگی زعامت دینی سیاسی و رهبری مسلمانان را دارا می‌باشد. نقشی که روحانیون در ارکان مختلف حزب الله دارا هستند در هیچ یک از احزاب و سازمان‌های لبنانی سابقه ندارد.

از ابتدای تاسیس حزب الله تاکنون همواره اکثریت اعضای شورای حزب الله راروحانیون تشکیل می‌داده‌اند و ریاست شوراهای مهم حزب الله همچون شورای اجرایی و یا شورای جهادی همواره بر عهده یک روحانی بوده است. سخنگو، دبیر کل و معاون دبیر کل حزب الله همیشه از میان روحانیون انتخاب شده‌اند..[۱۲]

دبیرکل

پس از ترور سید عباس موسوی به وسیلهٔ بالگردهای اسرائیلی در ۱۶ فوریه ۱۹۹۲، با اجماع شورای تصمیم‌گیری حزب‌الله، نصرالله برای دبیرکلی حزب‌الله انتخاب شد.[۷][۳۷] او در زمان رهبری حزب‌الله، ۳۲ سال داشت و به عقیده برخی، انتخاب او ناشی از ارتباطات ویژه‌اش با جمهوری اسلامی ایران بود. به عقیدهٔ بسیاری از روحانیون شیعه، نصرالله از تحصیلات دینی کافی برخوردار نبود و به همین دلیل، در همان زمان تحصیلاتش را از سرگرفت.[۲۸]

در زمان رهبری نصرالله، برخی از اعضای حزب‌الله در انتخابات لبنان شرکت داشتند. نصرالله تصمیم گرفت تا شاخه سیاسی حزب‌الله به موازات شاخه نظامی آن به بازیگر مهم لبنان تبدیل شود. حزب‌الله به هشت کرسی در پارلمان لبنان دست یافت.[۲۸] در این دوران حزب‌الله به طراحی و اجرای عملیات تروریستی نیز متهم شد.

فعالیت‌های مبارزاتی علیه اسرائیل

سید حسن نصرالله از همان آغاز هدایت حزب‌الله لبنان موضعی تهاجمی علیه اسرائیل اتخاذ کرد. یک سال پس از دبیرکلی وی در حزب‌الله در سال ۱۹۹۳، تعداد ۲۶ سرباز اسرائیلی در نزاع طرفین توسط حزب‌الله کشته شدند. جنگ حزب‌الله علیه اسرائیل برای عقب راندن اسرائیل از جنوب لبنان ادامه پیدا کرد. تعداد کشته‌های سربازان اسرائیلی در سال ۱۹۹۷ به ۴۰ تن رسید. با سخت شدن شرایط اسرائیل مجبور به ترک خاک لبنان در سال ۲۰۰۰ میلادی شد.[۸] پیروزی حزب‌الله در خارج کردن اسرائیل از جنوب لبنان و کشته شدن پسر نصرالله در جنگ در سال ۱۹۹۷، موجب محبوبیت سید حسن نصرالله در جنوب لبنان شد.[۲۳]

به‌دنبال خروج اسرائیل از لبنان، گروه‌های سیاسی رقیب و قدرت‌های خارجی، خواهان خلع سلاح این گروه بودند اما نصرالله با این کار مخالفت کرد.[۲۸]

وجهه عمومی

نصرالله شخص محبوبی در لبنان و دیگر کشورهای عربی بود و علی‌رغم این‌ها، مخالفان سرسختی نیز داشت. او در ورود حزب‌الله به عرصه سیاست و دست‌یابی این گروه به قدرت در ساختار حکومتی لبنان، نقش کلیدی داشت. اعتبار نصرالله به‌دلیل مقابله با اسرائیل افزایش یافت و به شخص قدرتمندی در این کشور تبدیل شد. او به‌منظور جلوگیری از ترور شدن به‌وسیلهٔ اسرائیل، سال‌ها بود که کمتر در انظار عمومی حاضر شده است.[۲۸] تیم حفاظتی ۱۵۰ نفره مسئولیت حفاظت وی را بر عهده داشتند.[۴۰] این تیم حفاظت را عماد مغنیه ایجاد کرد[۴۱] و ابو علی جواد مسئولیت این تیم را بر عهده داشت. وی که داماد سید حسن نصرالله و به «سپر سید» معروف بود، دوره‌های متعدد و پیچیده نظامی را در ایران گذرانده است.[۴۲]

نصرالله رابطهٔ نزدیکی با جمهوری اسلامی ایران و رهبرش سید علی خامنه‌ای داشته است. حمایت مالی جمهوری اسلامی ایران از حزب‌الله باعث شد تا نصرالله با تشکیل شبکه‌ای پیچیده از مدارس، بیمارستان‌ها و انجمن‌های خیریه، به بسیاری از شیعیان لبنان خدمات رفاهی و اجتماعی برساند. این سیاست به یکی از جنبه‌های مهم هویت جنبش سیاسی-اجتماعی شیعیان در لبنان تبدیل شد.[۲۸]

ترورهای نافرجام

سید حسن نصرالله در سال‌های مسئولیتش چندین بار مورد تهدید تروریستی واقع شده است. برخی از این طرح‌های ترور عبارتند از:

ترور از طریق مسمومیت غذایی (۲۰۰۴م)

بمباران برج محل اسکان وی توسط هواپیماهای اسرائیلی (۲۰۰۶م)

دستگیری گروه تروریستی که هدفشان حمله خمپاره‌ای به خودروی سید حسن نصرالله بوده است (۲۰۰۶م)

انفجار ساختمانی که تصور می‌شد سید حسن نصرالله در آن حضور دارد توسط هواپیماهای اسرائیلی (۲۰۱۱م)

سید حسن نصرالله به دلیل تهدیدات امنیتی در سال‌های اخیر کمتر در انظار عمومی حاضر می‌شود و تیم حفاظتی ویژه ای مسؤولیت حفاظت وی را بر عهده دارد.[۱۹] ابوعلی جواد داماد سید حسن نصرالله مسئولیت این تیم را بر عهده دارد.[۲۰]

نبرد سی و سه روزه

حزب الله مدتها بود از حمله گسترده اسرائیل اطلاع پیدا کرده بود، از این رو روز چهارشنبه بیست و یکم تیر ماه ۱۳۸۵ یک پایگاه سربازان رژیم صهیونیستی را مورد حمله قرار داد. در جریان این عملیات هفت سرباز اسرائیلی به هلاکت رسیدند و بیست و یک تن مجروح شدند. حزب الله دو سرباز اسرائیلی را نیز به اسارت در آورد. پس از آن ارتش اسرائیل حمله خود را از زمین و دریا و هوا به لبنان آغاز کرد. سید حسن نصرالله در سخنانی که از شبکه المنار پخش می‌شد، گفت: «پیروزی در نبرد همه جانبه در راه است».

به دنبال این سخنان موج موشکهای حزب الله آسمان شمال فلسطین را پر کرد. ناو چه پیشرفته رژیم صهیونیستی در نزدیکی ساحل لبنان منهدم شد. اکثر موشک‌های حزب الله به بندر حیفا اصابت کرد و بیشتر ساکنان شهرکهای صهیونیستی از خانه‌های خود گریختند. آمریکا و انگلیس پیش نویس قطعنامه شورای امنیت درباره آتش بس را و تو کردند.

با شهادت حدود سی کودک در روستای قانا در جنوب لبنان خشم مردم دنیا برانگیخته شد. از سویی دیگر وحدت شگفتی در لبنان بر لزوم حمایت از حزب الله پدید آمد. تلاش ارتش اسرائیل برای پیاده کردن نیرو در شهر صور ناکام ماند. نیروهای این رژیم به دفعات در کمین گاه نیروهای حزب الله گرفتار و کشته و زخمی شدند. اسرائیل روزهای سختی را پشت سر می‌گذاشت.

پیام مقام معظم رهبری

گزیده‌ای از پیام مقام معظم رهبری خطاب به دبیر کل حزب الله به مناسبت پیروزی در نبرد سی و سه روزه با اشغالگران صهیونیستی: برادر مجاهد و بسیار عزیز جناب آقای سید حسن نصرالله ادام الله عمره و عزه و عافیته. سلام علیکم بما صبرتم. درود بر شما و بر دیگر برادران و بر یکایک مجاهدان حزب الله.

آنچه شما با جهاد و مقاومت بی نظیر خود به امت اسلامی هدیه کرده‌اید از حد توصیف این جانب بالاتر است. جهاد دلاورانه و مظلومانه شما که نصرت الهی را به شما ارزانی داشت، بار دیگر ثابت کرد که سلاح‌های مدرن و مرگبار در برابر ایمان و صبر و اخلاص ناکار آمد هستند و ملتی که ایمان و جهاد دارد، مغلوب سیطره قدرت‌های ستمگر نمی‌شود. پیروزی شما پیروزی اسلام بود. شما توانستید به حول و قوه ی الهی ثابت کنید که برتری نظامی به ابزار و سلاح و هواپیما و ناو و تانک نیست، بلکه به قدرت ایمان و جهاد و فداکاری همراه با عقل و تدبیر است.

شما برتری نظامی خود را بر رژیم صهیونیستی تحمیل و تفوق معنوی خود را در ابعاد منطقه‌ای و جهانی تثبیت کردید. افسانه ی شکست ناپذیری و هیبت دروغین ارتش صهیونیست را به مسخره گرفتید و آسیب پذیری رژیم غاصب را به نمایش گذاشتید. شما به ملت‌های عرب عزت بخشیدید و توانایی‌های آنان را که دهها سال به وسیله ی تبلیغات و سیاست‌های استکباری انکار شده بودند در صحنه ی عمل به همه نشان دادید. آنچه اتفاق افتاد حجتی از سوی خداوند بر همه ی دولت‌ها و ملت‌های اسلامی و به ویژه در منطقه خاورمیانه است...

دشمن به غلط پنداشته بود که با حمله به لبنان ضعیف‌ترین حلقه ی کشورهای منطقه را هدف قرار می‌دهد و طرح وهم آلود خاورمیانه دلخواه خود را کلید می‌زند. دشمن یعنی آمریکا و اسرائیل از صبر و هوشمندی و دلاوری ملت لبنان غافل بود از توانایی بازوان ستبر لبنان غافل بود. از سنت الهی «کم من فئة قلیلة غلبت فئة کثیرة باذن الله و الله مع الصابرین» غافل بود. ملت لبنان و جوانان دلاور و سیاستمداران هوشمندش با سیلی سخت خود، او را از این غفلت بیرون آوردند.

دشمن اکنون در صدد بریدن این بازوی توانا و کار آمد است در صدد ایجاد اختلاف میان سیاستمداران است. در صدد پاشیدن ویروس بی صبری و تردید در مردم است. همه باید در برابر این سمپاشی‌ها بیدار باشند. به حول و قوه الهی شما در خنثی کردن توطئه‌های آنان موفق خواهید شد. و پیروزی دومی به دست خواهید آورد. ان شاء الله جهادی که اکنون در این میدان جدید پیش روی شماست مانند جهاد فداکارانه شما در میدان نظامی حائز اهمیت و در آن صبر و توکل و اخلاص و تدبیر تعیین کننده است. به شماو دیگر برادران و دلاوران عرصه جهاد درود می‌فرستم و دست و بازوی همه شما را می‌بوسم.[۱۹]

سید علی خامنه‌ای ۲۵ مرداد ۱۳۸۵.

نگاهی به دیدگاه‌ها

با ارواح، جان‌ها، فرزندان و اموالمان به حسین(ع) می‌گوییم: «لبیک یا حسین». ما به این پیمان و دعوت پشت نخواهیم کرد.

به همهٔ طاغوتان، متجاوزان، مفسدان، فرصت‌جویان و کسانی که به شکستن اراده، عزم و ایستادگی ما دل بسته‌اند می‌گوییم ما فرزندان آن امام، آن مردان و آن زنان و برادران آن جوانانی هستیم که روز عاشورا با حسین ایستادند و این جملهٔ حسین را خطاب به تاریخ گفتند که:هیهات منا الذلة[۲۶]

بدون شک دورانی که ما را با اسرائیل می‌ترساندند تمام شده. آن اسرائیل ترسناک و هراس‌انگیز تمام شده. نه امروز، که مدت‌هاست تمام شده… ما در روز عاشورا و از همان جایگاه، اراده، عزم و اصرارمان به حفاظت از کشور، ملت، مقدسات و به دوش کشیدن مسئولیت‌های بزرگ را کسب می‌کنیم. و حتی یک روز هم دربارهٔ این که در کنار حسین باشیم تردیدی به خود راه نمی‌دهیم. جان، خون، فرزندان، پول و هر چیزی که برایمان عزیز است را فدای او می‌کنیم و تمام می‌شویم بدون این که پایان بپذیریم. چون پس از آن برای همیشه در محضر حسین(ع) خواهیم بود.[۲۷]

از نگاه دیگران

آیت‌الله خامنه‌ای در تقریظ بر کتاب سید عزیز: هر چیزی که مایهٔ شناخت و تکریم بیشتر آن سید عزیز شود، خوب و برای من مطلوب است.[۲۸]

روزنامه انگلیسی «دیلی‌تلگراف»: «نصرالله یکی از رهبران شگفتی‌ساز در خاورمیانه است»[۲۹]

روزنامه انگلیسی«تایمز» : «سید حسن نصرالله مَردِ لحظه‌هاست که ستاره بخت و خوش‌شانسی وی بر ویرانه‌های ساختمان‌هایی که بمب‌های اسرائیلی آنها را ویران کردند، درخشید.»[۳۰]

روزنامه آمریکایی«واشینگتن پست»: «نصرالله از بزرگ‌ترین اسرار حزب‌الله به‌شمار می‌رود.»[۳۱]

ارتباط با ایران

سید حسن نصرالله سال ۱۳۶۰ش از امام خمینی اجازه تصرف در امور حسبیه و شرعیه را دریافت کرد[۳۴] او پس از آن بارها به ایران سفر کرده است.[۳۵] و در جلسات مختلف به ایراد سخنرانی پرداخته و دیدارهایی را نیز با مقامات ایرانی داشته است. او با برخی از فرماندهان نظامی ایران روابطی دوستانه دارد.[۳۶] وی بارها در سخنرانی‌ها و جلسات خود به حمایت‌های ایران از حزب‌الله تصریح کرده است[۳۷] وی در سخنرانی‌هایش از ایران دفاع می‌کند و آن را وظیفه‌ای بر اساس قانون وفاداری می‌داند.[۳۸]

سخنرانیهای سیدحسن نصرالله

ورود حضرت معصومه (سلام‌الله‌علیها) به قم، در ۲۳ ماه ربیع الاول سال ۲۰۱ هجری قمری واقع شده است.

حضرت فاطمه معصومه (سلام‌الله‌علیها)، دختر امام کاظم (علیه‌السّلام) و خواهر امام رضا (علیه‌السّلام) و یکی از بانوان بافضیلت خاندان اهل‌بیت (علیهم‌السّلام) است. ایشان بعد از یک سال از هجرت برادرش امام رضا (علیه‌السّلام) به خراسان، برای دیدار آن حضرت، به همراه عده‌ای از بنی هاشم راهی ایران شده و در ساوه گرفتار ماموران حکومت عباسی شدند. در آن زمان که شهر قم مرکز شیعیان بود، آن بانو وارد آن شهر شده و در آنجا مدتی سکونت داشتند که رحلت کردند.

ابن جوزی برای موسی کاظم، چهار دختر ذکر می‌کند که نام همگی آنان فاطمه است.[۱][۲] اما قرشی در حیاة الامام موسی بن جعفر، فاطمه را نام دو تن از دختران موسی کاظم می‌داند که یکی از آنها به فاطمه صغری و دیگری به فاطمه یا فاطمه کبری — که همان فاطمه معصومه است — شهرت داشته‌است.[۳] ربیعی نیز نام چهار دختر موسی کاظم را، فاطمه صغری، فاطمه وسطی، فاطمه کبری و فاطمه گزارش می‌کند.[۴] حمدالله مستوفی نیز از سه دختر با نام فاطمه برای موسی کاظم یاد می‌کند که یکی از آنها با نام «فاطمه ستی» را مدفون در قم گزارش می‌کند. بنابر این گزارش‌ها نام اصلی این دختر، فاطمه است.[۵]

به گزارش منابع شیعه، لقب‌هایی که برای فاطمه بنت موسی کاظم نقل شده‌است عبارتند از: «اخت الرضا، راضیه، مرضیه، معصومه، تقیه، نقیه، رشیده، طاهره، ستّی، حمیده و سیده»[۶][۷] مشهورترین لقب وی، معصومه است[۸][۹][۱۰] که علی بن موسی الرضا او را به این لقب خوانده‌است؛ در حدیثی از علی بن موسی الرضا آمده‌است که: «هرکس معصومه را در قم زیارت کند، مانند کسی است که مرا زیارت کرده‌است».[۱۱][۱۲] منابع شیعه این حدیث را مربوط به بعد از شنیدن خبر مرگ فاطمه معصومه توسط رضا دانسته‌اند.[۱۳] بر اساس گزارش دایرة المعارف بزرگ اسلامی، احتمالاً لقب معصومه در دوره حکومت جهانشاه قراقویونلو به کثرت برای فاطمه معصومه استعمال شده‌است.[۱۴] «کریمه اهل بیت» یکی دیگر از القابی است که منبع روایت آن به دیدار یکی از امامان شیعه توسط سید محمود مرعشی نجفی — پدر سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی — در خواب برمی‌گردد.[۱۵][۱۶][۱۷][۱۸] «ستی» نیز واژه‌ای عربی است که معنای آن بانو و خانم است و در تواریخ قم، فاطمه معصومه با عنوان «فاطمه ستی» خطاب شده‌است.[۱۹] ابوالحسن هاشمی در سیدة عش آل محمد، معتقد است که «اخت الرضا» یکی از القاب شناخته شده فاطمه معصومه است.[۲۰] در زیارتنامه‌ای که برای فاطمه معصومه گزارش شده، از وی با القاب «طاهره، حمیده، بَرّه، رشیده، تقیّه، نقیّه، رضیّه، سیّده، مرضیّه و اخت الرضا» نام برده شده‌است.[۲۱][۲۲]

پدربزرگ فاطمه معصومه، ابوعبدالله جعفر بن محمد صادق (۱۷ ربیع‌الاول ۸۳–۲۵ شوال ۱۴۸) است که به رئیس مذهب جعفری شناخته می‌شود.[۲۳] پدر وی، موسی بن جعفر (۲۰ ذی الحجه ۱۲۸ – ۲۵ رجب ۱۸۳ ه‍.ق) ملقب به موسی کاظم و امام هفتم شیعیان امامیه است.[۲۴][۲۵][۲۶] نجمه خاتون مادر فاطمه معصومه، برده‌ای از مغرب یا شمال آفریقا بود که خریداری و آزاد شد تا به ازدواج موسی کاظم دربیاید.[۲۷] از آنجا که یکی از القاب او «خَیزُران مَرسِیَّه» است، قائمی گزارش می‌دهد که عده‌ای احتمال داده‌اند وی اهل جزیره مارسی در جنوب فرانسه بوده‌است؛ و در مقابل از آنجا که وی به «شَقْرَاء نُوبِیَّه» نیز لقب گرفته‌است، برخی دیگر احتمال داده‌اند که او اصالتاً اهل شهر نوبه در شمال آفریقاست.[۲۸] برای وی نام‌های دیگری چون تکتم، اروی، سمان، سکن و سکنی نیز گزارش شده‌است. بنابر روایتی که صدوق، محدث شیعه، در عیون اخبارالرضا گزارش می‌کند، نجمه، کنیز حمیده مصفاه بود که به عقد موسی کاظم درآمد.[۲۹] برای فاطمه معصومه نوزده برادر و هجده خواهر گزارش شده‌است.[۳۰] علی بن موسی الرضا، یکی از برادرانش، امام هشتم شیعیان دوازده‌امامی است.[۳۱]

تاریخ تولد فاطمه معصومه به‌طور دقیق مشخص نیست؛[۳۲] اما علی نمازی در کتاب مستدرک سفینه البحار تاریخ تولد وی را طبق اسناد به دست آمده، در روز ۱ ذی‌القعده سال ۱۷۳ قمری در شهر مدینه نوشته‌است.[۳۳] هالم، شیعه‌شناس آلمانی نیز، تاریخ ولاد فاطمه را ۱ ذیقعده سال ۷۹۰ میلادی می‌داند.[۳۴] در مقابل، عباس فیض قمی در کتاب انجم فروزان، به نقل از کتاب لواقح الانوار و کتاب نزهة الابرار فی النسب اولاد الائمة الاطهار سال ولادت فاطمه معصومه را ۱۸۳ ه‍.ق دانسته‌است؛[۳۵] اما هاشمی معتقد است، از آنجا که موسی کاظم در ۲۵ رجب سال ۱۸۳ در زندان هارون کشته شد و کمترین زمان زندان وی چهار سال بود، این قول معقول به نظر نمی‌رسد.[۳۶] برخی چون شبیری زنجانی، تاریخ ۱۷۳ را قولی مجعول می‌دانند و آن را تضعیف کرده‌اند.[۳۷] با این حال شخصی به نام جواد شاه‌عبدالعظیمی در مسافرت مکه و در کتابخانه شهر مدینه، در کتابی به نام «نزهه الابرار فی نسب اولاد الائمه الاطهار» و در کتاب «لواقح الانوار» تاریخ ولادت فاطمه معصومه را سال ۱۷۳ ه‍.ق و تاریخ وفاتش را ۲۰۱ ه‍.ق مشاهده و گزارش کرده‌است.[۳۸][۳۹] شبیری در جرعه‌ای از دریا گزارش می‌کند که در زمان تولیت سید محمدباقر متولی‌باشی (متوفی ۱۳۵۹ قمری) بر حرم فاطمه معصومه، وی اعلام کرد که اگر کسی تاریخ ولادت یا وفات فاطمه معصومه را پیدا کند، دستور می‌دهم که در آن روزها بازار قم را تعطیل کنند. بر اساس گزارش منابع، فردی که به دروغگویی معروف بود، ادعا می‌کند که در کتاب لواقح الانوار که در کتابخانهٔ مدینه موجود است، تاریخ ولادت فاطمه معصومه را سال ۱۷۳ ه‍.ق ذکر کرده‌اند. متولی‌باشی گفته وی را قبول نمی‌کند و می‌گوید: «من با متولی کتابخانه مدینه آشنا هستم؛ و از وی خواهم خواست که آن کتاب را بدهد و ما اینجا چاپ کنیم.» آن فرد از ادعای خویش کوتاه می‌آید و بدین شکل دروغش در این خصوص آشکار می‌شود.[۴۰][۴۱] اما تاریخ ولادت او بعدها به دلیل آگاه نبودن مؤلف کتاب «مستدرک سفینه البحار» در آن کتاب آمده‌است. البته مؤلف با حساب آنکه موسی بن جعفر در سال ۱۸۳ در زندان بود و به زعم خود این عدد را ناشی از اشتباه افواه دانسته و آن را ده سال عقب کشیده و در کتاب خود تاریخ تولد را روز ۱ ذی‌القعده سال ۱۷۳ قید کرده‌است.[۴۲]

منابع در اینکه او دختر کوچک، بزرگ یا وسط موسی کاظم است با هم در اختلافند.[۴۳] به گزارش قاضی نورالله شوشتری و بر اساس روایتی از جعفر صادق، ولادت فرزند دختری به نام فاطمه را برای موسی کاظم پیش‌گویی شده‌است که با شفاعت او، شیعیان به بهشت خواهند رفت.[۴۴]

به نوشته ایتان کلبرگ، موسی کاظم در قبال حکومت عباسی سیاست سکوت را پیش گرفته و همانند پدرش جعفر صادق، وقتش را به مراقبه و نیایش و همچنین تعلیمِ عقاید شیعه به شاگردانش اختصاص داده بود؛ با این وجود وی از آزار حکومت مصون نماند. کاظم به دستور مهدی — سومین خلیفه عباسی — دستگیر و به بغداد منتقل و در آنجا تحویل مصیّب بن زهیر الدعبی شد. مصیب متأثر از کاظم، از پیروان او شد.[۴۵] به‌نقل از تاریخ فخری، موسی کاظم بار دیگر به دستور هارون الرشید — پنجمین خلیفه عباسی — به دلیلِ اخبار غلط چند تن از خویشاوندانش مبنی بر قصد قیام علیه حکومت، در زندان سندی بن شاهک محبوس شد و در آنجا درگذشت.[۴۶] به گزارش جعفریان، پدر فاطمه معصومه در دوران هارون الرشید، دو بار راهی زندان شد. بار دوم از سال ۱۷۹ تا ۱۸۳ه‍.ق به طول انجامید و منجر به مرگ او شد.[۴۷] فاطمه معصومه ۶ سال داشت که دیگر پدر را ندید[۴۸] و بر اساس گزارش ربیعی، کمتر از ۱۰ سال سن داشت تا اینکه پدرش را از دست داد.[۴۹] به گزارش منابع شیعه، یکی از وقایعی که در طول زندگانی فاطمه معصومه برای او رخ‌داد، لشکرکشی سپاه خلافت عباسی به فرماندهی عیسی جَلّودی به مدینه، جهت سرکوب قیام محمد بن جعفر صادق، بود. طبق روایت‌های شیعی، هارون به عیسی جَلّودی، فرمانده لشکر، دستور داد به خانه‌های علویان یورش بَرد و دارایی، لباس و زیورِ زنان را غارت کند، و حتّی یک جامه بر تنِ زنان باقی نگذارد. به‌گفتهٔ شیخ صدوق، هنگامی‌که جلّودی به خانهٔ علی بن موسی الرّضا هجوم بُرد، علی بن موسی دستور داد همهٔ زنان در یک اتاق گرد آیند، و خود بر درِ اتاق ایستاد و از هجوم جلّودی به درونِ اتاق جلوگیری کرد و سوگند خورد تا خودش، اموالِ درونِ خانه و داراییِ زنان اعم از لباس و گوشواره و خلخال‌شان را بگیرد و به جلّودی تحویل دهد. جلّودی این شرطِ علی بن موسی را پذیرفت و علی بن موسی نیز چنین کرد.[۵۰][۵۱]

فاطمه بنت موسی (۱ ذی‌القعده ۱۷۳ ه‍.ق – ۱۰ ربیع‌الثانی ۲۰۱) مشهور به فاطمه معصومه، فرزند موسی بن جعفر، هفتمین امام شیعیان دوازده‌امامی، و نجمه خاتون است. وی در دوران حکومت عباسیان و در خلافت هارون‌الرشید، امین و مأمون زندگی می‌کرد. فاطمه معصومه ازدواج نکرد و منابع در علت این امر، تحلیل‌هایی را از جمله وصیت پدر، نبود هم‌کفو و مبارزه با دست خلافت عنوان کرده‌اند. او از شخصیت‌های مورد احترام شیعیان به‌شمار می‌رود.

جدایی از برادر

مأمون پس از شکست برادرش امین در جنگ بر سر خلافت در سال ۱۹۸ هجری قمری، با چالش‌های سیاسی و اجتماعی فراوانی مواجه بود؛ چاره‌ای که وی اندیشید، ولایتعهدی یکی از سادات علوی بود تا بتواند علاوه بر کنترل قیام علویان، جایگاه حکومت را احیاء کند و به آن قداست ببخشد.[۶۴][۶۵] برای این منظور، بهترین گزینه، علی بن موسی الرضا به عنوان رهبر علویان معرفی شد؛ به همین جهت با نامه‌نگاری‌های متعدد، وی را به مرو دعوت کرد و مسئله خلافت و ولایتعهدی را به وی پیشنهاد داد.[۶۶]علی بن موسی سرانجام در ۱۵ محرم سال ۲۰۰ هجری قمری از مدینه به قصد مرو خارج شد. بنابر گزارشی در تاریخ قم، علی بن موسی در طول مسیر مدینه تا مرو، نامه‌ای به خواهرش فاطمه معصومه نوشت و به غلامی نامه‌رسان دستور داد هرچه سریع‌تر به مدینه برود و نامه را به فاطمه معصومه برساند، وقتی نامه به فاطمه معصومه رسید، وی مهیای سفر شد.[۶۷][۶۸][۶۹] اما در منابعی دیگر، از وجود و ابلاغ چنین نامه‌ای گزارشی به میان نیامده‌است و تنها به قصد ملاقات فاطمه معصومه از برادرش به عنوان هدف این سفر یاد شده‌است.[۷۰][۷۱] همچنین یک گزارش از سفر فاطمه معصومه به مرو برای ازدواج با خلیفه یاد کرده‌است که بیشتر به یک داستان عاشقانه شباهت دارد. این گزارش اخیر با شواهد تاریخی سازگاری ندارد؛ چرا که در این صورت، باید سفر فاطمه معصومه، با تشریفات خاصی صورت می‌گرفت.[۷۲]

سفر به ایران

زمانی که برادرش علی بن موسی الرضا پس از انتصاب به ولایتعهدی مأمون، از مدینه به مرو برده شد، فاطمه معصومه پس از یک سال، عزم مرو نمود. برخی معتقدند که علی بن موسی الرضا طی نامه‌ای از فاطمه معصومه خواست تا به مرو عزیمت کند. کاروان فاطمه معصومه که به همراهی فرزندان و نوادگان موسی کاظم شکل گرفته بود و عددش را ۲۳ نفر گزارش کرده‌اند، به سال ۲۰۱ ه‍.ق از مدینه حرکت کرد؛ تاریخ دقیقی برای خروج این کاروان ذکر نشده‌است، اما از آنجا که کاروان آنان در دهه آخر ماه ربیع‌الاول سال ۲۰۱ به شهر قم رسیده‌است و فاصله مدینه تا قم، حدوداً ۲ ماهه طی می‌شود؛ احتمالاً کاروان در دهه آخر ماه محرم سال ۲۰۱ به سمت مرو رهسپار شدند. از وقایع صورت گرفته در فاصله کاروان از مدینه تا ساوه، هیچ گزارشی نقل نشده‌است، تنها برخی منابع به اتفاقات صورت گرفته در ساوه اشاره داشته‌اند. با رسیدن کاروان به ساوه، گویا عباسیان یا گروهی محارب، به کاروان حمله کرده و سبب کشته و زخمی شدن کاروانیان شدند. در این بین برخی دیگر همچون فاطمه معصومه و خواهران وی، مسموم شده بر اثر بیماری درگذشتند. فاطمه معصومه پس از وقایع ساوه، به سمت قم عزیمت کرده و هفده روز بعد، در قم درگذشت و در باغ بابلان بخاک سپرده شد.

مهاجرت سادات به سرزمین‌های اسلامی و غیر اسلامی، از جمله مهاجرت‌های شایع در دوران پسا اسلام است. مقصد این مهاجران، بیشتر عراق و خراسان در ایران بود. این مهاجرت‌ها از عصر امویان آغاز و تا دوران عباسیان و پس از آن نیز ادامه داشت. از علل این مهاجرت‌ها ظلم و ستم خلفای اموی و عباسی بر طالبیان و خصوصاً علویان و همین‌طور جذب سادات به عنوان نمایندگان اسلام در مناطق مختلف مطرح شده‌است. یکی دیگر از عواملی که سبب افزایش مهاجرت سادات و علویان به ایران و خصوصاً خراسان شد، ولایتعهدی علی بن موسی الرضا در مرو و تأسیس حکومت علویان در طبرستان می‌باشد.[۷۳] انتخاب خراسان به عنوان مقصد به جهت موقعیت مناسب خراسان، دوری از عراق به عنوان مرکز خلافت، حضور علویان زیدیه و اسماعیلیه و گرایش به تشیع مردمان خراسان برای ساداتی که تحت نظارت حکومت بودند، گزینه مناسبی بود.[۷۴] عوامل جذب خراسان برای شیعیان تا سال ۱۳۲ ه‍.ق ادامه داشت ولی با قتل عبیدالله الاعرج و پیگیری سیاست‌های ضد شیعی توسط حکومت و خصوصاً هارون الرشید؛ خراسان برای شیعیان منطقه امنی محسوب نمی‌شد و مهاجرت به آنجا به شدت کاهش یافت. این موضوع تا زمان مهاجرت علی بن موسی الرضا به خراسان و ولایتعهدی وی، ادامه داشت. با ولایتعهدی علی بن موسی، برخی از سادات همراه وی و برخی دیگر به جهت قیام‌هایشان در شهرهای دیگر به خراسان منتقل شدند. برخی منابع مانند کنزل الانساب از مهاجرت‌های غیرواقعی و داستان‌گونه یاد کرده‌اند که به درخواست علی بن موسی رخ داده‌است؛ برای نمونه، این کتاب از کاروانی ۱۲ هزار نفری سادات به فرماندهی ابراهیم بن موسی کاظم یاد می‌کند که برای مهاجرت به خراسان به ری رسیده و با نیروهای خلیفه پیکار نمودند یا از کاروانی ۱۰ هزار نفری دیگری به فرماندهی احمد بن موسی کاظم یاد کرده که در شیراز به جنگ با حکومت پرداخته‌اند.[۷۵] به گزارش منابع شیعی، مأمون نیز پس از وصول گزارش‌هایی مبنی بر حرکت کاروان‌های سادات به سمت خراسان، به نیروهای حکومتی دستور داد تا از پیشروی سادات به سمت خراسان، جلوگیری نمایند.[۷۶]

آغاز حرکت

به گزارش عباس قمی در منتهی الآمال، با رسیدن پیک علی بن موسی و دعوت از فاطمه معصومه به عزیمت به خراسان، فاطمه معصومه مهیا سفر شد.[۷۷] قرشی و سجادی تاریخ حرکت فاطمه معصومه از مدینه را در سال ۲۰۱ ه‍.ق گزارش می‌کنند.[۷۸][۷۹] ربیعی گزارش می‌کند که در این سفر چند تن از برادران فاطمه معصومه: فضل، جعفر، هادی، زید و قاسم و تعدادی از برادرزاده‌های و جمعی از غلامان و کنیزان وی را همراهی کردند.[۸۰][۸۱] سید کباری توضیح می‌دهد، از آنجا که برای موسی کاظم، فرزندی به نام هادی گزارش نشده‌است، احتمالاً نام این فرزند، هارون بوده که در تصحیف به هادی مبدل شده‌است. همین‌طور وجود زید که به زیدالنار شهره است در کاروان فاطمه معصومه امکان ندارد؛ چرا که وی به سبب قیامی که در بصره به راه انداخته بود، دستگیر و به مرو فرستاده شده بود.[۸۲] علاوه بر برادران، زنانی نیز با وی همسفر بوده‌اند که عبارتند از دختران موسی کاظم به نام‌های: میمونه، فاطمه صغری و خدیجه خاتون و سلطان موصلیه، خادمه شخص فاطمه معصومه. همچنین منابع از یک خواهر دیگر که همراه دختران موسی کاظم همسفر بوده‌است یاد کرده‌اند اما نام وی را گزارش ننمودند.[۸۳] جعفر مرتضی عاملی، مورخ شیعه، تعداد افراد کاروان فاطمه معصومه را ۲۳ نفر گزارش می‌کند؛ اما همو می‌نویسد که تعداد افراد کاروان، تا ۴۰۰ نفر نیز یاد شده‌است.[۸۴]

در طول سفر

به گزارش سید کباری، از مسیر دقیق کاروان فاطمه معصومه خبری در دسترسی نیست، اما با وجود برخی گزارش‌ها و تحلیل‌ها، مسیر حرکت کاروان از مدینه آغاز و از شهرهای بغداد و ساوه عبور و به قم منتهی شده‌است.[۸۵] بر اساس یک تحلیل جغرافیایی، کاروان از مدینه حرکت کرده و از منزل‌های: «معدن نقره، قادسیه، کوفه و نجف، بغداد و کاظمین، نهروان، خانقین، قصرشیرین، حلوان، زبیدیه، شبدیز، قصر اللصوص، خنداد، همدان، بوزنجرد، طرزه، روذه، سونقین و ساوه» عبور کرده‌است.[۸۶]

فاطمه معصومه هنگامی که به شهر ساوه رسید، بیمار شد.[۸۷][۸۸] در علت بیماری او آورده‌اند که وقتی کاروانیان به شهر ساوه رسیدند، عده‌ای راه را بر آنان بسته و پس از درگیری، تمام برادران و اکثر مردان کاروان کشته شدند؛[۸۹] جعفر مرتضی عاملی در اینباره گزارش می‌کند که مأمورین نظامی مأمون، هارون بن موسی کاظم را که به همراه جمعی از برادران و خواهرانش — از جمله فاطمه معصومه — قصد عزیمت به خراسان داشت به قتل رساندند. مرتضی عاملی همچنین به خوراندن سم به فاطمه معصومه در این جریان نیز اشاره کرده‌است.[۹۰] علت درگیری کاروانیان با آن گروه ناشناس مشخص نیست، اما با توجه به تاریخچه اعتقادی اهالی ساوه، احتمالاً این درگیری به سبب اختلافات مذهبی بوده‌است.[۹۱] به نقل از کتاب تاریخ قدیم قم، داستان دیگری از شیوه رسیدن فاطمه معصومه به قم گزارش شده‌است که بر اساس آن، وقتی کاروانیان به ساوه رسیدند، فاطمه معصومه بیمار شد و از همراهان خود پرسید که تا قُم چقدر فاصله است؟ در پاسخ به او گفته شد که ۱۰ فرسخ راه باقی‌است. سپس دستور داد تا به قم عزیمت کنند.[۹۲] ربیعی، از دعوت مردم قم در ساوه نیز یاد می‌کند[۹۳] و سجادی در دائرةالمعارف بزرگ اسلامی نیز از رفتن موسی بن خزرج از قم به ساوه و دعوت فاطمه معصومه به قم گزارش می‌دهد.[۹۴] به گزارش سید کباری، با تغییر مسیر به سمت قم، کاروان از شهرهای تفرش و آشتیان نیز عبور کرده تا به قم رسیده‌است. وجود امام‌زادگانی بی واسطه از موسی کاظم در شهر تفرش، احتمال حضور این افراد در کاروان فاطمه معصومه را تقویت می‌کند. به احتمال قوی این افراد بر اثر حمله به کاروان یا مسمومیت در این شهر درگذشته‌اند. مؤلف بحرالانساب ضمن اینکه علت بیماری فاطمه معصومه را مسموم شدن بر اثر زهر در ساوه ذکر می‌کند، مرگ «فاطمه صغری» خواهر فاطمه معصومه را قبل از وی و در روستایی از روستاهای آشتیان بیان می‌کند.[۹۵] همین‌طور در طول مسیر ساوه به قم، امام‌زادگان دیگری چون امامزاده محمد فرزند موسی کاظم در خاورشهر تفرش، امامزاده هادی فرزند موسی کاظم در روستای جمزقان در دهستان قاهان از بخش خلجستان، امامزاده جعفر فرزند موسی کاظم در دهکده مصفای گیو از روستاهای دهستان دستگرد و امامزاده زکریا فرزند موسی کاظم در بخش خلجستان گزارش شده‌است. همین‌طور از وجود یک امامزاده دیگر به نام بقعه بی‌بی در مرکز شهر تفرش یاد شده‌است که دختر موسی کاظم است ولی نام و نشان وی، مخفی است. علاوه بر امامزادگان بدون واسطه، امامزادگانی با واسطه نیز گزارش شده از جمله: ابوالعلی مهدی بن محمد از نوادگان جعفر صادق، امامزاده احمد از احفاد موسی کاظم، قاسم بن حمزه بن موسی کاظم شهرهای تفرش و آشتیان.[۹۶] بر اساس آنچه علی‌اکبر تشید در مزار خود می‌نویسد، در ده کیلومتری شهرستان ساوه، امام‌زاده‌ای به نام هارون بن موسی کاظم وجود دارد که به دست عمال عباسی مجروح شده و به زمین‌های زراعی گریخته‌است، عمال عباسی پس از یافتن وی، او را به قتل رساندند. امامزاده دیگری نیز در شهر ساوه گزارش شده‌است که متعلق به اسحاق بن موسی کاظم است.[۹۷][۹۸]

واقعه ساوه

حسن بن محمد بن حسن قمی می‌نویسد: «وقتی حضرت معصومه (سلام‌الله‌علیها) و همراهان به شهر ساوه رسیدند، ماموران حکومت عباسی با آن‌ها درگیر شدند و عده‌ای از آن‌ها را به شهادت رساندند. حضرت معصومه در همانجا بیمار شدند. از همراهیان سوال کرد از اینجا تا قم چقدر فاصله است؟ به ایشان عرض شد: ده فرسخ. حضرت فرمود: مرا از اینجا به قم منتقل کنید!

محمد محمدی اشتهاردی می‌نویسد: «پس از اینکه مامورین حکومت عباسی در ساوه جلوی کاروان حضرت معصومه را گرفتند حدود ۲۳ نفر از آن‌ها کشته شدند، گروهی اسیر و گروهی نیز متواری گردیدند. نقل شده که حضرت معصومه را عمال بنی عباس در ساوه مسموم کردند. آن حضرت در حال بیماری، قم را اختیار کرد، چون قم مرکز شیعیان بود از این‌رو رهسپار قم شد». [۳]

در شهر قم

به گزارش خراسانی در منتخب التواریخ در ۲۳ ربیع‌الاول سال ۲۰۱، کاروان فاطمه معصومه به شهر قم وارد شد.[۹۹] به گزارش شیخ عباس قمی، در اینکه چرا فاطمه معصومه شهر قم را برای اقامت برگزید، حضور مریدان و شیعیان پدرش موسی کاظم در شهر قم و کانون شیعیان بودن آنجا، دلیلی برای این تصمیم عنوان شده‌است. همچنین از درخواست و دعوت مردم قم در این خصوص یاد شده‌است.[۱۰۰] در کتاب آیین برنامه‌سازی آمده‌است که تشیع در این زمان در ایران نیز پراکندگی بالایی داشت و در شهر قم تراکم بسیاری داشت؛ به گونه‌ای که قم را تنها شهر شیعی جهان اسلام می‌دانستند. علی بن موسی الرضا نیز به عنوان رهبر شیعیان، از این پراکندگی، کمال استفاده را کرد و تا پیش از مهاجرت به خراسان، در محوریت مثلث قم، اهواز، همدان شروع به تربیت و تقویت شاگردانش نمود. به مرور زمان و با افزایش کمی و کیفی شاگردان شیعی علی بن موسی در ایران و خصوصاً در قم، شهر قم به مرکز شیعیان مبدل شد و لقب «حرم اهل بیت» را کسب کرد.[۱۰۱] به گزارش هاشمی، در روایتی صحیح آمده‌است که چون خبر حرکت فاطمه معصومه به سمت قم به اهالی قم رسید؛ آل سعد تصمیم گرفتند تا به سمت کاروان فاطمه معصومه در حرکت شوند. در این بین موسی بن خزرج شبانه از قم خارج شد و به کاروان رسید و زمام ناقه فاطمه معصومه را گرفته و به شهر قم و خانه خویش برد.[۱۰۲][۱۰۳] موسی بن خزرج، شتر فاطمه معصومه را وارد قم کرد و از دختر موسی کاظم در منزل خویش به مدت ۱۷ روز پذیرایی کرد. پس از آن فاطمه معصومه در منزل او به سبب بیماری درگذشت.[۱۰۴][۱۰۵]

عکس ‌العمل قمی‌ها

شیعیان قم پس از اطلاع از ورود حضرت معصومه (سلام‌الله‌علیها) به ساوه، خدمت ایشان رسیدند و از آن حضرت درخواست کردند به شهر قم تشریف‌فرما شوند.

علی‌اصغر فقیهی می‌نویسد: «قول درست این است که خبر ورود فاطمه معصومه به ساوه و (حرکت او به سوی قم) به مردم قم رسید. آل سعد اشعری اتفاق کردند که به خدمت او برسند و از ایشان درخواست نمایند به قم بیاید. از میان ایشان موسی بن خزرج «از اصحاب امام رضا (علیه‌السّلام)»[۵]

بیرون آمد و به شرف ملازمت فاطمه رسید. زمام ناقه او را گرفت و به جانب شهر کشید و به سرای خود فرود آورد». [۶]

محل سکونت حضرت در قم

خانه موسی بن خزرج که محل فرود آمدن حضرت معصومه است در آن روز در منتهی الیه سمت جنوب غربی شهر قم بوده... امروزه در محله «میدان میر» محلی است به نام ستیه «ستیه مخفف سیدتی است»[۹]

که مسجد و مدرسه‌ای در اطراف آن بنا کرده‌اند و از قدیم الایام سینه به سینه رسیده است که این مکان جای فرود آمدن حضرت فاطمه معصومه است.[۱۰]

شاعران بسیاری در مدح و منقبت و مرثیه فاطمه معصومه شعرها سروده‌اند؛ از مشهورترین آنها می‌توان به شاعران ذیل اشاره کرد: شوریده شیرازی، فتح‌علی خان صبا، سید احمد هاتف اصفهانی، ملک الشعراء، سروش اصفهانی، احمد چگینی، ظهیر لاهیجی و محمدصادق ناطق.[۱۵۹] همچنین از علماء و مراجع تقلید شیعه معاصر نیز، در مدح و مرثیه او اشعاری گزارش شده‌است؛ افرادی چون: لطف‌الله صافی گلپایگانی، روح‌الله خمینی، حسین وحید خراسانی، محمدعلی اراکی، علی صافی گلپایگانی، جواد محدثی، محمد محمدی اشتهاردی و محمدباقر ایروانی.[۱۶۰] اشعار مدحی که برای فاطمه سروده شده‌اند، محتوایی در ستایش او، توصیف سفرش و بعضاً مدح شهر و اهالی قم است. شاعران در این اشعار، بین وضعیت فاطمه در شهر قم و وضعیت زینب بنت علی در شهر کوفه و شام بعد از اسارت در نبرد کربلا مقایسه‌هایی را مطرح کرده‌اند.[۱۶۱] او به جهت جایگاه ویژه‌اش در نزد شیعه، همواره با فاطمه زهرا مقایسه می‌شود.[۱۶۲] به گزارش محمدبیگی، در گلوگاه ساق گنبد فاطمه معصومه، اشعاری از فتحعلی خان صبا به خط نستعلیق نقش بسته‌است. اشعار به شرح زیر است:[۱۶۳]

خراسانی در منتخب التواریخ نیز گزارش می‌کند که فتحعلی شاه قاجار با تخلص «خاقان» در وصف فاطمه معصومه سروده‌است:[۱۶۴]

مجموعه اشعار ورود حضرت معصومه(س) به شهر قم

مجموعه اشعار مدح و منقبت حضرت فاطمه معصومه(س)

مجموعه سرود و نغمه ورود حضرت معصومه(س) به قم

مجموعه اشعار توسل و زیارت حضرت معصومه(س)

برکات ورود حضرت معصومه علیها السلام به شهر قم

بیانات در دیدار پیشکسوتان و فعالان دفاع مقدس و مقاومت

[دریافت PDF]

به مناسبت هفته دفاع مقدس(۱)

بسم الله الرّحمن الرّحیم

و الحمد لله ربّ العالمین و الصّلاة و السّلام علی سیّدنا و نبیّنا ابی‌القاسم المصطفیٰ محمّد و علی آله الاطیبین الاطهرین المنتجبین سیّما بقیّة الله فی الارضین.

خیلی خوش آمدید برادران عزیز، خواهران عزیز. مطالب خوبی را برادران و خواهران مطرح کردند که بعضی مربوط میشود به همین مجموعه‌ی مربوط به خاطرات جنگ و مسائل دفاع مقدّس که آن حضرات دنبال کنند؛ بعضی هم مربوط به دستگاه‌های دولتی است و برادران دفتر ما هم دنبال کنند که این چیزهایی که گفته شد، مورد بررسی قرار بگیرد و آنچه عملی و مفید است ان‌شاء‌الله تحقّق پیدا کند.

اینکه بالخصوص پیش‌کسوتان در هفته‌ی دفاع مقدّس مورد توجّه قرار میگیرند، به خاطر ارزش پیش‌کسوتی و پیشگامی در حوادث مهم است: سابِقوا اِلیٰ مَغفِرَةٍ مِن رَبِّکُم؛(۲)‌ سبقت گرفتن و گام نهادن در راه‌های نرفته یک ارزش است. البتّه هفته‌ی دفاع مقدّس متعلّق به همه‌ی رزمندگان و مجاهدان و شهدا و خانواده‌های آنها و مانند اینها است، لکن پیش‌کسوتان و کسانی که زودتر و سریع‌تر و جدّی‌تر وارد میدان شدند، یک ارزش مضاعفی دارند. پیش‌کسوت چه فرمانده باشد، چه رزمنده‌ی عادّی باشد، چه پزشک باشد، چه امدادگر باشد، چه جهادگر باشد، چه پشتیبانی‌کننده باشد، همه‌ی اینها مشمول این تمجید و احترام ویژه هستند؛ انواع و اقسام این پیش‌کسوت‌ها را ما در دوران اوّل دفاع مقدّس دیده‌ایم و نقش‌آفرینی آنها را هم مشاهده کرده‌ایم.

مطلبی که خوب است امروز ما برای موضوع دفاع مقدّس برای مخاطب مطرح کنیم، عمدتاً دو مسئله است؛ البتّه یک مسئله‌ی سوّمی هم هست که من نمیرسم امروز درباره‌ی آن صحبت کنم. یکی از آن دو موضوع اساسی «چرایی» جنگ هشت‌ساله است. نسل جوان ما که دوران جنگ را و دوران انقلاب را درک نکرده‌اند، بدانند که اصلاً چرا جمهوری اسلامی وارد یک نبردی شد که هشت سال طول کشید؛ هشت سال زمان کوتاهی نیست [که در آن] همه‌ی ارکان کشور و امکانات کشور در خدمت دفاع از کشور قرار میگیرد. علّت ورود ما در جنگ چه بود؟ این را بدانیم. من امروز چند کلمه درباره‌ی این صحبت میکنم.

موضوع دوّمی که باید مورد توجّه قرار بگیرد برای مخاطبِ امروز، گزارش‌گونه‌ای از جنگ است؛ گزارش جنگ. من امروز درباره‌ی گزارش هم چند کلمه‌ای عرض میکنم. البتّه در حالی که ما داریم صحبت میکنیم، شما عزیزانی که در این جلسه تشریف دارید و جمعیّت انبوه زیادی که از راه دور دارند می‌شنوند این حرفها را، مخاطب سخنان فعلاً شما هستید، لکن مخاطب این سخنان فقط هم شما نیستید، [بلکه] نسل جوان، نسل جوان آینده، فرزندان شما، همه درباره‌ی این موضوعات بایستی فکر کنند، کار کنند، درس بگیرند. این دو موضوعی است که من درباره‌اش چند کلمه‌ای عرض خواهم کرد. یک موضوع سوّم مهمّی هم وجود دارد که من امروز نمیرسم درباره‌ی آن صحبت کنم و آن، عواید و نتایجی است که بر این دفاع مقدّس مترتّب شد. خوشبختانه این حضراتی که اینجا صحبت کردند، بعضی‌هایشان یک اشاره‌ای به این موضوع کردند.

امّا مسئله‌ی چرایی: «چرا این جنگ آغاز شد؟». من عرض میکنم انگیزه‌ی حمله‌ی به مرزهای ایران انقلابی مخصوص صدّام و حزب بعث نبود. شاید بتوان گفت که انگیزه‌ی سردمداران نظم جهانیِ آن روز از صدّام برای حمله‌ی به مرزهای ایران بسیار بیشتر، و حدّاقل به اندازه‌ی او بود. یعنی آن روز دو قدرت بزرگ در دنیا بودند و هر کدام دنباله‌هایی داشتند؛ آن دو قدرت، آمریکا بود و شوروی سابق؛ دنباله‌ی هر کدام هم یک مجموعه‌هایی ــ دولتهایی، نظامهای سیاسی‌ای ــ بودند؛ تقریباً همه‌ی اینها در این قضیّه انگیزه داشتند. جمهوری اسلامی، ایران اسلامی برای اینها یک عنصر غیر قابل تحمّل بود؛ چرا؟ سؤال این است: چرا ایران اسلامی غیر قابل تحمّل بود؟ ما که آن روز علیه کسی اقدامی نکرده بودیم. حالا امروز به ما میگویند شما به فلان جا موشک دادید، به فلان جا پهپاد دادید، [امّا] آن روز که این حرفها نبود؛ [پس] علّت دشمنی چه بود؟ این، آن نکته‌ی اصلی است. علّت این بود که در این نقطه‌ی حسّاس دنیا یک انقلاب مردمی بی‌نظیر به وجود آمده بود و تفکّر نوینی را برای اداره‌ی جهان ارائه کرده بود؛ نظم حاکم آن روز بر جهان، این تفکّر نوین را نمیتوانست تحمّل کند؛ مسئله این بود. آن روز جهان، جهان سلطه بود؛ البتّه امروز هم هست لکن آن روز سخنی، فریادی، موضع صریحی در مقابل این نظم باطل و نابودکننده‌ی فضیلت‌ها وجود نداشت؛ نظم جهان، نظم سلطه بود.

«نظام سلطه» یعنی چه؟ یعنی دنیا به دو بخش تقسیم میشود: بعضی کشورها سلطه‌گرند، بعضی کشورها سلطه‌پذیرند؛ شقّ سوّمی ندارد. جمهوری اسلامی، انقلاب اسلامی، نظام اسلامی یک فریاد صریح علیه این نظم بود: «یعنی چه؟ چرا باید سلطه‌گری وجود داشته باشد؟ چرا باید فلان کشور، صرفاً به این دلیل که مثلاً دارای فلان تجهیزات پیشرفته‌ی نظامی است، حق داشته باشد نظر خود را، فرهنگ خود را، خواسته‌ی خود را بر مجموعه‌ای از کشورها تحمیل کند؟ چرا؟». جمهوری اسلامی سخن جدیدی در قبال این نظم باطل بود و زورگویان عالم، سلطه‌گران عالم، این را تحمّل نمیکردند؛ میدانستند که این حرف، این فکر، خاصیّتش توسعه یافتن در دنیا است ــ درست فهمیده بودند ــ و توسعه یافت؛ این فکر در دنیا توسعه یافت و ملّتها را جذب کرد که بعد، من یک کلمه درباره‌ی جاذبه‌های این حرکت هم عرض خواهم کرد.

همه‌ی اینها ــ چه آمریکا، چه شوروی، چه کشورهای ناتو که دنباله‌رو آمریکا بودند، چه کشورهای پیمان ورشو که دنباله‌رو شوروی بودند ــ منتظر یک فرصت بودند، صدّام آن فرصت را برای اینها فراهم کرد؛ آدم جاه‌طلب، قدرت‌طلب، طمّاع، پُررو، وقیح، ظالم، بی‌ملاحظه، دم دست ایران، پشت مرزهای ایران؛ این را تحریک کردند و به کشورمان حمله کرد. امروز بعضی‌ها از داخلِ خودمان جمهوری اسلامی را ملامت میکنند که «جمهوری اسلامی با دنیا بد است، با دنیا قهر است»؛ این خلاف واقع است؛ چنین چیزی نیست. اگر منظور این است که ما با دنیا کار سیاسی، کار اقتصادی، تعامل یا رفت‌وآمد نداریم، خب واضح است که این خلاف واقع است؛ ما امروز با مجموعه‌هایی کار میکنیم، رفت‌وآمد داریم، تعامل داریم، تجارت داریم که بیش از نیمی از مردم دنیا، در این مجموعه‌ها و در این کشورها زندگی میکنند. این هوچی‌بازی‌هایی که گاهی از بعضی‌ها مشاهده میشود که «با همه قهریم، با همه بدیم»، نه، با همه قهر نیستیم، بد نیستیم؛ اگر مراد این است، درست نیست. اگر مقصود این است که ما با نظم سیاسی نظام سلطه مخالفیم، بله، این درست است.

امروز هم مثل همان اوّل انقلاب، ما با نظام سلطه مخالفیم، با تسلّط آمریکا مخالفیم. امروز دیگر شوروی وجود ندارد، امّا آمریکا در رأس کشورهای غربی و یکّه‌تازند؛ می‌بینیم نتایج کارهایشان را: جنگهایی که راه می‌افتد، ظلمهایی که میشود، تبعیض‌هایی که صورت میگیرد، ملّتهایی که زیر فشار قرار میگیرند؛ ما با اینها مخالفیم، صریحاً هم مخالفت خودمان را ابراز میکنیم. این وضعیّتی است که آن روز وجود داشت، امروز هم وجود دارد؛ [امّا] آن روز انگیزه‌ی حمله‌ی به مرزهای ایران شد، و امروز به برکت ایستادگی ملّت ایران، به برکت حضور قدرتمندانه‌ی ملّت ایران در صحنه‌های مختلف، آن جرئت را دیگر ندارند که به مرزها حمله کنند، و جور دیگری مشغول موذیگری و مشغول دشمنی کردن و عنادند.

البتّه اینکه من گفتم کسی در مقابل آن نظم ایستادگی نمیکرد، قبل از جمهوری اسلامی سالهایی بود که جنبش عدم تعهّد بود، ما هم اوّلِ انقلاب وارد این جنبش شدیم، تا الان هم این جنبش هست؛ منتها همان کشورهایی که در جنبش عدم تعهّد عضو بودند ــ حدود صد و خرده‌ای کشور ــ سران بسیاری از آنها زیر نفوذ همین ابرقدرت‌ها بودند! بعضی زیر نفوذ آمریکا، بعضی زیر نفوذ شوروی؛ بعضی زیر نفوذ بودند، بعضی از ترسشان اطاعت میکردند؛ از وحشیگری این قدرتهای بزرگ میترسیدند. در یکی از اجلاسهای عدم تعهّد، بعد که بنده آنجا سخنرانی کرده بودم، رئیس‌جمهور یک منطقه‌ای در دنیا به من گفت همه از آمریکا میترسند، جز شما؛ بعد، سرش را آورد نزدیک و گفت من هم میترسم از آمریکا! میترسیدند؛ بنابراین آن صدایی که با صراحت در قبال نظم غلط جهانی بلند شد، صدای انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی بود؛ مرکزش هم ایران اسلامی بود که با آن مخالف بودند؛ آن روز هم مخالف بودند، امروز هم مخالفند؛ مسئله این است؛ این را ما باید از بن دندان درک کنیم؛ بعضی این را درک نمیکنند. مسئله، مسئله‌ی انرژی هسته‌ای و حقوق بشر و حقوق زن و این حرفها نیست؛ اینها بهانه است. مسئله، مسئله‌ی آوردن سخنی نو در قبال نظم باطلِ فاسدِ تبعیض‌آمیزِ جهانی است که امروز بر دنیا حاکم است؛ مسئله این است؛ با این دعوا دارند، با این مخالفند. و این مخالفت برطرف نمیشود تا وقتی که جمهوری اسلامی و ملّت ایران حرف زور آنها را قبول کنند، که قبول هم نخواهند کرد.

گفتم «جاذبه‌های جمهوری اسلامی»؛ این تأثیر زیادی داشت؛ یعنی اینها را به وحشت می‌انداخت. دو جور جاذبه در جمهوری اسلامی بود و هست و باید این دو جور جاذبه حفظ بشود؛ [چون] ملّتها را به خودش جذب میکند: یک جاذبه‌ی سیاسی، یک جاذبه‌ی معنوی. جاذبه‌ی سیاسی عبارت بود از همین ایستادگی در مقابل نظم غلط جهانی؛ این جاذبه‌ی سیاسی دارد. ملّتها برعکس قدرتها، برعکس دولتها، دلشان به این جاذبه‌ی سیاسی گرایش دارد؛ اینکه احساس میکنند در دنیا یک نظامی وجود دارد که با این نظم غلط جهانی، با این زورگویی‌ها و دخالتهای قدرتها مخالف است، دل اینها را جذب میکند. شما می‌بینید، رؤسای جمهور ما به هر کشوری از کشورهای اسلامی که مسافرت کردند، ملّتها از اینها استقبال کردند، به اینها توجّه نشان دادند، اظهار ارادت کردند؛ [این] به خاطر همین است. در این زمینه حرف زیاد است. این جاذبه‌ی سیاسی.

جاذبه‌ی معنوی هم همین توجّه به ایمان الهی، ایمان دینی در نظام اسلامی است؛ این جاذبه دارد، این خیلی جاذبه دارد. در این دنیای مادّی، جوانها در همین کشورهای به‌اصطلاح پیشرفته و متمدّن، احساس پوچی میکنند. این را امروز دانشمندان و متفکّران خود آنها هم دارند بیان میکنند؛ احساس پوچی میکنند، احساس بی‌فایدگی میکنند، روز‌به‌روز خودکشی‌ها زیادتر میشود. ایمان دینی به آنها احساس پناه میدهد، دل آنها را گرم میکند؛ خاصیّت احساس دینی این است. این هم در جمهوری اسلامی یک جاذبه است.

بنابراین علّت پدید آمدن این حمله‌ی نظامی، تهاجم نظامی به کشور ما، به مرزهای ما که به دفاع مقدّس هشت‌ساله انجامید، اینها است؛ مخالف بودند. جاذبه‌های جمهوری اسلامی اینها را میترسانْد، سخن نوِ جمهوری اسلامی اینها را برمی‌آشفت، این بود که این حمله را انجام دادند؛ هشت سال کشور را مشغول کردند. این، آن مطلب اوّل. البتّه این [مطلب،] جای حرف، زیاد دارد؛ جا دارد کسانی که اهل فکرند، اهل قلمند، در این زمینه بگویند، بنویسند، کار کنند، تبیین کنند.

و امّا مطلب دوّم: گزارش حادثه‌ی جنگ. دو گزارش وجود دارد؛ دو جور گزارش از جنگ میشود داد: یک گزارش، که بنده از آن تعبیر میکنم به توصیف، «گزارش توصیفی»، یک جور گزارش است که گزارشِ شکلیِ جنگ است: جنگ چه جوری آغاز شد، چه جوری ادامه پیدا کرد، به کجا منتهی شد، وضعیّت دو طرف چگونه بود؛ این یک جور گزارش است؛ گزارش توصیفی. یک جور گزارش دیگری هست که آن به نظر من مهم‌تر است: گزارش تبیینی است؛ باطن جنگ را، باطن جبهه را، روح جبهه را برای ما روشن میکند و بیان میکند. جوانِ امروز احتیاج به اطّلاع در هر دو زمینه دارد که باید کار بشود. من همین‌طور اشاره میکنم و فقط سرفصل‌ها را میگویم؛ باید روی اینها کار بشود، تلاش بشود؛ البتّه بحمدالله کارهای خوبی هم شده، باید ادامه پیدا کند.

امّا قضیّه‌ی گزارش توصیفی جنگ این است: یک ارتش مهاجمی وجود داشت که به مرزهای ما هجوم آورد؛ یک طرف، طرف مهاجم بود با تجهیزات کامل، و برنامه‌ی از پیش ‌فراهم‌شده. آن که میخواهد حمله کند به مرزهای ما، از پیش می‌نشیند برنامه‌ریزی میکند دیگر؛ برخلاف ما که مورد حمله قرار میگیریم، غافلگیر میشویم؛ هیچ برنامه‌ای نداریم؛ آن هم اوّل انقلاب. او با برنامه وارد میدان میشود؛ تجهیزاتش کامل است، سازمان‌دهی‌ا‌ش منظّم است، برنامه‌اش از پیش ‌آماده‌شده است، پشتیبانی‌هایش به طور مستمر وجود دارد، سازمان مهندسی قوی دارد، ارتباطات مستحکمی دارد، سلاحهای روز دارد؛ آن روز بهترین تانک‌ها، بهترین هواپیماها را همین ارتش صدّام در اختیار داشتند. پول بی‌حساب، پول بی‌حساب! رقمهای میلیاردی در اختیارشان بود؛ همین‌هایی که میدانید و می‌شناسید، میدادند. آمریکا، شوروی، اروپا همراهی کامل میکردند، پشتیبانی میکردند، هر چه لازم داشت میدادند؛ سلاحهایی که فرسوده میشد عوض میکردند. دولت فرانسه بهترین هواپیماهای خودش را، جنگنده‌های خودش را در اختیار صدّام گذاشت. دولت آلمان موادّ شیمیایی مورد نیاز صدّام را در اختیارش گذاشت. دولت آمریکا به طور مستمر اطّلاع‌رسانی‌های میدان جنگ را در اختیارش میگذاشت. دولتهای همسایه هم که پول و امکانات در اختیارش میگذاشتند. این حاشیه‌ی خلیج فارس یک مسیری بود که به طور دائم کامیونها و تریلی‌های حامل سلاح و تجهیزات و امکانات میرفتند عراق. یک طرف این‌جوری بود؛ طرف مهاجم وضعش این‌جوری بود. من در یک گزارشی خواندم که تعداد هواپیماهای جنگنده‌ی صدّام بعد از جنگ بیشتر بود از تعداد هواپیماهایش در اوّل جنگ! با اینکه این‌همه هواپیمای او ساقط شده بود امّا تعداد هواپیمایش بعد از جنگ بیشتر بود؛ یعنی همین‌طور مرتّب و پشت سر هم به او کمک شده بود و داده بودند. این، طرف مهاجم.

طرف مورد تهاجم، یعنی ما، درست نقطه‌ی مقابل؛ تجهیزاتمان ناقص، دستمان خالی، تجهیزاتمان بی‌جایگزین. اوّلِ جنگ تعدادی از تانک‌های لشکر ۹۲ را که مقابل دشمن بود، آمدند غارت کردند بردند تصرّف کردند، هیچ چیز جایش نیامد. بنده رفتم اهواز، یک تیپّ لشکر ۹۲ حدود پانزده شانزده تانک داشت، [در حالی که از لحاظ] سازمانی باید بیش از پنجاه تانک داشته باشد! این‌جوری بود، چیزی جایگزین نمیشد؛ هر چه از دست میدادیم رفته بود، تمام شده بود! سازمانهای رزمی‌مان دست‌خورده بود. سازمان ارتش از زیر بار جنگ آمده بود بیرون؛ خیلی از فرماندهان عالی ارتش تسلّط به داشته‌های ارتش نداشتند. مرحوم شهید فلّاحی، مرحوم ظهیرنژاد ــ که اینها رؤسای ارتش بودند ــ از خیلی از چیزهایی که در ارتش بود اطّلاع نداشتند؛ علّتش هم این بود که اینها قبل از انقلاب منطقه‌ی مدیریّتشان یک منطقه‌ی خیلی محدودی بود؛ حالا شده بودند در رأس این ارتش. سپاه هنوز سازماندهی درستی نگرفته بود. اوّل جنگ سپاه سازمان تیپّی نداشت؛ گردانهای دویست سیصد نفره تشکیل میشد با یک شکل محدودی، با امکانات محدودی. اینها گاهی اوقات حتّی سلاح انفرادی هم نداشتند؛ دیده بودیم ما یک جاهایی که سلاح انفرادی هم به قدر کافی نداشتند! این طرفِ مورد تهاجم این‌جوری بود.

خب، نتیجه باید چه میشد؟ طبق موازین عادّی و قواعد عادّیِ مادّی باید نتیجه این میشد که آن طرف مقابل، همان‌طور که پیش‌بینی کرده بود، ظرف یک هفته، حدّاکثر چند هفته، از خوزستان عبور میکرد و وارد قلب کشور میشد و می‌آمد طرف تهران؛ [امّا] این‌جوری نشد. همین نیروی کم‌توان، از بعد از حدود یک سال از شروع جنگ، فتوحات و درخشش‌های خودش را نشان داد؛ پی‌درپی ضربات مهلک بر آن ارتش مجهّز و پولدار و برخوردار از همه‌ی پشتیبانی‌ها وارد کرد؛ آخرش هم بعد از هشت سال، آن ارتش را با سرافکندگی از مرزها بیرون کرد. این، توصیف جنگ در طول هشت سال؛ خلاصه‌اش این است. حالا [اینکه] عامل اصلی در این پیشرفت و در این پیروزی چه بود، اینها دیگر حرفهایی است که در اختیار شماها هست و میدانید؛ ایمان، مجاهدت و عواملی مانند اینها.

امّا آن گزارش بعدی که گزارش تبیینی است، به نظر من مهم‌تر است. در گزارش تبیینی، ما میگوییم این جنگ فقط برای دفاع از خاک وطن نبود. البتّه دفاع از وطن یک ارزش است ــ در این تردیدی نیست ــ امّا مسئله‌ی این جنگ از این حرفها بالاتر بود؛ دفاع از اسلام بود، عمل کردن به دستور قرآن بود. این جنگ در مسیری قرار داشت که به آن مسیر، در تعبیرات دینی و ادبیّات دینی، گفته میشود «جهاد فی سبیل الله»؛ دفاع مقدّس، جهاد فی‌سبیل‌الله بود. دفاع مقدّس، انقلاب را زنده نگه داشت، اسلام را زنده نگه داشت، ملّت ایران را عزیز کرد، روح معنوی را در کشور ترویج کرد، جوهر واقعی انسانی و ایمانی را در جوانها زنده کرد؛ جوانهایی که رفتند در میدان جنگ، از یک آدم معمولی تبدیل شدند به یک ولیّ الهی؛ مردانی که با یک نگاه ساده و معمولی به مسائل دینی وارد میدان جنگ شدند، مثل یک عارف الهی و معنوی از میدان جنگ بیرون آمدند. امام بزرگوار ما یک عارف بزرگ بود، یک انسان والا بود؛ ایشان خطاب به خیلی از بزرگان، به طور عام، گفت هفتاد سال عبادت کردید، خدا قبول کند از شما، بروید یک مقدار هم وصیّت‌نامه‌ی شهدا را بخوانید! یعنی این جوانی که وارد جبهه شده و مدّتی در جبهه جهاد کرده و جان خودش را کف دستش گرفته و برای خدا حرکت کرده، راه هفتادساله‌ی آن مرد عارف عالِم ملّا را در مدّت کوتاهی طی کرده؛ مضمون حرف امام این است.

این، باطن دوران جنگ ما است. هدف، اسلام بود؛ لذا سرتاسر جبهه عبادتگاه بود. همه‌جور آدمی هم در این حرفِ کلّیِ «عبادتگاه کردن میدان جنگ» شرکت داشتند. نصفه‌شب رفته بودیم از منطقه بازدید میکردیم، من دیدم یک افسر ارتشی یا درجه‌دار ارتش، کنار تانک ایستاده بود و نماز شب میخواند! از نماز شب یک ارتشی مثلاً در کنار گردان تانکش، تا مجلس توسّل پُرروح پُرشور بچّه‌های سپاه و بسیج در قرارگاه‌هایشان، آنجاهایی که حضور داشتند، تا التماس یک افسر ارتشی برای رفتن در گروه‌های جهادی شبانه‌ی شهید چمران. همان روزهای اوّل [جنگ]، ما تازه رفته بودیم اهواز، یک شب یک افسری آمد پیش من ــ سرهنگ‌دوّم بود یا سرگرد بود؛ یادم نیست ــ گفت من یک درخواستی دارم؛ من اوّل خیال کردم ایشان میخواهد درخواست کند که مثلاً در شهرم گرفتاری دارم، به من مرخصی نمیدهند؛ اوّل این‌جوری خیال کردم؛ بعد، به من گفت درخواست من این است شبها که شهید چمران با یک گروهی میروند شکار تانک ــ به تعبیر خودشان ــ اجازه بدهند من هم جزو این گروه بروم؛ یعنی یک مرد مثلاً حدود چهل‌وچندساله، پنجاه‌ساله التماس میکند که اجازه بدهید که با این جوانها، دُوروبَر چمران شبانه بروند با آرپی‌جی مثلاً فرض کنید تانک بزنند؛ این را بگذارید در کنار آن نوجوانی که سنّش را در شناسنامه زیاد میکند، برای اینکه بتواند برود جبهه؛ یا گریه میکند، التماس میکند به پدرش یا مادرش که اجازه بدهند، امضا بدهند که او برود جبهه؛ اینها را ما داشتیم. نمازهای با خشوع، گریه‌های نیمه‌شب، خدمات بی‌ریا؛ یا فرماندهی که نصفه‌شب بلند میشود می‌آید کفش رزمنده‌های خودش را واکس میزند، لباسهایشان را میشوید؛ در هیچ ارتشی در دنیا، در هیچ میدان جنگی این چیزها وجود ندارد؛ این مخصوص جمهوری اسلامی است. در لحظات آخر زندگی، آب را نمی‌خورد برای اینکه رفیق تشنه‌ا‌ش با تشنگی شهید نشود؛ آب را به او حواله میدهد و خودش تشنه شهید میشود. اینهایی که در تاریخ خواندیم، در این جنگ از نزدیک یا دیدیم یا از کسانی که دیده بودند شنیدیم.

در زیر گلوله‌باران دشمن، جوانی [که بعد] شهید [شد] وصیّت‌نامه مینویسد، در وصیّت‌نامه درباره‌ی حجاب سفارش میکند؛ یعنی معنویّت و تشرّع و دلبستگی به حکم اسلامی و ایمان اسلامی در این حد است. به نظر من، این گزارش از جنگ، این نگاه به جنگ مهم‌تر از آن گزارش توصیفی است. اینجا است که خدای متعال قدرت خودش را در پیروزی بندگان صالح خودش نشان میدهد؛ اینجا است که معلوم میشود که اراده‌ی الهی برای بندگان صالح «اِنَّ‌ الاَرضَ‌ لِلّهِ‌ یورِثُها مَن یَشاءُ مِن عِبادِه»(۳) است؛ بندگان صالح خدا مورد حمایت الهی قرار میگیرند. سختی میکشند ــ در دفاع هشت‌ساله ملّت ایران خیلی سختی کشیدند؛ جوانها، خانواده‌ها، پدرها، مادرها، همسرها سختی کشیدند ــ امّا خدای متعال به دنبال این سختی‌ها عزّت داد، پیروزی داد، نصرت داد.

خب این دو نوع گزارش هر دو باید ثبت بشود، ضبط بشود. یک عدّه‌ای اینها را میدانند، دیده‌اند، خبر دارند، بیان کنند؛ یک عدّه‌ای هم اینها را تبدیل کنند به محصولات جذّاب که البتّه مقداری این کارها انجام گرفته. من سال گذشته گفتم آن مقداری که انجام گرفته باید صد برابر بشود؛(۴) واقعش هم همین است؛ ما در این زمینه‌ها کم‌کار هستیم. در همان دوران انقلاب، در همان دوران جنگ اگر ما امکانات تبلیغی داشتیم، پیشرفتهای کشور خیلی بیشتر از این چیزی که انجام گرفت، انجام میگرفت. ما امکانات تبلیغی محدودی داشتیم؛ بعکس، دشمن امکانات تبلیغی نامحدودی داشت؛ امروز هم تقریباً همین‌جور است. امروز هم ما هر چه میتوانیم بایستی امکانات را بیشتر کنیم. خب این مربوط به دفاع مقدّس.

امروز یک واقعه‌ی مشابهی در لبنان و فلسطین در حال انجام است. این حوادث لبنان و فلسطین هم مثل حوادث جنگ تحمیلی و دفاع مقدّس ما است؛ این هم جهاد فی‌سبیل‌الله است. یک کشور اسلامی، یعنی فلسطین، به وسیله‌ی خبیث‌ترین کفّار عالم غصب شده؛ حکم قطعی شرعی این است که بر همه واجب است تلاش کنند، کمک کنند و فلسطین را به مسلمانها، به صاحبان اصلی‌اش برگردانند؛ مسجد‌الاقصیٰ را برگردانند. اینجا یک حرکت الهی دارد انجام میگیرد؛ مردم فلسطین و غزّه که دارند به معنای واقعی کلمه مجاهدت میکنند، در واقع دارند جهاد فی‌سبیل‌الله میکنند. آن کسانی که به اینها کمک میکنند، کمک به جهاد فی‌سبیل‌الله میکنند؛ حزب‌الله لبنان که به خاطر غزّه سینه‌ی خودش را سپر میکند و در معرض این حوادث تلخ قرار میگیرد، دارد جهاد فی‌سبیل‌الله میکند.

در این نبرد هم دشمن کافر و خبیث از بیشترین تجهیزات برخوردار است؛ آمریکا پشت سرش است. آمریکایی‌ها میگویند ما دخالتی نداریم، خبر نداریم؛ خلاف واقع میگویند؛ هم خبر دارند، هم دخالت دارند، هم به پیروزی رژیم صهیونیستی احتیاج دارند. همین دولت کنونی آمریکا، برای انتخاباتی که در پیش دارند، احتیاج دارد که نشان بدهد که از رژیم صهیونیستی حمایت کرده و آن را پیروز کرده. البتّه به آراء مسلمانهای آمریکا هم احتیاج دارند، لذا تظاهر میکنند که دخالتی ندارند؛ [امّا] دخالت دارند. پس دشمن از پول، از سلاح، از امکانات، از تبلیغات جهانی برخوردار است؛ طرف مقابل، مؤمنین، مجاهدین فی‌سبیل‌الله، عُشری از اعشار(۵) آن امکانات را هم ندارند امّا در عین حال، آن کسی که پیروز است، طرفِ مجاهدِ فی‌سبیل‌الله است؛ مقاومت فلسطین پیروز است، حزب‌الله پیروز است. تا امروز هم این پیروزی مال طرف حزب‌الله و نیروهای مقاومت بوده؛ دلیلش، کشتار مردم است. اگر رژیم صهیونی خبیث توانسته بود نیروهای مبارز را، چه در غزّه، چه در کرانه‌ی باختری، چه در لبنان، شکست بدهد، احتیاج نداشت صورت خودش را در دنیا این‌جور سیاه و کریه نشان بدهد و این جنایات را علیه خانه و مدرسه و بیمارستان و فرزند و کودک و زن انجام بدهد. نتوانسته؛ چون نتوانسته بر نیروی مقاومت پیروز بشود، ناچار است، ناگزیر است که تظاهر به غلبه بکند با زدن زنها و کودکان و مردم بی‌دفاع و ماشین در جادّه و مدرسه و بیمارستان؛ پس تا الان هم او شکست خورده.

بله، ضربه وارد میکنند؛ کسانی از عناصر مؤثّر و ارزنده‌ی حزب‌الله را به شهادت رساندند که بلاشک، این خسارت بود برای حزب‌الله، امّا این خسارتی نبود که حزب‌الله را از پا بیندازد؛ استحکام سازمانی و انسانی حزب‌الله بسیار بیشتر از این حرفها است؛ آنها، اقتدارشان، توانایی‌شان، استحکامشان خیلی بیشتر از این حرفها است که با این شهادتها ضربه‌ی اساسی بخورند. بله، البتّه از دست دادن یک نفر، بخصوص اگر فرمانده باشد و سابقه‌ی جهاد فی‌سبیل‌الله داشته باشد، خسارت است؛ در این شکّی نیست. بنابراین، هم تا امروز اینها پیروز شده‌اند، هم به توفیق الهی، به حول و قوّه‌ی الهی، پیروزی نهایی در این نبرد متعلّق به جبهه‌ی مقاومت و جبهه‌ی حزب‌الله خواهد بود.

آخرین عرض من در این صحبت امروز، این است که میگویم رزمندگان ما، مجاهدان ما، برای اینکه پرچم دشمن در مرزهای ما برافراشته نشود، جان خودشان را قربان کردند، فداکاری کردند؛ جوانان مبارز و مجاهد، خانواده‌های خودشان را داغدار کردند برای اینکه پرچم دشمن در مرزهای این کشور بالا نرود؛ نمیشود ملّت ایران قبول کند که همان پرچمها به وسیله‌ی افراد نفوذی، به وسیله‌ی انسانهای فریب‌خورده، در داخل کشور برافراشته بشود! این پرچم، پرچم نفوذ فرهنگی و سبک زندگی دشمن و وسوسه‌های خصمانه‌ی دشمن، نباید در داخل کشور، در دستگاه‌های مختلف ما برافراشته بشود! باید مراقبت کرد؛ همه موظّفند. در وزارت آموزش‌وپرورش باید مراقبت کرد، در صداوسیما باید مراقبت کرد، در مطبوعات باید مراقبت کرد، در وزارت علوم و وزارت بهداشت ــ که محلّ تربیت جوانها است ــ باید مراقبت کرد. آنجا دشمن به وسیله‌ی رزمندگان ما شکست خورد، نباید گذاشت آن دشمن شکست‌خورده، در داخل کشور، با انحاء حیله‌ها و ترفندها کار خودش را دنبال کند و انجام بدهد.

امیدواریم خدای متعال همه‌ی مسئولین ما، همه‌ی مردان و زنان ما، همه‌ی فعّالان بخشهای مختلف ما را با هشیاری کامل در مقابل توطئه‌ی دشمن نگه دارد.

والسّلام علیکم و رحمة ‌الله و برکاته

(۱ در ابتدای این دیدار شش نفر از فعّالان عرصه‌ی فرهنگ دفاع مقدّس مطالبی بیان کردند؛ همچنین سرتیپ بهمن کارگر (رئیس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدّس) گزارشی ارائه کرد.

(۲ سوره‌ی حدید، بخشی از آیه‌ی ۲۱؛ «[برای رسیدن‌] به آمرزشی از پروردگارتان بر یکدیگر سبقت جویید ...»

(۳ سوره‌ی اعراف، بخشی از آیه‌ی ۱۲۸؛ «... زمین از آنِ خدا است؛ آن را به هر کس از بندگانش که بخواهد میدهد ...»

(۴ بیانات دردیدار پیش‌کسوتان و فعّالان دفاع مقدّس و مقاومت (۱۴۰۲/۶/۲۹)

(۵ بخش کوچکی از

کلیپ صوتی | حزب‌الله پیروز است

Current Time 0:00

/

Duration 3:30

کلیپ صوتی | حزب‌الله پیروز است(KHAMENEI.IR)

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای: «این حوادث لبنان و فلسطین هم مثل حوادث جنگ تحمیلی و دفاع مقدّس ما است؛ این هم جهاد فی‌سبیل‌الله است. یک کشور اسلامی، یعنی فلسطین، به وسیله‌ی خبیث‌ترین کفّار عالم غصب شده؛ حکم قطعی شرعی این است که بر همه واجب است تلاش کنند، کمک کنند و فلسطین را به مسلمانها، به صاحبان اصلی‌اش برگردانند؛ مسجد‌الاقصیٰ را برگردانند. اینجا یک حرکت الهی دارد انجام میگیرد؛ مردم فلسطین و غزّه که دارند به معنای واقعی کلمه مجاهدت میکنند، در واقع دارند جهاد فی‌سبیل‌الله میکنند. آن کسانی که به اینها کمک میکنند، کمک به جهاد فی‌سبیل‌الله میکنند؛ حزب‌الله لبنان که به خاطر غزّه سینه‌ی خودش را سپر میکند و در معرض این حوادث تلخ قرار میگیرد، دارد جهاد فی‌سبیل‌الله میکند.
در این نبرد هم دشمن کافر و خبیث از بیشترین تجهیزات برخوردار است؛ آمریکا پشت سرش است. آمریکایی‌ها میگویند ما دخالتی نداریم، خبر نداریم؛ خلاف واقع میگویند؛ هم خبر دارند، هم دخالت دارند، هم به پیروزی رژیم صهیونیستی احتیاج دارند. همین دولت کنونی آمریکا، برای انتخاباتی که در پیش دارند، احتیاج دارد که نشان بدهد که از رژیم صهیونیستی حمایت کرده و آن را پیروز کرده. البتّه به آراء مسلمانهای آمریکا هم احتیاج دارند، لذا تظاهر میکنند که دخالتی ندارند؛ [امّا] دخالت دارند. پس دشمن از پول، از سلاح، از امکانات، از تبلیغات جهانی برخوردار است؛ طرف مقابل، مؤمنین، مجاهدین فی‌سبیل‌الله، عُشری از اعشار آن امکانات را هم ندارند امّا در عین حال، آن کسی که پیروز است، طرفِ مجاهدِ فی‌سبیل‌الله است؛ مقاومت فلسطین پیروز است، حزب‌الله پیروز است.» ۱۴۰۳/۰۷/۰۴
رسانه KHAMENEI.IR براساس این بخش از بیانات رهبر انقلاب، کلیپ صوتی «حزب‌الله پیروز است» را منتشر میکند.

ایران قوی، ورزش قوی

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای: «من میگویم ایران قوی باید ورزش قوی داشته باشد. ما شعار «ایران قوی» داده‌ایم دیگر؛ ورزش ایران قوی باید یک ورزش قوی باشد. قوّت ورزش به چیست؟ اتّخاذ تدابیر درست در انتخاب مربّی، در ترکیب تیم‌های ملّی در همه‌ی رشته‌ها، در مراقبت جدّی از بُروز آفت در ورزش؛ مراقب باشند که در ورزش کشور آفت به وجود نیاید. «آفت» یعنی چه؟ یعنی فساد اقتصادی، یعنی تشکیل مافیاهای ورزشی در داخل، یعنی آفتهای اخلاقی برای ورزشکاران پاکیزه و پاک‌دامن ما؛ اینها باید مراقبت بشود.» ۱۴۰۲/۰۹/۰۱
رسانه KHAMENEI.IR براساس این بخش از بیانات رهبر انقلاب، لوح «ایران قوی، ورزش قوی» را منتشر میکند.

دکتر پزشکیان در هفتاد و نهمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد:

وحشیگری دیوانه‌وار اسرائیل در لبنان پیش از آنکه منطقه و جهان را به آتش بکشاند، باید متوقف شود/ قصد دارم بنیان‌هایی استوار برای ورود کشورم به عصر جدید و نقش‌آفرینی سازنده و مؤثر در نظام در حال ظهور جهانی پایه‌گذاری کنم/ ایران آمادگی دارد برای ساختن دنیایی بهتر با قدرت‌های جهان و همسایگانش، مراودات مؤثر و از جایگاه برابر داشته باشد

شناسه خبر : 154231 چهارشنبه 4 مهر 1403 - 00:10

رئیس جمهور با بیان اینکه ایران آمادگی دارد برای ساختن دنیایی بهتر با قدرت‌های جهان و همسایگانش، مراودات مؤثر و از جایگاه برابر داشته باشد، گفت: پاسخ مناسب به این پیام، اعمال تحریم‌های بیشتر نیست، بلکه اجرای تعهدات قبلی در رفع تحریم‌ها برای بهبود واقعی شرایط اقتصادی مردم ایران و زمینه‌سازی برای توافق‌های بیشتر‌ است.

دکتر مسعود پزشکیان در ادامه برنامه‌های سفر به نیویورک، بعد از ظهر امروز سه‌شنبه به وقت محلی، در هفتاد و نهمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد با بیان اینکه، با برنامه‌ای مبتنی بر «اصلاحات»، «وفاق ملی»، «تعامل سازنده با جهان» و «توسعه اقتصادی»، وارد کارزار انتخابات شدم و موفق شدم اعتماد هموطنانم را در پای صندوق‌های رأی جلب نمایم، تصریح کرد: قصد دارم بنیان‌هایی استوار برای ورود کشورم به عصر جدید و نقش‌آفرینی سازنده و مؤثر در نظام در حال ظهور جهانی پایه‌گذاری کنم، موانع و چالش‌ها را برطرف کنم و مناسبات کشورم را بر اساس ملزومات و واقعیت‌های دنیای امروز سازمان‌دهی نمایم.
متن کامل سخنرانی رئیس جمهور به شرح زیر است؛

بسم الله الرحمن الرحیم

آقای رئیس،

عالیجنابان،

آغاز به کار هفتاد و نهمین اجلاس مجمع عمومی ملل متحد و انتخاب شایسته جنابعالی را تبریک می‌گویم و امیدوارم که موضوع مهم این اجلاس، یعنی صلح، توسعه پایدار و کرامت انسانی افقی روشن در برابر نسل‌های کنونی و آینده بگشاید.

سال گذشته، رئیس‌جمهور خدمتگذار کشورم، ابراهیم رئیسی، از همین سخن‌گاه با شما سخن گفت. او در راه خدمت به مردم ایران شهید شد. روحش شاد باد.

من اینک برای اولین بار از جایگاه ریاست جمهوری اسلامی ایران با شما سخن می‌گویم. مردم ما در انتخاب من به شعار محوری «وفاق ملی» رأی دادند. این شعار منطبق بر دستور خدای تبارک و تعالی در قرآن کریم است. مطابق آموزه‌های قرآن:

در آفرینش، انسان‌ها همگی از یک ریشه‌ هستند. پیامبران آمده‌اند که اختلافات را بر مبنای کتاب حل و فصل کنند. انسان‌ها اختلاف نمی‌کنند مگر آن‌که زیاده‌طلبی و تمامیت‌خواهی آنان را از راه حق دور کند.

امام علی علیه‌السلام خطاب به یکی از فرمانداران می‌فرماید:

با تمام وجود به مردم مهر بورز، محبت کن

و لطف خود را شامل حال آنان بگردان.

مبادا با مردمان تحت فرمان خویش با نامهربانی و خشونت برخورد کنی؛

زیرا مردم دو دسته‌اند: یا برادر دینی تو هستند و یا در خلقت با تو برابرند.

رسالت همه پیامبران استقرار و گسترش حق و عدالت در جامعه بین همه انسان‌ها به دور از رنگ، نژاد، جنسیت و زبان بوده است. صلح و امنیت در جهان مستقر نخواهد شد، مگر اینکه حقوق همه انسان‌ها، جوامع و ملت‌ها در چارچوب عدالت و انصاف رعایت شود. سوال اینجاست که آیا علت جنگ و خونریزی که در دنیای امروز در جریان است؛ غیر از این است که

متجاوزی به حقوق دیگران تجاوز کرده،

حقوق ملتی را نادیده گرفته،

تبعیض و نابرابری را اعمال نموده،

گروهی را در ضعف و عقب‌ماندگی نگه داشته،

و حق و حقوق دیگران را نادیده انگاشته است؟

تا زمانی که بی‌عدالتی؛ ظلم؛ زیاده‌خواهی؛ فقر در جهان و منطقه‌ حاکم باشد؛ جنگ و خونریزی ادامه خواهد داشت. ما تا به ریشه‌های این نابسامانی‌ها نپردازیم، نمی‌توانیم آینده فرزندانمان را از تاریکی و نابودی نجات دهیم.

آقای رئیس،

من با برنامه‌ای مبتنی بر «اصلاحات»، «وفاق ملی»، «تعامل سازنده با جهان» و «توسعه اقتصادی»، وارد کارزار انتخابات شدم و موفق شدم اعتماد هموطنانم را در پای صندوق‌های رأی جلب نمایم.

من قصد دارم بنیان‌هایی استوار برای ورود کشورم به عصر جدید و نقش‌آفرینی سازنده و مؤثر در نظام در حال ظهور جهانی پایه‌گذاری کنم، موانع و چالش‌ها را برطرف کنم و مناسبات کشورم را براساس ملزومات و واقعیت‌های دنیای امروز سازمان‌دهی نمایم.

آقای رئیس،

مردم جهان در یک سال گذشته، ماهیت رژیم اسرائیل را دیده‌اند؛

دیده‌اند سردمداران این رژیم چگونه جنایت می‌کنند و در یازده ماه بیش از 41 هزار مردم بی‌گناه را در غزه به خاک و خون کشیده‌اند که بیشتر زنان و کودکان بی‌گناه بوده‌اند؛

ولی به نسل‌کشی، کودک‌کشی، جنایت جنگی و تروریسم دولتی می‌گویند «دفاع مشروع»!

به بیمارستان و مهدکودک و مدرسه می‌گویند «هدف مشروع نظامی»!

به مردم آزادیخواه و شجاعی که در غرب و شرق جهان به نسل‌کشی آن‌ها اعتراض می‌کنند می‌گویند «یهودستیز»!

به مردم مظلومی که پس از هفت دهه اشغال و تحقیر، علیه آن‌ها به پا خاسته‌اند می‌گویند «تروریست»!

ولی این اسرائیل است که دانشمندان، دیپلمات‌ها و مهمانان ما را در سرزمین‌ ما ترور کرده؛ و از داعش و گروه‌های تروریستی پنهان و آشکار حمایت کرده است؛‌

در مقابل، ایران از جنبش‌های آزدای‌بخش و مردمی حمایت کرده‌است، که چهار نسل است قربانی جنایات و استعمارگری رژیم اسرائیل بوده‌اند.

ما در کنار مردم کشورهای شما، که در خیابان‌ها علیه اقدامات اسرائیل تظاهرات می‌کنند، ایستاده‌ایم و جنایت علیه بشریت را محکوم می‌کنیم.

جامعه جهانی باید فورا خشونت را متوقف کند و هرچه زودتر آتش بسی دائمی بر قرار گردد و وحشیگری دیوانه‌وار اسرائیل در لبنان - پیش از آنکه منطقه و جهان را به آتش بکشاند - متوقف شود. رژیم اسرائیل در غزه شکست خورده است و با جنایت و وحشیگری و تلاش برای گسترش جنگ نمی‌تواند افسانه شکست‌ناپذیری خود را بازسازی کند. طبیعی است که جنایات کور و تروریستی چند روز گذشته و تجاوز گسترده علیه لبنان، که هزاران انسان بی‌گناه را به خاک و خون کشیده است، بی‌پاسخ نمی‌ماند و مسئولیت عواقب آن با دولت‌هایی است که در برابر تلاش‌های بین‌المللی برای پایان دادن به این فاجعه وحشتناک می‌ایستند و هنوز نام خود را مدافع حقوق بشر می‌گذارند.

تنها راه پایان دادن به کابوس هفتاد ساله ناامنی در غرب آسیا و جهان، بازگرداندن حق تعیین سرنوشت مردم فلسطین است. پیشنهاد می‌کنیم که تمامی مردم فلسطین- چه کسانی که اکنون در سرزمین‌ مادریشان حضور دارند و چه آنهایی که مجبور به ترک خانه و کاشانه شده‌اند - در یک همه‌پرسی سراسری، آینده خود را تعیین کنند. ما معتقدیم با چنین سازوکاری می‌توان به صلحی پایدار رسید. تنها از این طریق است که مسلمان، یهودی و مسیحی می‌توانند در سرزمینی واحد و در آرامش و به دور از نژادپرستی و آپارتاید در کنار هم زندگی کنند.

عالی‌جنابان،

به تاریخ معاصر منطقه نگاه کنید! ایران هرگز آغازگر هیچ جنگی نبوده و تنها در برابر تجاوز دیگران قهرمانانه از خود دفاع نموده و متجاوزان را پشیمان ساخته است!

ایران، سرزمین هیچ ملتی را اشغال نکرده است؛ چشم به منابع هیچ کشوری نداشته است؛ و بارها برای ایجاد صلح و ثبات پایدار در منطقه طرح‌های گوناگون به همسایگان و مجامع بین‌المللی پیشنهاد داده است.

ما از ضرورت اتحاد منطقه و تشکیل یک «منطقه قوی» سخن گفته‌ایم. «منطقه متحد و قوی» بر چند اصل استوار است:

اول اینکه بپذیریم همسایه هستیم و به لطف همسایگی همواره در کنار هم باقی خواهیم ماند. حضور قدرت‌های خارجی در منطقه موقتی و منشأ بی‌ثباتی است. توسعه و پیشرفت ما و شما به یکدیگر گره خورده است. برون‌سپاری امنیت به کشورهای فرامنطقه‌ای به سود هیچ‌یک از ما نیست.

دوم اینکه نظم جدید منطقه باید فراگیر و به سود همه همسایگان باشد. نظمی که منافع تک‌‌تک کشورهای همسایه را تامین نکند، نمی‌تواند پایدار باشد.

سوم اینکه کشورهای همسایه و برادر نباید منابع ارزشمند خود را در جهت رقابت‌های فرسایشی و مسابقه تسلیحاتی هدر دهند. منطقه ما از جنگ، تنش‌های فرقه‌ای، تروریسم و افراط‌‌گرایی، قاچاق مواد مخدر، کمبود آب، بحران پناهندگان، تخریب محیط‌زیست و مداخلات خارجی رنج می‌برد. ما می‌توانیم با هم به این چالش‌های مشترک، برای تأمین آینده بهتر نسل‌های بعدی رسیدگی نماییم.

من رئیس‌جمهور کشوری هستم که در تاریخ معاصر خود بارها در معرض تهدید، جنگ، اشغال و تحریم قرار گرفته است. هیچگاه دیگران به کمک ما نیامده، به اعلام بی‌طرفی ما اعتنایی نکرده و حتی به کمک متجاوز آمده‌اند. ما به تجربه آموخته‌ایم که تنها می‌توانیم به مردم و توان‌مندی‌های بومی خود متکی باشیم.

جمهوری اسلامی ایران مصمم به تامین و تضمین امنیت خود است، نه ایجاد ناامنی برای دیگران.

ما خواهان صلح برای همه هستیم و با هیچ‌کس سر جنگ و دعوا نداریم.

ما خواستار صلح و امنیت پایدار برای مردم اوکراین و روسیه هستیم. جمهوری اسلامی ایران ضمن مخالفت با جنگ و تأکید بر لزوم توقف سریع درگیری‌های نظامی در اوکراین، از هرگونه راه‌حل صلح‌آمیز حمایت می‌کند و معتقد است تنها از طریق گفت‌وگو این بحران خاتمه می‌یابد.

آقای رئیس،

در جهان به هم پیوسته کنونی امنیت و منافع یک کشور با نابودی امنیت و منافع دیگران هرگز تامین نخواهد شد. ما نیازمند نگاهی جدید برای حل مسائل جهانی هستیم. چنین نگاهی می‌بایست به جای تهدیدها بر فرصت‌ها تمرکز کند. بر مبنای همین منطق تعاملی می‌توان فرصت‌های جدیدی برای همکاری پدید آورد.

ایران و قدرت‌های جهانی با نگرشی فرصت‌محور به برجام دست یافتند و ما در برابر شناسایی حقوق ایران و رفع تحریم‌ها، بالاترین سطح از نظارت‌ها در حوزه هسته‌ای را پذیرفتیم. خروج یکجانبه ترامپ از برجام نشانگر دیدگاه تهدید محور در عرصه سیاسی و نگاه قدرت محور در عرصه اقتصادی بود.

تحریم‌های یکجانبه مردم را هدف قرار داده و در پی نابودی بنیان‌های اقتصادی ایران است. هدف، امنیتی‌سازی ایران است و نتیجه آن، ناامنی همگان.

سیاست فشار حداکثری زمانی علیه ملت ایران به کار گرفته شد که ایران به گواهی آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای، به تمامی تعهداتش در برجام پایبند بود.

ما آماده تعامل با اعضای برجام هستیم. اگر تعهدات برجامی به طور کامل و با حسن نیت اجرا شود، می‌توان در مورد دیگر مسائل هم وارد گفتگو شد.

در اینجا خطاب به مردم آمریکا می‌گویم:

این ایران نیست که در کنار مرزهای شما پایگاه نظامی ساخته است. ایران نیست که کشور شما را تحریم کرده و مانع از روابط تجاری شما با جهان شده است. ایران نیست که مانع از دسترسی شما به دارو می‌شود. این ایران نیست که مانع دسترسی شما به نظام بانکی و پولی جهان شده است.

ما نیستیم که سران ارتش شما را ترور کرده‌ایم، بلکه آمریکاست که عزیزترین سردار نظامی ایران را در فرودگاه بغداد ترور کرده است.

پیام من به همه دولت‌هایی که راهبردی غیرسازنده در قبال ایران در پیش گرفته‌اند این‌ است که از تاریخ درس بگیریم. ما می‌توانیم از این محدودیت‌ها فراتر رویم و دوران جدیدی را آغاز کنیم. این دوران جدید با به رسمیت شناختن دغدغه‌های امنیتی ایران و هم‌چنین کار مشترک بر سر مسأله‌های مشترک شروع می‌شود.

تحریم‌ها، سلاحی مخرب و غیرانسانی هستند که با هدف فلج کردن اقتصاد کشور اعمال می‌شوند. محرومیت از دسترسی به داروهای حیاتی، یکی از دردناک‌ترین پیامدهای تحریم‌ها است که جان هزاران انسان بی‌گناه را به خطر می‌اندازد. این اقدام، نه تنها نقض آشکار حقوق بشر، بلکه جنایتی علیه بشریت است.

ملت ما، در طول سال‌های گذشته، با تحمل سختی‌های فراوان ناشی از تحریم‌ها، نشان داده است که در برابر ظلم و ستم ایستادگی می‌کند. اگرچه زخم‌های ناشی از تحریم‌ها بر پیکره جامعه ما عمیق است، اما مواجهه با این تجربه تلخ، ما را به ملتی قوی‌تر، با اراده‌ای پولادین و خودباور تبدیل کرده است.

ایران آمادگی دارد برای ساختن دنیایی بهتر با قدرت‌های جهان و همسایگانش، مراودات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی مؤثر و از جایگاه برابر داشته باشد.

پاسخ مناسب به چنین پیامی که از ایران صادر می‌شود، اعمال تحریم‌های بیشتر نیست، بلکه اجرای تعهدات قبلی در رفع تحریم‌ها برای بهبود واقعی شرایط اقتصادی مردم ایران است و زمینه‌سازی برای توافق‌های بیشتر‌.

من امیدوارم این صدا از ایران امروز به خوبی شنیده شود.

متشکرم آقای رئیس.

• به مناسبت فرارسیدن سالگرد استقلال ترکمنستان صورت گرفت؛ پیام‌های تبریک جداگانه دکتر پزشکیان به رهبر ملی و رئیس جمهور ترکمنستان
• پس از سخنرانی در هفتاد و نهمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد؛ دکتر پزشکیان نیویورک را به مقصد تهران ترک کرد
• دکتر پزشکیان در دیدار ایرانیان مقیم آمریکا: اگر عشق به وطن نبود ریاست را به عهده دیگرانی که به آن علاقه دارند، می‌انداختیم/ قول می‌دهم که برای اعتلای کشور و سربلندی ایران از هیچ تلاشی دریغ نورزیم/ همه تلاش خود را برای وفاق در داخل کشور و تعامل با دیگر کشورها به کار گرفته‌ایم
• دکتر پزشکیان در دیدار جمعی از نخبگان سیاسی ایرانی مقیم آمریکا: نخبگان، دانشمندان و سرمایه‌گذاران ایرانی در هر گوشه‌ای از جهان برای ما قابل احترامند/ در تلاشیم با اصلاح روندهای نادرست و ایجاد هم‌افزایی در جامعه بر مشکلات غلبه کنیم/ تلاش برای توسعه تعاملات با همسایگان و تقویت زیرساخت‌های کشور بخشی از تلاش‌های دولت در این مدت بوده است
• دیدار رئیس شورای حکومتی سودان با رئیس جمهور؛ دکتر پزشکیان: قطع روابط اقتصادی کشورهای اسلامی با رژیم صهیونیستی او را وادار به توقف جنایاتش می‌کند/ عبدالفتاح برهان: به گسترش روابط با ایران افتخار می‌کنیم و نگاه ما به آینده روابط فیمابین بسیار مثبت است
• دیدار روسای جمهور ایران و بلغارستان؛ دکتر پزشکیان: آماده گفتگوی شفاف برای رفع هر گونه نگرانی یا موانع توسعه روابط با جهان هستیم/ رئیس جمهور بلغارستان: از عزم جمهوری اسلامی ایران برای احیای روابط با اتحادیه اروپا خرسندیم
• دیدار نخست وزیر نروژ با رئیس جمهور؛ دکتر پزشکیان: به دنبال درمان اختلافات و سوءتفاهمات و رویکردهای پیشگیرانه در عرصه سیاست هستم/ نخست وزیر نروژ: آماده‌‌ایم همه ظرفیت‌های خود را برای تقویت ارتباطات میان ایران و اروپا به کار گیریم
• دیدار نخست وزیر لبنان با رئیس جمهور؛ دکتر پزشکیان: اگر کشورهای اسلامی روابط اقتصادی با اسرائیل را قطع کنند، این رژیم کودک‌کش دیگر توان جنایتگری نخواهد داشت/ نخست وزیر لبنان: استفاده از ابزارهای غیر نظامی برای کشتن مردم جنایتی است که تنها از رژیم صهیونیستی بر می‌آید
• دیدار نخست وزیر پاکستان با رئیس جمهور؛ دکتر پزشکیان: صهیونیست‌ها و حامیان آنها در سایه چند دستگی میان مسلمانان اینگونه گستاخانه مرتکب جنایت می‌شوند/ شهباز شریف: حملات اسرائیل به لبنان ثابت می‌کند، نتانیاهو قصد توقف جنایاتش را ندارد و به دنبال گسترش درگیری‌ها در تمام منطقه است
• دیدار ولیعهد کویت با رئیس جمهور؛ دکتر پزشکیان: تلاش می‌کنم گسترش تعاملات با کشورهای همسایه را بر پایه برادری پیش ببرم/ ولیعهد کویت: پیام‌های ارزشمند و مثبتی از تهران در راستای گشودن افق‌های جدید برای توسعه و تعامل با منطقه و جهان دریافت کرده‌ایم
• دکتر پزشکیان در نشستی با اندیشه‌ورزان ارشد آمریکایی: وقتی نقشه صهیونیست‌ها برای کم رونق نشان دادن انتخابات شکست خورد تلاش کردند با ترور شهید هنیه پای ایران را به جنگ بکشانند/ هر چه که مردم فلسطین درباره آینده خودشان بخواهند و بپذیرند ما نیز همان را قبول داریم/ غربی‌ها با زیاده‌خواهی باعث جنگ در اوکراین شدند و حالا هم با طولانی کردن جنگ به دنبال منافع خودشان هستند/ دیگر با چه زبانی بگوییم که می‌خواهیم کشور و منطقه خود را آباد کنیم و با کسی سر جنگ نداریم
• دیدار روسای جمهور ایران و فرانسه؛ دکتر پزشکیان: تداوم جنایات رژیم صهیونیستی می‌تواند وضعیت را از کنترل خارج کند/ مکرون: همه تلاش خود را برای اعمال فشار و توقف تجاوز به لبنان به کار گرفته‌ایم
• دیدار روسای جمهور ایران و صربستان؛ دکتر پزشکیان: آیا کشتن نوزادان در بیمارستان توسط اسرائیل، دفاع مشروع در برابر تروریست‌ها است؟/ رئیس جمهور صربستان: جنایات اسرائیل در غزه و حالا لبنان با حمایت و چراغ سبز آمریکایی‌ها انجام می‌شود
• دکتر پزشکیان در هفتاد و نهمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد: وحشیگری دیوانه‌وار اسرائیل در لبنان پیش از آنکه منطقه و جهان را به آتش بکشاند، باید متوقف شود/ قصد دارم بنیان‌هایی استوار برای ورود کشورم به عصر جدید و نقش‌آفرینی سازنده و مؤثر در نظام در حال ظهور جهانی پایه‌گذاری کنم/ ایران آمادگی دارد برای ساختن دنیایی بهتر با قدرت‌های جهان و همسایگانش، مراودات مؤثر و از جایگاه برابر داشته باشد
• دیدار وزیر خارجه چین با رئیس جمهور؛ دکتر پزشکیان: نقش‌آفرینی چین در محکومیت و توقف جنایات رژیم صهیونیستی قطعاً موثر خواهد بود/ وزیر خارجه چین: همچون گذشته در مجامع بین‌المللی برای احقاق حقوق ملت فلسطین تلاش خواهیم کرد
• دکتر پزشکیان در دیدار جمعی از علمای دینی: رفتار یک شیعه واقعی بر گفتار او مقدم است/ اگر عدالت و انصاف و حق را نادیده بگیریم، فرقی ندارد پیرو کدام مذهب و دین هستیم یا اساسا دیندار هستیم یا نه/ به گونه‌ای عمل و رفتار نکرده‌ایم که جوانان و مردم بخواهند مثل ما باشند
• دکتر پزشکیان دردیدار جمعی از رهبران ادیان الهی: اگر ما پیروان واقعی ادیان الهی هستیم، نباید نسبت به ظلمی که زمین را فرا گرفته بی‌تفاوت باشیم/ در حالی با شعارهای صلح و عدالت در سازمان ملل گرد آمده‌ایم که زنان و کودکان در غزه و لبنان بمباران می‌شوند و این واقعاً شرم‌آور است
• دیدار روسای جمهور ایران و تاجیکستان؛ دکتر پزشکیان: روابط ایران و تاجیکستان متکی بر پیوندهای عمیق تاریخی و خویشاوندی است/ امامعلی رحمان: خواهان استفاده از تجربیات ایران و همچنین تقویت و تعمیق روابط در همه زمینه‌ها هستیم
• دیدار دبیرکل سازمان ملل و رئیس جمهور؛ دکتر پزشکیان: نگران گسترش درگیری در تمام منطقه هستیم/ انفجار معدن در طبس یکی از آثار تحریم‌های ناجوانمردانه علیه ایران است/ گوترش: واقعه هفتم اکتبر به هیچ‌وجه توجیه‌گر جنایات و کشتار دسته جمعی فلسطینیان در غزه نیست
• دیدار رئیس شورای اروپا با رئیس جمهور؛ دکتر پزشکیان: به دنبال رسیدن به زبان و نگاه مشترک برای همکاری با دیگر کشورها هستیم/ ایران اراده خود را برای حل مسئله نشان داده است/ رئیس شورای اروپا: معتقدیم می‌توانیم روحیه و اصول مورد تاکید شما را مبنای تعاملاتی سازنده قرار دهیم
• دیدار روسای جمهور ایران و ترکیه؛ دکتر پزشکیان: آینده بهتر برای کشورهای اسلامی در گرو تلاش موفق برای ایجاد وحدت در میان ماست/ اردوغان: پیشنهاد جنابعالی برای ایجاد شبکه ارتباطی منطقه‌ای را بسیار ارزشمند می‌دانم
• دکتر پزشکیان در نشست میثاق آینده در سازمان ملل مطرح کرد؛ پیشنهاد رئیس جمهور برای تهیه گزارشی جامع از وضعیت کشورهای قربانی تحریم از سوی دبیرکل سازمان ملل/ ما خواستار اصلاحات فوری در ساختار حکمرانی موسسات مالی بین‌المللی هستیم/ پایان اشغالگری، توقف آپارتاید در فلسطین و آتش بس فوری در غزه پیش نیاز توسعه و صلح جهانی است
• دیدار روسای جمهور ایران و فنلاند؛ دکتر پزشکیان: کشتار 40 هزار انسان بی‌گناه در غزه و حمله به لبنان فاجعه‌ای است که باید هر چه زودتر خاتمه یابد/ رئیس جمهور فنلاند: حمایت مالی و تسلیحاتی از اسرائیل را مرود و اشتباه می‌دانیم
• دیدار روسای جمهور ایران و سوئیس؛ دکتر پزشکیان: دولت چهاردهم به دنبال ایجاد ثبات، امنیت و آرامش در منطقه است/ ویولا آمهرد: قدردان رویکرد دولت دکتر پزشکیان در استفاده از ظرفیت بانوان در بخش‌های مختلف مدیریتی هستیم
• دکتر پزشکیان در دیدار اعضای گروه الدر: ایران از هر اقدامی که صلح و امنیت را در منطقه و جهان تقویت کند، حمایت خواهد کرد/ باور داریم چه در داخل کشور و چه در محیط بین‌المللی، همکاری، یگانه راه پیشرفت برای همه است/ تداوم جنایات رژیم صهیونیستی می‌تواند باعث گسترش درگیری‌ها در منطقه شود
• دکتر پزشکیان در دیدار مدیران ارشد رسانه‌های آمریکایی: به دنبال تعامل سازنده، سالم و برابر با همه کشورهای دنیا هستیم/ آماده بازگشت متقابل همه طرف‌ها به توافق هسته‌ای هستیم/ ایران پیش از این توان خود برای پاسخ به تجاوزات رژیم صهیونیستی را نشان داده است
• به مناسبت فرارسیدن روز ملی صورت گرفت؛ پیام تبریک رییس جمهور به پادشاه و ولیعهد عربستان سعودی
• دکتر پزشکیان در بدو ورود به نیویورک: حامل پیام صلح و امنیت از سوی جمهوری اسلامی ایران برای همه جهان هستیم/ باید دنیایی درست کنیم که همه بتوانند در آن راحت و مستقل از رنگ، نژاد و قومیت زندگی کنند
• دکتر پزشکیان پیش از عزیمت به مقر سازمان ملل متحد در نیویورک: سازمان ملل یکی از دستاوردهای بزرگ بشری و جایگاهی برای ایجاد و ارتقای صلح در جهان است/ اگر سازمان ملل به درستی به وظایف خود عمل کند، شاهد جنایت و کشتار در جهان نخواهیم بود

نیویورک موفق با چاشنی حاشیه ها

همزمان با ترافیک دیدارهای دیپلماتیک پزشکیان در نیویورک، بلومبرگ تیتری از اظهارات رئیس جمهور در جمع مدیران ارشد رسانه‌ای آمریکا منتشر کرد که مورد تعجب و سوال واقع شد

هادی محمدی

political@khorasannews.com

روزهای پرکار و در عین حال پرحاشیه ای را مسعود پزشکیان رئیس جمهور جدیدمان در نیویورک مقر سازمان ملل متحد تجربه می کند؛ روزهایی در زندگی اش که شاید تا سه ماه قبل فکرش را هم نمی کرد. این روزها پزشکیان دو روی سکه سیاست را

می بیند. یک روی آن دیدارهای رسمی وی با سران و مقامات ارشد جهان است از دبیرکل سازمان ملل و رئیس شورای اروپایی تا رهبران تاجیکستان و ترکیه و اردن و ... و تاکید بر گسترش روابط دوجانبه و همکاری های بین المللی و منطقه ای و یک روی خشن که حواشی کار است و به شدت به دنبال رئیس جمهور و تیم همراهش می رود. آخرین آن هم سخنان رئیس جمهور در جمع سردبیران رسانه های مطرح آمریکایی بود که پرسر و صدا شد .

ترافیک دیدارها

ابتدا از سوی خوب سیاست و دیدارها و سخنرانی های رسمی رئیس جمهور در نیویورک شروع کنیم . پزشکیان روز دوشنبه و سه شنبه (تا لحظه تنظیم این گزارش ) با مدیران ارشد رسانه‌های آمریکایی، گروه اُلدرز، رئیس شورای اروپا، رؤسای جمهور سوئیس، فنلاند، تاجیکستان، ترکیه، پادشاه اردن و دبیرکل سازمان ملل دیدار کرد. رئیس‌جمهور در نخستین برنامه کاری نشستی با مدیران ارشد رسانه‌های آمریکایی داشت. مدیران و خبرنگاران ارشد رسانه‌های مختلف از جمله ان بی سی، ای بی سی نیوز، سی ان ان، نیویورکر، واشنگتن پست، آسوشیتدپرس، بلومبرگ، رویترز و فرانس پرس در این نشست حضور داشتند. رئیس‌جمهور با بیان این که آماده بازگشت متقابل همه طرف‌ها به توافق هسته‌ای هستیم، گفت: ایران آن چیزی نیست که رسانه‌های دنیا نشان می‌دهند و آماده‌ایم با همه دنیا در صلح و امنیت زندگی کنیم. رئیس‌جمهور در ادامه با اعضای گروه اُلدرز (گروه ریش‌سفیدان متنفذ) که متشکل از سران سابق کشورها و سازمان‌های بین‌المللی است، دیدار کرد و گفت: متاسفانه در همان روز آغاز به کار بنده به عنوان رئیس جمهور، رژیم صهیونیستی با هدف گسترش تنش و درگیری در منطقه، آقای هنیه مهمان عزیز ما را ترور کرد و امروز بعد از حدود یک‎سال همچنان جنایات خود را علیه مردم مظلوم غزه، در سکوت مدعیان حقوق بشر ادامه می‌دهد و در روزهای اخیر نیز با سوءاستفاده از تکنولوژی که برای آسایش و رفاه بشر به خدمت گرفته می‌شود،‌ دست به جنایت و ترور کور دیگری زد. پزشکیان در سومین برنامه کاری روز نخست سفر به مقر سازمان ملل با شارل میشل رئیس شورای اروپا دیدار و گفت‌وگو کرد. رئیس‌جمهور در این دیدار با تاکید بر این که امروز دنیا بیشتر از هر زمان دیگری به گفت‎وگو و تعامل نیاز دارد تا زبان زور و تهدید، تصریح کرد: دوری و عدم تعامل ذهنیت‌هایی ایجاد می‌کند که بستر سوءتفاهم‌ها و تشدید اختلافات می‌شوند، اما گفت‎وگوی بی‌واسطه و تعامل بهتر می‌تواند مطالب را منعکس و منتقل کند. این دیدار یک حاشیه نیز داشت و رئیس شورای اروپا شارل میشل بعد از دیدار با رئیس‌جمهور ایران مسعود پزشکیان در نیویورک، درباره نفوذ منطقه‌ای ایران و جنگ اوکراین به تهران اتهام‌ زد. وی در صفحه ایکس (توئیتر سابق) نوشت که من در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل با مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور ایران دیدار داشتم. نگرانی‌های اتحادیه اروپا را درباره این موضوعات تکرار کردم: ارسال تسلیحات به روسیه، بی ثبات کردن منطقه از طریق نیروهای نیابتی، شهروندان بازداشت‌شده اتحادیه اروپا، برنامه هسته‌ای و وضعیت حقوق بشر. همچنین بر اهمیت تعامل و گفت‌وگو برای پرهیز از تشدید (تنش‌ها) تاکید کردم. این اتهامات در حالی است که پزشکیان اعلام کرده بود جمهوری اسلامی ایران هرگز موشک بالستیک به روسیه نداده و در جنگ میان روسیه و اوکراین نیز صرفاً به دنبال توقف درگیری‌ها و برقراری صلح است. دیدار با روسای جمهور سوئیس ، فنلاند و تاجیکستان ، پادشاه اردن ، دبیرکل سازمان ملل و اردوغان رئیس جمهور ترکیه از دیگر برنامه های پزشکیان بود. رئیس‌جمهور سپس در نشست تقویت اهداف سازمان ملل متحد که در سالن مجمع عمومی سازمان ملل برگزار شد، شرکت کرد وگفت: به عنوان قربانی تروریسم همواره پیشگام مبارزه با این پدیده شوم بوده و آماده همکاری با کشورهایی هستیم که به دنبال مقابله واقعی با تروریسم هستند.

برداشت ها از یک اظهار نظر

اما بزرگ‎ترین حاشیه این چند روز سفر، دوشنبه شب به وقت تهران ایجاد شد؛ جایی که ابتدا برخی خبرگزاری های غربی مدعی شدند پزشکیان در دیدار با سردبیران ارشد رسانه های آمریکایی گفته ایران حاضر است سلاح های خود را زمین بگذارد به شرط آن‎که اسرائیل هم سلاح هایش را زمین بگذارد. این سخنان ابتدا با تکذیب صریح عراقچی وزیرخارجه کشورمان روبه‎رو شد اما با انتشار فایل صوتی جلسه توسط شبکه ضدایرانی ایران اینترنشنال مشخص شد رئیس جمهور چنین جمله ای داشته هرچند تیتر بلومبرگ با تقطیع و بدون توجه به قبل و بعد سخنان پزشکیان طرح شده است. هرچند برخی در داخل با صداهای بلند سعی در تخطئه رئیس جمهور و بزرگ نمایی این جملات داشتند اما با شنیدن کل فایل صوتی می توان متوجه منظور پزشکیان شد مبنی بر این‎که ایران طرفدار خلع سلاح همه در منطقه و ایجاد امنیت دسته جمعی توسط یک نهاد بین المللی یا خود کشورهای منطقه است. ضمن این‎که پزشکیان شرط زمین گذاشتن سلاح ایران را خلع سلاح رژیم صهیونیستی اعلام کرده ، شرطی که همه می دانند هیچ گاه محقق نخواهد شد؛ چراکه ماهیت و ذات این رژیم در تجاوز و کشتار و نظامی‎گری است و ترک این خوی نظامی‎گری باعث نابودی رژیم خواهد شد، همان طور که طرح رفراندمی که جمهوری اسلامی ایران برای فلسطین ارائه کرده نتیجه ای جز محو این رژیم نخواهد داشت . هرچند رئیس جمهور نیز می توانست با توجه بیشتر در انتخاب کلمات از ایجاد چنین فضایی جلوگیری کند؛ به ویژه این‎که سیاست اصولی نظام در همه این سال ها ایجاد امنیت منطقه ای به صورت دسته جمعی و با مشارکت همه کشورهای منطقه بوده نه حضور بیگانگان چه به صورت کشورهای فرامنطقه ای یا سازمان‎های بین المللی . با این حال این اظهارات واکنش‎های زیادی داشت و از مدافعان تا مخالفان به بیان دیدگاه‎های خود پرداختند . الیاس حضرتی رئیس شورای اطلاع رسانی دولت گفت: آقای پزشکیان مواضع‌شان از ابتدای فعالیت سیاسی‎شان در رابطه با رژیم صهیونیستی کاملا مشخص و روشن و شفاف بوده و هست اما بلومبرگ به وضوح یک شیطنت رسانه‌ای انجام داده و کسی هم این دروغ‌ها را باور نمی‌کند .

روایت فارس از سبق لسان رئیس جمهور

این موضوع واکنش خبرگزاری فارس را نیز در پی داشت. این خبر گزاری نوشت: بلافاصله وزیر امور خارجه و رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت در مصاحبه‌هایی این اظهارات را تکذیب کردند اما امروز فایلی منتشر شده که نشان می‌دهد این تکذیبیه‌ها صحت ندارد و پزشکیان چنین اظهاراتی داشته است. با این که مراجعه به سایر سخنان پزشکیان در این نشست نشان می‌دهد که این عبارت با سایر اظهارات او در تضاد است و رئیس‌جمهور احتمالا دچار سبق لسان شده اما بی‌دقتی در بیان این جملات تا حدی است که برخی اطرافیان او هم از آن متعجب شده‌اند.

دفاع ظریف از پزشکیان

اما محمدجواد ظریف معاون راهبردی رئیس‌جمهور که در سفر نیویورک حضور دارد هم در این باره نوشت: دکتر پزشکیان مستدل‌ترین دفاع از مقاومت مردم فلسطین، لبنان و یمن را در نیویورک بیان کردند و با صریح‌ترین عبارات، جنایات رژیم اسرائیل و برخورد دوگانه کشور‌های غربی با موضوعاتی همچون تسلیحات، جنگ و حقوق بشر را افشا نمودند. در دام روایت‌سازانی که ٧٠ سال است چهره‌ای وارونه از منطقه ما ساخته‌اند نیفتیم و به جای رسانه‌های صهیونیستی به خدمتگزاران خود اعتماد کنیم. امروز مردم جهان پس از مشاهده یازده ماه نسل کشی رژیم اسرائیل، آماده دریدن پرده‌های دروغ و وارونه‌سازی روایت صهیونیستی از ایران و منطقه هستند. همان‌گونه که رهبری فرزانه در پیام تاریخی خود به دانشجویان آمریکایی بیان فرمودند، شما اکنون در طرف درست تاریخ ایستاده‌اید. منطق دکتر پزشکیان نیز به این جریان در طرف درست تاریخ کمک می‌کند و برای همین است که رسانه‌ای که بازگوکننده مواضع صهیونیست‌ها بوده است به آن می‌تازد.

خشم و هیاهوی بی دلیل یا بادلیل

احمد زیدآبادی فعال سیاسی اصلاح طلب نیز در کانال تلگرامی‌اش نوشت: این که رئیس جمهور گفته باشد اگر اسرائیل سلاح‌های خود را زمین بگذارد، ما هم زمین می‌گذاریم چه مشکلی دارد که عده‌ای در خارج و داخل کشور بر سر آن جنجال به پا کرده‌اند؟ در واقع منظور آقای پزشکیان همان خلع سلاح منطقه‌ای است. واضح است که اسرائیل تحت هیچ شرایطی به این موضوع تن نمی‌دهد، چرا که تکنولوژی تسلیحاتی مهم‎ترین نقطه قوت آن است. بدون تسلیحات پیشرفته، اسرائیل اصلاً آیند‌ه‌ای برای امنیت خود نمی‌بیند. حال پیشنهادی که اگر به فرض محال پذیرفته هم شود، از هر جهت به زیان اسرائیل است، چرا باید مدعیان اسرائیل‌ستیزی را به خشم و هیاهو وادارد؟در مقابل تقوی نیا کارشناس سیاسی پاسخ داد: یعنی برفرض، ما و سایر کشورهای منطقه باهم خلع سلاح بشیم، ولی آمریکا ، روسیه ، انگلیس، فرانسه، ترکیه و ... خلع سلاح نشن و ما از لحاظ نظامی در برابر آن‎ها کمتر باشیم هیچ اشکالی ندارد! خدایا ما را با چه کسانی هموطن کردی؟

‏به این شیطنت‌های رسانه‌ای توجه نکنید

رضا نصری، کارشناس روابط بین‌الملل در این باره نوشت: رئیس‌جمهور در این‎جا به استاندارد دوگانه‌ای که در غرب نسبت به عملکرد ایران و رژیم اسرائیل اِعمال می‌شود اشاره می‌کند: از ایران می‌خواهند به گروه‌های مقاومت کمک نکند، اما اسرائیل را‌ تا بن دندان مسلح می‌کنند. از ایران می‌خواهند برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای‌اش را جمع کند، اما اسرائیل می‌تواند سلاح هسته‌ای داشته باشد و دیگران را با آن تهدید کند. از ایران می‌خواهند برنامه موشکی‌اش را متوقف کند، اما اسرائیل می‌تواند هر سلاحی که خواست در اختیار داشته باشد. در چنین بستری می‌گوید ما آماده‌ایم تمام سلاح‌های‌مان را بگذاریم کنار به شرط این‎که اسرائیل هم بگذارد کنار! هدف از این عبارت این است که نامربوط بودن توقع غربی‌ها را نشان دهد. هیچ ارتباطی به مصالحه با اسرائیل ندارد.

تذکر به پزشکیان از تریبون مجلس

مجتبی یوسفی نماینده اهواز در مجلس هم در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی طی تذکر شفاهی با اشاره به اظهارات اخیر رئیس جمهور کشورمان گفت: قطعاً آقای پزشکیان روحیه استکبارستیزی دارد اما اخیراً صحبت‌هایی مطرح کرده است که می‌دانم نظر وی نیست، بلکه نظر مشاورانش است. همچنین نظر نظام جمهوری اسلامی ایران، مردم و رئیس جمهور ما این است که اسرائیل زبان زور را می‌شناسد و باید فقط با زبان زور پاسخ جنایات و ددمنشی‌های این رژیم داده شود.همچنین، مصطفی نخعی نیز طی تذکر شفاهی گفت: حماس، حزب ا... و انصارا... عمق راهبردی قدرت جمهوری اسلامی ایران هستند و دشمن می‌خواهد آن ها را تضعیف کند و از بین ببرد. عقب نشینی غیردیپلماتیک بیشتر از این برای کشور مناسب نیست. وی تاکید کرد: رژیم صهیونیستی در منطقه جنایات زیادی می‌کند و باید این رژیم کثیف و سگ هار منطقه و سگ هار آمریکایی کنترل و مهار شود.

2 دیدار مهم هسته ای در نیویورک

اما در کنار این حواشی و دیدارهای رسمی ، دو دیدار مهم در حوزه مذاکرات هسته ای نیز در نیویورک اتفاق افتاد . از یک طرف عباس عراقچی وزیر امور خارجه کشورمان در ادامه دیدارها و رایزنی‌های خود در نیویورک با رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی دیدار و رایزنی کرد و از سوی دیگر مجید

تخت روانچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه با انریکه مورا مذاکره کننده ارشد اروپا در پرونده هسته ای ایران دیدار داشت . تخت روانچی در توضیح این دیدار در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل، گفت‎وگویی صریح و سازنده با انریکه مورا داشتم. در این گفت وگو، به طور خاص، بر موضوعات مرتبط با رفع تحریم و هسته ای تمرکز داشتیم. ایران، آماده است تا سهم خود را با حسن نیت انجام داده و به نگرانی ها و منافع متقابل از طریق دیپلماسی عزتمندانه بپردازد. همچنین روز گذشته سایت انتخاب مدعی شد باقی ماندن عراقچی در نیویورک چند روز پس از خروج رئیس جمهور با هدف تحول در مذاکرات هسته ای است . ادعایی که در فاصله کوتاهی از سوی یک منبع آگاه رد شد . این منبع آگاه در گفت وگو با انتخاب تصریح کرد : وزیر خارجه همواره چند روزی بیشتر در نیویورک می ماند تا از فرصت مجمع عمومی سازمان ملل برای دیدار با وزرای خارجه کشورهای دیگر استفاده کند و در جلسات متعددی که در حاشیه مجمع برگزار می شود، شرکت کند .بامداد امروز به وقت تهران پزشکیان سخنرانی 20دقیقه ای خود در مجمع عمومی سازمان ملل را ارائه کرد و امروز نیز آخرین دیدارهای خود را برگزار می کند و روز پنج شنبه به تهران برمی گردد . به نظر می رسد این سفر اگرچه به لحاظ تعداد دیدارها و برنامه های جنبی نسبت به گذشته رشد کمی و کیفی خوبی داشته اما حواشی آن نیز قابل ملاحظه بوده که باید حتما برای آینده فکری برای آن ها کرد . تصویر رئیس جمهور ایران تا این لحظه تصویری صلح طلب و اهل اجماع جهانی در عین تقابل با اسرائیل و محکومیت شدید جنایت صهیونیست هاست و تصویری که می تواند برای آینده دولت پزشکیان و به ویژه شروع مذاکرات رفع تحریم ها موثر باشد .

تمام همسفران نیویورک

بر اساس شنیده های خراسان هیئت همراه پزشکیان در نیویورک حدود 40 نفر است که غیر از اعضای گروه حفاظت، تشریفات و پروازی 12نفر نیز به عنوان همراهان رئیس جمهور در سفر حاضر شده اند که تعداد کمی نسبت به گذشته محسوب می شود

گفت‌ و گوی خراسان آنلاین با بازمانده حادثه معدن طبس

افسوس که نتوانستم برادرم را نجات دهم

تازه های مطبوعات

جمهوری اسلامی – آن چه باید در شرایط کنونی مورد توجه قرار بگیرد، این است که برای مبارزه با رژیم صهیونیستی باید به شیوه دیگری رو آورد.رو آوردن به روش جدید مبارزه علیه رژیم صهیونیستی به معنای تعطیل کردن مبارزه با این رژیم نیست، به معنای تقویت آن است. مبارزه را می‌توان به شیوه‌های مختلف ادامه داد و با استفاده از فرصت تغییر روش، جبهه جدیدی با وسعت بیشتر که شامل کل جهان اسلام باشد، برای رویارویی با سلطه صهیونیسم به وجود آورد.مسئولان نظام جمهوری اسلامی باید به این نکته بسیار مهم و حساس توجه داشته باشند که در شرایط بحرانی کنونی عده‌ای درصدد هستند ایران را برای ورود به یک جنگ با رژیم صهیونیستی وسوسه کنند و آمریکا را نیز به این جنگ بکشانند.

کیهان - این روزنامه در واکنش به گزارش سازندگی درباره رئیس جمهور که با تیتر گره گشایی در نیویورک منتشر شده بود، نوشت: توصیه حقارت‌بار مدعیان اصلاحات به آقای پزشکیان در حالی است که؛ آمریکا و تروئیکای اروپا (انگلیس و فرانسه و آلمان‌) حاضر نشده‌اند انتخاب آقای پزشکیان به‌ریاست جمهوری ایران را تبریک بگویند. با توجه به سوابق برخی از مدعیان اصلاحات (و نه همه آن ها‌) در دشمنی با شهید رئیسی و عصبانیت از مواضع اسلامی و انقلابی ایشان در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل، مخصوصاً روی دست گرفتن شجاعانه و غیرتمندانه تصویر شهید سلیمانی و تاکید بر مجازات ترامپ و سایر قاتلان آن شهید، بعید نیست که پیشنهاد حقیرانه این طیف به رئیس‌جمهور محترم، انتقام آن ها از مواضع انقلابی شهید رئیسی باشد.

هم میهن - انتقاد به انتصاب جناب جابری‌انصاری به‌هیچ‌وجه متوجه شخص ایشان نیست. اما آیا توانمندی مدیرعامل جدید ایرنا در تحلیل مسائل منطقه، دلیل مناسبی برای برگزیدن وی در مقام مدیریت مهم ترین رسانه دولت و خبرگزاری رسمی کشور است؟ آیا امکان انتصابی معکوس وجود داشت و مثلاً می‌شد یک روزنامه‌نگار را به مناسبت توفیق و توانمندی در کار رسانه و اعتدال و وزانت در شخصیت، بر کرسی وزارت امورخارجه نشاند؟

عصرایران نوشت: یک نماینده مجلس از حضور وزیر اطلاعات در جلسه کمیسیون امنیت ملی خبر داد. حمیدرسایی در حساب شخصی خود در ایکس نوشت: براساس سؤالی که به امضای ۲۰ تن از همکاران دیگر رسیده، فردا وزیر محترم اطلاعات برای پاسخ به سؤالم در کمیسیون امنیت ملی حاضر می‌شود. موضوع سؤال: ۱. انتصابات اخیر دولت و چگونگی پاسخ به استعلام آن‌ها باوجود برخی سوابق . ۲. تابعیت فرزندان برخی معاونین رئیس‌جمهور و انتصاب برخلاف قانون آن‌ها.

تابناک نوشت: علی مطهری نماینده ادوار مجلس در توئیتی نوشت: غربی ها در موضوع غزه محتاج ایران هستند. از طرفی هم خواهان حل مسئله هسته‌ای و روابط بهتر با تهران‌اند. رئیس جمهور در سفر به نیویورک می‌تواند طوری عمل کند که در هر دو موضوع دارای دستاورد باشد، هم به نفع فلسطین و هم به نفع ایران.

عصرایران نوشت: شروین حاجی پور، خواننده، با انتشار ویدئویی از پایان روند رسیدگی به پرونده خود خبر داد و اعلام کرد که پرونده او شامل عفو و کاملا مختومه شده است. حاجی پور همچنین ضمن تشکر از محسن چاوشی اعلام کرد که این خواننده تا آخرین لحظه پیگیر حل مشکل شروین حاجی پور بوده است.

فرارو نوشت: به تازگی مطلبی با عنوان انتصابات جدید در وزارت کار منتشر شده است. در این مطلب با نام بردن از فردی ادعا شده که وی خواهرزاده سردار سلامی فرمانده سپاه پاسداران است و به عنوان مشاور وزیر، رئیس مرکز بازرسی ارزیابیِ عملکرد و ارتباطات مردمی وزارت کار انتخاب شده است. این درحالی است که پیگیری‌ها نشان می‌دهد چنین موضوعی صحت ندارد و نام‌برده نه تنها نسبتی با فرمانده سپاه ندارند بلکه ایشان اساسا خواهر و خواهرزاده‌ای هم ندارند.

جمهوری اسلامی - در سیاست خارجی، میزان باید اصل پایه‌ای نه شرقی – نه غربی باشد. این اصل را در سه محور روابط با کشورهای منطقه، اردوگاه‌های شرق و غرب و سایر کشورها باید رعایت کنیم.در تنظیم روابط با اردوگاه‌های شرق و غرب نباید با یکی از آن‎ها پالوده خورد و به آن دیگری اخم کرد. این واقعیت را بپذیریم که سیاست ‌دوری و تقابل با غرب و کشورهای اروپایی صد درصد به نفع سیاست مسکو است. این، کاملاً درست است که ما را وارد شانگهای و بریکس کرده‌اند اما توجه داشته باشیم که تمام راه‌ها را با کمک چین به روی ما بسته‌اند.

کیهان - این روزنامه در ستون گفت و شنود در واکنش به توصیه رسانه های اصلاح طلب برای ملاقات با ترامپ نوشت: آمریکا از هیچ جنایتی علیه کشور و مردم ما دریغ نکرده و رسماً اعلام می‌کند خواستار براندازی جمهوری اسلامی ایران است. با کمک‌های مالی و تسلیحاتی و سیاسی از جنایات وحشیانه رژیم صهیونیستی حمایت می‌کند. ظاهراً یک چیزی درباره توافق شنیده‌اند ولی فرق توافق و تن دادن به ذلت را نمی‌دانند! این جماعت یا خودشان را به آن راه زده‌اند و یا پادوهای داخلی آمریکا هستند!

هم میهن - گفته‌اند که ماجرای معدن طبس واقعاً یک حادثه بود؛ اظهار چنین گزاره‌ای عجیب است. به نظر می‌رسد که طبعاً یک حادثه بوده و نه اقدامی ازپیش‌طراحی‌شده که اگر دومی باشد، باید پلیس و دستگاه امنیتی وارد ماجرا شوند. پس حادثه است. پیشنهاد می‌کنیم برای جلوگیری از تکرار این موارد و نیز جلب اعتماد داغ‌دیدگان، کمیته بررسی‌کننده را با حضور و مشارکت نمایندگان خانواده‌ها و کارگران و نیز افراد مستقل از دولت تشکیل دهند و گزارش را دقیق و کامل منتشر کنند. و البته خیلی خوب است که این‌گونه

موضع گیری ها هم تکرار نشود.

دنیای اقتصاد - رسیدن به تورم زیر ۳۰ درصد، هدفی است که بانک مرکزی برای نرخ تورم امسال تعیین کرده است. بررسی آمارها نشان می‌دهد میانگین تورم ماهانه برای رسیدن به این نرخ باید حدود ۲ درصد باشد. با توجه به روند فعلی، در صورتی که تورم ماهانه مهرماه کمتر ۱.۴ درصد باشد تورم نقطه‌ای به سطح زیر ۳۰ درصد وارد خواهد شد. اتفاقی که با توجه به ریسک‌های مختلف اثرگذار بر تورم، بعید به نظر می‌رسد.

فرارو نوشت: نرگس قدیریان، همسر سفیر ایران در لبنان، ضمن ارائه توضیحاتی درباره روند درمان مجتبی امانی، تصریح کرد که حال سفیر ایران در لبنان خوب است و آسیب‌دیدگی ایشان در ناحیه دست و چشم قابل ترمیم است. برخی از رسانه‌ها در این باره خبرهای نادرستی را منتشر کردند که من وقتی آن‌ها را خواندم، تعجب کردم، چون هیچ‌کدام از آن‌ها صحت نداشت.

چندثانیه نوشت:خبرنگار شبکه اینترنشنال درباره همسر پزشکیان گاف عجیبی داد که خبرساز شده است.خبرنگار اینترنشنال مدعی حضور همسر پزشکیان در نیویورک می‌شود، در حالی که همسر رئیس جمهور سال ۱۳۷۳ فوت کرده‌اند.

اعتماد آنلاین نوشت: اسماعیل کوثری، نماینده تهران در مجلس گفت: این را بگویم که ایران اگر می‌خواست موشکی به روسیه یا هر جای دیگری ارسال کند، علنی این کار را انجام می‌داد. ما فناوری این مسائل را روزی به حزب‌ا... یاد داده‌ایم و الان از آن استفاده می‌کند، یمن هم به همین ترتیب.

تابناک نوشت: سید سعیدرضا عاملی عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی درمورد تداوم فیلترینگ گفت: مسئولیت فیلترینگ برعهده‌ شورای عالی فضای مجازی نیست و تصمیم نهایی آن بر عهده‌ یک کارگروه است که آن کارگروه تصمیم می گیرند و بنده عضو آن کارگروه نیستم.

رویداد24 نوشت : حسام الدین آشنا مشاور روحانی در دولت دوازدهم توئیتی درخصوص دیدار روز چهارشنبه رهبر انقلاب منتشر کرد. وی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: سخنرانی فرماندهی کل قوا در جمع پیش‏کسوتان دفاع مقدس بسیار راه‎گشا خواهد بود.

لغزش های پزشکیان و سیاست خارجی روشن نظام

صحنه جنگ را به صورت کامل ببینیم

ننگ‌ها و افتخارات فراموش ناشدنی

کارویژه دستگاه دیپلماسی در نیویورک

• رهبر معظم انقلاب در دیدار پیشکسوتان و فعالان دفاع مقدس مطرح کردند
• جبهه مقاومت و حزب ا... پیروز میدان هستند
• رئیس‌جمهور: افزایش قدرت نظامی برای تقویت بازدارندگی است
• رئیس جمهور: دولت چهاردهم از غرب تا شرق به دنبال دیپلماسی سیاسی و اقتصادی با جهان است
• رهبر انقلاب: پرچم نفوذ نباید در داخل کشور برافراشته شود
• «دفاع مقدس» پیوسته در غرب آسیا (یادداشت روز)
• اخبار ویژه
• سازمان ملل و یکصدایی رهبران بزرگ دنیا در محکوم کردن جنایات اسرائیل
• تعلل عجیب کمیسیون اقتصادی مجلس درباره تصویب طرح مالیات بر سوداگری
• 40 هزار نیروی یمنی، سوری و عراقی منتظر اشاره سید حسن نصرالله
• اسرائیل نمی‌تواند با وحشیگری و جنایت افسانه شکست‌ناپذیری خود را بازسازی کند
• دستور عارف برای بررسی سریع تمام ابعاد حادثه دلخراش ریزش معدن طبس
• پذیرش استعفا از نمایندگی از طریق مجلس الزامی است
• شهادت مأمور پلیس چالوس در درگیری با سارقان مسلح
• 100 دستگاه اتوبوس جدید به ناوگان حمل‌ونقل عمومی تهران افزوده شد
• ایران برای حمایت از لبنان از ظرفیت‌های دیپلماتیک استفاده خواهد کرد
• حزب الله پیروز است
• جهان بهتر با مراوده از جایگاه برابر
• غافلگیری به سبک حزب‌الله
• جایی برای کودک کش نیست
• دستور قاطع عارف برای تعطیلی معادن غیراستاندارد
• مخالفت نامتعارف با استعفای متعارف
• قصه خوب و پرداخت خلاقانه راز جذب مخاطب
• رشد 158 درصدی پرداختی‌های مستمری‌بگیران
• ایستادگی بر اجرای صحیح نهضت ملی مسکن
• «فلسطین» و «لبنان»، محور رایزنی‌های رئیس‌جمهور
• آغاز سخنرانی پزشکیان با یاد شهید سید ابراهیم رئیسی
• ایران برای امتیازگیری از غرب چه در آستین دارد؟ / نگاهی به عناصر محرک در احیای مذاکرات با تروئیکای اروپایی
• هشدار عراقچی به وزیر خارجه انگلیس
• رسانه‌های صهیونیستی مدعی شدند؛ تا ساعاتی دیگر آتش‌بس بین حزب‌الله و اسرائیل اعلام می‌شود
• ۸ محور مهم حضور و تأثیرگذاری روحانیت در دفاع مقدس / از ۲۳ کشور اسیر گرفته بودیم
• استمرار اجرای طرح های پیشگیری از جرایم و آسیب های اجتماعی در حریم حرم مطهر رضوی
• خدمت سربازی؛ روزهای خطر و خاطره
• ایران برای امتیازگیری از غرب چه در آستین دارد؟ / نگاهی به عناصر محرک در احیای مذاکرات با تروئیکای اروپایی
• از مرخصی تشویقی تا کسر خدمت برای سربازان وظیفه
• هشدار عراقچی به وزیر خارجه انگلیس
• ده خصوصیت استثنائی که هشت سال دفاع مقدس را به فرهنگ جاودانه تبدیل کرد
• نتانیاهو بالاخره راهی نیویورک شد
• آیت‌الله موحدی‌کرمانی: حزب‌الله یک بُعد قدرتش را با موشک بالستیک نشان داد
• عراقچی: شورای امنیت به تجاوزات اسرائیل در لبنان پاسخ دهد
• مخالفت شدید وزرای رژیم صهیونیستی با آتش‌بس موقت با حزب‌الله لبنان
• وحشیگری اسرائیل باید متوقف شود
• از پایگاه نظامی تا صنایع مخابراتی اسرائیل در تیرس حزب‌الله

با حکم حضرت آیت ا... خامنه ای محمد مخبر مشاور و دستیار رهبری شد

معناشناسی از یک انتصاب بدیع

یوسفی

political@khorasannews.com

رهبر انقلاب در حکمی محمد مخبر را به عنوان مشاور و دستیار رهبری منصوب و وظیفه ایشان را امتداد سیاست مدبرانه دولت شهید رئیسی برای شناسایی و به کارگیری نیروهای جوان و نخبه به منظور کمک به دستگاه های مختلف، تعیین کردند. این برای نخستین بار بود که شاهد چنین انتصابی از سوی رهبر انقلاب بودیم و پیش از این فردی به عنوان مشاور و دستیار ایشان منصوب نشده بود. محور این حکم بدیع و وظیفه ای که رهبرانقلاب بر آن تاکید کردند «شناسایی نیروهای جوان و همکاری با آنان همراه با برنامه‌ریزی منطقی در راستای کمک به دستگاه های دولتی و غیره» است. درباره فلسفه این حکم اظهار نظرهای مختلفی صورت گرفت. یکی از نکات کلیدی این حکم که می توان به آن اشاره کرد، مدیریت طیف جدیدی از نیروهایی است که بعد از انتخابات سرگردان شدند. این طیف که عمدتاً به یک سلیقه سیاسی خاص تمایل دارد و در برخی مواقع رویکرد ضددولتی نشان داده است، به عنوان یک پتانسیل مهم سیاسی مطرح شده و توجه برخی جریان‌ها، از جمله جریان‌های تند سیاسی را به خود جلب کرده است. انتصاب مخبر به این سمت می‌تواند به نوعی مدیریت و هدایت این طیف را به فردی بسپارد که از ثبات و تجربه مدیریتی قابل توجهی برخوردار است. در مقابل، این اقدام می‌تواند از این امر جلوگیری کند که مدیریت این گروه‌ها به دست افرادی بیفتد که سابقه و آینده سیاسی و مدیریتی مطمئن و روشنی ندارند. این حرکت از سوی رهبری، نشانه‌ای از توجه به اهمیت هماهنگی و ثبات در مدیریت نیروهای جوان است و می‌تواند به تثبیت بیشتر نظم در این جریان‌های سیاسی منجر شود.

از واکسن برکت تا سرپرستی 70 روزه دولت

اما یک پای این انتصاب جدید، شخصیت خود محمد مخبر و کارنامه موفق او به ویژه در پسا نبود رئیس جمهور شهید بود که از قضا مورد تحسین عموم طیف های سیاسی نیز قرار گرفت.

از همین رو نگاهی گذرا کرده ایم به کارنامه محمد مخبر؛ مخبر با حضور در یک دوره بلند مدت 14 ساله در ستاد اجرایی فرمان امام کارنامه قابل قبولی از خود به جا گذاشت، اما اگر بخواهیم یک برگ از دفتر وی در آن ستاد را به عنوان نقطه اوج حضورش معرفی کنیم زمانی بود که کل دنیا درگیر یک بیماری جدید و ناشناخته به نام کرونا شده بود و با کارناوال مرگ کرونا نیاز جهان به دستیابی به واکسن لحظه به لحظه مهم تر و حیاتی تر می شد. با این که فقط چند کشور در دنیا به واکسن کرونا دست یافته بودند اما بنیاد و موسسه دانش‌بنیان برکت که در زمان ریاست محمد مخبر در ستاد اجرایی راه‌اندازی شده بود، از واکسن ایرانی کووبرکت رونمایی کرد. نکته جالب این رونمایی این بود که اولین داوطلب دریافت واکسن ایرانی کووبرکت دختر محمد مخبر بود که نشان از اعتماد وی به کار بزرگی که در آن زمان انجام داده بود، داشت. همچنین رهبر انقلاب در سه نوبت واکسن کووبرکت را تزریق کردند.

با شروع به کار دولت سیزدهم ، شهید رئیسی مخبر را به عنوان معاون اول خود منصوب کرد. با توجه به سابقه اجرایی مخبر بسیاری از کارشناسان او را بهترین انتخاب برای این جایگاه می دانستند. او که در ستاد اجرایی فرمان امام سیاست‌های «اقتصاد مقاومتی» مدنظر رهبرانقلاب را سرمشق فعالیت‌های خود قرار داده بود،‌ با ورود به دولت هم سکان اقتصاد را با همین دیدگاه در دست گرفت و رئیس ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی شد. نقش مخبر در دولت شهید رئیسی آن قدر پررنگ شده بود که وی در چند جلسه سران قوا حضور پیدا کرده بود.

ظهر روز 31 اردیبهشت رهبر انقلاب در پیام تسلیت خود برای شهدای پرواز اردیبهشت، وظیفه مدیریت قوه مجریه را به محمد مخبر محول کردند. در آن شرایط خاص مخبر با هماهنگی دو رئیس قوه دیگر به خوبی شرایط برگزاری انتخابات سالم و فوری را فراهم کرد. در حالی که خیلی‌ها انتظار داشتند وی به عنوان نامزد انتخابات ریاست جمهوری وارد عرصه رقابت شود ولی مخبر در انتخابات ثبت نام نکرد و سعی کرد وظیفه‌ای را که رهبر انقلاب بر دوش او گذاشته، به خوبی به سرانجام برساند. همین رفتار او در آن ایام از وی چهره ای محبوب و دلسوز به تصویر کشید و مورد توجه مردم و رسانه ها قرار گرفت. رهبر انقلاب با تقدیر از نقش مخبر در ایام فقدان رئیس جمهور در مراسم تحلیف درباره وی فرمودند: «بنده لازم می دانم نقش سرپرست محترم ریاست جمهوری، جناب آقای مخبر را و هیئت دولت را در مدیریّت امور کشور در این حدود دو ماه یادآوری کنم و از این آقایان تشکّر کنم؛ نقش مهمّی را ایفا کردند و توانستند به فضل الهی کشور را در وضعیّت آرامش و با روحیه عمومی خوب مردم به انتخابات برسانند و انتخابات را به بهترین وجهی به پایان ببرند.»

جوابیه عبدالملکی و پاسخ خراسان

حجت ا... عبدالملکی با ارسال جوابیه ای به خراسان به گزارش درج شده در روز پنج شنبه 29 شهریور با تیتر «آقای عبدالملکی، آن وعده‌ها چه شد؟» واکنش نشان داد. متن کامل جوابیه ایشان و توضیحات خراسان در پاسخ به این جوابیه را بخوانید:

بسمه تعالی؛ مدیر مسئول محترم روزنامه خراسان؛ با سلام و احترام؛ در پاسخ به مطلب درج شده در صفحات اول و دوم آن روزنامه در تاریخ ۱۴۰۳٫۶٫۲۹ با تیتر «آقای عبدالملکی، آن وعده ها چه شد؟» و بر اساس ماده ۲۳ قانون مطبوعات مبنی بر این که هرگاه در مطبوعات مطالبی مشتمل بر توهین یا افترا یا خلاف واقع و یا انتقاد نسبت به شخص اعم از حقیقی یا حقوقی مشاهده شود، ذی‎نفع حق دارد پاسخ آن را ظرف یک‎ماه کتباً برای همان نشریه بفرستد و نشریه مزبور موظف است این گونه توضیحات و پاسخ ها را در یکی از دو شماره ای که پس از وصول پاسخ منتشر می شود، در همان صفحه و ستون و با همان حروف که اصل مطلب منتشر شده است مجانی به چاپ برساند، به شرط آن که جواب از دو برابر اصل تجاوز نکند و متضمن توهین و افترا به کسی نباشد، مقتضی است پاسخ ذیل با همان شرایط در روزنامه درج گردد. (عکس و تیتر در صفحه اول، نیمه بالا قسمت وسط و اصل مطلب در صفحه دوم نیمه بالا، قسمت وسط)

عملکرد موفق عبدالملکی در دولت مردمی آیت ا... شهید رئیسی
مقام معظم رهبری مدظله العالی در سخنرانی ۱۴ خردادماه امسال در حرم حضرت امام (ره) با گلایه از برخی رسانه ها که در زمان حیات رئیس جمهور شهید ایشان را تخریب و در ایام شهادت از ایشان تمجید کردند فرمودند: «دلم برای رئیسی سوخت.» اما چند هفته ای از شهادت این مرد بزرگ نگذشته که برخی از همین رسانه ها به رویه ماقبل شهادت ایشان بازگشتند و عملکرد ایشان و دولت شان را مجددا آماج حملات قرار دادند. یکی از محورهای کاری این رسانه ها تخریب مسئولین منصوب توسط این عزیز شهید بود، از جمله آقای دکتر عبدالملکی اولین وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی دولت سیزدهم و مشاور و نماینده ویژه رئیس جمهور و دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی.
حجت ا... عبدالملکی، متولد ۱۳۶۰، از اقتصاددانان برجسته و نخبه کشور در سن ۲۸ سالگی به درجه دکترای علوم اقتصادی و عضویت هیئت علمی با درجه استادیاری درآمد. او در سال ۱۳۹۵ و در سن ۳۵ سالگی به درجه دانشیاری ارتقا یافته و به عنوان یکی از جوان ترین اعضای هیئت علمی اقتصاد کشور با درجه دانشیاری معرفی شد. نظریات علمی اقتصادی او در قالب بیش از ۴۰ عنوان کتاب و مقاله و در بیش از ۵۰۰ سخنرانی داخلی و خارجی ارائه شده و به عنوان یکی از کارشناسان شاخص اقتصاد مقاومتی در ایران و خارج از کشور شناخته می شود.
دکتر عبدالملکی در دوره ۴ ساله مسئولیت به عنوان معاون اشتغال کمیته امداد امام خمینی(ره)، ضمن تحول و ارتقاء الگوی اشتغال زایی این نهاد توانست ایجاد بیش از ۱ میلیون شغل در این نهاد طی ۴ سال را مدیریت کند. او در شهریورماه ۱۳۹۹ با حکم مقام معظم رهبری (مدظله العالی) به عضویت در هیئت امنای این نهاد ارتقا یافت. دکتر عبدالملکی به عنوان یکی از موفق ترین مدیران دولت سیزدهم شناخته می شود. با شکل گیری دولت مردمی سیزدهم آیت ا... شهید دکتر رئیسی به سبب دانش و تجربیات موفق دکتر عبدالملکی را به عنوان گزینه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به مجلس شورای اسلامی معرفی نمود که در نهایت با کسب اکثریت آراء به این سمت منصوب شد. دکتر عبدالملکی چهار کارویژه اصلی را بر اساس وظایف قانونی وزارت تعاون در دستور کار قرار داد: ۱-کار مردم 2- آتیه مردم ۳ -رفاه مردم و ۴- اموال مردم او مبتنی بر نظریه اقتصاد مقاومتی و با شناخت دقیق از شرایط جهان کشور و جامعه ۱۹ برنامه تحولی مهم را در قالب این ۴ کار ویژه اصلی تدوین کرده و در موضع اجرا قرار داد. به عنوان مثال در کار ویژه کار مردم و با رویکرد توسعه اشتغال آفرینی در کشور نظریه زیست بوم ملی اشتغال را مطرح نمود که تا پایان دولت سیزدهم مورد پیگیری جدی نظام اشتغال زایی کشور قرار گرفته و در نتیجه اجرای آن پایین ترین نرخ بیکاری طی ۳۰ سال گذشته در کشور رقم خورده و وعده رئیس جمهور شهید مبنی بر ایجاد ۱ میلیون شغل در سال محقق شد در چارچوب همین کارویژه اقدام اساسی و حائز اهمیت دیگر ایشان به عنوان رئیس شورای عالی کار، افزایش بی سابقه حداقل حقوق کارگران در سال ۱۴۰۱ به میزان ۵۷ درصد بود که منجر به یک جهش واقعی در معیشت خانواده بزرگ کارگران و بازنشستگان کارگری کشور شد؛ جامعه بزرگی که حدود ۶۵ درصد از کل جمعیت کشور را در بر می گیرد. با ابلاغ این مصوبه و با وجود خوشحالی وصف ناپذیر کارگران عزیز ایران و خرسندی رئیس جمهور شهید از تحقق یکی دیگر از وعده های دولت مردمی مبنی بر توجه ویژه به اقشار ضعیف، فشارها بر دولت و رئیس جمهور برای لغو این مصوبه با شدتی باورنکردنی افزایش یافت. طبقی از سرمایه سالاران از طریق معدودی نمایندگان خود در داخل دولت و به خصوص با به‎کارگیری جریان سیاسی مقابل دولت سیزدهم و با استفاده گسترده از ابزار رسانه فشار سنگینی را بر دولت و شخص رئیس جمهور شهید وارد نمودند تا این مصوبه را لغو نماید موضوعی که در نهایت طی یک هماهنگی بین دکتر عبدالملکی به عنوان وزیر کار و رئیس جمهور شهید برای کاهش فشارها و صیانت از این مصوبه به استعفای او از مسئولیت وزارت منتهی و در نتیجه آن داد و فریاد مخالفان حقوق کارگران خاموش شد. به رغم ادعای عده ای نا آگاه مبنی بر اخراج گسترده کارگران به سبب این افزایش دستمزد سال ۱۴۰۱ به یکی از بهترین سال های کشور به لحاظ اشتغال و پایین بودن تعدیل نیروی کار تبدیل شد. همچنین ادعای تورم شدید این تصمیم نیز با گزارش رئیس امور اقتصاد کلان سازمان برنامه و بودجه مبنی بر محدود بودن اثرات تورمی این تصمیم به حدود ۳ درصد رد شد. رئیس جمهور شهید از این تصمیم دولت به عنوان یکی از افتخارات دولت مردمی سیزدهم یاد کردند. پس از استعفای دکتر عبدالملکی رئیس جمهور شهید بلافاصله و در همان روز ایشان را به سمت مشاور رئیس جمهور و با تعیین همترازی معادل مقامات بند ج ماده ۷۱ قانون خدمات کشوری همتراز وزیر منصوب نمودند. وی پس از چند ماه با تاکید رئیس جمهور شهید و حکم وزیر امور اقتصادی و دارایی، به عنوان دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی منصوب شد.
دوره مدیریت دکتر عبدالملکی در شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی تا کنون کمی کمتر از دو سال به یکی از دوره های درخشان پیشرفت در این مناطق تبدیل شد. وی بر اساس بند ۱۱ سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی در شعار راهبردی را برای این مناطق تعریف نمود: «بهشت سرمایه گذاری و تیم ملی اقتصاد بین الملل جمهوری اسلامی ایران او معتقد بود مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ایران با دارا بودن پنج ویژگی همزمان شامل ۱. پایین بودن هزینه تولید 2. زیر ساخت های توسعه یافته 3. دسترسی مناسب به بازار ۴. سهولت کسب و کار و ۵. معافیت های مالیاتی و گمرکی بهشت سرمایه گذاری هستند و مشکل اصلی در مسیر جهش سرمایه گذاری در این مناطق ضعف در معرفی این فرصت ها به سرمایه گذاران داخلی و خارجی بوده است. به همین منظور طی سال 1402 و سه ماهه اول ۱۴۰۳ بیش از ۱۲۰۰ بسته سرمایه گذاری (شامل مطالعات امکان سنجی اولیه تامین زمین و زیرساخت ها و صدور مجوزهای بی نام به ارزش بیش از ۱۱۰۰ همت (۲۴ میلیارد یورو) طراحی و از طریق ۱۲ رویداد داخلی و خارجی و رسانه های مختلف داخلی و خارجی و در تعامل با سرمایه گذاران داخلی و خارجی و مسئولین اقتصادی کشورهای مختلف به اطلاع سرمایه گذاران ایرانی و غیرایرانی رسید که ما حصل آن در سال 1402 رشد ۴٫۲ برابری تقاضا برای سرمایه گذاری در این مناطق رشد حدود ۳ برابری سرمایه گذاری محقق شده و رشد ۷٫۵ برابری طرح های سرمایه گذاری جدید آغاز شده در این مناطق شد. در همین دوره تراز تجاری مناطق آزاد مثبت شد و با اجرای برنامه مقررات زدایی و تقویت سامانه های سرمایه گذاری شاخص سهولت کسب و کار در این مناطق بهبود یافت. عملکرد این مناطق طی سال های دولت سیزدهم در گزارش مفصلی با عنوان «روایت مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در دولت سیزدهم و مسیر آینده» تدوین شده که در وب‎سایت دبیرخانه شورای عالی به نشانی freena.ir موجود و قابل دانلود است. این گزارش برای مسئولین دولتی و متولیان امر در سایر قوا نیز ارسال شده است.
در خصوص برنامه جهش سرمایه گذاری در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در برخی رسانه ها از جمله روزنامه خراسان، (مورخ ۱۴۰۳٫۶٫۲۹) مطلبی مبنی بر وعده عبدالملکی برای سرمایه گذاری ۱۰۰ میلیارد دلاری امارات در مناطق آزاد ایران مطرح شده که شرح تفصیلی موضوع در خبرگزاری ایرنا (مورخ ۱۴۰۲٫۵٫۱۱) با عنوان اعلام آمادگی سرمایه گذاران خارجی برای سرمایه گذاری در مناطق آزاد ایران منتشر شده است.
بر این اساس آن چه در گفت وگوی رسانه ای مطرح شده اعلام آمادگی سرمایه گذاران خارجی از جمله اتاق سرمایه گذاران خارجی امارات متحده عربی برای سرمایه گذاری در مناطق آزاد ایران است؛ موضوعی که البته طبق گفته دکتر عبدالملکی در همان برنامه رسانه ای مستلزم ایجاد بستر لازم در داخل و رفع موانع موجود است. در واقع دبیر شورای عالی مناطق آزاد با بیان اعلام آمادگی سرمایه گذاران خارجی برای حضور گسترده در مناطق آزاد ضرورت ایجاد بسترها و رفع موانع را مطرح کرده اند موضوعی که البته وعده نبوده، بلکه تاکید بر ضرورت بسترسازی و رفع موانعی بوده که اولا زمان بر بوده و ثانیا بخش زیادی از آن ها خارج از اختیارات دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد بوده و به اهتمام همه دستگاه های هر دو کشور نیاز دارد، از جمله امضای معاهده سرمایه گذاری دوجانبه (BIT) بین ایران و امارات که در دولت سیزدهم توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی و وزارت امور خارجی مورد پیگیری جدی قرار گرفت اما با توجه به شهادت رئیس جمهور عزیز و پایان دولت سیزدهم حصول نتیجه نهایی و امضای آن به پیگیری موضوع در دوره دولت چهاردهم موکول شد.

پاسخ «خراسان» به جوابیه عبدالملکی
متن پاسخ آقای عبدالملکی درواقع تاییدیه‌ای است بر گزارش خراسان در نقد شیوه گزینش در پست‌های مدیریتی کشور و ارائه وعده های ناشدنی از سوی برخی مدیران؛ ایشان نکاتی را توضیح داده‌اند که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت اما مهم ترین بخش پاسخ ایشان آن است که خود پذیرفته‌اند سخن گفتن از 100 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری درواقع «وعده نبوده بلکه تاکید بر ضرورت بسترسازی و رفع موانع بوده ...» حال این که سیاق آن جملات آقای عبدالملکی در تیرماه 1402 واضح و مبرهن است و قابل تکذیب شدن نیست که از نحوه بیان ایشان تلاش برای جذب کامل اعداد وعده شده از سوی سرمایه گذاران اماراتی، چینی و حتی سایر کشورها برداشت می شود.
لازم به توضیح است که ما قصد داشتیم تا نشان دهیم که مدیرانی در این کشور وجود داشته و دارند که وعده‌های نشدنی می‌دهند و حالا آقای عبدالملکی این گزاره را به صورت مصداقی تایید کرده‌اند. در تیر 1402 آن جملات را گفته و در مهر 1403 این جملات را بیان می‌کنند. اتفاقا در همان متن توضیح دادیم که این دسته از مدیران وقتی زمان می‌گذرد و وعده ناشدنی‌شان به نتیجه نمی‌رسد، رو به توجیه و بهانه‌جویی می‌آورند. این گزاره ما را هم می‌توانید در پاراگراف آخر جوابیه‌ ایشان ملاحظه بفرمایید. خلاصه این که از ایشان تشکر می‌کنیم که با پاسخ خود، مصداقی ارزشمند از آنچه نوشته بودیم را مهیا نمودند. البته خوشحالیم که ایشان برای آینده وعده‌های جدید ندادند و امید به حضور در مناصب دولتی ندارند. اما بیایید به گزاره‌های ایشان به صورت جزئی بپردازیم.

ادعای غیرقابل راستی آزمایی عبدالملکی درباره شهید رئیسی
آقای عبدالملکی در این نوشتار سعی داشتند تا خود را به شهید عزیز، رئیس جمهور فقیدمان منتسب نمایند و سپس با سوءاستفاده واضح از بیان رهبر معظم انقلاب درباره آن شهید، برای خود اعتباری به دست آورد. حال این که اساسا عبارت «دلم سوخت» ایشان هیچ ارتباطی با آقای عبدالملکی و عملکرد ایشان نداشته و ندارد و اتفاقا ایشان به عنوان کسی که با تایید شهید رئیسی یک مرحله از قطار دولت پیاده شدند، امکان بهره‌برداری از این عبارت را ندارد. فارغ از این ادعای غیرقابل راستی آزمایی که ایشان کناره گیری خود از وزارت کار را در هماهنگی با شخص شهید رئیسی عنوان کرده اند، تلاش ایشان برای الصاق خود و عملکرد خود به آن شهید بزرگوار دور از اخلاق است. به ویژه این که آن شهید عزیز در قید حیات نیستند تا این ادعا را بتوان راستی آزمایی کرد.

ادعایی به قیمت تخریب شهید رئیسی!
ایشان در بخش دیگری از جوابیه خود تلویحا شهید رئیسی را به کوتاه آمدن درمقابل فشار سرمایه‌داران معرفی کرده است. اگرچه در متن پاسخ آمده که ایشان استعفای خود را با شهید رئیسی هماهنگ کردند تا «فشارها کاهش یابد» و «صیانت از مصوبه» مربوطه به کارگران انجام شود، اما آیا باید بپذیریم که آن عزیز تا این حد ضعیف بودند که درمقابل فشارها حاضر به حذف یکی از اعضای تیم خودشان شوند؟ یا باید این طور ببینیم که ایشان از آن مصوبه و نتایج عملکرد ایشان در وزارتخانه مذکور چندان راضی نبودند که اخراج آقای عبدالملکی را به صلاح دیدند؟ ما معتقدیم که آن شهید عزیز در مقابله با رانت‎خواران و سرمایه‌سالاران هیچ کوتاه نمی‌آمدند. پس پاسخ سوال واضح است و باید از آقای عبدالملکی پرسید که از چه رو، روبه تخریب وجهه شهید جمهور آورده‌اند؟ ضمن این که سخنگوی دولت در همان زمان در پاسخ به برخی شایعات در همین زمینه گفته بود «از آقای عبدالملکی نپرسیدم دلیل استعفایش چه بوده ولی قطعا هر کس در این دولت با فساد مبارزه کند، مدال می‌گیرد.» این جملات نشان از آن دارد که موضوع عمیق‌تر از آن چیزی است که آقای عبدالملکی سعی دارد آن را بازنمایی کند.

آمار مناطق آزاد در تضاد با آمار رسمی گمرک
فارغ از این موضوعات به ادعاهای مطرح شده در پاسخ ایشان می پردازیم. به عنوان مثال آقای عبدالملکی در جوابیه مدعی تراز تجاری مثبت در مناطق آزاد و ویژه شده است و به گزارشی که تحت عنوان «روایت مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در دولت سیزدهم و مسیر آینده» در وب‎سایت دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و ویژه به نشانی freena.ir منتشر شده استناد کرده است. در صفحه 313 این گزارش تراز تجاری مناطق آزاد مثبت 106 میلیون یورو اعلام شده که با آمار گمرک تفاوت جدی دارد. البته در صفحه بعد سعی شده با توضیحاتی دلایل این تفاوت تشریح شود و آمار مرجع تخصصی تجارت خارجی کشور را زیر سوال برده است. این در حالی است که گزارش گمرک از تجارت خارجی کشور تفاوت فاحشی با روایت دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و شخص آقای عبدالملکی دارد و نشان می دهد که واردات از مناطق آزاد در سال گذشته 4 میلیارد و 470 میلیون دلار و صادرات از این مناطق فقط 909 میلیون دلار بود که تراز تجاری منفی 3.5 میلیارد دلار در سال گذشته را نشان می دهد.

اشتغال به قبل از کرونا برنگشت
در بخش دیگری از گزارش ماحصل اشتغال در دوره وزارت کار ایشان را تحقق یک میلیون شغل در سال عنوان کرده است و با استناد به همین آمار خود را موفق جلوه داده است. این در حالی است که مهم ترین متغیر در اشتغال نیمه دوم 1400 و سال 1401، خروج اقتصاد از تبعات کرونا بود. چنان که میزان شاغلان کشور در پاییز 98 (فصل قبل از شیوع کرونا) 24 میلیون و 446 هزار نفر بود و در پاییز 1401 به 24 میلیون و 70 هزار نفر رسید که نشان می دهد اشتغال ایجاد شده در دوره آقای عبدالملکی کفاف اشتغال از دست رفته دوران کرونا را نداده است واز سوی دیگر به نظر می رسد اشتغال‎زایی این دوران به واسطه خروج اقتصاد از شرایط کرونایی بوده است نه اقدامات و برنامه ریزی های وزارت کار.
در هر حال مرور اظهارات و توئیت های آقای عبدالملکی در سال های اخیر نشان می دهد که ایشان سعی داشته است با تکیه بر شاذگویی و حرف های بزرگ، ظهور و بروز رسانه ای جدی تری داشته باشد اما در نهایت باید بداند که حرف ها و ادعاهای بزرگ پاسخگویی بزرگ هم می خواهد. پیشنهاد می کنیم به جای این که در قالب جوابیه خود را «اقتصاددان نخبه و برجسته کشور» بخوانند در عمل با تعامل بیشتر با نخبگان دانشگاهی در حوزه اقتصاد، به دنبال حرف های علمی تر و در مسند اجرا به دنبال حرف های اجرایی تر و شدنی تر باشند.

تازه های مطبوعات

جوان - آنچه از تاریخ آموخته‌ایم آن است که هیچ ملتی در تاریخ از استقامت بر حق خود بی‌نتیجه نمانده است. مغالطه‌کاران در تاریخ همواره راه‌ها را محدود به راه‌حل آسان خود نشان داده‌اند و از راه سخت گریزان بوده‌اند.برای احقاق حق، هیچ راه آسانی نداریم. هیچ ملتی با آسان‌گیری و دنبال تنبلی و راه‌حل ساده و سهو رفتن نتیجه نگرفته است. آنچه بین ما و آمریکاست، با لبخندها و چهار تا کلمه دیپلماتیک حل‌شدنی نیست. برخلاف آنچه بر قفای ما می‌بندند این آمریکاست که «یک ایدئولوژی سخت و تغییرناپذیر» دارد. هیچ منطق یا اخلاقیات یا انسانیتی این ایدئولوژی آمریکایی را تغییر نمی‌دهد.

اعتماد - این روزنامه در گفت‌وگو با یک فعال سیاسی به قیاس گفتمان خاتمی و پزشکیان در سازمان ملل می‌پردازد. او معتقد است «دعوا نکنیم» ترجمان «گفت‌وگوی تمدن‌ها» ست. هر اندازه که گفتمان سیدمحمد خاتمی بهره‌مند از اصول آکادمیک، ثقیل و تو در تو بود و توجه استادان دانشگاه و آکادمیسین‌ها را به خود جلب می‌کرد، گفتمان پزشکیان ساده، صمیمی و همه فهم است.

کیهان - روزنامه جمهوری اسلامی تیتر زده طالبان یک حکومت تروریستی است که کشتن شیعیان را واجب می‌داند. ایران باید همه امتیازاتی را که به طالبان داده پس بگیرد. اما حقیقت ماجرا این است که اصلاح‌طلبان غربگرا به انحای مختلف می‌خواهند بین کشور ما و افغانستان جنگ راه‌ بیندازند... بدین طریق انتقام شکست مفتضحانه آمریکا در افغانستان را با راه‌اندازی جنگ بین ایران و همسایگان جبران نمایند. نباید در تله معاندین و دشمنان افتاد.

فرهیختگان- این روزنامه نگاهی به صحبت‌های جنجالی رئیس‌جمهور در نشست خبری کرده و معتقد است: «می‌توان متوجه این امر شد که هدف اصلی او از مطرح کردن صحبت‌هایی در مورد خلع‌ سلاح اسرائیل، به‌منظور تقلیل مقاومت و البته خلع‌سلاح ایران نبوده است. اما به نظر می‌رسد رئیس‌جمهور در انتخاب برخی واژگان، دقت لازم را نداشته است، امری که باعث شد رسانه‌های انگلیسی برداشتی از صحبت‌های رئیس‌جمهور داشته باشند که مطلوب آن‌هاست.»

جمهوری اسلامی - در شهریور ۱۴۰۰رئیس‌ جمهور وقت از معادن طبس بازدید کرد و گفت ۲۰ روز به پیمانکار فرصت می‌دهم وضعیت کارگران را متحول کند و حالا در مهرماه ۱۴۰۳ تعداد ۵۰ کارگر معدنجوی طبس جان باختند. اعزام آن همه هیئت برای بررسی فلان و بهمان واقعه و حادثه و نتیجه دستور و فرمان و توصیه برای انجام اقدامات پیشگیرانه‌ای که مانع به وجود آمدن چنین حوادث تلخی شوند، چه شد؟

فراز مدعی شد: سی‌ام شهریور ۱۴۰۳ رهبرانقلاب با درخواست رئیس قوه قضاییه به منظور عفو یا تخفیف و تبدیل مجازات حدود سه هزار نفر از محکومان موافقت کرده بودند. گفته می‌شود در اسامی مورد عفو قرار گرفته نام وحید اشتری و یاشار سلطانی نیز دیده می‌شود.

انتخاب نوشت: علی اکبر صالحی گفت فرضیه‌ای که روز به روز به واقعیت نزدیک تر می‌شود، اجتناب‌ناپذیری درگیری ایران با اسرائیل و غرب است. اگر اسرائیل بتواند ایران را با غرب در‌گیر کند، از دید خودش، حداقل برای چند دهه برایش مصونیت ایجاد خواهد شد. اگر ایران غافل یا منفعل باشد، طرف مقابل از اصل غافلگیری استفاده می‌کند؛ مانند حمله پیجری به لبنان. بهتر است ایران با تحلیل دقیق شرایط، نگذارد اسرائیل تعیین کننده زمین بازی باشد.

چند ثانیه نوشت: ثابتی، نماینده عضو جبهه پایداری مجلس در واکنش به اظهارات خبر ساز اخیر پزشکیان گفت: آقای پزشکیان عزیز؛ ما با اسرائیل فرق می‌کنیم، اسرائیل وجودش نامشروع است.

فردانیوز نوشت: جریان عقلانیت انقلابی در جهت موفقیت دولت از خطاهایی در چنین سطح(اظهارات پزشکیان درزمینه خلع سلاح) نمی گذرد اما به قصد اصلاح تذکر می دهد و نقد می کند نه آنکه با توهین و بی ادبی، زمینه اختلاف و دوقطبی سازی ایجاد شود. تلاش این رویکرد حفظ رئیس جمهور و‌ دولت درون گفتمان انقلاب و تلاش برای اصلاح خطاهاست و در این راه هم از بیان نقد خیرخواهانه و مصلحانه پرهیز نمی کند هم نسبت به ادبیات هتاکانه برخی افراد شبه انقلابی سکوت نخواهد کرد.

سخنرانی بامداد چهارشنبه در مجمع عمومی سازمان ملل مانیفست اصلی رئیس جمهور درباره کار با دنیا را بیان کرد

نامه سید حسن خمینی به سید حسن نصرا...: مهیای آنم در هر سنگری که لازم بدانید همراهتان باشم

پیامی که به موقع مخابره نشد!

جنجال در دوراهی بهارستان-پاستور

هشدار برای دفاع از نسل بی‌دفاع

واکاوی فاجعه معدن

سید خلیل سجادپور

info@khorasannews.com

دادستان عمومی و انقلاب طبس با واکاوی فاجعه تلخ معدن این شهرستان به تشریح اقدامات قضایی پرداخت و تاکید کرد که اظهار نظرهای غیرکارشناسی و شتابزده برخی مدیران و مسئولان موجب تشویش اذهان عمومی می شود. قاضی مجتبی ابراهیمی با بیان این مطلب، افزود: حدود ساعت 22 سی و یکم شهریور بود که ماجرای انفجار معدن بخش دیهوک از توابع طبس به دادستانی گزارش شد. با توجه به اهمیت و حساسیت موضوع بی درنگ به همراه گروهی از مسئولان انتظامی و امنیتی عازم معدن زغال سنگ شدیم. وی گفت: شیفت های کاری در معدن مذکور هر 15 روز تغییر می کرد و به همین دلیل نیز تعدادی از کارگران با وسایل نقلیه از شهرهای دیگر در مسیر بودند تا شیفت 15 روز بعدی را تحویل بگیرند و مشغول کار شوند. این مقام ارشد قضایی با اشاره به این که 1700کارگر در شرکت معدنجو فعالیت دارند، خاطر نشان کرد: شرایط بسیار حساس و ویژه بود و نمی توانستیم عمق این فاجعه را دریابیم. با هر اقدام احساسی احتمال داشت فاجعه تلخ دیگری رخ دهد. بنابراین در اولین مرحله از تدابیر مدیریتی میدانی تلاش کردیم تا از ازدحام جمعیت جلوگیری شود و با توجه به توقف فعالیت معدن، از کارگرانی که در مسیر حرکت به سوی دیهوک بودند نیز خواستیم تا بررسی دقیق حادثه از حضور در محل کار خودداری کنند. قاضی ابراهیمی تاکید کرد: انفجار در بلوک c رخ داده بود و با توجه به اتصال تونل زیرزمینی به بلوک B هنوز مشخص نبود که کارگران عزتمند ایران زمین در چه وضعیت خطرناکی قرار گرفته‌اند؛ بنابراین بلافاصله دستورهای لازم برای انجام امور کارشناسی و تخصصی معدن صادر شد که بیانگر انتشار گاز متان بود. وی اضافه کرد: طبق نظرات کارشناسان این گاز با سرعت بسیار بالایی انتشار می‌یابد و در مسیر تبدیل به گاز مونوکسید کربن یا همان قاتل نامرئی می‌شود.

بالاخره در همان دقایق اولیه اقدامات امداد و نجات با همکاری عوامل امدادی دیگر شهرستان‌ها گسترش یافت اما حادثه تلخی در راه بود که موجی از نگرانی را در دل‌ها ایجاد می‌کرد. سوالات و فرضیه‌های گوناگونی در افکار نقش می‌بست که آیا تراکم گاز منجر به وقوع انفجار شده یا عوامل دیگری این انفجار وحشتناک را رقم زده است؛ بنابراین همزمان با فعالیت‌های امدادی برای نجات کارگران محبوس اولین مراحل قضایی نیز با استعلام از کارشناسان و سازمان نظام مهندسی آغاز شد.

دادستان عمومی و انقلاب طبس تصریح کرد: سوالات بی شماری وجود داشت که هنوز هم بررسی و کاوش درباره آن ها ادامه دارد مانند این که آیا سیستم مانیتورینگ در معدن وجود دارد؟ آیا کارگران زحمت‌کشی که در تونل‌های زغال سنگ کار می‌کردند فرصت کافی برای نجات جانشان را داشتند؟ آیا وسایل و لوازم ایمنی کافی در اختیار آن ها قرار گرفته بود؟ آیا ناظران معدن و عوامل و نیروهای دولتی به وظایف نظارتی و قانونی خود عمل کرده‌اند؟...

قاضی مجتبی ابراهیمی همچنین با تاکید بر این که برخلاف برخی اظهار نظرهای غیرکارشناسی، بررسی‌های مقدماتی بیانگر آن است که سهل انگاری، ترک فعل و قصورهایی در این باره صورت گرفته که منجر به مرگ تعدادی از عزیزان کارگر شده است. به همین دلیل نیز هیئت کارشناسی ویژه مشغول تحقیق ریزبینانه است اما آنچه تاکنون دستگاه قضایی بر آن تاکید دارد این است که برخی از ضوابط رعایت نشده و نواقصی در این باره وجود دارد. این مقام ارشد قضایی که در طول 3روز گذشته در محل وقوع حادثه حضور دارد، به انتشار برخی شایعات نیز اشاره کرد و به خبرنگار روزنامه خراسان گفت: پرونده قضایی تشکیل شده است اما به خاطر رعایت حال بازماندگان و رسیدگی دقیق‌تر و به دور از جنجال‌های خبری و هیاهوی رسانه‌ای مقرر شد تا این پرونده در شهرستان طبس و توسط قاضی ویژه مورد واکاوی و رسیدگی قرار گیرد که فردا (امروز) پرونده به دادسرای طبس ارسال خواهد شد.

وی با قدردانی از حضور معاون دادستان کل کشور و رئیس کل دادگستری خراسان جنوبی در محل وقوع حادثه خاطرنشان کرد: با دستورهای ویژه قضایی در حال حاضر فعالیت درباره معدن مذکور متوقف شده است و به مردم شریف ایران زمین اطمینان می‌دهیم تا رفع کامل نواقص و تکمیل موارد ایمنی به هیچ وجه اجازه فعالیت صادر نخواهد شد. این در حالی است که طبق قانون باید مدیران شرکت در مدت توقف فعالیت همه حق و حقوق کارگران را پرداخت کنند.

وی همچنین به شایعه ای در فضای مجازی پاسخ داد که عنوان می شود در ششم شهریور نیز حادثه مشابهی در معدن مذکور رخ داده است. قاضی ابراهیمی گفت: این مورد شایعه‌ای بیش نیست چرا که ششم شهریور در یکی دیگر از معادن تمام مکانیزه زغال سنگ حادثه جزئی انتشار گاز رخ داده بود که به دلیل سیستم مکانیزه و سیستم تهویه بلافاصله گازهای موجود خارج شده است اما معدن معدنجوی به صورت سنتی است و چنین حادثه‌ای تاکنون در آن اتفاق نیفتاده بود.

دادستان عمومی و انقلاب طبس در پاسخ به سوال خبرنگار خراسان که آیا افرادی با اتهامات قضایی روبه رو شده‌اند؟ نیز گفت: با توجه به اهمیت و حساسیت این حادثه تلخ و تاسف بار افرادی تحت نظر قرار گرفته‌اند اما تاکنون کسی بازداشت نشده است چراکه در حال حاضر مهم ترین اقدام امدادرسانی و خارج کردن پیکرهای کارگران از زیر آوار است ولی افرادی که در مظان اتهام قرار دارند حق خروج از شهرستان را ندارند.

بیسکویت و چای، ترکیبی خوشمزه اما مضر

بیسکویت و چای ترکیب جذابی برای عصرانه به ویژه در محیط‌های کاری و دانشگاهی است؛ ترکیبی که برخلاف مزه خوبش، برای سلامت ما مضر است

خوردن بیسکویت همراه با چای و فراتر از آن زدن بیسکویت در چای، یک عادت آرامش بخش برای بسیاری از مردم دنیاست، اما نکته غم انگیز و ناامیدکننده در این مورد این است که مصرف منظم این خوراکی خوشمزه ممکن است عواقب ناسالمی داشته باشد. چای و بیسکویت، به ویژه با شکر و چربی های ناسالم، ممکن است در درازمدت منشأ چندین بیماری شود؛ در ادامه معایب این ترکیب را به نقل از «همشهری آنلاین» مرور می‌کنیم.

1 قند بالا| بیشتر بیسکویت‌ها، از جمله بیسکویت‌هایی که در سوپرمارکت‌ها به فروش می‌رسند، با شکر تصفیه شده پر می‌شوند. هنگامی که آن‌ها را همراه چای می‌خورید، منجر به افزایش قابل توجه سطح قندخون می‌شوند. به همین دلیل احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش می‌دهند و به افزایش وزن کمک می‌کنند و باعث می‌شوند سطوح انرژی فرد کم باشد. افزایش شدید قند خون معمولا با افت شدید پس از آن همراه است که باعث می‌شود احساس خستگی کنید و بخواهید کمی بعد دوباره قند بیشتری بخورید.

2 بدون کالری| بیسکویت‌ها معمولا از آرد سفید و شکر تهیه می‌شوند و هیچ محتوای غذایی ندارند. آن‌ها به اصطلاح عاری از کالری هستند و فقط منجر به افزایش وزن می شوند و از ویتامین‌ها، مواد معدنی یا فیبرها عاری هستند. وقتی بیسکویت با چای سرو و به طور معمول مصرف می‌شود، فقط به دلیل ناتوانی در سیر کردن یا رفع گرسنگی باعث پرخوری فرد می‌شود. با گذشت زمان، این موضوع ممکن است به معنای افزایش وزن و مشکلات سلامت مرتبط با آن باشد.

3 چربی‌های ترانس و روغن‌های بد| بسیاری از بیسکویت‌های آماده حاوی چربی های ترانس و روغن‌های هیدروژنه هستند که به سلامت قلب شما آسیب می رسانند. چنین چربی‌هایی سطح کلسترول بد خون شما را افزایش می‌دهند، در حالی که سطح کلسترول خوب را کاهش می‌دهند. افزایش سطح کلسترول بد باعث چندین بیماری قلبی و حتی سکته می‌شود. مصرف مداوم بیسکویت‌های حاوی این چربی‌های بد ممکن است منجر به مشکلات شدید قلبی و عروقی شود، حتی اگر در مقادیر کم مصرف شود.

4 اسیدیته و مشکلات گوارشی|چای حاوی تانن است که باعث افزایش اسیدیته معده می‌شود. نوشیدن چای با بیسکویت‌های غنی از کربوهیدرات که حاوی قند و آرد تصفیه شده بالایی هستند، ممکن است مشکلات گوارشی مانند رفلاکس معده، نفخ و سوءهاضمه را بدتر کند. افرادی که به طور منظم از چنین بیسکویت‌های پرکربوهیدرات و قند همراه با چای استفاده می‌کردند، در زمینه اسید معده دچار عدم تعادل می‌شدند که هضم غذا را دشوارتر می‌کرد و باعث درد معده می‌شد.

5 سوءجذب| مصرف بیش از حد چای ممکن است در جذب مواد معدنی مانند آهن و کلسیم اختلال ایجاد کند. چای حاوی تانن‌هایی است که می تواند این مواد معدنی را به هم متصل کند و در نتیجه بدن قادر به جذب کافی آن‌ها نیست و به مرور زمان باعث کمبود آن می‌شود. نوشیدن چای همراه با بیسکویت‌های غنی از قند به طور کامل عاری از مواد مغذی است.

6 پرخوری بی‌فکر| نوشیدن چای اغلب مربوط به رویدادهای اجتماعی یا زمان استراحت و اوقات فراغت است و در این مواقع فرد بدون توجه به تعداد بیسکویتی که مصرف می‌کند، تمایل به خوردن بیسکویت بیشتر دارد. از آن‌جایی که بیسکویت‌ها سیری طولانی مدت ایجاد نمی‌کنند، مصرف بیش از حد بیسکویت‌های همراه با کالری اضافی، شکر و چربی‌های ناسالم آسان می‌شود.

7 افت شدید قند خون| بیسکویت حاوی مقدار زیادی قند و کربوهیدرات تصفیه شده است که بدن به راحتی آن‌ها را جذب می‌کند و باعث بالا رفتن سطح قند خون می‌شود. وقتی اوج گیری قند از بین می‌رود، افتی شدید در پی می‌آید و باعث می‌شود فرد احساس خستگی و بدخلقی کند و همچنان مشتاق دریافت شکر بیشتر باشد. این الگو ممکن است در چرخه‌های بد غذایی ظاهر شود که تثبیت سطح انرژی یا حفظ یک رژیم غذایی متعادل را چالش برانگیز می‌کند.

8مشکلات بهداشت دهان و دندان| بیسکویت‌ها ماهیتی چسبناک دارند و به دندان‌ها می‌چسبند و وقتی با قند موجود در چای ترکیب شوند، خطری برای ایجاد پوسیدگی دندان و سایر مشکلات دندانی ایجاد می‌کنند. قند موجود در چای و بیسکویت، باکتری‌های مضر موجود در دهان را تغذیه می‌کند که منجر به تشکیل پلاک، حفره‌ها و بیماری‌های لثه می‌شود.

رهبر انقلاب: الان می‌گویند شما به فلان‌جا موشک و پهپاد دادید اما زمان انقلاب چرا با ما مشکل داشتند؟ | ویدئو

جمعی از طلایه‌داران، خانواده‌های شهدا، هنرمندان، نویسندگان و امدادگران و پیشکسوتان و فعالان دفاع مقدس صبح امروز (چهارشنبه) با حضور در حسینیه امام خمینی(ره) با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی دیدار کردند.

به گزارش همشهری آنلاین، رهبر انقلاب فرمودند: حالا الان می‌گویند شما به فلان‌جا موشک و پهپاد دادید اما زمان انقلاب چرا ما مشکل داشتند؟ آن روز قدرت‌ها نمی‌توانستند تحمل کنند ایدۀ جدیدی در مقابل نظم باطل و نظم سلطه ایجاد شده است. انقلاب اسلامی فریادی مقابل این نظم بود.

رهبر انقلاب در دیدار پیشکسوتان و فعالان دفاع مقدس و مقاومت گفتند: مساله دشمن با ما انرژی هسته‌ای، حقوق بشر و حقوق زن نیست؛ اینها بهانه است.

به گزارش اصلاحات نیوز؛ در پنجمین روز از هفته دفاع مقدس، جمعی از پیشکسوتان و فعالان عرصه جهاد و مقاومت صبح امروز – چهارشنبه ۴ مهر ۱۴۰۳- با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی دیدار کردند.

گزیده بیانات رهبر انقلاب به شرح زیر است:

– سبقت گرفتن و گام نهادن در راه‌های نرفته یک ارزش است.
– چرایی جنگ هشت ساله را نسل جوان ما بدانند.
– انگیزه حمله به مرزهای ایران انقلابی مخصوص صدام و حزب بعث نبود.
– علت دشمنی قدرت‌های بزرگ با انقلاب اسلامی بوجود آمدن انقلاب مردمی بی‌نظیر و تفکر نوینی برای اداره جهان بود.
– جمهوری اسلامی سخن جدیدی بود در قبال نظم باطل؛ زورگویان عالم آن را تحمل نمی کردند.
– آمریکا، شوروی، کشورهای عضو ناتو و ورشو منتظر فرصت بودند که صدام فرصت را فراهم کرد.
– ما با نظام سلطه مخالف هستیم.
– امروز به برکت ایستادگی ملت ایران جرات حمله به مرزهای ایران را ندارند و جور دیگری در حال عناد هستند.
– جاذبه سیاسی جمهوری اسلامی، ایستادگی در مقابل نظم غلط جهانی است.
– جاذبه معنوی جمهوری اسلامی توجه به ایمان دینی است.
– جوان امروز نیاز به دو گزارش توصیفی و تبیینی دفاع مقدس دارد.
– آمریکا، شوروی، اروپا از صدام پشتیبانی کامل داشتند.
– جنگ فقط برای دفاع از وطن نبود، مسئله این جنگ دفاع از اسلام بود.
– دفاع مقدس جوهر واقعی انسانی و ایمانی را در جوان‌ها زنده کرد.
– هدف اسلام بود، لذا سراسر جبهه عبادتگاه‌ بود.
– بندگان صالح خدا مورد حمایت الهی قرار می گیرند.
– امروز یک واقعه مشابه جنگ تحمیلی در فلسطین و لبنان قابل مشاهده است.
– مردم فلسطین و غزه در حال جهاد فی سبیل الله هستند.
– آمریکا می گوید دخالتی نداریم و خبر نداریم، امّا هم خبر دارند و هم دخالت؛ دولت فعلی آمریکا به پیروزی رژیم صهیونیستی در انتخابات پیش‌رو نیاز دارد.
– حزب‌الله پیروز است.
– اگر رژیم صهیونی خبیث توانسته بود نیروهای مبارز را شکست دهد، احتیاج نداشت صورت خود را با کشتن زنان و کودکان، سیاه و کریه نشان دهد.
– کسانی از عناصر مؤثر و ارزنده حزب‌الله را به شهادت رساندند امّا این خسارتی نبود که حزب الله را از پا بیندازد.

چرایی دفاع مقدس و گزارش حادثه جنگ؛ دو موضوع لازم برای مخاطب امروز

مطلبی که امروز ما برای موضوع دفاع مقدس خوب است برای مخاطب مطرح کنیم، عمدتاً دو مسئله است:
۱- یکی چرایی جنگ ۸ ساله است. نسل جوان ما که دوران جنگ را و دوران انقلاب را درک نکردند، بدانند که اصلاً چرا جمهوری اسلامی وارد یک نبردی شد که هشت سال طول کشید. هشت سال زمان کوتاهی نیست. همه ارکان کشور و امکانات کشور در خدمت دفاع از کشور قرار می‌گیرد. این علت ورود ما در جنگ چه بود؟

۲- موضوع دومی که باید مورد توجه قرار بگیرد برای مخاطب امروز، گزارش‌گونه‌ای از جنگ است، گزارش جنگ.
مخاطبین این سخنان نسل جوان، نسل جوان آینده، فرزندان شما هستند؛ همه درباره این موضوعات بایستی فکر کنند، کار کنند، درس بگیرند.

انگیزه‌های جنگ تحمیلی: نقش ابرقدرت‌ها در آغاز جنگ

درباره مسئله چرایی جنگ؛ چرا جنگ تحمیلی آغاز شد؟ انگیزه حمله به مرزهای ایران انقلابی صرفاً مخصوص صدام و حزب بعث نبود. سردمداران نظم جهانی آن روز، انگیزه‌های بسیار بیشتری از صدام برای آغاز این جنگ داشتند.

آن روز، دو قدرت بزرگ در دنیا بودند و هر کدام دنباله‌هایی داشتند، آن دو قدرت آمریکا بود و شوروی سابق. دولت‌هایی، نظام‌های سیاسی، اینها تقریباً همه‌شان در این قضیه انگیزه داشتند. جمهوری اسلامی، ایران اسلامی برای این‌ها یک عنصر غیرقابل تحمل بود.

اما چرا ایران اسلامی برای آنها غیرقابل تحمل بود؟ ما که آن روز علیه کسی اقدامی نکرده بودیم! حالا امروز به ما می گویند شما به فلان جا موشک دادید، به فلان جا پهپاد دادید؛ آن روز که این حرفها نبود، علت دشمنی چه بود؟

علت این بود که در این نقطه حساسی دنیا یک انقلاب مردمی بی‌نظیر به وجود آمده بود و تفکر نوینی را برای اداره جهان ارائه کرده بود، نظم حاکم آن روز بر جهان، این تفکر نوین رو نمی‌توانست تحمل کند.

آن روز جهان، جهان سلطه بود؛ البته امروز هم هست لکن آن روز سخنی، فریادی، موضع صریحی در مقابل این نظم باطل و نابود کننده‌ فضیلت‌ها وجود نداشت. نظم جهان، نظم سلطه بود. سلطه یعنی چه؟ نظام سلطه، یعنی دنیا به دو بخش تقسیم می‌شود، بعضی کشورها سلطه‌گرند بعضی کشورها سلطه پذیرند، شق سومی ندارد.

جمهوری اسلامی، انقلاب اسلامی، نظام اسلامی یک فریاد صریح علیه این نظم بود.

امروز جرأت حمله به مرزها را ندارند

جمهوری اسلامی سخن جدیدی بود در قبال این نظم باطل. زورگویان عالم، سلطه‌گران عالم، این را تحمل نمی‌کردند. می‌دانستند که این حرف، این فکر، خاصیتش توسعه یافتن در دنیاست. درست فهمیده بودند و توسعه یافت، این فکر در دنیا توسعه یافت و ملت‌ها را جذب کرد.

امروز بعضی‌ها جمهوری اسلامی را ملامت می‌کنند از داخل خودمون که جمهوری اسلامی با دنیا بد است و با دنیا قهر است؛ این خلاف واقع است، چنین چیزی نیست. اگر منظور این است که ما با دنیا کار سیاسی، کار اقتصادی، تعامل و رفت و آمد نداریم، که خب این واضح است که خلاف واقع است.

ما امروز با مجموعه‌هایی کار می‌کنیم که بیش از نیمی از مردم دنیا در این مجموعه‌ها، در این کشورها زندگی می‌کنند. رفت و آمد داریم، تعامل داریم، تجارت داریم. نه، این هوچی‌بازی‌هایی که گاهی مشاهده می‌شود از بعضی‌ها که «آقا با همه قهریم، با همه بدیم»، نه، با همه قهر نیستیم، بد نیستیم.

اگر مراد این است، این درست نیست. اگر مقصود این است که ما با نظم سیاسی نظام سلطه مخالفیم، بله، این درست است. امروز هم مثل همان اول انقلاب، با نظام سلطه ما مخالفیم. با تسلط آمریکا مخالف هستیم.

امروز دیگر شوروی وجود ندارد؛ اما آمریکا در رأس کشورهای غربی یکه‌تاز است. می‌بینیم نتایج کارهای‌شان را، جنگ‌هایی که راه می‌افتد، ظلم‌هایی که می‌شود، تبعیض‌هایی که صورت می‌گیرد، ملت‌هایی که زیر فشار قرار می‌گیرند، ما با اینها مخالفیم. صریحاً هم مخالفت خودمان را ابراز می‌کنیم. آن روز انگیزه حمله به مرزهای ایران شد. امروز به برکت ایستادگی ملت ایران و به برکت حضور قدرتمندانه ملت ایران در صحنه‌های مختلف، آن جرأت را دیگر ندارند که به مرزها حمله کنند. جور دیگری مشغول موذی‌گری و مشغول دشمنی کردن و عناد هستند.

مسئله مخالفان ایران، انرژی هسته‌ای و حقوق بشر نیست

صدای انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی، صدایی صریح در قبال نظم غلط جهانی بود که با آن مخالف بودند و هستند. این را باید بن دندان درک کنیم، مسئله انرژی هسته‌ای، حقوق بشر و حقوق زن و این حرفها نیست، اینها بهانه است. مسئله، مسئله آوردن سخنی نو در قبال نظم باطل فاسد تبعیض آمیز جهانی است که امروز بر دنیا حاکم است. با این دعوا دارند، با این مخالفند و این مخالفت برطرف نمی‌شود تا وقتی که جمهوری اسلامی و ملت ایران حرف زور آنها را قبول کنند، که قبول هم نخواهند کرد.

جاذبه‌های جمهوری اسلامی، این تاثیر زیادی داشت، یعنی این‌ها را به وحشت می‌انداخت. دو جور جاذبه در جمهوری اسلامی بود و هست و باید این دو جور جاذبه حفظ بشود. ملت‌ها را به خودش جذب می‌کند، یک جاذبه سیاسی، یک جاذبه معنوی.

جاذبه سیاسی عبارت بود از همین ایستادگی در مقابل نظم غلط جهانی، این جاذبه سیاسی دارد. ملت ها برعکس قدرت‌ها، برعکس دولت‌ها دلشان گرایش به این جاذبه سیاسی دارد.

جاذبه معنوی هم همین توجه به ایمان الهی، ایمان دینی، در نظام اسلامی، این جاذبه دارد، این خیلی جاذبه دارد. در این دنیای مادی، جوان‌ها در همین کشورهای به اصطلاح پیشرفته و متمدن، احساس پوچی می‌کنند. این را امروز دانشمندان، متفکران خود آنها هم دارند بیان می‌کنند، احساس پوچی می‌کنند، احساس بی‌فایدگی می‌کنند، روز به روز خودکشی‌ها زیادتر می‌شود. ایمان دینی به آنها احساس پناه میدهد، دل آنها را گرم می‌کند، احساس دینی خاصیتش این است.

دفاع مقدس فراتر از دفاع از خاک وطن بود

در گزارش تبیینی ما می‌گوییم این جنگ برای دفاع از خاک وطن فقط نبود؛ البته دفاع از وطن یک ارزش است. در این تردیدی نیست، اما مسئله این جنگ بالاتر بود از این حرف‌ها. دفاع از اسلام بود. عمل کردن به دستور قرآن بود. این جنگ در مسیری قرار داشت که به آن مسیر در تعبیرات دینی و ادبیات دینی گفته می‌شود جهاد فی سبیل الله.

دفاع مقدس جهاد فی سبیل الله بود. دفاع مقدس انقلاب را زنده نگه داشت، اسلام را زنده نگه داشت، ملت ایران را عزیز کرد، روح معنوی را در کشور ترویج کرد، جوهر واقعی انسانی و ایمانی را در جوان‌ها زنده کرد.

جوان‌هایی که رفتند در میدان جنگ، از یک آدم معمولی تبدیل شدند به یک ولیّ الهی. مردانی که وارد میدان جنگ شدند، با یک نگاه ساده و معمولی به مسائل دینی، از میدان جنگ بیرون آمدند، مثل یک عارف الهی و معنوی. امام بزرگوار ما یک عارف بزرگ بود، یک انسان والا بود. ایشان خطاب به خیلی از بزرگان، به طور عام گفت: «۷۰ سال عبادت کردید، خدا قبول کند از شما، بروید یک مقدار هم وصیت‌نامه شهدا را بخوانید.»

حوادث امروز لبنان و فلسطین مثل دفاع مقدس ما، جهاد فی سبیل‌الله است

امروز یک واقعه‌ای مشابه دفاع مقدس ما در لبنان و فلسطین در حال انجام است. این حوادث لبنان و فلسطین هم مثل حوادث جنگ تحمیلی، جهاد فی سبیل‌الله است.

حکم قطعی شرعی این است که بر همه واجب است تلاش کنند و کمک کنند فلسطین را و مسجدالاقصی را برگردانند به مسلمانان و به صاحبان اصلی‌اش. اینجا یک حرکت الهی دارد انجام می‌گیرد؛ مردم فلسطین و غزه دارند مجاهدت و جهاد فی سبیل‌الله می‌کنند به معنای واقعی کلمه.

حزب‌الله لبنان که به خاطر غزه سینه خودش را سپر می‌کند و در معرض این حوادث تلخ قرار می‌گیرد او دارد جهاد فی سبیل الله میکند.

دولت کنونی آمریکا برای انتخابات پیش روی خود نیاز دارد نشان دهد که رژیم صهیونیستی را پیروز جنگ کرده است

در این نبرد امروز لبنان و فلسطین، دشمن کافر و خبیث از بیشترین تجهیزات برخوردار است. آمریکا پشت سر اوست، آمریکایی ها می گویند: ما دخالتی نداریم، خبر نداریم، خلاف واقع می‌گویند! هم خبر دارند، هم دخالت دارند، هم به پیروزی رژیم صهیونیستی احتیاج دارند.

همین دولت کنونی آمریکا برای انتخاباتی که در پیش دارند احتیاج دارد که نشان بدهد که از رژیم صهیونیستی حمایت کرده و او را پیروز کرده است البته به آرای مسلمان‌های آمریکا هم احتیاج دارند لذا تظاهر می‌کنند که دخالتی ندارند.

حزب‌الله پیروز است

دشمن از پول، از سلاح، از امکانات، از تبلیغات جهانی برخوردار است، طرف مقابل مومنین، مجاهدین سبیل الله، عشری از اعشار آن امکانات را هم ندارند، اما در عین حال آن کسی که پیروز است طرف مجاهد فی سبیل الله است. مقاومت فلسطین پیروز است. حزب‌الله پیروز است.

تا امروز هم این پیروزی برای طرف حزب الله و نیروهای مقاومت بوده است؛ یک دلیلش کشتار مردم است.

اگر رژیم صهیونی خبیث توانسته بود نیروهای مبارز را شکست بدهد، چه در غزه، چه در کرانه باختری، چه در لبنان، اگر توانسته بود نیروی مبارز را شکست بدهد، احتیاج نداشت در دنیا صورت خودش را این‌جور سیاه و کریه نشان بدهد و این جنایت را، جنایات را علیه خانه و مدرسه و بیمارستان و فرزند و کودک و زن انجام بدهد.

فرمایشات رهبر انقلاب را در این ویدئو ببینید.

پیغام گروسی به ایران: توافق هسته‌ای بدون آمریکا هرگز!

رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به‌ عنوان رئیس نهادی که بر کیفیت اجرای تعهدات هسته‌ای ایران نظارت دارد، تصریح کرد که توافق با تهران بدون مشارکت ایالات متحده ممکن نیست.

به گزارش همشهری آنلاین گروسی که برای شرکت در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد به نیویورک رفته است، در گفت‌ وگو با شبکه سی‌ان‌ان آمریکا که فرازهایی از آن در رسانه‌ها منتشر شده است، ادعا کرد که واشنگتن در روند توافق با ایران، نقش اصلی را ایفا می‌کند و بدون مشارکت این کشور رسیدن به توافق غیرممکن است.

جزئیات بیشتری از این گفت‌ وگو در رسانه‌ها منتشر نشده است. گروسی همچنین در گفت‌ وگوی دیگری با خبرنگاران در نیویورک گفته است که درباره برنامه هسته‌ای ایران با نمایندگان کشورمان رایزنی کرده است.

وی با بیان اینکه آژانس اتمی به نظارت‌های خود بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران ادامه می‌دهد، مدعی شد که برای حل‌ و فصل مسائل باقی‌ مانده نیاز به یک چارچوب قوی است. مدیرکل آژانس این طور گفت: می‌توانید این توافق را همان توافق قبلی (برجام) بنامید، می‌توانید نام دیگری بگذارید، اما به نظر من برای درک همه چیز به یک چارچوب قوی نیاز است.

بر اساس گزارش‌ها، این اظهارات پیش از ملاقات وی با سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه کشورمان در نیویورک مطرح شده است. در این دیدار دو طرف درباره تقویت روابط و همکاری میان جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی گفت‌ وگو و تبادل نظر کردند. مدیرکل آژانس سپس با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس (توئیتر سابق) این ملاقات را مهم ارزیابی کرد.

اما ادعای او درباره از سرگیری مذاکرات هسته‌ای و برجام درحالی مطرح می‌شود که ایران بار دیگر حداکثر شجاعت و بصیرت خود را از طریق موافقت برای مشارکت در مذاکرات هسته‌ای و بازگشت متقابل به برجام نشان داده است.

مسعود پزشکیان رئیس جمهوری کشورمان روز گذشته (دوشنبه) در جلسه با مدیران رسانه‌های آمریکایی، تاکید کرد که ایران برای بازگشت به تعهدات برجامی آمادگی دارد، اما تحت فشار و تحریم وادار به مذاکره نخواهد شد.

او بیان داشت: ما برای بازگشت به تعهدات خود در توافق صورت گرفته آمادگی کامل داریم، اما نمی‌شود که آمریکا و کشورهای اروپایی حاضر به اجرای تعهدات خود نباشند و در مقابل از ما بخواهند که به تعهدات خود بازگردیم.

رئیس جمهور یادآور شد: ما به همه تعهدات خود در این توافق نیز پایبند بودیم اما این ترامپ بود که از برجام خارج شد و متاسفانه کشورهای دیگر نیز به جای کمک به احیای این توافق، به تعهدات خود عمل نکردند و روز به روز بر دایره تحریم‌های ایران اضافه شد.

ایران پس از امضای برجام در سال ۱۳۹۴ با هدف لغو تحریم‌های ظالمانه، به عنوان کشوری مسئولیت پذیر، تعهدات خود را بدون عیب و نقص اجرا کرد و این مساله در ۱۶ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد تائید قرار گرفت. اما پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید، تحریم‌هایی که به واسطه برجام رفع شده بود، با تصمیم یکجانبه وی برای خروج از این توافق در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ می ۲۰۱۸) بازگردانده شد.

جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۱۸ سازوکار حل اختلاف را در چارچوب کمیسیون مشترک برجام در سطح وزیران امور خارجه اعضای باقی‌مانده در این توافق فعال کرد. در نتیجه این نشست، طرف‌های عضو برجام با صدور بیانیه‌ای، ۱۱ تعهد را برای جبران خسارت‌های اقتصادی ناشی از اقدام یکجانبه آمریکا مطرح کردند.

اما اجرای نامتوازنِ این توافق از یک طرف و فشارهای ناشی از اعمال و تشدید تحریم‌های یکجانبه آمریکا از طرف دیگر، باعث شد تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، شورای‌عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی را در راستای متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هسته‌ای با اعطای فرصت‌های ۶۰ روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند.

ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند، فرصت دهد تا برای تحقق این وعده تلاش کنند اما با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند، ایران نیز در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش داد.

دولت دموکرات جو بایدن پس از روی کار آمدن در ژانویه ۲۰۲۱، اقدام یکجانبه دولت سابق این کشور را برای خروج از توافق ایران و گروه ۱+۵ محکوم کرد، اما هرگز اقدام معتبری را برای جبران سیاست‌های نادرست دولت ترامپ صورت نداد.

ایران در ۸ دور مذاکرات وین حداکثر شجاعت و بصیرت خود را با موافقت برای گفت‌وگو درباره حفظ برجام نشان داد و از طرف‌های غربی انتظار داشت تا به طور متقابل رویکرد مسئولانه‌ای را در پیش گرفته و مسیر تحریم‌های غیرقانونی را تغییر دهند.

اما تجربه گفت‌ وگوها نشان داد که هرچقدر باراک اوباما (رئیس جمهور پیشین آمریکا) برای عقد برجام و دونالد ترامپ درباره فسخ این توافق اراده داشتند، جو بایدن (رئیس جمهور آمریکا) اراده لازم را برای تصمیم‌گیری در این زمینه نداشت و به همین خاطر مذاکرات وین معطل ماند.

ایران به عنوان کشوری مسئولیت پذیر همواره اعلام کرده است که برای عقد توافقی پایدار و قابل اتکا که تحریم‌ها را به نحوی تضمین شده رفع کند و موضوعی به عنوان اهرم فشار جهت استفاده علیه ایران در آینده باقی نماند، آمادگی دارد.

اکوایران: سخنرانی مسعود پزشکیان در مجمع عمومی سازمان ملل حاوی پیام‌های صلح‌آمیز و آشتی‌جویانه بود. او با تأکید بر ضرورت اصلاحات داخلی و تعامل سازنده با جهان، رویکرد جدیدی را برای ایران ترسیم کرد.

ایران برای مذاکره با آمریکا ۲ شرط گذاشت +توضیحات ظریف

وزرای خارجه اتحادیه عرب هشدار دادند/ احتمال قریب‌الوقوع جنگ فراگیر منطقه‌ای

کدخبر: ۶۷۴۹۹۸ ۱۴۰۳/۰۷/۰۴ - ۱۲:۵۵

اقتصادنیوز: وزرای خارجه اتحادیه عرب پس از نشست مشورتی شورای این اتحادیه در حاشیه هفتاد و نهمین مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک، ضمن هشدار درباره احتمال آغاز جنگ منطقه‌ای فراگیری، رژیم صهیونیستی را مسوول تشدید تنش در منطقه دانستند.

ماکرون برای پزشکیان شرط گذاشت

رئیس‌جمهور فرانسه در دیدار با رئیس‌جمهور ایران در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل برای بهبود روابط با جمهوری اسلامی شرط و شروط تعیین کرد.

سوئد انگشت اتهام را به سوی ایران گرفت

کدخبر: ۶۷۴۷۷۸ ۱۴۰۳/۰۷/۰۳ - ۱۵:۲۲

اقتصادنیوز: دادستانی سوئد مدعی شد سرویس اطلاعاتی ایران در سال ۲۰۲۳ با هک یک اپراتور پیام‌ کوتاه تلاش کرد مردم را به انتقام گرفتن از معترضانی که قرآن را سوزانده بودند، تشویق کند.

اخبار مرتبط

فیلم/ دیدار روسای جمهور ایران و فرانسه در نیویورک

خطاهایی که باید اصلاح شود/ توهین به رئیس جمهور، انقلابی‌گری نیست

انتقاد رادیکال‌ها از انتصابات دولتی

زلنسکی: روسیه را باید مجبور به صلح کرد

نطق پزشکیان در سازمان ملل اصولی و انقلابی بود

عکس/ سخنرانی رئیس جمهور در نشست مجمع عمومی سازمان ملل

گزارش نشریه آمریکایی از بی‌اعتنایی غرب به مذاکره‌طلبی دولت پزشکیان

پولیتیکو: اوکراین روی کمک هند برای پایان جنگ حساب کرده است

نباید سیاست خارجی را به توهم مذاکره و توافق دوباره با آمریکا گره زد

برنامه‌های سومین روز سفر پزشکیان به نیویورک

ابراز نگرانی بلینکن از همکاری ایران و روسیه

چهار احتمال درباره اظهارات اخیر رئیس‌جمهور محترم

چارچوب زمانی پاسخ به ترور هنیه را ما مشخص می‌کنیم/ حسن نیتی از آمریکا نمی‌بینیم

ناامیدی مقامات غربی از طرح پیروزی زلنسکی

روسیه دو روستای دیگر در شرق اوکراین را تصرف کرد

رویترز: تهران آماده همکاری با قدرت‌های جهانی برای حل بن بست هسته‌ای است

بازتاب گسترده سخنرانی پزشکیان در رسانه‌های عرب زبان + فیلم

عکس/ نشست صمیمانه پزشکیان با علمای دینی

نیویورک تایمز: پزشکیان ایران را وارد یک عصر جدید می‌کند

بازتاب سخنرانی پزشکیان در اسکای نیوز

اسرائیل نوزادان را می‌کشد، آیا دفاع مشروع در برابر تروریست‌ها است؟

دیدار پزشکیان و مکرون در نیویورک + عکس و فیلم

پزشکیان خطاب به امانوئل مکرون: آماده تعامل و گفتگو درباره پرونده هسته ای هستیم /ایران هرگز به دنبال سلاح هسته‌ای نبوده و نخواهد بود

اولین تصاویر از دیدار پزشکیان و مکرون در نیویورک

· رهبر انقلاب: الان می‌گویند شما به فلان‌جا موشک و پهپاد دادید اما زمان انقلاب چرا با ما مشکل داشتند؟ | ویدئو

· پسرم به مسئولین هشدار داده بود که بلوک c معدن طبس گاز دارد اما ...

· مذاکره فوری استقلال با گزینه جانشینی نکونام؟

· اولین تصاویر از سقوط بشقاب پرنده توسط جنگنده آمریکایی منتشر شد + فیلم

· این زورگیر غرب تهران را شناسایی کنید |‌ تصاویر

این اقدام ایران امنیت اروپا را تهدید می‌کند | آمادگی بورل برای تسهیل مذاکرات هسته‌ای

پزشکیان: دیگر با چه زبانی بگوییم با کسی سر جنگ نداریم؟ | ما به هیچ کشور دیگری سلاح نمی‌دهیم که بجنگد | می‌خواهیم کشور خودمان را آباد کنیم

در دیدار پزشکیان و مکرون چه گذشت؟ + جزئیات

آقای پزشکیان چرا گفتی اسرائیل باید نابود شود؟!

ساخت ۱۰ هزار واحد مسکونی در ونزوئلا توسط ایران

ژست خاص مکرون در دیدار با پزشکیان!

واکنش ایران به بیانیه امارات و آمریکا درباره جزایر سه گانه

اشتباه بزرگ واشنگتن برنامه هسته‌ای تهران را دگرگون می‌کند؟

سیگنال انتصاب عراقچی؛ آیا تهران آماده توافق می‌شود؟

معامله‌ای که جوانمرگ شد؛ ایران و آمریکا به نقطه صفر بازگشتند؟

پزشکیان خبرنگار رویترز را آچمز کرد: خبرنگاری؟ پس می‌دونی که... +ویدیو

· پسرم به مسئولین هشدار داده بود که بلوک c معدن طبس گاز دارد اما ...

· خبر مهم درباره لایحه عفاف و حجاب؛ نظر نهایی شورای نگهبان اعلام شد

هشدار سازمان ملل: نسل‌کشی در غزه در حال سرایت به کرانه باختری است

تیراندازی مجدد به صهیونیست ها در الخلیل

نویسنده صهیونیست: جامعه اسرائیلی کاملا تجزیه شده است

افزایش تعداد شهدای فلسطینی در جنگ غزه

هفته دفاع مقدس و آغاز سال تحصیل

هفته دفاع مقدس

هفته دفاع مقدس دربیانات رهبری

دفاع مقدس در روایات

هشت سال دفاع مقدس قسمت اول

هشت سال دفاع مقدس قسمت دوم

هشت سال دفاع مقدس قسمت سوم

هشت سال دفاع مقدس قسمت چهارم

هفته دفاع مقدس

تقویم دفاع مقدس

برکات دفاع مقدس

10 عملیات مهم دفاع مقدس طی ۸ سال جنگ تحمیلی

دفاع مقدّس ملّت ایران سرمشق مقاومت امّت اسلامی

تعلیم وتربیت قسمت اول

تعلیم وتربیت قسمت دوم

تعلیم وتربیت قسمت سوم

اصول تعلیم و تربیت

اصول‌، مجموعه قواعد و شیوه‌های تجویزی است‌ که‌ به‌ منزله راهنمای عمل‌ در فرآیند تعلیم‌ و تربیت‌ است‌ و با مفروض‌ گرفتن‌ اهداف‌ و تکیه‌ بر مبانی استنتاج‌ می‌گردد.

لزوم‌ ارتباط‌ با امر مورد مطالعه

‌
لزوم‌ ارتباط‌ با امر مورد مطالعه‌ که‌ مبتنی بر اکتشافی بودن‌ علم‌ است‌. بر این‌ اساس‌ در تعلیم‌ و تربیت‌، هنگامی علم‌ واقعاً در اختیار شاگرد قرار می‌گیرد که‌ وی اطلاعات‌ دریافت‌ شده‌ را در ارتباط‌ با امر مورد مطالعه‌ ببیند و در پرتو آن‌ اطلاعات‌، پدیده مذکور را بهتر بشناسد.

فرضیه‌پروری

فرضیه‌پروری که‌ مبتنی بر ویژگی ساختنی بودن‌ علم‌ است‌. بدین‌ معنا که‌ عالِم‌ با فرضیه‌پردازی خود، در ساختن‌ علم‌ به‌ نحو اساسی دخیل‌ است‌. فرضیه‌پروری مستلزم‌ آن‌ است‌ که‌ در تعلیم ‌ و تربیت ‌ از روش‌ ابتکاری «تأخیر در آموزش‌» بهره‌ گرفته‌ شود. بر این‌ اساس‌، در امر تعلیم‌ و تربیت‌ باید فضا برای فرضیه‌پروری باقی باشد و از زود در اختیار قرار دادن‌ اطلاعات‌، پرهیز شود تا خود دانش‌آموز در باره پدیده موردنظر اندیشه‌ و فرضیه‌پردازی کند. به‌ عقیده روسو، آموزش ‌ نباید مانع‌ از رشد و ارتباط‌ طبیعی کودک‌ با پیرامون‌ وی گردد.

تکیه‌ بر شواهد

اگر بپذیریم‌ که‌ علم‌ از خصیصه مطابقت‌ با واقع‌ برخوردار است‌، آموختن‌ علم‌ در گرو آن‌ خواهد بود که‌ فرد از این‌ مطابقت‌ آگاه‌ شود و آنچه‌ این‌ مقصود را تأمین‌ می‌کند، ملاحظه شواهد و قرائن‌ واقعی است‌. با توجه‌ به‌ این‌ اصل‌، تعلیم‌ و تعلم‌ همواره‌ باید با تکیه‌ بر شواهد صورت‌ پذیرد. رعایت‌ این‌ اصل‌، معلم ‌ را از تحکم‌ و شاگرد را از تقلید و سطحی‌نگری دور می‌دارد و باعث‌ می‌شود شاگرد همواره‌ طالب‌ دلیل‌ باشد و میزان‌ اعتبار هر سخنی را از شواهد آن‌ ارزیابی نماید و دانش‌های کاذب‌ را شناسایی کند.

لزوم‌ ارتباط‌ با نیازها و مسائل‌

لزوم‌ ارتباط‌ با نیازها و مسائل‌ که‌ خود بر سودمندی علم‌ مبتنی است‌. همانطور که‌ عالمان‌ در پی جویی نیازها و مسائل‌ خود، علم‌ را به‌ ظهور می‌رسانند، در مقام‌ علم‌ آموزی هم‌ باید این‌ ویژگی رعایت‌ شود و فعالیت‌هایی که‌ در این‌ جریان‌ صورت‌ می‌پذیرند، ناظر به‌ نیازها و مسائل‌ باشند. به‌ کارگیری این‌ اصل‌، باعث‌ ایجاد انگیزه لازم‌ در شاگرد و معلم‌ می‌شود و در عین‌ حال‌، از ایجاد شکاف‌ میان‌ نظر و عمل ‌، و آموزش ‌ و پژوهش ‌ جلوگیری می‌کند.

جامع‌نگری در علم‌

جامع‌نگری در علم‌ که‌ مبتنی بر ویژگی ذی‌سطوح‌ بودن‌ علم‌، به‌ تَبَع‌ ذومراتب‌ بودن‌ واقعیت‌، است‌. توجه‌ به‌ این‌ اصل‌ معلم‌ و متعلم‌ را از اکتفا به‌ علم‌ ناقص‌ و سطحی باز می‌دارد، علمی که‌ اگر مبنای داوری و تصمیم‌گیری قرار گیرد، نتایج‌ نامطلوبی خواهد داشت‌ و بعلاوه‌ موجد غرور و خودبینی و استبداد رأی در شخصیت‌ فرد است‌.

جامع‌نگری به‌ نیازها و هدایت‌ آنها

این‌ اصل‌ بیانگر آن‌ است‌ که‌ در تعلیم‌ و تعلم‌ باید به‌ همه نیازهای اساسی توجه‌ کرد و همچنین‌ برای تحدید نیازهای کاذب‌ و جانبی، به‌ تنظیم‌ و هدایت‌ نیازها پرداخت‌. به‌ این‌ نکته‌ هم‌ باید توجه‌ داشت‌ که‌ علومِ ناظر به‌ نیازهای حیاتی، از اولویت‌ زمانی برخوردارند و علوم‌ مربوط‌ به‌ نیازهای متعالی از اولویت‌ رتبی.

تکیه‌ بر حقایق‌

تکیه‌ بر حقایق‌ که‌ ناظر به‌ ثبات‌ علم‌ است‌. اگر بپذیریم‌ که‌ علم‌، به‌ سبب‌ برخورداری از ویژگی ثبات‌ پس‌ از حصول‌، همچون‌ حقیقتی استوار بی دگرگونی باقی می‌ماند، باید همین‌ علم‌ ثابت‌ را مبنای فعالیت‌های علمی و عملی قرار دهیم‌ و در تعلیم‌ و تربیت‌ بر حقایق‌ مورد اعتماد ( بدیهیات ‌ و دانش‌هایی که‌ شواهد مسلّم‌ و قطعی دارند) تأکید ورزیم‌.

نقد مداوم‌ آموخته‌ها

نقد مداوم‌ آموخته‌ها، که‌ بر ویژگی پویایی علم‌ استوار است‌. فضاهای جدید فکری، موجب‌ پیدایی مسائل‌ نو و حساسیت‌های جدید می‌شوند و نظر و نوع‌ نگاه‌ را دگرگون‌ می‌سازند. با نقد مداوم‌ آموخته‌ها هم‌ می‌توان‌ این‌ فضای فکری جدید را پدید آورد.

تقسیم‌های اعتباری در تعلیم‌ و تربیت‌ معاصر

در تعلیم‌ و تربیت‌ معاصر از برخی تقسیم‌های اعتباری استفاده‌ شده‌ است‌. مثلاً تنظیم‌ دروس‌، حول‌ «مفاهیم‌ کانونی» که‌ در آن‌ مفهومی اساسی (مثلاً ذره‌گرایی) در نظر گرفته‌ می‌شود و مباحث‌ مربوط‌ به‌ آن‌ در علوم‌ مختلف‌ مانند فیزیک‌، زیست‌شناسی، روان‌شناسی، جامعه‌شناسی و فلسفه ‌ مورد بحث‌قرار می‌گیرد. به‌ این‌ ترتیب‌ گونه‌ای تدریسِ بین‌ رشته‌ای ایجاد می‌شود که‌ در آن‌، تفکیک‌ دروس‌ بر اساس‌ رشته‌های مختلف‌ علمی صورت‌ نمی‌گیرد. باب‌ اینگونه‌ تقسیم‌های اعتباری را باید بازگذاشت‌ و آن‌ها را از حیث‌ مفید بودن‌ در نیل‌ به‌ مقاصد تعلیم‌ و تعلم ‌ در فرهنگ‌ اسلامی استفاده‌ و ارزیابی کرد.

سه‌ موضوع‌ عمده‌ را در باره تعلیم ‌ و تربیت ‌ در متون‌ اسلامی یافت‌: اهداف‌، مبانی معرفت‌شناختی، و اصول‌ تعلیم‌ و تربیت‌. استخراج‌ و تبیین‌ این‌ اهداف‌ و مبانی و اصول‌، برای فهم‌ نظام‌ تعلیم‌ و تربیت‌ در اسلام ‌ ضروری است‌.

مراحل تعلیم و تربیت

به‌ دلالت‌ برخی از شواهد، مجزا بودن‌ تعلیم‌ و تربیت‌ خردسالان‌ از بزرگسالان‌ تقریباً آشکار است‌. بر همین‌ پایه‌، برای بررسی تاریخ‌ تعلیم‌ و تربیت‌ می‌توان‌ آن‌ را به‌ دو مرحله ابتدایی و عالی تقسیم‌ کرد.

در واقع‌، در تعلیم‌ و تربیت‌ اسلامی دوره دبیرستانی (مرحله‌ای میان‌ ابتدایی و عالی) تقریباً وجود نداشت‌. حتی گاه‌ پیش‌ می‌آمد که‌ کودکی پیش‌ از اتمام‌ دوره ابتدایی می‌توانست‌ در دوره‌های عالی حاضر شود. گرچه‌ جز در مواردی، به‌ این‌ کودکان‌ کم‌سن‌ و سال‌ گواهی حضور نمی‌دادند.[۵۸] غنیمه‌[۵۹] با استناد به‌ گزارشی از طبقات‌ الشافعیه الکبری[۶۰] که‌ در آن‌ از اختلاف‌ بین‌ پدر سُبْکی و استاد او، مِزّی، بر سر نوشتن‌ نام‌ سبکی در مرحله عالی یا ابتدایی سخن‌ به‌ میان‌ آمده‌، مراتب‌ تحصیلی شاگردان‌ را به‌ سه‌ طبقه ابتدایی، متوسطه‌ و عالی تقسیم‌ کرده‌ است‌.

مقدسی نیز همین‌ دسته‌بندی را آورده‌ است. منیرالدین‌ احمد[۶۱] وجود دوره متوسطه‌ را استثنایی و موردی شمرده‌ است‌.

در این‌ تقسیم‌بندی، تعلیم‌ و تربیت‌ کودک‌ در خانه‌، پیش‌ از مرحله ابتدایی، که‌ کاملاً جهت‌گیری مذهبی داشته‌ است‌، جای نمی‌گیرد. شروع‌ این‌ مرحله مقدماتی را تا اولین‌ روز تولد کودک‌، که‌ پدر وظیفه‌ دارد «کلمه توحید» را به‌ او تلقین کند،[۶۲] می‌توان‌ به‌ عقب‌ برد.

همچنین‌ در این‌ چارچوب‌، مجالس‌ وعظ ‌و خطابه و نیز مجلس‌گوییِ صوفیان‌ نمی‌گنجد. به‌ این‌ مجالس‌، که‌ همه مسلمانان‌ بی‌هیچ‌ قید و شرطی می‌توانستند در آن‌ها شرکت‌ کنند، می‌توان‌ عنوانِ تعلیم‌ و تربیت‌ عمومی داد. در مجالس‌ وعظ‌ گاه‌ جمعیت‌ زیادی شرکت‌ می‌کردند، چنان‌که‌ در مجلس‌ وعظ‌ ابن‌خفیف در شیراز هزاران‌ تن‌ حاضر می‌شدند.[۶۳]

مدرّسان‌ بزرگ‌ و معروف‌ نیز گاه‌ به‌ وعظ‌ می‌پرداخته‌اند، چنان‌که‌ امام‌الحرمین‌ عبدالملک‌ جوینی (متوفی ۴۷۸) هم‌زمان‌ با تدریس‌ در نظامیه نیشابور، در این‌ شهر مجلس‌ وعظ‌ نیز داشته‌ است‌.[۶۴]

آموزش‌ ابتدایی

در منابع‌، از تعلیمات‌ ابتدایی در مکان‌هایی با نام‌های کُتّاب‌، مکتب[۶۵] [۶۶] [۶۷] و در برخی مناطق‌ ایران، دبیرستان[۶۸] [۶۹] و در دوره‌های متأخرتر مکتب‌خانه ‌ یاد شده‌ است‌

در این‌ منابع‌ به‌ جای وصف‌ این‌ مکان‌ها و برنامه‌های آنها، بیشتر، به‌ مناسبت‌ شرح‌حال‌ برخی عالمان‌، از درس‌آموزی آنان‌ در مکتب‌ یا کتّاب‌ سخن‌ به‌ میان‌ آمده‌ است‌. از تعلیم‌ کودکان‌ در مساجد هم‌ گزارش‌هایی در دست‌ است‌.[۷۰] [۷۱]

گرچه‌ گاهی با برگزاری جلسات‌ درس‌ ابتدایی در مساجد، به‌ دلیل‌ بیم‌ از بی‌مبالاتی کودکان‌ و لزوم‌ حفظ‌ طهارت و حرمت ‌مسجد، مخالفت‌ می‌شده‌ است‌.[۷۲]

انواع آموزش ابتدایی

آموزش‌ کودکان‌ در مکتب‌ها و مسجدها را می‌توان‌ نوعی آموزش‌ ابتدایی همگانی به‌ حساب‌ آورد؛ چه‌، فرزندان‌ همه مردم‌ می‌توانستند در آن‌ها شرکت‌ کنند. در مقابل‌، آموزش‌ فرزندان‌ خلفا و صاحب‌منصبان‌ را که‌ زیر نظر معلم ‌یا مؤدب در کاخ‌ها و خانه‌های بزرگان‌ صورت‌ می‌پذیرفت‌ می‌توان‌ آموزش‌ ابتدایی خصوصی نامید، که‌ از اواخر دوره امویان‌ اهمیت‌ یافت‌[۷۳] و به سرعت‌ در سرزمین‌های اسلامی معمول‌ شد.

تعلیم‌ و تربیت‌ بزرگ‌زادگان‌ همیشه و منحصراً در کاخ‌ها صورت‌ نمی‌گرفت‌؛ بنا بر گزارشی، فرزندان‌ خردسال‌ امویان را به‌ بادیه می‌فرستادند تا در آن‌جا عربی صحیح‌ و شعر بیاموزند.

اهداف تعلیم و تربیت

تعلیم‌ و تعلم‌ دادوستد دانش‌ میان‌ معلم‌ و متعلم‌ است‌ و نخستین‌ پرسش‌ در این‌ فرآیند آن‌ است‌ که‌ این‌ دادوستد برای چیست‌. بر پایه قرآن ‌ و حدیث ‌، این‌ پرسش‌ با بیان‌ هدف‌ غایی و اهداف‌ واسطی پاسخ‌ گفته‌ می‌شود.

هدف‌ غایی تعلیم‌ و تعلم‌ اسلامی

هدف‌ غایی تعلیم‌ و تعلم‌ اسلامی، ایجاد تحول‌ مثبت‌ (« رشد ») در انسان‌ و یافتن‌ هویتی مطلوب‌ برای او در زندگی فردی و اجتماعی است‌. بنا بر قرآن‌ [۱]

انسان ‌ مختارانه ‌ و با اعمال‌ ارادی در کار شکل‌ دادن‌ به‌ هویت‌ خویش‌ است‌ و، تعلیم‌ و تعلم ‌ چراغی است‌ فرا راه‌ این‌ انسانِ عامل‌ تا در پرتو آن‌ تحولی بنیادی در او پدید آید. در واقع‌، هدف‌ غایی تعلیم‌ و تعلم‌ همان‌ هدف‌ غایی تربیت‌ اسلامی است‌ که‌ از پیوند پایدار با « پروردگار » حاصل‌ می‌شود و انگیزه‌ و سمت‌گیری انسان‌ را در فرآیند تعلیم‌ و تعلم‌، و نیز در مقام‌ عمل‌، تعالی می‌بخشد (برای نمونه‌هایی از تعالی بخشیدن‌ به‌ انگیزه‌های آموختن‌ در حدیث به این منابع‌ رجوع کنید [۲] [۳] [۴] [۵] ).

مقدمات هدف غایی تعلیم و تربیت

امام خمینی تعلیم‌وتربیت را دو بال برای ترقی می‌داند و معتقد است تعلیم باید به همراه تربیت و تزکیه باشد و نبود هرکدام سبب نقصان یا انحراف خواهد بود.[۶][۷]

ایشان معتقد است انسان دارای سه نشئه عقلی، برزخی و طبیعی است که تربیت هر یک از این مراتب انسانی به کمک یادگیری علومی واقع می‌شود و هر یک از این علوم، وظیفه تربیت جهاتی از انسان را برعهده دارد؛ چنان که علم به ذات و صفات حق‌تعالی و علم به فرشتگان و انبیاء (علیهم‌السّلام) و مراتب وجود و قبض و بسط آن، به تربیت جهات روحانی مربوط است و علم بر تربیت قلب و ریاضت و علم به محاسن و مفاسد اخلاق مربوط به تربیت نشئه برزخی خیالی است و علمی که به تربیت ظاهر می‌پردازد، مانند علم فقه، علم معاشرت، تدبیر منزل و سیاست مدن مربوط به نشئه ظاهری انسان است.[۸]

از دیدگاه امام خمینی توجه اسلام به علوم طبیعی با دیگر مکتب‌ها متفاوت است؛ زیرا در اسلام کسب علم و مهارت طبیعت برای رسیدن به انسان‌سازی و حرکت به‌سوی نور است.[۹] [۱۰]

بنابراین تعلیم در اسلام و نگاه به علوم، هدف‌دار است و هدف از آن، کسب معرفت برای توجه به الوهیت است.[۱۱]

امام خمینی با استناد به آیات الهی که در بیشتر موارد تزکیه را مقدم بر تعلیم ذکر کرده‌اند، معتقد است تزکیه و تربیت باید مقدم بر تعلیم باشد، اگر تعلیم حکمت و کتاب و علوم بدون تزکیه باشد، ممکن است نتیجه‌اش پدیدآمدن عالمانی باشد که از معرفت درست تهی‌اند.[۱۲]

به باور ایشان آموزش با تمام اهمیتی که دارد و یکی از دو رکن مورد تاکید اسلام برای تکامل و ترقی انسان به‌حساب می‌آید، در صورتی مفید و کارآمد خواهد بود که همراه با تربیت صحیح و اسلامی باشد.[۱۳]

نیل‌ به‌ هدف‌ غایی تعلیم‌ و تربیت‌، مستلزم‌ مقدماتی است‌ که‌ می‌توان‌ آنها را اهداف‌ واسطی تعلیم‌ و تربیت‌ دانست‌. در قرآن‌ و سایر متون‌ اسلامی، دست‌کم‌، سه‌ هدف‌ واسطی برای تعلیم‌ و تعلم‌ قابل‌ شناسایی است‌:

رفع نیاز‌های حیاتی

رفع‌ مؤثر و مناسب‌ نیازهای حیاتی چون‌ کسب‌ فن‌ و مهارت‌ برای تصرف‌ در اشیا و مصون‌ ماندن‌ از خطر، تنظیم‌ مناسبات‌ اقتصادی و اجتماعی، و تأمین‌ پاکیزگی و پاکی. [۱۴] [۱۵] [۱۶] [۱۷]

توجه‌ به‌ معیار و مناط‌ نمونه‌های مذکور (پاسخ‌ به‌ نیازهای زندگی) این‌ نتیجه کلی را به‌ دست‌ می‌دهد که‌ دستیابی به‌ پاسخ‌ مؤثر و مناسب‌ به‌ نیازهای حیاتی و گونه‌های نوبه‌ نوی آن‌ و آموزش ‌ آنها هدف‌ واسطیِ تعلیم‌ و تعلم‌ است‌. مثلاً، مواجهه درست‌ و مؤثر با دشواریهایی که‌ در هر زمان‌ و در هر جامعه‌ای پیش‌ میآید، نیازمند کسب‌ دانش ‌ و مهارت‌ است‌ که‌ از منظر اسلامی، یکی از اهداف‌ تعلیم‌ و تعلم‌ است‌.

اندیشیدن

هنگامی که‌ اندیشیدن [۱۸] [۱۹] [۲۰] ‌، هدف‌ تعلیم‌ و تعلم‌ باشد، نظر بر آن‌ است‌ که‌ متعلم‌ به‌ دانستن‌ اطلاعات‌ خاص‌ در باره یک‌ پدیده معیّن‌ بسنده‌ نکند، بلکه‌ در سطحی انتزاعی‌تر به‌ این‌ فهم‌ نائل‌ آید که‌ چگونه‌ آن‌ پدیده‌ به‌ عرصه شناخت‌ در آمده‌ است‌. حاصل‌ این‌ فهم‌، تأمل‌ عالمانه‌ نسبت‌ به‌ پدیده‌های پیرامون‌ و دور شدن‌ از سطحی‌نگری است‌. در واقع‌، آموخته‌های علمی چونان‌ آبی است‌ که‌ به‌ آسیاب‌ اندیشه‌ ریخته‌ می‌شود تا آن‌ را به‌ چرخش‌ در آورد.

کسب‌ بینش‌ و بصیرت

‌کسب‌ بینش ‌ و بصیرت ‌ [۲۱] یکی دیگر از این مقدمات است. هر چند علم ‌ و بصیرت‌ از یک‌ مقوله‌اند، این‌ تفاوت‌ میان‌ آنها هست‌ که‌ علم‌ گاهی سطحی و چه‌ بسا غفلت‌آلود است‌ [۲۲]

اما بصیرت‌ عمیق‌ و گسترده‌ است‌ و بر معلوم‌ پرتوی کامل‌ می‌افکند و بنابراین‌ با غفلت ‌ همراه‌ نیست‌. قرار گرفتن‌ بینش‌ به‌ مثابه‌ هدف‌ در فرآیند تعلیم‌ و تعلم‌، حاکی از آن‌ است‌ که‌ تعلیم‌ باید موجد نگاهی فراگیر در متعلم‌، نسبت‌ به‌ جهان ‌ شود. با توجه‌ به‌ این‌ واقعیت‌ که‌ یکی از ویژگی‌های علم‌ در سطح‌ نهایی، یکپارچه‌ و یگانه‌ بودن‌ آن‌ است‌ و بر همین‌ اساس‌، در آموزه دینی، هر پدیده هستی «آیه‌» نام‌ دارد، وجود بینش‌ در متعلم‌ او را از تشتت‌ و ناهماهنگی ذهنی دور می‌کند و واقعیت‌ نهایی جهان‌ را برایش‌ آشکار می‌سازد. [۲۳]

اساس آموزش ابتدایی

اساس‌ آموزش‌ کودکان‌، تعلیم‌ قرآن و نوشتن‌ بود. به‌ نوشته ابن‌خلدون‌[۸۴]

در مغرب‌، در کتّاب‌ به‌ آموزش‌ قرآن‌ اکتفا می‌شد و در کنار آن‌ کتابت‌ و اختلاف‌ قرائت‌ها نیز باز گفته‌ می‌شد اما در اندلس آموختن‌ قرآن‌ را با هدفِ آموزش‌ خواندن‌ و نوشتن‌ هم‌ پی می‌گرفتند و بر خلاف‌ مغرب‌، شعر و قواعد زبان‌ عربی و خوش‌نویسی را نیز می‌آموختند. در ایران‌، علاوه‌ بر قرآن‌ و خوش‌نویسی، نصاب‌ الصبیان‌ ابونصر فراهی (متوفی ح۶۴۰) و گلستان‌ سعدی تعلیم‌ داده‌ می‌شد.

علاوه‌ بر اینها به‌ آموزش‌های دیگر نیز، به ویژه‌ در مورد فرزندان‌ خلفا و امیران‌، توجه‌ می‌شده‌ است‌؛ چنانکه‌ معاویه به‌ مؤدبِ فرزندش‌، ذغفل ‌بن‌ حنظله شیبانی، سفارش‌ کرد به‌ فرزندش‌ علم‌ انساب‌ و نجوم بیاموزد[۸۵]

و عمر بن‌ عبدالعزی از معلمِ فرزندش‌ خواست‌ به‌ او شنا بیاموزد و به‌ خوابِ کم‌ عادتش‌ دهد و او را چنان‌ تربیت‌ کند که‌ به‌ بازی و سرگرمی بی‌رغبت‌ شود.[۸۶]

محمد عیسی صالحیه‌ در مقاله «مؤدّب و الخلفاء فی العصر الاموی» روش‌های تأدیب خلیفه‌زادگان‌ را بررسی کرده‌ و رفتارهای برخی از آنان‌ را در دوران‌ خلافت‌ بازتاب‌ طبیعی آن‌ تربیت‌ دانسته‌ است‌.[۸۷]

در سفارش‌ عُتْبه بن‌ ابی‌سفیان‌ به‌ مؤدبِ فرزندانش‌ بر مراعات‌ اعتدال در تأدیب‌ و تربیت‌ کودک‌ تأکید شده‌ است‌ تا کودک‌ از تن‌آسانی و نیز دل‌زدگی بر کنار بماند.[۸۸]

به‌ طور کلی وظیفه معلمان‌ علاوه‌ بر ایجاد فضائل‌ نظری، ایجاد فضائل‌ اخلاقی و محسّنات‌ عملی نیز بوده‌ است‌. شاید از همین‌ رو بود که‌ عامری در بخش‌ «تأدیب‌» کتاب‌ خود، السعاده و الاءسعاد، درباره اینکه‌ مربی، کودک‌ را به‌ کارهایی وا دارد که‌ منتهی به‌ ایجاد شرایط‌ بهتری برای کودک‌ می‌شود، سخن‌ گفته‌ است‌.[۸۹]

از سوی دیگر کلمه تأدیب‌، علاوه‌ بر تربیت‌ به‌ معنای گوشمال‌ دادن‌ است‌.

با نظر به‌ همین‌ ملاحظات‌ بوده‌ است‌ که‌ به‌ آموزگاران‌ علاوه‌ بر معلم‌ و معلم‌ الصبیان‌ و مُکْتِب‌ و مُکَتِّب‌، مؤدِّب‌ یا مؤدب‌ الصبیان‌ نیز گفته‌اند.[۹۰] [۹۱]

می‌توان‌ به‌ پیروی از غالب‌ منابع‌، معلم‌ و مکتّب‌ را به‌ معنای آموزگار مکتب‌، و مربی و مؤدب‌ را مترادف‌ آموزگار خصوصی کودکان‌ دانست‌.

اهمیت مؤدبان‌

داده‌های منابع‌ درباره مؤدبان‌ و مربیان‌، بسیار بیش‌تر و کاملتر از اطلاعات‌ متعلق‌ به‌ معلمان‌ مکتب‌هاست‌. این‌ امر به‌ خودی خود نشانی است‌ از اهمیتِ بیشتر مؤدبان‌.[۹۲]

با بررسی منابع‌، دانسته‌ می‌شود که‌ معمولاً مربی و مؤدب‌ بر خلاف‌ معلم‌ یا مکتّب‌، نزد فرمانروایان‌ از قدر و منزلت‌ ویژه‌ای برخوردار بوده‌ است‌. معتز عباسی|مُعتز عباسی (حک: ۲۵۲ـ ۲۵۵) کار گزینش‌ قاضیان‌ را به‌ مربی پسرش‌ سپرد[۹۳] و قادر (حک: ۳۸۱ـ۴۲۲) به‌ مربی پیشین‌ خود، ابوبِشْر هروی، منصب‌ حسبه بغداد را داد.[۹۴]

سن تحصیل

مسلمانان‌ به‌ تأسّی از پیامبر اکرم‌ (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) که‌ آموختن‌ علم‌ را سفارش‌ می‌کرد و نیز بر پایه احادیثِ فراوان‌ در تشویق‌ به‌ علم‌آموزی، [۱۱۴] [۱۱۵] [۱۱۶] [۱۱۷] سن‌ معیّنی را برای آموختن‌ علم‌ در نظر نمی‌گرفته‌اند و برای آنان‌، تعجیل‌ در آموزش ‌ و دست‌ نکشیدن‌ از آن‌ اهمیت‌ داشته‌ است‌. [۱۱۸]

نوشته‌های بسیاری در دست‌ است‌ که‌ در آن‌ها افراد به‌ آموختن‌ در سن‌ پایین‌ توصیه‌ شده‌اند. همچنین‌ گزارش‌هایی در دست‌ است‌ که‌ از استماع‌ حدیث‌ کودکان‌ چهار تا شش‌ ساله‌، یا قرآن‌ حفظ‌ کردن‌ افراد کوچکتر از پنج‌ سال‌ حکایت‌ می‌کند.[۱۱۹] [۱۲۰] [۱۲۱] [۱۲۲]

ظاهراً کودکان‌ در همین‌ سنین‌ به‌ مکتب‌ می‌رفتند و حدود پنج‌ شش‌ سال‌ یا بیش‌تر به‌ تحصیل‌ می‌پرداختند. سن‌ پایان‌ تحصیل‌ در مکتب‌، معیّن‌ نبود و معمولاً تحصیل‌ تا سن‌ بلوغ ‌ به‌ طول‌ می‌انجامید.[۱۲۳] پس‌ از آن‌ مرحله عالی آغاز می‌شد.

تنبیه‌ و تشویق‌ در مرحله ابتدایی

موضوع‌ تنبیه و تشویق در مرحله ابتدایی همواره‌ مورد توجه‌ صاحب‌نظران‌ و دست‌ اندرکاران‌ تعلیم‌ و تربیت‌ بوده‌ است‌. صاحب‌نظرانِ تعلیم‌ و تربیت‌ همواره‌ بر شیوه تشویق‌ در آموزش‌ کودکان‌ تأکید داشته‌اند و تنبیه‌ را فقط‌ در مواقع‌ اضطرار و با شروطی سخت‌گیرانه‌ روا شمرده‌اند.[۱۲۴] [۱۲۵]

تشویق‌ها به‌ دو نوع‌ مادّی و معنوی بوده‌ است‌. گونه‌ای از تشویق‌ معنوی آن‌ بود که‌ شاگرد شایسته‌ را بر مرکب‌ (مثلاً شتر ) سوار می‌کردند و با نواختن‌ بوق و سرنا در خیابان‌ می‌گرداندند و مردمان‌ دو سوی خیابان‌ به‌ نشانه خوشامد گردو و پسته بر سرش‌ می‌ریختند، با این‌همه‌، تنبیه‌ بدنی در مرحله آموزش‌ ابتدایی پدیده‌ای رایج‌ بوده‌ است‌.

گسترش‌ این‌ پدیده‌ موجب‌ شد تا در دستورالعمل‌های محتسبان‌ و بازرسان‌، محدودیت‌ها و مقرراتی برای تنبیه‌ بدنی کودکان‌، وضع‌ شود. بر این‌ اساس‌ مؤدب‌ حق‌ نداشت‌ که‌ شاگرد را با چوب‌ ضخیم‌ بزند یا با ترکه نازک‌ تنش‌ را زخم‌ کند، بلکه‌ فقط‌ می‌توانست‌ با چوبی متوسط‌ بر ران، کفل و کف‌ پای وی بزند.[۱۲۶] [۱۲۷]

نقش استاد در تعلیم و تربیت

درباره اهمیت‌ و نقش‌ ممتاز استاد در تعلیم‌ و تربیت‌ اسلامی احادیث‌ بسیاری نقل‌ شده‌ است‌.[۲۰۴]

برخی حتی جایگزینی کتاب‌ به‌ جای استاد را فاجعه‌ شمرده‌ یا محصلِ بی‌استاد را با شخصی که‌ به‌ دست‌ شیطان راهنمایی شده‌ برابر دانسته‌ و از همین‌ رو بر دقت‌ در گزینش‌ استاد نیز تأکید فراوان‌ کرده‌اند.

مراتب استاد

در منابع‌، واژه‌ها و اصطلاحات‌ متنوعی برای استادان‌ به‌ کار رفته‌ است‌. اغلب‌ به‌ کسانی که‌ برترین‌ مراتبِ تدریس‌ را داشته‌اند، مدرّس‌ و شیخ‌ گفته‌ می‌شد. مدرّس‌، اگر به‌ طور مطلق‌ به‌ کار می‌رفت‌ به‌ استاد فقه‌ دلالت‌ داشت‌ اما شیخ‌ به‌ طور مطلق‌ درباره استادان‌ همه علوم‌ و معارف‌ به‌ کار برده‌ می‌شد و گاه‌ با افزودن‌ علمی به‌ این‌ واژه‌ تخصص‌ شیخ‌ را نشان‌ می‌دادند مثلاً مشایخ‌ القرآن‌، مشایخ‌ الحدیث‌، مشایخ‌ النحو، در حالت‌ جمع‌. از تعبیرات‌ سُبْکی[۲۰۵] بر‌می‌آید که‌ مدرّسان‌ به‌ افراد مبتدی نیز درس‌ می‌داده‌اند.

بعد از مدرس‌ یا شیخ‌، نایب‌ المدرّس‌ یا نایب‌ التدریس‌ قرار داشت‌ که‌ برگزیده‌ و جانشین‌ شیخ‌ بود. به‌ کسانی که‌ در حکم‌ دستیارانِ استادان‌ بودند مُعید می‌گفتند. معمولاً معیدان‌، که‌ از شاگردان‌ ممتاز انتخاب‌ می‌شدند،[۲۰۶]

موظف‌ بودند سخنان‌ استاد را تکرار کنند تا به‌ گوش‌ همه حاضران‌ برسد یا آنکه‌ در تفهیم‌ درس‌ به‌ شاگردان‌ ناوارد کمک‌ کنند.[۲۰۷] [۲۰۸] گاهی نیز معید به‌ جای استاد، تدریس‌ می‌کرد. [۲۰۹] [۲۱۰]

معیدان‌ گاه‌ به‌ مقام‌ مدرّسی می‌رسیدند و گاه‌ نیز از مرتبه خود فراتر نمی‌رفتند، چنان‌که‌ از معیدی با چهل‌ سال‌ سابقه کار در نظامیه‌ سراغ‌ داریم‌.[۲۱۱]

مفید در مرتبه پس‌ از معید قرار داشت‌ و نکاتی سودمند علاوه‌ بر مطالب‌ درسیِ دانشجویان‌ بر آنان‌ عرضه‌ می‌کرد.[۲۱۲]

برای شروع‌ تدریس‌، سن‌ مشخصی ذکر نشده‌ است‌. خطیب‌ بغدادی[۲۱۳] [۲۱۴] گزارش‌هایی از تدریس‌ افراد ۱۷، ۱۸ یا ۲۵ ساله‌ آورده‌ است‌. نجاشی[۲۱۵]

درباره محمد بن‌ علی بن‌ بابویه‌ تصریح‌ کرده‌ که‌ بزرگان‌ شیعه ‌از وی، با آنکه‌ نوجوان‌ بود، استماع حدیث‌ می‌کردند.

تأیید صلاحیت اساتید

در واقع‌ شرط‌ لازم‌، داشتن‌ توانایی علمی و عملی برای تدریس‌ بود بی آنکه‌ نیازبه‌ تأیید این‌ توانایی توسط‌ مقامی مسئول‌ وجود داشته‌ باشد. البته‌ در رشته حدیث‌، استاد تازه‌کار پیش‌ از شروع‌ رسمی تدریس‌، به‌ صورت‌ آزمایشی یا تشریفاتی تدریس‌ می‌کرد و در صورت‌ بر آمدن‌ از عهده پرسش‌های استادان‌ و شاگردان‌، صلاحیتش‌ تأیید می‌شد.[۲۱۶] [۲۱۷]

تدریس‌ در مساجدِ مهم‌ و بزرگ‌ نیز منوط‌ به‌ اجازه اولیای امر بود.[۲۱۸] [۲۱۹]

روش‌ دیگر برای اطمینان‌ یافتن‌ از صلاحیت‌ یک‌ فرد برای تدریس‌ آن‌ بود که‌ او «اصول‌» (یادداشت‌هایی که‌ در دوره شاگردی از مطالب‌ استادانش‌ فراهم‌ می‌آورد) خود را ارائه‌ می‌کرد تا شاگردان‌ از سوابق‌ علمی وی آگاهی یابند. برخی استادان‌ به‌ استناد این‌ اصول‌ به‌ صاحب‌ آن‌، گواهی سَماع‌ می‌دادند.[۲۲۰] [۲۲۱] [۲۲۲]

تأمین معاش اساتید

استادان‌ و مدرسان‌، معمولاً کسب‌ و کار دیگری هم‌ برای تأمین‌ زندگی خود داشتند[۲۲۳] زجّاج نحوی، شیشه‌گر بود،[۲۲۴] [۲۲۵]

ابوالعباس‌ دیبلی خیاط‌ (متوفی ۳۷۳)، فقیهی زاهد بود که‌ از کسی چیزی نمی‌پذیرفت‌ و با پیراهن‌دوزی زندگی می‌گذراند.[۲۲۶] [۲۲۷]

بسیاری از القاب‌ که‌ پس‌ از نام‌ استادان‌ آمده‌ است‌، اشاره‌ به‌ شغل‌ آنان‌ دارد، مانند بزّاز، خزّاز (خزفروش‌)، حذّاء (کفاش‌). در مقابل‌، استادانی هم‌ بودند که‌ تعلیم‌، حرفه‌ و وسیله گذران‌ زندگی آنان‌ بود؛ ابوالعباس‌ مبرّد و محمد بن‌ اسماعیل‌ عسکری معروف‌ به‌ مَبْرَمان‌ از این‌ گروه‌ بودند.[۲۲۸] [۲۲۹]

در عین‌ حال‌، تدریس‌ درآمد چندانی نداشت‌ و به ویژه‌ تعلیم‌ دانش‌های دینی (فقه‌، قرآن‌، حدیث‌) به‌ انگیزه کسب‌ درآمد صورت‌ نمی‌گرفت‌، حتی مزد گرفتن‌ برای تدریس‌ این‌ علوم‌ قبیح ‌بود. وجود احادیث‌ متعدد در منع‌ از مزد خواستن‌ و مزد گرفتن‌ در برابر تعلیم‌[۲۳۰] [۲۳۱] در تثبیت‌ و استمرار این‌ سنّت‌ بسیار مؤثر بود.

فقها نیز به‌ استناد همین‌ احادیث‌، در کتاب‌های فقهی بابی را به‌ بحث‌ در باره مزد خواستن‌ برای تدریس‌ اختصاص‌ داده‌ و در چند و چون‌ آن‌ از نظر حرمت ‌یا کراهت ‌ و نیز تفکیک‌ دانش‌ها از این‌ حیث‌، گفتگو کردند که‌ همچنان‌ ادامه‌ دارد. شمار زیادی از فقیهان‌ مزد ستاندن‌ در ازای تعلیم‌ قرآن‌ و حدیث‌ را جایز نمی‌شمردند. برخی از مدرّسان‌ در تهیدستی روزگار می‌گذراندند، دلجی در الفلاکه و المفلوکون‌[۲۳۲] به‌ زندگی سخت‌ اینان‌ اشاره‌ کرده‌ است‌. دانشمندانی هم‌ بوده‌اند که‌ مکنت‌ و برخورداریشان‌ مشهود بوده‌ و شلبی فهرستی از نام‌های اینان‌ تهیه‌ کرده‌ است. ‌

مبانی معرفت‌شناختی تعلیم‌ و تربیت‌

لازمه نیل‌ به‌ اهداف‌ تعلیم‌ و تربیت‌، شناخت‌ مبانی معرفت‌شناختی این‌ فرآیند است‌. مراد از مبانی توصیف‌ها و تبیین‌هایی از امور مختلفِ متعلق‌ به‌ انسان‌ و جهان‌ است‌. این‌ مبانی همراه‌ با اهداف‌ تعلیم‌ و تربیت‌، نقش‌ تعیین‌کننده‌ای در شکل‌ دادن‌ به‌ نظام‌ معیّنی از تعلیم‌ و تربیت‌ دارند، به‌ طوری که‌ اصول‌ تعلیم ‌ و تربیت ‌، محتوای تعلیم‌ و تربیت‌ و شیوه‌های تعلیم‌ و تربیت‌، همه‌ تحت‌ تأثیر آن‌ها شکل‌ می‌گیرند.

مبانی معرفت‌شناختی، از دو وجهه نظرِ «ویژگی‌های علم‌ با نظر به‌ معلوم‌» و «ویژگی‌های علم‌ با نظر به‌ عالِم‌» بررسی می‌شود. این‌ نکته‌ نیز باید یادآوری شود که‌ در اینجا مقصود از علم‌، علم‌ بشر و آن‌ هم‌ علم‌ مفهومی یا حصولی است‌.

علم‌ اکتشافی است

در این‌ ویژگی، نظر بر آن‌ است‌ که‌ علم‌، ناظر به‌ واقعیتِ «چیزی» است‌ که‌ امکان‌ دریافت‌ یا کشف‌ آن‌ وجود دارد. در آیه ۷۸ نحل [۲۴] ‌، انسان‌ اینگونه‌ وصف‌ شده‌ که‌ در آغاز چیزی نمی‌داند اما با داشتن‌ گوش ‌ و چشم ‌ و دل ‌، به‌ مثابه‌ ابزارهایی برای شنیدن ‌ و دیدن ‌ و اندیشیدن ‌ در باره اشیای پیرامون‌ خود، امکان‌ شناخت ‌ آنها را دارد.

مطابقت‌ علم با واقع‌

مطابقت‌ با واقع‌ در مباحث‌ معرفت‌شناختی، همچون‌ معیاری برای صدق‌ داعیه‌های دانشی نیز در نظر گرفته‌ شده‌ است‌. بر این‌ اساس‌، عدم‌ مطابقت‌ با واقع‌، در حکم‌ آن‌ است‌ که‌ علم‌ حاصل‌ نشده‌ است‌. در قرآن‌، نمونه‌ای از این‌ معنا در داستان‌ اصحاب‌ کهف ‌ مطرح‌ شده‌ است‌، آنجا که‌ اطلاع‌ درست‌ از این‌ واقعیت‌ تاریخی به‌ منزله علم‌ به‌ آن‌ در نظر گرفته‌ شده‌ و هرگونه‌ تصور غیر منطبق‌ بر واقع‌، در حکم‌ «تیر در تاریکی انداختن‌» لحاظ‌ گردیده‌ است‌. [۲۵] [۲۶]

سطوح مطابقت‌ علم‌ با واقع

لازمه مطابقت‌ علم‌ با واقع‌ آن‌ نیست‌ که‌ عالم‌ به‌ ذات‌ و کنه‌ یک‌ چیز برسد، بلکه‌ ممکن‌ است‌ سطح‌ معیّنی از واقعیت‌ آن‌ چیز برای وی مکشوف‌ شود. در قرآن‌، سطوح‌ مختلفی برای واقعیت‌ لحاظ‌ گردیده‌ است‌، به‌ طوری که‌ می‌توان‌ علم‌ به‌ چیزهای گوناگون‌ به‌ دست‌ آورد بی‌آنکه‌ امکان‌ دسترسی به‌ کنه‌ آنها فراهم‌ باشد. قرآن‌، از یک‌سو، از امکان‌ علم‌ آدمی به‌ پدیده‌های پیرامونش‌ سخن‌ گفته‌ [۲۷] و از سوی دیگر، دست‌ یازیدن‌ به‌ برخی ژرفاها را برای وی ناممکن‌ معرفی کرده‌ است‌. [۲۸]

توجه‌ به‌ سطوح‌ گوناگون‌ واقعیت‌، نه‌ تنها سبب‌ می‌شود که‌ علم‌، محدود به‌ علمِ ژرفایی نگردد، بلکه‌ سبب‌ آن‌ نیز می‌شود که‌ علم‌، منحصراً علم‌ گسترده‌ و فراگیر نسبت‌ به‌ کل‌ نظام‌ هستی دانسته‌ نشود. به‌ عبارت‌ دیگر برای آنکه‌ بتوان‌ از علم‌ سخن‌ گفت‌ دست‌ یازیدن‌ به‌ بهره‌ و سطحی از واقعیت‌، کافی است‌. یک‌ نمونه‌ را می‌توان‌ در آیه ۷ سوره روم‌ ملاحظه‌ کرد که‌ در آن‌ تعبیر علم‌ برای اشاره‌ به‌ آگاهی ناقص‌ و ناتمام‌ به‌ کار رفته‌ است‌. در نظر گرفتن‌ سطوح‌ گوناگون‌ برای واقعیت‌ نشان‌ می‌دهد که‌ مطابقت‌ با واقع‌، معیاری مناسب‌ و کافی برای علم‌ است‌. هر چند آنچه‌ در یک‌ سطح‌ از واقعیت‌، علم‌ تلقی می‌گردد، ممکن‌ است‌ در سطحی بالاتر و در جغرافیایی وسیع‌تر، پرتوی ضعیف‌ و حتی نامرئی داشته‌ باشد.

ثبات علم

هنگامی که‌ علم‌ به‌ چیزی حاصل‌ شود و واقعیت‌ آن‌ بدرستی آشکار گردد، کار معرفت‌ در باب‌ آن‌ پایان‌ گرفته‌ است‌ و از آن‌ پس‌، تغییری در معرفت‌ مذکور صورت‌ نخواهد پذیرفت‌. پس‌ اگر گمانی ناصواب‌، علم‌ انگاشته‌ شده‌ باشد و سپس‌ اصلاح‌ گردد، این‌ به‌ معنای تغییر در علم‌ نخواهد بود زیرا در واقع‌، علمی حاصل‌ نشده‌ بوده‌ است‌ تا تغییر در آن‌ مطرح‌ شود. در سوره ابراهیم‌ [۲۹] آمده‌ است‌ که‌ « خداوند مؤمنان ‌ را در زندگی دنیا و آخرت ‌ با سخن‌ استوار، پابرجا می‌گرداند...». مقصود از سخن‌ استوار در این‌ آیه‌، اعتقاد صحیح‌ است‌ که‌ از ویژگی ثبات ‌ و پایداری برخوردار است‌ از آن‌رو که‌ با واقعیتی که‌ پشتوانه آن‌ است‌ هماهنگ‌ و مطابق‌ می‌باشد.

اقسام حقیقی علم

هنگامی که‌ علم‌ از آن‌ حیث‌ که‌ ناظر به‌ معلوم‌ است‌ مورد توجه‌ قرار می‌گیرد، پرسش‌ از یگانگی یا چندگانگی آن‌ مطرح‌ می‌شود. پاسخ‌ به‌ این‌ پرسش‌ در گرو آن‌ است‌ که‌ معلوم‌ها، دارای حقیقتی یکسان‌ یا حقایقی متفاوت‌ باشند. اگر حقیقت‌ یکسانی برای معلوم‌ها در نظر گرفته‌ شود، علم‌ یگانه‌ خواهد بود و اگر حقیقت‌های متفاوتی لحاظ‌ گردد، می‌توان‌ اقسامی برای علم‌ قائل‌ شد که‌ تفاوت‌ آنها حقیقی است‌ نه‌ اعتباری و قراردادی. متفکران‌ و محققان‌ مسلمان‌، از دیرباز، اقسامی برای علم‌ ذکر کرده‌اند، مانند تقسیم‌ علوم‌ به‌ نظری و عملی، دینی و عقلی، شرعی و غیرشرعی، دنیایی و آخرتی. اما به‌ اقتضای هستی شناسی و معرفت‌شناسی اسلامی، به‌ نظر می‌رسد با توجه‌ به‌ سطوح‌ گوناگون‌ واقعیت‌ می‌توان‌ پاسخی دیگر برای پرسش‌ مذکور فراهم‌ آورد.

در بالاترین‌ یا فراگیرترین‌ سطح‌ واقعیت‌، کل‌ هستی با همه موجودات‌ آن‌، مخلوق‌ خدا و آیت‌ خداوندند؛ آنها همه‌ واقعیتی آیه‌ای یا نمادین‌ دارند، خواه‌ محسوس‌ باشند یا نامحسوس‌، دارای حیات ‌ باشند یا فاقد حیات‌ و نظایر آن‌. اساس‌ واقعیتِ آیه‌ای یا نمادین‌ را ویژگی اشاره‌ای آن‌ تشکیل‌ می‌دهد. به‌ این‌ بیان‌، میان‌ موجودات‌ جهان‌ از آن‌ جهت‌ که‌ آیه خدایند، تفاوتی نیست‌؛ بنابراین‌، در این‌ سطح‌ نمی‌توان‌ اقسامی برای علوم‌ قائل‌ شد، بلکه‌ علم‌ در این‌ ساحت‌ از ویژگی یگانگی برخوردار است‌. سراسر این‌ علم‌، آیه‌ای و نمادین‌ است‌ و چنانکه‌ خدا خود یگانه‌ است‌، آیات‌ و نمادهای وی نیز از حیث‌ دلالت‌ بر او یگانه‌اند و اقسامی میان‌ آنها نیست‌. هر چند می‌توان‌ برخی آیات‌ را نمادهای قدرت ‌ خدا و برخی را نمادهای رحمت ‌ خدا و نظیر آن‌ دانست‌ اما چنانکه‌ این‌ صفات‌ در مورد خدا یگانه‌اند و تباینی با هم‌ ندارند، نمادهای مذکور نیز چنین‌ رابطه‌ای با هم‌ خواهند داشت‌.
از منظری دیگر، موجودات‌ نه‌ از آن‌ حیث‌ که‌ نماد و نشانه‌اند، بلکه‌ از حیث‌ نوع‌ موجودیت‌ یا ویژگی‌های وجودی مورد توجه‌ قرار می‌گیرند. در اینجا نوعی «تغافل‌ روش‌شناختی» صورت‌ می‌پذیرد و منجر به‌ پیدایی علوم ‌ گوناگون‌ می‌گردد. مراد از تغافل‌ روش‌شناختی آن‌ است‌ که‌ به‌ طور موقت‌، جنبه آیه‌ای و نمادین‌ موجودات‌، نادیده‌ گرفته‌ شود و به‌ ویژگی‌های آن‌ها چون‌ شیءِ مورد مطالعه‌ توجه‌ گردد. هنگامی که‌ یک‌ «نماد» چون‌ «شیء» در نظر گرفته‌ می‌شود، جنبه اشاره‌ای آن‌ به‌ ورای خود، ملحوظ‌ نخواهد شد و فقط‌ خصوصیات‌ موجود در آن‌ موردتوجه‌ قرار خواهد گرفت‌. از آن‌جا که‌ در قرآن ‌، بهره‌ای از دانش ‌ که‌ با غفلت ‌ از آخرت ‌ حاصل‌ شده‌، علم ‌ شمرده‌ شده‌ است‌ [۳۰]

اطلاق‌ علم‌ به‌ بهره‌ای از دانش‌ که‌ با تغافل ‌ از برخی جنبه‌های واقعیت‌ به‌ دست‌ آید، به‌ طریق‌ اولی روا خواهد بود زیرا در تغافل‌، آگاهی وجود دارد و جنبه‌های دیگر تنها به‌ دلیل‌ خاصی مسکوت‌ گذاشته‌ می‌شود. به‌ همین‌ سبب‌، در سطح‌ کثرت‌ علوم‌ نمی‌توان‌ پایدار ماند، بلکه‌ پس‌ از بهره‌وری از نتایج‌ آن‌، که‌ مایه‌ور شدن‌ علوم‌ گوناگون‌ است‌، باید به‌ وحدت‌ بازگشت‌.

ساختنی بودن علم

علم‌ ساختنی است‌. در این‌ ویژگی، نظر بر آن‌ است‌ که‌ علم‌ را عالم‌ میسازد، بدین‌ معنا که‌ منظومه‌ای از داده‌ها و یافته‌هایش‌ را، بر پایه مبانی مقبولِ خویش‌، فراهم‌ میآورد. گرایش‌ غالب‌ در بررسیهای معاصر چنان‌ بوده‌ است‌ که‌ ویژگی ساختنی علم‌ را جانشین‌ ویژگی اکتشافی آن‌ نمایند. اگرچه‌ توجه‌ به‌ ساختنی بودن‌ علم‌ بسیار مهم‌ و ارزشمند است‌، تلقی آن‌ به‌ گونه‌ای که‌ بدیل‌ ویژگی اکتشافی علم‌ باشد، پذیرفتنی نیست‌، زیرا علم‌ را بغایت‌ ذهنی و از پشتوانه‌های عینی بی بهره‌ میکند. در معرفت‌شناسی اسلامی، ویژگی ساختنی بودن‌ علم‌، مورد توجه‌ قرار گرفته‌ است‌ اما به‌ گونه‌ای که‌ با ویژگی اکتشافی آن‌ قابل‌ جمع‌ باشد. می توان‌ تعبیر «ذلکَ مَبْلَغُهُمْ مِنَالعِلْمِ» [۲۴] را اشاره‌ به‌ همین‌ ویژگی دانست‌.

ساختن علم

در این‌ ویژگی، نظر بر آن‌ است‌ که‌ علم‌ را عالم ‌ می‌سازد، بدین‌ معنا که‌ منظومه‌ای از داده‌ها و یافته‌هایش‌ را، بر پایه مبانی مقبولِ خویش‌، فراهم‌ می‌آورد. گرایش‌ غالب‌ در بررسی‌های معاصر چنان‌ بوده‌ است‌ که‌ ویژگی ساختنی علم‌ را جانشین‌ ویژگی اکتشافی آن‌ نمایند. اگرچه‌ توجه‌ به‌ ساختنی بودن‌ علم‌ بسیار مهم‌ و ارزشمند است‌، تلقی آن‌ به‌ گونه‌ای که‌ بدیل‌ ویژگی اکتشافی علم‌ باشد، پذیرفتنی نیست‌، زیرا علم‌ را بغایت‌ ذهنی و از پشتوانه‌های عینی بی بهره‌ می‌کند. در معرفت‌شناسی اسلامی، ویژگی ساختنی بودن‌ علم‌، مورد توجه‌ قرار گرفته‌ است‌ اما به‌ گونه‌ای که‌ با ویژگی اکتشافی آن‌ قابل‌ جمع‌ باشد. می توان‌ تعبیر «ذلکَ مَبْلَغُهُمْ مِنَ العِلْمِ» [۳۱] را اشاره‌ به‌ همین‌ ویژگی دانست‌.

تناظر علم‌ با نیازهای آدمی

نیاز در اینجا در مفهوم‌ عام‌، شامل‌ نیازهای کنجکاوانه‌ و حوایج‌ معمول‌ آدمی است‌. از این‌ حیث‌، علم‌، متناظر با نیازها و مسائل‌ آدمی و بنابراین‌ سودمند است‌. در معرفت ‌شناسی اسلامی، ضمن‌ قبول‌ ویژگی مطابقت‌ علم‌ با واقع‌، و گاه‌ دقیقاً به‌ همین‌ دلیل‌، ویژگی سودمندی و متناظر بودن‌ آن‌ با نیازها نیز در نظر گرفته‌ شده‌ است‌. در واقع‌، این‌ دو منظر برای نگریستن‌ به‌ علم‌، بدیل‌ یکدیگر نیستند، بلکه‌ در کنار هم‌ و مکمل‌ یکدیگرند. به‌ نظر می‌رسد این‌ سخن‌ پیامبر اکرم ‌ که‌ «علم‌، منشأ همه خوبی‌ها و جهل ‌، منشأ همه بدی‌هاست‌» [۳۲] ناظر به‌ متناظر بودن‌ علم‌ با نیازهای آدمی است‌.

سطح بندی علم

تناظر علم‌ با نیازهای آدمی دارای سطوح‌ مختلفی است‌. در واقع‌، نیازهای آدمی ذومراتب‌ است‌؛ هر علمی که‌ به‌ نیازی اساسیتر پاسخ‌ میگوید، سودمندتر است‌. مراد از «نیاز اساسی»، نیازی است‌ که‌ بر آوردن‌ آن‌ در تحقق‌ موجودیت‌ آدمی تعیین‌کننده‌ است‌ که‌ خود، دو گونه متفاوت‌ دارد؛ نیازهایی که‌ حیات‌ وی را دوام‌ میبخشند (نیازهای حیاتی) و نیازهایی که‌ آن‌ را به‌ ثمر می‌نشانند (نیازهای متعالی).

نیازهای متعالی نسبت‌ به‌ نیازهای حیاتی، تقدم‌ رتبی دارند، در حالی که‌ نیازهای حیاتی نسبت‌ به‌ نیاز های متعالی، تقدم‌ زمانی دارند و تأمین‌ نیازهای متعالی، مستلزم‌ بذل‌ تلاشهایی افزون‌ بر تأمین‌ نیازهای حیاتی است‌. بجز نیازهای اساسی، پاره‌ای نیازهای جانبی یا کاذب‌ نیز در برابر آدمی بروز میکند که‌ گاه‌ منجر به‌ پیدایی برخی علوم‌ میگردد اما ویژگی این‌ علوم‌ چنان‌ است‌ که‌ یا بی فایده‌اند یا مضر، زیرا خاستگاه‌ آنها نیازهای جانبی یا کاذب‌ بوده‌ است‌.

حال‌، با توجه‌ به‌ وضع‌ و مراتب‌ نیازهای انسان‌ در دیدگاه‌ اسلام‌، مراتب‌ سودمندی علوم‌ تأمین‌ کننده آن‌ها نیز مشخص‌ میشود. علوم‌ پاسخگوی نیازهای جانبی یا کاذب‌ در نازلترین‌ سطح‌ قرار دارند. علومی که‌ به‌ نیازهای حیاتی پاسخ‌ میگویند، در سطح‌ متوسط‌ جای میگیرند و اولویت‌ زمانی نسبت‌ به‌ نیازهای متعالی دارند و سرانجام‌، علوم‌ مرتبط‌ با نیازها متعالی که‌ در سطح‌ عالی قرار دارند نسبت‌ به‌ سایر نیازهای حیاتی دارای تقدم‌ رتبی هستند.

در اشاره‌ به‌ سطح‌ نازل‌ علوم‌ از امام‌ کاظم‌ علیه‌السلام‌ روایت‌ شده‌ است‌ که‌ انسان‌ نباید خود را به‌دانستن‌ چیزی مشغول‌ کند که‌ ندانستن‌ آن‌، زیانی به‌ وی نمیرساند. [۲۶]

از پیامبر اکرم‌ نیز برای نشان‌ دادن‌ مرتبه فروتر اینگونه‌ علوم‌ روایت‌ شده‌ که‌ «علم‌ انساب‌» را شایسته عنوان‌ «علم‌» ندانستند و از آن‌ به‌ «فضل‌» یاد کردند که‌ دانستن‌ آن‌، صرفاً موجب‌ برتریهای واهی و بی حاصل‌نسبت‌ به‌ دیگران‌ میشود. [۲۷]

بعلاوه‌، علوم‌ مضر، همچون‌ کهانت‌ و سحر ، اساساً تحریم‌ شده ‌اند.

در اشاره‌ به‌ تقدم‌ زمانی رفع‌ نیازهای حیاتی نسبت‌ به‌ نیازهای متعالی، در سخنی از پیامبر اکرم‌، التزام‌ به‌ دین‌ در گرو برکت‌ یافتن‌ «نان‌» دانسته‌ شده‌ است‌. [۲۸]

نان‌ نماد نیازهای حیاتی است‌ و طبعاً نظر شارع‌ را نسبت‌ به‌ هرگونه‌ نیازی از این‌ دست‌، نشان‌ میدهد. بر اساس‌ این‌ دیدگاه‌، آشکار است‌ که‌ پرداختن‌ به‌ علوم‌ ضروری برای تأمین‌ نیازهای مذکور نیز اولویت‌ زمانی خواهد داشت‌.

سرانجام‌، در اشاره‌ به‌ اولویت‌ رتبی علومِ متناسب‌ با نیازهای متعالی، در سخنی از امام‌ کاظم‌ علیه‌السلام‌ سه‌گونه‌ علم‌، با اولویت‌ رتبی معرفی شده‌ است‌: علومی که‌ تنها به‌ واسطه آن‌ها عمل‌ آدمی در مسیر صلاح‌ قرار میگیرد، چون‌ شناخت‌ الوهی از هستی و مبدأ و غایت‌ آن‌؛ علومی که‌ چگونگی اعمال‌ و رفتارهای ضروری در شکل‌گیری ضمیر انسان‌ را در اختیار قرار میدهد که‌ آداب‌ و احکام‌ دینی ناظر به‌ آنهاست‌؛ و علومی که‌ سلامت‌ و بیماری دل‌ و حالات‌ درونی را مشخص‌ میسازد که‌ آموزه‌های اخلاقی دین‌ و علومی چون‌ اخلاق‌ و روان‌شناسی متکفل‌ آنهاست‌. [۲۹]

متفکران‌ مسلمان‌ نیز، به‌ تبع‌ آموزه‌های اسلامی، گاه‌ علوم‌ را بر حسب‌ نفع‌ و ضرری که‌ دارند مورد توجه‌ قرار داده‌اند. مثلاً غزالی [۳۰] در توضیح‌ حدیث‌ «طلبُ العلمِ فریضةٌ علی کلّ مسلمٍ»، ضمن‌ تقسیم‌ علوم‌ به‌ شرعی و غیرشرعی، از سه‌ دسته‌ علوم‌ (محمود، مذموم‌ و مباح‌) سخن‌ گفته‌ است‌.

سطوح تناظر علم‌ با نیازهای آدمی

در واقع‌، نیازهای آدمی ذومراتب‌ است‌؛ هر علمی که‌ به‌ نیازی اساسی‌تر پاسخ‌ می‌گوید، سودمندتر است‌. مراد از «نیاز اساسی»، نیازی است‌ که‌ بر آوردن‌ آن‌ در تحقق‌ موجودیت‌ آدمی تعیین‌کننده‌ است‌ که‌ خود، دو گونه متفاوت‌ دارد؛ نیازهایی که‌ حیات‌ وی را دوام‌ می‌بخشند (نیازهای حیاتی) و نیازهایی که‌ آن‌ را به‌ ثمر می‌نشانند (نیازهای متعالی).

نیازهای متعالی نسبت‌ به‌ نیازهای حیاتی، تقدم‌ رتبی دارند، در حالی که‌ نیازهای حیاتی نسبت‌ به‌ نیاز های متعالی، تقدم‌ زمانی دارند و تأمین‌ نیازهای متعالی، مستلزم‌ بذل‌ تلاش‌هایی افزون‌ بر تأمین‌ نیازهای حیاتی است‌. بجز نیازهای اساسی، پاره‌ای نیازهای جانبی یا کاذب‌ نیز در برابر آدمی بروز می‌کند که‌ گاه‌ منجر به‌ پیدایی برخی علوم‌ می‌گردد اما ویژگی این‌ علوم‌ چنان‌ است‌ که‌ یا بی فایده‌اند یا مضر، زیرا خاستگاه‌ آنها نیازهای جانبی یا کاذب‌ بوده‌ است‌.

حال‌، با توجه‌ به‌ وضع‌ و مراتب‌ نیازهای انسان ‌ در دیدگاه‌ اسلام ‌، مراتب‌ سودمندی علوم‌ تأمین‌ کننده آن‌ها نیز مشخص‌ می‌شود. علوم‌ پاسخگوی نیازهای جانبی یا کاذب‌ در نازلترین‌ سطح‌ قرار دارند. علومی که‌ به‌ نیازهای حیاتی پاسخ‌ می‌گویند، در سطح‌ متوسط‌ جای می‌گیرند و اولویت‌ زمانی نسبت‌ به‌ نیازهای متعالی دارند و سرانجام‌، علوم‌ مرتبط‌ با نیازها متعالی که‌ در سطح‌ عالی قرار دارند نسبت‌ به‌ سایر نیازهای حیاتی دارای تقدم‌ رتبی هستند.

در اشاره‌ به‌ سطح‌ نازل‌ علوم‌ از امام‌ کاظم‌ علیه‌السلام‌ روایت‌ شده‌ است‌ که‌ انسان‌ نباید خود را به‌دانستن‌ چیزی مشغول‌ کند که‌ ندانستن‌ آن‌، زیانی به‌ وی نمی‌رساند. [۳۳]

از پیامبر اکرم‌ نیز برای نشان‌ دادن‌ مرتبه فروتر اینگونه‌ علوم‌ روایت‌ شده‌ که‌ « علم‌ انساب‌ » را شایسته عنوان‌ «علم‌» ندانستند و از آن‌ به‌ «فضل‌» یاد کردند که‌ دانستن‌ آن‌، صرفاً موجب‌ برتری‌های واهی و بی حاصل‌نسبت‌ به‌ دیگران‌ می‌شود. [۳۴]

بعلاوه‌، علوم‌ مضر، همچون‌ کهانت ‌ و سحر ، اساساً تحریم ‌ شده‌اند.

در اشاره‌ به‌ تقدم‌ زمانی رفع‌ نیازهای حیاتی نسبت‌ به‌ نیازهای متعالی، در سخنی از پیامبر اکرم‌، التزام‌ به‌ دین ‌ در گرو برکت‌ یافتن‌ « نان ‌» دانسته‌ شده‌ است‌. [۳۵]

نان‌ نماد نیازهای حیاتی است‌ و طبعاً نظر شارع ‌ را نسبت‌ به‌ هرگونه‌ نیازی از این‌ دست‌، نشان‌ می‌دهد. بر اساس‌ این‌ دیدگاه‌، آشکار است‌ که‌ پرداختن‌ به‌ علوم‌ ضروری برای تأمین‌ نیازهای مذکور نیز اولویت‌ زمانی خواهد داشت‌.

سرانجام‌، در اشاره‌ به‌ اولویت‌ رتبی علومِ متناسب‌ با نیازهای متعالی، در سخنی از امام‌ کاظم‌ علیه‌السلام‌ سه‌گونه‌ علم‌، با اولویت‌ رتبی معرفی شده‌ است‌: علومی که‌ تنها به‌ واسطه آن‌ها عمل‌ آدمی در مسیر صلاح‌ قرار می‌گیرد، چون‌ شناخت‌ الوهی از هستی و مبدأ و غایت‌ آن‌؛ علومی که‌ چگونگی اعمال‌ و رفتارهای ضروری در شکل‌گیری ضمیر انسان‌ را در اختیار قرار می‌دهد که‌ آداب‌ و احکام ‌ دینی ناظر به‌ آنهاست‌؛ و علومی که‌ سلامت‌ و بیماری دل‌ و حالات‌ درونی را مشخص‌ می‌سازد که‌ آموزه‌های اخلاقی دین‌ و علومی چون‌ اخلاق‌ و روان‌شناسی متکفل‌ آنهاست‌. [۳۶]

متفکران‌ مسلمان‌ نیز، به‌ تبع‌ آموزه‌های اسلامی، گاه‌ علوم‌ را بر حسب‌ نفع‌ و ضرری که‌ دارند مورد توجه‌ قرار داده‌اند. مثلاً غزالی [۳۷] در توضیح‌ حدیث‌ «طلبُ العلمِ فریضةٌ علی کلّ مسلمٍ»، ضمن‌ تقسیم‌ علوم‌ به‌ شرعی و غیرشرعی، از سه‌ دسته‌ علوم‌ (محمود، مذموم ‌ و مباح ‌) سخن‌ گفته‌ است‌.

پویایی علم

وقتی علم‌ را با نظر به‌ عالِم‌ بررسی می‌کنیم‌، ویژگی تحول‌ و پویایی آن‌ آشکار می‌شود. این‌ تحول‌ و پویایی از آن‌جا نشئت‌ می‌یابد که‌ عالمان‌ در فضاها و شرایط‌ گوناگون‌ اجتماعی به‌ علم‌ورزی می‌پردازند. در معرفت‌شناسی معاصر، با نظر به‌ این‌ ویژگی، علم‌ را «وابسته‌ به‌ زمینه‌» توصیف‌ کرده‌اند. زیستن‌ عالمان‌ در زمینه‌های مختلف‌ اجتماعی، آنان‌ را در فضاهای فکری متفاوتی قرار می‌دهد، به‌ گونه‌ای که‌ ممکن‌ است‌ هر فضایی، حساسیت‌ها و سؤال‌های ویژه‌ای را فرا روی عالمان‌ قرار دهد که‌ لازمه آن‌ پی جویی‌های مختلف‌، حتی راجع‌ به‌ یک‌ پدیده‌، و حصول‌ علوم‌ متفاوت‌ خواهد بود.

گاهی، ویژگی پویایی علم‌ در برابر ویژگی ثبات‌ علم‌ قرار می‌گیرد و جانبداران‌ پویایی علم‌ به‌ نسبیت‌گرایی منسوب‌ می‌شوند اما در معرفت‌شناسی اسلامی، با توجه‌ به‌ آنچه‌ در باره ثبات‌ علم‌ مطرح‌ شد، نسبیت‌گرایی پذیرفته‌ نیست‌ و بنابراین‌، پویایی علم‌ با نظر به‌ عالم‌، تا آن‌جا پذیرفتنی است‌ که‌ با ثبات‌ علم‌ با نظر به‌ معلوم‌، در تعارض ‌ قرار نگیرد. به‌ طور کلی، قائل‌ شدن‌ به‌ ثبات‌ علم‌ با ظهور دو گونه‌ تغییر در آن‌، قابل‌ جمع‌ است‌؛ گونه نخست‌ آن‌ است‌ که‌ معرفت‌های دیگری بر علم‌ پیشین‌ افزوده‌ شود، که‌ این‌ افزایش‌ کمّی، مستلزم‌ تغییر در مضمون‌ علم‌ پیشین‌ نیست‌. گونه دوم‌ آن‌ است‌ که‌ علم‌ پیشین‌ با قرار گرفتن‌ در منظومه معرفتی معیّنی، قدر معرفتی متفاوتی بیابد. اینگونه‌ تغییر که‌ حاصل‌ قرار گرفتن‌ در سطح‌ یا منظومه جدیدی از معرفت ‌ است‌، به‌ معنای آن‌ نیست‌ که‌ علم‌ پیشین‌، ارزش‌ معرفتی خود را در سطح‌ یا جایگاه‌ پیشین‌ نیز از دست‌ بدهد. در واقع‌، یک‌ پاره علم‌، در سطح‌ و جایگاه‌ خاص‌ خود، همواره‌ همان‌ پاره علم‌ خواهد بود، هر چند قرار گرفتن‌ آن‌ در سطح‌ و جایگاهی دیگر، ارزش‌ معرفتی متفاوتی برای آن‌ فراهم‌ آورد. بر همین‌ اساس‌، از ویژگی ثبات‌ علم‌، نباید چنین‌ برداشت‌ کرد که‌ ارزش‌ معرفتی یک‌ پاره علم‌، در همه‌ جا و در هر گونه‌ بافت‌ و منظومه معرفتی، همواره‌ ثابت‌ است‌. آنچه‌ در ثبات‌ علم‌ مهم‌ است‌، حفظ‌ ارزش‌ معرفتی آن‌ در جایگاه‌ و سطح‌ خاص‌ خود آن‌ است‌.

اقسام اعتباری علم

علاوه‌ بر تقسیم‌ علم‌ با نظر به‌ معلوم‌ و واقعیت‌ آن‌، با نظر به‌ عالِم‌ نیز می‌توان‌ از اقسام‌ علم‌ سخن‌ گفت‌. بر این‌ اساس‌، علم‌ دارای قسم‌ یا اقسام‌ اعتباری است‌ و قصد و غرض‌ عالم‌، معیار تقسیم‌ علم‌ قرار می‌گیرد. در این‌ گونه‌ تقسیم‌، فایده عملی مترتب‌ بر آن‌ در نظر گرفته‌ می‌شود و با وجود چنین‌ نتیجه‌ای، تقسیم‌، موجه‌ و در غیر این‌ صورت‌، ناموجه‌ خواهد بود. در خصوص‌ این‌ ویژگی نیز گفتنی است‌ که‌ این‌ تقسیم‌ بدیل‌ اقسام‌ حقیقی علوم‌ نیست‌ و در معرفت ‌شناسی اسلامی، به‌ دلیل‌ اهمیتی که‌ برای واقعیت‌ معلوم‌ در نظر گرفته‌ شده‌، قسم‌ یا اقسام‌ حقیقی علوم‌ وجود دارد اما علاوه‌ بر آن‌، باب‌ تقسیم‌ اعتباری نیز گشوده‌ است‌ و انسان‌ برای نیل‌ به‌ مقاصد خاصی به‌ این‌ گونه‌ تقسیم‌ می‌پردازد؛ هر چند سابقه تاریخی حاکی از آن‌ است‌ که‌ گاهی بر این‌ تقسیم‌ها فواید اندکی مترتب‌ بوده‌ و در برابر، زیان‌هایی چشمگیر نیز به‌ بار آورده‌ است‌.

تعلیم و تعلم در اسلام

تعلیم یاددادن و آموزش و تعلّم فراگیری دانش است. اسلام در این حرکت از همه مکاتب پیش‌قدم‌تر و مصمم‌تر است، به‌طوری‌که آموزش و فراگیری دانش از محوری‌ترین برنامه‌های فردی و اجتماعی این مکتب الهی به شمار می‌رود.

نخستین آیات الهی که نازل گردیده، بیان‌کننده ارزش قلم و آموزش علم و دانش است. این آیات خط‌ مشی فرهنگی در جهان اسلام را از همان ابتدا ترسیم می‌نماید. در آیات قرآن کریم آموزش علم و پرورش نفوس انسان‌ها از مهم‌ترین اهداف بعثت انبیاء معرفی‌ شده است.

تأثیر عمیق تعالیم‌ اسلامی بر حیات‌ فرهنگی و اجتماعی مسلمانان در مقایسه با اوضاع‌ فرهنگی و علمی جزیرة العرب پیش‌ از اسلام‌ ممکن‌ است‌ به‌ انکار مطلق‌ وجود فرهنگ‌ و دانایی در این‌ سرزمین‌ بیانجامد. با این حال قرائن‌ و شواهدی بر آشنایی نسبی عرب ‌قبل‌ از اسلام‌ با علم‌ و فرهنگ‌ دلالت‌ دارد. اما این آشنایی با علوم و خواندن و نوشتن بسیار محدود بوده است به گونه‌ای که به گفته مورخان در مکه تنها هفده نفر قادر به‌ نوشتن‌ بوده‌اند.

اما سفارش‌های مکرر قرآن‌ به‌ تعقل ‌و تفکر و تعلیم‌ و تعلم‌ و شیوه‌ها و تعالیم‌ پیامبر در دعوت‌ مردم‌ به‌ اسلام‌ و نیز ضرورت‌های زندگی اجتماعی مسلمانان موجب تحول جدی در تعلیم و تعلم گردید.

در کتب تاریخی سیر تحول علم‌آموزی در دوران بعد از ظهور اسلام به صورت تفصیلی بیان شده است. مورخان به مقولاتی مانند مراحل آموزش، سن تحصیل، اهمیت مؤدبان‌، مراکز علمی از دوران ظهر اسلام تا به حال، گسترش علوم بعد از اسلام و مباحثی از این قبیل پرداخته‌اند.

تعلیم و تعلّم هدف بعثت انبیاء

در چهار آیه از قرآن کریم آموزش علم و پرورش نفوس انسان‌ها از مهم‌ترین اهداف بعثت انبیاء معرفی‌ شده است، که این آیات عبارت‌اند از: سوره جمعه، آیه ۲،[۱] سوره آل‌عمران، آیه۱۶۴،[۲] سوره بقره، آیات ۱۵و۱۲۹[۳] [۴]

خداوند در سوره جمعه می‌فرماید: «هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الْاُمِّیینَ رَسُولاً مِنْهُمْ یتْلُوا عَلَیهِمْ آیاتِهِ وَ یزَکِّیهِمْ وَ یعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَه؛[۵]

او کسی است که در میان مردمی امّی رسولی را از خودشان مبعوث کرد تا آیات او را بر آن‌ها بخواند و آنان را تزکیه کند و کتاب و حکمت را به آن‌ها بیاموزد».

پیامبر اسلام نیز، تعلیم را از اهداف مهم رسالت خویش معرفی می‌نمایند، چنان‌چه نقل‌شده روزی رسول اکرم (صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله) وارد مسجد شدند و دو گروه از مردم را مشاهده نمودند، گروهی مشغول عبادت و راز و نیاز با معبودشان بودند و گروه دیگر به تعلیم و تعلّم و مذاکره علمی اشتغال داشتند. ایشان فرمودند: «کلاهما علی خیر» هر دو کار خوبی می‌کنند. «و لکن بالتّعلیم اُرسلتُ» لکن من برای تعلیم به رسالت مبعوث شد‌ه‌ام و بعد داخل جمعیتی شدند که به مذاکره علمی مشغول بودند.[۶]

از بارز‌ترین حرکات علمی در سیره معصومین (علیهم‌السلام) جنبش علمی امام باقر (علیه‌السلام) و امام صادق (علیه‌السلام) بود. به جهت فرصتی که در اثر اختلافات بنی‌امیه و بنی‌عباس پیش‌آمده بود. این دو بزرگوار آزادی عمل بیشتری داشتند؛ ازاین‌رو، به تعلیم و تربیت شاگردان اقدام نمودند به‌طوری‌که در حوزه درسی امام صادق (علیه‌السلام) چهار هزار شاگرد در علوم فقه، اصول، کلام، تفسیر، طب، شیمی و... پرورش یافتند که ازجمله بارز‌ترین آن‌ها در کلام، هشام بن حکم، در فقه زرارة بن اعین، در حکمت مفضل بن عمر و در شیمی جابر بن حیان بودند.[۷]

وجوب تحصیل و تعلیم دانش

از نظر اسلام علم‌آموزی و تعلیم نه‌ تنها امری پسندیده است، بلکه از واجبات این دین به شمار می‌رود و آیات و روایات زیادی بر آن دلالت دارند. از جمله اینکه رسول گرامی اسلام فرمود‌ه‌اند: «طلب العلم فریضه علی کلّ مسلمٍ»؛[۸] فراگیری دانش بر هر مسلمانی واجب است.

از طرف دیگر بر دانشمندان هم واجب است که به امر آموزش اهتمام ورزند، چنان‌چه در بیان دیگری از پیامبر اکرم (صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله) نقل‌شده که فرمودند: «ما اخذ اللهُ المیثاقَ علی الخلقِ ان یتعلّموا حتّی اخذَ علَی العلماء ان یعلّموا»؛[۹] خداوند از مردم برای یادگیری عهد و پیمان نگرفت مگر اینکه از دانشمندان برای یاددادن پیمان گرفت.

نبی مکرّم اسلام به مسلمین توصیه می‌نمودند به دنبال دانش بروید و در فراگیری دانش هیچ‌گونه محدودیت زمانی و مکانی نداشته، از ابتدای کودکی تا آخر عمر در پی آموختن باشید؛ «اُطلبوا العلم من المهد الی اللّحد» و حتی اگر تنها راه دستیابی به علم و دانش سفر به دوردست‌ترین نقاط جهان هم‌چون چین باشد که در آن زمان مسافرت به آنجا به‌آسانی ممکن نبود، از هیچ کوششی دریغ ننمایید. «اطلبوا العلم و لو بالصّین».[۱۰] [۱۱]

طلب علم آن‌چنان مهم است که در دین اسلام طلب آن از طلب مال واجب‌تر و ارزش آن از عبادت بالاتر شمرده‌شده است، در بیانات گهربار امیر‌المؤمنین (علیه‌السلام) می‌خوانیم: «ایها الناس اعلمُوا انّ کمال الدّین طلبُ العلم و العمل به الا و انّ طلبَ العلم اوجبُ علیکم من طلب المال»؛[۱۲] ‌ای مردم کمال دین در جستجوی دانش و عمل به آن است و آگاه باشید که تحصیل علم از طلب مال واجب‌تر است.

در بیان دیگری فرمودند: «جستجوی دانش برتر از عبادت است».[۱۳] چراکه تنها عبادتی ارزش دارد که از روی معرفت باشد و تنها عالم است که در دام شبهات و وسواس گرفتار نمی‌شود.

در میان همه معارف بر تعلیم و تعلّم احکام و معارف دین تأکید بیشتری شده است. به حدّی که بر مسلمین واجب گردیده که از هر قومی افرادی برای فراگیری علوم دین هجرت کنند و بعد از تحصیل به میان قوم خود برگشته و آن‌ها را آموزش دهند؛ «فَلَوْ لا نَفَرَ مِنْ کُلِّ فِرْقَه مِنْهُمْ طائِفَه لِیتَفَقَّهُوا فِی الدِّینِ وَ لِینْذِرُوا قَوْمَهُمْ اِذا رَجَعُوا اِلَیهِمْ؛[۱۴] پس چرا از هر طایفه‌ای گروهی هجرت نمی‌کنند تا علم دین بیاموزند و وقتی برگشتند به‌سوی قوم خود، آن‌ها را انذار کنند».

امام صادق (علیه‌السلام) آن‌چنان در امر آموزش دین اهتمام داشتند که می‌فرمودند: «لو اتیتُ بشابٍّ من شبابِ الشّیعه لا یتفقَّه لادبتهُ»؛[۱۵] اگر ببینم جوانی از میان جوانان شیعه به فراگیری احکام دین نپرداخته است او را تأدیب می‌کنم».

علم واجب در اسلام

علوم بر دو دسته‌اند:

علومی که از یادگیری و تعلیم آن‌ها صریحاً نهی شده مانند: سحر که یا برای خود فرد و یا جامعه فساد‌آفرین هستند و یا اینکه اشخاص به‌ قصد ضرر زدن به دیگران می‌آموزد، آموزش و یادگیری این دسته از علوم مگر در مواقع ضرورت حرام می‌باشد؛

علومی که جزو دسته اول نیستند، که این‌ها خود بر دو گروه‌اند: ۱. دانش‌هایی که مقدمه سازندگی مادی و یا معنوی‌، ‌دنیوی و یا اخروی، فردی و یا اجتماعی می‌باشند و بدون آن‌ها حیات مادی و معنوی انسان به مخاطره می‌افتد، که تحصیل آن‌ها به‌صورت

واجب عینی مثل شناخت اصول عقاید و تکالیف شرعی و یا واجب کفائی هم‌چون علم طب و شیمی و... بر همگان لازم است. ۲. دانش‌هایی که نقل حیاتی در زندگی فرد و یا اجتماع ندارند، که این‌ها با توجه به مصالح و مفاسدی که دارند، بر سه گروه‌اند:

مستحب: هر دانشی که مقدمه تقویت بنیه مادی و یا معنوی فرد و یا جامعه است و بدون آن ضربه‌ای به نیاز‌های اصولی وارد نمی‌شود، البته در صورتی مستحب است که با قصد قربت فراگرفته شود.

مباح: همین دانش‌ها اگر بدون قصد قربت آموخته شوند مباح به شمار می‌آیند.

مکروه: دانش‌هایی که مقدمه فساد نیستند، امّا سودی نیز در برندارند، اگر موجب تضییع عمر گردند و انسان را از مقصد دورنمایند لغو و مذموم و مکروه به شمار می‌روند. مثل علم انساب.[۱۶]

پس اگرچه تعلیم و تعلّم در اسلام جایگاه والایی دارد ولی این‌طور نیست که اسلام به‌تمامی علوم به‌طور یکسان توجه داشته باشد، بلکه به میزان تأثیری که در اساس زندگی بشر و تعالی او به‌سوی کمال دارند، دارای درجات متفاوتی نیز هستند و حکم تعلیم و تعلم آن‌ها نیز تفاوت دارد.

دانش پیش از اسلام

تأثیر ژرف‌ تعالیم‌ اسلامی بر حیات‌ فرهنگی و اجتماعی مسلمانان و نیز دگرگونی‌های بنیادینی که‌ در پی انتشار دعوت‌ اسلام در مناسبات‌ اجتماعی و اوضاع‌ فرهنگی و علمی جامعه عرب‌ و جوامع‌ دیگر پدید آمد، اگر با اوضاع‌ فرهنگی و علمی جزیرة العرب پیش‌ از اسلام‌ مقایسه‌ شود، ممکن‌ است‌ به‌ نادیده‌ گرفته‌ شدن‌ و انکار مطلق‌ وجود فرهنگ‌ و دانایی در این‌ سرزمین‌ بیانجامد.

چنان‌که‌ اطلاق‌ واژه جاهلیت بر دوره پیش‌ از اسلام‌ و نیز استعمال‌ واژه «أُمّیین‌» در قرآن ‌کریم‌ برای وصف‌ مردم‌ جزیرة العرب‌،[۱۷] [۱۸] [۱۹] [۲۰] [۲۱]

سبب‌ چنین‌ برداشتی شده‌ است‌ اما جاهلیت‌ را نباید مترادف‌ با ناآگاهی و بی‌دانشی دانست‌.

آیات‌ قرآن‌ نشان‌ می‌دهد که‌ احکام‌ رایج‌ در دوره جاهلیت‌ بر پایه فحشا و هوا و هوس‌ و خشونت و ستیزه‌جویی بوده‌ است‌.[۲۲] [۲۳] [۲۴]

برای امّی نیز مفسران‌، علاوه‌ بر معنای مشهورتر آن‌ (ناآشنا به‌ خواندن‌ و نوشتن‌)، دست‌کم‌ دو معنای دیگر ذکر کرده‌اند.[۲۵] [۲۶] [۲۷]

قرائن آشنایی عرب با دانش

قرائن‌ و شواهدی بر آشنایی نسبی عرب ‌قبل‌ از اسلام‌ با علم‌ و فرهنگ‌ دلالت‌ دارد:

وجود لغات‌ فراوان‌ برای ابزارهای نگارش‌ و برخی از مسائل‌ و واژه‌ها و اصطلاحات‌ آموزش‌ در عربستان ‌ قبل‌ از اسلام‌، که‌ نمونه‌هایی از آن‌ در قرآن‌ کریم‌ و اشعار دوره‌ جاهلی آمده‌ (مثلاً واژه معلم‌[۲۸] )، از بیگانه‌ نبودن‌ کامل‌ مردم‌ عصر جاهلیت‌ با خط‌ و قرائت‌ و تعلیم ‌ و تربیت ‌حکایت‌ می‌کند.[۲۹] [۳۰] [۳۱] [۳۲] [۳۳]

آشنایی اعراب‌ با انساب و نجوم ‌و انواء و بویژه‌ اهتمام ‌ آنان‌ به‌ شعر و شاعری،[۳۴] [۳۵]

نشانه آموزش‌ این‌ دانش‌ها هر چند به‌ صورت‌ پراکنده‌ و سازمان‌نیافته‌ در میان‌ ایشان‌ است‌. گرچه‌ کثرت‌ شاعران‌ در عصر جاهلی به‌ خودی خود بیانگر رونق‌ تعلیم‌ و تعلم خط ‌و قرائت ‌نیست‌، چرا که‌ فقط‌ شمار اندکی از آن‌ همه‌ شاعر می‌توانستند اشعار خود را بنویسند یا از روی نوشته‌ بخوانند.

محدودیت آشنایی عرب جاهلی با علوم

آشنایی مردم‌ عرب‌ با علوم ‌ و خواندن‌ و نوشتن‌ بسیار محدود و مقدماتی بوده‌ است‌، چنان‌که‌ به‌ نوشته بلاذری[۳۷]

در هنگام‌ ظهور اسلام‌ در مکه‌ فقط‌ هفده‌ تن‌ قادر به‌ نوشتن‌ بوده‌اند. او عمر بن‌ خطاب‌، علی بن‌ ابی‌طالب ‌و عثمان‌ بن‌ عفان را در این‌ گروه‌ نام‌ برده‌ است‌.

پیش‌ از ظهور اسلام‌، مراکز علمی و آموزشی در ایران و هند و مصر و شام ‌فعالیت‌ داشته‌ است‌ اما تأثیر این‌ مراکز بر اوضاع‌ علمی و فرهنگی اعراب‌ بسیار ناچیز می‌نماید؛ با این‌همه‌، پیوند برخی از نخبگان‌ ادبی و فرهنگی مردم‌ جزیرة العرب‌ را با این‌ مراکز و نیز با دربار لَخمیان‌ در حیره نمی‌توان‌ نادیده‌ گرفت‌.
برای نمونه‌، در شرح‌ حال‌ عَدیّ بن‌ زید (متوفی ح۳۵) آمده‌ است‌ که‌ پدرش‌ او را برای فراگیری زبان‌ فارسی به‌ یکی از مکتب‌های فارسی‌زبان‌ فرستاد.[۳۸] عدی بعدها مترجم‌ خسروپرویز شد.[۳۹]

اما تأثیر ژرف‌ و گسترده حوزه‌های علمی پیش‌ از اسلام‌ بر تعلیم‌ و تربیت‌ اسلامی از حدود دو قرن‌ پس‌ از ظهور اسلام‌ و در پی نهضت‌ ترجمه آغاز شد.

دستور پیامبر اکرم‌ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم) برای آزادی اسیران‌ باسواد جنگ‌ بدر، که‌ به‌ عنوان‌ «فِدْیه‌»، خواندن‌ و نوشتن‌ به‌ مسلمانان‌ آموختند،[۳۶] نشانه دیگری است‌ از آشنایی شماری از مردم‌ مکه با امر تعلیم‌ و تربیت‌.

تحول تعلیم و تعلم بعد اسلام

تأکیدها و سفارش‌های مکرر قرآن‌ به‌ تعقل ‌و تفکر و تعلیم‌ و تعلم‌ و نیز شیوه‌ها و تعالیم‌ پیامبر در دعوت‌ مردم‌ به‌ اسلام‌، به‌ تحولی عمیق‌ در تعلیم‌ و تربیت‌ انجامید. آن‌ حضرت‌ مشوق‌ بی‌چون‌ و چرای تعلیم‌ و دانش ‌و بی‌گفتگو نخستین‌ معلم‌ مسلمانان‌ و قرآن‌، اولین‌ متن‌ آموزشی آنان‌ بود.

در واقع‌ مسلمانان‌، هم‌ به‌ اقتضای تعالیم‌ و تکالیف‌ دینی و هم‌ به‌ دلیل‌ ضرورت‌های زندگی اجتماعی، به ویژه‌ در پی فتوحات‌، به‌ علت‌ نیاز به‌ مفاهمه‌ با صاحبان‌ آرا و عقاید مغایر و احیاناً مخالف‌، سوادآموزی و تعلیم‌ و تعلم‌ را کاملاً جدّی گرفتند.

سفارش به سفر علمی

یکی از سفارش‌های قرآن‌ کریم‌ و پیامبر که‌ بر غنا و پویایی فرهنگی و علمی مسلمانان‌ تأثیر بسیار نهاد، تشویق به‌ مسافرت برای آموختن‌ علم‌ بود که‌ در اصطلاح‌ محدّثان‌ «رِحْله‌» خوانده‌ می‌شود.[۴۰] [۴۱] [۴۲] [۴۳]

خطیب‌ بغدادی در کتاب‌ الرّحله فی طلب‌ الحدیث‌[۴۴] نام‌ برخی از صحابه را که‌ برای شنیدن‌ حدیث، حتی گاهی یک‌ حدیث‌، به‌ سرزمین‌های دور سفر کرده‌اند آورده‌ است‌. مطالعه سرگذشت‌ بسیاری از عالمان‌ قدیم‌ نشان‌ می‌دهد که‌ بخش‌ عمده‌ای از فعالیت‌های علمی آنان‌ مصروف‌ مسافرت‌های علمی، به ویژه‌ به‌ شهرهایی چون‌ مدینه و مکه و سپس‌ بغداد، ری، نیشابور و قاهره، می‌شده‌ است‌.

در شرح‌ حال‌ محمد بن‌ جریر طبری (متوفی ۳۱۰) مورخ‌ و مفسر مشهور، آمده‌ است‌ که‌ او در طلب‌ دانش‌ از طبرستان به‌ ری سفر کرد و چنان‌که‌ خود می‌گوید هر روز پس‌ از شرکت‌ در جلسه درس‌ احمد بن‌ حمّاد دولابی در دولاب، نزدیک‌ ری، بی‌درنگ‌ چون‌ دیوانگان‌ به‌ مجلس‌ درس‌ ابن‌حمید رازی در ری می‌شتافت‌.[۴۵]

رحله‌ها بیش‌تر برای طلب‌ حدیث‌ بود اما تحصیل‌ دانش‌های دیگر نیز گاه‌ جزو اهداف‌ آنها بوده‌ است‌، مثلاً عده‌ای برای فراگیری لغات‌ و زبان‌ فصیح‌ عربی به‌ بادیه ‌ سفر می‌کردند. از ادیب‌ مشهور، خلیل ‌بن‌ احمد فراهیدی (متوفی ۱۷۹)، نقل‌ کرده‌اند که‌ دانسته‌هایش‌ را از بیابان‌های حجاز، نجد و تهامه به‌دست‌ آورده‌ است‌.[۴۶]

کسایی (متوفی اواخر قرن‌ دوم‌) نیز مقدار زیادی از آموخته‌هایش‌ را در سفر به‌ بادیه‌ کسب‌ کرد.[۴۷]

کسب علم از دیگران

توصیه‌های اکید پیامبر به‌ آموختن‌ دانش‌ و توجه‌ مسلمانان‌ به‌ علوم‌ گوناگون‌ موجب‌ شد که‌ مسلمانان‌ آموختن‌ علم‌ را به‌ مثابه‌ هدف‌ تلقی کنند و بکوشند تا به‌ هر طریقی بدان‌ دست‌ یابند؛ ازین‌رو، عواملی چون‌ اختلافات‌ نژادی یا مذهبی مانع‌ استفاده مسلمانان‌ از دانش‌ دیگران‌ نشد.

البته‌ آموختن‌ از نامسلمانان‌ بیشتر در علوم‌ طب‌، منطق ‌و فلسفه ‌معمول‌ بود، چنان‌که‌ فارابی منطق‌ را نزد دانشمندی مسیحی به‌ نام‌ یوحنا بن‌ جیلان‌ خواند.[۴۸] [۴۹] [۵۰]

همچنین‌ پیروان‌ مذاهب‌ مختلف‌ فقهی هم‌ گاه‌ در درس‌ استادی که‌ مذهب‌ دیگر داشت‌، شرکت‌ می‌کردند؛ سعد بن‌ عبداللّه‌ اشعری قمی (متوفی ۳۱۰) فقیه‌ و متکلم‌ برجسته امامی و صاحب‌ تألیفات‌ بسیار، در طلب‌ علم‌ سفر کرد و نزد چند تن‌ از علمای عامه‌ چون‌ ابوحاتم‌ رازی حدیث‌ خواند،[۵۱]

یکی از استادان‌ شیخ‌ مفید، ابوعبدالله‌ جُعَل‌ (متوفی ۳۶۹) از مشایخ‌ معتزله بود،[۵۲] [۵۳]

علامه‌ حلّی در اجازه‌ بلندی که‌ به‌ علمای بنی‌زهره‌ در حلب ‌داده‌، در شمار مشایخش‌، استادان‌ شافعی و حنفی مذهب‌ خویش‌ را نام‌ برده‌ است‌. نیز به‌ نوشته عاملی،[۵۴]

شهید ثانی (مقتول‌ در ۹۶۵) در مجلس‌ درس‌ فقه ‌و تفسیر ابوالحسن‌ بکری شافعی در مصر شرکت‌ می‌کرد.

برخی از استادان‌ بلندپایه‌ نیز برخی دانش‌ها را از استادان‌ معاصر خویش‌ می‌آموختند؛ مثلاً کمال‌ الدین‌ میثم‌ بن‌ علی بحرانی (محدّث‌ و فقیه‌ و متکلمِ شیعی) کلام‌ را نزد خواجه‌ نصیرالدین‌ طوسی خواند و خواجه نیز از او فقه‌ آموخت‌.[۵۵] (نمونه‌های دیگر)[۵۶] [۵۷]

با همه توجه‌ اسلام ‌ و تلاش‌های گسترده مسلمانان ‌در این‌ راه‌، اطلاعات‌ موجود درباره چگونگی تعلیم ‌و تربیت ‌و روند تطورات‌ آن‌، به‌ سبب‌ فقدان‌ منابع‌ مستقل‌ و پراکندگی این‌ قبیل‌ آگاهی‌ها در جاهای مختلفِ انبوهی از تذکره‌ها و کتاب‌های تاریخی و جغرافیایی و سفرنامه‌، بسیار دشواریاب‌ و ناقص‌ و ناکافی است‌. تفاوت‌ ماهوی جهان‌ جدید با عالَم‌ قدیم‌ و دگرگونی بنیادین‌ شیوه‌های جدید نظام‌های آموزشی در قیاس‌ با شیوه‌های کهن‌، دشواری و پیچیدگی کار تحقیق‌ را بیش‌تر می‌کند.